#Liên bang Nga | Explore Tumblr posts and blogs

trabiendong · 1 month ago

Video

youtube

Mô tả SEO (300 từ):Thẻ tags (SEO tags): Hashtags tối ưu: Câu hỏi ghim comment để tăng tương tác: 2 tháng 9 này, nếu xe bọc thép Nga lăn bánh qua Ba Đình, cả thế giới sẽ ngoái nhìn Việt Nam.Lần đầu sau hàng chục năm, duyệt binh trở lại – và Nga được mời.Họ sẽ mang gì sang? Câu chuyện này, ch�� có ở Trà Biển Đông.Nga đến, Việt Nam đónQúy vị thân mến, Có những mối quan hệ quốc tế bắt đầu từ thương mại, từ lợi ích kinh tế. Nhưng cũng có những mối quan hệ khởi nguồn từ chiến hào, từ máu và lý tưởng. Quan hệ Việt – Nga, hay đúng hơn là giữa Việt Nam và Liên Xô trước đây, là một trong những minh chứng điển hình.Từ những năm tháng kháng chiến chống Mỹ, vũ khí Liên Xô đã từng là xương sống của Quân đội Nhân dân Việt Nam. Những khẩu pháo phòng không ZPU, tên lửa SAM-2, xe tăng T-54, tiêm kích MiG-21 – từng là ác mộng của kẻ thù trên bầu trời miền Bắc. Liên Xô không chỉ viện trợ vũ khí, mà còn đào tạo hàng nghìn sĩ quan, kỹ sư quân sự Việt Nam trong suốt nhiều thập kỷ.Sau khi Liên Xô tan rã, mối quan hệ ấy không mất đi, mà chuyển mình thành một liên kết chiến lược mới giữa Việt Nam và Liên bang Nga. Hàng loạt hợp đồng mua sắm vũ khí lớn được ký kết: từ tàu ngầm Kilo, chiến đấu cơ Su-30MK2, đến hệ thống radar và huấn luyện kỹ thuật hiện đại. Nga không chỉ bán vũ khí – họ chuyển giao cả năng lực, cả uy tín, và cả vị trí địa chiến lược cho Việt Nam.Đỉnh cao của mối quan hệ này chính là tháng 5/2025: lần đầu tiên trong lịch sử, đoàn Quân đội Nhân dân Việt Nam duyệt binh trên Quảng trường Đỏ – biểu tượng của chiến thắng và sức mạnh nước Nga. 86 sĩ quan, chiến sĩ Việt Nam đã sải bước hiên ngang giữa hàng nghìn quân nhân quốc tế, mang theo thông điệp sâu sắc: Việt Nam là bạn chiến lược, là đối tác quân sự đáng tin cậy, không đứng ngoài sân chơi lớn của thế giới.Ngay sau sự kiện ấy, giới quan sát phương Tây bắt đầu đặt câu hỏi: “Phải chăng đây là bước đệm cho một kịch bản chưa từng có – Nga mang khí tài sang Việt Nam, duyệt binh trên Quảng trường Ba Đình vào dịp 2/9 năm nay?”Dù chưa có xác nhận chính thức, nhiều nguồn tin cho rằng Nga là quốc gia đầu tiên được Việt Nam gửi lời mời duyệt binh tại sự kiện A80 – lễ kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.Nếu điều này thành hiện thực, đó sẽ không chỉ là một cuộc duyệt binh. Đó là lời khẳng định về sức mạnh chiến lược, là tuyên bố với thế giới: Việt Nam đủ bản lĩnh, đủ vị thế để đứng giữa giao lộ quân sự toàn cầu – không né tránh, không lệ thuộc, mà chọn bạn bằng trí tuệ và lịch sử. Nga là quốc gia đầu tiên được Việt Nam mời tham gia duyệt binh tại A80 – một dấu hiệu cho thấy mức độ gắn bó đặc biệt. Và không chỉ Nga – thậm chí có tin đồn rằng ông Kim Jong-un cũng muốn xuất hiện tại Ba Đình. Liệu Triều Tiên sẽ mang theo loại khí tài nào? → Quý vị có thể xem tiếp video; Duyệt Binh 2/9 #A80: Kim Jong-un MUỐN THAM GIA, Sẽ Mang ĐỒ CHƠI NÀO TỚI A80? phân tích về “Kim Jong-un và đồ chơi bí ẩn tại A80” để hiểu rõ hơn về thế lực âm thầm nhưng không thể xem nhẹ này.Nga đem những loại khí tài nào sang A-80?Nếu Nga thực sự tham gia duyệt binh A80 tại Quảng trường Ba Đình, câu hỏi đầu tiên không phải là “có hay không” mà là: họ sẽ mang gì tới? Một đội danh dự là chuyện chắc chắn, nhưng với vị thế quân sự hàng đầu thế giới, Nga sẽ không chỉ dừng ở bước đi đều tăm tắp. Họ sẽ muốn tạo ấn tượng, cả về công nghệ, sức mạnh và biểu tượng. Và để làm được điều đó, danh sách khí tài được mang sang Việt Nam phải được tính toán rất kỹ: vừa uy nghi, vừa khả thi, vừa đủ để thế giới phải ngoái nhìn.Nhóm đầu tiên gần như chắc chắn có mặt là xe bọc thép chiến thuật. Những chiếc Tiger-M hoặc BTR-82A – dòng thiết giáp nổi tiếng của Nga – có thể lăn bánh qua mặt đường Ba Đình trong tiếng động cơ gầm gừ đặc trưng. Đây là những khí tài đã được xuất khẩu tới nhiều quốc gia, không chứa công nghệ tuyệt mật, nhưng vẫn đủ để phô diễn sự cơ động, vững chãi và sát thương cao. Những xe này hoàn toàn có thể được vận chuyển bằng tàu thủy đến cảng Hải Phòng, sau đó di chuyển bằng đường bộ ra Hà Nội. Thậm chí, nếu cần, có thể vận chuyển bằng máy bay vận tải quân sự như Il-76 hoặc C-130.Nhóm thứ hai là trực thăng – biểu tượng của sức mạnh đổ bộ hiện đại. Mi-17, Mi-35 hay Ka-52 không chỉ là vũ khí, mà là hình ảnh trực quan nhất cho thấy thế nào là chiếm lĩnh bầu trời. Các dòng trực thăng này hoàn toàn có khả năng tự bay từ căn cứ tại Nga, tiếp nhiên liệu tại điểm dừng thứ ba và đáp xuống các sân bay quân sự của Việt Nam. Trong các cuộc duyệt binh quốc tế, Nga thường dùng đội hình trực thăng để mở màn hoặc kết thúc – điều này nếu được lặp lại ở Hà Nội sẽ là lần đầu tiên trong lịch sử Việt Nam.Không thể thiếu là máy bay tiêm kích biểu diễn. Su-30SM hoặc MiG-29SMT – những chiến đấu cơ đã quá quen thuộc với giới yêu vũ khí – hoàn toàn có thể được triển khai theo đội hình trình diễn. Chúng không cần mang theo tên lửa, chỉ cần khoe dáng bay, kỹ thuật xoay vòng và xả khói tạo hình quốc kỳ – cũng đủ để hàng triệu người Việt cảm thấy tự hào và kinh ngạc. Với việc Việt Nam đang sở hữu Su-30MK2, việc Nga mang phiên bản nâng cấp của cùng dòng sang biểu diễn sẽ tạo ra sự kết nối chiến lược sâu sắc.Một nhóm khí tài nhẹ nhưng hiệu quả cao khác là UAV chiến thuật. Orlan-10, Lancet, hoặc thậm chí là mẫu UAV kamikaze mới nhất – có thể mang sang Việt Nam trong dạng trưng bày tĩnh hoặc trình diễn mô phỏng. UAV có lợi thế là gọn nhẹ, dễ vận chuyển, không gây lo ngại về chiến lược hạt nhân hay rò rỉ công nghệ. Đồng thời, việc trưng bày UAV còn thể hiện Nga đang nắm bắt xu thế chiến tranh hiện đại: không người lái, sát thương chính xác, tấn công theo bầy.Ngoài ra, không loại trừ khả năng đoàn Nga mang theo một số pháo tự hành cơ động hoặc radar cảnh giới tầm trung – những loại vũ khí không thuộc nhóm nhạy cảm nhưng đủ khiến dân yêu công nghệ quân sự “mắt sáng như đèn pha”. Đây cũng là dịp hiếm hoi để người Việt được tận mắt chứng kiến những hệ thống mà trước nay chỉ thấy trên truyền hình hay các hội chợ vũ khí quốc tế.Tất cả những khí tài đó – nếu thật sự xuất hiện tại Ba Đình – sẽ không chỉ thể hiện sức mạnh Nga, mà còn nâng tầm vị thế Việt Nam. Một lễ duyệt binh không còn là nội bộ quốc gia, mà là sân khấu của địa chính trị toàn cầu.Vì sao “hàng khủng” Nga khó xuất hiện ở Ba Đình?Khi nói đến duyệt binh, người yêu khí tài nào cũng sẽ mường tượng đến những cỗ xe tăng hạng nặng rầm rập lăn bánh, tên lửa đạn đạo dựng đứng như những ngón tay thép chĩa thẳng lên trời, hay chiến hạm cắt sóng tiến vào cảng trong tiếng còi vang vọng. Nhưng thực tế triển khai một lễ duyệt binh không đơn giản như thế. Nhất là trong bối cảnh Việt Nam – với vị trí địa chính trị nhạy cảm – tổ chức một lễ duyệt binh có yếu tố nước ngoài như A80. Vì vậy, không phải khí tài nào Nga cũng có thể hoặc sẵn sàng mang sang.Trước hết là các hệ thống tên lửa chiến thuật và phòng không tầm xa như Iskander-M, S-400 Triumf hay đặc biệt là Yars – tên lửa đạn đạo xuyên lục địa mang đầu đạn hạt nhân. Những loại khí tài này không chỉ đồ sộ mà còn mang giá trị chiến lược cực cao. Bất cứ sự hiện diện nào ngoài lãnh thổ Nga đều phải được cấp phép cấp cao, chịu giám sát tuyệt đối và có thể gây lo ngại cho các quốc gia khác. Hơn nữa, lễ duyệt binh A80 là dịp kỷ niệm trọng đại, mang thông điệp hòa bình – không phải sàn diễn của vũ khí hủy diệt hàng loạt. Chính vì vậy, sự có mặt của các hệ thống này là điều gần như không thể.Tiếp theo là xe tăng chủ lực. Những cái tên như T-90MS hay T-14 Armata luôn nằm trong danh sách “mong đợi” của người hâm mộ khí tài. Nhưng trên thực tế, việc vận chuyển các cỗ xe nặng trên 50 tấn này hàng ngàn cây số, qua nhiều nước, với chi phí hậu cần khổng lồ, là một thách thức lớn. Chưa kể, chúng cần có mặt đường chịu tải đặc biệt, khu vực đỗ kín đáo và đội kỹ thuật vận hành riêng. Việc T-14 từng bị phương Tây soi mói về công nghệ càng khiến Nga thận trọng, tránh đưa ra ngoài lãnh thổ trừ những dịp thật đặc biệt, hoặc chỉ trưng bày tại chính Moscow.Tàu chiến hay tàu ngầm – dù hoành tráng đến mấy – cũng khó có cơ hội xuất hiện trong lễ duyệt binh ở Hà Nội. Nếu có, chỉ có thể là triển lãm tĩnh ở cảng Hải Phòng hay Cam Ranh. Nhưng lễ 2/9 tổ chức tại trung tâm thủ đô, xa biển và hoàn toàn không phù hợp về mặt bối cảnh địa lý – hậu cần.Cuối cùng, những loại khí tài đang trong giai đoạn thử nghiệm hoặc thuộc diện tuyệt mật – như drone cảm tử mới, radar tác chiến điện tử, hệ thống phòng thủ laser – gần như không bao giờ được đem đi duyệt binh nước ngoài. Đó là nguyên tắc ngầm trong giới quân sự quốc tế: càng tối tân, càng giữ kín. Vì vũ khí, trong nhiều trường hợp, không phải để phô trương – mà là để khiến đối phương không bao giờ đoán được khả năng thật sự.Nga mang vũ khí sang A-80 duyệt binh có ý nghĩa gì?Kính thưa quý vị, Khi một quốc gia mang khí tài quân sự sang đất nước khác để duyệt binh, đó không chỉ là một chuyến “giao lưu kỹ thuật” đơn thuần. Đó là tuyên ngôn chiến lược. Nếu Nga thật sự đem vũ khí sang Việt Nam trong lễ duyệt binh 2/9 tới, sự kiện ấy sẽ vượt xa khuôn khổ của một màn trình diễn sức mạnh. Nó sẽ là biểu tượng rõ ràng của hợp tác quốc phòng, là lời khẳng định vị trí Việt Nam trên bàn cờ địa chính trị toàn cầu – nơi những vũ khí cũng mang trọng lượng của ngoại giao.Trong bối cảnh trật tự thế giới đang tái định hình, Nga buộc phải xoay trục sang châu Á để tìm lại khoảng không chiến lược. Và trong số các đối tác khu vực, Việt Nam nổi bật như một điểm cân bằng hiếm hoi: không thuộc NATO, không lệ thuộc Trung Quốc, không là vệ tinh của bất kỳ khối quân sự nào. Việc Nga hiện diện tại A80 sẽ là thông điệp trực diện: Moskva có thể liên kết sức mạnh tại Đông Nam Á, thông qua một quốc gia độc lập, có uy tín quốc tế và lịch sử quan hệ sâu sắc.Đối với Việt Nam, đây là cơ hội để nâng tầm hình ảnh. Trong hàng loạt hội nghị quốc tế, Việt Nam thường đóng vai trò trung gian – điều phối – kiến tạo đối thoại. Nhưng nếu Nga xuất hiện tại Ba Đình với khí tài chiến đấu thật sự, hình ảnh Việt Nam sẽ vượt khỏi khuôn khổ “ngoại giao mềm”, mà bước sang lĩnh vực “ngoại giao quân sự”. Đó là thứ mà không phải quốc gia nào trong khu vực cũng có thể thực hiện.Sự kiện này còn là lời nhắn không lời đến ASEAN và các cường quốc đang hiện diện tại Biển Đông: Việt Nam sẵn sàng hợp tác, nhưng không chọn phe. Việt Nam có thể đón Nga, làm bạn với Mỹ, duy trì kênh đối thoại với Trung Quốc, và vẫn giữ vững chủ quyền, bản sắc. Một quốc gia như vậy không chỉ là đồng minh lý tưởng, mà còn là trụ cột ổn định trong khu vực.Cuối cùng, việc Nga xuất hiện tại A80 với khí tài hiện đại còn giúp củng cố hình ảnh Việt Nam như một thị trường công nghệ quốc phòng đang nổi. Những ngành như cơ khí quân sự, điện tử quốc phòng, UAV nội địa sẽ được truyền cảm hứng mạnh mẽ, khi tận mắt chứng kiến chuẩn mực của một cường quốc quân sự thế giới. Đó là sự kích hoạt cả về nhận thức, lẫn niềm tin chiến lược cho thế hệ những người làm quốc phòng hiện đại. Một cuộc duyệt binh, nhưng là cho cả tương lai. Thế giới nói gì nếu Nga duyệt binh tại Hà Nội?Nếu vào ngày 2/9, những chiếc xe thiết giáp Nga thật sự lăn bánh qua Quảng trường Ba Đình, thì lễ duyệt binh ấy sẽ không chỉ dành cho người dân Việt Nam. Đó sẽ là một thông điệp phát đi cho toàn thế giới – từ Bắc Kinh đến Washington, từ ASEAN đến châu Âu. Và mỗi nơi, mỗi cường quốc, sẽ diễn giải thông điệp ấy theo cách riêng của họ.Trước tiên là Trung Quốc. Bắc Kinh chắc chắn sẽ theo dõi sát từng bước di chuyển, từng khí tài Nga xuất hiện trên đất Việt. Trong mắt Trung Quốc, mối quan hệ Việt – Nga là một biến số khó kiểm soát. Việc Nga xuất hiện công khai trong một sự kiện có tính biểu tượng như lễ duyệt binh Quốc khánh, giữa lúc Trung Quốc đang đẩy mạnh ảnh hưởng quân sự ở Biển Đông, sẽ bị coi là một cú phản đòn địa chính trị. Không phải bằng lời, mà bằng hình ảnh và hiện diện. Truyền thông Trung Quốc nhiều khả năng sẽ né tránh đưa tin sâu hoặc làm mờ vai trò của Nga – như một cách giảm nhẹ ảnh hưởng, tránh lan tỏa hình ảnh gắn kết giữa hai đối tác lớn trong khu vực.Về phía Mỹ và phương Tây, phản ứng sẽ vừa thận trọng, vừa quan sát. Họ hiểu rõ Việt Nam luôn giữ chính sách quốc phòng “ba không” – không liên minh, không căn cứ, không liên kết quân sự với bất kỳ phe nào. Do đó, sự hiện diện của Nga không đồng nghĩa với việc Việt Nam rời xa phương Tây. Tuy nhiên, một số kênh truyền thông có thể diễn giải đây là bằng chứng Nga đang mở rộng ảnh hưởng quân sự tại châu Á – trong bối cảnh bị cô lập ở châu Âu. Nhưng cũng sẽ có những tiếng nói đánh giá tích cực rằng Việt Nam đang giữ được thế cân bằng rất hiếm có: không nghiêng về ai, cũng không để ai áp đặt.Các nước ASEAN thì sao? Indonesia, Thái Lan, Malaysia – tất cả đều sẽ nhìn về Hà Nội với sự ngạc nhiên, thậm chí là thán phục. Trong khi nhiều quốc gia trong khu vực còn chần chừ giữa các trục ảnh hưởng, thì Việt Nam đã mời Nga đến duyệt binh – một bước đi táo bạo nhưng tỉnh táo. Nó phát đi thông điệp rõ ràng: Việt Nam có bản lĩnh đứng giữa vùng xám, nhưng không bị cuốn vào cực đoan địa chính trị.Và cuối cùng, đây là thời khắc giúp Việt Nam định hình lại vị thế chiến lược. Không còn chỉ là một quốc gia yêu chuộng hòa bình, Việt Nam đang dần bước ra sân khấu như một hình mẫu mới: độc lập, tỉnh táo, có thể hợp tác với mọi phía, và biết khi nào cần cất tiếng – bằng cả ngôn từ, lẫn đội hình duyệt binh dưới lá cờ đỏ sao vàng.Một dấu mốc, một thông điệpLễ duyệt binh A80 không chỉ là một sự kiện quân sự, mà là một màn trình diễn có chiều sâu chiến lược – nơi quốc kỳ tung bay giữa đội hình quân đội, và từng bước chân đều mang theo thông điệp chính trị rõ ràng. Nếu Nga thật sự mang khí tài sang Hà Nội, thì ngày 2/9 năm nay sẽ trở thành một cột mốc không chỉ trong lịch sử quốc phòng, mà còn trong tiến trình khẳng định vị thế quốc gia của Việt Nam trên trường quốc tế.Trong bối cảnh thế giới đang tái cấu trúc trật tự, một cuộc duyệt binh có yếu tố quốc tế như A80 sẽ trở thành sân khấu nơi Việt Nam cho thấy sự khéo léo trong ngoại giao, bản lĩnh trong chiến lược, và tự tin trong việc giữ vai trò trung tâm khu vực. Nga mang gì sang Việt Nam – đó không chỉ là câu hỏi về xe tăng, UAV hay tên lửa, mà còn là lời nhắn nhủ giữa hai quốc gia từng cùng nhau đi qua khói lửa chiến tranh, nay lại sánh bước trong một thời đại mới.Quý vị nghĩ sao nếu ngày hôm đó, tiếng động cơ của xe thiết giáp Nga vang lên giữa lòng Ba Đình? Đó sẽ là âm thanh của sức mạnh, nhưng cũng là giai điệu của hữu nghị và tầm nhìn chiến lược.Hãy để lại bình luận phía dưới nếu quý vị có dự đoán riêng về những khí tài có thể xuất hiện. Và nếu thấy nội dung này đáng suy ngẫm, xin chia sẻ để nhiều người cùng nhìn thấy một Việt Nam đang bước ra thế giới bằng chính bản lĩnh và trí tuệ của mình.Lễ duyệt binh 2/9 A80 năm nay sẽ trở thành một dấu mốc lịch sử khi Việt Nam tổ chức duyệt binh quy mô lớn tại Quảng trường Ba Đình sau nhiều thập kỷ. Đặc biệt, thông tin Nga có thể tham gia và mang khí tài sang Việt Nam khiến cộng đồng yêu thích quân sự, vũ khí và địa chính trị sôi sục.Trong video này, Trà Biển Đông sẽ phân tích chi tiết: Nga sẽ mang khí tài gì sang Việt Nam, vì sao có những khí tài mạnh không thể xuất hiện, và phản ứng của các nước lớn như Trung Quốc, Mỹ, ASEAN nếu điều này thực sự diễn ra. Từ xe thiết giáp Tiger-M, UAV Lancet, trực thăng Mi-17 đến khả năng có mặt của Su-30SM, tất cả đều là chủ đề nóng không chỉ ở Việt Nam mà cả trong giới phân tích quốc tế.Sự hiện diện của Nga tại lễ duyệt binh 2/9 A80 không chỉ là biểu tượng của hợp tác quốc phòng – chính trị, mà còn là thông điệp chiến lược trong thời kỳ tái cấu trúc trật tự toàn cầu. Duyệt binh 2/9 A80 Nga mang khí tài sang Việt Nam sẽ không chỉ là màn trình diễn sức mạnh, mà là bước đi ngoại giao mang tầm quốc gia.Đừng quên đăng ký kênh Trà Biển Đông để không bỏ lỡ các phân tích sâu sắc về quân sự, vũ khí và vị thế Việt Nam trên bản đồ thế giới!Duyệt binh 2/9 A80 Nga mang khí tài sang Việt Nam Duyệt binh Ba Đình 2/9 A80 Nga mang vũ khí tới Việt Nam 2/9 Khí tài Nga tại Việt Nam A80 Nga duyệt binh tại Ba Đình A80 Việt Nam Nga tham gia duyệt binh Xe tăng Nga, UAV Nga tại Hà Nội S-400, T-14, Su-30 Nga sang Việt Nam#DuyetBinh2thang9 #A80VietNam #KhiTaiNga #TraBienDong #DuyetBinhBaDinh #NgaVietNam #QuanSuDiaChinhTri Nếu Nga thật sự xuất hiện tại Ba Đình ngày 2/9, quý vị muốn thấy loại khí tài nào nhất? UAV, xe tăng hay chiến đấu cơ? Hãy để lại bình luận ngay bên dưới!Timeline:00:19 Nga đến, Việt Nam đón03:25 Nga đem những loại khí tài nào sang A-80?06:56 Vì sao “hàng khủng” Nga khó xuất hiện ở Ba Đình?09:41 Nga mang vũ khí sang A-80 duyệt binh có ý nghĩa gì?12:08 Thế giới nói gì nếu Nga duyệt binh tại Hà Nội?15:08 Một dấu mốc, một thông điệpA80 Duyệt Binh 2/9: Nga Mang TÊN LỬA Hay Tầu Sân Bay? Trung Quốc GHEN TỴ...

