guribratland-blog

[guribratland-blog]

En typisk dag som idrettsfrivillig?

Lyden av soping utenfor vinduet. En bjelle. Noen roper «two per dollar». Alle sikre tegn på at klokken er omtrent 6 om morgenen. Ghettoen har våknet. Som vanlig står jeg opp av sengen, som på denne tiden er passe temperert, og hilser ”Mangwanani, marara sei?” før jeg går på do. Som vanlig åpner jeg alle sanser for å registrere om vi har vann i springen. Når vannet er borte krysser jeg alt jeg har for at jeg ser regnvann, eller annet tappet vann i en bøtte. En vil gjerne trekke opp etter å ha gjort plass til ny mat…  Den opprinnelige planen om en morgenjogg ble denne dagen raskt skrinlagt, da jeg ikke hadde beregnet tid til å hente vann. Inne i huset finner jeg en ren gryte, fyrstikker, havregryn og en dunk med vann. Havregrynsgrøt med peanøttsmør er ganske godt egentlig. Noen ganger blir man fryktelig lei, men jeg nekter å adoptere afrikanernes sukkervaner!

Når jeg går ut av porten, ser jeg raskt at barna i gata ser på meg. Til min store glede har «Murungu» har blitt byttet ut med «Tapiwa». På veg til hovedveien, hvor jeg finner Combiene til byen, får jeg kanskje 10 klemmer og 5 ”high five’s”. Noen spør etter ”kiss, kiss”, mens andre holder på å le seg i hel når jeg hilser på, sender godmorgensmilet og vinker lekent tilbake. Jeg har ikke ord. Kan en ønske seg en bedre morgen? Jeg er så ubeskrivelig takknemlig for de hverdagslige øyeblikkene, og jeg må innrømme at jeg liker bedre og bedre det faktum at jeg nå bor i Ghettoen. Jeg BOR faktisk i ghettoen.

Bussturen til byen tar omtrent 20-30 minutter. Den siste tiden har jeg begynt å bruke transportetappen til å reflektere over hva jeg faktisk gjør. Godt skvist mellom hyggelige zimbabwere, smådanser og synger jeg samtidig til sjåførens mer eller mindre suverene låter(Merkelig nok har jeg begynt å bli lei meg om det ikke spilles musikk… hehe). Hele situasjonen kjennes ofte ganske absurd, spesielt når jeg legger til hva arbeidsdagen min vil bringe. Jeg husker godt da jeg sist pratet med min gode venninne Silje, fra hjemstedet mitt Varhaug. Kombinasjonen av å høre om livet i Oslo,  at det snør, at jeg har tatt på meg langbukse for første gang siden norsk sommer 2015, og tanken om at arbeidsdagen min sannsynlig byr på Para-roing og sponsorjakt til ParaVolley er ganske rar. Og ja, …sannsynligvis fordi 70% av planene vi har endres samme dag.

TODAY var planen først å assistere med klassifisering av utøvere under ”provincial selections for the national paralympic games”, for deretter å rushe til Danhiko (skole) for å hente utstyr til neste stopp, et Rehabiliteringssenter for en Sitting Volleyball trening. Dagen gikk for så vidt etter planen. Vi var på plass klokken 8. Vår kontaktperson som virkelig anbefalte oss å være der på tiden, kom ikke overraskende selv klokken 9 (og han insisterte på at vi skulle komme kl .8 ”norsk” tid. Når det er sagt, kan jeg legge til at jeg ikke lenger blir særlig frustrert over slikt. Mentalt er jeg nesten hver dag forberedt på forandring. Hjernen min må ha laget mange nye synapser dette året, jeg vil påstå at jeg nå tåler ganske mye motgang før jeg i det hele tatt ser veggen. Dere som kjenner meg fra før ville blitt overrasket over å se hva jeg kan holde ut, jeg vet at jeg ikke jeg har hatt rykte på meg for å være av den tålmodige sorten. Anyways, kvinnen vi skulle samarbeide med om klassifisering kom ikke. Hun var i Mutare, som er 3 timer unna. Tydeligvis ikke nødvendig å gi beskjed.. Torbjørn og jeg ble dermed forespurt om å ta ansvaret for hele klassifiseringen. Beklager Zimbabwe, men hva er dette for slags organisering? I to minutter måtte jeg frese litt likevel, litt komplisert å forklare årsaken (Det var ikke bare om kvinnen i Mutare! For spesielt interesserte - spør for detaljer). Torbjørn kom deretter raskt inn med den snusfornuftige ”hvordan kan vi gjøre det beste ut av situasjonen”. (Vi deler på å ta den rollen.) På merkelig vis klassifiserte vi nærmere 40 barn. Interessant opplevelse.

Ferden videre innebar en stk kombi, 10 minutters gange, en ny kombi, venting på nøkler, rekruttering av gutter med fabelaktige navn som Obvious, Lovemore, Poverty og Sexmore(tror kanskje den siste var en spøk, siden gutta selv syntes det var svært underholdende) til å bære underlaget som gjør det mulig å skliiii på baken. Langs med veien ventet vi lenge og vel på den rette kombien. To arbeidskarer kom til og med for å assistere oss, med en papp bit hvor vi skrev Ruwa. Ja, jeg tok et snikbilde. Fant hele situasjonen svært hyggelig, minus det faktum at vi kom 40 min for sent frem. Selv om en bil hadde gjort jobben vår utrolig mye lettere, er jeg glad for opplevelser som dette. En ekte Zimbabwer frakter alt med kombien – punktum. Vår helt på Ruwa Rehab stod selvsagt klar med sin sterke kropp og vakre smil (bærehjelp og nå sitting volleyball coach) når vi ankom. Gjengen på Ruwa uttrykte lykke. Personlig er det lite som gjør meg så glad her i Zimbabwe, som å se denne gjengen i aksjon. Opprinnelig startet vi med en workshop og deretter en treningsøkt.. nå bare assisterer vi litt her og der. De ansatte aktiviserer selv en masse personer med funksjonsnedsettelser! Idrettsgleden er STOR. Om det er fysisk mulig, så kjennes det ut som om hjertet mitt smiler.

