makkoe

[makkoe]

[makkoe]

เรื่องน่ารู้ของฮิปโป: ทำไมน้ำนมของฮิปโปถึงสีชมพู?

คำว่า  “ฮิปโปโปเตมัส”  มาจากคำสองคำในภาษากรีก  คือ   ฮิปโป  (Hippo)  หมายถึง ม้า  และ  โปเตมอส  (potamos)  หมายถึงแม่น้ำ  นั่นคือสาเหตุที่มันยังเป็นที่รู้จักในชื่อว่า  “ม้าแม่น้ำ”  (River Horse)  อีกด้วย  

ฮิปโปโปเตมัสเป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมที่มีขนาดใหญ่ที่สุดเป็นอันดับสามรองจากช้างและแรด  และเป็นสัตว์กีบคู่ที่มีน้ำหนักมากที่สุด  ฮิปโปนั้นเป็นญาติห่างๆของพวกวาฬ  และอาจมาจากบรรพุรุษเดียวกัน  ซึ่งก็คือบรรดา  “สัตว์กีบนักล่า”  ที่ตอนนี้สูญพันธุ์ไปแล้ว  หนึ่งในนั้นก็คือ  แอนดรูวซาร์ชัส  “ครึ่งแกะครึ่งหมาป่า”  ที่โด่งดังนั่นเอง ฮิปโปตัวเมียให้กำเนิดลูกอ่อนหนึ่งตัวต่อครั้งภายในระยะเวลาสองถึงสามปี  ก่อนและหลังออกลูก  แม่ฮิปโปจะแยกตัวไปกับลูกอ่อนเป็นเวลา  10  ถึง  44  วัน  หลังจากนั้นให้นมลูก  12  เดือน  คอยอยู่ใกล้และปกป้องลูกในช่วงปีแรกๆ  เช่นเดียวกับสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมชนิดอื่นๆ  ฮิปโปตัวเมียให้นมลูก  แต่สิ่งหนึ่งที่ทำให้น้ำนมของฮิปโปแตกต่างจากสัตว์อื่นคือสีของมัน

ใช่แล้ว  เป็นความจริงที่สีน้ำนมของฮิปโปคือสีชมพูอ่อน  สาเหตุที่มันเป็นสีชมพูนั้นเพราะว่าฮิปโปหลั่งกรดที่มีลักษณะเฉพาะเรียกว่า  “กรดฮิปโปซูดอริค”  (Hipposudoric)  และ  “สารนอร์ฮิปโปซูดอริค”  (Norhipposudoric)  ชื่อของกรดทั้งสองชนิดนี้มาจากคำว่าฮิปโปโปเตมัส กรดฮิปโปซูดอริคมีสีออกแดงและมักรู้จักกันในชื่อ  “เหงื่อเลือด”  (ฮิปโปซูดอริคหมายถึงเหงื่อฮิปโป)  แม้ว่ามันจะไม่ใช่ทั้งเลือดและเหงื่อก็ตามที  ในขณะที่กรดอีกชนิดหนึ่ง  นอร์ฮิปโปซูดอริคนั้นมีสีส้มอ่อน  กรดทั้งสองชนิดนี้แรงพอที่จะลดการเติบโตของแบคทีเรียบนผิวหนังของฮิปโป  นอกจากนั้นกรดเหล่านี้ยังทำหน้าที่เป็นครีมกันแดดให้กับผิวหนังของฮิปโปอีกด้วย  โดยการดูดซึมรังสียูวีที่ทำลายเซลล์ผิวหนัง  ในฮิปโปที่ให้นมนั้น  กรดทั้งสองชนิดนี้รวมกันกับน้ำนมสีขาว  ฉะนั้นจึงออกมาเป็นน้ำนมสีชมพู  ดังนั้นสูดของมันก็ง่ายนิดเดียวคือ  ขาว + แดง = ชมพู 

