elgerben - Tumblr blog

[elgerben]

Angst voor het onbekende

Hoog op mijn boekenlijst staat ‘de boekhandelaar van Florence,’ van Ross King. Dat boek is een geschiedschrijving over het leven van de vijftiende eeuwse boekhandelaar Vespasiano da Bisticci. Nu ben ik niet van plan hier een college Italiaanse geschiedenis uit te schrijven, daar zou ik namelijk te veel van genieten. Nee, in plaats daarvan kill ik mijn darlings. Da Bisticci was namelijk net zo reactionair als ik, op het gebied van innovaties in het boekenvak. In zijn winkel in Florence verkocht hij de kostbaarste, handgeschreven en versierde, boeken. Ware kunstwerken voor (invloed)rijke burgers van de stad. Da Bisticci liep er lekker mee binnen.

In dezelfde tijd was in het huidige Duitsland Johannes Gutenberg bezig de boekdrukkunst uit te vinden. Sommige historici zien dit als de grootste menselijke vondst ooit, omdat de gehele mensheid met een voordelig geproduceerd boek – geschreven in de volkstaal -  eindelijk de kans had om zichzelf te verheffen. Mits men kon lezen, natuurlijk. Ergo, Vespasiano voelde de bui al hangen dankzij Gutenberg: leuke uitvinding, maar hij was TEGEN. Zijn klanten waren toch niet van plan zo’n lelijk massaproduct aan hun bibliotheek toe te voegen? Mocht hij even een teiltje?

Op dit punt kan ik met de arme (inloed)rijke man meevoelen. In het bezit van een leuk huis, waarschijnlijk een mooie koets met veel PK’s voor de deur en de belangrijkste mensen van de eeuw dagelijks in je zaak. Vervolgens zaagt de uitvinding van een slimme Duitser je hele nering dwars doormidden.

Ook voel ik met da Bisticci mee op het punt van nieuwlichterij: met iedere innovatie verdwijnt er handwerkskunst, passie, goede smaak. Dankzij de boekdrukkunst zouden de ambachtslieden geen maatwerk meer maken, maar goedkoop te reproduceren basisversieringen. Ik trek graag de parallel tussen die ontwikkeling, en het onderscheid tussen papieren boek en lezen van het scherm.

Die laatste ontwikkeling maakt dat ik da Bisticci goed kan begrijpen. Ik houd van de romantiek van het papieren boek en heb een hekel aan online publicaties op mijn scherm. Maar mede dankzij de pandemie van het afgelopen jaar ben ik milder geworden in mijn oordeel. Via studenten en collega’s heb ik ervaren dat digitale toegang tot mediatheekbronnen vanuit huis, erg gemakkelijk kan zijn. Het scheelt reistijd, je hoeft je huispak niet te wisselen voor een regenjas en je kunt zelfs om vier uur ’s nachts de pdf openen, ideaal.

Dat neemt niet weg dat ik, net als Vespasiano, een romanticus ben als het op boeken aankomt. Toch durf ik ook realistisch naar de ontwikkelingen in het boekenvak te kijken. Niet te vergeten: ik heb geen commercieel belang, de Florentijn destijds natuurlijk wel.

Graag zou ik iedereen binnen de HR aanraden de digitale collectie van de mediatheek komend studiejaar meer te gebruiken. Het leven wordt er gemakkelijker van! En ‘de boekhandelaar van Florence?’ Die staat als gedrukt exemplaar in mijn boekenkast te wachten tot ik tijd heb. Want soms mag zelfs een embedded librarian de romantische aanvechting van een gedrukt boek niet weerstaan.

[elgerben]

Op tijd leren

Afgelopen week hielp ik een student met het vinden van de juiste bronnen voor haar afstudeerscriptie. Zij had al eerder deelgenomen aan een uitgebreide training over dit onderwerp. Wat zij mij hierover vertelde zie ik als een les voor het komende collegejaar. Niet voor haar, maar voor mijzelf.

Natuurlijk vond zij die eerdere training erg nuttig, ze had er veel van geleerd en het was fijn dat ik daarvoor de tijd had genomen. ‘Maar, Gerben, er waren die dag zoveel workshops en informatiebijeenkomsten waar wij studenten aan moesten deelnemen, dat ik lang niet alles wat je vertelde heb kunnen onthouden.’ Er was bij deze studente, en bij haar studiegenoten, sprake van een overdaad aan informatie, waardoor de training niet zo nuttig was als vooraf gehoopt: er was immers veel informatie weggelekt, of ‘overwoekerd’ door alles wat ervoor en erna kwam.

Vaak bepalen docenten en studenten samen het moment om extra vaardighedenonderwijs te krijgen, maar nog vaker is het alleen de docent die vindt dat de studenten op een zeker moment in het studiejaar over bepaalde vaardigheden moeten beschikken. ‘Kom over twee weken bij ons langs, dan zitten de studenten middenin hun theoretische verkenning.’ Bij het maken van zo’n afspraak wordt blijkbaar geen rekening gehouden met andere gastsprekers en met de rest van het onderwijsaanbod. Dat is natuurlijk geen probleem, want in het heetst van het onderwijsproces kan ik mij voorstellen dat docenten wel iets anders aan hun hoofd hebben dan het totaalplaatje van het curriculum.

Daarom heb ik mijzelf voor komend jaar ten doel gesteld om bij het maken van afspraken voor trainingen aan de docent te vragen hoe de rest van de dag eruit ziet. Want de studente die ik sprak, zou bij een druk programma zeker zijn gebaat bij een weekje eerder of later ‘training literatuuronderzoek door Gerben de embedded librarian.’ Op tijd leren is minstens net zo belangrijk als het juiste leren. Bovendien kun je in het hoger onderwijs niet vroeg genoeg beginnen met de goede voornemens voor het nieuwe studiejaar. Bij deze!

