quanph

[quanph]

Ta tưởng Ngươi

đi về phương Đông

Ta rót cho Ngươi

chén rượu hồng

Rượu sẽ mềm môi

Ngươi sẽ khóc

Ta cười, Ngươi

có hiểu gì không?

Ta tưởng Ngươi

đi về phương Tây

Ta rót cho Ngươi

chén rượu đầy

Rượu sẽ làm cay

đôi mắt ướt

Ta nhìn, lệ rớt

giữa lòng tay…

-Vi Khuê- Tống biệt hành

—Cảnh

[quanph]

“1. Đến một lúc, chúng ta bỗng thông hiểu tất cả mọi quy luật của đất trời: không có gì là trường tồn bất biến, ngược lại, chính nhờ biến đổi mà chúng ta có được những điều mới mẻ tinh khôi. Chúng ta cảm thấy mọi lý luận, ngôn từ đều thừa thãi, thay vào đó chỉ cần một nụ cười, một ánh mắt hoặc một tình thương nồng ấm, dẫu chỉ là của khách qua đường, cũng đủ làm cho ta ấm lòng và hạnh phúc hơn trong cuộc sống. (tri thiên mệnh) 2. Đến một lúc, chúng ta cảm thấy ngập tràn hạnh phúc không phải vì vớt lên được cái gì đó từ dòng nước, mà chính là quăng xuống bớt để dòng nước cuốn trôi. (từ bi) 3. Đến một lúc, chúng ta hiểu được niềm vui đích thật không phải là ở đỉnh vinh quang hay ngọn núi ngập hoa vàng, mà chính là được bước đi thảnh thơi và ngắm hoa đồng cỏ nội trên đường. (thanh thản) 4. Đến một lúc, chúng ta cần phải dọn đất trồng hoa trên mảnh vườn của mình, hơn là mỏi mòn chờ đợi ai đó mang hương sắc đến dâng cho mình. (an nhiên) 5. Đến một lúc, chúng ta cảm thấy rằng những việc làm thường nhật phải đem lại niềm vui cho cuộc sống hàng ngày, chứ không phải là những ép buộc hay là tập quán khô khan máy móc trong đời. (hiện sinh) 6. Đến một lúc, chúng ta hiểu ra rằng ích kỷ thường khiến mình nhìn thấy lỗi lầm và cái xấu nơi người khác hơn là nơi bản thân (bản ngã) 7. Đến một lúc, chúng ta cảm thấy sự tha thứ bao dung là món quà vô giá cần thiết mà con người có thể trao tặng cho nhau không bao giờ vơi. (hỉ xả) 8. Khi chúng ta cảm nhận được rằng những khoảnh khắc tĩnh lặng nhỏ bé trong tâm hồn còn quý giá hơn cả những tài sản được cất giữ chung quanh là lúc chúng ta định được giá trị đích thật của một kiếp người. (khói trời mênh mông)”

—

[quanph]

có một cái gì thật Hà Nội

trong những ngôi nhà trên phố Hàng Than

Yên Ninh Hàng Bún Hoè Nhai

Nguyễn Trung Trực

trưa nắng tôi đi không thấy bực

không người xừng xực xé xâu nhau

Nguyễn Khắc Nhu mưa mau

đẫm đường gương xe chạy đuổi

gương mặt em phản chiếu những tinh cầu

tôi có hiểu gì đâu

con dốc hàng bia tam giác

đâm thẳng hình tròn tháp nước xi măng

kỷ niệm nhe răng

cạp mình vào quá khứ

tán cây Phan Đình Phùng

toả mình lượng thứ

cho người bán sấu gục đầu quên

về lại Hà Nội mình rợp bóng người quen

xin cáo lỗi một hôm được phép không chào.

12.8.2018

[quanph]

Jerusalem

Jerusalem là gì, tại sao bà con lại phát cuồng lên vì nó và việc Trump vừa ra tuyên bố công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel có phải là một quyết định gây sốc, tranh cãi, và có tiềm năng tạo xung đột?!?

Điều này xuất phát từ lịch sử phức tạp của miền đất này, thông tin về lịch sử hình thành Jerusalem ở đây được trích từ chương PALESTINE - BÈO DẠT MÂY TRÔI trong cuốn “Con Đường Hồi Giáo” - NXB Nhã Nam, 2014 và tổng hợp từ internet & facebook. Ngoài ra có một số quan điểm cá nhân về tôn giáo chắc một số người sẽ không đồng ý, nhưng xin đừng ném đá.

Theo quan điểm của tôi, mỗi cá nhân là một cấu thành của xã hội và một xã hội muốn ổn định và phát triển được cần quản lý các cấu thành của mình cả phần hồn và phần xác.

Phần xác thì đã có luật pháp, các chế tài răn đe và xử phạt nếu mỗi công dân vi phạm, nhẹ thì phạt tiền, phạt roi, phạt tù hoặc thậm chí xử tử, nhưng đó là biện pháp phòng vệ thụ động. Không có gì quản lý xã hội tốt hơn là phòng vệ chủ động bằng tư tưởng và tôn giáo. Khi mỗi cá nhân đã được học và có một niềm tin tuyệt đối từ bé, thì niềm tin đó cho dù có ngớ ngẩn và phi logic đến đâu cũng sẽ vẫn là chân lý.

Tư tưởng, mặc dù cũng tương tự như tôn giáo, chúng ta không nên nói đến vì đó là phạm trù chính trị. Nhưng tôn giáo thì cần phải hiểu vì biến chuyển, ảnh hưởng tích cực hay tiêu cực của tôn giáo không giới hạn ở phạm vi một quốc gia mà có thể ảnh hưởng đến toàn thế giới. Nếu có thánh chiến giữa đạo Hồi với đạo Do Thái, hay với đạo Thiên chúa, thì mức độ tàn phá còn khủng khiếp hơn Thế chiến gấp nhiều lần, và ở tận Việt nam đi chăng nữa, chúng ta cũng sẽ cảm nhận được sự khốc liệt và sự liên quan đến kinh tế, chính trị và xã hội của ta.

Mặc dù vẫn giữ niềm tin là anh Trump chỉ là một trò đùa của nước Mỹ với thế giới mà chính nước Mỹ trở thành nạn nhân đầu tiên, và các quyết định nhố nhăng của anh Trump sẽ bị Lưỡng viện và các đời tổng thống sau của Mỹ veto hết. Nhưng quyết định can thiệp vào thánh địa Jerusalem và công nhận một địa danh lịch sử với cả Hồi giáo, Thiên chúa giáo và Do Thái giáo trở thành địa danh duy nhất của chính quyền Do Thái là một quyết định cẩu thả và mang nhiều tai họa.

MIÊǸ ĐẤT DI CƯ

Khoảng hơn 3000 năm trước, vùng đất rộng lớn phía tây bán đảo Ả Rập là nơi sinh sống của rất nhiều bộ lạc khác nhau từ xa di cư đến. Hai trong số họ là tộc người Israel đến từ Ur (thuộc Iraq bây giờ) do họ tin rằng Thượng Đế đã hứa ban tặng cho những đứa con cưng của mình một miền đất mới trù phú, điều này được viết trong Kinh Cựu Ước của người Do Thái. Tộc người thứ hai từ vùng đảo Crete (Hy Lạp bây giờ). Người từ đảo Crete mạnh mẽ, thiện chiến, trở thành kẻ thù của nhiều tộc người khác do chiếm được nhiều đất đai, thậm chí gây hấn cả với Pharaoh Ai Cập. Họ được người Israel gọi là Peleshet (tiếng Anh – Philistine), có nghĩa là những người di cư và chiếm đóng. Cái tên Palestine lần đầu tiên được nhắc đến b��i một nhà sử học Hy Lạp, ám chỉ vùng đất nơi những người của nhiều bộ tộc khác nhau cùng đến di cư và tranh chấp.  

Hơn 1000 năm sau đó, khu vực này nằm dưới sự trị vị của đế chế La Mã rộng lớn. Tộc người Israel khi đó đã lớn mạnh và thành lập nhà nước vững vàng nhưng cũng không thoát khỏi ách đô hộ của La Mã. Họ liên tục nổi dậy. Hoàng đế La Mã sau khi đập tan một cuộc cách mạng của dân Do Thái Israel thì quyết định đổi tên quốc gia này thành Palestine, sát nhập vào với cả vùng đất rộng lớn của các tộc người Ả Rập quanh đó nhằm xóa bỏ triệt để dấu ấn của nhà nước Do Thái. Cái tên Palestine và người Palestine tiếp tục được Syria, đế chế Thổ Nhĩ Kỳ và đế chế Anh dùng để chỉ vùng thuộc địa bao la của mình. Vùng đất Palestine về bản chất là một vùng đất không có đường biên rõ ràng, chỉ có hàng trăm bộ lạc lớn nhỏ sống bên cạnh nhau: người Ả Rập, người Do Thái, người Thiên Chúa, người Hồi, người từ đủ các cành nhánh tôn giáo nhỏ hơn. Tất cả bọn họ đều tự nhận mình là người vùng Palestine. Đó không phải là một quốc gia độc lập mà đơn giản chỉ là một cái sân chim, nơi đất lành chim đậu.

