#mga manlilikha ng musika

[delfindakila]

JERRY ELIZALDE NAVARRO Pambansang Alagad ng Sining sa Sining Biswal-Pagpipinta (1999) Mga Manlilikha ng Musika, oleo sa kambas, 1950

[kaharian-biblia-blog]

3. Ang Pag-alam sa Layunin at Kabuluhan ng Bawa’t Isa sa Tatlong Yugto ng Gawain ng Diyos.

Nauugnay na mga Salita ng Diyos:

Sa panahong ito, ang kabuluhan, layunin, at mga yugto ng gawain ni Jehova sa Israel ay upang simulan ang Kanyang gawain sa buong lupa, na, mula sa Israel bilang sentro, ay unti-unting lumaganap sa mga bansang Gentil. Ito ang prinsipyong batayan ng Kanyang mga ginagawa sa buong sansinukob—ang magtatag ng modelo at pagkatapos ay palawakin ito hanggang sa ang lahat ng tao sa sansinukob ay tumanggap ng Kanyang ebanghelyo. Ang mga unang Israelita ay mga inapo ni Noe. Ang mga taong ito ay pinagkalooban lamang ng hininga ni Jehova, at nakaunawa nang sapat upang pangalagaan ang mga pangunahing pangangailangan sa buhay, ngunit hindi nila alam kung anong uri ng Diyos si Jehova, o ang Kanyang kalooban para sa tao, lalong higit kung paano nila dapat pagpipitaganan ang Panginoon ng buong sangnilikha. 

Patungkol naman sa kung mayroong mga alituntunin at kautusan para sundin, at kung mayroong gawaing dapat gawin ng mga nilikhang nilalang para sa Manlilikha: Walang alam ang mga inapo ni Adan sa mga bagay na ito. Ang alam lang nila ay ang asawang lalaki ay dapat magpawis at magpagal upang tustusan ang kanyang pamilya, at na ang asawang babae ay dapat magpasakop sa kanyang asawang lalaki at magpanatili ng lahi ng mga tao na nilikha ni Jehova. Sa madaling salita, ang mga taong ito, na ang tanging mayroon lamang ay ang hininga ni Jehova at ang Kanyang buhay, ay walang alam sa kung paano sumunod sa mga kautusan ng Diyos o kung paano bigyang-kasiyahan ang Panginoon ng buong sangnilikha. Lubhang kakaunti ang kanilang naunawaan. Kaya kahit na wala namang baluktot o mapanlinlang sa kanilang mga puso at bihirang magkaroon ng pagseselos at pagtatalo sa kalagitnaan nila, gayunman wala silang kaalaman o kaunawaan kay Jehova, ang Panginoon ng buong sangnilikha. Ang alam lamang ng mga inapong ito ng tao ay kumain ng mga bagay ni Jehova, at tamasahin ang mga bagay ni Jehova, ngunit hindi nila alam paano magpitagan kay Jehova; hindi nila alam na si Jehova ang Siyang dapat nilang sambahin nang nakaluhod. Kaya paano sila matatawag na mga nilikha Niya? Kung ito ay ganito nga, ano ang mga salitang, “Si Jehova ay Panginoon ng buong sangnilikha” at “Nilikha Niya ang tao upang ang tao ay ipahayag Siya, luwalhatiin Siya, at katawanin Siya”—hindi ba kaya nasabi nang walang saysay ang mga iyon? Paanong ang mga taong walang pagpitagan kay Jehova ay maaaring maging patotoo ng Kanyang kaluwalhatian? Paano sila maaaring maging kapahayagan ng Kanyang kaluwalhatian? Ang mga salita kaya ni Jehova na “Nilikha Ko ang tao ayon sa Aking wangis” ay maging sandata sa mga kamay ni Satanas—na siyang masama? Ang mga salita kayang ito ay hindi maging tatak ng kahihiyan sa pagkalikha ni Jehova sa tao? Upang gawing ganap ang yugtong iyon ng gawain, si Jehova, pagkaraang likhain ang mga tao, ay hindi nagturo o naggabay sa kanila mula sa panahon ni Adan hanggang sa kay Noe. Sa halip, pagkaraan wasakin ng baha ang daigdig ay saka lamang Niya pormal na sinimulang gabayan ang mga Israelita, na mga inapo ni Noe at ni Adan din. Ang Kanyang gawain at mga pagbigkas sa Israel ay nagbigay sa Israel ng patnubay sa lahat ng bayan ng Israel habang sila ay namuhay sa buong lupain ng Israel, at sa ganitong paraan ipinakita sa sangkatauhan na si Jehova ay hindi lamang kayang hingahan ang tao, upang magkaroon siya ng buhay mula sa Kanya at magbangon mula sa alabok at maging nilikhang tao, kundi na Siya rin ay kayang sunugin hanggang sa maging abo ang sangkatauhan, at sumpain ang sangkatauhan, at gumamit ng Kanyang tungkod upang pamahalaan ang sangkatauhan. At, ganoon din, nakita nila na si Jehova ay maaaring pumatnubay sa buhay ng tao sa lupa, at magsalita at gumawa sa kalagitnaan ng sangkatauhan ayon sa mga oras ng araw at ng gabi. Ginawa lamang niya ang gawain upang ang Kanyang mga nilalang ay makaalam na ang tao ay nagmula sa alabok na pinulot Niya, at higit dito na ang tao ay nilikha Niya. Hindi lamang ito, kundi ang gawain na sinimulan Niya sa Israel ay upang ang ibang mga tao at mga bansa (na sa totoo lang ay hindi hiwalay sa Israel, kundi nagsanga mula sa mga Israelita, subalit nagmula pa rin kina Adan at Eba) ay makatanggap ng ebanghelyo ni Jehova mula sa Israel, upang ang lahat ng nilikhang nilalang sa sansinukob ay makapagpitagan kay Jehova at itangi Siyang dakila. Kung hindi sinimulan ni Jehovah ang Kanyang gawain sa Israel, ngunit sa halip, nang likhain na ang sangkatauhan, ay hinayaan silang mamuhay nang walang inaalala sa lupa, kaya sa ganyang kalagayan, dahil sa pisikal na kalikasan ng tao (ang ibig sabihin ng kalikasan ay hindi malalaman ng tao kailanman ang mga bagay na hindi niya nakikita, na ibig sabihin hindi niya malalaman na si Jehova ang lumikha sa sangkatauhan, at lalong hindi bakit Niya ito ginawa), hindi niya malalaman na si Jehova ang lumikha sa sangkatauhan o na Siya ang Panginoon ng buong sangnilikha. Kung nilikha ni Jehova ang tao at inilagay siya sa daigdig upang maging layon para sa Kanyang pansariling kasiyahan, at pagkatapos ay basta pinagpag ang alikabok sa kanyang mga kamay at umalis, sa halip na manatili sa kalagitnaan ng mga tao para bigyan sila ng patnubay sa loob ng ilang panahon, kung magkagayon ang lahat ng sangkatauhan ay babalik sana sa kawalan; maging ang langit at lupa at ang lahat ng hindi mabilang na mga bagay na Kanyang ginawa, at ang lahat ng sangkatauhan, ay babalik sa kawalan at higit pa ay yuyurakan ni Satanas. Sa ganitong paraan ang naisin ni Jehova na “Sa daigdig, iyon ay, sa kalagitnaan ng Kanyang nilikha, dapat Siyang may lugar na titindigan, isang banal na lugar” ay mabubuwag sana. At kaya, matapos likhain ang tao, na nagawa Niyang manatili sa kanilang kalagitnaan upang patnubayan sila sa kanilang buhay, at mangusap sa kanila mula sa kanilang kalagitnaan, lahat ng ito ay upang matupad ang Kanyang nais, at makamtan ang Kanyang plano. Ang gawain na ginawa Niya sa Israel ay nilayon lamang na isakatuparan ang plano na Kanyang inilagay sa lugar bago ang paglikha Niya ng lahat ng mga bagay, at dahil dito ang Kanyang pagkilos una sa kalagitnaan ng mga Israelita at ang Kanyang paglikha ng lahat ng mga bagay ay hindi salungat sa isa’t isa, kundi kapwa para sa kapakanan ng Kanyang pamamahala, Kanyang gawain, at Kanyang kaluwalhatian, at gayon din upang mapalalim ang kahulugan ng Kanyang paglikha sa sangkatauhan. Pinatnubayan Niya ang buhay ng mga sangkatauhan sa lupa ng dalawang libong taon pagkatapos ni Noe, na sa panahong ito ay tinuruan Niya ang sangkatauhan na unawain paano pagpipitaganan si Jehova na Panginoon ng buong sangnilikha, paano magpakaayos sa kanilang mga buhay at paano magpapatuloy sa pamumuhay, at higit sa lahat, paano kikilos bilang saksi para kay Jehova, sundin Siya, at bigyan Siya ng pagpipitagan, maging purihin Siya gamit ang musika tulad ng ginawa ni David at ng kanyang mga saserdote.