[elgerben]

Hoe lees je een wetenschappelijk artikel?

Soms lijkt het of alle HR-studenten tegelijk willen afstuderen. En wel in de laatste drie weken. Ik heb dus weer veel studenten kunnen helpen met overzicht creëren in hun literatuuronderzoek.

Een vraag die ik dit collegejaar steeds vaker gesteld krijg, is: ‘Als ik artikelen heb gevonden, hoe bepaal ik dan of ze relevant en bruikbaar zijn voor mijn onderzoek?’ Mijn antwoord is vaak te simpel: ‘Lezen.’ Nu begrijp ik dat een wetenschappelijk artikel lastig te lezen is, zeker voor studenten die dat niet gewend zijn. Bovendien kost een aantal artikelen integraal lezen behoorlijk veel tijd, vooral als aan het eind blijkt dat je ze voor de beantwoording van je onderzoeksvra(a)g(en) toch niet kan gebruiken. Dan moet je opnieuw gaan zoeken naar bronnen en begint de hele cyclus van lezen en verwerken weer opnieuw. Met deze drie simpele stappen kun je de resultaten van je zoekopdracht gestructureerd beoordelen op relevantie en bruikbaarheid, maar wel met een beperkte tijdsinvestering:

1)      Lees de titel voor een eerste indruk van het onderwerp. Ben je geïnteresseerd in de inhoud? Ga dan naar stap twee;

2)      Open het artikel en lees de samenvatting en de trefwoorden die er (vaak) onder staan. Kun je die globaal koppelen aan je hoofdvraag of aan één van je deelvragen? Ga dan naar stap drie;

3)      Lees de conclusie en scan de literatuurlijst (je weet maar nooit of de auteur een bron heeft gebruikt die voor jou relevant kan zijn). Ben je nog steeds geïnteresseerd in het onderwerp van het artikel? Dan kun je nu het stuk in zijn geheel lezen en beginnen met de verwerking in je eigen tekst.

Ook lezen is een vaardigheid en je die vaardigheid eigen maken, kost tijd. Daarom pleit ik ervoor dat er in de curricula, naast plaats voor informatievaardigheden, ook aandacht is voor leesstrategie. Dat is de ene route naar de oplossing, waarover je docenten en je opleiding zich zouden moeten buigen. De andere route kun je als student zelf bewandelen. Neem bijvoorbeeld eens een half uurtje om een artikel van een nieuwswebsite in je eigen woorden samen te vatten. Of doe dat eens met de verplichte literatuur die je voor je opleiding moet lezen. En vergeet niet op tijd hulp te vragen, van het Taalcentrum of van de embedded librarian van jouw onderwijsinstituut.

[elgerben]

Tumult “op Zuid”

Bij het Instituut voor Sociale Opleidingen van de Hogeschool Rotterdam worden studenten opgeleid voor de (Rotterdamse) beroepspraktijk van Social Worker. Afgelopen maandag bleek dat ik middenin die beroepspraktijk woon.

Licht verontrust keek ik die avond uit het raam en zag de politieauto’s door de straat patrouilleren, sommige met gedoofde lichten. Ondertussen cirkelde er een politiehelikopter boven de wijk. Mijn verhuisde buurman, “buurman Hardcore*,” had zijn huisraad, naar goed gebruik in Carnisse, aan de Roteb gedoneerd. Al zijn spullen stonden nog te wachten op de vuilniswagen, vlak naast mijn auto, die vers van de garage kwam met een APK, grote beurt en een nieuwe accu achter zijn kiezen. Heel even dacht ik: “als ze hier gaan rellen, beginnen ze natuurlijk met al dat grofvuil op mijn groene Corsa te pleuren. En daarna vouwen ze mijn oude fietsje om mijn bumper en wurgen ze mij met de staart van mijn eigen kat.” Ik ben gewend het leven van de zonnige kant te bekijken, zoals je ziet. Gelukkig viel het deze keer heel erg mee. Tenminste, in mijn straat: “Hardcore” zijn meubels werden vroeg in de avond opgehaald en de ongeregeldheden concentreerden zich elders op Zuid. Kat in orde, Corsa in orde, baasje in orde, voor niks druk gemaakt. In de omgeving Beijerlandselaan viel het echter alles behalve mee.

De gemeente Rotterdam zet buurt- en jongerenwerkers in om de relschoppers uit de anonimiteit te halen en om de problemen die in deze wijken speelt in kaart te brengen. Er is behoorlijk vaak ellende in mijn buurt, maar de veldslag die afgelopen week is geleverd, maakt mij erg ongerust. Wat mij betreft studeert de huidige lichting vierdejaars Social Work snel af, er ligt voor hen een mooie taak in het verschiet. 

  *Buurman Hardcore (m., enkelvoud)= ex-buurman schuin boven. Liet in de zomer van 2019 zijn geluidsinstallatie met hardcore op vol vermogen ruim 6 uur aanstaan, terwijl hij zelf naar een feestje ging en rond middernacht pas thuiskwam. ‘Vergeten uit te zetten, haha.’ Excuses heb ik nimmer van hem vernomen, waarschijnlijk omdat mijn trommelvliezen waren gescheurd. Sindsdien door A. en mijzelf op deze twijfelachtige bijnaam getrakteerd.  

[elgerben]

“Vita contemplativa”

Haalbare doelen stellen, zo ziet 2021 er voor mij uit. Aan een nieuwe vechtsport beginnen, lekker wilgen knotten op de zaterdag, projecten zingen met het Drechtsteden Bachkoor: het zit er allemaal tot nader order niet in. Daarom heb ik besloten mij komend jaar te richten op de verdieping van mijn eigen vak. Gelukkig mocht ik in december de door ‘mijn’ opleidingen gebruikte onderzoeksliteratuur aanschaffen, zodat ik eindelijk eens een goed begin kan maken met inhoudelijke verdieping. Als ik van deze boeken op de hoogte ben, kan ik vooral het afstudeerproces van Social Work en de Master Pedagogiek beter ondersteunen.

