洞房昨夜停紅燭,
待曉堂前拜舅姑。
妝罷低聲問夫婿,
畫眉深淺入時無。
《閨意-近試上張水部朱慶餘》【朱慶餘】
Khuê ý (Cận thí thướng Trương thuỷ bộ)
Phiên âm:
Động phòng tạc dạ đình hồng chúc,
Đãi hiểu đường tiền bái cữu cô.
Trang bãi đê thanh vấn phu tế:
“Hoạ mi thâm thiển, nhập thì vô?”
Dịch Thơ:
Phòng hoa vừa tắt ngọn đèn hồng,
Chờ sáng lên thăm bố mẹ chồng.
Mày kẻ vừa xong, khe khẽ hỏi:
"Anh xem sẫm nhạt, hợp thời không ?"
- Chu Khánh Dư - dịch Nam Trân
Trước kia từng đọc được câu thơ của Âu Dương Tu đời Tống, "Dưới song bước đến đỡ dìu nhau, hỏi nhỏ kẻ mày đậm nhạt, hợp thời không."
Bỗng thấy xúc động khôn xiết, muôn mối tình sâu hiện lên trước mắt. Về sau lại đọc được câu thơ của Chu Khánh Dư: "Mày kẻ vừa xong, khe khẽ hỏi: 'Anh xem sẵm nhạt, hợp thời không?' " Lại càng cảm thấy dịu dàng đa tình, không quá thẹn thùng.
Trước gương đang điểm trang, phu quân phong độ ngời ngời như cây ngọc đón gió đã đứng phía sau. Nàng cầm bút vẽ nét mày cong như liễu mảnh trăng khuyết, tú lệ tự nhiên, dịu dàng đáng yêu. Chàng chăm chú ngắm nhìn, sóng mắt long lanh, tình nồng ý thắm, khen không dứt miệng.
Đây là một đôi vợ chồng mới, đêm qua động phòng hoa chúc, quấn quýt dịu dàng khôn xiết, sáng ra trang điểm, tình chàng ý thiếp, ân ái mặn nồng.
Thời xưa trong dân gian, việc cưới gả đều nghe theo ý cha mẹ, lời mối mai, có được mấy người thực lòng yêu nhau, thề nguyện bạc đầu đâu?
Song rất nhiều cặp vợ chồng, tuy chẳng mấy khi tình ý nồng nàn, nhưng trong cuộc sống bình thường vẫn kính trọng nhau như khách. Nàng vì chàng rửa tay nấu canh, nâng khăn sửa túi, chàng vẽ mày cho nàng trước gương, khoác thêm áo cho nàng bên song. Có lẽ tình yêu bình đạm chỉ đơn giản là bên nhau như thế, không cùng sống chết, nhưng cùng ăn ở, ngọt bùi đắng cay vẫn bên nhau.
Bấy giờ tôi cũng đương độ tuổi xuân, tấm lòng như hoa sen chớm nở mùa hạ, chẳng vướng bụi trần. Nguyện tìm cho được một người đàn ông ôn hòa trong trẻo, tôi làm người vợ như hoa mai của chàng, sinh con đẻ cái cho chàng, ngày tháng êm đềm tươi đẹp. Chẳng cần chàng thề hẹn, chỉ cần vẽ mày cho tôi suốt đời. Biết bao suy nghĩ, lại như gió thu như nước chảy, một đi không trở lại. Giờ thì thanh xuân đã hết, chỉ còn mấy mảnh hồi ức tàn khuyết cùng chút hơi ấm dịu dàng thỉnh thoảng mới gặp lại trong mơ.
Đời người có hối hận, có tiếc nuối, có nỗi trống trải không sao lấp đầy, cũng có sự tổn thương không gì bù đắp nổi. Tôi từng nói tình yêu đẹp nhất phải như ngọc thạch, ấm áp kiên định, cả đời không biến chất, không vơi tình. Thực may, tôi đã từng có cảm giác mình mong muốn, cũng từng nhận được vô vàn ân sủng. Thực không may, hết thảy ân tình đã bị dòng thời gian vội vã vùi chôn, mà kết cục cũng bị sửa đổi, cả hai chúng tôi đều có những quá khứ không thể quay lại được.