CHỦ THUỘC ĐỊA CHIA ĐẤT

Vùng Palestine luôn nằm dưới sự cai quản của một đế chế nào đó. La Mã và Thổ Nhĩ Kỳ (Ottoman) coi Palestine là thuộc địa của mình nhưng giữ nguyên vùng đất này với cấu trúc thành phố tự trị và bộ lạc. Ottoman hùng mạnh chừng được 500 năm thì Anh và Pháp nổi lên. Để đánh sụp Ottoman, Anh Pháp đi đêm với tất cả các bộ lạc và sắc tộc ở Palestine và các vùng xung quanh, xúi giục họ nổi dậy chống lại kẻ đô hộ. Với sắc tộc nào Anh Pháp cũng hứa hẹn sẽ giúp họ chuyển đổi từ cơ chế bộ lạc và thành phố tự trị lên thành quốc gia, và cho họ quyền lập nhà nước tự chủ một khi đế chế Ottoman sụp đổ. Lưu ý khi đó “quốc gia” là một khái niệm và thể chế chính trị mới lạ, nhất là với các bộ lạc vùng Palestine.

Khi công việc đã xong xuôi, Anh Pháp chia nhau phần đất đai cai trị bằng cách kẻ vẽ các đường biên giới. Một vùng đất rộng lớn trở thành 5 quốc gia. Mỗi đường biên là một toan tính vô cùng cẩn trọng, vừa tạo sự cân bằng, vừa chia nhỏ để trị. Từ cơ thể Syria, Li Băng được Pháp xé ra hình thành một quốc gia mới với 5 tôn giáo khác nhau Thiên Chúa, Hồi giáo Sunni, Shia và Hồi giáo dòng Druze.

Kuwait được Anh đẻ non bằng cách vặt một mẩu từ Iraq nhằm mục đích chắn đường Iraq không cho ra biển (sau này cuộc chiến Iraq mang quân đánh Kuwait chính là để đòi lại đất ngày xưa). Đồn rằng, khi đang vẽ đường biên giới Jordan thì tự dưng ông Churchill hắt hơi một cái, thế là lãnh thổ của Jordan nguệch vào Saudi một phát. Churchill quẹt nước mũi, cúi xuống và tiếp tục đưa bút lượn trở lại vị trí cũ, thế cho nên đường ranh giới của Jordan trông mới kỳ lạ như vậy.

Cứ thế, các quốc gia mới của bán đảo Ả Rập được hình thành dưới quyền đô hộ của Anh và Pháp. Không có nước nào được độc lập trọn vẹn, thậm chí tộc người Kurd với dân số tới 40 triệu, dù được hứa sẽ cho lập nước nhưng cuối cùng bị phản bội trắng trợn khi vùng đất nơi họ sinh sống bị chia thành năm phần, nằm ngửa mặt dang chân dang tay thuộc về lãnh thổ của năm quốc gia khác nhau. Người Kurd cho đến bây giờ vẫn là dân tộc không quê hương lớn nhất và thảm thương nhất trong lịch sử hiện đại.

Quay trở lại thời điểm người Anh đi phân phát lời hứa. Không những hứa suông, họ còn hứa ba tầng chồng chéo lên nhau cho ba nhóm đồng minh khác nhau. Vùng Palestine rộng lớn được hứa khi Ottoman sụp đổ sẽ dành cho các bộ lạc Ả Rập để thành lập một hợp chủng quốc thống nhất. Rồi cũng chính miếng bánh đó lại được hứa cho gia tộc Hashimi danh giá từng thống trị vùng đất thánh Mecca của Hồi giáo. Cuối cùng, miếng mồi ngon béo được dùng để nhử một dân tộc đã hàng ngàn năm mất nước và tan tác khắp chân trời góc bể nhưng vẫn ngàn năm đau đáu nhìn về vùng đất tổ ở Palestine: người Do Thái.

MIÊǸ ĐẤT HỨA THEO NHƯ TRUYỂN THUYẾT

Theo Kinh Cựu ước của người Do Thái, cách đây 3000 năm tại vùng Palestine, vua David lập nên Vương Quốc Israel nơi thành Jerusalem là trái tim của tôn giáo. Với dân tộc Do Thái, vùng đất này là những gì Thượng Đế đã hứa với tổ phụ của họ Abraham, như Kinh Cựu Ước đã ghi: “Ta ban cho con cháu của ngươi mảnh đất này, trải rộng từ sông Ai Cập đến sông Euphrates…”. Vì thế đây còn gọi là miền đất hứa (The Promised Land).

Đổi lại, Abraham và các con cháu của ông phải thực hiện nghi lễ rạch bao quy đầu – một cuộc phẫu thuật nhỏ mở phần da ở đầu dương vật – để được công nhận là người thừa kế miền đất hứa. Việc tại sao Thượng Đế lại đòi hỏi một cái điều kiện có vẻ “trời ơi” như vậy thì còn nhiều tranh cãi. Nhưng đại đa số cho rằng rạch bao quy đầu sẽ vệ sinh hơn do cặn bã không còn nơi tích tụ, và nghi lễ này cũng mang tính tượng trưng cho việc mở trái tim mình để hoàn toàn cởi lòng không vẩn đục với Chúa (circumcision of the heart).  

Tại Jerusalem, con trai của vua David là vua Solomon xây một Đền Thờ Thiêng hùng vĩ nơi cất giữ bản “10 điều răn của Thượng Đế” (The 10 commandments) nổi tiếng. Cũng ở vị trí Đền Thờ Thiêng này là Tảng Đá Nền (Foundation Stone) nơi Người bắt đầu công việc tạo dựng nên Trái Đất, nơi Người vun đất nặn nên Adam ông tổ của loài người, và cũng là nơi Người thử lòng sùng đạo của Abraham bằng cách yêu cầu ông hiến dâng mạng sống của chính con trai mình.

Người Do Thái dựng nước chưa được bao lâu thì liên tục bị xâm chiếm bởi hết đế quốc này đến đế quốc khác. Người dân bắt đầu cuộc lưu lạc kéo dài hàng nghìn năm. Đền Thờ Thiêng bị người Babylon tàn phá, xây dựng lại thì đến lượt đế chế La Mã đốt trụi. Tất cả những gì còn lại của chốn linh thiêng nhất trong tôn giáo Do Thái là một mẩu bé xíu của bức tường khổng lồ vốn chỉ xây bao quanh để bảo vệ cho Đền Thờ Thiêng và một phần của Tảng Đá Nền. Người Do Thái ở Jerusalem cứ mỗi chiều tối thứ bảy lại tập trung dưới chân bức tường vừa đọc kinh Cựu Ước, vừa dập đầu than khóc.

Cái cách than khóc khi cầu kinh của người Do Thái cũng rất đặc biệt, họ gập người, liên tục đổ gục đầu về phía trước như một kẻ lên đồng, trên tay cầm cuốn thánh kinh nhỏ xíu vừa khít trong lòng bàn tay. Phụ nữ thường trùm lên đầu một chiếc khăn, đàn ông đội một miếng vải tròn nhỏ thể hiện sự tôn kính. Khi họ bước đi, những chùm dây dài thò ra ngoài cuốn xoắn theo từng bước chân. Tất cả để nhắc nhở người Do Thái rằng trên đầu và xung quanh luôn có Thượng Đế ngóng nhìn, và mỗi lời ăn tiếng nói, mỗi hành động, mỗi lời thở than của họ đều có thể lay động tới Đấng Tối Cao.

Nếu đến Wailing Wall, bạn sẽ được chứng kiến tiếng khóc, tiếng cầu kinh, tiếng than thân thống thiết của người Do Thái bên những viên đá còn sót lại của quá khứ. Thật khó có thể tưởng tượng người Do Thái đã than khóc vật vã như thế này suốt hơn 2000 năm qua. Đó là một nỗi đau được truyền từ đời này sang đời khác, không có cơ hội hàn gắn, sẻ chia, và lãng quên. Có những thời kỳ người Do Thái thậm chí còn không được bén mảng đến gần Jerusalem nếu không muốn khép vào tội chết. Mỗi năm một lần, vài vị vua của đế chế cầm quyền La Mã hào phóng ban tặng cho họ một ngày được đặt chân vào thành Jerusalem, đến gần bức tường, và cũng chỉ đủ thời gian để mà than khóc cho một đất nước tan tác, một tôn giáo bị vùi dập, cho số phận chốn thiêng liêng nhất của linh hồn dân tộc đã bị đốt thành tro tàn chẳng còn mấy dấu vết.