Op persoonlijk vlak wil ik een aantal lijvige boeken lezen, die helpen de hectische drukte van de HR werkbaar te houden. Wat dat betreft heb ik geluk, want het lijkt wel of er sinds de eerste lockdown meer ‘dikke’ boeken verschijnen. ‘Jahrestage’ van Uwe Johnson is een voorbeeld van de nieuw verschenen lockdownliteratuur, met zijn 1600 pagina’s dundruk in een linnen band: een aanrader! Met een aantal collega’s van de dienst Onderwijs en Ontwikkeling ben ik daarnaast een leesclub begonnen, zodat wij ook elkaar kunnen helpen ontspannen met behulp van literatuur.

Met deze plannen wordt 2021 een jaar van introspectie, van uitgebreide studie. Mijn kleine huis wordt een kloostercel, van waaruit ik een contemplatief leven leidt volgens het onderscheid tussen actief en contemplatief leven dat de Duits-Amerikaanse filosofe Hannah Arendt (1906-1975) zo mooi heeft uitgewerkt in ‘the Human Condition.’

Er is veel discipline nodig voor zelfstudie, zoals onze studenten veel discipline nodig hebben om hun online onderwijs te volgen. Maar haalbare doelen stellen helpt mij om vol te houden, zodat de tijd die overblijft nuttig en leuk is, op een heel nieuwe manier. Wie weet leidt dat tot nieuwe inspiratie en verrassende inzichten. Ik wens mijn trouwe lezers, collega’s en studenten, een weergaloos 2021!

[elgerben]

J’ accuse...!

Dit nieuwsartikel was voor mij en mijn geliefde reden om onderstaande brief te schrijven aan de verantwoordelijk wethouder van de gemeente Wijdemeren:

Geachte mevrouw van Rijn,

J' accuse... Kent u deze woorden wellicht? Ze zijn afkomstig van de Franse schrijver Emile Zola, bedoeld voor de ambtsdragers die in de legendarische Dreyfus-affaire een onfrisse politieke rol hadden. De betekenis? Ik beschuldig...!

Vandaag richten wij - beiden humanistici, werkzaam in het sociale domein, maar bovenal mens - ons met deze woorden tot u. Omdat uw college de euvele moed heeft gehad op basis van een gerechtelijke uitspraak te nemen van iemand die al niet veel had. 

Formeel en juridisch zult u in deze casus ongetwijfeld in uw recht staan. Moreel-ethisch deugt deze handelswijze echter niet. Uw morele kompas is op een zorgwekkende manier van zijn koers afgeweken. Dat is voor ons de reden om u te beschuldigen van onbehoorlijk bestuur, onethisch handelen en diefstal.

Om het laatste punt te verduidelijken, roepen wij in herinnering dat een bijstandsuitkering de ontvanger in staat stelt om in minimale levensbehoeften te voorzien. Prozaïscher gesteld: de maandelijkse toelage is niet genoeg om van te leven, maar precies genoeg om van in leven te blijven. Een belangrijke nuance in deze. Het bedrag dat u van deze dame wenst terug te vorderen, sparen wij als tweeverdieners in 6 maanden bij elkaar. De dame in kwestie kan het geld onmogelijk beschikbaar hebben. Het gevolg: nog diepere armoede, leed en schulden. Zie hier de onethische kant van uw (poging tot) diefstal. Kom tot rede en heroverweeg uw beslissing in het voordeel van deze vrouw! Waarbij aangetekend dat het voordeel hier eigenlijk geen voordeel mag heten, aangezien mevrouw er niets bij wint: ze wordt enkel behoed voor een geldelijk verlies dat zij, gezien haar benarde inkomenspositie, nooit zou kunnen dragen.

Hoogachtend,

Anna Olthof MA en Gerben S. Sanders MA

[elgerben]

Plezierig werkklimaat

De afgelopen weken heeft de HR in het teken gestaan van een ‘bootreis naar een plezierig werkklimaat.’ Een interessant en in deze tijd ook een zeer urgent onderwerp. Aan de hand van drie rondes socratische gesprekken hebben de deelnemers een aantal thema’s verkend rondom werkgeluk en een plezierig werkklimaat. Dat is al heel lang één van mijn liefhebberijen, omdat ik op het onderwerp ben afgestudeerd (zelforganisatie) en omdat mijn afstudeerstage (betekenisvol werk) ermee te maken had. We moeten niet vergeten dat het thema aan trends en ontwikkelingen onderhevig is en dat zowel mijn stage als mijn afstuderen al enige tijd achter mij liggen. Anders had je mij misschien wel specialist kunnen noemen.

Toch wil ik deze week nog graag een keer plaats nemen op de stoel van de organisatieadviseur en met jullie drie opvallende constateringen delen uit de ‘Bootreis’ en de afsluitende conferentie op 3 december:

1)      Een plezierig werkklimaat gaat iedereen aan en iedereen zou er in gelijke mate verantwoordelijkheid voor moeten (kunnen) nemen. Binnen de HR zijn er veel mensen die over dit onderwerp willen meedenken, in de overtuiging dat een plezierig werkklimaat zorgt voor betere resultaten en gelukkige studenten en medewerkers.

2)      Niet altijd is binnen de HR bekend waar je meer denkkracht en expertise over dit onderwerp zou kunnen halen (bij mij?). Ook weten we niet altijd welke collega kan bijdragen aan het proces: ondersteunend, voorwaardenscheppend of (proces)begeleidend.