Về sau mới biết, Chu Khánh Dư viết bài thơ này để dâng lên Trương Tịch trước khi thi tiến sĩ. Ông tự ví mình như nàng dâu mới, ví Trương Tịch như chú rể, lại ví quan chủ khảo như bố mẹ chồng, nhân đó xin ý kiến Trương Tịch. Thời Đường, những sĩ tử dự thi tiến sĩ đều gửi văn thơ tới những đạt quan quý nhân để xin giới thiệu. Đối tượng mà Chu Khánh Dư dâng bài thơ này lên là quan thủy bộ lang trung Trương Tịch. Nghe nói bài thơ của
Chu Khánh Dư được Trương Tịch ưa thích, còn làm thơ tặng lai:
越女新妝出鏡心,
自知明豔更沈吟。
齊紈未是人間貴,
一曲菱歌敵萬金。
《 寄朱慶餘 》【 張籍 】
Gái Việt bên gương mới điểm trang,
Biết mình xinh đẹp vẫn mơ màng.
Lụa Tề chưa đủ cho người quý,
Một khúc "Lăng ca" giá vạn vàng.
- Bài Ký Chu Khánh Dư - dịch Lãng Xẹt Tử
Trương Tịch ví Chu Khánh Dư với cô gái hái ấu, khen nàng dung nhan xinh đẹp, tiếng ca trong trẻo, ắt sẽ được người ta yêu mến, ngầm ám chỉ
Chu Khánh Dư không cần lo về việc thi cử.
Bất luận Chu Khánh Dư về sau có đỗ cao hay không thì đời người gặp được kẻ hiểu tài mình như thế cũng đủ rồi. Xưa nay biết bao tài tử phong lưu không gặp được minh chủ, không ai thưởng thức, long đong suốt đời.
Kẻ sĩ chết vì người tri kỷ, biết bao duyên phận trên đời, ghi lòng tạc dạ, còn sâu nặng hơn ái tình nam nữ. Trương Tịch chân thành làm thơ tặng, thật lòng đối đãi, tình cảm này chẳng khác đức lang quân đa tình vẽ mày cho người con gái mình yêu trước gương, tình cảm thắm thiết. Còn Chu Khánh Dư lại giống cô dâu mới cưới, đêm qua nến đỏ soi chiếu, sáng hôm sau lại phải ra chào hỏi cha mẹ chồng, nên mới dậy sớm trang điểm để tới sảnh hành lễ, chấm than vẽ mày, lại không biết nên vẽ đậm hay nhạt, đành khẽ khàng hỏi nhỏ: "Anh xem sẵm nhạt, hợp thời không?" Câu hỏi khẽ này thực e thẹn kín đáo, rung động lòng người. Chỉ một tiếng hỏi nhỏ đã khắc họa hoàn chỉnh nội tâm dịu dàng của cô dâu mới. Nhà thơ ví nỗi lo không biết có thể thuận lợi bước vào con đường làm quan hay không với tâm tình của cô dâu mới lần đầu gặp cha mẹ chồng, thực là khéo léo mới mẻ, khiến người ta xúc động.
Thơ Chu Khánh Dư mới mẻ tinh tế, miêu tả tỉ mỉ, mang đậm phong vị riêng. Mà câu trả lời của Trương Tịch cũng hết sức khéo léo tự nhiên, có thể nói là xứng đôi vừa lứa, trở thành giai thoại thiên cổ. Bất luận là đời thịnh hay đời loạn, đều không thiếu tài tử cao sĩ, cuộc đời đằng đằng, những người có duyên hợp được với họ có thể nói là cực kỳ ít ỏi. Bạn dốc hết cả đời ra tranh danh đoạt lợi, song thành bại được mất chỉ trong một thoáng qua. Duyên trần cũng vậy, biết bao tài tử giai nhân, từng thề cùng sống chết, hứa hẹn bạc đầu, cuối cùng lại phụ bạc nhau, làm lỡ người mà tổn thương mình. Những đôi có thể nâng án ngang mày, bình đạm sống hết đời như Mạnh Quang và Lương Hồng, chỉ có ở nhà dân chúng tầm thường. Còn những mối tình đẹp đẽ trong sách vở hay kịch hát phần nhiều là bi kịch, không được viên mãn. Cũng phải, cái đẹp nhất của cuộc đời là giản dị, tình ái cũng nên như nét mày giai nhân mới kẻ, đậm nhạt phải lẽ, không ấm không lạnh.