TRỞ VỀ MIỀN ĐẤT HỨA

Tuy nhiên, lịch sử Do Thái như kể trên vẫn chỉ là từ cái nhìn của tôn giáo. Không ai dễ dàng chấp nhận quyền lãnh thổ dưạ trên kinh thánh và lịch sử di cư từ hàng ngàn năm trước. Nếu vậy, 100% đường biên đều phải thay đổi, và nếu thay đổi, ta cũng khôngbiết phải lấy thời gian naò làm mốc. Không lẽ tất cả loài người phải quay về Châu Phi? :-)

Dù từng lập quốc gia riêng tại đây, nhưng miền đất hứa, sau bao thăng trầm của lịch sử, thì dân Do Thái chỉ còn chiếm có 3%, phần còn lại đa số là Hồi giáo Ả Rập. Năm 1897, một phóng viên Do Thái người Áo-Hung tên là Theodor Herzl dấy lên phong trào kêu gọi phục hưng nhà nước Do Thái tên là Zionism (bắt nguồn từ chữ Zion, chỉ Jerusalem).

Kể từ đó, Zionism khiến hàng ngàn người Do Thái quay trở về Palestine. Thượng Đế hứa cho họ miền đất này từ 3000 năm trước. Người Anh cũng đã lại chót hứa cho họ một quốc gia độc lập. Cộng thêm thảm họa diệt chủng Đức Quốc Xã giết 5 triệu rưỡi  dân Do Thái sau năm 1945 khiến châu Âu cảm thấy cần có trách nhiệm nặng nề đền bù thiệt hại cho một dân tộc vừa bị tàn sát dã man.

Khi đó, làn sóng trở về lên đến đỉnh điểm, người Do Thái từ châu Âu ồ ạt tìm cách mua lại đất đai và bất động sản ở Palestine khiến người Ả Rập ở đây vô cùng tức giận. Liên Hợp Quốc (LHQ) bèn đề xuất việc chia vùng Palestine làm hai phần, một cho dân Do Thái Palestine lập nhà nước Israel, một cho dân Hồi giáo Palestine thành lập nhà nước Ả Rập thống nhất, riêng Jerusalem thì trở thành đặc khu quốc tế do LHQ kiểm soát.

Dân Do Thái Palestine đồng ý và lập tức thành lập nhà nước Israel. Tờ báo Palestine Post lập tức được đổi tên thành Jerusalem Post. Tuy nhiên, không giống như những đất nước được tạo nên bằng ngòi bút như Kuwait, Li Băng, Jordan… một trong hai quốc gia được Phương Tây vẽ ra lần này lại dành riêng cho một tôn giáo khác Hồi giáo và một sắc dân khác người Ả Rập. Dân Hồi ở Palestine kịch liệt phản đối. Họ cho rằng cả vùng Palestine phải được công nhận là một nhà nước độc lập duy nhất, và vì đa số dân chúng là người Hồi nên theo nhà nước mới thành lập phải là nhà nước Hồi giáo.

Chỉ một ngày sau khi nhà nước Israel non trẻ tuyên bố thành lập, liên minh 5 nước khổng lồ quanh đó gồm Ai Cập, Jordan, Syria, Iraq và Li Băng đồng loạt nổ súng tấn công với danh nghĩa đồng minh bảo vệ người Hồi Palestine thấp cổ bé họng. Đất đai giành giật, chiếm đi cướp lại xóa nhòa đường biên vốn do LHQ đề xuất. Israel mới đầu chỉ là tự vệ, sau càng chiến càng hăng, một mình đánh tan tác liên quân Hồi giáo. Năm 1967, trong một cuộc xung đột dài 6 ngày, quân Israel không những đánh bật Syria, Ai Cập và Jordan mà còn chiếm thêm vài khoảng lớn lãnh thổ của cả ba nước này, trên đà thắng thế chiếm luôn cả Jerusalem làm thủ đô, rồi kiểm soát cả một phần lớn vùng đất của người Hồi Palestine, đẩy hàng chục ngàn dân Hồi tị nạn không còn chỗ quay về, vì thế nên đây còn gọi là “vùng bị chiếm đóng” - occupied territories.

Liên quân Hồi giáo Ả Rập cay đắng đành chấp nhận thua cuộc, thậm chí phải xuống nước ký hòa ước với Israel để đổi lại các vùng đất bị mất. Cuộc chiến 6 ngày là một vết nhơ đầy nhục nhã trong thế giới Ả Rập, một vết thương không bao giờ lành, một mối thâm thù khiến người Hồi ở bất kỳ đâu cũng có thể xả thân xối máu để dành lại công bằng cho người Hồi Palestine. Đây cũng chính là lý do tại sao tổ chức (được coi là khủng bố) Hezbollah dòng Hồi Shia ở Li Băng được tung hô vì họ đã đẩy lùi quân Israel năm 2006, một phần rửa vết nhơ cho thế giới Hồi giáo.

PALESTINE  

Palestine vốn là tên của một vùng đất. Palestine chưa bao giờ là một quốc gia độc lập, và cho đến tận bây giờ vẫn không được công nhận là nhà nước độc lập. Việc từ chối lời đề nghị chia đất của LHQ và sau đó tấn công Israel bây giờ nhìn lại hẳn là một lỗi lầm chính trị phải trả giá quá đắt. Palestine giờ đã trở thành biểu tượng của mối hằn thù tôn giáo, là kho chất nổ tiềm năng. Nhiều người lo sợ răǹg chỉ cần độc lập là lập tức sẽ bị các nước Ả Rập xung quanh biến thành một cái vòi rồng, cuốn lũ xả bão san phẳng Israel đến ngọn cỏ cuối cùng.

Cũng có ý kiến cho rằng các nước Ả Rập thực lòng không muốn Palestine được độc lập. Bởi một Palestine tan tác trong bàn tay của kẻ chiếm đóng cũng đồng thời là thứ vũ khí lợi hại để các nhà độc tài Hồi giáo lợi dụng nhằm triệt hạ Israel, khuấy động lòng người hướng đến một kẻ thù chung, và đương nhiên là quên đi những vấn đề nội bộ còn đáng xấu hổ hơn gấp nhiều lần. Như người ta lợi dụng một đứa bé tàn tật bị ngược đãi để điều khiển dư luận lòng người. Đứa bé ấy khỏe mạnh lên thì tất nhiên là không ai có lợi. Rốt cuộc, cũng là một cách chia để trị, nhưng lại lấy danh nghĩa là tình thương.    

Về phần Israel, đây là một đất nước với sức sáng tạo kỳ diệu đã khiến sa mạc phải nở hoa, nhưng cũng là kẻ thù không đội trời chung với gần như toàn bộ Trung Đông. Đối với người Israle, đây là đất nơi tổ tông họ 3000 năm trước từng hưng danh lập quốc, nhưng Israel đã và sẽ mãi mãi là chiếc gai đâm vào mắt cộng đồng Hồi giáo Ả Rập ở Trung Đông, như một kẻ đã đi xa đến mấy ngàn năm rồi bỗng dưng quay lại ngang nhiên mua đất rồi chiếm đất của người Hồi.  

JERUSALEM CUẢ THIÊN CHÚA GIÁO

Sau khi Do Thái giáo ra đời được khoảng 1000 năm, Jerusalem lúc đó đang bị đô hộ bởi đế chế La Mã và người Do Thái bị phân biệt đối xử, rất nhiều người phải bỏ xứ mà đi. Vào một buổi sáng mùa xuân năm 30, một người Do Thái trẻ tuổi tên là Jesus (Giê-xu) tiến vào thành Jerusalem trên lưng một con lừa. Quần chúng tiếp đón ông nồng nhiệt. Vì Kinh Cựu Ước của người Do Thái nói rằng một messiah, người được chọn lựa, Đức Vua tương lai của Israel sẽ xuất hiện một cách khiêm nhường trên lưng lừa. Thế nên ai cũng hào hứng và hy vọng.

Mỗi ngày mới, hàng trăm người lại tụ hợp nghe Jesus nói chuyện, ngay chính tại Đền Thờ Thiêng Do Thái khi đó vẫn còn chưa bị chính quyền thống trị La Mã thiêu hủy. Nhưng vì những điều Jesus đề cập đến trực tiếp đối đầu với quyền lực của tầng lớp đô hộ, chỉ sau chừng một tuần trụ lại Jerusalem, Jesus bị chính quyền La Mã đóng đinh thập giá. Sau khi Jesus chết, đại bộ phận người Do Thái không còn tin ông là messiah nữa. Đơn giản bởi vì Jesus không hoàn thành sứ mạng của một messiah, tức là đưa toàn bộ dân Do Thái biệt xứ trở về Jerusalem, đánh đuổi chính quyền đô hộ La Mã, và đem đến hòa bình cho toàn nhân loại.