#youtube

0 notes

tranhoaithuong · 2 months ago

Text

Bản Đồ Châu Á khổ lớn phóng to, đầy đủ các nước năm 2025

Đặc Điểm Địa Lý và Khí Hậu

Diện Tích: Bắc Á là khu vực lớn nhất trong các khu vực của châu Á, với phần lớn diện tích thuộc Liên bang Nga và các quốc gia có diện tích rộng như Trung Quốc và Mông Cổ.

Địa Lý: Bắc Á sở hữu cảnh quan đa dạng, từ rừng taiga của Siberia, các đồng bằng băng giá, đến các dãy núi như Altai. Hồ Baikal ở Siberia là hồ nước ngọt sâu nhất thế giới, nổi tiếng với vẻ đẹp thiên nhiên hoang sơ.

Khí Hậu: Khu vực này chủ yếu có khí hậu lạnh giá, với mùa đông kéo dài và mùa hè ngắn. Các khu vực như Siberia trải qua nhiệt độ cực kỳ lạnh, có khi xuống tới -40°C trong mùa đông.

Xem thêm bài viết chi tiết tại: https://meeymap.com/tin-tuc/ban-do-chau-a-kho-lon-phong-to

0 notes

specialists-opinions · 4 months ago

Text

BlackCat VoNước Nga Trẻ (Россия Молодая)

April 15 at 12:13 PM ·

ĐẾ CHẾ PHẢN CÔNG:

Phần 2: Cuộc chiến thương mại đã phơi bày cuộc khủng hoảng cơ bản trong hệ thống toàn cầu và đưa xung đột lên một tầm cao mới như thế nào?

Năm 2019. Cuộc chiến thương mại không chỉ giới hạn ở thuế quan và thuế quan. Bây giờ là cuộc chiến giành quyền thống trị công nghệ - một trận chiến sẽ quyết định ai sẽ thống trị thế giới trong thế kỷ 21.

“Dữ liệu là dầu mỏ mới. Trí tuệ nhân tạo là quả bom nguyên tử mới,” Mark Zuckerberg tuyên bố tại diễn đàn ở Davos, khiến khán giả sửng sốt vì sự thẳng thắn của mình.

Vào ngày 15 tháng 5 năm 2019, Tổng thống Trump ký lệnh hành pháp tuyên bố tình trạng khẩn cấp về công nghệ. Cuộc tấn công này nhắm thẳng vào mục tiêu chính của Trung Quốc: Huawei. Các công ty Mỹ bị cấm sử dụng thiết bị viễn thông từ "đối thủ nước ngoài". Bộ Thương mại sau đó đưa Huawei vào danh sách đen.

"Đây không phải là vấn đề thương mại. "Đây là vấn đề an ninh quốc gia", Ngoại trưởng Mike Pompeo giải thích. "Chúng tôi sẽ không cho phép Đảng Cộng sản Trung Quốc xây dựng mạng lưới gián điệp toàn cầu dưới vỏ bọc cơ sở hạ tầng 5G".