Bago ang dalawang libong taon kung saan ginawa ni Jehova ang Kanyang gawain, walang alam ang tao, at halos lahat ng tao ay nahulog sa kabuktutan, hanggang, bago ang pagwasak ng mundo sa pamamagitan ng baha, umabot sila sa lalim ng kahalayan at katiwalian kung saan sa kanilang mga puso ay walang laman na Jehova, at lalong walang laman ng Kanyang paraan. Hindi nila kailanman naunawaan ang gawain na gagawin ni Jehova; kulang sila ng katuwiran, lalong walang kaalaman, at, tulad ng isang makinang humihinga, ay lubusang ignorante sa tao, sa Diyos, sa mundo, sa buhay at sa mga katulad nito. Sa lupa nasangkot sila sa maraming tukso, tulad ng ahas, at nagsabi ng maraming bagay na nakasakit kay Jehovah, ngunit dahil sila ay ignorante hindi sila kinastigo o dinisiplina ni Jehova. Tanging pagkatapos ng baha, nang si Noe ay 601 taong gulang, pormal na nagpakita si Jehova kay Noe at gumabay sa kanya at sa kanyang pamilya, nanguna sa mga ibon at mga hayop na nakaligtas sa baha kasama si Noe at ang mga inapo niya, hanggang sa katapusan ng Kapanahunan ng Kautusan, lahat sa loob ng 2,500 taon. Siya ay gumawa sa Israel, iyon ay, pormal na gumawa, para sa kabuuang 2,000 taon, at sabay na gumawa sa Israel at sa labas nito ng 500 taon, sama-sama ay nakabuo ng 2,500 taon.

Sa panahong ito, inatasan Niya ang mga Israelita na upang maglingkod kay Jehova, dapat silang magtayo ng isang templo, magsuot ng mga kasuotang pangsaserdote, at lumakad nang nakayapak sa templo sa madaling araw, kung hindi ay madudumihan nila ang templo at padadalhan sila ng apoy mula sa ibabaw ng templo at susunugin sila hanggang mamatay. Ginawa nila ang kanilang mga tungkulin at nagpasakop sa mga plano ni Jehova. Nanalangin sila kay Jehova sa templo, at pagkatapos tanggapin ang kapahayagan ni Jehova, iyon ay, pagkatapos makapagsalita ni Jehova, pinangunahan nila ang napakaraming tao at tinuruan sila na dapat silang magpakita ng pagpitagan kay Jehova—ang kanilang Diyos. At sinabihan sila ni Jehova na magtayo ng templo at ng altar, at sa panahong itinakda ni Jehova, iyon ay, sa Paskwa, dapat silang maghanda ng mga bagong panganak na guya at mga tupa upang ihain sa dambana bilang mga handog upang magsilbi kay Jehova, upang higpitan sila at lagyan ng pagpipitagan para kay Jehova sa kanilang mga puso. Kung sinunod nila ang kautusang ito ang naging sukatan ng kanilang katapatan kay Jehova. Inilaan din ni Jehova ang araw ng Sabbath para sa kanila, ang ikapitong araw ng Kanyang paglikha. Ang araw pagkaraan ng Sabbath ay ginawa Niyang unang araw, ang araw para purihin nila si Jehova, para mag-alay sa Kanya ng mga handog, at lumikha ng musika para sa Kanya. Sa araw na ito, tinawag ni Jehova ang lahat ng mga saserdote upang hatiin ang mga handog na nasa dambana para kainin ng mga tao, upang tamasahin nila ang mga handog sa dambana ni Jehova. At sinabi ni Jehova na sila ay pinagpala, na sila ay may takdang bahagi sa Kanya, at sila ay Kanyang piniling bayan (na siyang tipan ni Jehova sa mga Israelita). Iyan ang dahilan, kung bakit hanggang ngayon, ang bayan ng Israel ay nagsasabi pa ring si Jehova ang tanging Diyos nila, at hindi ang Diyos ng ibang mga tao.