3)      Een plezierig werkklimaat was voor mij altijd nauw verbonden met een fysieke werklocatie, maar nu is het besef ervan vooral virtueel. Tijdens de afsluitende conferentie kwam ik erachter dat meer collega’s het op die manier ervaren. Wij hebben geconstateerd dat de efficiënte vervulling van taken niet ter discussie staat, maar de sociale cohesie, de informele werkcultuur, lijdt wel degelijk onder de huidige coronacrisis. Onderdeel van een plezierig werkklimaat is ook, dat je de sociale verbinding tussen collega’s de ruimte geeft. Dat gaat niet vanzelf, dus dat moeten we gaan organiseren. Creativiteit is daarbij onmisbaar.

Laten we vooral niet vergeten dat het samen doordenken en vormgeven van een plezierig werkklimaat, een flinke tijdsinvestering is. De HR gun ik wat dat betreft in 2021 de ruimte en de tijd om hier met elkaar eens goed over na te denken. Aan de ‘Bootreis naar een plezierig werkklimaat’ heb ik gezien, dat er mooie ideeën ontstaan als je met elkaar de tijd neemt voor een goed gesprek.

[elgerben]

De hele wereld verschijnt via het scherm

‘Wij hebben op school toch ook een mediatheek? Daar kan ik toch gewoon naar boeken zoeken, om mijn onderzoek mee te beginnen?’ Deze vraag kreeg ik van een student, die ik hielp met haar literatuuronderzoek. Het zomaar snuffelen in de mediatheek is op dit moment niet mogelijk. Alleen het reserveren van materiaal kan nog en de reservering kan op een aantal vaste tijden worden afgehaald op de mediatheeklocaties (website). De betreffende student heb ik natuurlijk alle e-book-alternatieven aangeraden.

Deze vraag bracht mij bij een persoonlijke ervaring. Ook ik doe meer vanachter mijn laptop, zowel in mijn werk voor de Hogeschool Rotterdam, als voor mijn eigen kleine bedrijfje. Lezen, films kijken, muziek luisteren, factureren, af en toe een intensieve Teams-vergadering. Mijn laptop van de HR staat op omvallen, die laat ik komende vrijdag vervangen. Maar ook mijn ‘eigen’ device wordt door de coronacrisis geveld. Na bijna 7 jaar, waarvan 4 jaar intensief dagelijks zakelijk gebruik, is het niet meer werkbaar. Hij is traag, intern vervuild en sommige letters van het toetsenbord zitten los. Maar goed, ik heb er honderden uren als een volleerd percussionist op zitten rammen.

Nu heb ik weinig verstand van ICT, maar ik weet wel dat de kwaliteit ervan de laatste maanden ook voor mij steeds belangrijker is geworden. Het nieuwe exemplaar moet plat, licht en snel zijn. Films kijken en internetten moet mogelijk zijn, een verslag typen, mailen en een factuur maken zijn verplichte kost. Als ik geen zin heb om tussendoor de HR-laptop op te starten, moet ik op de Office-omgeving van de HR kunnen komen. En de vergaderingen voor de Raad van Toezicht waarvan ik lid ben moet ik via Teams kunnen bijwonen. Niet zoveel spannends, maar er is zoveel keuze! Daarom ben ik serieus op onderzoek uitgegaan en heb ik een aantal voor mij belangrijke kwaliteiten van het toekomstige apparaat op een rijtje gezet. Tot zover de objectiviteit, want hoe maak je een goede keuze voor jezelf? Mijn partner heeft de kwaliteiten in voor- en nadelen vertaald tussen twee grote fabrikanten. Aan die voor- en nadelen heb ik punten toegekend, op basis waarvan mijn partner mij een advies heeft gegeven.

In deze aanpak val ik schaamteloos samen met mijn vak. Want zelfs de keuze voor een nieuwe laptop pak ik systematisch aan, in de hoop tot een goede koop te komen. Ik raad die aanpak aan studenten ook altijd aan, in relatie tot hun afstudeeronderzoek, maar de aanschaf van een nieuwe laptop is toch van een andere orde. Er zijn genoeg mensen die met hun eindejaarsuitkering een elektronicawinkel binnenstappen en een willekeurig apparaat aanwijzen. Zou er iets mis met mij zijn? ‘Ik ben toch niet gek?’

[elgerben]

Embedded librarian is een dankbaar beroep

Mijn collega’s en ik kunnen er inmiddels niet meer omheen: vanwege de maatregelen om het coronavirus te bestrijden hebben wij het drukker dan ooit met ondersteuningsverzoeken. Zowel docenten als studenten weten de weg naar de digitale ‘mediatheek’ goed te vinden. Bij ‘mijn’ instituut heeft dat vooral te maken met het grotere belang dat aan goed literatuuronderzoek wordt gehecht: in veel praktijksituaties is het moeilijk te observeren of interviews te houden, daarom kiezen veel studenten voor een zwaarder literatuuronderzoek, als alternatief. En daar hebben ze dan weer ondersteuning bij nodig.

Afgelopen week merkte ik hoe blij en opgelucht studenten zijn als ze met wat hulp weer verder kunnen in hun afstudeerproces. Een aantal keren ontving ik na een uitgebreid gesprek met een student nog een bedankje in de chat of in de mail. Na trainingen voor groepen zijn veel collega’s en studenten ook erg dankbaar. Ik ontving zelfs fanmail naar aanleiding van mijn blogs over positief denken! Kijk ik daar met een rationele blik naar, dan is al die dankbaarheid natuurlijk niet nodig: het optimaal ondersteunen van het onderwijsproces is mijn werk. Eigenlijk functioneer ik zoals er van mij verwacht mag worden. Benader ik de dankbaarheid vanuit mijn gevoel, dan zal ik heel eerlijk zeggen dat de berichtjes mij enorm goed doen. Net als heel veel collega’s en studenten krijg ik af en toe vlekken in mijn nek van alle coronamaatregelen, de spanning en de onzekerheid. Dan sleep ik mij naar mijn werkplek, voor weer een dagje schermstaren. Die kleine berichtjes geven dan zin aan de dag, ik zie weer onder ogen waarom het zo belangrijk is om studenten en collega’s te ondersteunen. Doel en perspectief zijn terug.