Etter en slik dag, gjør det meg absolutt ingenting å reise i 1-1,5 time med kombi for å komme hjem. Når jeg er glad kan du være sikker på at jeg finner en interessant samtaleparter på bussen, evt. så får jeg nøye meg med å synge. Barna i gata hilser like skjønt når jeg kommer hjem. Denne kvelden ble videre brukt til interessante diskusjoner med familien, om mennesker som blir til slanger og greier. Svart magi er neimen ikke til å tulle med, haha. Jeg kan ikke gjøre annet enn å le, i tillegg til å dele min forståelse av slikt hekseri. En ting er i alle fall sikkert, jeg digger mine hverdagslige moments i Zimbabwe.

Et lite tankesprang til Norge: Idrettslaget mitt fra barndommen, Varhaug IL, anser jeg for å være en hjørnestein i bygda. Alle har et forhold til ”Iden”. Som for mange andre var det derfor mye gjennom idretten jeg ble formet.  Her fant jeg mine venner, her la jeg grunnlaget for min helse, og på sett og vis påvirket den karriereveien min. Sannsynligvis kan 80% av mine barndomsminner relateres til idretten, enten direkte eller indirekte. Selv om jeg ikke har drevet organisert idrett de siste årene, hva hadde GURI BRATLAND vært uten? (Ja, jeg gleder meg til å involvere meg igjen!) Fra tidlig alder lærte vi å tro på oss selv og å samhandle med et lag. Som utøver har jeg har slitt benken, og jeg har vært toppscorer. Jeg lærte om å tape og vinne med samme sinn, og å huske på den indre konkurransen om å være den beste av meg selv. Alt dette skulle alle barn fått mulighet til å oppleve.

Tilbake i Zimbabwe. Mange ganger har jeg tvilt på hensikten med at jeg er her, og da mener jeg ene og alene for Zimbabwe sin del. Ressursene som blir brukt på meg, og utviklingseffekten på gressroten… Er det tilfredsstillende spør jeg meg selv? Spesielt de første månedene var frustrerende. Lite var tilrettelagt for at mine menneskelige ressurser skulle kunne gi et løft til omgivelsene. Fremdeles er det stort rom for effektivisering og kollektive initiativ. Men, etter dager som denne ser jeg litt annerledes på saken. Jeg bruker Rehabiliteringssenteret som eksempel. Slik jeg har forstått det har det omtrent ikke vært noe aktivitet her, bortsett fra de som driver en eller annen form for opptrening med fysioterapeut. De spesielt interesserte reiser imidlertid til andre skoler for å drive med idrett. Ryktene sier likevel at ungdommen har lite å gjøre, og derfor fordriver tid med blant annet alkohol. Tenk det, en gjeng personer med funksjonsnedsettelser – som virkelig har dobbel effekt av fysisk aktivitet – har fått noe gøy å drive med. Noe de kan gjøre SAMMEN med mennesker uten funksjonsnedsettelser. Noe som kanskje kan øke deres livskvalitet. Hvem vet hva slike felles møtepunkt kan gjøre med samfunnet? For meg er det utvikling.

[guribratland-blog]

INNLEGG 1#2016

Utdrag frå ”Think happy thoughts” boka mi, som fekk lov å vera med på ferie :) Fyrst ei svært kort forklaring: boka inneheld tre daglege høgdepunkt samt ei utfordring. Fri tolkning til alle lesarar..

 29.11.15: Hyggeleg med norsk kvinneleg samtalepartnar.

30.11.15: Kom meg ikkje ut av porten på Ruslamere

01.12.15: Triveleg joggetur i nabolaget

02.12.15: Haldt en strålande Herrenes tale under årets Christmastablemountain

03.12.15: NIF: Kritikk og problemløysning, med stolar i ring.

04.12.15: Fekk låna tannkrem av Stig

05.12.15: Tull og ball i Camps Bay.

06.12.15: Lions Head --> Amazing <3 <3

07.12.15: Fant ingen flip flops eg ville ha

08.12.15: 1.”Extremely dangerous” veg ned frå Table Mountain. Luftig, med magisk utsikt. Måtte anbefala eit par noobs å snu.

09.12.15: Vart stoppa av politiet fordi me gjekk til stranda i Mossel Bay… Sjekka sekken, til og med potetgullposen.

10.12.15: Zahara Imali på høgtalaren i ”Taxien”, god stemning. Kulaste potetstappa til middag.

11.12.15: Livredd for slangar fyrste del av St. Blaiz trail

12.12.15: Lekte i sanden på Santos. Gildt å byggja skilpadde, og å spela ping pong utan å tenka på å verta blaut eller å få sand på seg.

13.12.15: Sandboarding! Eigentleg ikkje så vanskeleg å stå, men litt av ei treningsøkt opp Dragon Dune.

14.12.15: Middag på V-80, nammekjøtt og grønsaker.

