Tumgik
#अश्वगन्धा के औषधीय गुण
Text
Health Benefits Of Ashwagandha in Hindi
Tumblr media
Benefits of ashwagandha in hindi : अश्वगंधा एक जड़ी बूटी है जिसे आयुर्वेदिक में दवा के रूप में काम लिया जाता है। जिसका इस्तेमाल कई सदियों से होता आ रहा है। संक्रमण जैसी समस्यायों से लेकर कमजोरी तक सभी को यह दूर करने की क्षमता रखता है। अश्वगंधा ही नहीं अपितु उसके पौधे में भी कई गुण पाए जाते है। जो बहुत सी समस्यायों के इलाज में प्रयोग किया जाता है।
अश्वगंधा का मतलब होता है घोड़े की गंध। और इस औषधि का नाम ये इसीलिए पड़ा क्योंकि इसकी जड़ों में से घोड़े के पसीने जैसी गंध आती है। पहले के समय में केवल भारत में ही इसका प्रयोग किया जाता था पर आजकल पुरे विश्व में इसका इस्तेमाल होने लगा है । इसके फायदों को देखते हुए इसका इस्तेमाल बड़े स्तर पर किया जाने लगा है। विशेष रूप से वजन बढाने और हाइट बढाने के लिए। इसके साथ यह  शारीरिक कमजोरी और स्टेमिना को भी बढाने का काम करता है।  इसका सेवन करने से शरीरिक ही नहीं बल्कि मानसिक लाभ भी होते है। लेकिन गलत तरीके और अधिक मात्रा में सेवन करने से यह स्वास्थ्य के लिए हानिकारक भी हो सकता है।
राष्ट्रीय औषधीय पादप बोर्ड ने अश्वगंधा को अंतर्राष्ट्रीय स्तर पर अधिक मांग वाले पोधों में से एक बताया है। World Health Orgnisation (WHO) ने भी इसे अत्यधिक औषधीय गुण वाला पौधा माना है.
इसकी ताजा जड़ और ताजा पत्ते मसल कर सूंघने पर भी घोड़े के मूत्र जैसी गंध आने के कारण ही शायद इसका नाम अश्वगंधा रखा गया।
अश्वगंधा के फायदे (Benefits Of Ashwagandha In Hindi):
Tumblr media
अश्वगंधा की जड़ में कई प्रकार के एल्केलाइड तथा एमिनो एसिड पाए गए हैं जिनके कारण यह शरीर के लिए औषधि का काम करती है। यह एक टोनिक जैसा काम करके शरीर के बिगड़े हुए क्रियाकलाप ठीक कर देती है। इसके सेवन से थकान दूर होकर एक नई ताकत आ जाती है। अश्वगंधा की जड़ का चूर्ण दवा के रूप में लिया जाता है।
अश्वगंधा कैंसर, मानसिक परेशानी, डिप्रेशन, एसिडिटी, अल्सर, हाई ब्लड प्रेशर आदि में भी इसे लाभदायक पाया गया। साथ ही इसमें जोड़ों के दर्द व सूजन कम करने के गुण भी पाए गए।शोधकर्ताओं ने अपने परीक्षणों में पाया कि असगंध हिमोग्लोबिन बढ़ाने, बाल सफ़ेद होने से रोकने तथा कोलेस्ट्रोल कम करने में सहायक होती है।
अश्वगंधा की जड़ एक अच्छा टोनिक है जो महिला, पुरुष, बच्चे, बुजुर्ग सभी ले सकते हैं। अश्वगंधा के उपयोग से शरीर में स्फूर्ति व ताकत बढ़ती है तथा चेहरे पर कांति आ जाती है। इसके नियमित सेवन से रोग प्रतिरोधक क्षमता बढती है।  उम्र बढने पर भी रोग दूर रहते हैं।
अश्वगंधा पाउडर के उपयोग से शुक्राणु तथा मर्दाना ताकत में बढ़ोतरी होती है। अश्वगंधा का पाउडर चौथाई चम्मच गुनगुने दूध के साथ सुबह शाम कुछ सप्ताह नियमित लेने से इसका लाभ लिया जा सकता है।
अश्वगंधा का उपयोग कृशकाय रोगी, सूखारोग से ग्रस्त बच्चे, बुखार के बाद की कमजोरी, शारीरिक या मानसिक थकान आदि स्थितियों के लिए पुष्टिकारक और बलवर्धक होता है।
यह गठिया, मूत्र रोग, पेट के रोग, खांसी, साँस व खुजली जैसे रोग में लाभदायक रहती है।
महिलाओं के लिए गर्भधारण में परेशानी, स्तन के दूध में कमी, श्वेतप्रदर, कमरदर्द और कमजोरी जैसी समस्या इसके उपयोग से दूर होती हैं। ल्यूकोरिया के लिए इसे विशेष रूप से लाभदायक पाया गया है।
Contact us: [email protected]
Referenced By: - fitnessfundatips.com
0 notes
onlinekhabarapp · 5 years
Text
अश्वगन्धाको धुलो किन बुढाबुढीलाई बाँड्दैछ सरकार ?