Noong Kapanahunan ng Kautusan, naglatag si Jehova ng maraming mga utos kay Moises upang ipasa sa mga Israelitang sumunod sa kanya palabas ng Egipto. Ang mga utos na ito ay ibinigay ni Jehovah sa mga Israelita, at walang kaugnayan sa mga Egipcio; ang mga ito ay nilayon upang higpitan ang mga Israelita. Ginamit ng Diyos ang mga utos upang hingan sila. Kung sinunod nila ang Sabbath, kung iginalang nila ang kanilang mga magulang, kung sinamba nila ang mga diyos-diyosan, at iba pa: ito ang mga prinsipyo kung saan sila ay hinatulan na puno ng kasalanan o matuwid. Sa kanilang kalagitnaan, mayroong ilan na tinamaan ng apoy ni Jehova, may ilan na binato hanggang sa mamatay, at may ilan na tumanggap ng pagpapala ni Jehova, at ito ay pinagpasyahan ayon sa kung sila ay sumunod o hindi sumunod sa mga utos. Ang mga hindi nakasunod sa Sabbath ay babatuhin hanggang mamatay. Ang mga saserdote na hindi sumunod sa Sabbath ay tatamaan ng apoy ni Jehova. Ang mga saserdote na hindi nagpakita ng paggalang sa kanilang mga magulang ay babatuhin din hanggang mamatay. Lahat ng ito ay itinagubilin ni Jehova. Itinatag ni Jehova ang Kanyang mga utos at batas upang, habang pinangungunahan Niya sila sa kanilang buhay, ang mga tao ay makikinig at tatalima sa Kanyang salita at hindi magrerebelde laban sa Kanya. Ginamit Niya ang mga batas na ito upang ang bagong-silang na lahi ng tao ay makokontrol, mas mainam upang mailatag ang pundasyon para sa Kanyang gawain sa hinaharap. At kaya, batay sa gawain na ginawa ni Jehova, ang unang kapanahunan ay tinawag na Kapanahunan ng Kautusan. Bagama’t maraming ginawang pagbigkas si Jehova at gumawa ng maraming gawain, pinatnubayan lamang Niya ang mga tao nang positibo, tinuturuan ang mga ignoranteng tao paano maging tao, paano mamuhay, paano maunawaan ang paraan ni Jehova. Sa karamihang bahagi, ang gawain na ginawa Niya ay upang sanhiin sa mga tao na sumunod sa Kanyang daan at sundin ang Kanyang mga kautusan. Ang gawain ay ginawa sa mga taong mababaw pa ang pagkatiwali; hindi ito ipinaabot hanggang sa pagbabago ng kanilang disposisyon o pag-unlad sa buhay. Ang Kanyang pakay lamang ay ang paggamit ng mga kautusan para pigilan at kontrolin ang mga tao. Para sa mga Israelita noong panahong iyon, si Jehova ay isa lamang Diyos na nasa templo, isang Diyos na nasa mga kalangitan. Siya ay isang haliging ulap, isang haliging apoy. Ang hiningi ni Jehova sa kanila ay ang sumunod sa alam ngayon ng mga tao bilang Kanyang mga batas at utos—maaaring sabihin pa nga ng isa na mga alituntunin—dahil ang ginawa ni Jehova ay hindi nilayon para baguhin sila, kundi para bigyan sila ng mas maraming bagay na dapat magkaroon ang mga tao, para turuan sila mula sa sarili Niyang bibig, dahil pagkaraang malikha, ang tao ay walang anuman ng dapat na mayroon siya. At kaya, ibinigay ni Jehovah sa mga tao ang mga bagay na dapat nilang ariin para sa kanilang mga buhay dito sa lupa, kaya ang mga taong pinangunahan Niya ay nilagpasan pa ang kanilang mga ninuno, sina Adan at Eba, dahil ang anumang ibinigay ni Jehova sa kanila ay lumabis pa sa anumang ibinigay Niya kay Adan at Eba sa simula. Kahit na ano pa, ang gawain na ginawa ni Jehova sa Israel ay upang patnubayan lamang ang sangkatauhan at ipakilala sa sangkatauhan ang kanilang Manlilikha. Hindi Niya sila sinakop o binago, kundi pinatnubayan lamang. Ito ang kabuuan ng gawain ni Jehova sa Kapanahunan ng Kautusan. Ito ang pinagmulan, ang totoong salaysay, ang diwa ng Kanyang gawain sa buong lupain ng Israel, at ang simula ng Kanyang anim na libong taon ng gawain—ang panatilihin ang sangkatauhan sa ilalim ng kontrol ng kamay ni Jehova. Mula dito ay ipinanganak ang mas marami pang gawain sa Kanyang anim-na libong-taong plano ng pamamahala.

mula sa “Ang Gawain sa Kapanahunan ng Kautusan” sa Ang Salita ay Nagpapakita sa Katawang-tao

Sa Kapanahunan ng Biyaya ang tao ay sumailalim sa pagtitiwali ni Satanas, kung kaya ang gawaing pagtubos sa buong sangkatauhan ay nangailangan ng masaganang biyaya, walang-hanggang pagtitiis at pagtitiyaga, at higit pa rito, isang handog na sapat para magbayad-sala sa mga kasalanan ng sangkatauhan, upang makarating sa bunga nito. Ang nakita lamang ng mga tao sa Kapanahunan ng Biyaya ay ang Aking handog na pantakip ukol sa kasalanan ng sangkatauhan, iyan ay, si Jesus. Ang alam lamang nila ay maaaring maging maawain at matiisin ang Diyos, at ang nakita lamang nila ay ang habag at kagandahang-loob ni Jesus. Ito sa kabuuan ay dahil nabuhay sila sa Kapanahunan ng Biyaya. Kaya’t, bago sila matubos, kinailangan nilang matamasa ang maraming uri ng biyaya na ipinagkaloob ni Jesus sa kanila; ito lamang ang kapaki-pakinabang sa kanila. Sa ganitong paraan, maaari silang mapatawad sa kanilang mga kasalanan sa pamamagitan ng pagtatamasa nila ng biyaya, at maaari silang magkaroon ng pagkakataon na matubos sa pamamagitan ng pagtatamasa nila sa pagtitiis at pagtitiyaga ni Jesus. Tanging sa pamamagitan lamang ng pagtitiis at pagtitiyaga ni Jesus sila nakatamo ng karapatang makatanggap ng kapatawaran at magtamasa sa kasaganaan ng biyaya na ipinagkaloob sa pamamagitan ni Jesus—gaya ng sinabi ni Jesus, “Ako ay pumarito hindi upang tubusin ang matuwid kundi ang mga makasalanan, upang pahintulutan ang mga makasalanan na mapatawad sa kanilang mga kasalanan.” Kung si Jesus ay nagkatawang-tao na may disposisyon ng paghatol, sumpa, at hindi-pagpapaubaya sa mga kasalanan ng tao, kung gayon ang tao ay hindi kailanman magkakaroon ng pagkakataon na matubos, at mananatili silang makasalanan magpakailanman. Kung nagkagayon, ang anim-na-libong-taong plano sa pamamahala ay napahinto sana sa Kapanahunan ng Kautusan, at ang Kapanahunan ng Kautusan ay napatagal ng anim na libong taon. Ang mga kasalanan ng tao ay mas lalo pa sanang dumami at mas lalong lumubha, at ang paglikha sa sangkatauhan ay mauuwi sa wala. Ang mga tao ay maaring nakapaglingkod lamang kay Jehova sa ilalim ng kautusan, ngunit ang kanilang mga kasalanan ay mas marami kaysa roon sa mga unang nilikhang tao. Habang mas minamahal ni Jesus ang sangkatauhan, pinatatawad ang kanilang mga kasalanan at pinagkakalooban sila ng sapat na awa at kagandahang-loob, ang sangkatauhan ay mas nagkakaroon ng kakayahan na maligtas, na matawag na mga nawawalang tupa na binili ni Jesus sa napakalaking halaga. Si Satanas ay hindi maaring makialam sa gawaing ito, dahil pinakitunguhan ni Jesus ang Kanyang mga tagasunod na gaya ng pakikitungo ng isang mapagkalingang ina sa sanggol na nasa kanyang sinapupunan. Hindi Siya nagtanim ng galit sa kanila ni hinamak man sila, kundi Siya ay puno ng kaaliwan; hindi kailanman sumiklab ang Kanyang galit sa kanilang kalagitnaan, kundi nagtiis sa kanilang mga pagkakamali at nagbulag-bulagan sa kanilang mga kahangalan at kamangmangan, anupa’t sinabing, “Patawarin ninyo ang iba nang pitumpu’t pitong beses.” Kaya binago ng puso Niya ang mga puso ng iba. Sa ganitong paraan nakatanggap ang mga tao ng kapatawaran ng mga kasalanan sa pamamagitan ng Kanyang pagtitiis.