Suốt những thế kỷ thăng trầm sau đó, những người Do Thái tin vào Jesus, tin ông chính là con trai của Thượng Đế và sự bất diệt của Người dần dần tách ra khỏi tôn giáo gốc và hình thành Thiên Chúa Giáo, nối thêm kinh Tân Ước vào kinh Cựu Ước của người Do Thái. Suốt trong 2000 năm sau đó, Jerusalem trở thành điểm hành hương quan trọng nhất của các tín đồ Thiên Chúa.

JERUSALEM CUẢ HỒI GIÁO

Do Thái giáo tồn tại được khoảng 1600 năm, Thiên Chúa giáo tồn tại được khoảng 600 năm, thì tôn giáo độc thần thứ ba ra đời từ trong lòng sa mạc sâu thẳm của bán đảo Ả Rập, cách Jerusalem khoảng 7 ngày đường bằng lạc đà. Chàng Muhammad trẻ trung nhận lời cầu hôn của một góa phụ giàu có hơn chàng đến 15 tuổi. Họ sống với nhau khoảng 20 năm hạnh phúc cho tới khi người vợ qua đời và Muhammad mới chỉ bắt đầu những bước đầu tiên truyền bá về một tôn giáo có tên là Người tuân lệnh (Islam).

Islam Hồi Giáo ghi nhận hầu như tất cả những nhân vật trong kinh Cựu Ước và Tân Ước, coi họ như những thiên sứ mà Thượng Đế tối cao đã gửi xuống mang thông điệp cho loài người. Jesus cũng được coi là một vị thiên sứ quan trọng, nhưng nhất định chỉ là thiên sứ người trần mắt thịt chứ không phải là con của Thượng Đế. Đối với họ, Jesus của Thiên Chúa giáo hay Moses của Do Thái giáo đều là những đấng tôn nghiêm, nhưng không phải là đấng để thờ phụng.

Khi Muhammad xuất hiện, ông tự xưng và được coi là thiên sứ cuối cùng của Thượng Đế, giới thiệu cho nhân loại Quran – cuốn kinh thánh bằng tiếng Ả Rập được ông nhấn mạnh là thông điệp gốc từ chính Thượng Đế, không hề bị thay đổi hay biến hóa trong quá trình được con người truyền bá như kinh Cựu Ước và Tân Ước.

Trong vòng hơn một năm đầu tiên của Hồi giáo, các tín đồ được Muhammad hướng dẫn quay về Jerusalem mỗi lần cầu nguyện. Nhiều học giả cho rằng Muhammad có thể muốn thúc đẩy quá trình cải đạo của cộng đồng Do Thái tại Mecca nên lấy Jerusalem – hướng cầu nguyện của người Do Thái luôn thể làm hướng cầu nguyện cho Hồi giáo. Tuy nhiên, chỉ hơn một năm sau đó, Muhammad tuyên bố Thượng Đế gửi thông điệp cho tín đồ Hồi giáo chuyển hướng cầu nguyện sang Mecca, nơi Muhammad được giác ngộ.

Theo kinh Quran, một ngày kia, Muhammad được Thượng Đế đưa lên thăm thiên đàng. Chuyến bay từ Mecca lên chín tầng trời có điểm dừng tại một thánh đường ở “nơi xa nhất”, tiếng Ả Rập dịch là Al-Aqsa (Viễn Xứ). Chỉ có vậy, kinh Quran tuyệt nhiên không nói gì về tên của thành phố nơi thánh đường quan trọng này tọa lạc. Các học giả ngành thần học thường tranh luận khốc liệt để xem liệu Thánh Đường Viễn Xứ có phải là ở Jerusalem, và thành phố này có phải là nơi Muhammad dừng chân trong chuyến viếng thăm thiên đường ngắn ngủi? Tên thành phố Jerusalem thậm chí còn không được nhắc đến, dù chỉ một lần trong kinh Quran.

Tuy nhiên, theo truyêǹ thuyết, sự thể được quyết định khi một cựu tín đồ Do Thái đã cải đạo sang thành người Hồi quả quyết rằng Muhammad đã cầu nguyện ở thánh đường Viễn Xứ và cất cánh lên thiên đàng từ chính Tảng Đá Nền ngay cạnh thánh đường Viễn Xứ trong khu Đền Thờ Thiêng của người Do Thái. Ngay lập tức, chính quyền Hồi giáo thống trị Jerusalem lúc bấy giờ lệnh cho một thánh đường lộng lẫy được xây vòng lấy Tảng Đá Nền, và được đặt tên là Dom of the Rock (Thánh Đường Đá).

Người Hồi giáo coi Thánh Đường Đá là một trong những chốn linh thiêng nhất của tôn giáo. Oái ăm thay, mảnh đất nơi Thánh Đường Đá được xây nên cũng là nơi Đền Thờ Thiêng từng đứng oai nghiêm, là nơi tột cùng linh thiêng của người Do Thái, là nơi người Thiên Chúa coi như chốn giao nhau giữa trời và đất, là nơi Thượng Đế vun đất nặn lên con người đầu tiên, là nơi cả tín đồ Do Thái lẫn Thiên Chúa tin rằng ông tổ của họ Abraham đã đặt con trai mình lên trên Tảng Đá Nền, và sẵn sàng cầm dao cắt cổ đứa con ruột thịt của mình, vì một khi Thượng Đế đã yêu cầu thì không cần phải biết lý do tại sao. Tảng Đá Nền vì thế có thể coi như một lò hạt nhân tôn giáo, nơi khí thiêng và tôn nghiêm không thể tích tụ đậm đặc hơn. Khách du lịch không thể bước chân vào Tảng Đá Nền, đơn giản vì bao trùm lên vị trí tột đỉnh linh thiêng của ba tôn giáo này giờ là Thánh Đường Đá của người Hồi và chỉ người Hồi mới có quyền bước chân vào.

JERUSALEM CUẢ ĐA TÔN GIÁO

Nhưng không cần phải chạm tay vào Tảng Đá Nền thì Jerusalem cũng đã khiến nhiều người ngạt thở. Từ hầu như bất kỳ chiếc cửa sổ nào ở Jerusalem, phóng tầm mắt ra xa bạn có thể nhìn thấy những tháp chuông nhà thờ Thiên Chúa với hình thánh giá, xen lẫn những vòng cung hình trăng lưỡi liềm trên đỉnh tháp gọi cầu kinh của các thánh đường Hồi giáo, và dưới thấp một chút là lúp xúp các mái vòm hình trứng của thánh đường Do Thái giáo. Những ngày cuối tuần Jerusalem chìm vào ba nhịp đập khác nhau, thứ sáu là ngày lễ của người Hồi, thứ bảy là ngày lễ của người Do Thái và chủ nhật của người Thiên Chúa.

Chỉ trong vòng 0.9km vuông, Jerusalem nắm gọn trong tay những địa chỉ hành hương quan trọng bậc nhất của ba tôn giáo độc thần lớn nhất thế giới, ba anh em cùng cha mẹ và cũng là ba kẻ thù lớn nhất của nhau. Bản đồ Jerusalem chia gọn gàng thành 3 phần, phần của người Do Thái, phần của người Thiên Chúa và phần của người Hồi.

Cả thành phố như một phim trường thời Trung Cổ với những lễ nghi tôn giáo thấm đẫm vào từng hơi thở của mỗi người dân. Mỗi lối rẽ ngoặt trái hay ngoặt phải đều có thể làm bước chân một kẻ ngoại đạo run lên trong từng nhịp cầu kinh thống thiết. Mỗi người dân ở Jersalem là một di tích lịch sử sống động: những chàng trai Do Thái dòng cổ điển tóc tết hai bím dài hễ nhìn thấy phụ nữ là tránh hẳn sang đường bên kia, các ông già người Hồi chậm rãi bước đi tay lần tràng hạt miệng lẩm nhẩm cầu kinh, hay một thân hình bê bết máu của một kẻ đóng vai Chúa Jesus vai vác thánh giá chân đeo xích sắt bước từng bước khó nhọc trên Con Đường Sầu Thương. Họ như bước ra từ một bộ phim, ai cũng như một kẻ vội vã vâng mệnh Chúa Trời, ai cũng chỉ có một mối lo duy nhất rằng mình không phải là con chiên ngoan đạo, ai cũng có con mắt của một kẻ mộng du, bàng quang với tất cả cõi trần, vừa bước chân vội vã trên những con đường lát đá cổ kính, vừa hướng cả thể xác lẫn tâm linh về một cõi xa xăm, nơi ai cũng tin rằng tình yêu của mình với Đấng Tối Cao là tấm vé chắc chắn để có thể gõ cổng thiên đường.