15.12.15: Paragliiiiding frå Lions Head til Clifton. ”Smooooth” i lufta, kick med triks. Macedonia leverte.

16.12.15: rasistisk episode på stranda

17.12.15: ”Mor å dei” koooom :)! Sjukt merkeleg å sjå alle her.

18.12.15: Far som koste seg med musikken på Mama Africa

19.12.15: Middag med ”sand i mødlå tædene”

20.12.15: Bada med pingvinane.

21.12.15: Sååå gildt å sjå AmaiTendai i finstasen på flyplassen!

22.12.15: Nokon måtte på do. Elles litt utfordrande å styra lite sjølvstendige familiemedlemmar i Harare…

23.12.15: Leide ein Combi. Tendai og Sekuru(the TourGuide) vart med på dagens utflukt. Fekk læra korleis rusa seg på hostesaft ved markedet i Mbare. Lions (without Cheetah) Park var også nice, spesielt den 300år gamle skilpadda. Stas å sjå korleis ”driver” og ”conductor” fekk seg ein dag langt utanom det vanlege.

24.12.15: Merry Jul. Alle likte risengrynsgrøt! Sjukt digg, og eit snev av julefølelse med nisse på bordet.

25.12.15: Korleis snu dette til tre positive? 1. Fekk kjøra knall!? buss, og fekk knall service på takeaway. 2. Gratis drikke og liten potetgullpose på flyplassen. 3. Framme i Vic Falls før kl 18, reiste rett til ein Safari Lodge med utsikt over eit waterhole. Elefantar og solnedgang.

26.12.15: Klarte å balansera ein sekk på hovudet

27.12.15: Mannen fant øyredobbane mine i søppelet! <3

28.12.15: Morgonsafari! Og me fekk meir enn kjeks til frukost: ergo ingen surpump denne gongen.

29.12.15: Jenman stal ein dag, og far var sjuk

30.12.15: Ha det bra familie <3 Sjåast om eit halvt år <3<3

31.12.15: Tilbake i CT: YSEP gjensyn, tryning i bølgjene og full rulle på Harrington Street Party

 Nytt år, nye moglegheitar!

01.01.16: Lokal, ekte nyttårsfeiring på Camps Bay. Aldri sett så mange svarte på ein plass.

02.01.16: Hovudlyktstur

03.01.16: Tryna frå Devils Peak. Irriterande.

04.01.16: Fekk ny mjølk frå Spar

05.01.16: Reiv opp eit ikkje badevennleg leggsår.

06.01.16: Bestilte billettar til Namibia, Impuls!. Rykkete togtur til Stellenbosh, interessant

07.01.16: Sitting Volleyball er gøy, spesielt med trenarar i verdstoppen

08.01.16: Herleg å omgås med helsepersonell!

09.01.16: Klassifisering woop woop

10.01.16: Gjengen i Stellenbosh…

11.01.16: Cruising with the Namibians

12.01.16: Namibia: fred i sjela. Natur <3

13.01.16: Fat Bikes i ørkenen!

14.01.16: Litt YSEP jobb à me vart sliiiitne etter bare eit par timar

15.01.16: Sykkeltur langs stranda. Buss. Tidenes gjestfrihet og luksusplass i Windhoek

16.01.16: Township på to hjul: Katutours med Ana

17.01.16: Høneslakt i mitt nye hus, i ghettoen.

18.01.16: Ganske digg Mid-term evalutation eigentleg

19.01.16: Dinner out! Besøket med plastikkny bil tok med seg villagen.

20.01.16: Hadde Linnet sitt kontor for oss sjølv, med nokså bra Wifi(stjerner i augo).

21.01.16: Sjuk vertsmor. Laga mat på litt ekkelt kjøkken. Mus på rommet, bråk utanfor og kakerlakk i senga

22.01.16: Familiebesøk, masse kids og leikestund i hagen hjå svigers <3

23.01.16: Handballkamp: Graset var ikkje klypt, banen ikkje merka. 2 timer forseinka

 NOK. Takk for meg. 

[guribratland-blog]

Moments like this 👆🏽

[guribratland-blog]

Siavonga --> buss --> kvardags(og helge)sysler i Harare --> arbeid --> Xmastablemountain

[guribratland-blog]

Hallo verden!

No har mykje skjedd sidan sist. Eg må berre beklaga at eg på ingen måte prioritert mangelvaren straum(det er varmare inni kjøleskapet enn utanfor!) til blogging. Ein unnskyldning er at eg blant anna leverte eksamen sist fredag. Når det er sagt mangel på vatn er verre. Sist veke hadde eg eksempelvis store planar om å jogga før frukost, men det vart plutseleg lite aktuelt utan tilgang på katte/bøttevask. Plutseleg vart det ein del av kvardagen å gå ein halv km for å henta vatn (ja, med ei bøtte på hovudet).

 ZAMBIA

Fyrst og fremst, for lenge sidan, var me i Zambia. Etter mange timar på buss og grensepost, var me eit steg nærare luksus og gjensyn med den herlege YSEP gjengen.

Lang historie kort, meg, Torbjørn og Pål gjekk av bussen midt i ingenmannsland og måtte hike til Siavonga. Me lova ikkje å drepe sjåføren, og fekk ein svært billeg reise(kanskje det var trekk i prisen på grunn av skadeleg høg musikk og uforsvarleg trøytt førar). Takk til Pål som haldt alle vakne, og sjåføren for å frakta oss 70km for 20kr per pers.

