#neokusam

[gundemarsivi]

Zesto Psomi (Sıcak Ekmek) – Feyza Hepçilingirler

✍🏻 M. Osman Akbaşak

https://www.gundemarsivi.com/zesto-psomi-sicak-ekmek-feyza-hepcilingirler/

Önce adı dikkatimi çekti. Kapakta sadece Feyza Hepçilingirler ve “Zesto Psomi” yazıyordu, oldukça geçmiş yıllara ait olduğu anlaşılan gemi fotoğrafı ile birlikte… Bir roman için çok iddialıydı, eğer yazarın adı olmasaydı bir kenara bırakabilirdim. Biz Ekin Yazı Dostları olarak Ocak 2015’te soğuk ve yağışlı bir kış gününde Ayvalık’ta okuduğumuz “Kırmızı Karanfil Ne Renk Solar?” romanından bu yana yazarı oldukça iyi tanıyordum. Öykü, çocuk kitapları ve özellikle Türkçe üzerine hassasiyetini vurgulayan “Türkçe Off”, “Dilim Dilim Anadilim”, “Dedim “Ah!” – Türkçe Off-2”, “Türkçe Dilbilgisi Öğretme Kitabı”, “Ama önce Türkçe!” gibi çok kitabını bildiğimden, bir anda değerli hale geldi.

Ancak konuyu öğrendiğimde biraz şaşırdım. Girit mübadillerini anlatması beni bir an bile olsa duraklattı. Son yıllarda göç ve mübadele konusunun çokça işlenmiş olması büyük çoğunluğunun edebi değerden uzak, acındırma hatta ağlatma duygusu uyandırma üzerine kurgulanmış olması beni bu konudan uzaklaştırma eğilimine sokmuştu. İlgimi toparlayan iki etken vardı. Yazarın adı, bende bıraktığı etki ve eleştirilerine her zaman çok güvendiğim değerli ağabeyim Bahri Karaduman’ın “Bu çok farklı, mutlaka okumalısın” önerisi.

Elbette aldım ve okumaya başladım. Daha ilk satırlarda ilk tedirginliğimin boşa olduğunu anladım. Yazar konuya çok sade, bilgilendirici ve merak unsurunu her sayfada canlı tutarak başlamıştı. İlk merakımı, neden “Zesto Psomi” konusunu ilk yüz sayfada bir konuşmayla giderdim:

“Eee, Öğrendin mi Türkçeyi?” demişler

O da, “Öğrendim” demiş.

“Ne öğrendin?” diye sormuşlar,

“‘Sıcak ekmek’ demeyi öğrendim” demiş.

“Ne demek o?” demişler.

Giritliler anlasın diye Rumca’ya çevirmiş adam:

Zesto Psomi.”

“E, soğuyunca ne diyorlar?” diye sormuş içlerinden biri.

Adam düşünmüş taşınmış. Verecek cevabı yok. Kestirmeden yanıtlayıvermiş soruyu:

“Bırakmıyorlar ki orada soğusun.”

Romanın akışından anlaşılacak, çok kanlı canlı, sahici yazılmış. Zaten zaman zaman başvuracağım Bahri Karaduman söyleşisinde yazar şöyle diyor: “Roman yazdığımı öğrenen arkadaşlarımdan, “Lütfen mübadele romanı olmasın,” diyenler oldu. Ama benim ‘Nasıl yazılabilir?’ diye yıllar yılı düşündüğüm bir olaydı mübadele; vazgeçmedim. Biraz farklı yaklaşmaya çalıştım. Herkesin farklı geçmişi, farklı öyküsü vardı çünkü. Olayı değil, insanı derinden kavrayarak o insanların, neler yaşadıklarını anlatmaya çalıştım.”

Burada romandan bazı örnekler verecek olursam yazarın söyledikleri daha iyi anlaşılabilir:

“Yere öylece atılır yarı boş bir pamuk hararının üstüne bağdaş kurup oturmuş yaşsız bir adamdı. Belki ihtiyardı, belki de ayağa kalkıp silkinse yirmi beş yaşında bir delikanlı olacaktı.”