Bovenop alle dankbaarheid voor mijn expertise en aandacht, kwam ook de dankbaarheid van mijn eigen huisdier. Na drie jaar heeft zij (door de baasjes in een impuls aangeschaft), een eigen mandje. Dat was een goede inschatting, want ze wil er bijna niet meer uit. De foto hierboven spreekt wat mij betreft boekdelen. En de titel van dit blog is – gelukkig – helemaal waar!

[elgerben]

Stilleven in onzekere tijden

In de afgelopen herfstvakantie was het advies om thuis te blijven, maar het hotel in Drenthe waar mijn reservering stond, was gewoon open. Wat doe je dan, als echte Hollander? Juist: ‘ik heb er voor betaald, dan gaan we ook!’ We hebben er fantastisch gewandeld en op de afgesproken tijd checkten mijn vriendin en ik in bij de receptie. Wat ons daar vervolgens overkwam, lijkt op een knap staaltje viruswaanzin, maar dan eerder de andere kant op. Virusparanoia, is een betere term.

Mondkapje verplicht, kuchscherm, dat begrijpt ieder weldenkend mens nog wel. Maar de dame achter de receptie stond angstig met haar rug tegen de muur, om ons met afgemeten stemgeluid de huisregels mee te delen: uitchecken was de volgende ochtend een uur vervroegd, later bleek om de kamer een hele dag te laten ventileren, voor zij er zou schoonmaken. Er was geen ontbijt, servies in de kamer moesten we zelf afwassen en zij wist niet wat wij nog die avond wilden doen, maar er was geen maaltijd beschikbaar. Als een UFO vloog de sleutel onze kant op, de dame achter de receptie ging weer tegen de muur staan, en wij konden vertrekken. Drenthse gastvrijheid in een notendop.

Bij de pizzeria in hetzelfde dorp een vergelijkbare ervaring. Alleen afhalen, en wil één van jullie tweeën ONMIDDELLIJK terug de auto in? Er mag maar 1 persoon per huishouden naar binnen. Bij binnenkomst was de pinautomaat al ingesteld, fooi hoefde niet (had ook echt niemand daar verdiend, laat dat duidelijk zijn). Prettig om te zien dat de Horeca er in deze tijd alles aan doet om het gebruikelijke niveau van gastvrijheid hoog te houden.

De volgende ochtend (ontbijt zelf meegebracht, geen zorgen) kwam de aap uit de mouw. In een kort gesprek vertelde de enige andere gast, net als wij een Randstedeling, ons dat zij op het moment dat zij incheckte van de hoteleigenaar had gehoord: “we moeten voorzichtig zijn, iedereen brengt dat virus maar mee vanuit het Westen.”

Iedereen met gezond verstand ziet dat het virus in heel Nederland aanwezig is, zelfs in de hele wereld. Hotelgasten zonder verschijnselen behandelen als paria’s, omdat ze uit de Randstad komen, is paranoïde en asociaal. Die Drenthen kunnen wel een PubMed-training gebruiken: informeer jezelf en doe normaal! Toch hebben wij enorm genoten van de mooie wandeling en van de stilte. De pizza was prima en de wijn hadden we zelf meegebracht, uit de Randstad. Als dat maar goed gaat.

[elgerben]

Positief denken (3, slot)

Mijn werkzame leven is onveranderd, eigenlijk maak ik nog steeds niets mee. Maar van mijn kant het ongemak daarover benoemen heeft wel een paar goede gesprekken opgeleverd. Gesprekken die mij weer ‘op de rit’ brachten. Verschillende mensen hebben mijn laatste blogs gelezen en hun eigen ongemak met mij gedeeld, want inderdaad, het leven is niet alleen maar leuk. Wat volgde was wat de Grieken zo treffend omschrijven met ‘catharsis’, de kracht van de emotionele zuivering nadat je door heftige emoties bent overmand. Dat kan vanuit jezelf zijn, maar ook door het zien van een heftige film of een zwaar toneelstuk. Of in mijn geval door een paar gesprekken over de nare kanten van deze crisistijd. Ik pleit er daarom voor dat we datgene wat we ingewikkeld vinden, of moeilijk vol te houden, of ronduit vervelend en verstorend, gewoon naar elkaar blijven benoemen. Vandaag is dat weer een mislukte bieding op een huis. Maar vooruit, als ik daar iets positiefs over móet zeggen: ik hoef geen bijbaan te nemen om uit een faillissement te blijven. Er hoeft geen asbest gesaneerd te worden. Enkelglas en versleten kozijnen behoren nu tot de problemen van iemand anders.

Terug naar de coronacrisis. Wat fijn dat het onderwijs geen nieuwe maatregelen hoeft te verwachten in de komende vier weken. Gelukkig heb ik geen hotel of café gekocht, maar werk ik in het hoger onderwijs. En laat ik niet vergeten dat Hugo de Jonge grotere wallen onder zijn ogen heeft dan ik. Op naar de volgende vier weken gedeeltelijk lockdown, wie doet er mee? 