Từ hàng bao thế kỷ nay, Jerusalem là trung tâm của thế giới, là điểm giao nhau của ba lục địa Á Âu Phi. Trong suốt 3000 năm lịch sử gần đây, Jerusalem đã bị thiêu trụi 2 lần, bao vây 23 lần, tấn công 52 lần và bị trao qua tay các chính quyền đô hộ khác nhau 44 lần. Từ sau cuộc chiến 6 ngày, Jerusalem trở thành một phần của Israel và vùng bị chiếm đóng. Hình ảnh những người lính súng ống chằng chịt từ đầu đến chân khiến cuộc sống tín ngưỡng đã đậm đặc càng trở nên căng thẳng. Jerusalem như một cái chuồng sắt nơi chúa sơn lâm, vua sư tử và mãnh tướng rồng lửa bị buộc phải sống cùng nhau và chia chác khẩu phần ăn một cách hòa thuận.

Hầu như tất cả những câu chuyện tôn giáo nổi tiếng nhất đều diễn ra ở đây, trong cái khoảng chưa đầy một km vuông này. Đằng sau những đường phố lát đá lộng lẫy của thành Jerusalem là cuộc sống tín ngưỡng cực điểm, là sự căng thẳng đến tột cùng của xung khắc tôn giáo như một quả bóng đầy hơi có thể bục tung bất cứ lúc nào. Ở Jerusalem, mỗi hòn đá là một câu chuyện kinh thánh, mỗi người dân là một tín đồ sẵn lòng tử vì đạo, mỗi ngọn gió tràn qua cũng có mùi thánh thần, một lời nói bâng quơ cũng có thể trở thành điều tiên tri chờ ngày ứng nghiệm. Sự hội tụ đậm đặc của tôn giáo và ức chế xung đột khiến nơi đây nổi tiếng với hội chứng có tên là Jerusalem Syndrome: Người nào yếu bóng vía sống ở đây lâu sẽ có cảm giác mình bước ra từ …kinh thánh.

Jerusalem từ bao năm qua được mặc định sẽ là thủ đô của hai quốc gia: Israel với vùng Tây thành phố, và Palestine ở thì tương lai với phía Đông thành phố. Việc Trump tuyên bố Jerusalem là thủ đô của Israel mà không phân biệt Đông Tây, cộng thêm việc Saudi gần như ép Palestine chấp nhận một thị trấn nhỏ cách đó không xa làm thủ đô là một đòn giáng mạnh vào người Hồi. Hành động đó không khác gì sự bội ước, sự chèn ép của kẻ mạnh với đồng minh Saudi. Hơn thế nữa, nó cũng giống như việc một kẻ thứ ba - mang tiếng là người trung gian - nhưng lại đi đêm với bên A, và tuyên bố đất đai tổ tiên của bên B giờ là thủ phủ của bên A.

Nguời Hồi khắp nơi đang căm phẫn và họ sẽ chiến đấu đến hơi thở cuối cùng. Con cháu họ từ lúc mới lọt lòng sinh ra đã được dạy phải chiến đấu bằng mọi giá, và không bao giờ Jerusalem bình yên cho đến khi biên giới được phân chia công bằng hoặc một tôn giáo bị tiêu diệt.

Tuy nhiên cũng nên nhớ, lịch sử đã chứng minh người Do Thái là một dân tộc ưu việt nhất thế giới. Đức quốc xã đã phải trả giá khi cố gắng giết hết người Do thái để không còn chủng tộc cạnh tranh. Đến bây giờ cho dù bao nhiêu ngàn năm bị vùi dập, một số lượng lớn các tỷ phú giàu nhất thế giới đang dùng tài sản của họ để can thiệp vào chính trị đều là người Do thái, bao gồm các tỷ phú quyên góp tiền cho Trump trúng cử, và chính gia đình thông gia nhà Trump mà ông con rể Jared Kushner đang là cố vấn cao cấp tại Nhà Trắng.

Lưu ý là việc chấp nhận Jerusalem là thủ đô của Israel được chính phủ Mỹ phê duyệt nguyên tắc từ mấy chục năm trước (do các nhà tài trợ Do thái lobby) nhưng tất cả các đời tổng thống Mỹ kể cả Dân chủ và Cộng hòa đều ký hoãn vì họ hiểu được hậu quả. Chỉ có Trump với tính cách cowboy, thích chơi trội nên ký luôn cho bà con có việc bàn tán. Thế nên trò đùa của Mỹ bây giờ đang quay trở lại mà cắn chính đạo diễn của mình.

Disclaimer: Lịch sử về Moses, Jesus, Abraham và Jerusalem là lấy nguyên văn từ tài liệu tham khảo, nếu muốn đọc thêm thì các bạn mua sách. Ý kiến cá nhân không liên quan gì đến chính trị, xin đừng chính trị hóa mà tội nghiêp.

https://www.facebook.com/thanhbyu/posts/10159874366375790

[quanph]

"thời gian qua kẽ tay “làm khô những chiếc lá” chắc cũng làm khô đôi mắt em trên sân chơi lũ trẻ ăn kem trên sân chơi lũ trẻ chơi bóng nhựa rồi mười lăm, hai mươi năm nữa thằng con trai có im lặng như anh đứa con gái có im lặng như em nhìn vũng nước mưa cơn bão qua rồi để lại thấy chúng...

[quanph]

Khi tôi đang học năm thứ 5 đại học Y thì bố tôi phát hiện ung thư gan, ngay khi phát hiện khối ung thư đã to gần chiếm cả thùy gan phải, điều đáng nói ông cũng là một bác sỹ nhưng chính mình lại không phát hiện ra những biểu hiện bất thường để có thể chẩn đoán sớm hơn. Chỉ ba tháng sau thì ông mất, không có chỉ định phẫu thuật, cũng không có chỉ định tia xạ hay hóa chất nữa, ông rơi vào bệnh cảnh suy gan tiến triển nặng dần. Trong ba tháng cuối đời, tôi nhìn bố tôi chết dần, khuôn mặt hốc hác dần, cánh tay khẳng khiu dần, chân bắt đầu không đứng vững và phù thũng lên, còn bụng thì cứ cổ chướng to dần. Một tháng cuối gia đình đưa bố tôi về nhà chăm sóc, tự tiêm, truyền, chọc dịch ổ bụng… Cho đến một ngày ông bắt đầu lịm dần, tôi đưa bố vào khoa hồi sức cấp cứu, và nói luôn với một chị bác sỹ trẻ đang thực tập ở đấy rằng “bố em bị tiền hôn mê gan rồi”, tôi biết cái gì đang đến. Đó là lần đầu tiên tôi có ấn tượng sâu sắc với khoa hồi sức. Bố tôi lúc đó đã bắt đầu lơ mơ, tôi đã ký bệnh án không làm bất kỳ những thủ thuật can thiệp nào nữa, tôi không thể tiếp tục nghe bố tôi rên rỉ “đau quá, đau quá” mỗi khi người ta cố nhét cái sonde dạ dày vào mũi ông. Tôi biết có lẽ chết là một sự giải thoát. Cuối cùng khi ông còn lại một chút ý thức mơ hồ, tôi hỏi ông “con đưa bố về nhà nhé”. Ông vẫn lắc đầu, các bác sỹ ở đấy bảo “ông lơ mơ rồi, không hiểu gì đâu, gia đình cứ quyết thôi”, có lẽ trong đầu họ nghĩ thế này “giời ơi! Đã ký bệnh án không can thiệp gì rồi còn để ở đây làm gì, về đi còn lấy giường cho bệnh nhân khác”, tôi biết họ đã nghĩ thế vì tôi cũng đã nghĩ thế khi đối mặt với những bệnh nhân của tôi. Thế nhưng ông vẫn lắc đầu, chắc chắn là ông vẫn lắc đầu, và đôi mắt vàng sậm của ông vẫn hướng về tôi như muốn nói rằng “Con đừng để bố chết”. Một người bạn của bố tôi ghé tai ông bảo “Về thôi em ơi, không sống được nữa đâu”. Sau đó dù gia đình lay gọi hỏi gì ông cũng không phản ứng chút nào nữa, chúng tôi đưa ông về nhà chờ chết. Cũng chính tôi ký cam kết xin về.