“Türkiye’ye gitmek ailesi için böyle bir şey değildi, nereye gideceklerini bilmiyorlardı onlar, nasıl karşılanacakları meçhuldü, ne yapacakları, orada hayatlarını nasıl sürdürecekleri hep bilinmezlerin arasındaydı.”

“Aile böyle şenlikli bir hüzün, acıklı bir düğün havası içinde evlerini terk etmeye hazırlanırken…”

“Mezar taşını götürmeye çalışan adamın durumuna kendilerinde gülecek mecali bulamadılar…”

“Eşyaları insanın yaşadığının en büyük tanığıymış. Onlar olmayınca tüm yaşamı bütün tanıkları ile birlikte arkasında kalmış gibiydi. Geri gelmeyeceğini bildiği halde bir ev gezmesine gidiyormuş da birkaç saat içinde dönecekmiş gibi düzeni bozulmamış bir halde çıkmak istemişti evinden…”

Önce Girit’teki yaşam ardından gemi yolculuğu, son olarak da Ayvalık’taki yaşam bütün içtenliği ve sahiciliği ile okuyucuya aktarılmış. Çok doğal olarak gemi yolculuğundan itibaren romana derin bir hüzün duygusu hâkim oluyor, bunun kaçınılmaz olduğunu kabul etmek gerekiyor. Ailenin Ayvalık’a yerleşmesinden sonra yine acısıyla, hüznüyle ama yeni bir yaşamın da getireceği düzenle devam ediyor.

Bu romanda ben birkaç konuda bilgilendim. Bunlardan biri “Madinada” dedikleri Girit manileri. Bu konuda söyleşide yazar şöyle diyor:

“Hemen her konuda “madinada” dedikleri manilerle atıştıklarına epeyce tanık oldum. Eşim o manileri bilir ve yeri geldiğinde söylerdi. Romanı yazarken de hayattaki tek Giritli olan eşimin ablasına sorarak doğruladığım maniler oldu.”

Diğeri de “Erotokritos”, bir Girit destanı… Bu sıradan bir kitap değil. 1553 yılında doğan Venedik kökenli, Giritli, Aristokrat bir ailenin oğlu olan Vitsentzos Kornaros’un ortalama on beş heceli 9960 civarında mısradan oluşan aşk, dostluk, cesaret ve vatanseverlik konularında yazılmış destansı bir şiir. Bugün bile birçok Giritli tarafından bazen Girit kemençesi “Lira” eşliğinde ezbere söylenmektedir. Çeşitli dünya dillerine çevirisi yapılmıştır. (Kitabın önsözünden)

Bu kitap Lozan Mübadilleri Vakfı tarafından, 2011’de “Bir Girit Destanı” alt başlığıyla Türkçesi ve Rumcası ile birlikte Prof. Dr. Hakkı Bilgehan çalışmasıyla yayımlamış. Ben bunu okuyunca kitabın peşine düştüm. Ancak az sayıda basıldığı için sahaflarda dahi bulamadım. O zamanlar Lozan Mübadilleri Vakfı yöneticilerinden olan değerli Aristonikos Okuma Grubu arkadaşımız Nevil Gündoğdu’da olduğunu öğrenince, ödünç alarak bilgisayarda taradım ve arşivime aldım. Kendisine teşekkür ediyorum.

Erotokritos üzerinde neden bu denli durdum; Roman kahramanlarından biri bu destanı elinden hiç bırakmıyor, hatta Türkiye’ye gelirken bütün zor koşullara karşın yanında getiriyor. Gerisini Feyza Hepçilingirler’in söyleşisinden okuyalım:

“Babaannem Girit’ten gelirken yanında getirmiş Erotokritos’u. Gerçi babaannemin okurken kitaba bakmasına gerek yoktu; koskoca kitap ezberindeydi. Girit’ten getirilen o kitap şu anda bende. Erotokritos önemliydi; Giritlilerin güç aldıkları bir dayanaktı.”