Trung Quốc phản ứng rất gay gắt. "Đây là chủ nghĩa khủng bố công nghệ", người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc nói. Bắc Kinh đang tạo ra "danh sách thực thể không đáng tin cậy" và đe dọa hạn chế xuất khẩu kim loại đất hiếm, một nguồn tài nguyên quan trọng đối với ngành điện tử phương Tây.

Đến giữa năm 2019, quy mô của sự bế tắc kinh tế trở nên rõ ràng:

• Hoa Kỳ đã áp thuế đối với hàng hóa Trung Quốc trị giá 250 tỷ đô la;

• Trung Quốc đáp trả bằng cách áp thuế lên 110 tỷ đô la hàng hóa của Mỹ;

• Xuất khẩu của Hoa Kỳ sang Trung Quốc giảm 26% so với năm 2018;

• Theo ước tính của IMF, tăng trưởng kinh tế toàn cầu đã chậm lại từ 3,6% xuống 3,2%;

• Chỉ số niềm tin kinh doanh đã đạt mức thấp nhất kể từ cuộc khủng hoảng năm 2008.

Các nhà kinh tế của Cục Dự trữ Liên bang New York tính toán rằng "Chi phí của cuộc chiến thương mại đối với một gia đình trung bình ở Mỹ là 831 đô la một năm". “Chúng ta mất từ 0,3% đến 0,7% GDP hàng năm do chính sách thuế quan”, Quốc hội Hoa Kỳ thừa nhận trong một báo cáo mật.

Nhưng Trump vẫn kiên quyết: "Chúng ta đang nhận được hàng tỷ đô la từ Trung Quốc. Họ trả tiền cho chúng ta, không phải chúng ta trả tiền cho họ."

Các nhà kinh tế đau đầu: Tổng thống không hiểu hoặc cố tình bóp méo cơ chế thuế quan do các nhà nhập khẩu Mỹ chứ không phải các nhà xuất khẩu Trung Quốc phải trả.

Ngày 15 tháng 1 năm 2020 tại Washington Trump và Phó Thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc ký thỏa thuận thương mại "giai đoạn một". Trump ăn mừng chiến thắng: 'Trung Quốc chưa bao giờ nhượng bộ như vậy.'

Theo thỏa thuận, Trung Quốc cam kết:

• Tăng mua hàng hóa của Mỹ thêm 200 tỷ đô la trong vòng hai năm;

• Tăng cường bảo vệ sở hữu trí tuệ;

• Dừng việc chuyển giao công nghệ cưỡng bức;

• Mở cửa lĩnh vực tài chính cho đầu tư nước ngoài.

Thực tế hóa ra phức tạp hơn thế. Các nhà phê bình nhanh chóng chỉ ra những sai sót cơ bản của thỏa thuận:

• Thiếu cơ chế thực thi và xác minh;

• Mục tiêu mua hàng không thực tế;

• Duy trì hầu hết các mức thuế quan;

• Bỏ qua những vấn đề về cấu trúc của nền kinh tế Trung Quốc.

"Đây không phải là một thỏa thuận, mà là một lệnh ngừng bắn", Martin Wolf của tờ Financial Times lưu ý. "Trung Quốc đồng ý mua thêm hàng hóa của Mỹ, nhưng không thay đổi mô hình kinh tế."

Những diễn biến tiếp theo chứng minh sự hoài nghi. Trung Quốc sẽ thực hiện chưa tới 60% cam kết mua hàng vào cuối năm 2020 do đại dịch Covid.

Đại dịch do virus corona bùng phát vào đầu năm 2020 không chỉ khiến việc thực hiện thỏa thuận thương mại trở nên khó khăn hơn mà còn đưa xung đột lên một cấp độ mới thậm chí còn nguy hiểm hơn.

"Virus Trung Quốc" là tên mà Trump gọi COVID-19, trực tiếp cáo buộc Bắc Kinh đã phát tán căn bệnh này. "Họ có thể ngăn chặn điều đó, nhưng họ đã không làm vậy."

Đại dịch phơi bày điểm yếu cơ bản của nền kinh tế toàn cầu: sự phụ thuộc vào nguồn cung ứng của Trung Quốc. Khi các nhà máy ở Vũ Hán đóng cửa, các dây chuyền lắp ráp trên khắp thế giới cũng ngừng hoạt động. Trong khi các bệnh viện đang rất cần khẩu trang và thuốc men, thì 97% lượng thuốc kháng sinh ở Hoa Kỳ lại được sản xuất tại Trung Quốc.

“Chúng ta không thể phụ thuộc vào các quốc gia khác, đặc biệt là các quốc gia thù địch, để đảm bảo an ninh quốc gia, sức khỏe cộng đồng và nguồn cung cấp thiết yếu”, Trump phát biểu khi ký lệnh thành lập kho dự trữ y tế chiến lược.

Chủ nghĩa dân tộc kinh tế đang trở thành chuẩn mực mới. Thuật ngữ “reshoring” – đưa hoạt động sản xuất trở về quê hương – đang phát triển từ một khái niệm lý thuyết thành chính sách của nhà nước.

"Toàn cầu hóa đã chết", Jim Cramer tuyên bố trên CNBC. "Nó đang được thay thế bằng sự hội nhập kinh tế khu vực và quyền tự chủ chiến lược."

Trong bối cảnh đại dịch, cuộc đối đầu về công nghệ ngày càng trở nên gay gắt hơn. Sau Huawei, các gã khổng lồ công nghệ Trung Quốc khác cũng đang bị tấn công:

• TikTok nhận được tối hậu thư: bán hoạt động kinh doanh tại Mỹ hoặc rời khỏi thị trường;

• WeChat, ứng dụng nhắn tin lớn nhất Trung Quốc, đang bị tuyên bố là mối đe dọa an ninh;

• Công ty bán dẫn SMIC mất quyền tiếp cận công nghệ Mỹ;

• DJI, nhà sản xuất máy bay không người lái hàng đầu thế giới, đã bị đưa vào danh sách đen;

"Chúng ta đang dựng nên một bức màn sắt trong không gian kỹ thuật số", Eric Schmidt, cựu CEO của Google, cảnh báo. "Hai mạng internet, hai vũ trụ công nghệ, hai tiêu chuẩn không tương thích."

Trung Quốc đang thúc đẩy sự độc lập về công nghệ. Kế hoạch “Sản xuất tại Trung Quốc 2025” đang được chuyển đổi thành chiến lược “lưu thông kép” mới – tạo ra một nền kinh tế tự cung tự cấp có khả năng chống chịu trước những cú sốc bên ngoài.

“Với mỗi hạn chế của Mỹ, chúng tôi sẽ đáp trả bằng cách tăng đầu tư vào đổi mới sáng tạo”, Tập Cận Bình phát biểu khi công bố khoản đầu tư 1,4 nghìn tỷ đô la vào phát triển công nghệ mới đến năm 2025.

Mặt trận đối đầu kinh tế tiếp theo là hệ thống tài chính. Chính quyền Trump đang phát hiện ra một vũ khí mới: đồng đô la như một công cụ cưỡng chế.

Các lệnh trừng phạt đối với Nga, Iran, Venezuela cho thấy Hoa Kỳ có thể sử dụng quyền kiểm soát của mình đối với hệ thống tài chính toàn cầu để cô lập các đối thủ. Nhưng hiện nay chiến thuật này cũng đang được sử dụng trong các tranh chấp thương mại.

"Đồng đô la là vũ khí mạnh nhất trong kho vũ khí của Hoa Kỳ", Bộ trưởng Tài chính Steven Mnuchin nói một cách thẳng thắn. "Chúng ta có thể cắt đứt bất kỳ quốc gia nào khỏi hệ thống tài chính toàn cầu."

Mối đe dọa này không chỉ khiến các đối thủ của Hoa Kỳ mà cả các đồng minh của nước này lo sợ. Liên minh châu Âu đang đẩy nhanh việc tạo ra cơ chế thanh toán thay thế INSTEX. Nga và Trung Quốc đang tăng cường giao dịch bằng tiền tệ quốc gia. Các ngân hàng trung ương đang tích cực tăng dự trữ vàng của mình.

Trung Quốc đang thực hiện những biện pháp quyết liệt. Dự án đồng nhân dân tệ kỹ thuật số đang được phát triển với tốc độ chưa từng có. Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc có kế hoạch ra mắt đồng tiền kỹ thuật số đầu tiên do nhà nước sở hữu trên quy mô lớn vào năm 2023.

“Đây không chỉ là một cải tiến công nghệ. "Đây là một cuộc tấn công vào quyền bá chủ của đồng đô la", cựu Chủ tịch Fed Ben Bernanke cảnh báo.

Vào cuối nhiệm kỳ đầu tiên của Trump (ngày 20 tháng 1 năm 2021), nền kinh tế toàn cầu đã trải qua một sự chuyển đổi cơ bản:

• Chuỗi cung ứng toàn cầu. Các công ty đang xem xét lại toàn cầu hóa. Câu khẩu hiệu "vừa kịp lúc" được thay thế bằng "phòng ngừa". Apple bắt đầu chuyển sản xuất từ Trung Quốc sang Việt Nam và Ấn Độ. Samsung đóng cửa nhà máy cuối cùng ở Trung Quốc. Dell và HP đang đa dạng hóa chuỗi cung ứng của mình.

• Dòng đầu tư . Đầu tư trực tiếp nước ngoài giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc đã giảm 75% so với năm 2016. Các công ty Mỹ đã rút hơn 50 tỷ đô la khỏi Trung Quốc trong ba năm. Đầu tư của Trung Quốc vào Hoa Kỳ đã giảm từ 45 tỷ đô la xuống còn 5 tỷ đô la một năm.

• Khoảng cách công nghệ. Hai hệ sinh thái công nghệ không tương thích đang được hình thành. Trung Quốc đang nhanh chóng tạo ra các giải pháp thay thế cho mọi thứ: từ hệ điều hành đến công cụ tìm kiếm, từ mạng xã hội đến hệ thống thanh toán. Hoa Kỳ đang tăng cường liên minh công nghệ với Nhật Bản, Hàn Quốc và Châu Âu.

• Quy tắc giao dịch. WTO đang mất đi vai trò là trọng tài trong các tranh chấp thương mại. Các thỏa thuận song phương và khu vực đang trở thành chuẩn mực mới. Trung Quốc đang tích cực thúc đẩy Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP), và Hoa Kỳ đang thúc đẩy Mạng lưới Thịnh vượng Kinh tế với “các đối tác đáng tin cậy”.

Chính sách công nghiệp. Sự hồi sinh của ý tưởng về chiến lược công nghiệp quốc gia. Hoa Kỳ thông qua kế hoạch 50 tỷ đô la để kích thích ngành công nghiệp bán dẫn. EU lập quỹ 750 tỷ euro cho 'quyền tự chủ chiến lược' Nhật Bản phân bổ 2,2 nghìn tỷ yên cho việc đưa hoạt động sản xuất trở về.

Cộng đồng học thuật chia rẽ trong việc đánh giá kết quả của cuộc chiến thương mại:

• "Hoa Kỳ đã thua cuộc chiến này. Thâm hụt thương mại với Trung Quốc hầu như không thay đổi và thiệt hại cho nền kinh tế Hoa Kỳ lên tới khoảng 300 tỷ đô la", Paul Krugman, người đoạt giải Nobel kinh tế, cho biết.

• "Trung Quốc đã chịu thiệt hại nghiêm trọng. Tăng trưởng GDP giảm xuống còn 6% vào năm 2019, mức thấp nhất trong 30 năm. "Trump đã buộc Bắc Kinh phải đưa ra những nhượng bộ mà chưa ai từng có thể đạt được trước đây", Stephen Bannon, cựu chiến lược gia trưởng của Nhà Trắng, phản bác.

• Chủ tịch ECB Christine Lagarde phát biểu một cách triết lý rằng: "Sẽ không có người chiến thắng trong một cuộc chiến thương mại, chỉ có người thua cuộc". "Một thế giới nghèo nàn hơn, chia rẽ hơn và căng thẳng hơn là di sản của cuộc xung đột này."

Quan điểm của Trung Quốc được trình bày bởi Giáo sư Dai Xu của Đại học Bắc Kinh: “Mỹ đã bắt đầu một cuộc chiến mà họ không thể thắng. Trung Quốc sẽ không bao giờ đồng ý với vị thế là đối tác cấp dưới. Chúng tôi sẽ xây dựng hệ thống công nghệ và tài chính của riêng mình, ngay cả khi phải mất hàng thập kỷ."

Kết quả bất ngờ nhất của cuộc chiến thương mại là sự thay đổi về mặt tư tưởng. Sự đồng thuận theo chủ nghĩa tân tự do đã tồn tại trong nhiều thập kỷ đã sụp đổ. Thay vào đó là chủ nghĩa dân tộc kinh tế, một học thuyết dường như đã bị lãng quên từ lâu kể từ cuộc Đại suy thoái.

"Nhiệm vụ cao nhất của chúng ta là đối với người lao động, nông dân và công dân Mỹ", Trump tuyên bố tại Liên Hợp Quốc. "Lòng yêu nước là nền tảng duy nhất cho một thế giới thịnh vượng."

