bjorne-blog

[bjorne-blog]

Við umgöngumst vitund og vissu um loftlagsbreytingar eins og við umgöngumst dauðann, - spurningin er hvernig má ná fram vitrænni og gramsækinni nálgun á því að draga fram og virkja lausnir. Því nóg er af þeim!

[bjorne-blog]

"Our lives begin to end the day we become silent about things that matter"

~Martin Luther King, Jr.

[bjorne-blog]

Nú þökkum Guði glaðir, sem gaf oss daglegt brauð. Þigg lofgjörð, ljóssins faðir, sem lífsins skapar auð, þú blessar hvert þitt barn, og öllu’, er anda hefur, þú endurnæring gefur, ó, Drottinn gæskugjarn.

tru.is: — Matthías Jochumsson þýddi

Bænabókin, Leðsögn á vegi trúarinnar eftir Karl Sigurbjörnsson 

[bjorne-blog]

Nú þegar þökin eru laus, hvað fer núna í þessari atrennu sem fer yfir Færeyjar á laugardag.

[bjorne-blog]

Frumbyggjaréttur barna í Reykjavík, - er alveg gáttaður.

Það er frumþörf hvers trúaðs einstaklings við að rækta og þroska sína trú, iðka hana og tjá með sinni breytni fyrir sér og öðrum í samfélagi í sínu daglega lífi.  Trúariðkun og tjáning er persónulegs eðlis og frelsi til þess varðar þann trúaða og það samfélag sem hann tilheyrir og er ekki beint gegn nokkrum öðrum. Takmörkun á trúfrelsi og trúartjáningu er aðeins hægt að beita og framfylgja ef fyrir því liggja ríkir almannahagsmunir eða réttindi annara séu í húfi.   Reglur þær sem kynntar hafa verið af borgarráði eru takmarkandi fyrir trúfrelsi, trúarfræðslu og trúariðkun barna eru hvorki til þess fallnar að efla skólastarf, né að stuðla að víðsýni, þroska og trú barna í skólasamfélaginu.  Þær hindra auk þess eðlileg tengsl við menningu, trúararf og sið í landinu, sem og venjur og hefðir í trúrækni þjóðarinnar. Þær ganga sem og í berhögg við barnasáttmála SÞ sem leggur ríkar skyldur á samfélagið og ábyrgð foreldra um að menntun barna séu í samræmi við það samfélag sem börn búa í og þann sið sem þar ríkir. Þetta ákvæði barnasáttmálans má kalla frumbyggjarétt, enda komið til vegna viðleitni nýrra herraþjóða að vaða yfir menningu og siði frumbyggja. Það er tímanna tákn að svo skuli vera komið fyrir henni Reykjavík.   Hvergi hefur komið fram hvaða hagsmunir liggja til grundvallar þeim, né hvaða réttindi er verið að tryggja með samþykkt reglna borgarráðs. Þær ganga í berhögg við ákvæði grunnskólalaga um sjálfstæði skóla  sem og markmið grunnskólalaga.  Meðan svo er þá eru reglur af því tagi sem borgarráð hefur samþykkt ótækar þar sem þær setja trúariðkun barna í skólastarfi of þröngar skorður.   Þjóðkirkjan hefur það hlutverk að veita samfélaginu þjónustu á sviði trúfræðslu og trúariðkunar og vinnur samkvæmt starfsreglum sínum sem og ákvæðum sáttmála og laga.  Þessar skyldur eiga við alla óháð stöðu og aðild að trúsamfélögum. Starfið fer fram í eðlilegu samráði við foreldra og skólastjórnendur sem bera ábyrgð á menntun barnanna og trúfræðslu. 

Miðlægar reglur um skólastarf eru bara á færi löggjafans að setja og þarf lagabreyting að koma til. Skýr ákvæði um sjálfstæði skóla og ábyrgð foreldra eru í grunnskólalögum, en reglurnar standa í berhögg við þau.  Langt og farsælt samstarf foreldra, skóla og kirkju hefur verið um trúfræðslu svo sem fermingarfræðslu og sálgæslu í  grunnskólum landsins um langt árabil.  Með reglunum er verið að útiloka og/eða takmarka möguleika þeirra sem ábyrgð bera á uppeldi og fræðslu barnanna að rækja hlutverk sitt á forsendum barnanna.  