Når me kom over ”haugen” og fekk augo opp for Kariba… ”høneskin” over heile fjøla. Utruleg kor digg det var endeleg å sjå mengder med vatn igjen. På Kariba Inns sette me oss godt til rette, spretta kvar si øl og kjende litt på kontrasten til dagleglivet. Sjukt! Kort tid seinare kom heile Zambia-gjengen (minus Henry, som sjølvsagt var sakna). DEN FØLELSEN! Kjensla var overveldande, det må ha vore det folk kallar gjensynsglede. Omringa av herlege menneske, med Mosi og Castle på bordet, basseng i bakgrunnen, internasjonal! musikk på høgtalarane, og ikkje minst utsikt over Lake Kariba – alt låg til rette for ein strålande ferie.

Dagane gjekk med til bading, lesing, trening (ja, eigne treningsfasilitetar og kanskje landets finaste tennisbane), venting på god mat, dusjing i rennande vatn, fest og diktopplesing, samtalar(utvekslingar av erfaringar, inkludert FRUSTRASJONAR) og rombytte(3 gonger på 3 netter, medførte tap av ein stk kjole). Veit ikkje korleis me skulle klart oss utan denne samlinga.  

 BUSSING

Turen frå Siavonga til Lusaka var griseskummel. Likte ikkje han sjåføren heller. Heldigvis kom me trygt fram, bytta til og med buss og reiste heilt til Kabwe. Erik og Bendik, som held til her, viste oss til ein god plass å sova. Følgjande morgon var me klare for bussing igjen (burde eg nevna at det også betyr ca 1,5 time venting før bussen faktisk dukka opp?). Tips til slike turar: kjøp Subway til lunsj, det gjer deg ganske glad..

Mitt førre innlegg handla om combiar, eller commuter buss som det kallast. Følgjande kan seiast om ”lukusbussane”; Når du fyrst kjem om bord, blir du tilbydd alt frå matvarer og snacks til elektriske dupedittar. Et par km av garde, kan du vera sikker på at DJ’en har ordna med lokal gospelmusikk, med tilhøyrande video på ein liten skjerm. På videoen kan du sjå ordentleg afrikansk dansing(den kjedelege varianten) og outfit.  Den same DVD’en kan forventast å gå på repeat time etter time. Musikken er stort sett så høg at du må ha høyreklokker av god kvalitet for å kunna  nyta eigen musikk. Eg har ikkje lenger eit godt forhold til ”Maitazvakanaka”. Så, når volumet vert skrudd ned og alle utlendingar jublar inni seg…..  To ting kan skje. Anten så er det tid for ei grundig prising av høgare makter (ein eller annan som roper og bokstaveleg talt spyttar på passasjerane medan han/ho ber på om at alle skal koma trygt fram). Alternativ nr to, er at ein seljar får mikrofonen (naturprodukt er svært populære og kan visst nok kurera både HIV, kreft og revmatisme). Seljaren står fyrst fram som ein roleg type, før det eskalerer med bruk av både kropp og sjel. Luksusbussar har elles ingen toalettfasilitetar.

 MEIR ZAMBIA

Når me fyrst var i gang, reiste me altså heilt til Mufulira, kvar Håkon held til. Sjukt digg å henga litt i ein mindre tettstad, og på toppen av det heile verta guida av tidenes nordlending. Svært hyggeleg marknad resulterte i kjøp av skreddarsydde klede (måtte reisa før dei var klar, så dei får me helsa på seinare). I heimen til Håkon fekk me servert larve, og på veg heim frå ”trening” (med kanskje 100 deltakande barn) vart med tilbydd ”dirt”.  Evig takknemleg, Håkon!

I hovudstaden Lusaka, navigerte me oss enkelt fram til overnattingsplassen vår. Sjølv vart eg imponert over kor ”enkelt” me fant oss til rette i nabolandet. Merkeleg kor vane me er vorte med både folk, system og kultur. Og nettopp det ser våre kjære afrikanske vener. Turistar med stor T er lette å få auge på… Anyways, Lusaka kunne by på overdimensjonerte kjøpesenter, hyggeleg og ganske velorganisert idrettsarrangement (kids atletics) og ikkje minst mango til 1 Kwacha. Nam. Takk til Kristoffer og Stig for hyggeleg selskap!

 MAWORKSHOPS

Tilbake på jobb i Harare har me blant anna drive med noko av det afrikanarar er svært fan av, nemleg workshops. Viktigast av alt, me har haldt vårt fyrste introduksjonskurs om sittande volleyball for utdanningsinstitusjonen ZimCare Trust.  Elleve lærarar/trenarar, som alle arbeider med ”intellectually challenged” deltok, pluss ein gjeng frå SRC.  Allereie etter ei veke klarte denne gjengen å fiksa nokre lag, og på idrettsdagen deira arrangerte dei demonstrasjonskampar. Ein av ledarane kunne fortelja at barn som tidlegare ikkje har vore interesserte i sport no hadde spurt om å spela kvar dag. Håper det ikkje berre er nyheitsfaktoren! Fleire har i alle fall vist interesse i ettertid, og me kryssar alle tær for at 2016  blir året for Sittande Volley i Zimbabwe.

Etter å ha delteke som funksjonærar på Provincial YES – festival (les meir på www.src.org) deltok me også på førebuingskurs før dei nasjonale leikane. Ganske så interessant opplegg, kvar deltakarane får poeng ut ifrå ”community service” og ”peer education” i tillegg til sport. Heile poenget er å gjera godt arbeid gjennom heile året, både på og utanfor banen. Under sjølve leikane er det også ei tredeling, der dei ulike laga også konkurrerer i treplanting og presentasjon av movement games/”life skills”.

