lif3opedia

[lif3opedia]

Հայկական ավանդական ընտանիք. ֆանատի՞զմ, թե՞ ճիշտ մոդել

Հավանաբար դուք էլ կհամաձայնեք, որ հայ հասարակությունում ծնող-երեխա կապը տարիներ շարունակ նոր երանգներ, նոր ամրություն և նոր թափ է ստանում: Սա, իհարկե, ազդում է հասարակության առողջ անդամներ ունենալուն: Ինչո՞ւ. որովհետև մենք ունենում ենք ֆիզիկապես հասուն «երեխաներ», որոնք ոչ միայն չեն ուզում իրենց պոռտալարը կտրել ծնողից, այլև շարունակում են սեփական կյանքն ապրել ծնողի կարծիքով, ճաշակով ու քմահաճույքով: Ցավոք, հայկական միջավայրում այն առավել ընդգծված է, քան ուրիշ երկրներում: Չէ, ներողություն, կարող ենք էստաֆետում մրցել մահմեդական ցածր զարգացվածությամբ երկրների հետ: Այդ երկրներում ևս նման խնդիրներ կան և ոչ միայն: Բայց արդյո՞ք մենք ուզում ենք համեմատվել նման երկրների հետ, արդյո՞ք մենք մեզ չենք համարում քաղաքակիրթ աշխարհի մաս, արդյո՞ք մենք չենք ուզում ունենալ հասուն ու կայացած, աշխատասեր ու հաստատակամ անհատականություններ: Հիմա շատերը կասեն վերացական է խնդրի մասին այդքան խոսելը: Շատ լավ, առաջարկում եմ օրինակներով խոսել: Գնացինք...

Իրական դեպք 1

Բանջարեղենի խանութում ենք: Ներս են մտնում մայր և որդի: Եթե իմ տեսողությանը վստահենք, լավ մի քիչ էլ երևակայությանս, ապա որդին մոտավոր կլիներ 20-25 տարեկանի սահամանում: Մայրը՝ ժամանակակից հագուկապով տիկին՝ 45 տարեկանին մոտ: Ես էլ, ինչպես միշտ գլուխս կախ, ինձ համար միրգ ու բանջարեղեն եմ ընտրում, փորձելով գտնել ըստ իս՝ ամենասիրուններն ու ամենահամովները: Տիկինը համակ ուշադրությամբ հետևում է իմ գործողություններին, տղան էլ՝ զարմացած, անհասկանալի հայացքով նայում դեմքիս: Ենթադրում եմ, որ զարմացել են, որ երիտասարդ տղան ինչու՞ է ինքնուրույն միրգ կամ բանջարեղեն ընտրում, այն էլ փորձում սիրուն բերք ընտրել: Հավանաբար, մայրը, իր մտքում պատկերացրել է, որ կգա մի օր, երբ միգուցե իր որդին էլ պետք է սկսի ընտրել որն է լավը, որը վատը, հնարավոր է նրա որդու կինը հղի լինի և տղան ստիպված կլինի այդ դեպքում օգնել կնոջը և կատարել «ոչ տղայական» գործեր և այլն: Այդ պահին մայրը վախվորած, հուսահատ սկսեց տղայի հետ «սիլի-բիլի» անել, մայրական քնքշանք ցուցադրել, «տղես» էր ասում: Ես ու վաճառողուհին անհասկանալի հայացքով նայում ենք տիկնոջը և մի կերպ զսպում մեր ծիծաղը: Քանի որ, մեր աչքերը տեսնում են երիտասարդ ու թիկնեղ տղայի, բայց մեր ականջները լսու են մանկան դիմող հնչերանգ ու տոնայնություն: Ես դուրս եկա խանութից զարմացած, զայրացած ու ժպիտը դեմքիս:

Իրական դեպք 2

Կան ծնողներ որոնք մանիպուլացնում են իրենց զավակներին: Այո, մի զարմացեք: Միշտ չէ, որ ծնողը միայն դրականն է հրամցնում իր զավակին: Հաջորդ պատմությունը, որի մասին կպատմեմ ձեզ՝ մայրական «անսահման» սիրո մասին է: Իհարկե, բոլորս քաջատեղյակ ենք, որ շատ ու շատ հայկական ավանդական ընտանիքներում, երբ տան տղան ամուսնանում է 99.9% հավանականությամբ նա կապրի իր ծնողների հետ, նույն բնակարանում: Կարևոր չէ, թե քանի սենյականոց է բնակարանը: Ըհը, շարունակեմ:

Ծանոթներիցս մեկը ամուսնանում է և նույն սցենարը կրկնվում է նաև իր հետ: Ապրում է ծնողների հետ նույն բնակարանում: Մայրը, ով ամեն անգամ նախատում էր հարսին իրերը սխալ տեղերում դնելու համար, տղայի հետ անընդհատ ցուցադրական ջերմ էր խոսում, իբր մայրական սեր է ցուցադրում: Հարսիկը ուշադրություն չէր դարձնում որոշ ժամանակ: Անցան ամսիներ և նորահարսը դեռ հղի չէր: Հիսթերիա, անհանգստություն, կռիվ: Որ ասում են՝  «գյուղացի Համբոյի տունը կռիվ էր ընկել...»: Տղայի մայրը՝ հարսի կիսուրը, սկսեց հեգնել հարսին, չբեր անվանել, իսկ իր տղային էլ փառաբանել, ասելով.

-  Ափսոս է իմ սիրուն տղան, որ քեզ նման հրեշի է ուզել ու բերել, ո՞վ գիտի սեռական հարաբերություն էլ չեք ունենում:

Հարսը, չդիմանալով ասաց.

- Միգուցե՞ Ձեր տղայի սեռական օրգանը լավ չի աշխատում:

Մայրը սպիտակեց, կապտեց, դեղնեց ու չզսպելով զայրույթը գոռաց՝ նրա օրգանը լավ էլ աշխատում է: Ես, հո գիտեմ: Եվ, այստեղ պազրվեց, որ մայրը իր զավակին դիտարկում էր ոչ միայն՝ որպես որդի, այլև որպես տղամարդու, որին կարելի է համակրել, հրապուրել և այլն: Պարզվում է, նաև մեկ-մեկ հետևում էր տղային բաղնիքում: Այո-այո: Հարսն, իհարկե տղային պատմեց ողջ եղելությունը, բայց, ինչպես և լինում է սովորաբար նման դեպքերում տղան հավատաց իր մորը, որին էլ հաջորդեց ամուսնալուծությունը:

Կան նաև դեպքեր երեխաների ընտրությանը խոչընդոտելու հետ կապված, նվաստացնելու հետ կապված: Ցավալի է, որ ընտանեկան նման մշակույթ ունեցող ազգն ուզում է ունենալ աշխարհահռչակ՝ գիտնականներ, դերասաններ, երգիչներ... Եթե ծնողը իր երեխային մեծացնում է մի միջավայրում, որտեղ իերարխիկ կառուցվածքը արատավոր երևույթներ է ծնում, որտեղ այդ մարդուն վերաբերվում են որպես երեխայի՝ անկախ նրա տարիքից, որտեղ այդ մարդը ձայնի ու հնարավորության իրավունք չունի, ապա անիմաստ է խոսել որևէ հաջողության մասին: Հաջողությունը նման դեպքում կլինի այն, որ տղան կամ աղջիկը, որը ցավոք ծնվել ու դաստիարակվել է նման ընտանիքում դուրս գա այդ արատավոր միջավայրից և ինքնուրույնություն ձեռք բերի: Այո, դա լավագույն նվերներից մեկն է, որ կարող է ծնողն անել իր զավակին, եթե ուզում է, որ այս լայն ու մեծ աշխարհում իր զավակը գտնի իր ուրույն տեղը և ապրի սիրով, ոչ թե ստիպված:

Հարգանքներով՝ Ադմին :)

[lif3opedia]