• Các nhà kinh tế học tự do đang vô cùng kinh hoàng. "Chúng ta đang quay trở lại chủ nghĩa trọng thương của thế kỷ 17", Jeffrey Sachs than thở. "Đây là một cuộc tấn công vào khoa học kinh tế và lẽ thường."

Nhưng dư luận đang thay đổi. Các cuộc thăm dò cho thấy 66% người Mỹ ủng hộ cách tiếp cận cứng rắn hơn với Trung Quốc. 58% người châu Âu tin rằng cần phải bảo vệ các ngành công nghiệp chiến lược khỏi sự kiểm soát của nước ngoài. 73% người dân Nhật Bản ủng hộ việc giảm sự phụ thuộc vào nguồn cung ứng của Trung Quốc.

“Lợi ích quốc gia đang quay trở lại chính sách kinh tế. Và đây không phải là hiện tượng tạm thời liên quan đến Trump, nhà sử học kinh tế Adam Tooze cảnh báo. “Đây là sự thay đổi cơ bản sẽ quyết định sự phát triển của thế giới trong nhiều thập kỷ tới.”

Sau khi Bức tường Berlin sụp đổ và cho đến năm 2016, thế giới buộc phải tuân theo các quy tắc của cái gọi là Đồng thuận Washington: tự do thương mại, tư nhân hóa, bãi bỏ quy định, tự do lưu chuyển vốn. Những nguyên tắc này đã được IMF, Ngân hàng Thế giới và Bộ Tài chính Hoa Kỳ thúc đẩy như một công thức chung cho thành công kinh tế.

Cuộc chiến thương mại của Trump đã làm suy yếu mô hình này. Brexit thắng thế ở Anh. Những người theo chủ nghĩa hoài nghi châu Âu lên nắm quyền ở Ý. Ngay cả những nước ủng hộ thương mại tự do truyền thống như Đức và Nhật Bản cũng nói về nhu cầu "tự chủ chiến lược".

“Chúng ta đang chứng kiến sự ra đời của một mô hình kinh tế mới”, người đoạt giải Nobel Joseph Stiglitz cho biết. “Thế giới đơn cực đang nhường chỗ cho thế giới đa cực, và chủ nghĩa tân tự do đang nhường chỗ cho những cách tiếp cận thực dụng và đa dạng hơn đối với phát triển.”

Mô hình mới, mà một số người gọi là "Sự đồng thuận Bắc Kinh", bao gồm:

• Chính sách công nghiệp tích cực;

• Lập kế hoạch chiến lược và đầu tư công;

• Bảo vệ lợi ích kinh tế quốc gia trong các lĩnh vực then chốt;

• Kiểm soát việc chuyển vốn nếu cần thiết;

• Chủ quyền công nghệ là ưu tiên hàng đầu.

“Đây không phải là sự phủ nhận toàn cầu hóa mà là sự định dạng lại nó”, Dani Rodrik đến từ Harvard giải thích. “Chúng ta đang chuyển từ toàn cầu hóa siêu tốc sang toàn cầu hóa vừa phải, có tính đến đặc điểm và lợi ích quốc gia.”

Các cuộc chiến thương mại của Hoa Kỳ đã bắt đầu có những tác động chính trị sâu sắc hơn, vượt xa phạm vi kinh tế:

Sự đồng thuận lưỡng đảng mới ở Hoa Kỳ. "Khắc phục Trung Quốc là vấn đề duy nhất mà cả đảng Cộng hòa và đảng Dân chủ đều đồng tình", bình luận viên của CNN lưu ý. Con đường hướng tới đối đầu kinh tế với Trung Quốc hiện được cả hai bên ủng hộ, mặc dù chiến thuật có thể khác nhau.

Đánh giá lại các liên minh. Thuế quan đánh vào thép từ Canada và EU đã gây sốc cho các đồng minh truyền thống. "Nước Mỹ không còn là quốc gia dẫn đầu thế giới tự do nữa", Angela Merkel phát biểu sau hội nghị thượng đỉnh G7 năm 2018. Châu Âu đang bắt đầu xây dựng chiến lược riêng đối với Trung Quốc, cân bằng giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc.

Chia rẽ chính trị nội bộ. Cuộc chiến thương mại đã làm trầm trọng thêm sự chia rẽ trong xã hội phương Tây. Giới tinh hoa kinh doanh và lĩnh vực tài chính đang yêu cầu quay trở lại trạng thái bình thường. Giai cấp công nhân và doanh nghiệp hướng tới dân tộc ủng hộ chủ nghĩa bảo hộ. Đường đứt gãy này sẽ định hình cuộc đấu tranh chính trị trong nhiều năm.

Chiến lược “ưu tiên bệnh nhân” của Trung Quốc. Cuộc đối đầu với Hoa Kỳ đã củng cố vị thế của Tập Cận Bình tại Trung Quốc. “Chúng ta đang ở trong giai đoạn lịch sử của những thử thách to lớn sẽ tôi luyện đất nước chúng ta,” ông nói trong bài phát biểu của mình. Trung Quốc đang bắt đầu chuẩn bị cho một cuộc đối đầu lâu dài bằng cách đầu tư vào khả năng tự cung tự cấp và độc lập về công nghệ.

Đến cuối năm 2020, cuộc chiến thương mại của Hoa Kỳ đã biến thành một thứ gì đó lớn hơn nhiều: một cuộc xung đột mang tính cấu trúc giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới, tác động đến mọi khía cạnh của quan hệ quốc tế.

“Chúng ta đã bước vào thời kỳ chiến tranh lạnh về kinh tế có thể kéo dài hàng thập kỷ”, Ray Dalio, người sáng lập quỹ đầu cơ lớn nhất Bridgewater, cảnh báo.

Bây giờ trạng thái bình thường mới (tôi xin nhắc lại rằng chúng ta đang nói về giai đoạn từ năm 2016 đến năm 2021) bao gồm:

• Rủi ro địa chính trị là yếu tố thường trực trong kế hoạch kinh doanh;

• Sự phân mảnh của thị trường toàn cầu thành các khối khu vực;

• An ninh kinh tế được ưu tiên hơn hiệu quả;

• Chủ nghĩa bảo hộ công nghệ và cạnh tranh tiêu chuẩn;

• Sự cạnh tranh tiền tệ và vai trò suy yếu của đồng đô la.

“Thế giới sẽ không bao giờ quay trở lại thời kỳ toàn cầu hóa của năm 2016, ngay cả khi Trump rời Nhà Trắng”, nhà kinh tế trưởng của Morgan Stanley cho biết. “Thần đèn của chủ nghĩa dân tộc đã thoát ra khỏi chiếc bình và không thể nào nhốt lại được nữa.”

Trong những tháng cuối nhiệm kỳ đầu tiên, Trump đã giáng cho Trung Quốc một loạt đòn mới:

• Cấm đầu tư vào các công ty Trung Quốc có liên quan đến tổ hợp công nghiệp-quân sự;

• Hạn chế đối với sinh viên và nhà nghiên cứu Trung Quốc;

• Đưa thêm 77 công ty công nghệ Trung Quốc vào danh sách đen;

• Gây áp lực buộc các đồng minh loại Trung Quốc khỏi cơ sở hạ tầng quan trọng.

Khi năm 2021 bắt đầu, nền kinh tế toàn cầu đang đứng trước ngã ba đường. Trật tự cũ đã bị phá hủy, và hình dáng của trật tự mới chỉ vừa mới hình thành. Một điều rõ ràng là: kỷ nguyên toàn cầu hóa vô tư đã kết thúc, mở đường cho một thế giới phức tạp hơn, chia cắt hơn và đầy xung đột.

Kochetov Alexey

PHẦN 1: https://www.facebook.com/share/p/18rb2JeFgU/

#Huawei #Joseph Stiglitz

0 notes

mideast-n-globalconflicts · 4 months ago

Text

Bằng chứng về chuyện các nước Châu Âu ủng hộ toàn diện cho chính quyền tân phát xít ở Kiev.

Lê Thế Mẫu

Yesterday at 6:42 PM ·

Bằng chứng về chuyện các nước Châu Âu ủng hộ toàn diện cho chính quyền tân phát xít ở Kiev.

Ngày 15/4/2025 đại diện EU về chính sách đối ngoại và an ninh, bà Kaja Kallas kêu gọi các nước EU tẩy chay các hoạt động của Nga kỷ niệm 80 năm Ngày chiến thắng phát xít Đức.

Lời kêu gọi này của đại diện EU về chính sách đối ngoại và an ninh là một trong những bằng chứng rõ ràng nhất về chuyện các nước Châu Âu ủng hộ toàn diện cho chính quyền tân phát xít ở Kiev. Cũng chính các nước Châu Âu nằm trong danh sách hơn 50 quốc gia phản đối Nghị quyết của Nga chống phục hồi chủ nghĩa phát xít được đưa ra bỏ phiếu tại Đại hội đồng Liên hợp quốc,

Vì thế, một trong những mục tiêu của Nga trong chiến dịch quân sự đặc biệt là phi phát xít hoá Ukraina.

Lịch sử đang lặp lại: Liên Xô đã từng phải hy sinh 27 triệu người để đánh bại chủ nghĩa phát xít trong Chiến tranh thế giới thứ hai, ngày nay Liên bang Nga đang tiến hành chiến dịch để phi phát xít hoá không chỉ Ukraina mà cả ở Châu Âu.

0 notes

russia-superpower · 4 months ago

Text

Liên bang Nga chế tạo thành công và đưa vào sử dụng biệt dược chuyên trị bệnh ung thư mọi giai đoạn.

Le The Mau

6h ·

Liên bang Nga chế tạo thành công và đưa vào sử dụng biệt dược chuyên trị bệnh ung thư mọi giai đoạn.

Tòa Phúc thẩm trọng tài thứ 9 đã xác nhận Liên bang Nga đã chế tạo thành công một loại biệt dược độc nhất vô nhị trên thế giới chuyên để điều trị các bệnh ung thư. Tên của biệt dược này là Afotide, có khả năng loai bỏ hoàn toàn khối u ác tính trong bất kể giai đoạn tiến triển nào của bệnh ung thư.

Loại biệt dược này hiện đã được sử dụng trong thực hành lâm sàng trên những người bệnh tình nguyện tại 7 trung tâm y tế trên toàn lãnh thổ Liên bang Nga./.

0 notes

usa-superpower · 4 months ago

Text

Giải mã chủ trương của Donald Trump thâu tóm đảo Greenland của Đan Mạch

Le The Mau

March 29 at 12:48 PM ·

Giải mã chủ trương của Donald Trump thâu tóm đảo Greenland của Đan Mạch

(Bài viết của Lê Thế Mẫu đăng trên Chuyên san Hồ Sơ Sự kiện của Tạp chí Cộng sản)

Tuyên bố gây chấn động của tân Tổng thống Mỹ Donald Trump về việc sẽ mua lại hoặc sử dụng sức mạnh quân sự cưỡng chế sáp nhập đảo Greenland của Đan Mạch không phải là “phát ngôn thất thường” mà là biểu hiện của chiến lược địa chính trị đầy tham vọng nhằm cạnh tranh với Nga và Trung Quốc ở Bắc C��c-một điểm nóng tiềm ẩn xung đột giữa các cường quốc trong thế kỷ XXI.

Kỳ 1. Vị thế đặc biệt của Greenland ở Bắc Cực

Greenland-kho báu của thế giới.

Greenland có dân số chỉ vẻn vẹn 57.000 người nhưng sở hữu nguồn tài nguyên thiên nhiên khổng lồ, quý hiếm, trước hết là dầu mỏ, khí đốt, vàng, than đá, đá cẩm thạch, nguyên tố đất hiếm và uranium có giá trị rất lớn đối với các ngành công nghiệp hiện đại trong thế kỷ XXI. Theo đánh giá của các chuyên gia địa chất Mỹ, Greenland sở hữu 43 trong số 50 loại khoáng sản mà Washington coi là có giá trị rất quan trọng đối với nền kinh tế và an ninh. Cục khảo sát địa Mỹ ước tính trữ lượng dầu của Greenland lên tới 52 tỷ thùng dầu, chiếm 3% trữ lượng đã được chứng minh của thế giới. Hiện nay, nhà cung cấp chính các loại nguyên tố hiếm cho Mỹ và thế giới là Trung Quốc. Khi mối quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc chuyển sang giai đoạn cạnh tranh chiến lược ngày càng quyết liệt, Washington cần Greenland như là nguồn cung cấp nguyên liệu cần thiết để thay thế nguồn nhập từ Trung Quốc. Ngoài ra, do tác động của hiện tượng nóng lên của khí hậu Trái Đất, băng ở Bắc Cực tan chảy nhanh hơn dự báo không chỉ làm lộ thiên kho báu này của thế giới mà còn tạo điều kiện thuận lợi nhất để mở rộng tuyến giao thông đường biển đi qua Bắc Băng Dương và triển khai các hệ thống tên lửa đánh chặn có thể kiểm soát các khu vực rộng lớn trên lãnh thổ Nga và Trung Quốc.