Me har elles blitt involvert i ”warden” Warren Park i Harare, og har sørga for at det vart arrangert ein workshop for dei. Denne gjekk meir på korleis driva community club etc. I god afrikansk ånd, opplevde me i den forbindelse igjen kva nivå planlegginga kan liggja på. Torbjørn og meg var plotta inn som førelesarar i programmet, utan fyrst å spørja oss verken om tema eller om me i det heile var tilgjengelige. Heilt normalt? Flaks at ”Safe sports” og ”First aid” likevel gjekk som smurt…

  IKU OG SØR AFRIKA

I skrivande stund har me fått dei skreddarsydde kleda frå Mufilira. Me har sagt God Jul og godt nyttår til kollegaer, og på gjensyn til bøttevask og heimen utan straum. Heile YSEP gjengen er i Cape Town for ei undervisningsveke. I går kveld hadde me Julebord på Mama Afrika, kor mitt bidrag var å sørgja for Herrenes tale. Ja, no har me det fint.

Stay tuned.  

[guribratland-blog]

Offentleg transport ?

Min kjære Torbjørn publiserer også eitt innlegg om fenomenet ”Combi”, men ettersom dei er svært interessante kan også min norske bloggpost anbefalast på det sterkaste. Å blogga om same hendingar/fenomen kan virka keisamt,  tydelegvis ein av bakdelane med å bu i same by. Heldigvis er folk opptekne av å høyra to sider av same sak.  Det er berre å finna fram den strake armen (e har ikke ondt i den amen).

Fyrst ein minikort bakgrunn. I mitt nye heimland har det seg slik at flotte bussar(omtrent slik me kjenner bussar frå Noreg) tidlegare sørgja for å transportera folket rundt om kring Harare, etter gitte tidstabellar. Diverse hendingar i Zimbabwes historie har ført med seg endringar, derfor er situasjonen slik den er i dag. Eg går ikkje djupare inn i historia her og no, denne gongen er fokuset på dagens transportmiddelkultur, som tidvis er ganske sjarmerande. Førebu deg på mitt så langt lengste blogginnlegg.

Utsjåande til ein combi er fyrst og fremst prega av å vera ein kassebil, dernest oftast kvit med masse bulkar. Sjåføren sit framme til høgre (ja, bilane køyrer på venstre side av vegen), oftast med to ”heldige” personar til venstre for seg. Heldige fordi det er dei mest komfortable/romslege setene, i mine auge ikkje så heldige på grunn av sikkerheitsårsaker. Sidedøra(skyvedør) er vegen inn til hovudrommet, som består av fire rader med bilsete. Det ytste setet kan bøyast fram og til sida, slik at ein kan nå fram til alle radene. Eigentleg består ei rad av ein toseter + eit enkeltsete, men i praksis skal det alltid sitja ein i sprekka. Over motoren, med ryggen til framsetene, er det i dei fleste bilane ”lagt til rette for” at folk kan sitja.  Nokre bilar er også utstyrt med nokre svære greier i front, sannsynlegvis for ikkje å verta knust ved kollisjon. For meg ser det i tillegg litt ut som eit verktøy for å bana vegen.

Tilbake til ordet sjarmerande: inne på combien er det alltid livleg. Musikkanlegget sørgjer for at du kjem i det rette Combi-humøret. Oftast er det lokal musikk, iblant også internasjonal pop, heltinner som Celin Dion eller gårsdagens boy-band.  Til tross for høg musikk er sannsynet for å koma i drøs med naboen svært stor, i tråd med den raude kulturen i Zim. Kvar dag får eg kompliment av meir eller mindre alkoholiserte mannfolk, fleire gonger har dei fridd. Personleg liker eg best å snakka med oppegåande menn, reflekterte kvinner eller mor med barn.  Ja, for her er masse barn (inkludert babyar)! Og som mor betaler du faktisk berre prisen for ein om du har eit barn knyta på ryggen (med eit handklede/teppe) og ein på fanget.  Ofte er barna svoltne, og då er Combi’ane ein ypparleg plass for servering av brystmjølk.

Som du kanskje allereie har forstått, er det generelt intime tilstander ved kassabilane. På det meste meiner eg å ha talt 26 personar, 3 høns og litt grønsaker. Eg kan garantera at du aldri vil frysa, sjølv med opne vindauge og dører. Faktisk er det ikkje uvanleg å køyra med open dør, spesielt når konduktørane samlar passasjerar. Det er nemleg tilsett konduktørar (evt. innkastarar), som slår på bilen og inviterer alle inn ved å ropa TOWN HERE! til folk langs vegen. På buss-stasjonane, som er stappa med combiar, roper dei konstant namnet på destinasjonen, samt ”five rand”. Rykta seier at innkastarane tener ein dollar per full bil (når det er sagt, ingen køyrer halvfulle). Her gjeld det om å skrika høgast, fordi dei færraste nyttar seg  av dei eksisterande kø-systema.

Når eg no kjem til fourth (Busstasjonen med haugevis av stasjonerte og vandrande seljarar, samt søppel og tidvis stram lukt av urin), kjenner folk meg igjen. Dei veit kor eg bur, og alle vil ha meg med i sin buss. Dei veit også at eg veit kor mykje det kostar, så dei prøver ikkje å få meg til å betala dobbel pris. Det er for så vidt hyggeleg. Ein gong vart det derimot så hyggeleg at to personar bokstaveleg talt drog meg i kvar sin retning, medan dei tilbydde meg å reisa for 2 rand. Prisen er i utgangspunktet 5 rand per pers  (ca 4NOK. For å koma til jobb må eg bytta, så det blir ca 8NOK), som er mykje hyggeligare enn i norske storbyar.  Eg er forresten framleis heil, og finn heile ”dra”-situasjonen komisk.

