#Rejtan

[ars-polonia]

Jan Matejko, Rejtan [fragment]

1866, oil on canvas

[happyemoqueer]

Here's a poll for you about polish paintings

Which one of these paintings do you recognize the most?

1. Rejtan by Jan Matejko

2. Stańczyk by Jan Matejko

3. Bitwa pod Grunwaldem by Jan Matejko

4. Pełzająca Śmierć by Zdzisław Beksiński

[plastycznyonline]

Wilhelm Leopolski — zapomniany mistrz realistycznego malarstwa

W dniu dzisiejszym wspominamy urodziny Wilhelma Leopolski, wybitnego, choć dziś nieco zapomnianego polskiego malarza XIX wieku, urodzonego 5 maja 1828 roku w Drohobyczu. Jego twórczość, głęboko zakorzeniona w estetyce realizmu i nasycona tematyką historyczno-patriotyczną, stanowi ważny fragment dziedzictwa kultury polskiej. Jego losy, pełne wzlotów, dramatów i ostatecznej izolacji, składają się na poruszający obraz artysty, który pomimo ogromnego talentu został zepchnięty na margines ówczesnego życia artystycznego.

Początki kariery i podróże artystyczne

Wilhelm Leopolski rozpoczął swoją edukację artystyczną od nauki w Wiedniu i Monachium, a swoje umiejętności rozwijał także w Paryżu i we Włoszech. Już od młodych lat dał się poznać jako artysta obdarzony wyjątkowym zmysłem realistycznym, skupiający się na historycznej i społecznej tematyce swojej ojczyzny. Szczególnie bliska jego sercu była problematyka narodowej tożsamości oraz romantyczna wizja Polski walczącej o niepodległość, co znalazło wyraz w jego twórczości malarskiej, zwłaszcza w portretach oraz scenach historycznych.

Dzieła portretowe i historyczne

Najbardziej znanym obrazem Wilhelma Leopolski jest bez wątpienia "Rejtan — Upadek Polski" (1866), monumentalne dzieło ukazujące dramatyczny moment sprzeciwu Tadeusza Rejtana wobec I rozbioru Polski. Obraz, będący jednym z ikonografów romantycznego patriotyzmu, zwracał uwagę nie tylko kompozycją czy tematyką, lecz także niezwykłym napięciem emocjonalnym i precyzją techniczną. Leopolski doskonale zbalansował epicki wymiar historii z żywym realizmem postaci, co wyniosło dzieło do rangi kanonu polskiego malarstwa historycznego XIX wieku.

Oprócz dzieł o tematyce historycznej, Leopolski był również cenionym portrecistą. Tworzył wnikliwe psychologicznie wizerunki przedstawicieli inteligencji, duchowieństwa i elit politycznych. Jego portrety, choć realistyczne, cechowały się wyjątkową głębią emocjonalną i indywidualizmem, co sprawiało, że wykraczały poza zwykłe odwzorowanie fizjonomii.

Konflikt z Matejką i artystyczna marginalizacja

Mimo uznania, jakie zdobył swoimi dziełami, Wilhelm Leopolski nie utrzymał trwałej pozycji w polskim świecie artystycznym. Znanym epizodem z jego życia jest konflikt z Janem Matejką, związany z powrotem obrazu "Rejtan" z wystawy paryskiej. Leopolski zarzucał Matejce bezprawne zawłaszczenie dzieła i nieoddanie go właścicielowi, co stało się przyczyną publicznej i bolesnej konfrontacji. Spór ten doprowadził do jego izolacji w środowisku krakowskich artystów i z biegiem czasu — do artystycznego zapomnienia.

W późniejszych latach życia artysty coraz bardziej pogarszały się zarówno jego relacje ze światem sztuki, jak i stan psychiczny. Wycofał się z życia publicznego, popadł w biedę, a jego twórczość przestała być obecna w znaczących wystawach czy dyskusjach artystycznych. Zmarł 30 czerwca 1892 roku w Krakowie, owiany aurą zapomnienia i tragizmu.

Dziedzictwo i współczesne spojrzenie

Choć po śmierci Wilhelma Leopolski jego twórczość została na długie lata zapomniana, dzisiejsza sztuka i historia malarstwa coraz częściej wracają do jego dorobku. Obrazy takie jak "Rejtan" są klasykami malarstwa polskiego i istotnym źródłem ikonografii narodowej. Na nowo odkrywa się wartość jego portretów i historycznych kompozycji, które rzucają światło nie tylko na artystyczne walory, ale także na złożoną sytuację społeczną i polityczną XIX-wiecznej Polski.

