#muzeum narodowy

[cool-onceuponatimeinourworld]

Tamara Łempicka

[ptasiazatoka]

Augustów to nie tylko jeziora – odkryj bogactwo atrakcji regionu!

Augustów, malowniczo położony nad jeziorami, od lat przyciąga turystów spragnionych kontaktu z naturą, relaksu nad wodą oraz sportów wodnych. Ale to urokliwe miasto oferuje o wiele więcej niż tylko dostęp do jezior. Jest to doskonała baza wypadowa, która pozwala na eksplorację wyjątkowych miejsc w regionie, będących połączeniem przyrody, historii i kultury. Co warto zobaczyć w okolicach Augustowa?

1. Kanał Augustowski – unikalny zabytek inżynieryjny

Jedną z największych atrakcji Augustowa, poza jeziorami, jest słynny Kanał Augustowski. To zabytek techniki hydrotechnicznej, który łączy system wodny Polski z Białorusią i Litwą. Spacer wzdłuż jego brzegów, a jeszcze lepiej – rejs statkiem, pozwala podziwiać malownicze śluzy i otaczającą je przyrodę. Kanał Augustowski jest również rajem dla miłośników kajakarstwa, oferując możliwość niezapomnianych wypraw przez czyste wody otoczone dziewiczą naturą.

2. Puszcza Augustowska – przyrodniczy raj dla odkrywców

Miłośnicy pieszych wędrówek i rowerowych wypraw powinni odwiedzić Puszczę Augustowską, jeden z największych kompleksów leśnych w Polsce. Las ten kryje wiele atrakcji, takich jak ścieżki edukacyjne, miejsca do obserwacji ptaków i innych dzikich zwierząt, a także przepiękne trasy rowerowe. W głębi puszczy można odnaleźć ciszę i spokój, odcinając się od zgiełku codziennego życia.

3. Wigierski Park Narodowy – perła przyrody i historii

Nieopodal Augustowa znajduje się Wigierski Park Narodowy, znany ze swoich krystalicznie czystych jezior, unikalnej flory i fauny oraz bogatej historii. Warto odwiedzić pokamedulski klasztor nad jeziorem Wigry – miejsce pełne duchowego spokoju i historycznej atmosfery. Spacer po parku dostarcza wielu wrażeń, zwłaszcza dla miłośników przyrody, którzy mogą podziwiać różnorodność ekosystemów i unikalnych gatunków zwierząt.

4. Sejny i Suwalszczyzna – kulturowe bogactwo regionu

Augustów to również świetna baza wypadowa do odkrywania Suwalszczyzny, regionu bogatego w kulturę i historię. W Sejnach warto odwiedzić bazylikę, dawną synagogę i poznawać wielokulturowe dziedzictwo tego miejsca. Suwałki, oddalone o godzinę drogi, kuszą Muzeum Marii Konopnickiej oraz interesującymi galeriami sztuki. Na Suwalszczyźnie znajdziemy także najwyższe wzniesienie w Polsce północno-wschodniej – Górę Cisową, z której roztacza się zapierający dech w piersiach widok na okoliczne krajobrazy.

5. Krasnogruda – śladami Czesława Miłosza

Niedaleko Augustowa, w Krasnogrudzie, znajduje się dworek rodziny Czesława Miłosza – miejsce pełne literackiego ducha. Dziś działa tam Międzynarodowe Centrum Dialogu, gdzie organizowane są wystawy, warsztaty oraz spotkania literackie. To idealna okazja, by połączyć wypoczynek z pogłębianiem wiedzy o jednym z największych polskich poetów.

6. Ruciane-Nida i Krutyń – Mazurskie przygody

Dla tych, którzy chcą odkryć więcej, Augustów jest też dogodnym punktem do wypadów na Mazury. Ruciane-Nida oraz słynna Krutyń to miejscowości, które oferują spływy kajakowe, liczne szlaki piesze oraz niezwykłe spotkania z mazurską naturą. Spływ rzeką Krutynią to jedna z najbardziej malowniczych tras w Polsce, która zachwyci każdego miłośnika przyrody.

Augustów – więcej niż jeziora!

Chociaż jeziora i sporty wodne są głównym magnesem przyciągającym turystów do Augustowa, miasto to oraz jego okolice oferują o wiele więcej. Niezależnie od tego, czy interesuje Cię historia, przyroda, czy kultura, Augustów i jego okolice mają coś dla każdego. To miejsce, w którym można połączyć relaks nad wodą z odkrywaniem nowych, fascynujących miejsc i przeżyć niezapomniane przygody w jednym z najpiękniejszych regionów Polski.

[kovalski-flagsoftheworld1]

52) Afganistan (CD)

Whitney Smith pisze w ostatnim wydaniu Ar Banniel: "(...) Rzadziej spotykanym podstawowym kolorem flag jest czerń (21% flag narodowych). W przypadku flag dwukolorowych kombinacja bieli i czerni jest bardzo rzadka, chociaż kilka flag jest wykonanych z bieli, czerni i innych kolorów. Powodem tego może być ciemny wygląd, negatywne skojarzenia symboliczne lub inne czynniki. (...) Czarne flagi afgańskie zostały zainspirowane czarnymi sztandarami używanymi przez dynastię Abbasydów (750-1258), które wydają się być pokryte złotymi (a nie białymi) napisami". Według Baerta czerń stała się kolorem narodowym Afganistanu za panowania emira Abdula Rahmana (1880-1901). Syn Abdula Rahmana, Emir Hibullah Khan (1901-1919) zdołał zachować neutralność Afganistanu podczas I wojny światowej, pomimo nacisków ze strony Niemiec i Turcji. Flaga była flagą państwową i wojenną, a nie prawdziwą flagą narodową. Używano jej tylko na pałacu królewskim oraz przez armię i służbę celną. Flaga przedstawiała królewskie godło w kolorze białym na środku czarnego pola. Królewskie godło przedstawiało mihrab, niszę modlitewną zawsze zwróconą w stronę Mekki, oraz minbar, ruchomą ambonę ze stopniami, oba elementy umieszczone wewnątrz meczetu. Mihrab i minbar symbolizowały wyższość islamu w kulturze i rządzie kraju. Broń (karabiny, miecze i armaty) pokazane na herbie symbolizowały znaczenie armii dla kraju

To odmiana flagi Afganistanu z lat 1901–1919, którą zrekonstruowano na podstawie starszego przedstawienia flagi. Różnica polega na tym, że dach (?) meczetu został usunięty, a zamiast niego umieszczono nad nim gwiazdę. Niektóre monety również używały tego stylu emblematu, ale z pewnymi różnicami

Według Baerta, Emir Hibullah został zamordowany podczas strzelaniny w 1919 roku. Jego syn Emir Amanullah Khan, ogłosił niepodległość kraju po krótkiej wojnie z Brytyjczykami i próbował zmodernizować państwo afgańskie. Niektóre z jego reform, takie jak zniesienie poddaństwa, zostały zaakceptowane, ale jego próby poprawy statusu kobiet zostały odrzucone przez najbardziej konserwatywnych przywódców religijnych. Amanullah przepisał pierwszą narodową flagę afgańską, przedstawiającą nowy herb narodowy na czarnym polu. Na herbie meczet, nadal przedstawiający mihrab i minbar, został zwieńczony królewskim czako. Promienie tworzące osiem punktów i wpisujące meczet w okrąg zostały zainspirowane XIX-wiecznymi sztandarami Imperium Osmańskiego. Według Baerta, owal zastąpił okrąg wpisujący meczet w 1921 roku

Ta flaga pochodzi ze zdjęcia opublikowanego w Flaggenmiteilung nr 72, 2/12/1981. Podpis mówi, że jest to flaga państwowa Afganistanu, datowana na około 1920 r., przechowywana w Muzeum Historii Ludów Uzbekistanu w Taszkiencie

Afgański proporzec zrobiony przez The King's Dragoon Guards w 1919 r., eksponowany w „Firing Line” – Museum of Welsh Soldiers, Cardiff Castle, Walia. Inne zdjęcie tej flagi można zobaczyć na Trip Advisor, na którym widać zasłonięte części. Ta flaga jest opisana jako używana w Qandahar jako flaga przejściowa do czasu przyjęcia nowej flagi [narodowej] w 1930 r.

6. Według Baerta, owal zastąpił okrąg, na którym widnieje meczet w 1921 r. W 1926 r. Amanullah został ogłoszony królem i zmienił flagę narodową, unowocześniając herb

7. Według Baerta, w 1926 roku Amanullah został ogłoszony królem i zmienił flagę narodową, modernizując herb. Meczet pozostał na środku czarnej flagi, ale wieniec z dwóch gałęzi laurowych i dębowych zastąpił promienie przypominające te osmańskie. Gałęzie były związane wstążką umieszczoną pod meczetem. Baert podaje datę 1926-1928, podczas gdy inni podają 1928-wrzesień 1928. W czerwcu 1928 roku Aminullah wrócił z podróży do Europy, postanowił przyspieszyć swoje reformy i przepisał nowy projekt flagi

8. Według Baerta, w czerwcu 1928 roku Aminullah wrócił z podróży do Europy, postanowił przyspieszyć swoje reformy i zalecił nowy projekt flagi. Nowa flaga była podzielona pionowo na czarno-czerwono-zielono z emblematem pośrodku czerwonego pasa. Czarny oznaczał przeszłość, czerwony krew przelaną za niepodległość, a zielony nadzieję na przyszłość. Emblemat przedstawiał słońce wschodzące nad ośnieżonymi górami, symbolizujące nową erę dla Królestwa, otoczone wieńcem kłosów pszenicy i zwieńczone żółtą gwiazdą. Na białym zwoju łączącym kłosy pszenicy napisano Allah i Muhammed. Baert pokazuje czerwoną gwiazdę z żółtym fimbrowaniem. Daty są nieznacznie inne, Baert podaje czerwiec 1928-styczeń 1929, podczas gdy inni podają wrzesień 1928-styczeń 1929

9. Niezidentyfikowany wariant ze zmodyfikowanymi kolorami herbu [1]

10. Niezidentyfikowany wariant ze zmodyfikowanymi kolorami herbu [2]

11. Niezidentyfikowany wariant ze zmodyfikowanymi kolorami herbu [3]

12. Wikipedia podaje taką flagę. Istnieją dwie karty z Flag Research Institute. W rzeczywistości wydaje się, że jest to ważna karta, ponieważ wprowadziła kolory czarny-czerwony-zielony

13. Według Baerta, bunt zmusił króla Aminullaha do rezygnacji 14 stycznia 1929 r. na rzecz jego starszego brata Anayatullaha. Amanullah zmarł na wygnaniu w Europie w 1960 r. Król Anayatullah panował tylko trzy dni, zanim został obalony przez Batchę-e-Sakao, tadżyckiego wodza z gór Kohistan. 17 stycznia 1929 r. Batcha został ogłoszony emirem Habibullahem Ghazi (Zwycięskim) przez zgromadzenie przywódców religijnych. 16 października 1919 r. jeden z wujków Amanullaha, Nadir Khan, który pokonał Brytyjczyków w 1919 r., zdobył Kabul i stłumił armię Habibullaha. Habibullah został aresztowany, skazany na śmierć i rozstrzelany 3 listopada 1929 r. Baert przedstawia flagę używaną przez Habibullaha Ghaziego jako pionowy czerwono-czarno-biały trójkąt, te kolory były już używane przez Mongołów podczas okupacji Afganistanu w XIII wieku