[elgerben]

Positief denken (2)

Thuiswerken is al meer dan zes maanden de norm. Gelukkig mag ik, vanwege een renovatie aan mijn huurhuis, een kantoor van de hogeschool gebruiken. Toch maakt mij dat niet minder gefrustreerd over het verlies aan zin in mijn werk. Alle activiteiten die mijn werk de moeite waard maken, voer ik nu digitaal uit, in een leeg kantoor waar normaal gesproken zeven mensen werkten. Persoonlijke gesprekken, het wandelen door de gangen, spontaan koffiedrinken met een collega of student, dat doe ik allemaal niet meer. Ik heb nu een volstrekt eendimensionaal beroep. Daarbij: de oneliners van positiviteitsgoeroes hangen mij de keel uit. ‘Focus je in deze tijd op dingen die nog wel leuk zijn.’ ‘Houd de moed erin door af en toe een wandeling te maken.’ ‘Wees blij dat je een vast contract hebt.’ ‘Zoek een hobby die past bij deze tijd.’ Echt, ik hang al schuimbekkend met mijn vingernagels in het plafond als iemand zich op deze manier uitlaat over het huidige tijdsgewricht. Voor mij is deze ‘als je maar gezond bent-houding’ een fundamentele ontkenning van de maatschappelijke en persoonlijke problemen van het moment. Er is niet zoveel leuk. Ik maak af en toe een wandeling, maar op Zuid is het druk, vies en één grote bouwput. Ja, ik ben blij dat ik een vast contract heb, maar mijn baan is compleet uitgehold door de digitale dienstverlening die ik aanbied. Ik lees graag, maar na 25 boeken wil ik een sigaar roken in de lounge van de winkel. En die is dicht. Muziek maken kan niet, want projectzangers zijn nergens welkom.

Dus zit ik braaf achter mijn laptop, doe het werk dat gedaan moet worden, fiets naar huis, kook, eet, doe de afwas, lees een boek, maak de kattenbak schoon, poets mijn tanden, ga slapen en droom van het moment dat wij op de Hogeschool Rotterdam weer samen op zoek mogen naar verdieping.

[elgerben]

Positief denken

Probeer in deze tijd als starter maar eens een huis te kopen. Mijn vriendin en ik zijn al zes maanden actief bezig en er zit nog geen schot in de zaak. Deze week is het ‘de Week van de Starter.’ Hoe kunnen we dit initiatief beoordelen aan de hand van het CRAAP- model? De geweldige column van Kelli van der Waals in dagblad Trouw (Achterop, 1 oktober 2020) heeft mij daar vanmorgen goed mee geholpen. In enkele woorden fileert zij het neoliberale overheidsbeleid en het stuitende eigenbelang dat de woningmarkt op dit moment bepaalt. Wat nu volgt kun je lezen als de  ‘P’ van het CRAAP-model, de purpose van de informatie en als kritiek op het maakbaarheidsideaal van positief denken.

‘De Week van de Starter’ is een initiatief van verschillende instanties die zich met de woningmarkt bezighouden, zoals de Vereniging Eigen Huis, de Rijksoverheid en makelaarsorganisatie NVM. Volgens van der Waals is dit mede een uiting van het neoliberale denken. De overheid helpt je op weg met een flashy website en je succes op de woningmarkt bepaal je vervolgens zelf. De auteur laat zich kritisch uit over deze grondhouding van slagen, falen en positief denken. Ik volg haar daarin, omdat mijn ervaringen van de laatste zes maanden deze observatie staven.

Onze overheid laat de woningmarkt over aan de vrije markt en dat resulteert in cowboygedrag. Het hele scala van prijsopdrijvende maatregelen heb ik al voorbij zien komen. Wie er niet aan meedoet, dus wie besluit een verstandig financieel beleid te voeren en zich niet gek te laten maken, staat met lege handen. De verkopende partij zegt ‘wat vervelend dat jullie steeds worden teleurgesteld, de markt is een gekkenhuis.’ Om het pand vervolgens te gunnen aan de hoogste bieder. Dat de aspirant-koper vervolgens met lege handen staat, is zijn eigen schuld. ‘Volhouden en positief blijven denken, anders lukt het je nooit.’

In dit verband kom je er niet met positief denken. De markt is ziek en de houding van de verkopende partij is kannibalistisch. Er is geen sprake van gunnen, er is evenmin sprake van zelf succes creëren met handelingen, of positief denken. Wat ik moet accepteren, is dat wij te maken hebben met factoren die buiten mijn span of control liggen. Het ligt niet alleen aan mijn inspanningen, dank voor dat inzicht Kelli! En dat de NVM meedoet aan ‘De week van Starter’ is hypocriet, want haar leden hebben mij tot nu toe nog niet laten zien dat ze zich daadwerkelijk om mij, als koper van een eerste huis, bekommeren. Dagobert Duck regeert, probeer daar maar eens een positieve draai aan te geven.

[elgerben]

Oneerbaar voorstel

Gelukkig gebeurt het in mijn vak niet vaak dat er iets van mij wordt gevraagd waar ik mij ongemakkelijk bij voel. Maar omdat het vorige week voor de derde keer in dit kalenderjaar gebeurde, moet ik het hier even van mij af schrijven. Een student mailde mij het volgende:

“ Als het goed is heb ik tijdens de kick-off begrepen dat ik u kon benaderen voor literatuur voor mijn praktijkvraagstuk.(…) Heeft u m.b.t. dit onderwerp/vraagstuk bronnen/literatuur die ik zou kunnen gebruiken? (…) Ik hoor graag van u.”

De embedded librarian als FEBO- luikje, beangstigend. Ik vraag mij toch af hoe dat beeld is ontstaan. Want mijn collega’s en ik positioneren ons nadrukkelijk als ondersteuners in het onderzoeksproces. Heb je moeite met het zoeken en vinden van bronnen voor je (literatuur)onderzoek? Een embedded librarian of domeinspecialist kan jou leren hoe je optimaal gebruik maakt van de databanken op de hogeschool. Wij zeggen niet: ‘Kom naar ons toe en je krijgt een pakket literatuur mee voor je scriptie.’ Dat heeft meerdere redenen. 1) Er is zoveel informatie over uiteenlopende onderwerpen dat het onmogelijk is om dat allemaal uitputtend in kaart te brengen en te verzamelen voor alle studenten van de HR. 2) Het zelfstandig uitvoeren van een literatuuronderzoek en het selecteren van relevante bronnen is een competentie die in veel studiehandleidingen is opgenomen. Een student wordt erop beoordeeld of hij/zij het literatuuronderzoek juist heeft aangepakt. Hij/zij moet het dus zelf doen, zo werkt het HBO. 3) Vraag je in de supermarkt ook of de caissière met jouw boodschappen even een recept uit de Allerhande wil klaarmaken, zodat je het alleen nog thuis hoeft op te warmen?