ฮิปโปเป็นเพียงสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมชนิดเดียวที่ผลิตน้ำนมสีชมพู  หลายคนเชื่อว่าน้ำนมของจามรีมีสีชมพูเช่นกัน  แต่ความจริงแล้ว  เมื่อจามรีออกลูก  น้ำนมที่ผลิตออกมาในทีแรกมีเลือดปนอยู่  ซึ่งทำให้เกิดสีชมพู  และรู้จักกันว่า  “น้ำนมแรก”  หลังจากนั้นระยะหนึ่งน้ำนมก็จะเปลี่ยนเป็นสีขาวปกติ   

นอกจากสีชมพูของน้ำนมแล้ว  ยังมีความจริงอื่นๆที่น่าสนใจเกี่ยวกับฮิปโป 1. นมฮิปโปหนึ่งแก้วให้พลังงาน  500  แคลลอรี่ 2. ฮิปโปออกลูกในน้ำเพื่อไม่ให้พวกลูกๆล้ม  ทันทีที่ลูกเกิด  มันก็จะว่ายน้ำขึ้นไปหายใจ  เพราะฉะนั้นสิ่งแรกที่ลูกฮิปโปเรียนรู้ก็คือการว่ายน้ำ  ฮิปโปแรกเกิดหนัก  42  กิโลกรัม  ซึ่งหนักเท่ากับเกือบ  93  ปอนด์ 3. ฮิปโปสามารถหลั่งน้ำนมจากใต้ผิวน้ำได้  ไม่เหมือนกับสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมอื่นๆ  ลูกฮิปโปจะสูดลมหายใจลึก  ปิดหูและรูจมูก  จากนั้นก็ใช้ลิ้นพันหัวนมแน่นๆ  แล้วดูดนมของแม่  กระนั้นการผลิตน้ำนมของฮิปโปนั้นก็คล้ายกับการผลิตนมวัว  รวมไปถึงปัจจัยที่ทำให้การผลิตน้ำนมลดลงก็ยังคล้ายกันอีกด้วย 4. ฮิปโปโปเตมัสอาศัยอยู่เป็นฝูง  และโดยปกติแล้วในฝูงอยู่กัน  10  ถึง  30  ตัว  ไม่ใช่เพียงแค่แม่ฮิปโปเท่านั้นที่เลี้ยงดูพวกลูกๆ  แต่ฮิปโปตัวเมียตัวอื่นๆในฝูงก็ช่วยกันเ���ี้ยงพวกมันด้วย  ลูกฮิปโปจะโตเต็มวัยตอนอายุ  7  ปี  และตัวเมียจะถึงวัยเจริญพันธุ์ในช่วง  5  ถึง  6  ปี 5. ฟอสซิลฮิปโปโปเตมัสที่เก่าแก่ที่สุดนั้นเชื่อว่าค้นพบเมื่อ  16  ล้านปีก่อนในแอฟริกา  มันมีช่วงอายุอยู่ที่  40  ถึง  45  ปี  ในขณะที่ฮิปโปที่แก่ที่สุดตายในวัย  62  ปี  ชื่อว่าดอนน่า 

ภาพดอนน่า 6. โดยปกติแล้วเวลาฮิปโปห้าวนั้นจะเป็นสัญญาณการข่มขู่จากพวกมัน  ผิวฟันของพวกมันคล้ายกับงาของช้าง  นั่นหมายความว่าพวกมันคืองาเช่นกัน  และยาวได้ถึง  1  ฟุต  ฟันปลอมของจอร์จ  วอชิงตันก็ทำมาจากงาที่แกะสลักมาจากฟันของฮิปโป   7. มีฮิปโปสองสายพันธุ์ที่ถูกค้นพบ  สายพันธุ์แรกคือฮิปโปธรรมดา  ซึ่งยังรู้จักกันในนาม  ฮิปโปโปเตมัส  แอมฟิเบียส  พบในแอฟริกาตะวันออก  อีกสายพันธุ์หนึ่งคือ  พิกมี่ฮิปโปโปเตมัส  (ฮิปโปแคระ)  หรือ  เชอร็อบสิส  ไลเบอเรียนสิส  ที่พบในแอฟริกาตะวันตก  และหายาก