Romanda çokça aşk öyküsüne tanık olacaksınız. Bir kısmı yaşanan yerin gereği olarak bir taraf Türk, bir taraf Rum olan… Bunlardan birinin sonunu merakla beklerken son sayfalardan küçük bir ipucum var. Nereden alındığını eminim çok iyi bileceksiniz. Tiyatro deyimiyle “spoiler” yerine sayın.

“Sevgi neydi? Sevgi sahip çıkan dost, sıcak insan eli, insan emeğiydi. Sevgi iyilikti, sevgi emekti…”

Sonuç olarak; Bütün önyargımı darmadağın eden bir Girit ve mübadele romanı okudum. Mübadele ile uzak yakın ilgisi olan ya da sadece merak eden herkese kesinlikle öneriyorum.

Feyza Hepçilingirler’i böyle bir konuyu bütün duygusal hassasiyeti aynı zamanda gerçekliği ile bu denli başarılı bir şekilde aktardığı için yürekten kutluyorum. Kalemine sağlık…

M Osman Akbaşak

[iklimdora]

Hayat paylayınca güzel! Canınızı sıkanları paylayın, hayatınızı güzelleştirin!.. Bugün varız, yarın belki yokuz. Ve fakat şu an bunu düşünmek istemiyorum. Zaten düşünüyorum da; düşünmek çok yorucu! Hayat da yorucu. Öyleyse düşünmek; hayattır… Ve Çoğunlukla hayat acıdır. E, biber de acıdır. Öyleyse biber de hayattır. Ama bak gördün mü, nasıl temiz deliriyorum. Bazen, deli olmak akıllı olmaktan daha keyifli ve yararlıdır. Tavsiye ederim. Sonuçta; hepimiz azbuçuk hastayız! Lakin ki öyle değildir. Ve çünkü Herkesin hayatına kimse karışamaz! (Bu kadar ciddi olabiliyorum ben!) Varayım, iki insan içine çıkayım yoksa duramayacağım. Ama önce kendime şöyle demli bir bergamotlu dolduracağım. İvit. Madem böyle, ânı yaşamak üzere bana müsaade. Ben gidiyem… E, anacım, daha ne diyem; ‘Carpe Diem‘ 👀👀👀👀👀👀👀👀👀 Kendinizi ve de kendinizden bir şeyleri bulabileceğiniz hoş bir site; Kırkından Sonra. Ben de yazdım. 😉 Okuyuverin gari ツ https://kirkindansonra.net/author/dora/ ☆*:•.☆ ☆.•:*´ `*:•.☆ ☆.•:*´ `*:•.☆ #kirkindansonranet #iklimdora #SonraAğlarım #yazar #carpediem #YalnızlığınMuhallebiKıvamı #edebiyat #kitap #blog #neokusam #kooplog #blogger #writer #psikoloji #beyninikullan #kendinikandırma #kendinikoru #kendinigeliştir #kendinisuçlama #kendinibul #kendinisev #kendinidüşün #kendinikurtar #kişiselgelişim #psychology #bookstagramtürkiye ☆*:•.☆ ☆.•:*´ `*:•.☆ ☆.•:*´ `*:•.☆ https://www.instagram.com/p/CkD-FMYNj_G/?igshid=NGJjMDIxMWI=

[gatabs]

Nasıl Olur da Biter Dediğim 10 Olağanüstü Kitap | Kitap Önerileri | Kitap Alışverişi | Kitap Önerileri gatabs.com https://www.youtube.com/watch?v=GPhxLGL9L9U Kitap Önerileri Nasıl Olur da Biter Dediğim 10 Olağanüstü Kitap | Kitap Önerileri | Kitap Alışverişi Kitap Önerisi Hiç bitmesin istediğim 10 olağanüstü kitabı sizinle paylaşmam istedim. Nitelikli ve...

[yazamayanyazarrrr]

Savaşlar sadece silahlar ile öldürmez insanı..