In bovenstaande casus dacht ik aan de oneliner van komiek Bert Visscher: “Je praat beleefd, maar zo denk je niet.” In een mail aan zo’n student leg ik geduldig uit wat ik dan wél doe. Ik stuur wat handige links mee en bied mijn hulp aan bij het brainstormen en bij het gebruik van de databanken. Ondertussen denk ik: “kom uit je lethargie en ga aan de slag met je fucking scriptie. Laat eens iets zien wat helemaal van jezelf is, in plaats van mij een oneerbaar voorstel te doen!”

[elgerben]

Contact met collega’s

Wat was het leuk geweest als ik in mijn eerste blog van dit collegejaar tegen alle studenten en collega’s kon zeggen: “welkom terug.” En wat was het leuk geweest als ik tegen alle nieuwe studenten kon zeggen: “Namens de mediatheken van harte welkom ‘op’ de Hogeschool Rotterdam.” Als ik dat nu zeg, klinkt het een beetje typisch, want de gangen zijn leeg.

Ben ik dan op locatie? Ja, ik ben op locatie. In zijn oneindige wijsheid heeft mijn huisbaas namelijk besloten om het renovatiepotje van mijn appartementencomplex in één keer te besteden aan twee grote klussen tegelijk. Zijn opvatting van rekening houden met thuiswerkers is blijkbaar een andere dan de mijne. Afijn, van pandjesbazen ga je de discussie niet winnen, niet met redelijke argumenten, niet met een goed gesprek. Dus zit ik iedere morgen braaf op de fiets, die mij naar locatie Academieplein brengt.

Dat heeft een bijkomend voordeel: er is af en toe weer écht contact met een collega. Spontaan een praatje, even samen naar een training kijken, samen naar de online OeO-bijeenkomst (weliswaar op gepaste afstand, ieder achter een eigen laptop, maar toch) en meer van die dingen. Om het op zijn Rotterdams te zeggen: waar wij als collega’s in een kennisintensieve omgeving “voor op deze wereld zijn gepleurd.”

Sociaal contact en uitwisseling over werk en privé zijn de laatste maanden onmisbaar gebleken. De paar kleine momenten die zo’n uitwisseling op gang brengen, houden voor mij het werk op dit moment leuk. Want zeg nu eerlijk: al je taken achter hetzelfde scherm uitvoeren, op een plek die eigenlijk privé is, daar wordt toch niemand (werk)gelukkig van? Onder druk ben ik daar de komende twaalf weken aan ontsnapt, met dank aan de huisbaas. Dus, beste collega, beste student, mocht ik je tegenkomen in de wandelgangen van de HR, dan zeg ik alsnog: WELKOM (TERUG)!!!

[elgerben]

Zo leuk is het niet, dat thuiswerken!

Op 12 maart 2020 had onze afdeling de laatste kennisdelingsmiddag. Vanaf 13 maart zaten wij allemaal noodgedwongen thuis. ‘Werk zoveel mogelijk vanuit huis’ had voor mij iets overzichtelijks en tijdelijks. Toen onze manager in Teams vroeg of iemand nog iets nodig had om zijn werk te kunnen doen, grapte ik dat mijn koffiebonen bijna op waren. Inmiddels zijn we dertien weken en acht kilo koffiebonen verder en waar werk ik aan deze reflectie op de afgelopen weken? Thuis!

Ik ben altijd een groot voorstander geweest van hybride werken. De eerste weken was ik dan ook behoorlijk enthousiast over mijn eigen werkplek. Ik kwam eindelijk aan een aantal grotere klussen toe, literatuuronderzoeken voor docenten met name. Het was heel efficiënt om na de ochtenddouche met een verse kop koffie achter de laptop plaats te nemen. Geen reistijd betekende ook dat ik om 17.00 uur direct het huis kon gaan schoonmaken, kon koken of op de bank kon zitten met een boek. Terug naar de jaren dertig, met een leven dat zich afspeelt in en om het huis.

De realiteit kwam acht weken later. Want voor mij zit de dynamiek van het onderwijs in de afwisseling van de functie. Een gesprek met een docent, een afspraak met een manager, dan door naar een gastcollege en de tijd die overblijft is te kort om terug naar kantoor te gaan: even koffiedrinken in de mediatheek, met collega’s Leonore en Krishne. Daarna op de fiets naar huis en in de avond nog een vergadering voor de RvT van SKOC de Hoeksche School Kinderopvang of een eigen klant die ik moet coachen. De dynamiek die ik beschreef is platgeslagen tot het scherm van mijn laptop: alle afspraken spelen zich af op het scherm.

Om mij heen is ook iedereen thuis, in deze gehorige jaren dertig één-kamerappartementen en dat betekent burengerucht. Heel frustrerend en zonder uitzicht op een goede werkplek ook behoorlijk perspectiefloos. Vooral dat gebrek aan perspectief (wanneer mogen we weer naar kantoor?) begint me op te breken. Door vermenging van werkruimte en privéruimte merk ik dat ik onrustig word en slechter slaap. Mijn huis is niet geschikt voor thuiswerken, de buurt is er niet geschikt voor en zelfs ik – die er wel geschikt voor was-  verlang zo langzamerhand naar een wisseling van omgeving, naar een collegezaal, een kantoor, met echte mensen om mij heen.

