zuziahof

[zuziahof]

Etyczne Zarządzanie w Cyfrowej Rzeczywistości – czy to w ogóle możliwe?

Jeśli przystaniemy na chwilę i rozejrzymy się wokół, to uświadomimy sobie, że w coraz większym stopniu otacza nas cyfrowa rzeczywistość. Tworzą ją najnowsze technologie takie jak sztuczna inteligencja (AI), big data i blockchain, które zmieniają zarządzanie w sposób bezprecedensowy. Etyka zarządzania w tym kontekście staje się dużym wyzwaniem dla liderów każdej branży, ponieważ tradycyjne podejścia do zarządzania kryzysowego okazują się tutaj niewystarczające. Problemy, z którymi się borykają, są nowe i bezprecedensowe, co oznacza, że nie można polegać wyłącznie na dotychczasowych metodach i narzędziach, a także „słownikowym” zarządzaniu kryzysowym. Kluczowe staje się wyciąganie wniosków z wcześniejszych błędów oraz ciągłe dostosowywanie strategii zarządzania do zmieniających się realiów technologicznych i społecznych. Jakie są główne obszary etycznych dylematów i jakie przykłady można podać, aby zobrazować te wyzwania – niekoniecznie zakończone powodzeniem?

Prawdopodobnie największą obawą każdego z nas jest kwestia ochrony danych osobowych. W dzisiejszych czasach przekazujemy do baz internetowych setki tysięcy informacji umożliwiających poprawę algorytmu, zakładanie kont na platformach społecznościowych, zakup produktów itd. Tak naprawdę tworzymy cyfrową wersję nas samych, ale nie mamy pewności, co dzieje się dalej z wrażliwymi danymi lub kto ma do nich dostęp. Największy skandal związany z tym tematem pojawił się w 2018r. za sprawą firmy Cambridge Analytica, która uzyskała dostęp do danych osobowych 87 milionów użytkowników Facebooka bez ich wyraźnej zgody, wykorzystując je do tworzenia profilów wyborczych i manipulowania zachowaniami wyborców w kilku krajach podczas wyborów prezydenckich w 2016 roku.

    Jednym z kluczowych regulacji, które firmy muszą przestrzegać, jest Ogólne Rozporządzenie o Ochronie Danych (GDPR) wprowadzone przez Unię Europejską w 2018 roku. GDPR nakłada na firmy obowiązek zapewnienia, że dane osobowe są zbierane wyłącznie za wyraźną zgodą użytkowników, przechowywane w bezpieczny sposób i przetwarzane zgodnie z określonymi celami. Naruszenie tych przepisów może skutkować wysokimi karami finansowymi, sięgającymi nawet 4% globalnego rocznego obrotu firmy. Wdrożenie zasad "privacy by design" jest kolejnym krokiem w kierunku etycznego zarządzania danymi, gdyż oznacza, że prywatność i ochrona danych osobowych są uwzględniane na każdym etapie projektowania systemów informatycznych oraz procesów biznesowych.

   Powyższy skandal jest ważnym przypomnieniem, jak istotne jest etyczne zarządzanie danymi. Firmy muszą przyjąć surowe polityki ochrony danych, zgodne z regulacjami takimi jak GDPR, wdrożyć zasady "privacy by design" i regularnie testować swoje systemy pod kątem bezpieczeństwa, aby chronić prywatność użytkowników i budować zaufanie do swojej marki.