Người chẳng gì bằng cũ, vợ tào khang không thể coi thường.
Nữ nhi xinh đẹp tới đâu cũng chỉ được mười mấy năm ngắn ngủi, dẫu có nhan sắc nghiêng thành thì cuối cùng cũng sẽ phai tàn và già đi. Mà tình như rượu ủ, phải chôn giấu thật kĩ, càng lâu vị càng thuần, để lâu ngày mới đem ra thưởng thức. Nhưng có lúc, buông tay cũng là một cách thành toàn, thuận theo vận mệnh là để giải thoát linh hồn, khoan dung với người khác cũng là đối tốt với mình.
Nếu hỏi thế nào là may mắn, thì ấy là đời này yêu được người mình chờ đợi đã lâu, hơn nữa đôi bên có được nhau hoàn toàn, không phải chia lìa.
Nguyện cả đời trang điểm vì người ấy, mãi tới khi tóc bạc sắc phai, vẫn hạ giọng hỏi khẽ: "Anh xem sẵm nhạt, hợp thời không?"
Trích: Một Quyển Phong Hoa Đại Đường - Bạch Lạc Mai - Tố Hinh
3 notes
·
View notes
"Tôi xin kể một câu chuyện để các ông hiểu vì sao tiền bạc, vật chất là một trở lực lớn cho người tu.
Câu chuyện như sau.
Một đệ tử quyết tâm cầu đạo, xin học với một đạo sư. Sau thời gian học hành chăm chỉ, một hôm sư phụ có việc phải đi xa nên dặn học trò ở lại phải chăm lo tu hành. Học trò nghe theo lời thầy, thiền định sớm hôm không hề bê trễ. Vì nếp sống tu hành thanh bần, tu sĩ chỉ có độc một miếng khố che thân. Nhưng chiếc khố cứ bị chuột cắn rách hoài, nên tu sĩ cứ lâu lâu lại đi xin một mảnh vải che thân khác. Dân làng thấy vậy bèn biếu tu sĩ một con mèo để trừ lũ chuột. Tu sĩ đem con mèo về nuôi, từ đó chuột không dám lộng hành nữa. Nhưng tu sĩ lại phải lo thêm một phần ăn. Ngoài thực phẩm chay tịnh, tu sĩ phải xin thêm sữa để nuôi con mèo. Một tín đồ thấy vậy bèn tình nguyện dâng cúng tu sĩ một con bò cái để có sữa nuôi mèo. Tu sĩ vui vẻ nhận con bò. Nhưng nuôi được mèo lại không có rơm cho bò ăn. Do đó ngoài thức ăn khất thực, người tu sĩ lại phải xin thêm rơm về nuôi bò. Dân làng thấy vậy bèn biếu tu sĩ một mảnh đất và một dụng canh nông để tu sĩ trồng trọt nuôi bò. Tu sĩ ra công cày cấy, rau trổ thật nhiều, bò ăn không hết phải mang bán ngoài chợ. Miếng đất thật màu mỡ sinh hoa màu quá nhiều phải mướn người làng đến làm giúp. Lạ thay miếng đất cứ thế sinh sôi nảy nở, trồng gì cũng tươi tốt và chả mấy chốc trở nên một đồn điền trù phú. Tu sĩ có nhiều hoa lợi bèn xây một đền thờ to lớn, đẹp đẽ, thuê thợ khác tượng, đúc chuông thật vĩ đại, nhưng thời gian tu hành không còn là bao. Vị tu sĩ phải lo trông nom đồn điền, phải lo sổ sách giao dịch buôn bán, kiểm soát nhân công trồng tỉa. Rồi có tiền bạc phải lo đầu tư bỏ vốn, mua thêm đất dai khai khẩn thêm nữa.
Một hôm sư phụ trở về, không trông thấy túp lều đơn sơ nữa mà thay vào đó là một ngôi đền tráng lệ, nô nức khách hành hương. Trong đền ồn ào những tiếng vừa cúng bái vừa buôn bán. Trông thấy sư phụ, tu sĩ mừng rỡ chạy ra chào. Sư phụ ôn tồn hỏi, tại sao lại có sự thay đổi như thế.