Tôi lúc đó là một sinh viên Y5, tôi chẳng biết gì về hồi sức cấp cứu, chỉ biết ung thư nghĩa là sẽ chết, chỉ biết cố gắng làm nhẹ đi nỗi đau của bố bằng mọi cách, dù là mang ông đến với tử thần. Tôi ký bệnh án xin về, tôi đã buông xuôi, tôi đã chấp nhận mà không có chút đấu tranh để bố mình được sống thêm, để có cơ hội, là tôi đã chặt đứt hy vọng sống của ông? Tôi luôn tự hỏi bản thân mình, là liệu nếu tôi nhất quyết để ông được hồi sức thì có thể giúp ông sống thêm hay không, có thể thoát được hôn mê hay không, có thể để ông nhìn thấy em tôi thi đỗ đại học Y hay không bởi có lẽ ông chỉ muốn chờ đến lúc đó.

Tôi đi tìm câu trả lời ấy bằng cách trở thành bác sỹ nội trú Hồi sức cấp cứu.

Khi bắt đầu tiếp cận với hồi sức tôi đi theo một nội trú khóa trên để học thủ thuật và làm quen với môi trường hồi sức. Một buổi tối trong tua trực có một bệnh nhân nam chạc tuổi bố tôi bị sốc nhiễm khuẩn nặng, cần phải đặt ống thông (catheter) tĩnh mạch trung tâm (TMTT) để truyền chị, truyền thuốc,… người nhà đến chăm là cô con gái 22 tuổi là sinh viên năm cuối, khi tôi và đàn anh giải thích thủ thuật và các biến chứng có thể xảy ra cô bé trở nên vô cùng sợ hãi, không quyết định được, chần chừ rất lâu. Chúng tôi lúc đầu kiên nhẫn giải thích rất nhiều lần, mất cả tiếng đồng hồ rằng không có catheter thì không điều trị được, chắc chắn chết, và tỷ lệ biến chứng thì rất ít, cô bé môi trắng bệnh, mím chặt, hai tay siết lại với nhau run rẩy không nói được thành lời. Đại ca tôi bảo mời mẹ cô đến, cô bé bảo mẹ em vì bố bị bệnh nặng nên hôm qua ngất ở nhà đi cấp cứu thì biết bị đột quỵ đang nằm ở bệnh viện tỉnh, nhà chỉ còn em gái em nhỏ hơn đang gửi nhờ hàng xóm, rồi cô bé thút thít khóc. Đại ca tôi bắt đầu thiếu kiên nhẫn vì bệnh nhân huyết áp càng lúc càng tụt, còn người nhà thì cứ 5, 10 phút lại vào hỏi thế này, thế kia trong khi vẫn không quyết định được thủ thuật. Tôi đã “vặc” lại đại ca khi anh bảo con bé này tâm lý của nó không bình thường, còn anh thì mắng tôi bảo, làm cái ngành này phải lý trí, sắt đá hơn đừng có xúc động như em. Tôi tiếp tục vặc lại, tôi còn nhớ rõ mình nói nguyên văn thế này “đúng, vì em chưa sống đủ lâu ở cái chỗ này nên chưa sắt đá được như anh”. Sau đó tôi đã nói chuyện với cô bé đó (có lẽ vì chỉ có mình tôi chỉ là bác sỹ đi trực kèm không có nhiều việc nên có thời gian đứng nói chuyện với em), tôi nói những câu mà người ta thường hay nói mỗi khi cần an ủi một ai đó, tôi thấy cô bé giống tôi mấy năm trước, cũng lơ ngơ đứng ở giữa buồng bệnh khoa hồi sức với xung quanh đầy máy móc kêu tít tít, còn bố mình thì nằm đó thoi thóp thở. Đại ca tôi sau một lúc bình tĩnh thì cũng đã nhẹ nhàng giải thích lại với cô bé ấy một lần nữa và cô bé đã ký đồng ý làm thủ thuật. Tôi không còn nhớ bệnh nhân ấy sau đó sống hay chết, nhưng câu chuyện về ngày hôm đó, câu nói mà tôi đã dùng để phản bác lại đàn anh của mình, thì tôi vẫn nhớ như in. Tôi vẫn nhớ nó, như nhớ rằng mình đã từng có một trái tim yếu mềm. Đúng, vì lúc đó em chưa sống đủ lâu trong cái thế giới mà cái chết mạnh mẽ hơn gấp bội lần sự sống, nên em đã không đủ cứng rắn… còn bây giờ thì sao? Bây giờ tôi đã đủ cứng rắn trước những cái chết, trước nước mắt của cha mẹ mất con, và con mất cha mẹ rồi chứ?

Ba năm, tôi đã cho người ta viết biết bao nhiêu lần cái đơn xin về, nhiều đến nỗi tự tôi có một cái mẫu riêng trong đầu mình cho họ. Cái mẫu của tôi thế này “Tôi là Nguyễn Văn A, là người nhà bệnh nhân Nguyễn Văn X đang được điều trị tại khoa…, sau khi nghe bác sỹ giải thích tình trạng bệnh nặng khó qua khỏi của bố/mẹ tôi, tôi xin cho bố/mẹ tôi về nhà, bất cứ rủi ro nào xảy ra chúng tôi xin tự chịu trách nhiệm, không thắc mắc gì thêm”. Đấy, là nó đấy, mỗi lần đọc cho người nhà viết, tôi đọc nhanh như cái máy, cứ như nó sẵn ở trong đầu rồi lúc nào cũng chỉ chực tuôn ra. Tôi tự hỏi, khuôn mặt tôi lúc đó thế nào sau một tầng khẩu trang y tế, trông có đượm buồn và thể hiện thương xót hay không, hay tôi đã thành một “cỗ máy chữa bệnh”.

Sau 4 tháng thường trú buổi tối theo các nội trú trên và hơn hai tháng chính thức về học tập tại khoa, tôi đã lên bác sỹ cọc 2,…điều đó có nghĩa tôi đã đủ mạnh mẽ để đối diện và chịu trách nhiệm đến những cái chết trong tay tôi, là lúc tôi có thể quyết định cho bệnh nhân về và giải thích tử vong. Đã có lúc tôi đứng giữa hai cái giường bệnh phủ ga trắng vì cả hai bệnh nhân vừa lần lượt xin về mà thốt lên: Đây là cái chốn gì thế này, mình đang làm cái gì ở đây, mình có làm được cái gì ở đây đâu, họ vẫn chết nhiều như thế. Mười người vào đây liệu có được hơn một người sống đi ra, hôm nay thấy khí máu tốt lên, ngày mai lại thấy tụt đi, sốt cao lên rồi nhiễm khuẩn bệnh viện, rồi Acinetobacter baumannii, rồi Colistin, rồi chết… cái vòng đó lặp đi lặp lại ở hết bệnh nhân này đến bệnh nhân khác. Tôi đã từng bị stress nặng nề trong 6 tháng đầu ở HSTC, tôi bị áp lực từ lương tâm tôi đè nặng, đôi lúc tôi cáu bẳn với y tá, với các cọc dưới tôi, thậm chí tôi cãi lại cả cọc I. Tôi không phải ngông nghênh và tự kiêu, tôi bị đè nặng bởi sự bất lực của bản thân. Nhưng rồi tôi học được cách làm giảm sức ép từ lương tâm ấy, đó là làm cho mình sắt đá hơn. Tôi không thể buồn về một sự ra đi lâu hơn nữa cho tới khi cái giường vừa trống ấy đã lại có thêm một sinh mạng đang thoi thóp, chờ tôi đặt ống, đặt catheter, đặt một đống máy móc và cho một đống thuốc. Cứ thế sự sắt đá hơn của trái tim giữ tôi tỉnh táo sống sót qua ba năm nội trú.

Từ đấy câu hỏi quan trọng nhất mỗi lần tôi đi hội chẩn ở các khoa khác là “ bệnh nhân có bảo hiểm không?”, bởi muốn lên khoa hồi sức, không có bảo hiểm lại nhà nghèo, thế thì chết chắc rồi, có cố chạy được dăm chục triệu cũng chịu thôi. Mong các bạn đừng nghĩ chúng tôi quan tâm đến họ có tiền hay không là để bòn rút của họ, chẳng bác sỹ hồi sức nào có đủ nhẫn tâm để làm điều đó trên những bệnh nhân mà không biết nay hay mai sẽ chết. Chúng tôi quan tâm đến điều đó bởi chi phí điều trị hồi sức rất tốn kém bởi những máy móc và kỹ thuật hiện đại chỉ được bảo hiểm chi trả một phần, một ngày lọc máu liên tục không có bảo hiểm gánh cho người bệnh sẽ phải chi trả hơn hai chục triệu rồi mà nhiều bệnh nhân có khi phải lọc hàng ngày, nếu không có bảo hiểm không mấy ai trụ được quá một tuần (thôi thì đại gia tôi không nói, cỡ như tôi mà xui xẻo phải nằm đó chắc chỉ ba ngày là tôi phải xin về) . Có bệnh nhân dù có bảo hiểm khi ra viện tiền thanh toán viện phí vẫn đến 200 triệu đấy, đấy là chưa hỏi sau từng đấy ngày tháng và từng đấy tiền đã mất đi họ còn sống không, hay đã chết. Có người nhà thiết tha lắm, trăm sự nhờ cậy lắm, nhưng khi giải thích bệnh nhân cần lọc máu liên tục, phải đóng khoản tiền như thế này vì bảo hiểm không chi trả 100% cho kỹ thuật cao, họ bảo nếu bác sỹ bảo lọc máu mà ông ấy chắc chắn sẽ sống thì tôi sẽ về vay mượn. Nhưng ai chắc chắn được cơ chứ, tôi khuyên chị về bán nhà đi, về vay mượn đi để rồi khi tôi không cứu được chồng chị, người không còn mà nợ nần thì còn treo trên đầu những đứa con chị hay sao.