14. W okresie styczeń-październik jest ta sama flaga, co w latach 1919-1928. Baert nie wspomina o ponownym ustanowieniu tej flagi i przypuszcza się, że mogła być używana tylko podczas trzech dni panowania Anayatullaha jako symbolu przywrócenia reżimu sprzed reform

15. Według Baerta, Nadir Khan został ogłoszony królem Mohammedem Nadir Shahem i podpisał Konstytucję z 31 października 1931 r. Został zabity przez zwolennika swojego siostrzeńca [byłego króla Amanullaha] 8 listopada 1933 r. podczas ceremonii wręczania nagród. Nadir Shah zachował pionowy herb Amanullaha, ale przywrócił dawny herb osmański, uznając, że herb Amanullaha był zbyt postępowy. Baert przedstawił flagę jako białą i czerwoną, a tło owalu otaczającego meczet jest pokazane na czerwono. Baert datuje flagę na lata 1929-1931. Konstytucja z 1931 r. przewidywała nową flagę i herb

16. Flaga przyjęta 31 października 1931 r. Data na fladze 1348 (1929 r. n.e.). Konstytucja z 1963 r. opisuje flagę z lat 1931–1973 w następujący sposób: "Artykuł 4: Flaga Afganistanu jest trójkolorowa (czarna, czerwona i zielona), wszystkie części są połączone pionowo od lewej do prawej w równych proporcjach; szerokość każdego pasa równa połowie jego długości, a na środku znajduje się insygnia mehrabu (łuku w meczecie, pod którym stoi zgromadzenie modlących się, zwrócone w stronę Kaaby w Mekce) i mendera (wielopoziomowej ambony umieszczonej po prawej stronie mehrabu w meczecie, z której wygłaszane są przemówienia) w kolorze białym, flankowanego dwiema flagami i osadzonego w dwóch snopach pszenicy". Zastanawiające jest, dlaczego opis konstytucji z 1963 r. nie wspomina o dacie zapisanej cyframi arabskimi pod mihrabem. Miało to zostać usunięte dopiero w 1973 r., więc opis z 1963 r. powinien to zawierać. Być może powyższy tekst zawiera poprawki po 1963 r., z których jedna dotyczyła zmian flagi z 1973 r. Z drugiej strony opis nie wspomina również o wstędze z arabskim napisem (szahada), więc być może prawodawca po prostu zapomniał o kilku szczegółach. Data zapisana cyframi arabskimi to w rzeczywistości 1348 — odpowiednik 1929 r. n.e. w kalendarzu słonecznym — rok, w którym dynastia Zahira Szacha doszła do władzy. Należy pamiętać, że słoneczny rok islamski to inny kalendarz niż arabski kalendarz księżycowy, jak omówiono tutaj. Według Baerta, Konstytucja z 1931 r. nakazywała nową flagę i herb. Pionowy trójkątny pas został zachowany w oryginalnych kolorach jako odniesienie do tradycji islamskiej i historii narodowej — użycie kolorów panarabskich to czysty przypadek. Na ramionach meczet był otoczony wieńcem pszenicy połączonym zwojem z nazwą Afganistan w arabskich literach. Datę 1348 (1929 w kalendarzu zachodnim), w języku perskim, dodano poniżej meczetu jako rok wstąpienia Nadira Szacha na tron. Wieniec pszenicy symbolizował rolnictwo, ale przypominał również, jak plemię Durani zdobyło władzę w 1747 roku. Po zamordowaniu perskiego króla Nadira Szacha, przywódcy plemion pasztuńskich spotkali się, aby podjąć decyzję o przyszłości kraju. Podczas spotkania pojawił się derwisz i umieścił wieniec pszenicy na głowie Ahmada Szacha, który został natychmiast ogłoszony królem. Syn Nadira Szacha, Mohammad Zahir Szah, został osadzony na tronie przez swoich wujków w 1933 roku. W 1964 roku nowa konstytucja ustanowiła nowy reżim parlamentarny, ale flaga pozostała niezmieniona. 17 lipca 1973 kuzyn Zahira Shaha, książę Mohammed Daoud obalił króla, który wówczas przebywał we Włoszech

17. Data na fladze 1348 (1929 n.e.). Baert również pokazuje flagę z ramionami rozciągającymi się tylko nad czerwonym pasem i wspomina obie flagi jako równoważne warianty

18. Data na fladze 1348 (1929 r. n.e.). Awers królewskiej flagi (z ponurym podniesieniem) jest czerwony z herbem, biały jak na fladze narodowej. Rewers zawiera królewski szyfr (zwany tughra), w tym napis powyżej i kolejny łukowaty poniżej. Ten poniżej może być Shahadą. Patrząc na oryginalne zdjęcie z 1960 r., wydaje się, że Royal Standard przedstawia herb kantonu (na awersie). Można to również zweryfikować na podstawie tego samego zdjęcia, ponieważ flaga samochodowa wyświetla obraz powyżej, który może być rewersem flagi

19. Królewska flaga Nadeer Shaha. To zwykła czerwona flaga. W centrum flagi znajduje się czarny kapelusz zwieńczony pękiem białych piór. Całość jest prawdopodobnie substytutem korony. Za koroną znajduje się biała gwiazda promieni, być może order. A pod kapeluszem są dwie białe skrzyżowane szable. Jaume Olle twierdzi, że flaga ta została przyjęta w 1931 lub 1934 roku, podczas gdy afghanland.com datuje tę flagę na lata 1930-1933

20. Królewska flaga Nadeer Shaha - rewers. To zwykła czerwona flaga z dwoma białymi napisami. Większy, pośrodku flagi, to, prawdopodobnie, pieczęć królewska. Jest też mniejszy monogram przesunięty w stronę masztu

21. Tak samo jak flaga z lat 1930–1973 bez daty zapisanej cyframi arabskimi. Według Baerta, 17 lipca 1973 kuzyn Zahira Shaha, książę Mohammed Daoud, obalił króla, który wówczas przebywał we Włoszech. Król zrezygnował miesiąc później i pozostał na wygnaniu w Rzymie, a Republika została proklamowana. Początkowo flaga nie została zmieniona, ale data pod meczetem mogła zostać usunięta. Baert ma pewne wątpliwości co do tego usunięcia, znając biedę kraju, niski poziom edukacji publicznej i powiązania rodzinne między Daoudem a królem Nadir Shahem. Flaga republikańska została wprowadzona 9 maja 1974

22. To odmiana flagi Królestwa Afganistanu używana do 1973 r. Flaga ta, to popularna odmiana clipart flag, którą można znaleźć w galerii clipartów Corel Draw, ale została dostosowana do innych odmian. W niektórych przypadkach tekst jest czerwony, czarny lub w ogóle nie ma go na banerze

23. Według Baerta, flaga republikańska została wprowadzona 9 maja 1974 roku. Flaga miała trzy poziome czarno-czerwono-zielone pasy, a nowy herb w kolorze żółtym obrysowany był brązem na kantonie. Herb przedstawiał stylizowanego orła rozpostartego skrzydłami. Na piersi orła umieszczono ambonę z inskrypcją w niszy modlitewnej, symbolizującą meczet. Wieniec kłosów pszenicy otaczał orła, a nad nim wschodzące słońce. Orzeł przypominał legendarnego ptaka, który umieścił koronę na pierwszym aryjskim królu, pasterzu o imieniu Yama. Wschodzące słońce symbolizowało nową erę republikańską. Kłosy pszenicy przypominały, jak plemię Durani zdobyło władzę w 1747 roku. Po zamordowaniu perskiego króla Nadira Szacha, przywódcy plemion Pasztunów spotkali się, aby podjąć decyzję o przyszłości kraju. Podczas spotkania pojawił się derwisz i umieścił wieniec pszenicy na głowie Ahmada Szacha, który został natychmiast ogłoszony królem. Na zwoju między kolcami napisano w języku paszto Da Afghanistan Jamhuri Dawlat (Republika Afganistanu) i datę proklamacji Republiki według kalendarza islamskiego [słonecznego] 26 Changash 1352. Kolory flagi otrzymały nową interpretację: czarny symbolizuje niejasną przeszłość, czerwony rewolucję i przelaną krew podczas wojny o niepodległość, a zielony dobrobyt, jaki daje rolnictwo

24. Jest to czarny na czerwonym na zielonym poziomym trójkolorze. W tym wariancie paski są równej szerokości. Herb znajduje się na górnym maszcie. Jest żółty i przezroczysty. Poniżej można rozpoznać czarny i czerwony kolor

25. Tak samo jak flaga z maja 1974-kwietnia 1978 bez herbu. Według Baerta, 17 lipca 1973 kuzyn Zahira Shaha, książę Mohammed Daoud, obalił króla i proklamowano Republikę. Daoud był początkowo wspierany przez Związek Radziecki, który jako pierwszy kraj uznał nową Republikę. Jednak 27 kwietnia 1978 zamach stanu obalił Daouda, a Afganistan stał się państwem marksistowsko-leninowskim. Daoud został zabity w swoim pałacu podczas zamachu stanu. Nowy reżim początkowo używał flagi republikańskiej, ale bez emblematu. Nowe symbole przyjęto 19 października 1978

26. Mogła być jedyna wersja afgańskiej flagi narodowej, która nie miała czarnego koloru w swoim projekcie, dopóki nie wprowadzono białego sztandaru talibów. Napis na czerwonej fladze [خلق] wymawia się Khalq, co oznacza "Szerokie rzesze". Jest to arabskie słowo włączone do języków dari i pasztu. Khalq była partią, która obaliła Republikę w 1973 roku. Jej dwoma przywódcami partii i rządu byli Nur Muhammad Taraki, a następnie Hafizullah Amin. Po inwazji Sowietów na kraj w grudniu 1979 roku flaga powróciła do trójkolorowego wzoru. Pozioma wersja tej flagi jest przedstawiona przez Smitha z emblematem umieszczonym centralnie w pobliżu górnej części flagi. Według Baerta, 17 lipca 1973 kuzyn Zahira Shaha, książę Mohammed Daoud, obalił króla i proklamowano Republikę. Daoud był początkowo wspierany przez Związek Radziecki, który jako pierwszy kraj uznał nową Republikę. Jednak 27 kwietnia 1978 zamach stanu obalił Daouda, a Afganistan stał się państwem marksistowsko-leninowskim. Daoud został zabity w swoim pałacu podczas zamachu stanu. Nowy reżim początkowo używał flagi republikańskiej, ale bez emblematu. Nowe symbole przyjęto 19 października 1978. Flaga narodowa, używana również jako flaga państwowa i wojenna, była czerwoną flagą 1:2 z żółtym emblematem podobnym do radzieckiego w kantonie. Czerwień symbolizowała walkę z imperializmem, feudalizmem i wszelkimi innymi formami ucisku. Herb zawierał pasztuńskie słowo خلق (Khalq, Lud), otoczone wieńcem kłosów pszenicy. Kłosy były połączone czerwonym zwojem ze złotymi napisami Da Afghanistan Jamburiat Demokratik (Demokratyczna Republika Afganistanu) i Da Saur Enklab 1317 (Rewolucja z kwietnia 1978). Pięcioramienna gwiazda umieszczona na szczycie godła symbolizowała pięć narodów kraju. Flaga nie została przyjęta przez Afgańczyków, ponieważ nie zawierała tradycyjnych kolorów kraju. Została zniesiona 21 kwietnia 1980 r. 27 grudnia 1979 r. Armia Radziecka najechała Afganistan. Nowy przywódca, Babrak Karmal, obiecał w styczniu 1980 r. przywrócić islamską zieleń na fladze narodowej. Rewolucja z kwietnia 1978 r., w której komuniści przejęli władzę, jest znana w Afganistanie jako rewolucja Sawr, ponieważ był to miesiąc według afgańskiego kalendarza słonecznego (nie księżycowego), w którym miała miejsce. Przypuszcza się, że flaga Sawr musiała być jedną z flag wywieszanych w okresie komunizmu