Over til sjåførane, som etter mi meining er blant dei beste sjåførane som finnes. Heime i Noreg er det ikkje så lett å få bussjåførar til å stoppa akkurat der du skulle ønska.  Her er derimot svært snille ”drivers” som meir enn gjerne legg inn eit stopp rett utanfor porten din. Dette uavhengig om sidemannen gjekk av 50m tidlegare, så lenge det er langs combiens gitte rute.  Når du blir plukka opp, kjører dei til og med langt inn på sidevegar for å henta deg. Manøvreringsferdigheitene kjem spesielt godt til syne på ”fourth”. På dei mest hektiske dagene er det omtrent 5 cm mellom kvar Combi, nesten i alle retningar. For gåande svarer det seg ikkje å vera tjukk, om ein ikkje vil gå store omvegar for å nå fram til sin Combi. Midt oppi dette kaoset, finn dyktige sjåførar på merkeleg vis alltid ein veg ut. Og når dei fyrst er komne på vegen, ja då er dei på heimebane. Som me har prata på, er alle andre bilar på ”besøk”. Combisjåførane skaper sine eigne kollektivfelt, og sørgjer for å ha forkjørsrett i dei fleste kryss.

Combiar er med andre ord sjarmerande. Største ulempa er knytt til tid, mykje er vanskeleg å spå på førehand. Du veit eksempelvis aldri om sjåføren har tenkt å fylla bensin eller kjøra ein snarveg, eventuelt omveg med 100 ”pot holes”. Combiar er elles med på å vedlikehalda barndommens mengder av skrubbsår og blåmerker. Trur ikkje eg kan forklara så mykje meir, resten må opplevast.

[guribratland-blog]

[guribratland-blog]

Gladnyheit!

Me er endeleg i gang! Og det kjennest herleg (Eg vart faktisk så glad at det ikkje gjorde meg nokon ting når eg merka at heile innlegget var skrive på bokmål. Eg lo litt for meg sjølv, og gjorde heilomvending.) I dag fekk Torbjørn og eg for fyrste gong fremma sittande volleyball på bakkenivå.  Eg kan på ingen måte sei at ting gjekk som smurt, mykje kunne gått betre. Likevel har eg i skrivande stund eit bredt smil om munnen.   Byråkrati og andre store parasportarrangement har mildt sagt vore forseinkande brikker i prosessen , men me er nå endeleg i gang (PS – litt vanskeleg å forklara, men me har i mellomtida gjort langt meir enn å ta av plastikken frå stolane).

I går ettermiddag fekk me beskjed om at formalitetane (blant anna brevveksling og møteverksemd med  utdanningsdepartementet) var i orden, og at me skulle førebu oss på trening kl. 1400 ved skulen Danhiko. Sidan det visst nok vart spelt ståande volleyball ved skulen, skulle me belaga oss på at dei hadde utstyr på plass.  I følgje ein kollega hadde dei samla elvar som var klare til å møta oss. Når me kom fram måtte kontaktpersonen vår ringast på, dei to volleyballane som fantes på skulen var utan luft (og utan straum kunne dei ikkje pumpast), samt at det eigentleg skulle vera basketballtrening på same tid og stad. Ein haug med barn/ungdommar vart etter kvart samla (ingen var informert på førehand), og så var det opp til oss korleis ting vart løyst. Ingen var heller kledde for aktivitet (type skuleuniformer, som betyr skjørt for jentene),  så det var faktisk litt utfordrande å få med oss nokon til å spela denne nye ukjende sporten. Me hadde førebudd ei ordentleg treningsøkt, men bestemte oss for heller å gå for svært kort instruks og å å læra undervegs i spelet. Ettersom kven og kor mange som ville vera med var svært flytande, fungerte det greitt. På den måten kunne også ”publikum” raskare få eit bilete av kva sittande volleyball dreier seg om.

Fleire av elevane som vart med hadde ikkje spelt volleyball før, og hadde generelt lite kunnskap og ferdigheitar. I starten vart dei sittande ein del i ro, men etter kvart som dei mjukna opp  vart det meir fart på sakene. Deltakarane våre var (dessverre) for det meste ”abled”. Til neste gong vart me i alle fall einige om at dei skulle ta med seg nokre ”disabled” vener. Litt av poenget er sjølvsagt å gjera idrett meir tilgjengeleg for personer med funksjonsnedsettingar, samtidig er sittande volleyball ein arena for å gjera noko saman.  Gjengen som spelte var alle ivrige, og lurte på kor tid me kom neste gong. Spent på utviklinga.

Andre ting sidan sist - Eg  har blitt vettskremt av å finna ei flaggermus på rommet - Misforståingar kan også føra til gode ting: Me vart introdusert til ein leiarskikkelse for Harare International Carnival, og fekk VIP seter. - Det har vorte varmt  (les hetebølgje). Ein dag trudde eg det kom regn frå himmelen (og tenkte, hurra regntida kjem!), men det visste seg at dråpane var rein sveitte frå armhola mi.