Wspominając dzisiaj Wilhelma Leopolski w rocznicę jego urodzin, warto przypomnieć jego determinację, wierność własnemu artystycznemu etosowi oraz niezłomność w opowiadaniu się po stronie wartości narodowych i etycznych. Jego życie i twórczość pozostają przejmującym świadectwem losu artysty, dla którego sztuka była nie tyle profesją, co misją, często okupioną samotnością i niezrozumieniem.

Obecność Leopolski w kanonie polskiego malarstwa wymaga ponownej refleksji i uznania. To twórca, którego nie należy relegować do przypisów w książkach historycznych, lecz należy się mu miejsce obok największych twórców epoki, takich jak Matejko, Grottger czy Siemiradzki.

Źródła:

Wikipedia (PL)

Wikipedia (EN)

[witekspicsbanknotes]

POLAND - project of banknote for collectors: REJTAN.

[polish-art-tournament]

@transmalewife to be fair the matejko museum doesnt own most of his big paintings. i bet if they had them some sadist would put grunwald and rejtan opposite each other

[polskie-zdania]

Miała na ten temat dosyć kontrowersyjne zdanie. Tęskniła za miłością, lecz zupełnie nie za tą szaleńczą i obsesyjną, z powodu której człowiek rzuca się pod drzwi niczym Rejtan, rozrywając koszulę i wyrywając sobie żywcem serce z klatki. Nie marzyła, by ktokolwiek miał na jej punkcie obsesję. Nie marzyła o byciu bohaterką czyjegoś rozemocjonowanego snu. Nie marzyła o tym, by ktoś porzucał dla niej swoje życie i wpatrywał się w nią z obłędem w oczach. Chciała miłości spokojnej. Miłości szczerej i pełnej szacunku. Miłości pełnej wzajemnej troski i wsparcia. Miłości pełnej zrozumienia i otwartej komunikacji. Miłości pełnej śmiechu i miłości pełnej komfortowej ciszy. Chciała, by ktoś kochał ją dlatego, że zawsze może przy niej odpocząć. Chciała, by ktoś kochał ją dlatego, że może zawsze być przy niej sobą. Chciała, by ktoś kochał ją dlatego, że wie, że może mieć przy niej zarówno świetne, jak i kiepskie dni. Chciała kogoś, kto bez wahania zadzwoni do niej, gdy osiągnie sukces, ale i wtedy, gdy coś nie wyjdzie. Chciała miłości opartej na przyjaźni. Chciała patrzeć na kogoś z miłością w oczach i mówić "to mój najlepszy ziomek". Nie chciała, by ktoś udawał przed nią, że nie jest człowiekiem. Nie chciała, by ktoś udawał, że nie ma gorszych dni. Nie chciała, by ktoś udawał, że zawsze wie, co powinien zrobić. Chciała relacji opartej na byciu teamem. Chciała relacji, w której konflikty to "my vs problem", a nie "ja vs ty". Chciała relacji, w której nikt nie musi niczego udawać. Chciała być kochana dlatego, że jest prawdziwa. Chciała wspierać się w codzienności. Chciała po równo rozkładać odpowiedzialność za wspólną przyszłość. Chciała być zabierana na kolację i sama na nią zabierać. Chciała być rozpieszczana i sama rozpieszczać. Chciała być trzymaną w ramionach i sama trzymać. Chciała kogoś, kto widzieć będzie to wszystko tak samo. Chciała kogoś, kto tak samo, jak ona, wierzyć będzie, że nie ma miłości bez przyjaźni.

Marta Kostrzyńska

polskie-zdania.pl

[yurislava]

omg hi Rejtan-kun ^_^

[mahgnib]

Jan Matejko, “Rejtan, or the Fall of Poland”, 1866. The event depicted took place in the Sejm (the lower house of Parliament) in 1773. The fellow reclining on the right is Tadeusz Rejtan, who is trying to prevent the partition of Poland by keeping the members of the Sejm from leaving the room.

[ilhoonftw]

Rejtan, or the Fall of Poland / Jan Matejko

[itskaist]

one of my core memories that truly formed my relationship towards art would have to be a school trip that i took part in as a teenager. we went to the Royal Castle in Warsaw, which is host to just a wealth of art and polish cultural heritage.