Açlık, hastalık, yokluk ve daha tahmin bile edemeyeceğimiz onlarca kötü şey..

İyi olan hiçbir şey yok. İyilik çok uzak..

Ekim devriminden sonra 13 milyon insanı etkileyen iç savaş insanları öldürdü, süründürdü. Rusya içinde insanlar ekmek kırıntısına muhtaç hale geldiler. Beyaz ordu ve Kızıl ordu iç savaşı öncesinde başlayan büyük bir kıtlığa, açlığa sebep oldu işte böyle kötü günlerde Rusya’da Mişka adında hayat ile savaşmaya karalı bir genç köyünde kulak misafiri olduğu Taşkent’e ekmek çok ucuzmuş sözü üzerine, zaten daha neyi kaybedebilirim ki  diye düşünüp yola çıkmaya karar veriyor. Tabi ki bu yolda onu güzel olan şeyler değil kötü olan ne varsa onlar bekliyordu. Bu kitap bana savaşın ne kadar acımazsız olduğunu ve insanların gerçekten sadece iyi ve kötü olarak ayıldığını hatırlattı. Mişkanın yaşama olan istediği okunmaya değer, olumsuzlar onu yıldırmıyor amaca hedefini o kadar odaklanmış ki insanın ondan feyz almaması mümkün değil. Sevgili Mişka sen muhtemelen bunu okumayacaksın ancak sana saygı duyuyorum. Ve hayatıma girdiğin için teşekkür ederim.

~Ekmeğin Peşinde Taşkent’e Doğru~

[gereksizseyler]

Tarih boyunca inancın insanları nasıl şekillendirdiğini, tüm dünyada "oha lan ne manyaklar varmış" diyerek kavramak için okuyalım :) bazı sevdiğim kısımları da buraya bırakalım 😋 carl jung ve freud la ilgili kısımları özellikle dikkat çekici bence.

[pdrneokur]

#okudumbitti #okudumokuyun#şiddetsiziletişim#bookstagram #instabook #kitapönerisi #neokudum #kitapyorumu #neokusam #vsco #afterlight #booksphoto #instagram #pdrneokur #selyayıncılık https://www.instagram.com/p/B16ZYnwDkPG/?igshid=1kugzhytwgget

[sercecik]

Kesinlikle çok haklı...

[dileksahin82]

13.Bölüm yayında sevgili dostlar, okuyucularını bekliyor :)

[griusyayinevi]

Serbest gezen kitap bizim kitaplar, en organiğinden 😅😂🤣 #Repost @a.sip.of.book with @make_repost ・・・ Merhaba, buraya da yazıyım unutulmasın sanırım profilimdeki postların arasında çekerken beni en çok yoran bu postum oldu😃 Sevgili @griusyayinevi dedi ki kitabı gezdirin #hayvançiftliği #bolu #mengen de haberiniz olsun🙈. Ben güzel bir uyum olur diye kazlarla çekeyim kitabı dedim ama en yakın bu kadar yakalayabildim🥴 #georgeorwell #hayvançiftliği uzun zamandır okumaya niyetlendiğim ama bir türlü kısmet olmayan bir kitaptı. Ama nihayet memleketimde ormanın koynunda okudum seve seve. Çok metaforik bir kitap, hatta okuduklarım arasında "en" diyebilirim. 1944 yılında yazar bu kitabı tamamlamış. Benim hayret ettiğim nokta ise yıllar geçmiş, ama acı gerçek bir nebze olsun değişmemiş, kitabın konusu malum adından da anlaşıldığı üzere hayvanların egemen olduğu bir çiftliği anlatıyor. Ben @griusyayinevi nden ilk kez okuyorum. Bilmiyorum siz takılır mısınız böyle ayrıntılara ama ben sayfa kalitesini, kapak tasarımını, imla ve noktalamayı, yazıların puntosunu, ve en önemlisi çevirinin başarısını çok beğendim. Kısacası değerli arkadaşlarım, ben kitabı da yayınevini de çok beğendim. Tavsiyemdir💕💕 #kolektifokur #yazarperest #kitaplaryolda #doğabizimiçimizde #doğa #manzara #hergün100sayfa #neokusam #birkitaplamümkün https://www.instagram.com/p/CS2WMIuCfST/?utm_medium=tumblr