[guribratland-blog]

Chinhoyi  (og African time)

Nei, me har ikkje sett ”the caves”(til tross for at det visst nok er det folk gjer her). Turen gjekk til Universitetet og  ZTISU, Zimbabwe Tertiary Institution Sports Unite, eller noko slikt. Føremålet med reisa var å observera og å hjelpa til med idrettsarrangementet for barn og unge med funksjonsnedsettingar. ”Parasport” i Zimbabwe dreier seg i all hovudsak om slike event’s, altså lite/ingenting seriespill og likande. For meg og Torbjørn var det elles eit høgdepunkt å helsa på Pål(ysep-frivillig, busett i Chinhoyi) igjen.  

Torsdag kveld kl. 20.30 (snart leggetid i Zimbabwe) fekk eg endeleg svar på kor tid me skulle reisa, etter å ha formulert ei tekstmelding på shona. Før den tid hadde me kommunisert fleire gonger per telefon, både samtale og melding(fekk svar, men ikkje på spørsmålet). I utgangspunktet fekk me informasjon om at me skulle reisa med offentleg transport. Født og oppvaksen med norske hjerneceller, var eg derfor på plass eit kvarter før oppmøte kl. 7. Tenkte det var greitt, sånn i tilfelle bussen faktisk reiste på tida (svært usannsynleg, men uansett).  07.15 ringer telefonen, med ny beskjed om stad for oppmøte, og det viser seg at me skal kjøra privatbil likevel. Ettersom me er høgt oppe i det paralympiske systemet i Zimbabwe, slo me fylgje med arrangementets ”Guest of honor”. Avreise ca. kl 8.

1,5 time seinare var me framme. Når programmet skulle starta, var det ingen tegn til nettopp det.  Etter kvart ”vart det fart på sakene”.  Her til lands er det nemleg svært viktig med protokollar. Med andre ord varte opningsseremonien i om lag 1,5 timer og bestod av overdådige talar, uengasjert klapping, presentasjon av og repeterande takk til alle funksjonærar (inkludert oss) samt nasjonalsong. Fire timar etter opning skulle dei faktiske aktivitetane starta, i mellomtida skulle det ordnast med sertifisering (klassifisering) og me skulle eta lunsj.

Dag 2 var det tid for friidrett, og eg fekk i oppdrag å bidra med registrering (ca. ingen av deltakarane var registrert på førehand, og dei som var på listene frå før – kom  sjølvsagt for å registrerast dei også). Med eit ukjent listesystem i papirform, massive mengder vind(det betyr også støv!) og ca 20 deltakarar ropande i kor – vart eg igjen minna om kor effektivt Noreg ofte er. Når ”presset” hadde lagt seg, enda eg opp med ein ny oppgåve: å måla kor langt folket kunne kulestøyta. Ettersom nesten alle skulle delta, vart eg målande nærmast i ein heil evighet. Til gjengjeld fekk eg vera vitne til inderlege smil og herleg idrettsglede. Ganske så imponerande å sjå spesielt blinde og amputerte i aksjon. Eg vil ta med meg historiene frå møte med flotte utøvarar vidare, og ikkje minst erfaringane frå organiseringsdelen av arrangementet.

Når det gjeld African time: misforstå meg rett. Ja, det kan virka frustrerande. Men, det er no slik ting er – og eg stussar sjølvsagt på korleis enkelte ting vert gjort. Uansett får eg lite igjen for å la det irritera meg. Uret er lagt igjen i Noreg, og sjølv om eg saknar å sjå på klokka er det på ein måte litt komfortabelt. Anbefaler alle heime til å bli god ven med tida, det er digg.  ZTISU var altså eit flott arrangement, som gav ca 100 menneske med funksjonsnedsettingar moglegheit til å konkurrera og å prøva nye idrettar. Gler meg til neste event!

[guribratland-blog]

[guribratland-blog]

Ndeipi?

Eg og Torbjørn, no kjent som Tapiwa og Takudzwa, er no inne i vår fyrste arbeidsveke for ZNPC(Zimbabwe National Paralympic Comitte). Kontoret ligg på den nasjonale stadion. Konkret arbeid me har utført til no: fjerna plastikk frå nye stolar rundt møtebordet. Av mindre konkret arbeid har me idemyldra litt kring det komande året, lufta forventningar og drive litt møteverksemd. Tida går elles med til merkelege protokollar og hyggeleg venskapsbygging med folka på SRC (Idrettsforbundet). På denne måten har me funne eit rom med wifi (nei, me har ikkje internett på kontoret!), og eit med bordtennis.

I tida som kjem håper me blant anna på å introdusera sitting volleyball til utvalde spesialskular. Målet er å nå fire provinsar innan april 2016, slik at idretten kan innlemmast i ”national paralympic games”. Andre arbeidsoppgåver me sannsynlegvis skal driva med er å søka om funding, promotera ZNPC på sosiale media, og å bistå med klassifisering. I skrivande stund har me på merkeleg vis vore ”på arbeid” frå kl 9 til 15 aleine. Kan henda me har vorte utsett for ei misforståing, evt bare african time og tvetydige meldingar. Til tross for totalt sjølvstyr er me likevel ganske så pliktoppfylgjande.  Sidan me må verta ”ekspertar” på sitting volleyball, har me begynt på arbeidet med å verta nøyaktig det. Samtidig skriv me litt på innleveringa til IKU- studiet, og puggar shona(det lokale språket). Forresten ingen toalettpapir å finna på dass(på stadion), og flushen fungerer ca annankvar gong.