Sóknarnefnd Grafarvogskirkju hefur ákveðið að leita samstarfs við sóknir prófastdæmisins um að leggja fram stjórnsýslukæru til innanríkis- og/eða menntamálaráðuneyta varðandi framkvæmd þessa að hálfu borgarráðs og krefjast þess að reglurnar verði felldar úr gildi meðan ráðuneytin fjalla um lögmæti þeirra, - að þær standist stjórnarskrá, mannréttindasáttmálann, barnasáttmálann og grunnskólalög.

Það skal ekki sagt hver verður fagleg niðurstaða þeirra aðila sem koma til með að fjalla um þetta, sem vonandi leiðir til þess að óhæfu og lögleysu verði ýtt til hliðar. Mér er það nægilegt til að vera mikið niðri fyrir um þetta að það líti út fyrir að verið sé að þrengja að réttindum og umhverfi barna með þessum hætti. Hrunadansinn fer víða og ég verð að segja að ég er alveg gáttaður.

[bjorne-blog]

Í vanþróuðum ríkjum eru trú manna kúguð með að loka menn inni, - Í þróuðum ríkjum er hún kúguð með að loka trúað fólk úti.

Eftir að hafa horft á 50 ára afmælisþátt AMNESTI

[bjorne-blog]

,,Miskunnsami Samverjinn’’, ekki við hæfi barna í Reykjavík

Kærleiksþjónusta kirkjunnar er ein af þremur megin stoðunum í starfsemi kristinnar kirkju, en hinar eru útbreiðsla fagnaðarerindisins og guðþjónustan. Kristin kirkja byggir á fagnaðarerindi Jesú Krists með gullnu regluna um að elska náungann eins og sjálfan sig sem leiðarljós.  Sagan um ,,miskunnsama Samverjann’’ er fyrirmynd kærleiksþjónustunnar, - að koma skilyrðislaust til hjálpar þegar, þung áföll, neyð eða hjálparleysi verður hlutskipti einhvers. Kristin trú gæðir þessa sögu merkingu og kennir hvernig við sem samborgarar getum tekið að okkur að vera verkfæri í hendi Guðs og færa blessun og náð Guðs inn í líf hvors annars. Þetta hefur  þróast í fyrirmynd samfélagsins að velferðarkerfi sem er skilgetið afkvæmi kærleiksþjónustu kristinnar kirkju. Kærleiksþjónusta kirkjunnar tekur við þar sem bjargir samfélagsins eru takmarkaðar og stuðningnum ekki síst beint að einstaklingnum með sálusorg þar sem hlúð er að einstaklingnum.  Hann er studdur í að takast á við erfiðar aðstæður og honum sýndur kærleiki og miðlað von. Ekki þarf að taka fram að þessi þjónusta er veitt á forsendum þess sem þiggur hana óháð trúarskoðun, aldri, kyni, þjóðfélagsstöðu, - fyrir alla, alla sem einn. Prestar þjóðkirkjusafnaða auk sérþjónustupresta hafa þann starfa að koma fyrirvaralaust inn í aðstæður fólks hverjar svo sem þær eru til hjálpar og stuðnings og halda úti vakt allan sólarhringinn alla daga ársins. Þetta er það net sem þjóðkirkjan og meðlimir hennar hafa byggt upp fyrir alla jafnt sem meðlimi þjóðkirkjunnar. Þegar áföll sem varða stóran hóp í samfélaginu ríða yfir, svo sem hópslys eða annað sem kemur sem högg á samfélagið og krefst þess að fleiri aðilar sem mynda svokölluð áfallateymi. Almannavarnir hafa komið upp áfallakerfi við vá og slysum í hverfum borgarinnar, svokölluðum áfallaráðum sem eru hluti af viðbragðsáætlunum sem hafa það hlutverk að skipuleggja stuðning og nýta bjargir heilsugæslu, félagsþjónustu og kirkju. Áfallaráðin í hverfum geta haft frumkvæði að því að skipuleggja stuðning vegna minni áfalla í hverfum, eða áfalla sem tengjast einstaklingum/þrengri hópum, til lengri eða skemmri tíma. Mikilvægur þáttur í starfi áfallaráða er tengslamyndun milli fulltrúa stofnana í hverfum og tengslamyndum við áfallateymi. Í lögum um Almannavarnir hvílir lagaskylda á framlagi og þátttöku þjóðkirkjunnar og sóknarprestar viðkomandi sókna sitja í áfallaráði. Með samþykkt sinni hefur borgarráð útilokað frístundaheimili, alla grunnskóla og leikskóla borgarinnar frá því að fá þjónustu þessa áfallaráða, þrátt fyrir að það hvíli lagaskylda á starfi þeirra. Sérkennilegt er þetta, ekki síst í ljósi þess að komi til slysa – fjöldaslysa eða minni – þá fá leik- og grunnskólar ekki aðstoð því þeir hafa meinað prestum og þjóðkirkjunni aðgang. Í áfallaráðum og áfallateymum sitja prestar sem stundum eru einu sérmenntuðu aðilarnir á þessu sviði sem starfa í og þekkja samfélagið sem verið er að hlúa að. Prestur fer ekki í skóla á sorgarstund til að tala um daginn og veginn heldur til að biðja og styrkja með þeim sem eftir því leita og geta/vilja taka þátt. Með nýjum reglum borgarráðs hefur sálusorgarstarf ,,miskunarsama Samverjans’’ verið bannað börnum í borginni, - ekki við hæfi barna! Helst þá eitthvað fer úrskeiðis verður einmitt þar mikil þörf fyrir hjálp í neyð af einhverju tagi í nánasta umhverfi barnanna. Það hefur því miður margoft sýnt sig að þörfin fyrir þjónustu presta er mikil og alveg óháð reglum borgarráðs, en miðast við þá sem þurfa og þiggja hana. Að banna það hafa borgaryfirvöld að mínu viti tekið tekið stefnu gegn börnum í Borginni. Ef móðir Teresa væri uppi á okkar tíma og hefði valið að starfa í þágu barna í Reykjavík, þá hefði hún verið bönnuð börnum í leikskólum, grunnskólum og frístundaheimilum í Borginni.  Hver hefur gefið borgarráði þetta húsbóndavald?