Kijk, werkelijke reden tot klagen is er niet: mijn partner en ik hebben allebei genoeg werk te doen, we hebben een dak boven het hoofd, ik heb een fijne bureaustoel, thuiswerken heeft zijn voordelen gehad etc. Maar het is grondig tijd voor iets anders, voor nieuwe uitzichten, voor zicht op de toekomst. Want werken is toch wel meer dan het zo efficiënt mogelijk uitvoeren van mijn takenpakket, het is ook een sociaal construct waarbij het hard nodig is mij door collega’s, docenten en studenten te laten voeden.

[elgerben]

Collega Linda stelt zich voor...

Wie ben je?

Ik ben Linda Loeve, 50 jaar, getrouwd met Martin. We hebben 2 dochters en wonen in Sliedrecht. Ik werk in de mediatheek van Academieplein als collectiespecialist voor IVG.

Hoe lang werk je al bij de mediatheek?

Na mijn opleiding Bibliotheek- en Documentaire Informatie heb ik 10 jaar gewerkt in de bibliotheek van Shell Research. Toen ik mijn 1e dochter kreeg zocht ik een andere baan en kwam in 2002 bij de mediatheek van de Hogeschool Rotterdam terecht. Grappig genoeg werd ik daar tegelijk aangenomen met Tineke, met wie ik contact heb vanuit de opleiding. We zijn dus nu al zo’n 18 jaar collega’s. Samen werkten we lange tijd voor het technische domein, maar omdat de inhoud van opleidingen in de gezondheidszorg me interesseerde ben ik me helemaal gaan richten op de IVG opleidingen en hun collectie.

Wat voor werk doe je bij de mediatheek?

Ik ben te vinden in de glazen ruimtes in de mediatheek. De middelste is de KennisHub, daar help ik studenten en docenten met hun vragen over literatuur. Daarnaast kom ik ook in klassen om uitleg te geven over het zoeken naar Literatuur in databanken, het werken met bijvoorbeeld PubMed en het gebruik van een Pico. Als collectiespecialist zorg ik natuurlijk ook voor een up-to-date collectie die aansluit bij de wensen van de studenten en docenten.

Door het coronavirus werk ik nu thuis, maar met mail of Teams help ik graag iedereen die een literatuurvraag heeft. Dit kan uiteraard ook buiten de tijden van het ‘’normale’’ Literatuurtje.

Hoe ziet jouw gemiddelde werkdag eruit?

Zoals iedereen begin ik vaak met het lezen van Teams en de mail en beantwoord ik de literatuurvragen die zijn binnengekomen. Daarnaast help ik docenten die een bepaald ebook willen gebruiken in de lessen.

Op dit moment focussen we ons op de online collectie, daaraan is veel uit te zoeken: wat wordt er aangeboden, is dit ook een aanvulling op de collectie van de hogeschool en hoe past het binnen ons budget? Over het aanbieden van ebooks van verschillende leveranciers en uitbereiding van content in databanken heb ik dan ook vaak overleg met mijn collega collectiespecialisten.

Daarnaast zijn er voorbereidingen voor mediatheekinstructie aan klassen of de introductie van nieuwe docenten in de mediatheek. Omdat dit nu alleen online kan ontwikkel ik samen met mijn collega Carola digitaal instructiemateriaal over het gebruik van databanken, zo hebben we net een wiki over het zoeken in PubMed afgerond, deze is te vinden bij de toegang tot PubMed via de mediatheekwebsite. Er staan een stappenplan en filmpjes in met tips om een goede zoekstrategie te maken. Nu zijn we bezig met een wiki over de databank Cinahl, en er volgen er straks vast meer. We merken dat er behoefte is bij studenten aan dit soort praktische online ondersteuning.

Welke taken vind je leuk?

Het Literatuurtje waar studenten kunnen inlopen is een dankbare plek, studenten zijn vaak blij dat ze 1 op 1 geholpen worden en weer verder kunnen met hun literatuuronderzoek.

Daarnaast vind ik het contact met docenten erg leuk, door met hen samen te werken kan ik de instructies die ik in klassen geef en de collectie die we bieden in de mediatheek zo goed mogelijk laten aansluiten bij het onderwijs. De bijeenkomsten met de Literatuurcommissie van Verpleegkunde is zo’n manier waarop we prettig samenwerken, ik voorzie hen van informatie over de beschikbaarheid en gebruik van ebooks en fysieke titels waarop zij de beslissingen nemen voor de literatuurlijst.

Op welke manier werk je samen met je collega’s van de mediatheek?

Samen met mijn collega Carola van Aart, die embedded librarian is, werken we aan een goede collectie en ondersteuning m.b.t. literatuur voor IVG. Met mijn collega collectiespecialisten van de andere domeinen binnen de hogeschool heb ik vaak overleg, samen werken we aan de optimale multidisciplinaire collectie voor de HR. De ondersteuners in de mediatheek zorgen voor de toegankelijkheid van boeken, e-journals en de vragen over uitleningen. Voor technische zaken kan ik René Oostdijk altijd om advies vragen en contracten met databank leveranciers worden beheerd door Mathieu Sikkema.

Op welke manier werk je samen met collega’s van de hogeschool buiten de mediatheek?

Vanuit de opleidingen bij IVG zijn er contactpersonen voor de mediatheek waarmee ik kan overleggen over collectievragen. Docenten nemen ook vaak zelf contact met me op als ze ondersteuning willen in een les over literatuuronderzoek. Alle nieuwe docenten bij IVG nodigen we altijd uit voor een introductie in de mediatheek om elkaar zo te leren kennen.

Wat doe je graag in je vrije tijd (hobby’s, gezin, huisdieren)?

Gelukkig houd ik van wandelen en fietsen, dat komt goed uit in deze corona-tijd 😉 en de Alblasserwaard is daarvoor een mooie plek. Ook geniet ik erg van m’n tuin. Daarnaast doe ik aan yoga en besteed ik m’n vrije tijd graag aan mijn gezin en vrijwilligerswerk in de kerk en bij de muziekvereniging.