Rồi có nhiều ông chồng không thiết tha với vợ như thế, nhiều đứa con không thiết tha với bố mẹ như thế, họ thấy họ cố gắng đủ rồi dù chúng tôi có cố can ngăn, có cố thuyết phục bọn họ vẫn không để chúng tôi được cố gắng.

3 năm không phải ngắn, không phải dài, nhưng nó đã biến đổi tôi, bây giờ khi tôi nhìn lại mình trong những ngày tháng ấy tôi không còn nhận ra mình nữa, tôi đã quên đi nỗi đau của đứa con mất cha ngày nào khi đối mặt với những nỗi đau tương tự trên khuôn mặt những người con, người vợ, người chồng tôi đang giải thích để họ mang người nhà về chờ chết. Tôi hối hận rồi, tôi hối hận những lúc tôi đọc vèn vẹt cái form xin về của tôi cho người ta viết, tôi không dừng lại một chút, bỏ cái khẩu trang đang che kín mặt mình ra rồi nắm lấy bả vai họ, nhìn vào mắt họ và nói “Tôi xin lỗi, tôi không cứu được bác ấy”.

Tôi không được dậy cách biểu lộ cảm xúc, thậm chí đối với những người thân trong gia đình mình, tôi chưa từng ôm mẹ mình, chưa từng nói với cha mẹ những câu như “con nhớ ba mẹ lắm..”. Ba mẹ tôi cũng vậy, họ cũng không biết cách biểu lộ sự thương yêu của họ, họ cứng rắn với tôi, họ đánh mắng tôi, họ cố gắng đá tôi, nhồi nhét tôi vào một cái khuôn mà họ cho là đúng, họ đã từng khiến tôi hiểu nhầm tình cảm của họ thế nhưng khi tôi trưởng thành tôi đã hiểu họ rất yêu tôi, chỉ là với cái cách mà tôi không muốn.

Tôi là một bác sỹ, tôi yêu nghề của mình, tôi yêu hồi sức, tôi cũng buồn lắm, thương xót lắm chứ khi bệnh nhân của mình ra đi, nhưng tôi đã không thể hiện ra tình cảm của mình, tôi đã cứng rắn và để lý trí kìm nén cảm xúc như người ta bảo tôi làm vậy, như những đồng nghiệp bác sỹ và y tá của tôi đang làm vậy. Tôi đã trưởng thành sau ba năm, nhưng sau lưng tôi đã có biết bao nhiêu người chết, bao nhiêu người đã từng được tôi hướng dẫn viết đơn xin về đã nghĩ về tôi như một bác sỹ máu lạnh. Tôi đã thành công, hay thất bại…

Yêu thương là điều tuyệt vời nhất trên thế gian, nó giúp ta bỏ phần “con” để giữ lại phần “người”, nó giúp ta xích lại gần nhau và hiểu nhau hơn. Tại sao bệnh nhân vẫn hàng ngày mắng chửi bác sỹ là đồ vô lương tâm, còn bác sỹ không ngớt than vãn bệnh nhân thiếu ý thức, lại hay làm mình làm mẩy, không tuân thủ nội quy. Cái gì khiến mối quan hệ này càng ngày càng trở nên gay gắt, vì chúng ta thiếu yêu thương lẫn nhau, hay bởi vì chúng ta yêu thương nhưng quên không thể hiện nó ra.

Nếu cho tôi được một lần nữa quay lại thời nội trú, quay lại từ đầu khi tôi bắt đầu nhập môn hồi sức tôi nghĩ tôi sẽ không nói câu “ Vì em sống chưa đủ lâu ở cái nơi này nên em không sắt đá được như thế”, mà tôi sẽ nói “em sẽ không sắt đá được như thế, bởi vốn dĩ em là một người có trái tim yếu mềm”.

Tại sao phải sắt đá như thế?

BS Trần Thị Thùy Trang Cựu Bác sĩ Nội trú Khóa 1, Bệnh viện Bạch Mai

[quanph]

Anh,

Đây là những bức thư của Vũ và Quỳnh mà em đã chép cách đây 2 năm. Một cái like đi lạc của bạn nào đó đã đội dậy album này của em, và vực dậy cảm xúc này của em. Năm đó em có dịp đọc thư của Trịnh gửi Dao Ánh và thư của Vũ và Quỳnh. Nếu như trăm ngàn lá thư tình gửi một người khiến em xao lòng với sự mộng mơ của tuổi trẻ, của nỗi cô đơn và hoài cảm xứ Blao, của những đêm đốt bạch lạp và biên thư cho người yêu; thì đọc thư Vũ với Quỳnh đẩy em vào một đời sống khác - một viễn cảnh vợ chồng vừa thực vừa thơ. 

Em tin rằng tất cả những người phụ nữ chúng em, cho dù có ngông nghênh, bướng bỉnh hay mạnh mẽ tới đâu, cuối cùng cũng chỉ mong một bờ vai để tựa vào mà thôi. Chúng em có làm lụng, công tác bận bịu thế nào rồi cũng chỉ mong “họ chỉ cho là Liên Xô đấy rồi lại lên máy bay quay về thì sung sướng quá”, cũng chỉ quan tâm nhất là “bố con đang vật lộn với cái nóng”, “anh đã cắt tóc cho con chưa”. Tim chúng em lúc nào cũng chất đầy lo lắng mình không còn trẻ đẹp nữa, cũng “cảm thấy em già rồi, già về thể chất đã đành nhưng lại còn già về sự yên phận của người đàn bà, về những sự nhỏ nhen tầm thường của đời sống.”

Hồi xưa em hay tự ti về nhan sắc của mình mà cố gắng bù đắp vào những điều khác để quên nó đi. Nhưng tốt gỗ chỉ tốt hơn nước sơn khi nó vừa tốt gỗ vừa tốt nước sơn. Em đã nhận ra điều ấy và rơi lệ khi đọc những âu lo của Quỳnh. “Ở người đàn bà, đôi khi chỉ cần nhan sắc thôi, nhan sắc là tài năng. Dẫu rằng có nghĩ về phía tinh thần thế nào đi nữa thì người thông minh tài năng cũng cần có nhan sắc, tài năng mới vẹn toàn.”

Và em, sau những suy nghĩ vẩn vơ đàn bà trẻ con như thế, vẫn nhớ anh và thương anh, vẫn mong nhận được lời anh nói “về với anh, đi bên anh, nằm bên anh trong căn phòng đầy tranh của chúng ta”. Chúng ta sợ gì nhỉ anh nhỉ, nếu có anh bước cùng, và hôn em rất lâu.

[quanph]

Khi còn trẻ anh không sợ gì hết. Ngoài sự dịu dàng của em...

Kandagawa (Sông Kanda)

Có lẽ em đã quên mất rồi Ngày ấy chúng ta cùng đi nhà tắm công cộng trong một con hẻm nhỏ. Dùng chiếc khăn tắm màu đỏ choàng ấm cổ. Em nói: “Mình ra cùng lúc nhé!” Nhưng lúc nào anh cũng phải đợi em. Mái tóc ướt đông cứng trong gió lạnh. Miếng xà bông nhỏ sột soạt trong tay anh. Rồi em sẽ ôm chầm lấy anh và nói: “Sao anh lại lạnh ngắt thế này?”

Khi chúng ta còn trẻ, anh không sợ gì hết Mà chỉ sợ sự dịu dàng của em.

Có lẽ em đã ném đi rồi Bức tranh anh em từng vẽ Bằng hộp chì sáp hai mưới bốn màu em mua. Anh nói “Đẹp lắm!” Dù trông có giống anh đâu. Anh nhìn ra sông Kanda xa xa ngoài cửa sổ Từ căn phòng trọ rộng 3 chiếu tatami. Em cúi xuống nhìn những đầu ngón tay anh và hỏi “Anh đang buồn phải không?”