[bjorne-blog]

Rétttrúnaður í boði bogarráðs

Trúrækni Íslendinga hvílir á langri hefð fyrir heimilisguðrækni. Lengst af hafa eldri kynslóðir haft trúfræðslu með höndum sem hefur færst yfir á presta kirkjunnar og kennara þar sem dregið hefur úr sambýli eldri og yngri kynslóða. Þorri barna á leikskólaaldri tekur með einhverjum hætti þátt í sunnudagaskóla kirkjunnar með foreldrum sínum.  Því er fylgt eftir með fermingarfræðslu þar sem börnin eru búin undir að taka meðvitaða trúarafstöðu á grundvelli þekkingar og reynslu.   Fermingarstarfi er vel sinnt í íslensku samfélagi með ríkum stuðningi og eftirfylgni frá fjölskyldum,  ættingjum og vinum, - samfélagsins alls og síðast en ekki síst fermingarbörnunum. Fermingarstarfið er stærsti snertiflötur kirkjunnar við söfnuðina og er að sannarlega burðarás í trúariðkun á Íslandi.  Flestir líta á sína barnatrú sem uppsprettu þeirrar trúar, vonar og kærleika sem þau byggja trúarþroska fullorðinsáranna á.  Þannig er fermingin upphaf á mikilvægum kafla í sjálfstæðu trúarlífi barna og janframt endir á þeim sem hófst með skírninni.  Það er vart til nein skýrari og ákveðnari trúaryfirlýsing og ásetningur um trúarlegt uppeldi barna en það þegar foreldrar bera börn til skírnar.    Það vekur furðu að fermingarfræðsla sem er veigamikill þáttur í trúrækni grunnskólabarna hafi orðið bitbein borgaryfirvalda þar henni er ýtt út af vettvangi grunnskólans, - sem er vettvangur barnanna sjálfra, ekki borgarráðs. Meintar reglur borgarráðs um samskipti trúfélaga við leikskóla, grunnskóla og frístundaheimila hafa verið settar til að mæta sérhagsmunum eins tiltekins trúskoðunarhóps. Þess er krafist að framkoma barna og umgengni við þau megi ekki hafa neina birtingarmynd trúarskoðunar eða trúariðkunar á  vettvangi leikskóla, grunnskóla og frístundaheimila. Þetta sjónarmið gengur í berhögg við hugsana-, samvisku- og trúfrelsi í orði og á borði. Að búa í fjölmenningarsamfélagi krefst þess að tekist sé á við það félagslega og uppeldislega viðfangsefni sem felast í mismunandi lífskoðunum og trú. Að reyna að eyða út mismun er að ala á þröngsýni og fordómum og gerir fjölbreytileikann að lokum óbærilegan.  Að leysa það mál með því að allir taki upp sömu lífskoðun í verki er ekki í boði að hætti borgarráðs og í sjálfu sér kúgun á trúarskoðunum, - hér barna.     Með reglum borgarráðs er verið að gera trúarlíf að jaðarmenningu og lagður er steinn í götu borgarbúa til mannræktar og þroska í trú í sínu eigin umhverfi.  Óskir og þarfir þorra borgarbúa varðandi ríkan þátt í menningu og sið þeirra lítillækkaðar. Það er og verður ætíð á forræði foreldra barnanna í samstarfi leik- og grunnskóla við foreldra að grípa til þeirra félagslegu og uppeldislegu úrræða sem þurfa að vera fyrir hendi að leysa uppeldi barna vel úr hendi, - einnig trúaruppeldi.  