[mustafaokutan]

"İlki ‘‘Kırmızı Çanta’’ başlığıyla 2015 yılında Üniversiteler Arası Şiir Yarışmasında Birincilik Ödülü alan ‘‘Sayın Şair’’ şiirleriyle birçok şiir ödülünde adı anıldı. Yine ilki ‘‘Yontuk Rutin’’ başlığıyla Varlık Dergisinde yayınlanan bu kitaba ‘‘Efkârlı Dejavu’’ başlığıyla alınan ‘‘Yontuk Rutin’’ şiirleriyle köklü ve yeni birçok önemli edebiyat dergisinde yer aldı. Nihilist Alarm kitabı ağırlıklı olarak bu iki bölümden oluşmaktadır. Kitabın son bölümünü oluşturan ‘‘Aşk ve Hiç’’ şiirleri ise beş yıl gibi uzun bir arayla yazılan ama aslında aynı şiirin devamı niteliğinde olan üç şiirden oluşmaktadır. Kalbim yorgun mu? –yorgundu, dinlendim Ne kadar dinlendim: Göreceli dinlence Yani hem kısa bir mola hem uzun bir nadas (Zaten hayat dediğin de böyle değil mi) Başından öncesi de yok sonundan sonrası da Bu hayat böyle iyi, aferin bana"   (Tanıtım Bülteninden) Birçok şairin esintileri var bu kitapta emeğinize sağlık 💎 💝Aşkla okuyoruz. 🥰 📸🖋👏Bu fotoğrafın ve yorumun sahibi @saadetgadiri teşekkürler. 💘Aşkla okumak için takip etmelisiniz. 💖Konu etiketimizi #kitapokufotografcek takip edin ve kullanın 📖📝Gönderi ve hikayenizde bizi paylaş bizde kitaplarınızı paylaşalım. ✅@facebook gebzevecevresifotograflari @tumblr, @twitter,@1000kitap, @google ile tüm sosyal medyada heryerdeyiz #okudumokuyun #okudumokuyorum #okudumbitti #bookstagramturkey #kitapgram #kitapalıntıları #kitapyorumu #kitaptavsiyesi #kitapönerisi #neokusak #neokudum #neokusam #neokumalı #kimneokudu #kimneokuyor #nihilistalarm #furkancirkin #artshop #canyayınları #yapıkrediyayınları #işbankasıkültüryayınları #iletişimyayınları #doğankitap https://www.instagram.com/p/CLPKt6PpjXw/?igshid=12z7rgypp22ml

[iklimdora]

Nasılsın? Geleyim de bir hatırını sorayım dedimdi... İyi misin hoş musun cancağızım? Ölümsüz ruhlarımızın huzurla dolması temennisiyle... Doğala özdeş aromalı, katkısız, saf, temiz, berrak zihinli, huzurlu ve sağlıklı günler dilerim güzel gönüldaş. 👀👀👀👀👀👀👀👀👀 Kendinizi ve de kendinizden bir şeyleri bulabileceğiniz hoş bir site; Kırkından Sonra. Ben de yazdım. 😉 Okuyuverin gari ツ https://kirkindansonra.net/author/dora/ ☆*:•.☆ ☆.•:*´ `*:•.☆ ☆.•:*´ `*:•.☆ #kirkindansonranet #iklimdora #yazar #SonraAğlarım #YalnızlığınMuhallebiKıvamı #edebiyat #kitap #blog #neokusam #kooplog #blogger #writer #psikoloji #beyninikullan #kendinikandırma #kendinikoru #kendinigeliştir #kendinisuçlama #kendinibul #kendinisev #kendinidüşün #kendinikurtar #kişiselgelişim #psychology #bookstagramtürkiye ☆*:•.☆ ☆.•:*´ `*:•.☆ ☆.•:*´ `*:•.☆ https://www.instagram.com/p/CkD28mCtU9C/?igshid=NGJjMDIxMWI=