27. Na stronie Official Gazette znajduje się „Dekret 2-13 Sztandar Demokratycznej Republiki Afganistanu ((1978/10/18) 1357/07/26)”. Na stronie 1 dokumentu PDF (po pasztuńsku) pokazano flagę odwróconą na maszcie. Herb jest pokazany poprawnie, tak jak na fladze. Jedną z kluczowych rzeczy dotyczących herbu jest to, że podobnie jak na znaczku, gwiazda ma małe wycięcia na środku, które są tego samego czerwonego koloru co flaga

28. Herb przedstawiony na tej fladze różni się w niektórych szczegółach od herbów przedstawionych poniżej. Ten herb, w tym czarne linie rysunkowe (które są wątpliwe dla takiej flagi), jest pokazany na znaczku afgańskim. Obraz pokazany na znaczku jest złowrogo podniesiony. Podczas gdy afgańskie (oficjalne) znaczki pokazują wiele wariantów flagi z października 1978 r. - kwietnia 1980 r., ten jeden znaczek składa się z dużego płaskiego przedstawienia, takiego, które zwykle przekazuje specyfikacje, nawet jeśli często są błędne. W tym przypadku flaga nie ma proporcji 1:2, ale 3:5, emblemat jest umieszczony na maszcie, ale nieco przesunięty ku górze (nie do końca w rogu), a także są czarne linie rysunkowe. Oficjalnie zatwierdzona (choć niekoniecznie autorytatywna, a może nawet błędna) odmiana krótkotrwałej flagi narodowej

29. Tę wersję flagi z lat 1978-1980 wyprodukowała firma Annin Flag Company. Podczas gdy oni produkowali pełnowymiarowe wersje flagi, które wyglądały bardziej „normalnie” i dokładniej odpowiadały jej specyfikacjom, flagi stołowe i mniejsze flagi z drugiej strony zawsze nie miały tekstu w zwoju na dole emblematu. Nie jest pewne, czy miało to na celu uproszczenie wyglądu flagi i uniknięcie jej bałaganu, ale wydaje się, że usunięto ważną część emblematu

[wynikpolskawyspyowcze]

Ile medali zdobędzie Polska na Letnich Igrzyskach Olimpijskich w Tokio?

🎰🎲✨ Darmowe 2,250 złotych i 200 darmowych spinów kliknij! ✨🎲🎰

Ile medali zdobędzie Polska na Letnich Igrzyskach Olimpijskich w Tokio?

Lizbona, stolica Portugalii, to magiczne miasto o bogatej historii i zachwycającej architekturze. Położona nad brzegiem Oceanu Atlantyckiego, Lizbona przyciąga turystów swoim urokiem, ciepłym klimatem i pięknymi widokami.

Jednym z najbardziej charakterystycznych miejsc w Lizbonie jest z pewnością dzielnica Belém, gdzie znajduje się wiele zabytków, takich jak Wieża Belém i Klasztor św. Hieronima. To tutaj można zasmakować tradycyjnych, słodkich pasteli de nata, słynnych na całym świecie.

Spacerując po brukowanych uliczkach miasta, można podziwiać kolorowe domy okraszone azulejos, charakterystyczne dla portugalskiej architektury. Z Lizbony roztacza się także malowniczy widok na rzekę Tag, który można podziwiać z punktu widokowego w dzielnicy Alfama.

Warto odwiedzić również muzea i galerie sztuki w Lizbonie, aby poznać bogatą historię i kulturę Portugalii. Miasto oferuje również wiele możliwości do relaksu, czy to na plaży, w lokalnych kawiarniach serwujących aromatyczną kawę, czy na wieczornym spacerze po nabrzeżu.

Lizbona to miejsce, w którym historia spotyka się z nowoczesnością, a tradycja łączy się z nowatorskim podejściem do kultury i sztuki. Dla miłośników podróży i piękna Lizbona stanowi niezapomniane doświadczenie, które pozostaje w pamięci na długie lata.

Sztokholm, stolica Szwecji, to jedno z najpiękniejszych miast w Skandynawii. Znany ze swojego wyjątkowego uroku, Sztokholm jest położony na czterech głównych wyspach, tworzącym malowniczy archipelag nad Morzem Bałtyckim. To miasto, które zarazem łączy nowoczesność z historią, oferuje odwiedzającym mnóstwo atrakcji.

Jednym z symboli Sztokholmu jest Kungliga Slottet, czyli Królewski Pałac. To imponujące budowla, będąca oficjalną rezydencją rodziny królewskiej. Zwiedzając pałac, można podziwiać bogate wnętrza, zbiory sztuki oraz przepiękne ogrody.

Inną ważną atrakcją jest Stare Miasto, Gamla Stan, gdzie można przenieść się w czasie i poczuć klimat średniowiecznego miasta. Ulice wybrukowane kamieniami, kolorowe kamienice oraz liczne kawiarnie i sklepiki sprawiają, że to jedno z najbardziej urokliwych miejsc w Sztokholmie.

Miłośnicy muzeów również znajdą tu coś dla siebie. Sztokholm słynie z bogatej oferty muzealnej, w tym muzeum Vasa, gdzie można zobaczyć zachowaną na przestrzeni wieków drewnianą łódź wojenną oraz Muzeum Narodowe, prezentujące bogatą kolekcję sztuki.

Sztokholm to również miasto pełne zieleni, parków i terenów rekreacyjnych. Dla tych, którzy chcą odpocząć od zgiełku miasta, idealnym miejscem będzie Park Djurgården, będący najpopularniejszym parkiem w Sztokholmie.

Podsumowując, Sztokholm to miejsce, które zachwyca swoimi kontrastami i różnorodnością. Bez wątpienia jest to miasto warte odwiedzenia, które oferuje coś zarówno miłośnikom historii, kultury, jak i natury.

Moskwa, stolica Rosji, to dynamiczne miasto pełne historii i kultury. Jako największe miasto w Europie, Moskwa jest centrum politycznym, ekonomicznym i kulturalnym kraju. Znane z niezwykłych zabytków architektonicznych, takich jak Kreml i Czerwony Plac, Moskwa przyciąga turystów z całego świata.

Kreml, zbudowany w XII wieku, to ikoniczny kompleks pałaców, cerkwi i fortyfikacji, będący symbolem rosyjskiej potęgi. Czerwony Plac, otoczony przez najważniejsze historyczne budynki miasta, to serce Moskwy i miejsce licznych wydarzeń kulturalnych i politycznych.

Moskwa oferuje także bogate życie kulturalne, z licznymi muzeami, teatrami i salami koncertowymi. Rosyjski Teatr Narodowy czy Muzeum Sztuki Nowoczesnej to tylko niektóre z miejsc, które warto odwiedzić podczas pobytu w tym mieście.

Poza zabytkami i kulturą, Moskwa to także miasto pełne życia nocnego. Tutejsze restauracje, bary i klubu są otwarte do późnych godzin nocnych, zapewniając niezapomniane doświadczenia dla miłośników życia nocnego.

Warto również wspomnieć o rozbudowanej sieci transportowej w Moskwie, umożliwiającej szybkie i wygodne przemieszczanie się po mieście. Metro moskiewskie, z bogato zdobionymi stacjami, jest nie tylko środkiem transportu, ale również atrakcją turystyczną.

Podsumowując, Moskwa to miasto pełne kontrastów, które zachwyca swoją historią, kulturą i atmosferą. Dla tych, którzy szukają niezapomnianych wrażeń, wizyta w stolicy Rosji na pewno spełni oczekiwania.

Paryż to jedno z najbardziej kultowych miast na świecie. Znany z romantycznych klimatów i rozległej historii, przyciąga turystów z całego globu. Miasto to pełne jest ważnych zabytków, w tym ikonicznej Wieży Eiffla, katedry Notre-Dame i Luwru - największego muzeum sztuki na świecie.

Spacerując ulicami Paryża, można poczuć wyjątkową atmosferę i zanurzyć się w bogatej kulturze francuskiej. Wśród wąskich uliczek pełnych kawiarni i restauracji, można spróbować wyśmienitej kuchni francuskiej, znanej z wykwintnych serów, wina i bagietek.

Paryż to także miasto mody i luksusu. Luksusowe butiki, takie jak Chanel czy Louis Vuitton, przyciągają miłośników mody z całego świata. Wieczorem warto odwiedzić kabarety i teatry, aby doświadczyć niepowtarzalnego klimatu artystycznej stolicy Francji.

Nie można zapomnieć o romantycznej atmosferze Paryża, która sprawia, że jest to idealne miejsce dla zakochanych. Spacer wzdłuż Sekwany, romantyczna kolacja przy świetle świec oraz rejs łódką po rzece to idealny sposób na spędzenie czasu we dwoje.

Paryż nieustannie zachwyca swoimi urokami i bogactwem kulturowym. To miejsce, które trzeba zobaczyć i doświadczyć na własnej skórze. Bez wątpienia, miłośnicy podróży na zawsze zapiszą to magiczne miasto w swoich sercach.

Bruksela, stolica Belgii, jest dynamicznym miastem o bogatej historii i fascynującej kulturze. Znana głównie z instytucji Unii Europejskiej, Bruksela oferuje także wiele innych atrakcji i ciekawych miejsc do zwiedzania.

Jednym z najważniejszych punktów na turystycznej mapie Brukseli jest Grand Place - historyczny rynek, otoczony imponującymi budynkami z XVII wieku. To tutaj odbywają się liczne wydarzenia i festiwale, przyciągające zarówno mieszkańców, jak i turystów.

Kolejnym niezwykłym miejscem wartym odwiedzenia jest Atomium - ikoniczna stalowa konstrukcja w kształcie krystalicznej struktury, zbudowana dla Expo 58. Z jej szczytu rozpościera się imponujący widok na całe miasto.

Miłośnicy sztuki powinni koniecznie zobaczyć Muzeum Magritte'a, poświęcone belgijskiemu artyście surrealistycznemu, Rene Magritte'owi. Znajduje się tam największa na świecie kolekcja dzieł tego artysty, zapewniająca niezapomniane wrażenia estetyczne.

Bruksela słynie także z wykwintnej kuchni - warto spróbować lokalnych specjałów, takich jak gofry belgijskie, frytki czy czekolada. Restauracje serwujące dania kuchni belgijskiej zachwycą niejednego smakosza.

Podsumowując, Bruksela to miejsce pełne kontrastów, bogate w historię, sztukę i kulturę. Każdy, kto odwiedzi to urokliwe miasto, z pewnością znajdzie tu coś dla siebie i zapamięta je na długo.

[busydodanii2024]

Odkrywanie malowniczych tras: Busy z Warmii i Mazur do Holandii

Warmia i Mazury, malowniczy region w północno-wschodniej Polsce, słynie z pięknych krajobrazów, jezior i zabytkowych miast. Jest to idealne miejsce do rozpoczęcia podróży do Holandii. Warmia i Mazury oferują nie tylko urokliwe miejsca do zwiedzania, ale także dogodne połączenia autobusowe, które umożliwiają podróż do Holandii w komfortowy i ekonomiczny sposób.