Framkvæmd trúaruppeldis hefur tekið tillit til eðlilegra almannahagsmuna og hefur verið með miklum ágætum í góðu samstarfi foreldra, skóla og kirkju. Það þróast áfram til að skólinn geti gegnt skyldum sínum með þarfir og óskir barna og foreldra að leiðarljósi. Þjóðkirkjan hefur sett sér starfsreglur í anda metnaðar um hófsemi og nærgætni, - sérstaklega í garð annara trúfélaga og tekur með því ábyrga stöðu við uppbyggingu fjölmenningarsamfélags á Íslandi.   Í 28. grein barnasáttmálans er fjallað um inntak menntunar og skyldu samfélagsins við að fræða börn er sérstaklega tekið fram að það skuli efla ,,virðingu fyrir menningarlegri arfleið, tungu og gildismati og þjóðernislegum gildum þess lands sem það býr í eða kann að vera upprunnið frá’’.  Ennfremur er fjallað um skyldu samfélagsins við að undirbúa börn til að lifa ,,ábyrgu lífi í þjóðfélagi, í anda skilnings, friðar, umburðarlyndis, jafnréttis og vináttu milli allra þjóða-, þjóðhátta-, þjóðernis- og trúarhópa’’.   Í markmiðum grunnskólalaga segir að byggja skuli upp alhliða þroska til þátttöku í íslensku lýðræðissamfélagi.  Trúariðkun er þar með talin og viðurkend frumþörf í lífi og þroska einstaklinga.   Íslenskt samfélag mun áfram þurfa að stuðla að uppeldi barna til virkrar þátttöku í samfélaginu í samræmi við barnasáttmála og grunnskólalög á forsendu ríkjandi samfélagssáttmála. Sá samfélagssáttmáli er opinn fyrir öðrum trúar- og lífsskoðunarfélögum sem virða tilverurétt og frelsi allra til trúarlífs og trúarþroska. Þessu er ekki þannig farið varðandi reglur borgarráðs.  Þær einkenna trúarleg rétthugsun sem eru í algerri mótsögn við það umburðarlyndi og þann gagnkvæma skilningi sem hefur einkennt viðhorf til trúmála í rúm 1000 ár á Íslandi.   

[bjorne-blog]

Leyfið börnunum að dafna eðlilega í sínu eigin trúsamfélagi, - en hindrið þau ekki

Reglur borgarráðs stríða gegn réttindum barna og bregðast skyldum samfélagsins um stuðning við menntun og þroska til þátttöku í trúsamfélagi þeirra

Á undanförnum misserum hefur mannréttindanefnd Reykjavíkur knúið á um að borgarráð setji reglur um samskipti trúfélaga við frístundaheimili, leikskóla og grunnskóla.  Þessar reglur hafa verið í anda stefnu og viðmiða eins tiltekins lífskoðunarfélags og setja þorra barna þröngar skorður er varða trúfrelsi, trúarfræðslu og trúarþroska á vettvangi leikskóla og grunnskóla. Megn óánægja er með þessar reglur í röðum foreldra sem vilja stuðla að ábyrgu uppeldisstarfi og þroska trúarvitund barna og njóta til þess þjónustu skóla, og trúfélaga sem í langflestum tilfellum eru þjóðkirkjusöfnuðir.  Þess ber að geta að samstarf starfsmanna þeirra við leik- og grunnskóla hefur gengið vel og hefur mátt bregðast vel við sérstökum þörfum einstaklinga.  