Vị thế địa chính trị của Greenland

Mặc dù là một quốc gia tự trị thuộc Vương quốc Đan Mạch, Greenland có quan hệ gắn bó với Châu Âu, giáp Đại Tây Dương ở phía đông nam, biển Greenland ở phía đông, Bắc Băng Dương ở phía bắc và Vịnh Baffin ở phía tây. Quốc gia có vị trí gần Greenland nhất là Canada. Vì thế, Greenland cùng với Canada và khu vực Bắc Cực hình thành vành đai địa chính trị vô cùng quan trọng được coi là tâm điểm cạnh tranh giữa Mỹ với Nga và Trung Quốc trong thế kỷ XXI. Không phải ngẫu nhiên mà Tổng thống Donald Trump không chỉ có ý định thâu tóm Greenland mà còn coi Canada là “một bang của Mỹ”.

Greenland trở thành thuộc địa của Vương quốc Na Uy (Norgesveldet) từ năm 1261. Từ sau năm 1397, khi Liên minh Kalmar hình thành gồm ba quốc gia là Đan Mạch, Nauy và Thuỵ Điển, quyền kiểm soát Greenland được chuyển giao cho Vương quốc Đan Mạch. Tới năm 1814, theo Hòa ước Kiel giữa Thuỵ Điển và Đan Mạch trong cuộc chiến với Napoleon, Greenland chính thức trở thành thuộc địa của Đan Mạch. Năm 1953, chính quyền Copenhagen thông qua Hiến pháp xác định Greenland là một tỉnh của Đan Mạch. Sau cuộc trưng cầu ý dân năm 1978, Quốc hội Đan Mạch thông qua Luật số 577 trao cho Greenland quyền tự trị, còn Nữ hoàng Đan Mạch Margrethe II là Quốc trưởng của Greenland.

Sau gần 300 năm dưới sự cai trị của Đan Mạch, Greenland đã tiến bước dài trong nỗ lực giành quyền độc lập với Đan Mạch. Sau cuộc trưng cầu dân ý năm 2008, Quốc hội Đan Mạch trao nhiều quyền tự trị hơn cho Greenland. Tuy nhiên, Copenhagen vẫn giữ quyền kiểm soát tài chính, đối ngoại, quốc phòng và sẽ giảm dần trợ cấp hàng năm và từ bỏ quyền kiểm soát tài nguyên thiên nhiên của Greenland. Mặc dù Greenland không phải là thành viên của EU nhưng vẫn có quyền được hưởng các nguồn tài trợ của Châu Âu, người dân có quyền tự do đi lại như công dân EU và có thể trông cậy vào sự bảo vệ của NATO trong trường hợp bị xâm lược. Hiện nay ở Greenland đang nổi lên phong trào đòi giành độc lập hoàn toàn và tách khỏi Đan Mạch. Theo Hiệp ước kỳ năm 2009 với Đan Mạch, Greenland có quyền tổ chức trưng cầu dân ý về nền độc lập. Một cuộc khảo sát được tiến hành dưới sự giám sát của hai chuyên gia Minik Rosing và David Dreyer Lassen thuộc Đại học Copenhagen trong năm 2019 cho thấy 67,7% dân số Greenland ủng hộ xu hướng giành độc lập khỏi Đan Mạch. Các nhà quan sát cho rằng nếu giành được quyền độc lập hoàn toàn khỏi Đan Mạch, Greenland có thể nhận được sự hỗ trợ kinh tế và an ninh đáng kể của Mỹ.

Cuộc chiến ở Yemen và sự sụt giảm mạnh lưu lượng giao thông qua kênh đào Suez đã gây khó khăn rất lớn đối với các hãng vận chuyển hàng hảo trên toàn thế giới. Trong bối cảnh đó, tuyến giao thông có triển vọng nhất có thể thay thế tuyến đường qua Kênh đào Suez là tuyến đường đi qua Bắc Cực trong điều kiện băng tan nhanh hơn dự báo ở khu vực này. Trong 10 năm từ năm 2013 đến năm 2023, số lượng tàu vận tải đi qua Bắc Cực hàng năm tăng đều đặn hơn 30%. Trong đó chủ yếu là các tàu của Nga và Trung Quốc. Hiện nay, Nga và Trung Quốc đang tích cực hợp tác không chỉ để khai thác tài nguyên thiên nhiên quý hiếm mà còn đẩy mạnh phát triển tuyến vận tải biển đi qua Bắc Cực. Trong đó Nga có ưu thế vượt trội không chỉ vì có vị thế là quốc gia có bờ biển tiếp giáp Bắc Cực mà còn có đội tàu phá băng mạnh nhất thế giới chạy bằng năng lượng nguyên tử. Tình hình này khiến giới lãnh đạo Mỹ hết sức lo ngại.

Ngoài ra, biến đổi khí hậu đã hạ thấp đáng kể mực nước ở Kênh đào Panama, ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động giao thông hàng hải toàn cầu. Kênh đào Panama nối liền Thái Bình Dương và Đại Tây Dương. Nếu không có kênh đào này, tàu thuyền sẽ phải đi theo một tuyến đường vòng dài 7.000 dặm đến Mũi Hảo Vọng ở điểm cực nam của Nam Mỹ để đi từ Đại Tây Dương đến Thái Bình Dương. Vì vậy, chủ trương của Tổng thống Mỹ Donald Trump thiết lập quyền kiểm soát Kênh đào Panama xuất phát từ tham vọng bảo kiểm soát hoạt động vận chuyển hàng hải trên thế giới. Mỹ là quốc gia đã từng kiểm soát hoạt động giao thông hàng hải qua Kênh đào Pamama trong hầu hết thế kỷ XX kể từ khi kênh đào này mở cửa vào năm 1914. Chính quyền Panama chỉ giành được quyền kiểm soát hoàn toàn kênh đào vào năm 1999. Như vây, chủ trương của Tổng thống Mỹ Donald Trump giành lại quyền kiểm soát Kênh đào Pamanma của sáp nhập Greenland đều nằm trong chiến lược giành quyền kiểm soát các tuyến giao thông huyết mạch trên thế giới.

Donald Trump không phải là nhà lãnh đạo Mỹ đầu tiên chủ trương thâu tóm lãnh thổ của nước khác.

Thế lực đầu tiên của Mỹ nhằm mua Greenland là vào năm 1867. Vào thời điểm đó, Mỹ đã từng mua bán đảo Alaska của Nga với giá khoảng 7 triệu USD. Được khích lệ bởi thành công mua Alaska, Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ William H. Seward coi việc mua Greenland của Đan Mạch là một ý tưởng đáng được cân nhắc nghiêm túc. Nhà sử học Jeff Ludwig, Giám đốc bảo tàng mang tên William H. Seward ở New York, cho biết, năm 1867 một số thương nhân Mỹ đã từng đàm phán với các đối tác của họ ở Copenhagen và đạt được thoả thuận rất giống với những điều khoản mua Alaska của Nga, với giá 7,5 triệu USD để mua quần đảo Tây Ấn thuộc Đan Mạch (ngày nay là quần đảo Virgin) nhưng Quốc hội Mỹ đã bác bỏ thỏa thuận này. Về sau, Mỹ vẫn mua được đảo Tây Ấn của Đan Mạch vào năm 1917 với giá 25 triệu USD. Sau Chiến tranh thế giới thứ hai, vào năm 1946 Mỹ đề nghị trả cho Đan Mạch 100 triệu USD dưới dạng vàng thỏi để mua đảo Point Barrow của Đan Mạch. Tuy nhiên, chính phủ Đan Mạch đã từ chối. Nếu Đan Mạch đồng ý với đề nghị này của Mỹ, họ mất quyền kiểm soát mỏ dầu lớn bậc nhất thế giới ở Vịnh Prudhoe.

Như vậy, Tổng thống Mỹ Donald Trump không phải là người đầu tiên chủ trương thâu tóm lãnh thổ của nước khác khi đưa ra đề xuất mua đảo Greenland của Đan Mạch. Ngày 6/1/2025, Donald Trump viết trên trang mạng xã hội Truth Social: “Greenland sẽ được hưởng lợi rất nhiều nếu trở thành một phần của Mỹ. Chúng ta sẽ bảo vệ Greenland khỏi sự nhòm ngó rất đáng sợ của các nước trên thế giới. Chúng ta sẽ làm cho Greenland vĩ đại trở lại!”. Trong cuộc họp báo ngày 7/1/2025, ngoài việc công bố kế hoạch sáp nhập Greenland, Donald Trump còn cho biết Mỹ nên kiểm soát Kênh đào Panama và cân nhắc khả năng sáp nhập Canada vào Mỹ. Cũng trong một cuộc họp báo, Donald Trump cho biết ông đã sẵn sàng giải quyết những vấn đề này, kể cả bằng giải pháp quân sự. Theo báo Wall Street Journal, nhóm cố vẫn của Tổng thống Mỹ Donald Trump đang tích cực chuẩn bị các cuộc đàm phán với chính phủ Đan Mạch về vị thế tương lai của Greenland.

Theo chuyên gia phân tích Will Shriver, chủ trương của Tổng thống Mỹ Donald Trump sáp nhập Greenland nằm trong chiến lược cạnh tranh địa chính trị để “làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại”. Nếu Washington thực sự sáp nhập Greenland tương tự như cách họ đã từng mua Louisiana vào năm 1803 và tăng gấp đôi diện tích lãnh thổ hiện tại, thì Mỹ sẽ trở thành cường quốc Bắc Cực thứ hai sau Nga. Khi đó, Mỹ sẽ kiểm soát các tuyến đường vận chuyển qua Bắc Cực để cạnh tranh với Nga và Trung Quốc-quốc gia đang có kế hoạch xây dựng “Con đường tơ lụa trên biển” đi qua Bắc Cực tới Châu Âu. Về quân sự, từ năm 1951 Mỹ đã triển khai lực lượng ở Greenland và chịu trách nhiệm bảo đảm an ninh cho quốc đảo tự trị này theo một hiệp ước ký với Đan Mạch. Mỹ có căn cứ quân sự Pituffik ở Greenland có sức chứa lên tới 10.000 quân, đóng vai trò cảnh báo sớm về các cuộc tấn công bằng tên lửa. Hòn đảo này có vai trò quan trọng trong việc kiểm soát dải bờ biển kéo dài ven biển Đại Tây Dương, có thể trở thành tuyến đường cho tàu ngầm Nga di chuyển đến bờ biển phía đông nước Mỹ và toàn bộ Bắc Đại Tây Dương./.

(Tiếp kỳ 2. Bắc Cực-tâm điểm cạnh tranh giữa Mỹ, Nga và Trung Quốc).

0 notes

buiducchinh · 5 months ago

Text

Tròn 3 năm trước, tôi viết bài này để tự có một góc nhìn rộng hơn trong cuộc chiến tại Ukraine. Từ đó đến nay, tôi tự hứa bài viết này sẽ luôn luôn ở vị trí đầu trang cho đến khi ngày hòa bình. Hôm nay tôi chia sẻ lại để đánh dấu một bước ngoặt trong diễn biến cuộc chiến.

---

It's true that Ukraine shares deep roots with Russia. But "sharing" can also mean a struggle to "break free".

PUTIN: "NGA VÀ UKRAINE LÀ MỘT DÂN TỘC THỐNG NHẤT"

Giải thích về lý do tấn công Ukraine, ông Putin khẳng định lịch sử không cung cấp bất kỳ một bằng chứng nào về việc Ukraine từng là một quốc gia có chủ quyền.

Với Putin, Ukraine là do Nga tạo ra trong thời kỳ Liên Bang Xô Viết. Ukraine và Nga là một dân tộc đồng nhất, không thể chia cắt. Dân tộc ấy cùng chung tôn giáo, ngôn ngữ, văn hóa và lịch sử. Khi thăm Ukraine vào năm 2013, Putin tuyên bố: “Sự chia rẽ của hai đất nước là do những tác động nơi trần thế, nhưng sự hợp nhất của hai đất nước là ý nguyện của Chúa Trời”.

Khối dân tộc đồng nhất mà Putin nhắc tới bắt nguồn từ một liên bang gồm nhiều bộ tộc Slavic và Finnic tồn tại vào thế kỷ thứ 9 với tên gọi là Kieven Rus. Có tuổi thọ chừng 5 thế kỷ, Kieven Rus nằm trên một phần đất hiện tại của Ukraine, miền Tây nước Nga, cùng một số nước Bắc Âu và Baltic khác (1).

Trong số những quốc gia này, ba nước Ukraine, Belarus và Nga coi Kyiv - thủ đô hiện nay của Ukraine- là quê hương đất tổ. Tên nước của Belarus và Russia cũng đều bắt nguồn từ chữ “Rus” trong Kieven Rus (2).

Về chữ "Rus", nó bắt nguồn từ chữ "Ruotsi" có nghĩa là "Thụy Điển". Và chữ "Ruotsi" lại bắt nguồn từ chữ "Rōþin" có nghĩa là "chèo thuyền". Người Thụy Điển xưa là dân biển (Viking). Dân Viking cũng là thủy tổ của người Đan Mạch, Na Uy hiện nay, ảnh hưởng văn hoá và nguồn gene lên các nước Bắc Âu khác.