सरकार गम्भीर प्रकृतिका नसर्ने रोगहरुको लागि वाषिर्क २ अर्ब रुपैयाँभन्दा धेरै खर्च गर्न सक्छ । तर, रोगलाग्नै नदिने आयुर्वेदिक औषधिको लागि र सचेतनाको लागि अत्यधिक न्यून रुपमा पैसा खर्च गर्ने गरेको छ । धेरै ज्येष्ठ नागरिकहरुको लागि प्रभावकारी मानिएको अश्वगन्धा लगायतका जडिबुटीहरुको वितरणको लागि न्यून खर्च गर्ने गरेको छ ।
झण्डै ५ वर्षदेखि वाग्मती अञ्चल आयुर्वेद औषधालय जयवागेश्वरीबाट निरन्तर सेवा लिँदै आएकी भक्तपुरकी चिनी श्रेष्ठलाई नशा सम्बन्धी रोग त्यही आयुर्वेद केन्द्र धाउन थालेपछि निको भयो । बिस्तारै रोगको समाधान भएपछि उनी त्यो रोगप्रति लोभिइन् । उनले नियमित यो औषधि प्रयोग गरेको देखेपछि उनीसँगै पशुपति बृद्धाश्रममा बस्ने गरेका अरु आमाहरु पनि त्यो औषधालयमा धाउन थाले । अहिले त्यो औषधालयमा बृद्धाश्रमका बा-आमाहरुको त्यहाँ भीड लाग्ने गरेको छ ।
श्रेष्ठसँगै बस्ने आमाहरु कोही तनाव कम गर्न त कोही जोर्नीहरु दुखेको समस्या लिएर आयुर्वेद केन्द्रमा आउन थाले । तर, आयुर्वेद केन्द्रले जसोतसो दिएका केही औषधिहरुले उनीहरुलाई स्वस्थ बनाइरहेको औषधालयका अधिकारीहरु बताउँछन् । स्वास्थ्य मन्त्रालयका वरिष्ठ आयुर्वेद अधिकारी डा. बाबुराजा अमात्य ज्येष्ठ नागरिकहरुलाई दिइँदै आएको जडिबुटी बाँड्ने सम्बन्धी कार्यक्रम प्रभावकारी हुँदै गएको भन्दै त्यसमा बजेट थप गर्नुपर्ने बताउँछन् ।
औषधालयकी आयुर्वेदिक चिकित्सक डा. अञ्जु कार्की ११ वर्ष अघिदेखि यस्तो औषधिहरु निःशुल्क वितरण गर्न सुरु गरिएको भएपनि अहिलेसम्म यो सबैको पहुँचमा पुग्न नसकेको बताउँछिन्् । यो अभियान अहिलेपनि देशभरका सबै जिल्लाहरुमा जारी छ । तर, थोरै बजेट र प्रचारको अभावका कारण धेरैलाई यसबारेमा जानकारी नै नभएको उनी बताउँछिन् ।
अहिले अश्वगन्धाको धुलो, आमलक्की (अमलाका रसहरु) र महानारायण तेल आयुर्वेदिक औषधालयहरुबाट निःशुल्क वितरण गर्ने गरिएको छ । यसले नशालाई बलियो बनाउने, सजिलै निद्रा लाग्ने, मनमा अनेक कुराहरु खेल्नबाट रोक्ने गरेको चिकित्सक कार्कीले जानकारी दिइन् ।
कार्कीका अनुसार अहिले ६५ वर्षभन्दा बढी उमेरका ज्येष्ठ नागरिकहरुलाई उमेरजन्य समस्याबाट जोगाउनको लागि यस्ता औषधिहरु दिने गरिएको छ । त्यही कारणले पनि ज्येष्ठ नागरिकहरु समेत यस औषधिहरुप्रति आकषिर्त हुने गरेको उनी बताउँछिन् । अहिले वाषिर्क ४/५ हजारको हाराहारीमा सेवाग्राहीहरुले सेवा लिने गरेका छन् । वागमती अञ्चल स्तरीय यस औषधालयको लागि मात्रै यो वर्ष २ लाखको हाराहारीमा बजेट छुटि्टएको छ ।
के छ अश्वगन्धाको महत्व ?