Przegląd podróży autobusowej z Warmii i Mazur do Holandii

Podróż autobusem z Warmii i Mazur do Holandii to wygodna i ekonomiczna opcja dla podróżujących. Busy oferują wygodne siedzenia, przestronne wnętrza i wiele udogodnień, aby zapewnić pasażerom komfort podczas podróży. Ponadto, podróż autobusem daje możliwość podziwiania pięknych krajobrazów i odkrywania nowych miejsc po drodze.

Korzyści podróży autobusem

Podróż autobusem z Warmii i Mazur do Holandii ma wiele korzyści. Po pierwsze, jest to ekonomiczna opcja, która pozwala zaoszczędzić pieniądze na kosztach podróży. Busy oferują również elastyczne rozkłady jazdy, dzięki czemu można dostosować podróż do własnych potrzeb. Ponadto, podróż autobusem to również ekologiczna alternatywa, która pomaga zmniejszyć emisję dwutlenku węgla i dbać o środowisko naturalne.

Trasy i destynacje

Podczas podróży autobusem z Warmii i Mazur do Holandii, istnieje wiele tras i destynacji do wyboru. Jedną z popularnych tras jest podróż z Olsztyna do Amsterdamu. Ta trasa oferuje wiele pięknych miejsc do odwiedzenia, takich jak Giethoorn, znane jako "wenecka wioska", oraz Park Narodowy De Hoge Veluwe z jego pięknymi krajobrazami i muzeami. Inne popularne trasy obejmują podróż z Elbląga do Rotterdamu, Gdańska do Hagi oraz Suwałk do Utrechtu. Każda z tych tras oferuje unikalne atrakcje i piękne widoki.

Porady dotyczące komfortowej podróży autobusem

Podczas podróży autobusem z Warmii i Mazur do Holandii, istnieje kilka porad, które mogą pomóc uczynić podróż bardziej komfortową. Po pierwsze, zaleca się zabrać ze sobą wygodne ubrania i buty, aby zapewnić sobie komfort podczas długiej podróży. Ważne jest również, aby zabrać ze sobą podręczny prowiant i napoje, aby mieć coś do jedzenia i picia w trakcie podróży. Przygotowanie rozrywki, takiej jak książka, muzyka czy film, może również pomóc umilić czas podróży. Wreszcie, warto pamiętać o podręcznej apteczce, aby być przygotowanym na ewentualne potrzeby medyczne.

Koszty i opcje biletów

Podróż autobusem z Warmii i Mazur do Holandii jest ekonomicznym rozwiązaniem. Koszty biletów różnią się w zależności od trasy i operatora. Istnieje wiele opcji biletów, takich jak bilet jednorazowy, bilet powrotny, bilet miesięczny czy karnet podróżny. Warto zapoznać się z różnymi opcjami dostępnymi u różnych operatorów, aby znaleźć najlepszą ofertę. Można również skorzystać z internetowych platform rezerwacyjnych, które oferują porównanie cen i różne promocje.

Odkrywanie malowniczych tras w trakcie podróży

Podróż autobusem z Warmii i Mazur do Holandii daje możliwość odkrywania malowniczych tras i pięknych miejsc po drodze. Podczas podróży można podziwiać urokliwe krajobrazy, jeziora i zabytkowe miasta. Warto zatrzymać się na chwilę, aby zwiedzić interesujące miejsca i skosztować lokalnych specjałów. Przykładowo, podczas podróży z Olsztyna do Amsterdamu, można zobaczyć piękne wsie i miasteczka na terenie Holandii, takie jak Volendam, znane z tradycyjnych strojów i drewnianych domów. Inne malownicze trasy obejmują podróż przez pola tulipanów oraz nadbrzeżne miasta z widokiem na Morze Północne.

Obowiązkowe miejsca do odwiedzenia w Holandii

Podróż autobusem z Warmii i Mazur do Holandii oferuje wiele obowiązkowych miejsc do odwiedzenia. Amsterdam, stolica Holandii, to miasto pełne kultury, historii i pięknych zabytków. Warto odwiedzić Muzeum Van Gogha, Dom Anne Frank i przejść się po słynnym Rynku Kwiatowym. Inne popularne miejsca to Rotterdam, znany z nowoczesnej architektury i muzeów, oraz Haga, gdzie można zwiedzić Pałac Pokoju i spacerować po pięknych parkach. Nie można również zapomnieć o Utrechcie, znanym z malowniczych kanałów i urokliwego centrum miasta.

Podsumowanie: Dlaczego podróż autobusem z Warmii i Mazur do Holandii to doskonała opcja

Podróż autobusem z Warmii i Mazur do Holandii to wygodna, ekonomiczna i ekologiczna opcja dla podróżnych. Oferuje wiele korzyści, takich jak elastyczność, niskie koszty i możliwość odkrywania pięknych tras i miejsc po drodze. Podczas podróży można cieszyć się malowniczymi krajobrazami, jeziorami i zabytkami. Holandia to kraj o bogatej historii, pięknych miastach i ciekawych atrakcjach, które warto odwiedzić. Dlatego podróż autobusem z Warmii i Mazur do Holandii to doskonała opcja dla tych, którzy chcą odkryć nowe miejsca i doświadczyć niezapomnianej podróży.

Jeśli jesteś zainteresowany podróżą z Warmii i Mazur do Holandii, skorzystaj z naszego wygodnego i ekonomicznego połączenia autobusowego. Zarezerwuj bilet już dziś i rozpocznij niezapomnianą podróż!

[hotelnocleg]

Kaszuby: Nieodkryty klejnot północy Polski

Kaszuby to region, który przez wiele lat pozostawał w cieniu popularniejszych miejsc turystycznych w Polsce. Jednak te malownicze tereny, położone na północy kraju, w ostatnich latach zyskują coraz większą popularność wśród turystów szukających spokoju, niezwykłych krajobrazów i autentycznych doświadczeń.

Krajobrazy, które zapierają dech w piersiach

To, co najbardziej fascynuje przyjezdnych, to niewątpliwie krajobrazy Kaszub. Pagórkowate tereny, porośnięte bujnymi lasami, przecinane są srebrzystymi taflami jezior. Spoglądając na te panoramy, trudno uwierzyć, że jest się wciąż w Polsce. Wśród najważniejszych atrakcji przyrodniczych Kaszub warto wymienić:

Puszcza Darżlubska – idealna na piesze wędrówki.

Rezerwat przyrody Słowiński Park Narodowy – z jego słynnymi ruchomymi wydmami.

Liczne jeziora, w tym Wdzydze czy Charzykowskie.

Bogactwo kulturowe Kaszub

Choć natura jest jednym z głównych atutów Kaszub, nie można zapominać o ich bogactwie kulturowym (więcej informacji). To tutaj można posłuchać oryginalnego języka kaszubskiego, poznać lokalne tradycje i skosztować regionalnych przysmaków. Wybierając się w te rejony, nie można ominąć:

Centrum Edukacji i Promocji Regionu w Szymbarku.

Muzeum Kaszubskiego Parku Etnograficznego we Wdzydzach.

Co jeszcze oferują Kaszuby?

Dla tych, którzy szukają aktywnego wypoczynku, Kaszuby oferują wiele atrakcji. Od żeglowania po jeziorach, przez rowerowe wycieczki po okolicznych lasach, aż po obserwację ptaków w rezerwatach przyrody. Dla miłośników historii i kultury istnieje wiele miejsc, które warto odwiedzić, takich jak zamki, pałace czy skanseny.

Wnioski

Kaszuby to miejsce, które z każdym rokiem przyciąga coraz większe rzesze turystów. Swoim niezwykłym urokiem, bogactwem kulturowym i niezliczonymi atrakcjami stają się prawdziwym magnesem dla tych, którzy szukają czegoś więcej niż typowe miejsca turystyczne. Jeśli szukasz miejsca, gdzie możesz doświadczyć autentycznej Polski, w pełni zanurzyć się w naturze i zapomnieć o codziennym zgiełku, Kaszuby są idealnym wyborem. Nie czekaj więc dłużej i odkryj ten nieodkryty dotąd klejnot północy Polski.

[odkryjdolnyslask]

Podczas tegorocznej Nocy Muzeów we Wrocławiu odwiedzający Muzeum Architektury we Wrocławiu będą mogli zwiedzić wystawy czasowe: Antropocen i Greenhouse Silent Disco oraz wystawy stałe: Architektoniczne rzemiosło artystyczne od XII do XX wieku i Lapidarium. Dla najmłodszych widzów i ich opiekunów Muzeum przygotowało rodzinną zabawę, a dla wszystkich odwiedzających botaniczne silent disco, czyli muzyczne wprowadzenie do świata roślin tworzących najbardziej zieloną instalację we Wrocławiu!

Program Nocy Muzeów w Muzeum Architektury skupi się na relacjach człowieka z przyrodą. Jakie jest lokalne oblicze antropocenu, gdzie szukać czwartej przyrody, jak brzmi bioróżnorodność? Czy znamy prawdziwą naturę świata roślin albo przynajmniej udaje nam się do niej zbliżyć?

Antropocen i Greenhouse Silent Disco to wystawy czasowe, które podejmują wątki związane z ekologią, ochroną klimatu oraz odpowiedzialnym projektowaniem architektury i przestrzeni przyjaznej ludziom, zwierzętom i roślinom. Te ostatnie są głównymi bohaterkami najbardziej zielonej instalacji we Wrocławiu, w której podejmujemy próbę nawiązania więzi między ludźmi a istotami roślinnymi oraz monitorujemy ich potrzeby.

Instalacja Greenhouse Silent Disco zainspirowana została badaniami realizowanymi przez wybitnego fizjologa roślin prof. Hazema Kalajiego i miała swoją premierę podczas Międzynarodowego Biennale Architektury Współczesnej i Sztuk Dekoracyjnych w Mediolanie w 2022 roku. Wtedy znalazły się na niej rośliny leśne, przywiezione do Włoch z podmilickich lasów. Podczas wrocławskiej odsłony wystawy, instalację wypełniły domowe rośliny doniczkowe, przyniesione do muzeum przez wrocławianki i wrocławian.

Na wystawie Antropocen można zobaczyć przykłady współczesnych i historycznych projektów i realizacji architektonicznych, które wpływają na środowisko życia wszystkich gatunków i bytów.  Architektura jest tu postrzegana nie tylko jako efekt globalnych i lokalnych zmian w relacji człowieka z przyrodą, lecz także jako narzędzie kształtujące ten związek. Wystawa została przygotowana przez Narodowy Instytut Architektury i Urbanistyki i miała swoją premierę jesienią 2022 roku w ZODIAKU Warszawskim Pawilonie Architektury.

Na zwiedzanie wystaw zapraszamy w godzinach od 18.00 do północy. W tym czasie będzie można również pokołysać się w rytmach botanicznego silent disco oraz wziąć udział w rodzinnej zabawie „Wspólna Ziemia, wspólna sprawa”. Razem z wężem Gniewoszem muzealnicy chcą pokazać uczestnikom, jak wiele łączy świat ludzi ze światem zwierząt i roślin oraz uwrażliwić najmłodszych widzów na współczesne problemy związane z ochroną środowiska. Zabawa jest samodzielna – uczestnicy otrzymają specjalne karty, które będą ich przewodnikami po wystawie.