Chữ "Viking" cũng không có nghĩa là "cướp biển" mà bắt nguồn từ chữ "vika" có nghĩa là "đổi ca chèo thuyền". Người Viking có tài đi biển. Họ rất giỏi trong việc dong buồm ra khơi để khai phá các vùng đất mới, thiết lập nên các dòng chảy buôn bán và các khu vực thương mại.

Vượt biển sang phía Tây, họ đặt chân lên Châu Mỹ hàng trăm năm trước cả Christopher Columbus. Vượt biển sang phía Đông, họ men theo các con sông tiến sâu vào vùng Đông Âu, trở thành những thương nhân đầu tiên đặt nền móng cho các thị trấn sầm uất ở Kieven Rus. Khi Moscow chỉ là một ngôi làng hẻo lánh thì Kyiv đã là một trung tâm thương mại lớn của thế giới lúc đó. "Rus" có lẽ thoạt đầu dùng để chỉ người Viking ở Kieven Rus, sau đó mới dùng chung cho các sắc tộc khác trong cùng đế chế.

Như vậy, cái tên "người Nga" (Rus-sian/ русь), thú vị thay, có lẽ bắt nguồn từ cái tên "người Thụy Điển" hay "người chèo thuyền" trong tiếng Bắc Âu cổ. Ở Phần Lan và Estonia (thuộc địa cũ của đế chế Thụy Điển), nếu bạn nghe ai nói "Ruotsi" hay "Rootsi" thì có nghĩa là họ đang nói đến Thụy Điển chứ không phải Russia (Nga). Sự chuyển nghĩa từ "Thụy Điển" thành "Nga" có lẽ là một trong những câu chuyện thú vị của biến động ngôn ngữ và ngữ nghĩa.

Việc Nga coi một thành phố của Ukraine là đất tổ không có gì là lạ, bởi lịch sử loài người là lịch sử di cư và mở rộng. Tuy nhiên, việc Putin coi Kyiv là đất tổ, và vì thế Ukraine thuộc về Nga đã từng bị một số nhà sử học coi là sự "ăn cắp danh tính" (3).

Chủ nghĩa dân tộc của Putin có lẽ một phần chịu ảnh hưởng từ nhà triết học Ivan Ilyin (4). Ông khẳng định nước Nga chỉ có thể tồn tại nếu giữ được khối đại đồng gồm ba nước có chung cội nguồn danh tính dân tộc từ Kieven Rus: Nga, Belarus và Ukraine.

Như một sự trùng hợp có lợi cho Putin, tên của ông (Vladimir), tên của tổng thống Ukraine hiện nay (Volodymyr) và tên của hoàng tử từng thống trị Kieven Rus (Vladimir the Great) gần như giống hệt nhau. Điều này từng được Putin nhắc đến khi chiếm Crimea (5). Tượng của Vladimir the Great được dựng lên ở cả đất tổ Kyiv và Moscow (2). Quay trở lại ảnh hưởng của Viking và Bắc Âu, chữ "Vladimir" có gốc từ chữ "Waldemar" hay "Valdemar" / "Woldemar" là những chữ có gốc Bắc Âu/ Đức. Nó gồm chữ "wald" = quyền lực, và chữ "mar" = danh tiếng (21).

Như vậy, một trong những lý do Putin tấn công Ukraine rất có thể bắt nguồn từ những diễn ngôn mà ông đã kiên định theo đuổi về một dân tộc thống nhất (one people).

Những biến thể khác của diễn ngôn này cho rằng lý do Putin động binh còn là việc ông muốn hiện thực hóa giấc mộng hồi sinh đế chế Nga Hoàng, thậm chí hồi sinh Liên Bang Xô Viết. Tuy nhiên, đây hầu như chưa bao giờ là điều Putin từng rõ ràng khẳng định.

---

TÙ NHÂN ĐỊA LÝ

Ukraine mang số phận một vùng đất nằm giữa các đế chế lớn. Nơi đây đã liên tục bị nhìn ngó, thống trị và chia cắt bởi khối thịnh vượng chung Balan-Lithuania ở hướng Bắc, Áo Hung ở hướng Tây, Ottoman ở hướng Nam và Nga ở hướng Đông.

Vì thế, lịch sử vùng đất này là lịch sử của các sắc dân Ukraine liên tục nổi dậy và hòa hoãn, thần phục và phản kháng các đế chế cầm quyền. Cuộc giằng co để khẳng định danh tính văn hóa Ukraine đã luôn âm ỉ, bất chấp việc vùng đất này về mặt chính danh luôn là một phần của nhiều đế chế khác nhau.

Như vậy, mỗi cuộc xung đột giữa các đế chế lại là một cơ hội để Ukraine bứt ra khẳng định danh tính độc lập của mình. Cuộc cách mạng lật đổ Sa Hoàng năm 1917 cũng vậy. Nó biến Ukraine thành một cuộc hỗn chiến với 6 quân đội khác nhau. Kyiv bị đổi chủ 5 lần chỉ trong vòng 1 năm.

Tuy nhiên, sự sụp đổ của Sa Hoàng chỉ tạo điều kiện cho Ukraine trở thành một quốc gia độc lập trong một thời gian vô cùng ngắn ngủi. Không lâu sau đó, vùng đất này cũng không thoát khỏi lời nguyền địa lý. Tuy thành công trong việc thoát khỏi sự thống trị của đế chế Nga, Ukraine lại nhanh chóng bị sát nhập vào Liên Bang Xô Viết.

---

XUNG ĐỘT VĂN HÓA GIỮA ĐẾ CHẾ NGA VÀ UKRAINE

Trong lịch sử phát triển của loài người, “quốc gia” là một khái niệm mới mẻ. Nếu chỉ căn cứ vào các đường biên lịch sử, ta có thể vô tình phủ nhận văn hóa của nhiều dân tộc, trong đó có chính dân tộc Việt Nam với nhiều giai đoạn lịch sử là một vùng đất bị đô hộ bởi các cường quốc.

Nói cách khác, một vùng đất có danh chính ngôn thuận là một phần của nước khác không có nghĩa là vùng đất ấy ngoan ngoãn chấp nhận danh phận đó.

ĐI xa hơn, nhà sử học Motyl cho rằng, chính các đế chế mới là những kẻ bị khủng hoảng danh tính, bởi lịch sử của họ là lịch sử của sự pha trộn nhiều sắc dân khác nhau.

Điều này đặt ra giả thiết "identity thef", tức là sẽ xảy ra những trường hợp một đế chế có thể "ăn cắp" danh tính của một dân tộc bị đô hộ. Đây là lý lẽ được Motyl đưa ra khi hoàng tử Vladimir the Great trị vì vùng Kyiv lại được coi là ông tổ của nước Nga.

Như vậy, biên giới chỉ định nghĩa "sức mạnh quốc gia" chứ không định nghĩa "sức mạnh văn hóa". Chính vì thế, ngôn ngữ là một trong những nền tảng cơ bản nuôi sống danh tính của một dân tộc. Đó là lý do học giả Phạm Quỳnh nói rằng: "Truyện Kiều còn, tiếng ta còn. Tiếng ta còn, nước ta còn” (6).

Trong trường hợp Ukraine cũng vậy. Việc tiếng Ukraine tuy cùng gốc Slavic nhưng vẫn rất khác với tiếng Nga đã luôn là sự đe dọa với khối Nga thống nhất.

Chính vì thế, Sa Hoàng Nga đã liên tục theo đuổi chính sách Nga hóa (Russification). Đó là việc kìm hãm sự tiếp nối của văn hóa các dân tộc nhỏ lẻ, bắt bớ các tiếng nói dân tộc dân chủ, đưa người Nga vào các vùng đất mới, tuyển người Nga vào các vị trí giảng dạy. Với Ukraine, giáo viên Ukraine được dùng để dạy tiếng Nga, thậm chí SA Hoàng còn cấm luôn việc sử dụng tiếng Ukraine (7+8: thông tư Valuev Circular và Ems Ukaz).

Chính sách Nga hóa này chủ yếu dựa trên sự đồng nhất về 3 vấn đề:

- Gốc Kieven Rus

- Gốc tôn giáo dòng Chính Thống Orthodox

- Gốc dân Slavic (gồm Ba Lan, Séc, Slovakia, Nga, Belarus, Ukraine, Bulgaria và Nam Tư cũ).

Về gốc Kieven Rus, ta đã đề cập ở trên. Về tôn giáo, chỉ trong nội vùng Kyiv, hơn 1200 nhà thờ dòng Uniate phải cải đạo. Về gốc dân Slavic, nhà văn vĩ đại người Séc Karel Havlíček khẳng định vào năm 1844 rằng "hệ tư tưởng Slavic vừa là một tấm khiên phòng vệ trước người Đức hung hăng, vừa bị người Nga tận dụng để chính danh hóa những tham vọng đế quốc của mình. Người Nga thích gọi mọi thứ của Nga là Slavic, để sau này có thể gọi mọi thứ của Slavic là Nga" (9).

Tuy nhiên, vẫn có những vùng đất là một phần của đế chế Nga, nhưng Nga không thể dùng 3 diễn ngôn trên (Kieven Rus, Chính thống giáo, Slavic) để giải thích cho tính chính danh. Đó là các vùng đất mà đế chế Thụy Điển mất cho Nga như Phần Lan và Estonia.

Khi không thể dựa vào "văn hóa", "tôn giáo" và "ngôn ngữ" để chính danh, thì 3 nền tảng căn bản này bị kiềm tỏa bằng các giải pháp thông thường của kẻ đô hộ. Ví dụ, để xóa nhòa danh tính của các sắc dân riêng lẻ, Nga chia danh tính văn hóa của đế chế thành 3 phần: Nga Lớn, Nga Nhỏ, và Nga Trắng.

Quay lại với trường hợp Ukraine, chính sách “diệt chủng văn hóa” đó khiến nhiều người trong tầng lớp chí sĩ phải di cư về phía Tây. Nhưng ở phía Tây, người Ukraine dưới sự thống trị của đế chế Áo cũng bị gạt ra ngoài. Họ rơi vào tình huống phía trước là biển, phía sau là quân thù. Thế "một cổ hai tròng" đó đã thúc đẩy chủ nghĩa dân tộc Ukraine ngày càng trỗi dậy mạnh hơn.

---

XUNG ĐỘT VĂN HÓA GIỮA CHÍNH QUYỀN LIÊN XÔ VÀ UKRAINE

Nhận thức được sức mạnh của danh tính văn hóa, Lenin hiểu rằng các sắc dân từng đổ máu lật đổ Sa Hoàng Nga sẽ không chịu từ bỏ ngôn ngữ của mình. Chính vì thế, chính sách khởi thủy của Liên Xô là tôn trọng ngôn ngữ và văn hóa bản địa c��a các nước cộng hòa thành viên. Lenin cho rằng kẻ thù của Liên Xô không phải chủ nghĩa dân tộc của các sắc dân nhỏ lẻ mà chính là tư tưởng đế quốc Đại Nga (Great Russia nationalism).

Tuy nhiên, người kế nhiệm Stalin lại theo đuổi một chính sách ngược lại. Ông hướng đến một hình ảnh Liên Xô đồng nhất, lãnh đạo bởi người Nga. Ông từng tuyên bố: “Dân tộc ưu việt nhất là dân tộc Nga, dân tộc Liên Xô nhất là dân tộc Nga” (19).

Dưới quyền lãnh đạo của Stalin, kẻ thù chế độ không còn là “giai cấp” mà có hình hài "dân tộc" (10). Trong chiến dịch dân tộc ấy (ethnicity operation), hơn chục sắc dân bị rơi vào tầm ngắm, gồm người Xô Viết gốc Đức, Ba Lan, Nhật, Hàn, Tarta…vv. Hệ quả của chính sách này là khoảng 3.3 triệu người bị đi đày, gần một nửa chết vì bệnh tật và đói kém (11).

Chính sách trên cũng áp dụng với những người Ukraine không chịu đồng hóa đến mức như Stalin mong muốn. Ngôn ngữ Ukraine gần như bị cấm ngoài phạm vi lãnh thổ. Các hoạt động văn hóa tại Ukraine bị kiểm soát chặt chẽ. Một số nhân vật chủ chốt của phong trào dân tộc Ukraine bị rơi vào tầm ngắm. Nhiều người Ukraine bị áp lực phải đổi từ Công giáo qua Chính thống giáo của Nga. Nhiều người Nga được khuyến khích di cư đến sống ở Ukraine.

Sự kiềm tỏa văn hóa này đi kèm với các chính sách kinh tế. Vào đầu những năm 30, Liên Xô đẩy mạnh quá trình hợp tác xã hóa nông nghiệp. Quá trình này đòi hỏi sự dịch chuyển lương thực từ nhiều vùng khác nhau trên lãnh thổ để phục vụ cho công nghiệp hóa hiện đại hóa đất nước. Cùng với nhiều yếu tố khác, việc dịch chuyển lương thực như vậy góp phần tạo ra nạn đói và cái chết của 5 triệu người Nga, 4 triệu trong số đó là người Ukraine.

Stalin sau này bị tố cáo rằng, nhằm mục đích trừng phạt, ông đã cố tình vận chuyển gần như toàn bộ lương thực ra khỏi các nông trang của Ukraine + hạn chế di chuyển của người dân + hạn chế cứu trợ --> khiến nạn đói ở đây trầm trọng hơn.