mula sa “Ang Tunay na Kasaysayan sa Likod ng Gawain sa Kapanahunan ng Pagtubos” sa Ang Salita ay Nagpapakita sa Katawang-tao

Dahil iyon ay ibang kapanahunan, madalas Siyang magkaloob ng masaganang pagkain at inumin sa mga tao upang sila ay mangabusog. Pinakitunguhan Niya ang lahat ng Kanyang mga tagasunod nang may kabaitan, pinagagaling ang maysakit, pinalalayas ang mga demonyo, at binubuhay ang mga patay. Upang ang mga tao ay maniwala sa Kanya at makita na lahat ng Kanyang ginawa ay ginawa nang buong sigasig at katapatan, anupa’t Siya ay gumawa hanggang sa sukdulang Kanyang buhayin ang isang naaagnas na bangkay, ipinakikita sa kanila na sa Kanyang mga kamay, kahit na ang patay ay muling mabubuhay. Sa paraang ito tahimik Siyang nagtiis at ginawa ang Kanyang gawain ng pagtubos sa kanilang kalagitnaan. Bago pa man Siya ipinako sa krus, pinasan na ni Jesus ang mga kasalanan ng sangkatauhan at naging handog para sa kasalanan ng sangkatauhan. Nabuksan na Niya ang daan patungo sa krus upang tubusin ang sangkatauhan bago pa man siya mapako. At sa huli ipinako Siya sa krus, isinasakripisyo ang Kanyang sarili para sa kapakanan ng krus, at ipinagkaloob Niya ang lahat ng Kanyang awa, kagandahang-loob, at kabanalan alang-alang sa sangkatauhan.

mula sa “Ang Tunay na Kasaysayan sa Likod ng Gawain sa Kapanahunan ng Pagtubos” sa Ang Salita ay Nagpapakita sa Katawang-tao

Kung wala ang pagtubos ni Jesus, ang sangkatauhan ay magpakailanman nang mabubuhay sa kasalanan, at magiging mga anak ng kasalanan, ang mga inapo ng mga demonyo. Sa pagpapatuloy sa paraang ito, ang buong daigdig ay naging dakong tirahan sana ni Satanas, isang dako para maging tahanan nito. Ngunit ang gawain ng pagtubos ay nangailangan ng pagpapakita ng awa at kagandahang-loob tungo sa sangkatauhan; sa pamamagitan lamang nito makatatanggap ng kapatawaran ang sangkatauhan at sa huli ay maging karapat-dapat na magawang ganap at lubos na makamit. Kung wala ang yugtong ito ng gawain, ang anim-na-libong-taong plano sa pamamahala ay hindi sana nakasulong. Kung si Jesus ay hindi ipinako sa krus, kung nagpagaling lamang Siya ng mga tao at nagpalayas ng mga demonyo, kung gayon hindi lubusang mapapatawad ang mga tao sa kanilang mga kasalanan. Sa tatlo at kalahating taon na ginugol ni Jesus sa pagtupad ng Kanyang gawain sa lupa, tinapos lamang Niya ang kalahati ng Kanyang gawain ng pagtubos; pagkatapos sa pamamagitan ng pagpapapako Niya sa krus at pagiging wangis ng makasalanang laman, sa pamamagitan ng pagbibigay sa Kanya ng masamang isa, naisakatuparan Niya ang gawaing pagpapapako sa krus at sinupil ang tadhana ng sangkatauhan. Pagkatapos lamang na naibigay Siya sa mga kamay ni Satanas natubos Niya ang sangkatauhan. Sa loob ng tatlumpu’t-tatlo at kalahating taon na nagdusa Siya sa lupa, tinuya, siniraang-puri, at pinabayaan, anupa’t hanggang sa punto na wala Siyang mahigaan ng Kanyang ulo, walang lugar na mapagpapahingahan; at pagkatapos ay ipinako Siya sa krus, ang Kanyang buong pagkatao—isang malinis at walang-salang katawan—ipinako sa krus, at nagdanas ng lahat ng paraan ng pagdurusa. Tinuya Siya ng mga nasa kapangyarihan at Siya ay nilatigo, anupa’t dinuraan pa Siya ng mga sundalo sa Kanyang mukha; datapuwa’t Siya ay nanatiling tahimik at nagtiis hanggang sa katapusan, sumunod Siya nang walang-pasubali hanggang sa punto ng kamatayan, kung saan tinubos Niya ang buong sangkatauhan. Saka lamang Siya hinayaang makapagpahinga.

mula sa “Ang Tunay na Kasaysayan sa Likod ng Gawain sa Kapanahunan ng Pagtubos” sa Ang Salita ay Nagpapakita sa Katawang-tao

Para sa gawain ng Kapanahunan ng Biyaya, si Jesus ang Diyos na nagligtas sa tao. Kung ano ang mayroon at kung ano Siya ay biyaya, pag-ibig, habag, pagtitiis, tiyaga, kababaang-loob, pag-aalaga, at pagpapaubaya, at napakarami sa gawain na Kanyang ginawa ay ang pagtubos ng tao. Para sa Kanyang disposisyon, ito ay isang habag at pag-ibig, at dahil Siya ay mahabagin at mapagmahal, kailangang ipako Siya sa krus para sa tao, upang ipamalas na mahal ng Diyos ang tao gaya ng Kanyang Sarili, kaya inalay Niya ang Kanyang Sarili sa Kanyang kabuuan. Sinabi ni Satanas, “Dahil minamahal Mo ang tao, dapat Mo siyang mahalin sa pinakasukdulan: Dapat Kang ipako sa krus, upang iligtas ang tao mula sa krus, mula sa kasalanan, at dapat iaalay Mo ang Iyong sarili kapalit ng lahat ng sangkatauhan.” Ginawa ni Satanas ang sumusunod na pagtaya: “Dahil Ikaw ay isang mapagmahal at mahabaging Diyos, dapat Mong mahalin ang tao sa pinakasukdulan: dapat Mong ialay ang Iyong sarili hanggang sa krus.” Sumagot si Jesus, “Hangga’t ito ay para sa sangkatauhan, handa Kong ipagkaloob ang lahat na nasa Akin.” At pagkaraan Siya ay umakyat sa krus nang wala ni bahagyang pagpapahalaga sa sarili at tinubos ang buong sangkatauhan. Sa Kapanahunan ng Biyaya, ang pangalan ng Diyos ay Jesus, na ibig sabihin, ang Diyos ay ang Diyos na nagligtas sa tao, at Siya ay mahabagin at mapagmahal na Diyos. Ang Diyos ay kapiling ng tao. Sinamahan ng Kanyang pag-ibig, ng Kanyang habag, at ng Kanyang pagliligtas ang bawat tao. Sa pamamagitan lamang ng pagtanggap sa pangalan ni Jesus at ng Kanyang presensiya na ang tao ay maaaring magtamo ng kapayapaan at kagalakan, tumanggap ng Kanyang pagpapala, ng Kanyang malawak at maraming biyaya, at ng Kanyang pagliligtas. Sa pamamagitan ng pagkakapako sa krus ni Jesus, ang lahat yaong sumunod sa Kanya ay tumanggap ng kaligtasan at napatawad sa kanilang mga kasalanan. Sa Kapanahunan ng Biyaya, Jesus ang pangalan ng Diyos. Sa ibang salita, ang gawain sa Kapanahunan ng Biyaya ay ginawa pangunahin sa ilalim ng pangalan ni Jesus. Sa Kapanahunan ng Biyaya, tinawag ang Diyos na Jesus. Isinagawa Niya ang yugto ng bagong gawain nang lampas ng Lumang Tipan, at ang Kanyang gawain ay natapos sa pagpapako sa krus. Ito ang kabuuan ng Kanyang gawain.