  Það vekur furðu að komið sé til móts við sérstakt lífskoðunarfélag með að setja reglur er varða trúarlíf barna í Reykjavík og setja skorður við þjónustu allra annara þar af lútandi. Þar með er gegnið gegn forræði og ábyrgð foreldra um að hlutast til um trúaruppeldi barna sinna, en þau eiga fyrsta og síðasta orðið í þessum efnum.

  Þetta snýst ekki um rétt eða réttleysi trúfélaga til að starfa í skólunum.  Börnin og fjölskyldur þeirra eru meðlimir í þeim trúfélögum sem þau sjálf kjósa og þau veita börnunum þjónustu og stuðning til vaxtar og þroska í trú.  Þetta snýst því um rétt barna sem:  

1) njóta þjónustu frá því trúsamfélagi sem samfélag/fjölskylda þeirra eru hluti af þar sem trúariðkun er eðlilegur og sjálfsagður hluti af lífinu,

2) fá að alast upp til að verða virkir þátttakendur í samfélaginu þar þau eiga sína barnatrú sem ber að þroska og styrkja í uppvexti þeirra sem undirbúning fyrir trúarlíf þeirra á fullorðinsárum og

3) eiga foreldra sem hafa lagt áherslu á trúaruppeldi í bernsku þeirra og eru ábyrg í að styðja þau til áframhaldandi vaxtar og þroska í trú og lífi.  

  Í borginni eru fjölmargir mismunandi trúarhópar. Það er alröng leið og fallin til að auka fordóma og fáfræði að einangra börn frá þjónustu þess trúsamfélags sem þau eru meðlimir í.   Að ganga á rétt barna til þroska í sið og trú þess samfélags sem þau eru hluti af er að grafa undan grunnstoðum samfélagsins, menningu og sið þess sem og eðlilegs frelsis til þroska í  trú og lífi.   

  Langflest börn tilheyra þjóðkirkjusöfnuði eða hliðstæðum trúfélögum sem gera þá kröfu, -  í anda gagnkvæms umburðarlyndis og skilnings, - að hvert það trúfélag sem börnin eru meðlimir í komi að málum með sína sérstöku siði, venjur og trú án þess að skólayfirvöld, borgaryfirvöld eða ríkisvald hafi íhlutun um inntak þeirra samskipta. Þetta er í samræmi við trúfrelsi og rétt til trúartjáningar og trúariðkunar borgaranna í samfélaginu og helgur hugsana-, samvisku- og trúfrelsisréttur allra.  

  Borgarsamfélagið er að bregðast börnum með hlutleysisskyldu sinni að setja þessu skorður í umhverfi þeirra í borginni.   Það skal áréttað að hér er ekki átt við að trúariðkun og boðun gegntaki allt skólastarf, heldur er gerð sú krafa að hún geti orðið sjálfsagður og eðlilegur hluti af lífi og þroska barna með viðeigandi þátttöku í samstarfi við kennara og foreldra sem bera ábyrgð á uppeldi barnanna, skólagöngu og trúarlífi.  

  Það að borgarráð taki sér regluvald á þessu sviði mannlífsins hefur ekki hlotið rökstuðning er varða þá ríku almannahagsmuni sem ættu að liggja að baki.  Ef raunhæfur rökstuðningur lægi fyrir, þá væri það aðeins á færi Alþingis að setja þær, auk þess sem þær yrðu að vera í samræmi við trúfrelsisákvæði stjórnarskrárinnar, barnasáttmála SÞ, grunnskólalög og aðalnámskrá. Þetta liggur ekki fyrir.   