[organisationskoval]

243) Окремий загін спеціального призначення «Азов» (полк «Азов», ОЗСП «Азов», батальйон «Азов», Azov Regiment, Special Operations Detachment "Azov", Pułk „Azow”) - jeden ze Specjalnych Pododdziałów Ochrony Porządku Publicznego na Ukrainie. Utworzony w maju 2014 roku w związku z nasilaniem się na Ukrainie separatyzmu prorosyjskiego, paramilitarny samodzielny batalion ochotniczy. We wrześniu 2014 przekształcony w pułk, z zachowaniem symboliki i dowódcy. Pułk stał się początkiem tzw. ruchu azowskiego. W skład ruchu, oprócz samej jednostki, wchodzą organizacje cywilne i polityczne, które wspierają jej działalność i kształtują doktrynę. Batalion miał siedzibę w Mariupolu w obwodzie donieckim (tymczasowo stacjonował w Berdiańsku w obwodzie zaporoskim). Brał udział w wojnie w Donbasie na południu obwodu donieckiego, przeważnie w granicach Przyazowia. Na początku 2022 roku liczył 900 członków. Podczas regularnej wojny rosyjsko-ukraińskiej brał udział w ciężkich walkach o Mariupol. Pierwszym dowódcą pułku był Andrij Biłecki, aktualnym Nikita Nadtoczij. Batalion „Azow” został sformowany w maju 2014 roku w Berdiańsku na podstawie decyzji MSW Ukrainy. Jego pierwszymi członkami byli kibice klubu piłkarskiego Metalist Charków, a więc w dużej mierze osoby rosyjskojęzyczne, które były jednak lojalne wobec państwa ukraińskiego. Według słów byłego zastępcy dowódcy batalionu Jarosława Honczara, w skład batalionu szybko weszli ukraińscy patrioci, którzy mają doświadczenie w służbie wojskowej, a także uczestnicy Samoobrony Majdanu i Automajdanu. Inny oficer batalionu, Ihor Mosijczuk, podał, że na początku czerwca w specbatalionie było też 20 cudzoziemców: z Rosji, kilku z krajów skandynawskich i Włoch. Później liczba ta wzrosła. Niektórzy z tych ochotników zagranicznych mieli poglądy neonazistowskie. Kontrowersje budziło też dołączanie do oddziału osób skazanych wyrokami. Według Ołeha Laszki, udział takich osób mógł sięgać w 2014 roku do połowy składu jednostki, ale przez to byli oni bardziej bitni i skuteczni w walce. 23 czerwca 2014 na placu Sofijskim w Kijowie, na wierność Ukrainie przysięgała trzecia kompania specbatalionu „Azow”. 17 sierpnia na placu obok Muzeum Narodowego Historii Ukrainy w Kijowie, rekruci batalionu „Azow” z obwodu donieckiego, lwowskiego, kijowskiego i innych obwodów złożyli przysięgę na wierność narodowi Ukrainy. W pierwszych fazach konfliktu bataliony ochotnicze typu „Azow” były bardziej skuteczne niż regularna armia ukraińska. Bojownicy batalionu odegrali dużą rolę w odbiciu Mariupola, który stał się odtąd ich główną siedzibą. We wrześniu 2014 batalion został przekształcony w pułk z zachowaniem symboliki i dowódcy. Na uzbrojeniu pułku znajduje się broń strzelecka, w szczególności karabinek AK-74, karabiny SWD i PKM. W sierpniu 2014 roku wzmocniono go nieco cięższym uzbrojeniem, m.in. armatami przeciwlotniczymi ZU-23-2. Na uzbrojeniu pułku znajduje się również samochód pancerny, zbudowany na bazie ciężarówki marki „KAMAZ”, pokryty płytami kuloodpornymi, które są odporne na pociski kalibru 7,62 mm i wyposażony w karabin maszynowy NSW. Samochód ten otrzymał nazwę „Zaliziaka” i po raz pierwszy użyto go podczas wyzwolenia Mariupola od separatystów. Organizacja (a przy okazji cały ruch azowski) jest opisywana przez media i krytyków jako skrajnie prawicowa lub neonazistowska. Rzecznik organizacji Andrij Diaczenko twierdzi, że tylko poszczególni członkowie pułku mają takie poglądy i jest ich mniejszość. Sama organizacja (oficjalnie) ma nie identyfikować się z neonazizmem jako taka i dystansować się od niemieckiego narodowego socjalizmu, a jedynie reprezentować ideały ukraińskiego nacjonalizmu (choć pierwsi członkowie pułku byli w dużej mierze rosyjskojęzyczni), nowej prawicy i konserwatyzmu. Oskarżenia o neonazizm pułku odrzucają również ukraińskie władze. Były minister spraw wewnętrznych Arsen Awakow przekonywał, że wizytował pułk i dostrzegł wśród jego członków radykalizm, ale nie przywiązanie do narodowego socjalizmu. Krytycy zwracają ponadto uwagę, że element emblematu pułku stanowi kojarzony z neonazizmem symbol Wolfsangel (dawniej również Czarne Słońce). Sama brygada twierdzi, że emblemat to symbol tzw. Idea Nacji, który jest używany przez ukraińską radykalną prawicę od początku lat 90. XX wieku. Członkowie ruchu przekonują, że symbol stanowi połączenia liter „I” oraz „N”. Ma on oznaczać stawianie celów narodowych nad prywatne. Deutsche Welle podaje, że Wolfsangel nie jest uznawany w Ukrainie za symbol faszystowski, ale ma odmienne znaczenie. Według niektórych źródeł prasowych, na przykład The Guardian, założyciel i były dowódca batalionu, Andrij Biłecki, mówił w 2010 r., iż misją Ukraińców jest przeprowadzenie „ostatecznej krucjaty” białej rasy przeciwko „semickim podludziom”. Według artykułu Kharkiv Human Rights Protection Group z roku 2015, Biłecki stwierdził, że nigdy czegoś takiego nie powiedział. Ponadto przy innej okazji zaprzeczał, by był nazistą, antysemitą lub rasistą i określił swoje poglądy jako konserwatywne. Jak przekonuje, jego wymarzonym modelem rozwoju jest obranie przez Ukrainę drogi Izraela lub Japonii. Ołeksandr Alfiorow, jeden z liderów partii azowskiej, sugeruje, że Biłecki uległ ewolucji od czasu początków swojej działalności i złagodniał. Nacjonalizm w wydaniu „Azowa” jest wolny od nawiązań do banderyzmu i OUN. Jego zwolennicy nie używają czerwono-czarnych flag nacjonalistycznych, ale tylko niebiesko-żółtych, czyli państwowych. Azowcy legitymizują nacjonalizm tradycjami Rusi Kijowskiej, co jest nowością w przypadku ukraińskiego ruchu narodowego, a nawet odwołują się niekiedy do tradycji czasów radzieckich (tzw. wielka wojna ojczyźniana). Oficjalnie do grona myślicieli i filozofów, którzy wpłynęli na rozwój doktryny pułku, zalicza się: Ernsta Jüngera, Armina Mohlera, Juliusa Evolę, Pierre’a Drieu La Rochelle’a i Oswalda Mosleya. W polityce zagranicznej azowcy chcą utworzenia bloku wojskowo-politycznego w regionie, czyli unii państw Międzymorza, składającej się z Polski, Ukrainy, Litwy, Łotwy i Estonii. Jednocześnie wykazuje eurosceptycyzm (na zasadach Europy ojczyzn), twierdząc, że Unia Europejska jest zbyt lewicowa, choć znaczna część jego członków i tak chce przystąpienia do tej organizacji międzynarodowej. Jest też zwolennikiem włączenia Ukrainy w struktury NATO. Nie wszyscy członkowie pułku podzielają jego ideologię. Wśród nich są też członkowie o nienacjonalistycznych i nieprawicowych poglądach. W „Azowie” walczyli nawet religijni Żydzi, których trudno podejrzewać o sympatię do nacjonalizmu ukraińskiego (a także inne mniejszości narodowe, w tym Tatarzy). Chodzi o członków żydowskiego oddziału z Euromajdanu, z rabinem Natanem Chazinem na czele. Osoby o żydowskich korzeniach walczyły też w innych oddziałach prawicowych na wschodzie Ukrainy. Zresztą ukraiński oligarcha o żydowskich korzeniach (i działacz tej mniejszości), Ihor Kołomojski, był jednym z inicjatorów i fundatorów powstania batalionu. W 2022 roku „Washington Post” opublikował raport, w którym zwrócił uwagę na to, że od 2014 roku profil „Azowa” zupełnie się „rozmiękczył” na skutek dołączania do niego nieideologicznych ochotników, co sprawiło, że skrajni prawicowcy stali się w nim mniejszością. Dmytro „Orest” Kozacki z obwodu żytomierskiego – rzecznik prasowy pułku „Azow”, który dokumentował wojnę, nazywany był „Okiem Azowstalu”. Po stworzeniu batalion „Azow” przeprowadzał treningi w obwodzie zaporoskim niedaleko od Berdiańska, a także patrolował terytorium wokół Mariupola. Według słów byłego dowódcy batalionu Jarosława Honczara, swoją działalność pododdział rozpoczął jeszcze w kwietniu, kiedy przyłączał się do różnego rodzaju zwiadów. Bezpośredni udział w działaniach bojowych batalion rozpoczął na początku maja 2014 roku podczas niewielkich bojów z grupami dywersyjnymi w okolicach Mariupola. Zdaniem dowódcy batalionu „Donbas” Semena Semenczenki, batalion „Azow” na 22 maja 2014 roku był najbardziej zdatnym do walki pododdziałem MSW Ukrainy. Bojowe epizody obejmują:

7 maja separatyści z broni automatycznej ostrzelali autobus batalionu w pobliżu Mangusza. Kierowca został ranny, jednego z napastników zabito, dwóch wzięto do niewoli, wśród nich „ministra obrony” Donieckiej Republiki Ludowej Ihora Hakimzianowa

9 maja bojownicy batalionu „Azow” przybyli na wezwanie kierownika milicji Mariupola w celu wyzwolenia od separatystów budynku komendy miejskiej milicji w Mariupolu

26 maja batalion „Azow” razem z batalionem „Ukraina” podczas przeprowadzenia zwiadów zlikwidowały 5 separatystów, w tym strzelca wyborowego i zatrzymały 3 bojowników

12 czerwca bojownicy batalionu zatrzymali jednego z przywódców bojowników „Donieckiej Republiki Ludowej” Oleksandra Fomenko

13 czerwca bojownicy batalionu przy wsparciu części Gwardii Narodowej, batalionu „Dnipro-1” i Sił Zbrojnych Ukrainy, uwolnili Mariupol od separatystów „Donieckiej Republiki Ludowej”. Podczas akcji ze strony ukraińskiej zostało rannych 4 bojowników (wśród nich 1 ciężko ranny). Straty bojowników: 3 zabitych, 17 rannych i 38 osób zatrzymanych

23 maja batalion „Azow” zdobył komitet wykonawczy Rady miejskiej w Torezie w obwodzie donieckim. Wskutek strzelaniny dwóch przedstawicieli DRL zginęło, wśród bojowników batalionu poległych i poszkodowanych nie było

26 maja batalion „Azow” razem z bojownikami batalionu „Ukraina” wzięli szturmem bazę przeładunkową separatystów i bojowników rosyjskich, którzy bazowali na daczy Oleksandra Janukowicza w Urzufu. Podczas szturmu część przeciwników została zlikwidowana, część zatrzymana. Podczas przeglądu pomieszczeń znaleziono również duży arsenał broni strzeleckiej i gotówki

30 czerwca bojownicy batalionu „Azow” zatrzymali w Berdiańsku, setnika prorosyjskich kozaków Ihora Huśkowa