mula sa “Ang Pananaw ng Gawain ng Diyos (3)” sa Ang Salita ay Nagpapakita sa Katawang-tao

Sa tao, winakasan ng pagpapapako sa krus ng Diyos ang gawain ng pagkakatawang-tao ng Diyos, tinubos ang lahat ng sangkatauhan, at pinayagan Siyang agawin ang susi sa Hades. Iniisip ng lahat na ang gawain ng Diyos ay ganap nang natapos. Sa katunayan, sa Diyos, maliit lamang na bahagi ng Kanyang gawain ang natapos. Tinubos Niya lamang ang sangkatauhan; hindi Niya nilupig ang sangkatauhan, pabayaang mag-isang magbago ang kapangitan ni Satanas sa tao. Iyon ang dahilan kung bakit sinabi ng Diyos, “Kahit na dumanas ng sakit ng kamatayan ang Aking nagkatawang-taong laman, hindi iyon ang buong layunin ng pagkakatawang-tao Ko. Ang sinisinta Kong Anak ay si Jesus at ipinako sa krus para sa Akin, ngunit hindi Niya ganap na natapos ang Aking gawain. Ginawa Niya lamang ang kapiraso nito.” Kaya nagsimula na ang Diyos sa ikalawang ikot ng mga plano upang ipagpatuloy ang gawain ng pagkakatawang-tao. Ang gawing perpekto at makuha ang lahat ng taong sinagip mula sa mga kamay ni Satanas ang hantungan ng layunin ng Diyos….

mula sa “Gawa at Pagpasok (6)” sa Ang Salita ay Nagpapakita sa Katawang-tao

Ang gawain sa mga huling araw ay bumigkas ng mga salita. May malalaking pagbabago na maibubunga sa tao sa pamamagitan ng mga salita. Ang mga pagbabago ngayong naibubunga sa mga taong ito sa pagtanggap ng mga salitang ito ay mas higit kaysa roon sa mga tao sa Kapanahunan ng Biyaya sa pagtanggap niyaong mga tanda at mga kababalaghan. Sapagka’t, sa Kapanahunan ng Biyaya, ang mga demonyo ay lumayas sa tao sa pamamagitan ng pagpapatong ng mga kamay at panalangin , nguni’t ang tiwaling mga disposisyon sa kalooban ng tao ay nanatili pa rin. Ang tao ay gumaling sa kanyang sakit at pinatawad sa kanyang mga kasalanan, nguni’t ang gawain ng kung paano maiwawaksi ang tiwaling maka-satanas na disposisyon sa loob ng tao ay hindi nagawa sa kanya. Ang tao ay nailigtas lamang at napatawad sa kanyang mga kasalanan dahil sa kanyang pananampalataya, nguni’t ang makasalanang kalikasan ng tao ay hindi naalis at nanatili pa rin sa kanyang kalooban. Ang mga kasalanan ng tao ay napatawad sa pamamagitan ng Diyos na nagkatawang-tao, nguni’t hindi ito nangangahulugan na ang tao ay walang kasalanan sa kalooban niya. Ang mga kasalanan ng tao ay maaaring mapatawad sa pamamagitan ng handog sa kasalanan, nguni’t hindi magawang lutasin ng tao ang suliranin kung paano siya hindi na muling magkakasala at kung paanong ang kanyang makasalanang kalikasan ay ganap na maiwawaksi at mababago. Ang mga kasalanan ng tao ay napatawad dahil sa gawain ng pagpapapako sa krus ng Diyos, nguni’t ang tao ay patuloy na namuhay sa dating tiwaling maka-satanas na disposisyon. Dahil dito, ang tao ay dapat na ganap na mailigtas mula sa tiwaling maka-satanas na disposisyon upang ang makasalanang kalikasan ng tao ay ganap na maiwaksi at hindi na muling mabubuo, at sa gayon ay tinutulutang mabago ang disposisyon ng tao. Kinakailangan nito na maunawaan ng tao ang landas ng paglago sa buhay, ang landas ng buhay, at ang paraan upang baguhin ang kanyang disposisyon. Kinakailangan din na ang tao ay kumilos alinsunod sa landas na ito nang sa gayon ang disposisyon ng tao ay unti-unting mababago at makakapamuhay siya sa ilalim ng pagsikat ng liwanag, at upang magawa niya ang lahat ng bagay ayon sa kalooban ng Diyos, iwaksi ang tiwaling maka-satanas na disposisyon, at lumaya mula sa impluwensya ng kadiliman ni Satanas, at dahil dito ganap na makakalaya mula sa kasalanan. Doon lamang matatanggap ng tao ang ganap na kaligtasan. Nang ginagawa ni Jesus ang Kanyang gawain, ang pagkakilala ng tao sa Kanya ay malabo pa rin at hindi maliwanag. Ang tao ay laging naniniwala na Siya ay anak ni David at ipinahayag na Siya ay isang dakilang propeta at ang mabuting Panginoon na tumubos sa mga kasalanan ng tao. Ang ilan, batay sa pananampalataya, ay gumaling sa pamamagitan lamang ng paghipo sa laylayan ng Kanyang damit; ang bulag ay maaring makakita at kahit ang patay ay maaring maibalik ang buhay. Gayunman, hindi matuklasan ng tao ang tiwaling maka-satanas na disposisyon na malalim na nakatanim sa kalooban niya at hindi rin alam ng tao kung paano iwaksi ito. Ang tao ay nakatanggap ng labis na biyaya, tulad ng kapayapaan at kasiyahan ng laman, ang pagpapala ng buong pamilya dahil sa pananampalataya ng isa, at ang pagpapagaling ng mga sakit, at iba pa. Ang natitira ay ang mga mabuting gawa ng tao at kanilang maka-Diyos na itsura; kung ang tao ay maaring mabuhay batay sa ganito, siya ay itinuring na isang mabuting mananampalataya. Ang mga mananampalatayang tulad lamang nito ang maaring pumasok sa langit pagkamatay, na nangangahulugan na sila ay nailigtas. Nguni’t, sa kanilang buong buhay, hindi nila lubos na naunawaan kahit kailan ang daan ng buhay. Sila ay nakakagawa lamang ng mga kasalanan, pagkatapos ay nagpapahayag ng kasalanan nang paulit-ulit na walang anumang daan tungo sa isang nabagong disposisyon; ganyan ang kalagayan ng tao sa Kapanahunan ng Biyaya. Ang tao ba ay nakatanggap ng ganap na kaligtasan? Hindi! Samakatuwid, matapos na makumpleto ang yugtong iyon, naroon pa rin ang gawain ng paghatol at pagkastigo. Ang yugtong ito ang nagpapalinis sa tao sa pamamagitan ng salita upang bigyan ang tao ng landas na susundan. Ang yugtong ito ay hindi magiging mabunga o makahulugan kung nagpatuloy ito sa pagpapalayas ng mga demonyo, sapagka’t ang makasalanang kalikasan ng tao ay hindi maiwawaksi at ang tao ay hihinto lamang sa pagpapatawad ng mga kasalanan. Sa pamamagitan ng handog sa kasalanan, ang tao ay napatawad sa kanyang mga kasalanan, sapagka’t ang gawain ng pagpapapako sa krus ay dumating na sa katapusan at ang Diyos ay nanaig laban kay Satanas. Nguni’t ang tiwaling disposisyon ng tao ay nananatili pa rin sa loob nila at ang tao ay maaari pa ring magkasala at labanan ang Diyos; hindi nakamit ng Diyos ang sangkatauhan. Kung kaya sa yugtong ito ng gawain ginagamit ng Diyos ang salita upang ibunyag ang tiwaling disposisyon ng tao at hinihingi sa tao na magsagawa alinsunod sa tamang landas. Ang yugtong ito ay mas makahulugan kaysa nauna at mas mabunga rin, dahil sa ngayon ang salita ang direktang nagbibigay-buhay sa tao at nagbibigay-daan upang ang disposisyon ng tao ay ganap na mapanibago; ito ay isang yugto ng gawain na mas masusi. Samakatuwid, ang pagkakatawang-tao sa mga huling araw ay nagpaging-ganap sa kabuluhan ng pagkakatawang-tao ng Diyos at ganap na tumapos sa plano sa pamamahala ng Diyos para sa kaligtasan ng tao.