Gần 4 triệu người Ukraine chết đói không hẳn vì thiếu lương thực, mà vì lương thực bị giật khỏi tay. Vì thế, nhiều nhà sử học gọi nạn đói Ukraine (Holodomor) hay nạn đói Kinh Hoàng (Terror famine) là nạn đói gây ra bởi con người, "nhân tai" chứ không phải "thiên tai". Mười lăm quốc gia đã công nhận nạn đói Ukraine là hành động "diệt chủng" (12). Tuy nhiên, người Liên Bang Xô Viết bị cấm nói về nạn đói này.

Cùng với sự lớn mạnh của Đức Quốc Xã, nhiều người Ukraine nuôi hy vọng rằng vì có lịch sử từng là một phần của đế chế Áo-Hung, Đức có thể cho phép Ukraine tuyên bố độc lập. Đó là thời gian trước thế chiến 2 khi Đức vẫn tôn trọng thỏa thuận chia đôi Đông Âu với Nga. Để trừng phạt và diệt trừ những sĩ quan Ba Lan không thần phục, Stalin tiến hành cuộc thảm sát Katyn, giết chết hơn 20 ngàn mạng ngườngười. Đây là một trong số những tội ác chiến tranh mà Liên Xô thoạt đầu chối cãi, nhưng sau đó đã phải công nhận (13).

Tuy nhiên, với những người Ukraine có mầm mống phản bội Nga, Stalin không thể ngang nhiên giết những kẻ vốn theo diễn ngôn của Liên Xô là "anh em một nhà". Vậy nên, ông đày 11.000 người Ukraine đi Siberia.

Chính sách Nga hóa được tiếp tục bởi các đời lãnh đạo sau của Liên Xô. Khrushchev từng tuyên bố: “Chúng ta càng phổ cập tiếng Nga nhanh bao nhiêu thì càng xây dựng chủ nghĩa cộng sản nhanh bấy nhiêu”. Dưới thời Brezhnev, tất cả các khóa luận tốt nghiệp đều phải viết bằng tiếng Nga và được Moscow phê duyệt.

Chính sách Nga hóa diễn ra mạnh mẽ nhất ở Ukraine. Ngày nay, hầu hết người Ukraine có thể nói tiếng Nga dù người gốc Nga chỉ chiếm khoảng 17%, chủ yếu ở phía Đông. Đất nước bị chia đôi về văn hóa, phía Tây thân châu Âu, phía Đông ngả về Nga.

---

CHỦ NGHĨA DÂN TỘC CỰC ĐOAN TẠI UKRAINE

Như vậy, chủ nghĩa dân tộc Ukraine đã có từ lâu, trỗi dậy mạnh mẽ vào thế kỷ 18 đến cách mạng tháng 10, liên tục cựa quậy trong thời kỳ Liên Xô, và bứt phá thành một quốc gia độc lập khi Liên Xô tan rã. Tuy nhiên, cho đến thời điểm này, một nhánh nhỏ của chủ nghĩa dân tộc ấy đã chuyển màu cực hữu và cực đoan.

Giống như nhiều quốc gia khác, mầm mống cực hữu tại Ukraine khởi nguồn từ suy thoái kinh tế, thất nghiệp, tham nhũng và các thành phần cực đoan của fan bóng đá. Tuy nhiên, nó chỉ thực sự bắt rễ vào năm 2008. Nhưng trước tiên, ta phải lùi về năm 1990 khi Đức thống nhất.

Sau khi bức tường Berlin sụp đổ, Nga Mỹ ngồi lại để thỏa thuận xem một nước Đức thống nhất có nên/ có thể nhập vào NATO không. Nhiều người cho rằng dường như NATO đã có ý hứa là nếu Đức vào NATO thì NATO sẽ không mở rộng về hướng Đông Âu. Bản thân ông Gorbachev khi kể lại cũng không nhất quán. Lúc thì ông nói là NATO có hứa, lúc thì ông nói là NATO chỉ bàn tới việc mở rộng ở Đức thống nhất mà thôi.

Cho đến tận bây giờ, lời hứa đó vẫn được các bên thân Nga liên tục đưa ra để giải thích cho sự giận giữ của Nga và cuộc chiến ở Ukraine. Tiếc rằng, kể cả khi lời hứa có thật thì nó cũng không được ghi xuống thành giấy trắng mực đen (20).

Từ đó đến nay, NATO đã kết nạp thêm nhiều thành viên của Đông Âu như Balan, Séc, Hungary, Bulgary...Tại hội nghị thượng đỉnh của NATO tại Buchares năm 2008, Ukraine được công nhận là một thành viên tương lai (aspiring member).

Song song với NATO, liên minh châu Âu (EU) đồng ý ký một thỏa thuận kinh tế quan trọng với Ukraine.

Cả hai sự kiện của NATO và EU đều khiến Nga nổi giận. Nhằm kéo Ukraine trở lại phía mình, năm 2013, Nga thuyết phục chính quyền thân Nga lúc đó, đứng đầu là Yanukovych, với một thỏa thuận trị giá 15 tỷ đô la. Ông Yanukovych đồng ý, bỏ qua mối làm ăn với châu Âu trước thời điểm ký thỏa thuận chỉ vài ngày.

Vì gần 70% dân số ủng hộ Ukraine trở thành một phần của EU, người dân đổ xuống đường biểu tình (EuroMaidan). Dù đã đàn áp đẫm máu các cuộc biểu tình, ông Yanukovych vẫn bị lật đổ, phải chạy sang Nga.

Chính quyền mới lên thay thế có tư tưởng thân Mỹ và phương Tây. Việc Putin “mua chuộc” Yanukovych được coi bằng chứng về việc Nga là kẻ ngáng đường Ukraine vào EU. Diễn biến trên ảnh hưởng xấu đến vùng Đông Ukraine giáp biên giới Nga nơi có nhiều người gốc Nga sinh sống, đóng vai trò xúc tác cho việc hình thành các nhóm ly khai, đòi độc lập. Trước tình hình đó, Nga có hai động thái quan trọng:

- Động thái thứ nhất của Nga là đổ quân lên bán đảo Crimea. Vùng đất này được sang tên cho Ukraine trong thời kỳ Liên Xô để thể hiện tình anh em hữu hảo. Sau cuộc trưng cầu dân ý, Crimea với 60% dân gốc Nga được sáp nhập trở lại lãnh thổ Nga, bất chấp sự phản đối của Ukraine và các tranh cãi về tính trung thực của quá trình trưng cầu.

Lý do Putin đưa ra là vì Crimea là nơi hoàng tử của Kieven Rus hơn 1000 năm trước chính thức cải đạo sang Thiên Chúa giáo. Vì thế, nó cũng là đất thánh giống như Jerusalem vậy (5).

Đây được coi là bước đi chiến lược. Bởi Crimea dù là đất của Ukraine nhưng theo thỏa thuận vẫn luôn là căn cứ quân sự quan trọng của Nga. Putin có lẽ không thể để Crimea rơi vào tay một chính quyền thân Mỹ/ phương Tây.

- Động thái thứ hai của Nga là cung cấp vũ khí cho các nhóm ly khai gốc Nga ở Đông Ukraine. Hẳn chúng ta còn nhớ, một trong số những quả đạn pháo đó của Nga đã vô tình bắn rơi một máy bay của Malaysia (MH17), làm 283 người thiệt mạng. Cho đến nay, Nga vẫn phủ nhận điều này.

Sự kiện thảm khốc trên khiến chính quyền Ukraine quyết định đối mặt vũ trang mạnh mẽ hơn với các nhóm ly khai. Vùng Đông Ukraine biến thành một cuộc nội chiến do Nga chống lưng. Chiến tranh không chỉ mới diễn ra như ta thấy mấy ngày qua. Chiến tranh đã diễn ra từ năm 2014 cho đến nay.

Như vậy, cuộc đảo chính EuroMaidan đánh dấu mốc cho những thành phần cực hữu của Ukraine chia hẳn thành hai phe: “thân Nga” và “thù Nga”. Xung đột giữa hai bên trở thành mảnh đất màu mỡ cho chủ nghĩa dân tộc cực đoan hình thành, trong đó cái tên nổi nhất là Tiểu đoàn Azov.

Nấp dưới danh nghĩa “dân phòng”, Azov dần dần lớn mạnh, thậm chí trở thành một phần của Vệ binh quốc gia. Trong một phóng sự về trại hè dành cho thiếu niên của Azov, người ta thấy cả những bé gái xăm lên mình hàng chữ “white pride” (niềm tự hào da trắng). Tụi trẻ con được đào tạo để trở thành những chiến binh, để hiểu rằng Ukraine quan trọng hơn ván trượt và trò chơi điện tử. Chính người phát ngôn của Azov cũng phải thừa nhận rằng 10-20% thành viên Azov có tư tưởng cực hữu và phân biệt chủng tộc kiểu hậu Đức Quốc Xã (Neo-Nazi) (14).

Bộ máy tuyên truyền của Nga và Putin cũng dùng chính lý do này để giải thích cho tính chính nghĩa của cuộc tấn công Ukraine. Đó là cuộc chiến nhằm cứu những người gốc Nga khỏi họa diệt chủng dưới bàn tay của tổng thống Ukraine - người mà theo Putin - là một kẻ nghiện ngập, theo chủ nghĩa dân tộc cực đoan và mang tư tưởng Đức Quốc Xã. (Nói thêm là lời cáo buộc này của Putin khiến nhiều người ngỡ ngàng vì bản thân tổng thống Ukaine là người Do Thái - nạn nhân của Đức Quốc Xã).

Dù chỉ là thiểu số trong chính trường Ukraine, thậm chí còn không đủ sự ủng hộ để lấy ghế trong quốc hội, nhưng Azov và khoảng 30 nhóm cực hữu khác vừa là vũ khí đắc lực, vừa là mối đe dọa cho Ukraine.

- Họ là vũ khí đắc lực vì khi được kích động bởi tinh thần dân tộc, họ trở thành những chiến binh sẵn sàng xả thân. Các nhóm cực hữu từ sự kiện Euromaidan năm 2014 đã giúp chính quyền Ukraine đối mặt với quân ly khai có vũ khí tối tân hơn do Nga tài trợ.

- Tuy nhiên, thành phần dân tộc cực đoan và da trắng thượng đẳng trong các nhóm này cũng gây ra các tội ác chiến tranh trong cuộc xung đột với thành phần ly khai thân Nga. Điều này đã được khẳng định bởi tổ chức Amnesty, với nạn nhân và kẻ thủ ác đến từ cả hai bên xung đột (15). Vùng Đông Ukraine trở thành chiếc nam châm thu hút nhiều phần tử cực hữu từ khắp nơi trên thế giới chứ không chỉ người Ukraine (16).

Các nhóm cực hữu bị tố cáo có tư tưởng phát xít như vậy cũng là hiểm họa cho tương lai của Ukraine. Đối mặt với quân Nga, họ bây giờ là các anh hùng. Nhưng khi cuộc chiến này kết thúc, họ có thể là những kẻ phá hoại hình ảnh Ukraine. Nếu trở thành một thành viên của EU, Ukraine phải đảm bảo xóa sổ các nhóm cực hữu này. Nguy hiểm hơn, phần còn lại của dòng vũ khí viện trợ đang từ khắp nơi đổ về có khả năng trở thành chiến lợi phẩm của những “mujahidin Ukraine” khi bom đạn ngừng rơi.

---

Con người chúng ta có nhiều danh tính khác nhau: danh tính dân tộc, danh tính quốc gia, danh tính tôn giáo, danh tính tư tưởng, danh tính chính trị...vv. Khi những danh tính này đối đầu với nhau, ta buộc phải lựa chọn và diệt vong danh tính khác.

Loài người đã dùng danh tính tôn giáo để cứu rỗi những kẻ xa lạ hay giết cả chính gia đình máu mủ. Ví dụ cực đoan nhất có lẽ là việc Khmer Đỏ lấy danh tính cộng sản để diệt chủng chính giống loài của mình.

Sức mạnh của danh tính là một trong những lý do nhiều nhà lãnh đạo Liên Xô là người của sắc dân thiểu số nhưng lại đi theo tư tưởng Đại Nga. Đó là lý do nhiều người ở cả hai phe "thân Nga" và "thù Nga" ở Ukraine đều đã từng là đồng bào. Đó là lý do chính những người Việt hầu như không có mấy liên quan nhưng có thể vì danh tính Thân-Thù này mà đang yêu thương hoặc rủa xả nhau không tiếc lời.

Danh tính văn hóa vừa là động lực sống, vừa là thuốc độc của loài người. Không ai có thể thoát ra khỏi nhà tù của danh tính. Ta chỉ có thể cố gắng không biến nó thành vũ khí để làm tổn thương kẻ khác.

Nhìn sự trỗi dậy của những nhóm chủ nghĩa dân tộc cực hữu ở Ukraine nói riêng và trên toàn thế giới nói chung, ta không thể không nhớ đến một câu nói của nhà triết học Ivan Ilyin - người góp phần ảnh hướng tới chủ nghĩa dân tộc của Putin như đã nhắc đến ở trên: "Chủ nghĩa phát xít là sự thừa thãi của lòng yêu nước một cách tùy tiện".