Od początku lipca bojownicy pododdziału przeprowadzali operację zamknięcia szlaków dostarczania broni separatystom w Donbasie. W szczególności, zdaniem dowódcy batalionu Andrija Biłeckiego, na 6 lipca nadbrzeże morza Azowskiego w obwodzie donieckim było pod całkowitą kontrolą sił batalionu, zrealizowano ustalenie blok-postów i zatrzymano niektórych separatystów

12 lipca bojownicy batalionu zatrzymali jednego z liderów separatystów z miasta Drużkówka, Wasyla Czernenkę. Jemu inkryminuje się napady na ukraińskich wojskowych

15 lipca bojownicy batalionu zatrzymali jednego z przywódców DRL Oleksija Pabuszkowa – „Greka”, który jest poplecznikiem prowodyra skrzydła bojowego DRL Mariupola Andrzeja Borysowa o przezwisku „Czeczen”

25 lipca bojownicy batalionu zatrzymali bojownika z DRL o pseudonimie „Prapor”, który obejmował stanowisko strażnika broni w miejscowym ośrodku separatystów. Zatrzymany został przekazany SBU w celu przeprowadzenia działań śledczych

10 sierpnia Siły Zbrojne Ukrainy przy współudziale bojowników „Donbas”, „Azow”, „Szachtarsk”, „Prawego Sektora” rozpoczęły operację wyzwolenia Iłowajśka i likwidacji umocnionego rejonu separatystów. W bitwie tej, przy próbie uratowania rannego (Andrij Drjomin, ps. „Świetlak”, który też zginął), od kuli snajpera zginął mąż znanej dziennikarki ukraińskiej i społecznika Tetiany Czornowoł – Mykoła Berezowyj. Został pośmiertnie odznaczony „Za męstwo” III stopnia decyzją Prezydenta Ukrainy

18 sierpnia 2. pluton batalionu „Azow” razem z częścią batalionu „Donbas” i kompanią oddzielną batalionu „Dnipro” toczyły ciężkie walki na przedmieściach Iłowajska. Wieczorem części batalionu „Azow” i batalionu „Dnipro” umocowały się w okolicach miasta

5 września razem z pododdziałem Sił Zbrojnych Ukrainy prowadzili kolejne natarcie ze strony Mariupola do Nowoazowska

7 marca sztab Operacji Połączonych Sił Zbrojnych Ukrainy poinformował, że żołnierze pułku Azow wraz z żołnierzami piechoty morskiej Ukrainy wyeliminowali z walki pod Mariupolem kompanię rosyjskich czołgów i 6 wozów opancerzonych

16 maja Denys Prokopenko, dowodzący pułkiem „Azow” w Azowstalu, oświadczył, że otrzymał od „wyższego dowództwa wojskowego” rozkaz poddania się wraz z pozostałymi żołnierzami. Według rosyjskich doniesień około południa wszyscy walczący w oblężonych zakładach Azowstal poddali się. Według Ministerstwa Obrony strefa przemysłowa jest całkowicie pod kontrolą wojsk rosyjskich. W sumie od 16 maja do niewoli trafiło 2439 żołnierzy okrążonych w Azowstalu.

2 sierpnia Sąd Najwyższy Federacji Rosyjskiej uznał formację za organizację terrorystyczną, formalnie zakazując jej działania na rosyjskim terytorium. Decyzja ta otwiera możliwość do legalnego – z punktu widzenia Rosji – postawienia żołnierzom pułku zarzutów o terroryzm i nietraktowania ich jako chronionych konwencjami genewskimi jeńców wojennych

W sierpniu 2022 roku, po zamachu na Darię Duginę w Moskwie, Federalna Służba Bezpieczeństwa FR twierdziła, że sprawczynią zamachu ma być Ukrainka, Natalia Wowk, która rzekomo miała być członkinią "Azowa". Sam pułk za pośrednictwem swoich mediów społecznościowych zdecydowanie zaprzeczył takim doniesieniom, a część ekspertów uważa, że tego typu zarzuty to zagrywka rosyjskiego wywiadu, który chce uzasadnić przyznanie pułkowi statusu organizacji terrorystycznej po tym, jak wielu jego członków zostało jeńcami po zdobyciu przez Rosjan Mariupola

108 bojowników Azowa zostało zwolnionych podczas wymiany więźniów na dużą skalę między Ukrainą a Rosją 21 września 2022 r.

Organizacja ma w swoich szeregach ochotników z zagranicy. Wśród nich są lub byli żołnierze ze Stanów Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii, Niemiec, Francji, Skandynawii, Hiszpanii, Brazyli, Grecji, Białorusi, Chorwacji, Czech, Słowacji, Gruzji, Polski i Rosji (w tym skrajni prawicowcy, choć są też osoby o innych poglądach politycznych). Ich udział w działaniach batalionu jest przesadnie eksponowany przez propagandę rosyjską. Zagraniczni wolontariusze stanowią znikomą część oddziałów nacjonalistycznych w Ukrainie (w granicach jednego procenta ogółu ich składu). Podczas wojny w 2022 roku pod dowództwo ruchu weszła jednostka białoruskiej opozycji przeciwko Aleksandrowi Łukaszence. Według źródeł z FBI treningi pod okiem pułku przeprowadzić mieli niektórzy uczestnicy wiecu "Unite the Right" odbywającego się w Charlottesville w stanie Wirginia, który zakończył się tragicznym starciem z kontrmanifestantami. W ich rezultacie śmierć poniosła jedna osoba. Oprócz rzekomego wspierania skrajnie prawicowych ideologii, pułk jest był też krytykowany z innych powodów. Brytyjski dziennik "The Telegraph" zwrócił uwagę na niejasne finansowanie jednostki, co jego zdaniem powinno "przyprawić Europę o dreszcze" zwracając też uwagę, że zagraniczni członkowie Azowa są w większości neonazistami pochodzącymi z różnych państw Starego Kontynentu. Artykuł został jednak opublikowany w 2014 roku, czyli przed tym, jak jednostka zaczęła odchodzić od tego typu ideologii. Dwóch członków Izby Reprezentantów Stanów Zjednoczonych przedstawiła projekt zakazujący finansowania organizacji takich jak "Azow" z budżetu USA ze względu na rozpowszechnianie skrajnie prawicowych ideologii oraz szkolenie zagranicznych neonazistów, którzy mogą w przyszłości stanowić zagrożenie w swoich państwach. W 2017 uchwała przeszła i od tego czasu środki przeznaczone na pomoc militarną dla Ukrainy nie mogły stanowić źródła finansowania pułku "Azow".

Oskarżenia o łamanie “praw człowieka”:

Raport wysokiego komisarza ds. praw człowieka wskazuje, że w 2014 odnotowano przypadek tortur, gwałtu i innych rodzajów przemocy seksualnej dokonanego na niepełnosprawnym umysłowo mężczyźnie przez kilku członków batalionów "Azow" i "Donbas". Po tym akcie ofiara musiała być leczona psychicznie

W tym samym raporcie wskazano na to, że w 2014 roku grupa "azowców" pobiła i torturowała kobietę, mieszkankę obwodu zaporoskiego. Ofierze grożono gwałtem. Na sugestię jednego ze sprawców, oficera SBU, została uwolniona jeszcze tego samego dnia

Na początku 2015 roku trójka żołnierzy "Azowa" zatrzymała mieszkańca Mariupola pod zarzutem wspierania separatystów. Ofiarę przez około tydzień przetrzymywano w piwnicy, gdzie poddawano ją przesłuchaniom i różnorakim torturom (m. in. rażenie prądem, podtapianie, bicie w genitalia). Po wszystkim mężczyzna przyznał się do pomocy separatystom, co spowodowało aresztowanie go przez SBU

Jak podaje raport OHCR, na przełomie 2015 i 2016 roku miały miejsce przypadki rabunków na domach należących do cywili we wsi Szyrokyny leżącej wtedy w tzw. "szarej strefie" (tereny pomiędzy ziemiami kontrolowanymi przez Ukrainę i DRL)

W dokumencie zwrócono też uwagę na to, że pułk wraz z regularną armią ukraińską w trakcie prowadzenia działań wojennych pomiędzy wrześniem 2014 a lutym 2015 brał na cel obszary zamieszkane przez ludność cywilną.

Nagrody i odznaki:

2 sierpnia 2014 roku ówczesny dowódca batalionu „Azow” major milicji Andrij Biłecki, „za osobiste męstwo i heroizm, wykazane podczas obrony suwerenności państwowej i integralności terytorialnej Ukrainy”, został odznaczony orderem „Za Odwagę” III stopnia, decyzją Prezydenta Ukrainy nr 631/2014 od 2 sierpnia 2014 roku „O oznaczeniu państwowymi nagrodami Ukrainy”

15 sierpnia 2014 roku „za nienaganną służbę i istotny wkład do udanego przeprowadzenia ATO na wschodzie Ukrainy” bojownicy batalionu „Azow” otrzymali nagrody państwowe i nowe tytuły:

2 bojowników batalionu „Azow” otrzymało order „Za Odwagę”

7 bojowników batalionu „Azow” otrzymało medal „Za Wojskową Służbę Ukrainie” (wręcza się w czasie wojny)

177 szeregowych zostało awansowanych na stopień młodszego sierżanta milicji

Dowódca batalionu „Azow” Andrij Biłecki został awansowany na stopień podpułkownika milicji.

Pułk „Azow” tworzy tzw. ruch azowski. W jego skład wchodzą też Korpus Cywilny „Azow” oraz legalna partia polityczna Korpus Narodowy. 25 lutego 2016 roku doszło do incydentu w Kijowie, w którym ok. 50 członków pułku, zablokowało dostęp do siedziby "Interu", największego kanału telewizyjnego w kraju. Powodem miały być uwagi dziennikarki Marii Stolarowej na temat Euromajdanu, które członkowie Azowa uznali za obraźliwe wobec ofiar protestów.

[dzismis]

Nowe oznakowania cmentarzy żydowskich w Polsce

Nowe oznakowania cmentarzy żydowskich w Polsce

Przyslala Zosia Braun Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN oraz Narodowy Instytut Dziedzictwa wraz z partnerami lokalnymi zapraszają na drugą edycję uroczystych prezentacji oznakowań cmentarzy żydowskich. Inicjatorem programu jest Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Nowe oznakowania zostaną zaprezentowane w 6 województwach. 27 października (czwartek) – Bączek k. Skarszew (woj.…

[zyciestolicy]

Dzień Dziecka w muzeach Warszawy

Dzień Dziecka w muzeach Warszawy

Dzień Dziecka po królewsku, widowiskowe loty balonów, atrakcyjne trasy zwiedzania wystaw, warsztaty, animacje, koncerty – proponują z tej okazji m.in. Zamek Królewski w Warszawie, Muzeum Narodowe w Warszawie, Żelazowa Wola, Muzeum POLIN. Dzień Dziecka to nie tylko jedno święto 1 czerwca; imprezy poświęcone dzieciom i towarzyszącym im dorosłym trwają znacznie dłużej: 10 dni, dwa, trzy kolejne…

[alwidabajor]

                     W 150. rocznicę urodzin Stanisława Witkiewicza

                                            Syn Żmudzi

 "Kwitną narcyzy i mam bez kwitnący - przypomina Poszawsz. "Uczuć młodości zapach" jak mówi Słowacki (...) dziś skończyłem 53 lata (...) Dzień był przepiękny a narcyzy i bez przypominały dawne, dawne dziecinne czasy. Ostatni maj w Poszawszu - powstanie"

(Z listu Stanisława Witkiewicza do syna Stanisława Ignacego, 21 maja1904 r.)