[gezentecom]

Okumak için aşırı sabırsızlandığım kitaplarım geldi. Bu ay okuduktan sonra sizlerle youtube videosunda paylaşacağım detaylarını 🧡 Hepsini keyifle okuyacağıma eminim kitap tavsiyesi isteyenlere önerilir 😘 Yazarların ellerine sağlık aşırı merak ediyorum 🥰🥰@jeandpardaillan @frenchos @kirmizikediyayinevi @mayakitap #kitap #kitapönerisi #kitapsözleri #kitapokumak #kitaptavsiyeleri #neokusam https://www.instagram.com/p/CCiyb1HBdNP/?igshid=usjhhfdpdi6m

[okugezyap]

Gerçekleşenler isteklerimiz ya da düşlerimiz değil, kabullendiğimiz önermelerdi. Ve dedi ki "Kendi önermelerimizi kabullendiğimiz zaman... Buna 'oto-hipnoz' denir." 🛩️ • Siz de hipnotize olmaya hazır mısınız 😲 • • • #hipnozcu #martı #richardbach #bahar #mart #gece #kitap #book #bookstagram #kitaptavsiyesi #salı #neyapsak #neokusam #öneri #photography #monday #pazartesisendromu #pazartesi #instagood #reading #march #jonathanlivingston #seagull #freedom #likeforlikes #follow #tuesday #bursa #hypnotizingmaria #roman (Irgandı Çarşılı Köprü (Bursa)) https://www.instagram.com/p/B9NLnzopZ6R/?igshid=1h44jv4y6510w

[hayeldamlasi]

Merhaba, bu son bu son bu sooon 😎 Fuara kadar yok 🙈 fidan kitabıda almayamıydım. Son kargo sevincim @eganba dan geldi. 👍 Biri fidan, biri arkadaş tavsiyesi canim @yesimgemili 'den ve biri Kemal Tahir'in eseri kūlt olunca ve uzun zamandır okumak istediğim ve kütüphanemde yer bulmalıydı dediğim bir kitap ise son noktayı koyuyorum böylelikle 😉 Minik not defterim her daim gerekli ayraçlarım da tamamsa geriye yenikitap seçmek kalıyor 🙋‍♀️🙋‍♀️ Sağlıcakla, Sevgiyle 💛💜💙, Kitaplarla kalın 😍📚📖 . . . . .... . . #kitap#kitapkurdu#kitaponer#okumahalleri#kitapkeyfi#neokusam#eniyiarkadaskitaptir#kitapsever#okumasaati#okudukcabuyurinsan#kitaplar#okuryorum#kitap1dunya#kitapsevgisi#kitaplaryolda#1kitap1fotograf#hergunbirkitap#okumayiseviyorum#gramkitap#okumakiptiladir#kitaplik#currentlyreading#kirmizikitaplik#kitaplariyikivar#okuyalimguzelleselim#edebiyat#neokudum

[rujumvekahvem]

Americano içmeden kendime gelemiyorum şekerim 😄 Elif Şafak'ın ''Havva' nın Üç Kızı'' kitabını henüz okumadıysanız hemen listenize ekleyin. Muhteşem 😍 . . . . . #kitap #edebiyat #izmir #kahve #espresso #americano #elifşafak #havvanınüçkızı #okuyorum #kitapsevgisi #kitaptavsiyesi #alsancak #okuyalım #neokusam #türkyazar #kadın #feminizm #feminist #bomba #çikolata #yummy #delicious #coffeeholic #coffeebreak #coffeelover #love #instapict #bookstagram #bookstagramturkey #coffeelove (Kafe Kült) https://www.instagram.com/p/B76DHc-pEQ1/?igshid=eengr2c2in9b