…only we were a bit late, and this museum is always packed to the brim; so our tour guide would just shoo us along as fast as possible while constantly reminding us that 'another tour is right behind is, we have to be quick'.

this hurt especially bad when we were going through the halls containing pieces by Jan Matejko - one of, if not The most famous and most culturally impactful polish painter. he painted these absolutely huge and insanely detailed pieces of important moments from polish history, some of which are hosted in the Royal Castle.

these are BIG. both of these (Rejtan and 3rd of May Constitution) are about 3 x 5 m / 9 x 16 ft. so to finally be able to see them in person, and then not to be allowed to actually admire them, just be shooed along… yeah. i could have literally just sat down in front of them for like an hour each and just,, take them in.

but we had to go quick, because there was another tour right behind us.

and so this, yeah. this one experience has cured me of any future consumerist attitude towards art. i don't want to just eat up movie after movie after game after game after fanwork after fanwork. if i do like something, i want to give it time, i want to think on it, i want to properly appreciate it, i want to give it a response i believe it deserves.

the aforementioned paintings took years, and any fanwork can take days, weeks, months of someone pouring themselves into it. making something might take weeks; but i should only spend a second giving it a like and moving forward to the next thing? i do not like this exchange.

but that of course has its drawbacks! because proper appreciation takes time and energy. social media moves so fast that i often feel guilty that i cannot engage with everything that i see, cannot properly articulate a "thank you for showing your heart to the world, thank you for creating, this spoke to me in this and that way and i see you from across the ocean". so yes, sometimes i too will just leave a like, or a quiet reblog, and i do not fault anybody for it; we all have our lives that we are absorbed with and give of ourselves as much as we are able.

but if i can say a word, if i have it in me to say something then and again, then i would like to say this:

thank you

thank you

thank you.

[ars-polonia]

With the One Year Anniversary of this blog, let's see top 12 works that gained the most popularity so far.

Results are not comparable as the works haven't got the same exposure while the blog was developing.

1. Stanisław Witkiewicz, Noc ukraińska (Ukrainian Night)

2. Leona Bierkowska, Zamieć / Na pomoc (Blizzard / Help!)

3. Stanisław Witkiewicz, Mgła wiosenna (Spring Mist)

4. Józef Chełmoński, Noc gwiaździsta (Starry Night),

5. Józef Brandt, Wesele kozackie (Cossack Wedding)

6. Jan Matejko, Rejtan [fragment]

7. Marcin Zaleski, Wnętrze Szkoły Sztuk Pięknych w Warszawie (Academy of Fine Arts in Warsaw Inside)

8. Piotr Stachiewicz, Mleczarka (Milkmaid)

9. Stanisław Bohusz-Siestrzeńcewicz, [Stanislovas Bohušas-Sestšencevičius] - Mały faun [ Little Faun]

10. Jan Matejko, Bitwa pod Grunwaldem (The Battle of Grunwald) [fragment]

11. Stanisław Witkiewicz, Wawel od strony Wisły (Wawel Castle from the Vistula Side)

12. Witold Pruszkowski, Rusałki (Water Nymphs)

[skrzywdzonakobieta]

5/10/2024

Przyszedł do domu. Przytulił mnie. Rozmawialiśmy. Sprawił, że poczułam się głupia. Powiedziałam mu o tym. Poszedł się umyć. Położył się. Nie chciał na mnie patrzeć. Powiedziałam, że czuję się odrzucona i niekochana. Wykrzyczał mi, że jestem głupia. Uderzył mnie. Pojechał do mamy.

A ja?

Ostatnio go już nie zatrzymuję. Tym razem też go nie zatrzymałam. Kiedyś się śmiał, że jestem jak Rejtan. A teraz. Nic. Zero.

[hejdzz]

Maciej Bieniasz, "Jacek Kaczmarski - koncert I Rejtan, czyli raport ambasadora - według Jana Matejki", 1986

[that-wildwolf]

can you do 9, 10, and 13 for the song asks? have a good day!

9. Song that is/was a top hit - Tamta Dziewczyna by Sylwia Grzeszczak

10. Song about history/a story - all of Jacek Kaczmarski's songs. All of them. I particularly recommend Rejtan Czyli Raport Ambasadora, Sen Katarzyny II, and Epitafium dla Wysockiego to start with, because this is not the type of music for everyone.

I also like Dywizjon 303 by Elektryczne Gitary.

13. Best sing-along - Dni Których Nie Znamy by Marek Grechuta. People always sing that violin melody too! 😆

Honourable mention: Baranek by Kult because this is the song you always end up singing when you're drunk or at a karaoke or just out with friends, this is the song

[polish-art-tournament]

Co ci zrobił Matejko 😭

znudził mnie

[summer-in-the-burial-mounds]

1 | 2 | 3 | 4 | 5