21 maja 1851 roku w Poszawszu na Żmudzi u państwa Elwiry i Ignacego Witkiewiczów urodziło się dziewiąte dziecko - Stanisław, przyszły polski malarz, teoretyk sztuki, architekt, pisarz.

Dom szczęścia

Ignacy Witkiewicz z Elwirą z Szemiotów miał trzynaścioro dzieci, czworo zmarło w dzieciństwie, natomiast dziewięcioro - czterech synów (Wiktor, Jan, Ignacy, Stanisław) oraz pięć córek (Elwira, Barbara, Maria, Aniela i Eugenia) chowało się zdrowo w poszawskim "domu szczęścia", jak nazywali swe gniazdo.Pierwsze nauki mały Stalutek pobierał w domu. Na początku lat sześćdziesiątych, podobnie jak starsi bracia, rozpoczął naukę w gimnazjum w Szawlach.

Naukę Stanisława Witkiewicza w gimnazjum przerwał wybuch powstania styczniowego w 1863 r., uczęszczał wtedy do trzeciej klasy ...

Rząd Narodowy Powstania Styczniowego mianował ojca młodych Witkiewiczów Ignacego Witkiewicza naczelnikiem cywilnym powiatu szawelskiego. Jego najstarszy syn Wiktor, który z powodu słabego zdrowia służyć nie mógł, otrzymał od Rządu Narodowego rozkaz zbierania podatków, werbowania ochotników. Dzielnie mu w tym pomagała matka Elwira z Szemiotów. Drugą obok matki najwierniejszą sojuszniczką Wiktora, była siostra Barbara zaręczona naonczas z młodym lekarzem Matusewiczem. "Cała dzieciarnia poszawska w tem wszystkiem brała udział i dzielnie pomagała. Wieczorem robiło się stosy szarpi, szyło z jedwabnych sukien matki koszule dla powstańców, robiło bandaże. [...] Stalutek z całą dziecinną gromadką skubał szarpie, robił szydełkiem szaliki dla powstańców i czekał chwili, kiedy go powołają do wielkiej akcji męskiej a nie babskiej".

(Ze wspomnień siostry Marii Witkiewiczówny).

Jakoż doczekał. Jako dwunastoletni chłopiec pełnił rolę łącznika, dostarczając powstańcom prowiant, proch oraz bieżące informacje o sytuacji.

Zesłanie na Sybir

W Poszawszu wokół stołu "zastawionego wspaniale" ?zasiadła tuż przed bitwą pod Cytowianami "starszyzna powstańcza" z szefem sztabu Sierakowskiego wojewodą Ignacym Laskowskim na czele. Są w tym gronie także: ksiądz Antoni Mackiewicz, kuzyni Witkiewicza - Jan Staniewicz i Zygmunt Cytowicz...

"Był to ostatni taki obiad w Poszawszu. Z powstańcami odjeżdżał szesnastoletni Janek Witkiewicz, imiennik stryja Batyra "Wallenroda. "Lotna jak jaskółka" klacz Kokietka, ofiarowana przez ojca, unosiła go ku czołu pochodu między wodzów. Żegnający na ganku rodzice i rodzeństwo poczytali to za pomyślną wróżbę. O świcie następnego dnia Kokietka wpadła na poszawski gazon - z pustym siodłem. "Matka nie mdleje, nie płacze" - wspomina Maria Witkiewiczówna. "Nikt nie widział rozpaczy ani trwogi na jej twarzy" - dodaje jej siostra Elwira. Wieczorem "chłop jakiś odwiózł wózkiem Jasia, którego napotkał błąkającego się". Scena to znamienna. W tym czasie chłopi w Koronie często oddawali za kilka rubli rannych powstańców w ręce Moskali...Nie darmo Romuald Traugutt będzie stawiał koroniarzom za przykład litewskie oddziały Sierakowskiego i Mackiewicza [...]" (Z referatu Barbary Wachowicz "Na łasce wichru i na woli burzy. Gawęda o gnieździe rodzinnym" wygłoszonego na sesji zorganizowanej w 80 rocznicę śmierci Stanisława Witkiewicza w Zakopanem w 1995 r.)

Po stłumieniu powstania, ojca - Ignacego Witkiewicza, matkę - Elwirę Witkiewiczową oraz rodzeństwo - siostrę Barbarę i brata Jana, skazano na zesłanie do środkowej Rosji. Ukrywający się najstarszy brat Wiktor skazany został zaocznie na karę śmierci. Z pomocą dzielnej siostry Barbary udało mu się zbiec za granicę, zaopiekował się nim brat matki, Franciszek Szemiot (Szemioth), nieco później Franciszek Szemiot zaopiekuje się także dziesięcioletnią Anielką, przewiezioną do Paryża. W drodze łaski, pozwolono wszystkim skazanym członkom rodziny na wyjazd do Tomska.

Stanisław, Maria i Eugenia wyruszyli razem z rodzicami jako osoby "towarzyszące". Odjeżdżających żegnali kumiecie z Poszawsza, z płaczem, jak napisze później w swoich "Wspomnieniach" Maria Witkiewiczówna, obejmujący kolana rodziców, deklarując opiekę nad dziećmi.

Powrót

Na zesłaniu w Tomsku rodzina Witkiewiczów przebywała od 1864 do 1868 r. Dzięki zabiegom starszego brata Stanisława, Ignacego Witkiewicza, studiującego naonczas na Uniwersytecie w Petersburgu, uzyskano zgodę na powrót rodziny Witkiewiczów. Powracać mieli prawo - nie do stron rodzinnych, ale do Królestwa. Ojciec rodziny, Ignacy Witkiewicz, od dłuższego czasu cierpiący na poważną chorobę serca w drodze powrotnej do ojczyzny zmarł na pokładzie parostatku (Pochowano go w Tobolsku).

Po powrocie z Syberii rodzina Witkiewiczów zamieszkała w Warszawie, potem przeniosła się do Łowicza, następnie do Urdominy, do majątku siostry Elwiry Witkiewiczowej.

W 1868 r. Stanisław Witkiewicz rozpoczął studia na Akademii Sztuki w Petersburgu. Po 2 i pół latach wyjechał do Monachium, gdzie kontynuował studia malarskie. Podobnie jak w Petersburgu, również w Monachium rychło zniechęcił go system nauczania. Od tamtej pory do końca życia będzie kształcił się samodzielnie. Nie tylko jako artysta malarz, również - jako teoretyk, krytyk, recenzent, architekt wreszcie pisarz.

W 1873 r. zamieszkał z matką i dwiema siostrami, Marią i Eugenią w Warszawie. W 1875 r. powstają tu trzy jego obrazy "Polowanie z chartami", "Na pastwisku" oraz "Orka". W tym samym roku poznaje Henryka Sienkiewicza, Bolesława Prusa. Pod wpływem uczuć (nieodwzajemnionych, niestety) do Heleny Modrzejewskiej pisze wiersze i utwory prozatorskie. W tym samym czasie ujawniają się jego zdolności jako krytyka sztuki.

Z biegiem lat uczucia Witkiewicza do pięknej, utalentowanej aktorki przerodzą się w związki przyjacielskie. Helena Modrzejewska w parze z legendą Zakopanego Sabałą (Janem Krzeptowskim) będzie matką chrzestną jego syna, umiłowanego jedynaka Stanisława Ignacego. Żoną Stanisława Witkiewicza zostanie Maria z Pietrzkiewiczów, szlachcianka ze Żmudzi, siostra jego przyjaciela, natomiast egerią, kobietą "dla ducha i serca" - Maria Dembowska, żona przyjaciela, dozgonna, wierna przyjaciółka artysty.

Temat powstania na Litwie w twórczości Witkiewicza

Kiedy 1 sierpnia 1864 r. jako paronastoletni chłopiec razem z rodzicami i rodzeństwem, wyjeżdżał ze stron ojczystych na zesłanie, mijał stojącą na górze pod Szawlami szubienicę. W roku 1915, w roku wojny, przed śmiercią napisze do sióstr ("Testament"): [...] Zapewne żyjecie pod wrażeniem zwycięstwa i pochodu na Żmudź... "Kraj lat dziecinnych" ogarnęła pożoga... te nazwy - związane z tak pogodnymi wspomnieniami - ale jest i szubienica na górze pod Szawlami... - żeby oni tam i wtedy - mogli ponad osobistą klęskę widzieć sprawę wielką?.

W 1878 r. namalował obraz pt. "Pogrzeb powstańca" ("Pogrzeb zesłańca na Sybir"), nieco później (1881 r.) - "Ranny powstaniec" ("Powstaniec raniony przed szpitalem"), na przełomie 1881 i 1882, w czasie pobytu w Monachium namalował szkic do obrazu "Pogrzeb na Litwie" ("Pogrzeb o zachodzie słońca"), ukończonego w Warszawie sześć lat później. W roku 1882 powstał "Powstaniec zabity" ("Epizod wojenny"). Temat powstania Stanisław Witkiewicz będzie poruszał także w swojej twórczości literackiej.

Plony z pobytu w Połądze

Lato 1884 r. Stanisław Witkiewicz razem z żoną spędza w Połądze. Powstają tu jego szkice bałtyckie. W 1885 r. razem z żoną i półrocznym synem spędza urlop w Syłgudyszkach na Litwie, w majątku siostry Anieli i jej męża Bolesława Jałowieckich. Po powrocie z Syłgudyszek maluje swój cykl połągowski: "Widok Bałtyku pod Połągą" ("Rybacy"), "Burza u brzegów Połągi". (Wcześniej, przed wyjazdem do Syłgudyszek namalował obraz "Połów"). Na łamach "Wędrowca" zamieścił swój artykuł pt. ?Lato w Połądze?.

Pod koniec 1887 r. wystawia swoje obrazy z cyklu połągowskiego: "Cisza o zachodzie" ("Zachód słońca na morzu"), "Wybrzeże pod Połągą" ("Brzegi Połągi"), szkic "Widok morski".

W roku 1889 Stanisław Witkiewicz debiutuje jako pejzażysta tatrzański (obraz "Pierwszy śnieg") "Śnieg na halach", "Stado owiec w Tatrach"). Nie rozstaje się jednak z ciągle powracającym w jego twórczości litewskim motywem morskim, czego przykładem namalowany w tym samym 1899 r. obraz "Brzegi Połągi".

Góry, ale i morze pochłaniają wyobraźnię artysty. W tym samym czasie powstaje jego wspaniały esej literacki "Na przełęczy. Wrażenia i obrazy z Tatr" ("Na przełęczy" w 1891 r. doczeka się wydania książkowego i odniesie olbrzymi sukces).

W 1890 r. Stanisław Witkiewicz razem z żoną i pięcioletnim synem Stasiem - Ignasiem na stałe osiedla się w Zakopanem. W tym roku namalował tylko jeden obraz, znowu - "litewski": "Rybacy" ("Znad brzegów Bałtyku").

Zakopane. Autor intrygujących form architektonicznych

W 1891 r. w Zakopanem powstają pierwsze architektoniczne szkice Stanisława Witkiewicza. Równocześnie artysta dużo maluje, przeważnie obrazy na zamówienie. W tym samym czasie pracuje nad projektem "Koliby" - domu (willi) Zygmunta Guatowskiego. "Kolibę", wyświęcono w sierpniu 1894 r. Odtąd jej autor, Stanisław Witkiewicz zasłynie jako twórca stylu "podhalskiego", "podhalańskiego", "tatrzańskiego", "zakopiańskiego"... W tym samym, 1894 r. Stanisław Witkiewicz zaprojektował - willę Kossakowskich "Korwinówkę", w następnym, 1895 r. - willę Dolińskich "Zofiówkę" (obie wille zbudowane w latach 1895 - 1896). W 1896 r. zaprojektował słynny dom "Pod Jedlami" dla Jana Gwalberta Pawlikowskiego (budowę domu ukończono w 1897 r.)