På heimefronten lærer eg stadig nye ting.  Når eg fyrst flytta inn forstod eg svært lite, spesielt når det gjeld relasjonar innad i familien. Eg bur saman med Elyn(syster) og Sam(bror). Elyn har også ein nydeleg son, Junior, samt to jenter som bur vekke på skule. Fadzi har ansvaret for det meste av husarbeidet, alt på gamlemåten. Mor mi driv med treplanting på ein jenteskule, og Yanke(hund) leiker på gardsplassen. Huset eg bur i har innlagt vatn og straum! I praksis har me imidlertid kun hatt straum på kveld/nattestid. Kan nemna at eg har funne ut korleis vaska meg med hjelp av ei bøtte i eit badekar , forstår meg derimot ikkje heilt på søppelsystemet. Kveldane går stort sett med til privat språkundervisning. Observerer ellers for harde livet, for å læra meg alle kodane i heimen – og i samfunnet generelt.  Er i alle fall i stand til å reisa aleine med public transport, Combi, som er eit kapittel for seg sjølv. Saknar klesskapet mitt i Noreg (shopping er stress).

Over og ut for nå.

(Innlegget vart forresten skrive for nokre dagar sidan. I dag fant me ein ok internett kafe)

[guribratland-blog]

Velvalt bilete frå flyturen: mest for å finna ut how to post pictures

[guribratland-blog]

Hei bloggen!

Eg har no dusja av meg flyreisa og teke på meg rosa Kari Traa truse (nyskjerrig på om fargen verkar inn på innlegget). Gjengen er ellers godt i gang med general orientation i Zambia. Me er innlosjert i bungalower (i Livingstone), og er kun ein telefon fattigare enn f��r avreise(forsvant på flyet til Johannesburg).  Denne gongen var det heldigvis ikkje meg!! Saman med 13 andre frivillige frå det sørlige Afrika, skal me henga på “KAAZMEIN” i 10 dagar. Plassen kan blant anna skilta med pyntehengebru og kjærleiksti som vert kosta rein for løv kvar dag. Busssjåføren som kjørte oss frå flyplassen må forresten rosast for imponerande giring (EU-kontrollar finst bare i EU).

Stemninga er på topp, spesielt når vestlife bistår med vakre toner frå frå dei fleste høgtalarar. I dag vart eg nominert både til president og ”minister of health”. Folket har talt, og eg har no ansvaret for å halda folk friske. Kan ellers nemna at me fekk skua Victoria falls frå innflyginga, at me har bada i eit norsktemperert basseng, vandra litt i sentrum og begynt å smaka på det afrikanske matfatet. I hagen rundt oss vandrer eit ukjent tal lekne sebraer. Stig var den heldige som fyrst fekk utfordra intimsona, då ein frivillig frå Uganda tok initiativ til å leie hender(kulturell kode for å visa kameratskap i Afrika).  

Livet er førebels meir enn godt. FKyouth camp ved Sørmarka var også triveleg.  Bildeoppdatering kjem i nær framtid. 

[guribratland-blog]

Flyttemelding!

For fyrste gong i mitt 24 år gamle liv skal eg flytta utanlands(Hot tips: sjå bloggnamnet for info om min framtidige bustad). Ettersom eg no må læra meg både engelsk og lokalspråk, håper eg hjernen hugsar at eg til og med var god i nynorsk ein gong. Skriftspråk er jo litt morosamt, spesielt for dei interesserte. Kan hende folk flest er meir nysgjerrige på at eg skal flytta inn i ein vertsfamilie. Hurramegrundt for det! Kryssar fingre og tær for at framtidige familiemedlem er snille som lam og bedre enn gull. Mitt nye liv er lokalisert utanfor komfortsonen, nærmare bestemt i Zimbabwe. Eg reiser på utveksling for idrettens fredskorps; kanskje tidenes mest uforutsigbare, uforgløymelege og best betalte jobb(lærte ein gong at ikkje alt målast i pengar)? Pga meg er det framleis ei viss kjønnsfordeling frå NIF’s reisefølge, med nøyaktig 10 prosent kvinner. Akkurat kva dagane mine vil bestå av, er per dags dato ukjent. Sannsynligvis blir eg tilsett i den paralympiske organsiasjonen i Zimbabwe, som held til i Harare. 

Om nokon skulle uroa seg: førebels har eg verken fått angst eller andre bekymringsverdige reaksjonar på at det nærmar seg avreise. Når eg skreiv dette hadde eg kome fram til Gardermoen, og for ca eit fly sidan sagt ”snakkes” til både mor, far syster og bror. Uvissa om kva framtida bringer trur eg kanskje eg har forsont meg med. Eg las akkurat(ja, frå no av skal eg lesa skjønnlitteratur, og eg skal lesa alle bøker ferdig) om ”serenity to accept the things I cannot change, the courage to change the things I can, and the wisdom to know the difference”, og fant merkeleg nok dette relativt treffande. Til tross for uforutsigbart tålmod og ”african time”, har eg bestemt meg for at eg er god på slikt.

The game is on. Me har allereie vore på olympisk akademi på Lillehammer(Reklame!!!!! for kurset, og ikkje minst YOG Lillehammer 2016), og er igang med studiet Idrett, Kultur og Utvikling ved NIH. Ein “youth camp” i regi av fredskorpset vert siste innspurt før avreise 21. august. I Zambia ventar ytterligare kursing, før eg reiser til vertsfamilie og partnerorganisasjon i Zimbabwe. 

Som dei fleste norske 24åringar har eg vorte litt glad i mr. Internett. Lover derfor å gå på besøk så ofte eg kan. På førehand: takk for alle livstegn og lykkeønskingar frå Noreg :)   

Peace out!