mula sa “Ang Hiwaga ng Pagkakatawang-tao (4)” sa Ang Salita ay Nagpapakita sa Katawang-tao

Sa Kapanahunan ng Kaharian, ginagamit ng Diyos ang salita upang ihatid ang isang bagong kapanahunan, upang baguhin ang paraan ng Kanyang gawain, at upang gawin ang gawain para sa buong kapanahunan. Ito ang panuntunan ng paggawa ng Diyos sa Kapanahunan ng Salita. Siya ay nagkatawang-tao upang magsalita mula sa iba’t-ibang pananaw, binibigyang-kakayahan ang tao na tunay na makita ang Diyos, na Siyang Salita na nagpapakita sa katawang-tao, at ang Kanyang karunungan at himala. Ang ganoong gawain ay ginagawa upang mas makamit ang mga layunin ng paglupig sa tao, paggawang perpekto sa tao, at pag-aalis sa tao. Ito ang tunay na kahulugan ng paggamit sa salita upang gumawa sa Kapanahunan ng Salita. Sa pamamagitan ng salita, nalalaman ng tao ang gawain ng Diyos, ang disposisyon ng Diyos, ang kakanyahan ng tao, at kung ano ang kailangang pasukin ng tao. Sa pamamagitan ng salita, ang lahat ng gawain na nais isagawa ng Diyos sa Kapanahunan ng Salita ay natutupad. Sa pamamagitan ng salita, nahahayag ang tao, naaalis at sinusubukan. Nakita ng tao ang salita, narinig ang salita, at nabuksan ang kamalayan patungkol sa pag-iral ng salita. Ang bunga nito, naniniwala ang tao sa pag-iral ng Diyos; naniniwala ang tao sa pagiging-makapangyarihan at karunungan ng Diyos, gayundin sa puso ng Diyos para sa pagmamahal sa tao at Kanyang pagnanais na iligtas ang tao. … Sa buong Kapanahunan ng Kaharian, ginagamit ng Diyos ang salita upang gawin ang Kanyang gawain at makamit ang mga bunga ng Kanyang gawain; hindi Siya gumagawa ng kababalaghan o gumaganap ng mga himala: ginagawa lamang Niya ang Kanyang mga gawain sa pamamagitan ng salita. Dahil sa salita, ang tao ay pinalulusog at tinutustusan; dahil sa salita, nagtatamo ang tao ng kaalaman at tunay na karanasan.

mula sa “Ang Kapanahunan ng Kaharian ay ang Kapanahunan ng Salita” sa Ang Salita ay Nagpapakita sa Katawang-tao

Ang pangunahing gawain ng Diyos sa panahong ito ay ang pagkakaloob ng mga salita para sa buhay ng tao, ang pagbubunyag ng sangkap at kalikasan ng tao at tiwaling disposisyon ng tao, ang pag-aalis ng mga relihiyosong pagkaintindi, piyudal na pag-iisip, makalumang pag-iisip, pati na rin ang kaalaman at kultura ng tao. Dapat mailantad ang lahat ng ito at malinis sa pamamagitan ng mga salita ng Diyos. Nitong mga huling araw, gumagamit ang Diyos ng mga salita, at hindi mga tanda at kababalaghan, upang gawing perpekto ang tao. Ginagamit Niya ang Kanyang mga salita para ilantad ang tao, hatulan ang tao, kastiguhin ang tao, at gawing perpekto ang tao, upang sa mga salita ng Diyos, makita ng tao ang karunungan at ang kagandahan ng Diyos, at maunawaan ang disposisyon ng Diyos, upang sa pamamagitan ng mga salita ng Diyos, makita ng tao ang mga gawa ng Diyos.

mula sa “Pagkilala sa Gawa ng Diyos sa Kasalukuyan” sa Ang Salita ay Nagpapakita sa Katawang-tao

Sa Kanyang pinakahuling gawain na pagwawakas sa kapanahunan, ang disposisyon ng Diyos ay isang pagkastigo at paghatol, kung saan ay ibinubunyag Niya ang lahat na hindi matuwid, upang hatulan sa harap ng madla ang lahat ng mga tao, at gawing perpekto yaong nagmamahal sa Kanya nang may matapat na puso. Tanging ang disposisyon na gaya nito ang makapagdadala ng kapanahunan sa katapusan. Ang mga huling araw ay dumating na. Ang lahat ng bagay sa paglikha ay paghihiwalayin ayon sa kanilang uri, at hahatiin sa iba’t ibang kategorya batay sa kanilang kalikasan. Ito ang sandali kung kailan ibubunyag ng Diyos ang kalalabasan ng sangkatauhan at ang kanilang hantungan. Kung ang mga tao ay hindi sasailalim sa pagkastigo at paghatol, walang magiging paraan para ilantad ang kanilang pagsuway at kabuktutan. Sa pagkastigo at paghatol lamang maaaring mabunyag ang kalalabasan ng lahat ng nilikha. Ipinapakita lamang ng tao ang kanyang tunay na mga kulay kapag siya ay nakakastigo at nahahatulan. Ang masama ay ilalagay kasama ng masama, ang mabuti kasama ng mabuti, at ang lahat ng sangkatauhan ay paghihiwalayin ayon sa kanilang uri. Sa pagkastigo at paghatol, ang kalalabasan ng lahat ng nilikha ay mabubunyag, upang maaaring maparusahan ang masama at magantimpalaan ang mabuti, at lahat ng tao ay sasailalim sa pamamahala ng Diyos. Ang lahat ng gawaing ito ay dapat makamit sa matuwid na pagkastigo at paghatol. Dahil ang kasamaan ng tao ay umabot na sa sukdulan nito at ang kanyang pagsuway ay nagiging lubhang matindi, tanging ang matuwid na disposisyon ng Diyos, isa na pangunahing binubuo ng pagkastigo at paghatol at ibinubunyag sa mga huling araw, ang maaari lamang lubusan na makapagpapabago at makagagawang ganap sa tao. Ang disposisyon lamang na ito ang maaaring maglantad sa masama at kaya matinding parurusahan ang lahat ng hindi matuwid. Kung gayon, ang disposisyong gaya nito ay napupuspos ng makalupang kabuluhan, at ang pagbubunyag at pagpapamalas ng Kanyang disposisyon ay ipinapakita para sa kapakanan ng gawain sa bawat bagong kapanahunan. Hindi ibinubunyag ng Diyos ang Kanyang disposisyon batay sa kagustuhan at nang walang kabuluhan.