Լավ ու վատ լուրերի խաչմերուկում

21-րդ դարը ինչպես և նախորդ դարերը առանձնանում է` լավ ու վատ, դրական ու բացասական երևույթներով, իրադարձություններով ու մարդկանցով: Ասվածը փաստում են այս դարաշրջանում բռնկված պատերազմները, հասարակական առողջությունը վտանգող վիրուսները, հաճույքի համար նախատեսված վայրերը, գործիքները, անծայրածիր հնարավորությունները և այլն: Այսպես կարելի է երկար թվարկել լավն ու վատը, բայց ինչպես և իմ շրջապատի 90 %-ը ես էլ այսօր վատի մասին եմ խոսելու:

Հետաքրքիր և արատավոր մի երևույթ եմ նկատել, որին առավել մեծ ուշադրություն սկսեցի դարձնել վերջին մի քանի տարիներին: Խոսքս՝ մարդկանց հետ շփման ընթացքում բացասական տեղեկությունների գերակայմանն է վերաբերվում: Եթե ուշադիր լինեք և հետևեք այն բառերին, մտքերին ու նախադասություններին որոնք զրույցի ընթացքում են արտաբերվում կհամոզվեք, որ մենք առավել շատ ակամայից բացասական թեմաների մասին ենք խոսում, դրանք քննարկում, նորից ու նորից վերապրում անցյալի վատ զգացմունքները, մեկ-մեկ թվում է, թե մենք մազոխիստ ենք հոգու ներսում  և ամեն անգամ փորձում ենք ինքներս մեզ ցավ պատճառելով չկտրվել իրականությունից կամ էլ կտրվել իրականությունից, քանի որ հիշելով անցյալի վատը՝ ներկան ավելի լավն է թվում: Իրականում մենք ինքներս էլ չենք գիտակցում, թե որքան բացասական ազդեցություն է ունենում նման վարքագիծը մեր ամենօրյա տրամադրության վրա: Մենք սկսում ենք շեշտը դնել վատ երևույթների վրա, սկսում ենք չնկատել փոքր, բայց հաճելի մանրուքները, ինչն էապես ազդում է մեր կյանքի որակի վրա: Հիմա կարող է հարց առաջանալ՝ իսկ ինչպե՞ս խոսել լավի մասին, երբ շուրջբոլորդ բացասական երևույթներ են և ջղայն, տխուր մարդիկ: Հարգելիներս, այդ մարդկանցից մեկն էլ ես եմ, դուք եք, բոլորս ենք: Ուստի արատավոր այդ շրջանը պետք է մեզնից մեկի վրա հատվի, թե չէ ապագայում կունենանք դեպրեսիայի ու սթրեսի մեջ խորտակված մարդիկ, որոնց հետ ապրելն ու համագործակցելը անկախ մեզնից ազդեցություն կունենա մեզ վրա և շղթայական ադեցությամբ այն կուլ կտա մեզ կամ էլ ավելի ճիշտ կլինի ասել՝ մենք ինքերս կուլ կգնանք նրան:

Ծնող, ընկեր, բարեկամ, գործընկեր, փորձեք այդ շրջանում գոնե պահել դրականի ու բացասականի բալանսը, որովհետև մեկի գերակայությունը մյուսի հանդեպ կործանիչ է բոլորիս համար:

Հարգանքներով՝ Ադմին :)

[lif3opedia]

Բրենդը, թրենդը, մարդը

Մեր օրերում բրենդային հագուստը, տեխնիկան, ավտոմեքենաները դարձել են հասարակությունում դիրքի ու ազդեցության խորհրդանիշ: Այսօր ճանաչելի բրենդերը թելադրում են մաս-մարկետի արտադրանքի դիզայնը՝ ձևը, գույնը և այլն, որից էլ օգտվում են միջին աշխատավարձ ունեցող մարդիկ: Ինչո՞ւ են մարդիկ այդքան կարևորում բրենդի առկայությունն իրենց կյանքում, ինչու՞ է այն ստիպում մարդկանց զգալ ինքնավստահություն, որոշ դեպքերում էլ ուրիշնե��ին նայել «վերևից-ներքև»:  Թեմայի մասին որոշեցի խոսել այն պահից, երբ հասարակական տրանսպորտում տեսա՝ հպարտ դեմքով Այֆոնի վերջին մոդելը ձեռքին, ՌեյԲանի արևային ակնոցները դեմքին և որակյալ կտորից հագուստը հագին միջին տարիքի կնոջ քամահրական վերաբերմունքը մյուս ուղևորների նկատմամբ:

Նման տեսարաններից հետ հասկանում ես, որ կան շատ ու շատ մարդիկ, որոնց կյանքի գերնպատակը նյութականի մեջ է: Եվ, հետաքրքիրն էլ այն է , որ նման պահվածք դրսևորում են ոչ թե հարուստ ընտանիքում՝ ծնված, մեծացած հասուն մարդիկ, այլ աղքատությունից բախտի բերմամբ հարստացածները: Նրանք սկսում են նայել մարդկանց արդեն սեփական, շինծու, մտքի մեջ ստեղծված հարթակից,որը ամուր հիմք ու հենարան չունի,որը տվյալ մարդու ոտքերի տակից կփախնի միայն մեկ արտահայտությունից հետո. «Ինձ բրենդային ոչինչ չի գրավում, չեմ հավանում և դա ինձ համար արժեք չէ»: Վստահեցնում եմ, այս խոսքերից հետո, այդ մարդկաց ներաշխարհը, անառողջ կարծրատիպերը միանգամից անվերադարձ հիմնահատակ կքանդվեն և մենք կունենանք ևս մեկ «փրկված» անձնավորության:

Ինքս լինելով երիտասարդ, եղել են դեպքեր, պահեր, երբ սկսել եմ մտածել «բրենդային» կյանքով ապրելու մասին, բայց անընդհատ ինքս իմ մեջ ինձ հարցնում էի՝ արդյո՞ք իմ կյանքի որակը կբարձրանա դրանց առկայությունից, թե՞ ինքս էլ դարձել եմ մեդիայի զոհ: Համենայն դեպս, ձեռք բերեցի բրենդային որոշ իրեր ինձ համար: Եվ ասեմ ձեզ՝ դրանից չդարձա ոչ լավը, ոչ վատը:

Այնպես որ, սիրելիս, մի տրվիր մեդիայի գայթակղությանը, մի դարձիր զ��հ և մի դավաճանիր ինքդ քեզ, քո էությանն ու սկզբունքներին:

Հարգանքներով՝ Ադմին :)

[lif3opedia]

Նիհարե՞լ, թե՞ գիրանալ. նոր դարաշրջանի տհաճ կողմերը

Նիհարակա՞զմ ես, հա՞րթ մաշկ ունես, բոյո՞վ ես, ոճայի՞ն ես հագնվում, ունե՞ս բրենդային իրեր, ուրեմն դու հարգված ու սիրված ես 21-րդ դարում: Այո, սրանք այն հիմնական չափորոշիչներն են, որոնցով առաջնորդվում և գնահատում են մարկանց: Նայելով ԱՄՆ-ի, Եվրոպայի մեդիաներին թվում է թե bodypositive-ը իր ուրույն տեղն է զբաղեցնում մարդկանց կյանքում, թվում է թե մարդիկ ավելի հանդուրժող են դառնում ընդունված ստանդարտներից դուրս գտնվող մարդկանց նկատմամբ: Պետք է ցավով նշել, որ դա այդքան էլ չի համապատասխանում իրականությանը, քանի որ նույն ԱՄՆ-ում, Եվրոպայում կան խտրական շատ ու շատ մարդիկ, որոնք մինչ օրս էլ շարունակում են մատով ցույց տալ մի քիչ գեր կամ մի քիչ այլ տեսք ունեցող մարդկանց:

Հինարավոր է շատ ընթերցողների մտքում հարց առաջանա, եթե այդպիսի զարգացած երկրներում են նման արատավոր երևույթները զարգանում, ինչո՞ւ ենք նեղսրտում, որ մեր հայ հասարակության մեջ կան նման վարք դրսևորող մարդիկ: Չենք զարմանում, հարգելիներս, պարզապես չենք ընդունում: Ինչու՞, որովհետև անտակտությունն ու մարդկանց սահմաններ չճանաչելը սովորական են դարձել, ինչո՞ւ, որովհետև մարդիկ սկսել են մտածել, որ իրենց կարծիքը հետաքրքիր է բոլորին, այնինչ բնավ էլ այդպես չէ: Սեփական օրինակի վրա ներկայացնեմ այսօրվա մեր զրույցի հիմնական նյութը: Մի քանի ամիս առաջ էր, երբ հանդիպեցի իմ ուսուցիչներից մեկին: Ընկերոջս հետ քայլում էինք ճաշելու: Տրամադրություններս, իհարկե, տեղում էր՝ ճաշելու էինք գնում: Ուսուցչուհուս տեսնելուն պես կանգ առանք: Գրկախառնվեցինք, դեսից-դենից խոսեցինք, ամեն ինչ լավ էր ընթանում, ջերմ զրուցում էինք, մինչև նա չարտաբերեց, իր բառամթերքի ամենատհաճ բառերը. - Այս ի՞նչ ես դարձել, նիհարել ես շատ: Նայում եմ իրեն, ինքը՝ ինձ, ես զարմացած, ինքը՝ ուրախացած:  Զարմացած եմ, որ նման անտակտություն իրեն կարող էր թույլ տալ ուսուցիչը, ենթադրում եմ, որ նա էլ ուրախացած, որ անմտաբար թույնեց իմ լավ միջավայրը իր խոսքերով: Սա այն եզակի դեպքերից մեկն էր, որ այս պահին ներկայացնում եմ ձեզ, բայց վստահեցնում եմ նման շատ ու շատ դեպքերի եմ առնչվել ու մինչ օրս էլ առնչվում եմ:

Աչքերով կշռելու սովորություն հիմնականում ունենում են այն մարդիկ, որոնց հանդիպում ես տարին մի քանի անգամ: Եվ, գիտե՞ք որն է ամենասարսափելին, երբ մարդիկ հնչեցնում են այդ հարցը, չմտածելով անգամ, որ հնարավոր է մարդն ունի առողջական խնդիրներ, հնարավոր է այդ մարդը ամենավերջին բանը, որ ցանկանում է լսել ձեզնից դա այն խոսքերն են, որը վերաբերվում են արտաքին տեսքին: Այնպես չէ, որ մենք բոլորս կատարյալ ենք մեր արտաքին տեսքով կամ ներաշխարհով և, այնպես չէ, որ մենք չենք նկատում մյուսների թերությունները՝ արտաքին կամ ներքին: Պարզապես, մենք մեզ թույլ չենք տալիս հնչեցնել մեկ այլ մարդու հասցեին նման խոսքեր, քանի որ մինչև լեզուն հանելն ու բառ արտաբերելը, ուղեղն ենք միացնում, կշռադատում՝ պե՞տք է որ:

Պետք չէ մարդուն ստիպել ավելորդ անգամ մտահոգվել, տխրել: Այսօր ապրում ենք այնպիսի ժամանակահատվածում, որ սև ու մութ լուրեր, իրադարձությունները լիուլի են: Գոնե մենք փորձենք մեկս մյուսին հարգել, սիրել, ընդունել այնպիսին ինչպիսին որ կանք: Վստահեցնում եմ, բնավ կարևոր չէ, թե ով քանի կիլոգրամով կհեռանա այս աշխարհից, կարևորը այն լինի բառիս բուն իմաստով՝ առողջ ստանդարտների սահմաններում, որ չվնասի ձեր իսկ առողջությանն ու բացասական ազդեցություն չունենա ձեր կյանքի որակի վրա: Հարգանքներով՝ Ադմին :)