Khi chúng ta còn trẻ, anh không sợ gì hết Mà chỉ sợ sự dịu dàng của em.

[quanph]

Bạn gái anh như thế nào? - Một cô gái rất Hà Nội không theo kiểu Cafe với Beatles. Là sao? - Hẳn là Hà Nội của Sen trắng và Cốm xanh.

[quanph]

Quan Ph turned 4 today!

[quanph]

Chọn vợ

Source: Misuto Pham

Mười bẩy thì muốn chọn người ngon Muốn được mông cong với ngực tròn Muốn được làm tình như phim sex Chân cao gầm thoáng và eo thon Hai nhăm thì muốn tìm gái ngoan Hơi béo cũng được miễn còn xoan Miễn là nói chuyện vui và hợp Miễn là làm tềnh được hân hoan Ba mươi thì muốn chọn gái lành Giặt giũ thoăn thoắt mạnh và nhanh Nấu ăn khéo léo ngon và nóng Làm về ỉa cái… có cơm canh Ba nhăm chỉ cần gái bình thường Biết kêu ú ớ ở trên giường Trời mưa biết chạy vào nhà trú Nửa đêm không nhặt lá ngoài đường Bốn mươi thì tính trở nên liều Gặp ai cũng muốn nhẩy vào yêu Pê đê cũng được, miễn chuyển giới Gái già cũng chén **** nói nhiều Bốn nhăm thì ế mẹ nó rồi Cái trim chỉ dùng để đái thôi **** nghĩ vợ con cho nó mệt Cứ để thế này cho thảnh thơi. Thơ này không phải post chơi chơi Nhắc “người quen” sắp quá nửa đời Ba mươi mấy năm dùng để đái Anh em giục mãi cũng hết hơi Chỉ muốn lần này lần cuối thôi **** ai muốn nhắc chuyện dở hơi Quý anh nên em cần phải nhắc Thế mà lại chửi: đồ dở hơi Thơ này chả đúng với ông anh, Ế đến nơi còn cá với canh. Mặt mũi mông ngực lại giỏi khéo, **** còn loại đấy thế cho nhanh. Ba mươi mấy tuổi vẫn còn xuân Vẫn còn thấy vướng khi mặc quần Còn chạy, còn bay, còn thích đú Vội gì ham hố kiếp gian truân. Người ta đôi tám thành gia thất Anh mình Ba tám vẫn độc thân Thêm vài năm nữa anh bốn chục Sẽ không còn vướng khi mặc quần Bốn chục thì đã có làm sao Thêm dăm ba tuổi ngại chi nào Cơm nhai đau lợi thì xơi cháo Sườn mà cứng quá, đậu với chao. Đậu, răm tuổi đó chẳng làm sao Chỗ cần chẳng giống nó hồi nào Đậu răm hay chẳng vẫn ủ rũ Đái ướt mũi giày phải làm sao? 

[quanph]

[quanph]

một ngày đẹp là ngày

có nhiều hơn một cái nắm tay

gió mùa đến không lời hẹn

hồn nhiên dọc phố bay bay

một ngày đẹp là ngày

hẹn bâng quơ bạn đến ngay

quán quen, khách cũng không người lạ

ca cao ấm sực trên khay

một ngày đẹp là ngày

không uống rượu cũng say say

khi bạn...

[quanph]

Chỉ là trở về như phải trở về sau một ngày nắng tắt đếm từng bước chân như ngày đầu tập đi trước cuộc đời ngơ ngác mà nào đâu hay… Ký ức rộng hơn nhưng yêu thương đã không còn nhiều như những ngôi sao trên bầu trời những dấu vân tay mờ đi sau mỗi lần chia cách giữ được điều này thì mất điều kia như chẳng thể nào khác đi qua những ngọn đèn đường để gặp những khoảng tối đầy trong mắt cười không còn nhiều và khóc cũng ít đi… Là trở về mà lòng nhắc mãi những hoài nghi nơi chốn sinh ra có phải là nơi cuối đời mình muốn ở chúng ta bước đi với niềm ưu tư không có ai làm chổ dựa không cô đơn và không buồn bã không cần nhiều ước mơ… Có những niềm riêng chỉ đủ một tiếng thở dài dành cho chính chúng ta sống một cuộc đời bình thường đã là trọn vẹn tim có mềm hơn sau mỗi lần mọc da non đầy đau đớn vai có gầy đi cũng chỉ là điều hiển nhiên ta biết trước như sáng mở mắt ra và đêm tối cười không cần thao thức ngủ cho mình bình yên! Chúng ta trở về đứng trước ngôi nhà để nói lời cảm ơn quì xuống trước bậc thềm vì thấy mình còn sống tốt chắp tay cho gối chăn giữ ấm đời mình khỏi những ngày đau ốm nằm lên chiếc giường đã nuôi từ ấu thơ cho đến ngày nhận ra mình không thể sống đúng cuộc đời như mong muốn chỉ có ngôi nhà là không hề đổi thay… Chỉ có con đường là quãng đời nào cũng sum vầy chỉ có tình tình yêu là được rồi mất mát chỉ có nỗi đau được nhân lên và lòng người chai sạn chỉ có mình mới biết yêu mình như thế nào là tốt nhất sao cứ phải tìm kiếm nơi đâu? Chúng ta trở về trên con đường mà biết không cách nào đi lại từ đầu những buồn đau phải thả xuống bên ngoài cánh cửa yêu thương nào cũng phải cân bằng trên những chọn lựa như chiếc chìa khóa mang theo bên người có khác gì niềm tin khi chúng ta mở ổ khóa và bước vào ngôi nhà nhỏ ngoài kia chẳng có gì là ấm êm… Những đêm về khuya tối chúng ta thường không nhìn thấy rõ những yêu dấu đang còn lại trong đời mình…

- Đêm về khuya tối (II) | NGuyễn Phong Việt.

[quanph]

SG mưa (Taken with Instagram at Bến Thành Market)

[quanph]

Đám cưới   Khi ta chọn dừng lại để một người khác nắm tay Ta mới thật sự hiểu hết ý nghĩa của hai chữ sum vầy! Tất cả những gì chúng ta tìm kiếm trong cuộc đời hóa ra chỉ là một con người Vào thời khắc sinh ra chúng ta đã thuộc về người khác Có đi qua bao hạnh phúc hay đớn đau cũng không cần biết Vì sẽ đến một ngày có một người nắm chặt lấy tay ta… Có một người trao cho ta chiếc chìa khóa mở cánh cửa một ngôi nhà Có một người trao cho ta chiếc nhẫn để đo niềm tin của lòng chung thủy Có một người trao cho ta nụ hôn và duy nhất một ý nghĩ - Đừng yêu ai khác nữa được không? Đừng nhớ về quá khứ ngay cả khi nó đẹp như một cánh hoa hồng Đừng mang những vết thương bám bụi lên ngón tay đã duỗi thẳng Đừng đi qua những con đường mà mùa đông đã dài ra vĩnh viễn Đừng cô đơn và đừng khóc mướt Dù dông gió có nhiều đến bao nhiêu? Rồi sẽ đến một ngày có người ôm lấy ta và hỏi về tình yêu Là bước đi bên cạnh nhau mặc gió mưa đầy ắp Một người choàng tay lặng yên và một người mở lòng ra mà khóc Giây phút của tổn thương chỉ là giây phút khởi đầu cho đời sống mang chuỗi ngày dài thứ tha… Chúng ta tìm thấy nhau bởi vì điểm cuối của hạnh phúc không phải là xót xa Nhìn vào một tia nắng thay vì âu lo trước bầu trời u ám Đắng cay nào cũng có thể xé đi trên nền yêu thương như một tờ giấy nháp Bình yên như cách của chiếc lá đâm chồi dù biết đến ngày rơi xuống đất Mỗi ngày nhận về những giọt sương… Khi ta chọn dừng lại để biết như thế nào là sự chia sẻ nhớ nhung Có người đợi ta cùng ăn những bữa cơm đã nguội Có người chỉ ngủ yên khi cánh tay ta nằm yên dưới làn tóc rối Có người đặt đôi tai vào ngực trái ta rồi nói - đừng để ai khác chạm vào nữa được không? Đôi khi một vì sao sáng lên là bởi vì cần chúng ta nhìn thấy như một chứng nhân Một cơn mưa đi qua là bởi vì chúng ta vừa ra phố Một chiếc xích đu được làm ra là bởi vì chúng ta sẽ đến và ngồi xuống đó Một quãng đời không chút niềm tin nào nhờ vả Là bởi vì quãng đời ấy chưa có được nhau! Ngày chúng ta sinh ra Phải chăng cũng là ngày yêu thương kia bắt đầu?

( Nguyễn Phong Việt )

[quanph]