  Reglur borgarráðs um tilhögun samskipta við trúfélög taka ekki tilhlýðilegt mið af skyldum samfélagsins um að undirbúa börn til að lifa ,,ábyrgu lífi í þjóðfélagi, í anda skilnings, friðar, umburðarlyndis, jafnréttis og vináttu milli allra þjóða-, þjóðhátta-, þjóðernis- og trúarhópa’’ (Barnasáttmálinn 28. grein).   Auk þess er bent á að í 5. grein í grunnskólalaga um skyldur sveitafélaga í þessum efnum.  Þar að auki er í 6. grein fjallað um skólanefnd sem tryggir sjálfstæði skóla til að ráða ráðum um framkvæmd og útfærslu skólastarfs og foreldrum ásamt skólastjórnendum er ætlað að líta eftir um framkvæmd þess.   Aðför borgarráðs að sjálfstæði menntaráðs (skólanefndar), sem og sjálfstæði skóla vekur upp spurningar um ábyrgð og forræði borgarráðs til íhlutunar á sviði trúarlífs barna í skólum. Einkum og sér í lagi ef hann telst vera hluti af menningu og sið þess samfélags sem börnin tilheyra og á sér 1000 ára sögu í landinu.  

  Foreldrar barna í þjóðkirkjunni og sambærilegum trúarsöfnuðum eiga heimtingu á að fá viðunandi rökstuðning fyrir þessu sem taka af öll tvímæli þar um.   Útkljá verður um réttarstöðu foreldra og barna í þessu af æðra stjórnvaldi og/eða dómstólum.  Ég velti því fyrir mér hvort þetta sé enn einn hrunfleygurinn í brestina á samfélagssáttmálanum, - eða bara klaufaskapur, grín eða slysni sem á ekki við? Veit sá er ekki þarf að spyrja.

[bjorne-blog]

Haldi höfin áfram að súrna getur það á endanum bitnað á getu lífhvolfsins til að binda kolefni úr andrúmslofti.  80% af kolefnisbindingu hafanna verður við að svifþörungar binda kolefni í skeljum sem falla til botns.  Súrnun hafanna er að hafa neikvæð áhrif skeljarnar. 

[bjorne-blog]

Þetta er ráðstefna sem óhætt er að mæla með fyrir þá sem vilja vinna að félagsmálum eða taka snúning á sveif með því jákvæða og uppbyggilega í samfélagi og samskiptum fólks. 

[bjorne-blog]

Þögnin er jarðvegurinn sem stórvirkin spretta úr

Thomas Carlyle 1795-1881

[bjorne-blog]

Veðurhorfur, - vítt og breitt á stöku stað, - útihátíðir

Hér er að finna nokkra hlekki á veðurspá helstu hátíða um nk. helgi, svona rétt til gamans.  Það er betra að geta tímasett úrkomusletturnar sem virðast vera í kortunum vítt og breitt á stöku stað.

Athugið að spáin/spánni fer fram tvisvar á dag, rétt um 7 og 19.  Sagt er að lægðir mjakast, þokast og hreyfast, - hérna getur þú séð hvernig úrkomusvæðin "þjaka" landsmenn, - aðeins að færa músina í hringina og þá birtist ný staðarspá. Hér eru stöku staðir Theyr.TV í lista:

Reykjavík, - Innipúkinn

Grindavík, - Gönguhátíð

Stokkseyri, - Færeyskir fjölskyldudagar

Vatnaskógur, - Sæludagar

Hlaðir Hvalfjarðarströnd, - Fjölskylduhátíð SÁÁ

Ísafjörður, - Mýrarbolti

Siglufjörður, - Síldardagar

Akureyri, - Ein með öllu

Borgarfjörður eystri, Álfaborgarséns

Egilstaðir, - Unglingalandsmót UMFÍ

Neskaupstaður, - Neistaflug

Kirkjubæjarkot, - Kotmót

Vestmannaeyjar, - Þjóðhátíð

[bjorne-blog]

Andaðu rólega: Eftir hundrað ár verður þetta allt um garð gengið

Ralph Waldo Emerson 1803-1882

[bjorne-blog]

... megi

megi styrkur Guðs leiða þig megi kraftur Guðs umfaðma þig megi viska Guðs leiðbeina þér megi hönd Guðs vernda þig megi vegur Guðs leiða þig  og megi skjöldur Guðs verja þig nú og að eilífu

[bjorne-blog]

Það sem máli skiptir í lífinu er ekki staða þín, heldur stefna

Oliver Wendell Holmes (1809-1894)