mula sa “Ang Pananaw ng Gawain ng Diyos (3)” sa Ang Salita ay Nagpapakita sa Katawang-tao

[explorange]

X Ang Marka: Paglalayag sa Kasaysayan ng Sining

Sa pinakauna kong hakbang sa kalsada ng Cubao X noong 2014, intimidasyon ang nanaig na damdamin sa akin.

Kagagaling lamang namin ng barkada ko sa Art In Island, ang sumkabubukas lamang na interaktibong 3D na museo sa bakuran ng Cubao Expo, nang mag-aya ang isa kong kaibigan na sumandali lamang sa kabila. Kagagaling ko lamang sa isang lugar kung saan hinihikayat ang pag-galaw, pag-hawak, at pakikipag-ugnayan sa sining, ngunit sa pagtawid ko sa kabilang bakod, parang bigla akong sinaniban ng kaba.

Marahil may kinalaman ito sa itsura niyang makaluma—lalong-lalo na ang restawran na Bellini’s, kung saan nagmukha nang kupas na Art In Island ang mga larawan ng Italyang nakapinta sa mga pader nito. Marahil nagulat lamang ako sa hile-hilerang mga tindahan na naka-ayos sa hugis-U, marahil dahil sa mga astig na plaka at lumang bisikleta na nakabalandra sa bintana nito, at marahil dahil sarado pa ang karamihan sa kanila. Marahil ring kinabahan lamang ako sa napalaking “STOP” na naka-pinta sa gitna ng kalsada, na parang ipinagbabawal akong ipagpatuloy ang paglakbay ko sa mga tindahan sa kabilang kalye.

Kinunan ko na lamang ng litrato ang babala (dahil maganda, kung tutuusin, ang pagpinta nito), at saka kami umalis. Hindi ko na naitanong, ngunit sa palagay ko, kinabahan rin ang mga kaibigan ko.

Ngayon, iba na ang aking kutob kung bakit naligalig ako sa Cubao Expo tatlong taon na ang nakaraan: nagkaroon ako ng pakiramdam na hindi ako karapat-dapat na makilahok sa mga kababalaghan ng lugar na iyon. Ngayon, tatlong taon na ang nakaraan, nanghihinayang ako na pinakinggan ko ang malaking “STOP” sa kalsada at umalis na lamang ako nang hindi man lamang nilapitan ang tindahan sa tapat na may plaka at bisikleta.

Sa pagkukuwento ng nanay ko, hindi naman raw katakot-takot ang Cubao Expo ng kabataan niya. Marikina Shoe Expo (MSE) ang tawag sa lugar na iyon noong 1970’s, kung kalian ito itinatag, dahil doon ibinebenta ang pinamakagandang at nauusong sapatos-Marikina. Doon raw binibili ang mga sapatos para sa espesyal na okasyon, tulad ng kasal, “promenade”, o pagtatapos, at pati na rin para sa eskuwelahan. Isa raw itong “mainstream” na lugar, hindi sa anumang paraang nakatago o nakakubli, at lalong hindi nakakakaba. Naging kilala ang MSE para sa kalidad ng sapatos na mabibili dito, ngunit dahil sa pabago-bagong hilig ng masa at sa biglang pagdami ng banyagang tatak ng sapatos na inaangkat mula sa ibang bansa, onti-onti nang nabulok ang expo sa loob ng dalawang dekada. Pagdating ng mga huling taon ng 1990’s, halos patay na ang lugar na dating buhay na buhay.

Nang sumapit ang taong 2000, nagkaroon ng bagong buhay ang Marikina Shoe Expo sa ilalaim ng bagong tagapamahalang si Bujim Aquino. Inangkop nito ang kanyang sarili sa nagbabagong panahaon at umunlad muli. Pinalitan ang pangalan nito sa Cubao Expo at nagbukas ang mga bagong tindahan at kainan. Sa kalaunan, naging tuluyan na ito ng mga manlilikha, makata, musikero—mga hipster at taong artsy kung tatawagin. Cubao X na ang naging tawag sa lugar, isang komunidad na bukas para sa paglikha at pagpapahalaga sa mga luma at bagong anyo ng sining.

Nagkaroon ako ng malay na ganito na pala ang komunidad sa Cubao X sa isa kong kaklase. Simple lamang ang tanong ko sa kanya: “Saan makahahanap ng pop culture na malapit sa Katipunan?” “Cubao Expo,” sagot niya kaagad. “Bagay ka ‘don.”

Sa pagmumuni-muni ko, kabilang nga naman ako sa grupo ng mga taong karaniwang tumatangkilik sa Cubao X, dahil itinuturing ko ang aking sarili bilang isang taong mahilig sa sining. Napagtanto ko ito nang makabalik na ako sa Cubao X, tatlong taon nang nakalipas nang una ko itong matagpuan. Nagkataon nanaman na napadpad ako sa Gateway Mall isang Sabado na kasama ang parehong kaibigan na unang nag-aya na sumakabilang-bakod kami pagkatapos ng Art In Island tatlong taon na ang nakalipas.

“Lakarin na natin,” sabi niya. “Tinatamad ako,” sabi ko.

Pero sayang naman, dalawang bloke lang naman ang lakad. Sa huli, nanalo rin ang kuryosidad ko tungkol sa misteryosong Cubao X, kaya’t naglakad kami sa init ng araw nang dalawang bloke, at hindi kami nagsisi sa desisyon namin.

Intimidasyon pa rin, sa totoo lamang, ang pakiramdam ko noon, ngunit may halo nang determinasyon at tuwa. Inisa-isa namin ang tindahan, simula sa ukay-ukay sa bungad, at namangha ako sa dami ng mga antigo at vintage na gamit na patong-patong sa istante o nakatabi sa mga box sa bangketa: mga plakang may mga pangalang hindi na namin makilala, mga maalikabok na cassette tape, suson-susong librong naninilaw na ang mga pahina. Iba-iba rin ang mga specialty ng mga tindahang ito: mayroong isang puro antigong telepono, ponograpo, kamera at radyo ang mga binebenta. Mayroon ring isang tindahan na puro aklat, tindahan ng nauusong damit, tindahan na puro plaka. Mayroon pa ngang natirang mga tindahan ng sapatos-Marikina. Salit-salit kaming nagbubukas ng pinto dahil pareho kaming nahihiya sa kung sino man ang naghihintay sa loob (hindi dahil mukha silang mataray, kung hindi dahil wala naman talaga kaming balak bumili o perang pambili sa kanila).