Rejestr budynków wzniesionych według projektów Stanisława Witkiewicza jest niezwykle bogaty, w tym również budynków sakralnych (kaplica Braci Albertynów na Kalatówkach, kaplica św. Jana Chrzciciela, kaplica Matki Boskiej Różańcowej, kaplica Serca Jezusowego w Jaszczurówce i in.), jak też projekt niezwykle dla Zakopanego ważny - gmach Muzeum Tatrzańskiego (murowany).

Odnotować jeszcze wypada dwa projekty "litewskie": drewniany budynek dworca kolei wąskotorowej w Syłgudyszkach (1899) i Kurhauz w Połądze (1902) - projekt niezrealizowany.

Krytyk, pisarz, tłumacz, chwilami poeta

Stanisław Witkiewicz był autorem monografii słynnych mistrzów pędzla ("Juliusz Kossak", "Aleksander Gierymski", "Jan Matejko"), opowiadań gwarowych "Z Tatr", autorem przekładów z rosyjskiego na gwarę podhalańską ("Cem ludzie zyjom" Lwa Tołstoja) i włoskiego ("Kwiatki św. Franciszka").

Pisał także krytyczne rozprawy, artykuły ("Mickiewicz jako kolorysta", "Sztuka i krytyka u nas", "Chrześcijaństwo i katechizm. O nauce religii w szkołach galicyjskich", "Arnold Böcklin" i in.). Jego "Na przęłęczy" uznano za arcydzieło literatury ojczystej.

Pisał także wiersze. Poetą bywał przeważnie w chwilach smutku, bólu, przemiennych doświadczeń biograficznych. Wierszy tych nie przeznaczał dla druku.

... Pierwsze oznaki jesieni w Poszawszu... Pożegnanie z "domem szczęścia". Wywózka na Sybir. Powrót. W Warszawie Stanisław Witkiewicz przeżywa dramatyczne rozczarowanie: "Nikt nie mówił: "nie udało się" [...], ale "żyjemy, nie damy się, będziemy żyć i zwyciężać!" [...] lecz Powstanie, powstańcy [...] marzyciele - byli pogardzani [...] wyrzuceni na smutek ludzkich rupieci [...] Upadek był naszą winą - i naszą winą było to, że Murawiew wieszał w Wilnie, a Berg w Warszawie" - napisze z goryczą w swoim znakomitym studium "Wallenrodyzm czy znikczemnienie". Bolesnym nastrojom tamtych doświadczeń da wyraz w wierszu z jesiennym, wewnętrznym pejzażem poszawskim "w tle":

Cicho, głucho, smętnie, szaro, Sine chmury górą płyną, Wrony, kruki wielką chmarą W sad zlatują i drużyną Po gałęziach się wieszają I przed nocą niby mnichy Pacierz mówią czy coś bają. Sennych skrzydełłopot cichy Już ustaje - mrok gęstnieje, I sad stoi niemy, czarny, To znów puszczyk się zaśmieje... Coś nie służy mi dziś wena, Dzień był jakiś smutny, marny, Ludzkie serca com dziś widział, Puste były i bez czucia, Chciałem płakać - po co, na co, I sam nie wiem, a to licho, Tak jak przyszło, uleciało, Duszę wzięło, potargało, I na pamięć mi przywiodło Ten jesienny wieczór smutny, Co najmilszy sercu memu... Bo w mej duszy dawno jesień, Tak w niej pusto i samotnie, Zwiędłe kwiaty, uschłe wrzosy Senne wody, szare chmury, Drzew szkielety i badyle A jesieni kwiat bezwonny, Georginie, astry blade, To jak uczuć moich blaski... Bom ja ciągle ze smutnymi Szedł przezżycie, w nędzy, biedzie Kraj widziałem i od młodu Czułemłańcuch na mej dłoni, Za ojcami w kraj okropny Szedłem z wiarą a powrócił Z jękiem strasznym i boleścią Tak olbrzymią,żem w niej stopił Wszystkie serca mego blaski...

Na 150 rocznicę urodzin tego, który te słowa pisał, spadł jakby z nieba na kraj jego dzieciństwa znak szczególny w postaci sztandaru (ręcznie haftowanego) powstańców 1863 r., odnaleziony przed paroma dniami, w maju Anno Domini 2001 pod jedną ze żmudzkich strzech. Na sztandarze widnieje napis: R o k 1 8 6 3 si e r p n i a 1 5 o f i a r a F a m i- l l i j S z y m k i e w i c z ó w.

Poszawsz. Pokolenie słynnych Witkiewiczów

Poszawsz w maju 2001 ... Stara aleja wysadzona wiekowymi dębami. Dwór Poszawsz. Pokolenia słynnych Witkiewiczów. W jednym z pokoi zachował się piec ozdobiony kaflami z herbem.

Nieczyja - "w polu czerwonem pień dębu z wbitym weń po rękojeść mieczem krzyżem zwieńczonym" - tym herbem pieczętowała się "familija urodzonych Witkiewiczów". To - ród Stanisława Witkiewicza po mieczu. Ród po kądzieli wywodził się od Szemiotów, którzy "herb Łabędź noszą na polu błękitnem" i "na hełmie kładą pół Lwa białego z mieczem w łapie". Szemiotowie mieli liczne majątki na Żmudzi: Dykteryszki, Wierpiany, Gowry ... W Dykteryszkach urodziła się Elwira Szemiotówna, przyszła matka Stanisława Witkiewicza.

Przed dwoma laty w domu poszawskiem mieściła się szkoła początkowa, obecnie dom został sprywatyzowany. Oprócz domu, z dawnych dworskich zabudowań pozostał jeszcze stary spichlerz; w pobliżu - cmentarz, a nieco dalej - młyn wodny.

Poszawsz ... w swoich "Wspomnieniach ..." Maria Witkiewiczówna pisała:

"Ludzie garnęli się tu chętnie, szczególnie zachwycający był stosunek dworu do włościan: to nie byli poddani, lecz sąsiedzi, była to jakby jedna rodzina, której nie dzielił wyzysk, chciwość, nienawiść, ale łączyła wspólna praca i miłość [...].

Dzieci poszawszskie były nauczone tak samo szanować i kochać Marcina furmana, Barłuka, Winceluka [...] Ich niedola, choroba znajdował we dworze współczucie, pomoc i radę. [...]

[...] Poczucie sympatii i tradycji w związku z ludem przekazali nam Rodzice. Każde z nas po żmudzku mówiło. [...] Ojciec nasz był opiekunem ludności swych wiosek i szanowany był przez nich [...]".

We dworze była szkółka, gdzie się uczyło po kryjomu dzieci służby folwarcznej w ich rodzinnym języku, był też szpitalik.

W tym to dworze w 1808 r. urodził się Jan Prosper Witkiewicz, zesłany w sołdaty na linię orenburską, słynny później "Batyr", "Wallenrod". Tu w 1817 r. urodził się jego brat Ignacy, zesłany za udział w powstaniu w 1863 r. Tu także w 1851 r. urodził się jego syn Stanisław, artysta, wspaniały człowiek do końca swego życia zakochany w ojczystej żmudzkiej ziemi i jej ludziach.

Stanisław Witkiewicz zmarł 5 września 1915 r. w Lovranie na Półwyspie Istryjskim. Pochowany w Zakopanem, na Pęksowym Brzyzku. Na mogile, zgodnie z jego wolą, ustawiono żmudzki krzyż.

"... Był odtwórcą bardzo oryginalnym, bardzo indywidualnym tego bożego świata, który nie miał dla niego tajemnic" - napisze po jego śmierci Nieczuja na łamach Petersburskiego "Głosu Polskiego" (szkic pt. "O Witkiewiczu, malarza słów kilka"). Nieczuja - to pseudonim Anieli z Witkiewiczów Jałowieckiej, siostry Stanisława Witkiewicza.

W Syłgudyszkach...

Aniela Witkiewiczówna po powrocie z Francji, gdzie się wychowywała i kształciła pod opieką wuja Franciszka Szemiota (Szemiotha), wyszła za mąż za generała Bolesława Jałowieckiego, właściciela majątku Syłgudyszki na Litwie. Częstymi gośćmi bywali tu obydwaj Witkiewiczowie - ojciec i syn Stanisław Ignacy.

"Ja tam w syłgudyskich zakątkach dużo przeżyłem i dużo się nauczyłem. Byliśmy z ciocią młodzi - prawie jak Ty - a młodzi na duszy jak mało kto" - pisał Stanisław Witkiewicz w liście do syna.

Na obszarze dworu w Syłgudyszkach zachowały się - pałac Jałowieckich (ze zdewastowanym dziś wnętrzem), resztki zabudowań gospodarskich, stare drzewa w pięknym niegdyś, rozłożystym parku, drewniany budynek dworca kolei wąskotorowej, zbudowany w 1899 r. według projektu Stanisława Witkiewicza, ostatnio przebudowany na dom mieszkalny oraz - groby rodzinne Jałowieckich na cmentarzu, pomnik ze spiżu uwieńczony wysokim krzyżem. Na tym pomniku, obok nazwisk Jałowieckich widnieją także nazwiska rodziców Stanisława Witkiewicza - Elwiry i Ignacego Witkiewiczów zmarłych na obczyźnie, symbolicznie tu pogrzebanych.

Napis na grobowcu rodzinnym Jałowieckich w Syłgudyszkach brzmi następująco:

Ś. P. WŁADYSŁAW BOŻENIEC JAŁOWIECKI 1847 - 1888 pogrzebany na cmentarzu Bielica pod Homlem

STEFANIA BOŻENIEC JAŁOWIECKA 1855 - 1884 pogrzebana na Wyborskim cmentarzu w Petersburgu

Tu są pogrzebani:

Ś. P. fundator Syłgudyszek

1772 r. ANTONI BOŻENIEC JAŁOWIECKI 1852 r. chorąży B. Wojsk. Polsk. Sędzia graniczny

1775 r. Małżonka jego REGINA Z ULIŃSKICH JAŁOWIECKA 1876 r.

1814 r. syn ich FELIX BOŻENIEC JAŁOWIECKI 1893 r.

1819 r. syn ich ANTONI BOŻENIEC JAŁOWIECKI 1894 r.

dziedzic Syłgudyszek

1829 r. Małżonka jego ANNA Z BURYCH JAŁOWIECKA 1888 r. pogrzebani oboje na cmentarzu w Janiszkach pow. Wileńskim

Ś.P. 1817 r. IGNACY herbu NIECZUJA WITKIEWICZ, pogrzebany w Tobolsku 1868 r.

1822 r. Małżonka jego ELWIRA z SZEMIOTÓW WITKIEWICZOWA, pogrzebana w Mińsku

Wieczne odpocznienie racz im dać, PANIE!

***

Jałowieccy w Syłgudyszkach, stan obecny dawnego dworu - to już temat osobny...

Na zdjęciu Dwór w Poszawszu, 

fot. Alwida Bajor

[zyciestolicy]

Niesamowite odkrycie! W kominie w Auschwitz znaleziono skrytkę! W kominie obozu koncentracyjnego Auschwitz znaleziono skrytkę umieszczoną tam najprawdopodobniej przez więźniów. Znaleziono w niej szereg przedmiotów takich jak narzędzia, sztućce, nożyczki.