---

VAI TRÒ CỦA MỸ VÀ PHƯƠNG TÂY

Giáo sư John Mearsheimer là một trong số các học giả cho rằng cuộc chiến ở Ukraine hiện nay là lỗi của Mỹ và phương Tây.

Đó là sự sai lầm khi đánh giá thấp Putin vì thấy ông không phản ứng mạnh mẽ với việc các nước Đông Âu ra nhập NATO, bao gồm cả những nước có biên giới với Nga.

Tuy nhiên, năm 2008 khi NATO công nhận Ukraine là thành viên tương lai, Putin đã nói nếu điều này thành hiện thực, Ukraine sẽ bị diệt vong. Để chứng minh sự nghiêm túc của mình, Putin đổ quân vào Georgia - một nước thuộc Liên Xô cũ tương tự như Ukraine, cũng có vùng ly khai thân Nga và do Nga chống lưng.

Ukraine có giá trị khác nhau trong mắt Nga và NATO. Với Nga, đây là vùng đệm với châu Âu mà Nga quyết chiến để giữ. Tuy nhiên, với NATO, Ukraine chưa chắc đã quan trọng đến mức đó. Nga không còn là mối đe đọa số 1 đến an ninh châu Âu, và thực tế là Nga và phương Tây đã hợp tác chặt chẽ trên nhiều lĩnh vực. Các diễn ngôn về sự nguy hiểm của Nga rất có thể chỉ là tàn dư của chiến tranh lạnh. Thậm chí có ý kiến nghi ngờ NATO đã phóng đại sự nguy hiểm của Nga để khiến sự tồn tại của mình tiếp tục có giá trị.

Theo GS. Mearsheimer, ngay từ đầu, chính quyền Trump đã không nên cung cấp vũ khí cho Ukraine chống quân ly khai, bởi điều này kích động Nga một cách không cần thiết. Ukraine tốt nhất chỉ nên là vùng đệm và ở thế trung lập. Quan điểm này cũng được chia sẻ bởi cựu ngoại trưởng Mỹ Kissinger (17).

Việc kích động Nga chỉ khiến Nga rơi vào tay Trung Quốc - một siêu cường có khả năng kinh tế hơn hẳn Nga và có khả năng đánh bại phương Tây. Trong khi đó, Mỹ và phương Tây hoàn toàn có thể bắt tay với Nga để đối đầu với những vấn đề thực sự đe dọa an ninh thế giới như sự bá quyền của Trung Quốc ở biển Đông, vấn đề Đài Loan và tranh chấp đảo giữa Nhật và Trung Quốc.

GS Mearsheimer đổ trách nhiệm cuộc chiến hiện nay cho NATO và EU vì đã theo đuổi chính sách mở rộng một cách thiếu tính toán, để rồi bị bất ngờ khi Nga tấn công. Đáng lẽ điều này có thể được tiên liệu trước từ năm 2008 khi Nga tấn Georgia, và cho đến giờ quân Nga vẫn chiếm đóng 20% lãnh thổ Georgia.

Nhìn xa hơn về phía lịch sử, tại cuộc khủng hoảng tên lửa năm 1962, Mỹ bị một đòn giáng mạnh khi Liên Xô triển khai tên lửa đạn đạo tại Cuba, cách Mỹ không xa. Để so sánh, NATO và EU đáng lẽ đã phải lường trước thái độ của Nga khi các bệ phóng tên lửa có thể được đặt ở Ukraine, cách Moscow không xa?

(Cũng cần phải lưu ý rằng tối hậu thư 9 điểm mà Nga bắt NATO phải thực hiện [nếu không sẽ đánh Ukraine] bao gồm cả việc NATO không được phép có thêm bất kỳ hoạt động quân sự nào ở các nước thành viên gia nhập sau năm 1997. NATO đương nhiên không thể chấp nhận một tối hậu thư mà theo như viện Brookings nói thì "viết ra như thể chỉ để bên kia bác bỏ" như vậy. Điều này có nghĩa là dù Ukraine có bị loại khỏi vị trí là ứng viên NATO thì Nga cũng sẽ vẫn đánh Ukraine. Đất nước không thoát chiến tranh, dù có tiếp tục ở vị trí ứng cử là thành viên NATO hay không). (18)

Tuy nhiên, cách nhìn theo "chủ nghĩa hiện thực" như trên của GS. Mearsheimer, dù rất phổ biến ở Việt Nam, nhưng không mấy được ủng hộ khi "chủ nghĩa tự do" đang chiếm ưu thế trong chính trường. Ông và chủ nghĩa hiện thực trong khoa học chính trị thường bị chỉ trích về việc đã quá chú trọng vào quyền lực của nước lớn, và vì thế, coi nước nhỏ chỉ như những quân bài yếu đuối thụ động, thiếu khả năng về quyền tự quyết.

Ví dụ, bàn cờ thế giới quả thật có lợi hơn khi Ukraine trung lập và giữ vai trò vùng đệm. Tuy nhiên, người dân Ukraine có thể tạo áp lực buộc chính quyền thay đổi, điển hình là cuộc đảo chính EuroMaidan. Hai phần ba dân Ukraine muốn ra nhập EU, hơn một nửa muốn ra nhập NATO. Cộng thêm cuộc xung đột Đông Tây về “thân Nga - thù Nga”, không một nhà lãnh đạo nào có thể dễ dàng giữ Ukraine trung lập.

---

NĂNG LƯỢNG LÀ ĐIỂM YẾU HAY VŨ KHÍ CỦA NGA?

Dù chuyên môn địa chính trị của tôi là Trung Đông, tôi bắt đầu tìm hiểu về Châu Âu vào năm 2015 khi hai sự kiện xảy ra. Sự kiện thứ nhất là tôi mua nhà và phải quyết định xem sẽ đăng ký mua chất đốt của công ty nào.

Khi phát hiện ra 30% dầu và 40% khí đốt của EU dựa vào Nga với các đường dẫn xuyên qua lãnh thổ Ukraine, tôi đã lựa chọn một công ty sản xuất năng lượng từ gió để giảm thiểu rủi ro. Dù tính xa như vậy, hóa đơn tiền gas của tôi đã tăng gấp 3 lần do hệ quả của những bất ổn chính trị từ nhiều tháng gần đây.

Như vậy, trong cuộc khủng hoảng Ukraine, Nga hoàn toàn có thể làm tê liệt châu Âu. Ông Trump kể rằng đã từng trao cho bà Merkel một lá cờ nhỏ màu trắng, nói rằng để bà đầu hàng Putin vì đã loại bỏ các nhà máy sản xuất năng lượng hạt nhân và dựa vào khí đốt của Nga (19).

Tuy nhiên, Nga cũng không thể tùy tiện cắt đường dẫn. Điều này sẽ phá hủy kinh tế Nga vì dầu lửa và khí đốt chiếm hơn 60% tổng giá trị xuất khẩu.

Cuộc chiến ở Ukraine đã khiến châu Âu nhận ra rằng họ không thể bị phụ thuộc. Hàng loạt các kế hoạch khẩn cấp và dài hơi đã được thảo luận trong mấy ngày qua. Hai vấn đề chính là tự chủ năng lượng và tăng ngân sách quân sự.

---

THÁI ĐỘ VỚI CHIẾN TRANH

Sự kiện thứ hai khiến tôi quan tâm đến địa chính trị châu Âu là khi một sinh viên tôi rất yêu quý chết mất xác. Em là một trong số gần 300 nạn nhân trên chuyến bay định mệnh MH17. Tôi gần như ngã quỵ xuống khi thấy ảnh em đặt trên chiếc bàn tưởng niệm ở giảng đường. Email cuối cùng em gửi cho tôi xin phép nộp bài muộn.

Cái chết của em đã luôn nhắc nhở tôi rằng, chuyên môn của tôi với đủ những nghiên cứu nghe có vẻ cao siêu và trừu tượng về chiến tranh, xung đột, địa chính trị cần sự lạnh lẽo đến gần như vô cảm của những con số, những dự đoán và dữ liệu. Tuy nhiên, sau tất cả những góc nhìn trần trụi và thực tế ấy là những con người cũng có thịt da như bản thân ta.

Người Việt thường tuyên ngôn rằng chúng ta là một dân tộc yêu hòa bình. Tuy nhiên, tuyên ngôn ấy dường như đang bị thách thức bởi một thiểu số comment thể hiện sự đùa cợt, khát máu, hào hứng như đang xem một cuộc đấu video game.

Đó là thái độ ủng hộ chiến tranh, chửi rủa người Ukraine là "ngu thì đáng chết", tung hô Putin là “Đại Đế” không ngần ngại lấy "nợ máu" phương Tây, cổ vũ san phẳng Ukraine, mong đợi Nga sẽ đưa Kyiv về "thời kỳ đồ đá", vui sướng khi Putin kích hoạt răn đe hạt nhân, trầm trồ khi xuất hiện video một tòa nhà hành chính biểu tượng của Ukraine bị đánh bom sụp đổ trong nháy mắt, hô hào lấy mạng của những người lính từ cả hai bên chiến tuyến.

Nếu là người Việt với lịch sử dày đặc chiến tranh, có thể nào không thấy gợn khi nói rằng: “Lãnh đạo ngu mới để chiến tranh xảy ra”?

Nếu là người Việt với lịch sử trở thành con tốt thí trong các cuộc chiến ủy nhiệm, có thể nào hồn nhiên tuyên bố: “Nước lớn bắt nạt nước nhỏ là chuyện đương nhiên”?

Nếu là người Việt, hẳn ta phải biết rằng, một trong các nguyên nhân của việc Trung Quốc xâm lược biên giới VN trong một cuộc chiến mà họ gọi là phản kích tự vệ năm 1979 chính là một kiểu chiến dịch quân sự đặc biệt để trừng phạt Việt Nam "côn đồ xâm chiếm Campuchia", "giết Hoa Kiều", "dạy cho Việt Nam một bài học" - như lời Đặng Tiểu Bình?

Nếu là người Việt, hẳn ta biết rằng chính vì sự cố gắng trung lập cũng như sau này là quyết định VN chọn phe trong mối quan hệ với Nga và Trung Quốc (lúc đó đang là kẻ thù của nhau) nên Trung Quốc mới tạo ra cuộc chiến biên giới khiến 10.000 dân thường chết thảm. Nếu hiểu được điểu đó, làm sao ta có thể giải thích việc Ukraine bị tấn công là: “Láo, chọn phe không khéo thì bị xâm chiếm là đáng kiếp”?

Hơn tất cả, có những comment không chỉ quên đi thân phận Việt Nam là một quốc gia nhỏ, mà còn nhìn cuộc chiến ở Ukraine như một dòng năng lượng để khơi dậy phần bá quyền xấu xí của một kẻ dù bị bắt nạt nhưng lại khát khao trả thù bằng cách đi bắt nạt lại kẻ khác.

Một comment viết cho tôi rằng: “Vì Hồng Quân đã đổ máu ở Ukraine, họ có quyền xâm chiếm và dạy cho đất nước này một bài học. Việt Nam cũng thế. Nếu Campuchia ngả hẳn theo Trung Quốc thì ta có quyền đánh thẳng vào giải phóng Phnom Penh”.

---

Cuộc chiến Ukraine tuy ở xa, nhưng nó khiến mỗi người chúng ta bộc lộ những góc rất sâu trong tâm thức mình. Đó có thể là ẩn ức nước nhỏ, giấc mơ thành nước lớn, sự khao khát một nhà lãnh đạo quả cảm, sự ngưỡng mộ tinh thần cảm tử cho tổ quốc quyết sinh, hay hồi ức với quá khứ lãng mạn và ngọt ngào.

Tuy nhiên, những góc độ cảm xúc ấy có lẽ không bao giờ nên là sự hào hứng với máu chảy đầu rơi. Lenin từng nói: “Chiến tranh là tội ác lớn nhất đối với nhân loại”. Vậy thì chiến tranh có gì để mà hả hê, nhất là khi vết thương chiến tranh của chính mình còn chưa kịp lành?

---

Một bài viết cùng chủ đề: "Tại sao Putin chưa chiếm được Ukraine?"

https://www.facebook.com/CultureMove/posts/823081535279098

Một bài viết khác về cuộc chiến của Mỹ, Anh, Nga tại Afghanistan. Nếu muốn hiểu sâu thêm về Trung Đông, mời các bạn đọc cuốn "Con Đường Hồi Giáo" tôi viết sau gần 1 năm đi qua các nước Trung Đông thời mùa xuân Ả Rập.

https://www.facebook.com/CultureMove/posts/681092489478004

---

Image Credit: ChristianStreib (CNN)

Context: Đôi vợ chồng trẻ Yaryna 21 tuổi và Sviatoslav 24 tuổi dự định kết hôn vào tháng 5. Tuy nhiên, cuộc xâm lược của Nga đã khiến kế hoạch này hoàn toàn thay đổi. Chỉ vài giờ sau khi Nga tấn công, họ nhanh chóng làm lễ lại nhà thờ, và ngay sau buổi lễ đi thẳng đến trung tâm tình nguyện.

Link bài trên BBC (bản rút ngắn):

https://www.bbc.com/vietnamese/forum-60575443

#CultureMove

#NguyenPhuongMai

0 notes