अश्वगन्धा एक प्रकारको बिरुवा हो । जसबाट धेरै आयुर्वेदिक औषधिहरू बनाइन्छन् र यो हजारौं वर्षदेखि प्रयोगमा आइरहेको एक किसिमको जडिबुटी हो । अश्वगन्धाको पात र जराको गन्ध घोडाको मुत्रको जस्तो देखिन्छ । जसका कारण पनि यसलाई अश्वगन्धा भनिएको हो ।
यो मानव स्वास्थ्यको लागि महत्वपूर्ण मानिन्छ । जसमा धेरै औषधीय गुणहरू हुन्छन् । जस्तै, शरीरमा रगतको मात्रा बढाउने, तौल घटाउने, पक्षघात रोक्ने आदि । अश्वगन्धा एक बलबर्द्धक रसायन पनि मानिन्छ । प्राचीन कालदेखि नै धेरै विद्वानहरुले यसको गुण र औषधीय तत्वको मुक्तकण्ठले प्रशंसा गर्ने गरेको पाइन्छ । यसलाई मानिसहरूले प्राचीन कालदेखि नै वीर्य बृद्धिको लागि उत्तम शाकाहारी भोजन मानिन्छ ।
यो हावा र कफमा देखिने विकारहरूको लागि मूल औषधिको रुपमा मानिन्छ । जस्तै खोकी, सास, अल्सर, गठिया आदि । यो व्यापक रूपमा वीर्य शक्ति बढाउन, शरीरमा मासु थप्न, स्तनमा दूध बढाउन, बच्चालाई बोसो बनाउन र गर्भाधारणको लागि प्रयोग गरिन्छ ।
महषिर् चरक अश्वगन्धलाई एक उत्कृष्ट शक्ति मान्छन् । सबै प्रकारको पुरानो रोगबाट ग्रस्त बिरामी र क्षयरोग आदिबाट पीडित बिरामीहरूका लागि उपयुक्त छ । यदि अश्वगन्धाको ३ देखि ६ ग्राम पाउडर एक महिनासम्म दुध, घिउ, तेल वा ताजा पानीको साथ सेवन गरिन्छ ।
यस जडिबुटीले शरीरमा रक्तचापलाई सन्तुलनमा राख्न मद्दत गर्छ । यसको नियमित सेवनले तनाव पनि कम हुन्छ । यो जडिबुटीले मधुमेह कम गर्ने र कोलेस्ट्रोल कम गर्ने क्षमता पनि राख्छ । अश्वगन्धाले पेट सफा गर्न पनि मद्दत गर्छ ।
यसका बाहेक अश्वगन्धा दुधमा मिसाएर खाँदा एक चम्चा अश्वगन्धा पाउडर एक गिलास दुधमा करिब ४० दिनदेखि ४५ दिनसम्म थोरै शख्खर वा चिनीसँग मिलाएर खाँदा मानिसको कद बढ्ने गर्छ । अश्वगन्धाले मानिसको प्रजनन्लाई पनि सुधार्न मद्दत गर्छ । अश्वगन्धाले शरीरलाई उत्तेजित पार्छ, ताकि सम्पूर्ण शरीरमा आलस्य नहोस् र यौन कि्रयाको क्रममा थकान नहोस् ।
0 notes
Video
undefined
tumblr
Health Benefits of Ashwagandha in Hindi
अश्वगंधा के जबरदस्त और अद्भुत फायदे जो शरीर को ताकतवर बनाने में मदद करता हैं, इसमें अनेक औषधीय गुण है जो आपके स्वास्थ्य के लिए लाभ-दायक है और यौन जीवन को बढ़ाने में मदद करता है|
0 notes
Link
0 notes