2. Kolejnym problemem staje się kwestia zwolnień pracowników na rzecz zautomatyzowanych robotów mających na celu zastąpić czynnik ludzki. Etycznym wyzwaniem dla liderów jest zarządzanie zwolnieniami i przekwalifikowywaniem pracowników, aby uniknąć masowego bezrobocia i buntu wśród kadry. Firmy mogą inwestować w programy szkoleniowe, które pomagają pracownikom zdobyć nowe umiejętności w zakresie obsługi i konserwacji zautomatyzowanych systemów lub w poszukiwaniu nowej pracy. Lecz jak przeprowadzić to we właściwy sposób? Tym razem wzorcowym przykładem takiego działania jest list zwolnieniowy firmy Airbnb i chociaż mogłoby się wydawać, że takiego tematu nie da się przeprowadzić przyjemnie, to Airbnb udowodniło coś całkowicie przeciwnego. Wysłali oni do pracowników mail wyjaśniający trudną sytuacje organizacji, żal i smutek jaki im towarzyszy w zaistniałej sytuacji oraz ofertę pomocy w nowym starcie dla zwalnianych. Poniżej znajduje się wstęp tego niezwykle empatycznego listu, a także link do całości treści:

https://news.airbnb.com/a-message-from-co-founder-and-ceo-brian-chesky/

3. Kolejnym problemem cyfryzacji jest oczywiście manipulacja informacjami, czyli znane nam fake newsy, deepfake i scamy. Szczególnie platformy, takie jak media społecznościowe, mogą być wykorzystywane do szerzenia owych dezinformacji i manipulowania opinią publiczną. Skandale przeprowadzone przez różne grupy społeczne na wszystkich szczeblach i branżach, pokazują, jak łatwo można kontrolować opinią ludzi za pomocą cyfrowych narzędzi. Oto kilka przykładów takich działań:

Deepfake - technologia ta pozwala na tworzenie niezwykle realistycznych, ale fałszywych filmów, w których można manipulować wizerunkiem i głosem osób publicznych. Najnowszym przykładem wykorzystania deepfake jest podszycie się pod biznesmena w Emiratach Arabskich, kiedy to złodzieje użyli próbki głosu przedsiębiorcy i przetworzyli ją na rozmowę, której on sam nie autoryzował. Pracownik banku „nie miał wątpliwości”, że po drugiej stronie ma do czynienia z prawdziwym klientem, dlatego przyjął dyspozycję na przelew 30 milionów dolarów. Oczywiście na wskazane przez cyberprzestępców konto bankowe. Tego typu dezinformacja może mieć poważne konsekwencje dla opinii publicznej i zaufania do instytucji. Poniżej znajduję się film  instruktażowy stworzony przez aktora Jordana Peel’a, który podszył się pod prezydenta Baracka Obamę, aby nauczać o tym rodzaju technologii:

Fake News - w Indiach, aplikacja WhatsApp stała się narzędziem do szerzenia fałszywych wiadomości dotyczących rzekomych porywaczy dzieci, które krążyły na WhatsApp i doprowadziły do linczów na niewinnych osobach. Dezinformacja rozprzestrzeniała się szybko i skutecznie, ponieważ wiadomości na WhatsApp są prywatne i szyfrowane, co utrudniało monitorowanie i przeciwdziałanie takim treściom.

Microtargeting - polega na precyzyjnym kierowaniu reklam i treści do określonych grup demograficznych na podstawie ich danych osobowych i zachowań online. Tę technikę wykorzystuje się często, aby tworzyć spersonalizowane wiadomości, które mogłyby wpływać na indywidualne decyzje użytkowników, często w sferze konsumenckiej i wyborczej.

    Dlatego tak ważne jest, aby firmy technologiczne przyjęły bardziej proaktywne podejście do zwalczania dezinformacji na swoich platformach, wprowadziły różne środki mające na celu ich ograniczenie, np.: oznaczanie postów z wątpliwymi treściami, usuwanie fałszywych kont oraz współpraca z niezależnymi organizacjami fact-checkingowymi. Dzięki uświadomieniu sobie tych kilku punktów i zagrożeń, które stoją przed współczesnymi organizacjami, etyczne zarządzanie nie będzie już takie trudne do zrealizowania w cyfrowej rzeczywistości.

Zuzanna Hoffman

Zarządzanie kulturą i mediami, II rok

Uniwersytet Jagielloński