Tu sĩ trả lời: "Thưa thầy. Thật tâm con muốn tu hành nhưng lũ chuột cứ cắn rách áo hoài. Để bảo vệ cái áo, con nuôi mèo, để có sữa cho mèo ăn con phải nuôi bò,và để có rau nuôi bò con phải canh tác. Rồi thì trúng mùa liên tiếp, sức con làm không xuể nên phải gọi thêm người làm giúp. Rồi thì buôn bán thành công, tiền bạc nhiều thêm, con phải đích thân trông nom mọi việc. Sau đó con cho xây cất đền thờ to tát, đúc tượng thật vĩ đại, con còn mướn người việc cúng tế nhang đèn cẩn thận."
Sư phụ thở dài:"Xây cất đền thờ thật to để bị trói buộc chứ nào phải giải thoát, tụ tập tín đồ cho đông, ồn ào phúc tạp chỉ gây trở ngại cho việc thanh tu. Chì vì một cái khố rách mà con đã đi thật xa, xa hẳn con đường mà ta đã chỉ dạy nhằm đạt được giải thoát. Con chỉ đi lầm một chút mà đã đi lệch lúc nào không hay. Trói buộc vào những thứ đõ rồi làm sao có thể thoát được""
Trích: Hành trình về phương Đông - Nguyên Phong
Câu chuyện ngoài nói về vật chất với sự tu hành, còn gợi lên cho mình một ý rằng: "Vốn dĩ ban đầu, con người vô cùng tối giản, ít nhu cầu. Nhưng dần dần bị cuốn vào một vòng xoáy mà ngày càng bồi đắp thêm vật chất, mà càng ngày càng nhiều, càng xa rời tự nhiên. Càng xa cái khởi thủy theo hướng tham sân si, lại càng dễ sai."
Pic: Pinterest/Le Nhat Quang
10 notes
·
View notes
Hôm giờ ồn ã trên mạng xã hội chữ F, có bạn nọ mượn văn không hỏi người viết, không ghi credit; bị cộng đồng phát hiện và lên án.
Nói người thì chỉ nghĩ tới ta. Chuyện này làm mình nhớ đến chiếc ảnh này, mình cap lại ngày 29/03/2022 trên Youtube, khi đang lướt lướt dashboard tìm âm thanh nền. Thấy ảnh xinh nên tình cờ đọc vài chữ đầu thấy quen quen, đọc kĩ cả nội dung thì đúng là chữ của mình. Và trang có ghi credit cho tên của mình. Đây là dấu hiệu của người lương thiện.
Tôn trọng những người sáng tạo, khi bản thân mình cũng là người sáng tạo; là chuyện phải làm.
Trưởng thành với sự ảnh hưởng nhân sinh quan từ âm nhạc của Bác Trịnh, mình vốn dĩ ám ảnh với cái chết. Cụm "trăm năm là hữu hạn", là từ quyển sách mình rất thích của vợ chồng tác giả Đông Vy - Công Luận, với tựa sách "Nếu biết trăm năm là hữu hạn", xuất bản năm 2012. Bạn có hứng thú, có thể tham khảo tìm đọc.
Trên Tumblr này, mình cũng có sử dụng khá nhiều thơ của Chị Nguyễn Thiên Ngân, tất cả đều có credit. Tất cả tập thơ và truyện ngắn của Chị Ngân từ năm 2009 đến nay mình đều mua. Khi quyển Đường Còn Dài, Còn Dài… tái bản, mình cũng mua 3-4 bản để tặng bạn bè. Khi Chị Ngân đi ký tên ở Hội sách Sài Gòn, nhà sách Cá Chép; mình đều ghé.
Chị Ngân có mở quán cafe Nomad - sát bên trường cũ của mình ở Q3 Sài Gòn. Khi hẹn bạn bè cũ lâu ngày không gặp, mình đều dẫn đến đây để dễ nói chuyện.
Nếu bạn muốn gặp Chị Ngân thì đừng đến quán, vì mình nghe đồn Chị mà ghé quán thì quán hôm đó bị . . . ế *haha*
Nói chung. Hãy ủng hộ người sáng tạo và giúp họ sống được bằng cái sáng tạo đó, nếu bạn thật sự yêu quý họ.
Nếu không ủng hộ, xin:
Đừng trộm cắp, đừng phá hoại, đừng chà đạp. Vì:
"Nỗi đời cay cực đang giơ vuốt,
Cơm áo không đùa với khách thơ" - Xuân Diệu
2 notes
·
View notes