Sa aking paghanga (at dahil Instagram-worthy talaga ang kagandahan ng lugar), inilabas ko agad ang cellphone ko para kunan ng litrato ang display ng isang tindahan, ngunit nilapitan ako agad ng nagbabantay sa tindahan at sinabihan ako, “Bawal ang picture.” Dahil nahiya naman ako kasi baguhan pa lamang ako sa lugar, itinago ko kaagad ang cellphone ko at hindi ko na ulit inilabas hanggang nakalipat na kami ng tindahan.

“Bawal ang picture.” Siguro mga tatlong beses pa ako sinabihan nito noong araw na iyon, sa tatlo pang magkaiba na tindahan. Sa isang banda, naintindihan ko ang dahilan nito, lalong-lalo nang sinubukan kong kunan ng litrato ang mga sapatos sa Janylin, ngunit hindi ko matiyak kung bakit pa ito ipagbabawal sa mga tindhan ng antigo, lalo nang hindi naman ako gumagamit ng flash. Bumalik nanaman ang pakiramdam ko ng intimidasyon sa lugar na itong hindi na nga pwedeng hawakan, hindi pa pwedeng kunan ng litrato.

Hindi hanggang sa pumasok kami sa UVLA, ang tindahan sa pinakasulok ng Cubao X, na tuluyang nawala na ang kaba ko na hindi ako karapat-dapat sa lugar na yon. Mabait ang ngiti ng mag-asawang nagbabantay—na malalaman ko maya’t-maya na ang may ari rin pala ng tindahan—at higit sa lahat, pwedeng kunan ng litrato ang napakakulay na display nila ng mga lumang laruan, pulseras, postcard, sticker, selyo, at komiks. Mga labi ng mga nakalipas nang pop culture na, sa paanumang paraan, pop culture pa rin ngayon dahil sa antigong kalidad nito. Sa gitna ng lahat ng ito, mayroon ring mga zine, brotse, sticker, at patch na dinesenyo ng mga kontemporanyong indie artists at collective. Magkatabi ang bago at luma, at wala masyadong pinagkaiba, kung tutuusin.

Mga isang oras kami doon, pagandahan ng mahanap, naghahalungkat ng kung ano-ano, pabasa-basa sa mga komiks at art zine na pwedeng buksan, naghahanap ng maaaring iuwi na hindi magdudulot ng tagtuyot sa pitaka naming pareho. Luma na talaga ang karamihan sa gamit na binebenta, ngunit nagbibigay silang lahat ng impresyon na may angking kwento ang bawat isa sa kanila. Luma na, pero kay gandang tignan.

(Habang ginagawa namin ang lahat ng ito, nagkuwekuwentuhan ang mag-asawa. Ang cute.)

Hindi pa siguro umabot sa limang daang piso ang nagastos naming dalawa sa sari-saring postcard, sticker, at brotse, pero ngiti pa rin ang humarap sa amin nang magbabayad na kami. Binabalaan pa nga ng manong ang kaibigan ko na huwag nang subukan ibalat pa ang lumang sticker na binili niya dahil baka mapunit pa ito. Luma na raw kasi, sa kanya raw iyon dati.

Siyempre, hindi rin namin pinalampas ang libreng bookmark sa pagtuloy namin.

Dahil kailangan na naming pareho umuwi, dinaanan na lamang naming nang mabilisan ang mga tindahan sa kabilang kanto. Sarado pa rin ang karamihan sa kanila. Ang mga bukas: isang karihang kulay-rosas ang loob at labas, isang tindahang naguumapaw sa plaka. Ang bagong barberya ni Jericho Rosales (na abot sa labas ang pila). Mga tatlong inuman at kainan, at ang walang-kamatayang Bellini’s, na masyadong mahal para budget namin. Ngunit mayroong isa pang tindahan na bukas na nag-alinlangan kaming pasukan, dahil mayroong isang mesa sa gitna nito kung saan naglalaro ng isang board game ang tatlong…magkakaibigan? May-ari ng tindahan? Mga taong nasa gitna ng isang workshop na iniistorbo naming sa pagdungaw namin?

Pumasok rin kami, sa huli, dahil inalok kami ng mga tao sa loob. Kendo ang pangalan ng tindahan, at stickers, patches, at postcards ng mga kilalang tauhan sa musika, sine, at telebisyon, at mga yaring-kamay na kuwaderno at pencil case ang mga binebenta doon. Isa rin itong café, at nagtitinda rin sila ng salted egg potato chips, isa sa mga nauusong merienda ngayon. Kung puro luma ang laman ng ibang tindahan sa Cubao X, puro bago naman dito. Mga mukha nina Drake, Kobe Bryant, at Eleven ng “Stranger Things” ang nakapaskil sa pader nito.

Katulad ng sa UVLA, tuloy lang ang paguusap ng magkakaibigan habang naglalaro, tumitigil lamang kapag may itatanong kami sa kanila. May isang sandali kung saan naipit pa ang kaibigan ko sa kanyang sinasabi na “How much do I—” na hindi niya maituloy sa kung anumang rason, at dinugtungan naman ito ng lalaki sa kanan ng pa-birong “—wanna graduate college?” Nagtawanan kaming lahat, kahit na hindi kami magkakilala.

Pagkatapos ng araw na iyon, nawala na ang takot at kaba na nararamdaman ko kapag bumabalik ako sa Cubao Expo, ngunit higit na naging malinaw sa akin kung bakit ko ba ito naramdaman sa simula pa lamang: sa Cubao Expo nagtatagpo ang kahapon at ngayon. Isa itong katibayan na hindi kailanman nawawala sa uso ang sining—sa anyo man ng guhit, pinta, libro, plaka, o pagkain—maging bago o luma. Nagdudulot ito ng intimidasyon dahil sa mayamang kasaysayan ng lugar, dahil sa pinagyamang kultura na matatagpuan dito. Dahil hindi mo maaaring sirain ang diwa ng Cubao X, kahit ilang beses pa ito mamatay at mabuhay na mag-uli.

Tatlong taon ang nakalilipas, at ito ang napagtanto ko: kinabahan ako sa una kong pag-apak sa Cubao Expo, hindi dahil wala akong lugar doon, kung hindi dahil hindi ko pa alam kung ano ang lugar ko doon. Isa akong pintor, isa akong tambulero, isa akong hipster, ngunit higit sa lahat, isa akong tagahanga ng sining. Sa Cubao X, makikita mo lamang ang iyong lugar kung sisikapin mong maghanap. Hindi mo nga pwedeng hawakan, hindi mo pwedeng kunan ng litrato, ngunit lalong higit, pwede (at dapat) mong maranasan ang kasaysayan ng pop culture sa kasalukuyan.