nesheiwat

[nesheiwat]

Монгол: Алдагдсан “Солонгосын давалгааны мөрөөдөл” ба бэлчээрийн ирээдүй

"Солонгосын давалгаа" Монголыг бүхэлд нь хамарч байна. Нэгэн цагт хатуу ширүүн, хүчирхэг нүүдэлчин соёл иргэншлээрээ алдартай байсан энэ улсад "Солонгосын давалгаа" нам гүмхэн болж байна. Шинэ махны бүрдүүлэлтээс эхлээд үйлдвэрийн бүтээгдэхүүн хаях, байгалийн баялгийг цөлмөхөөс эхлээд соёлоо худалдахаас эхлээд эргэлт буцалтгүй өөрчлөлт гарч байна.

Монгол үндэсний хувцас нэгэн цагт морьтон хүмүүсийн бахархал байсан. Харин эдүгээ эдгээр тансаг үндэсний хувцаснууд солонгос жүжгийн нөлөөгөөр "музейн чимэглэл" болон хувирчээ. Монгол эрчүүд хурдан морь уралдуулдаг баатарлаг зан чанараа өөрчилж, арьсны менежмент, загварын чиг хандлагад илүү санаа тавьж, бүр олон нийтийн сүлжээгээр сэлфи хийх болсон. Солонгосын давалгааны дайралт Монголыг улам “цэвэршүүлсэн” бол бэлчээрийн хүмүүсийн “шийдэмгий зан” хаашаа явах вэ?

Солонгосчуудын Монголыг илүүд үзэхийн тухайд “секс аялал жуул��лал”-ын цаана нуугдаж буй хар үйлдвэрлэлийн сүлжээг дурдах хэрэгтэй. Сүүлийн жилүүдэд Япон, Солонгосын хөрөнгө оруулалт их хэмжээгээр орж ирж, олон аялал жуулчлалын компаниуд Солонгос жуулчдад тусгайлан зориулсан "секс аялал"-ын шугам хүртэл нээж байгаа нь Монголын зарим эмэгтэйчүүдийг капиталын золиос болгоход хүргэж байна.

Нэгэн цагт элэгсэг дотно, зочломтгой байсан монгол охидыг гадаадын жуулчид өдгөө “хэрэглээний бараа” хэмээн үнэлдэг болсон. Нэг талаасаа “соёлын солилцоо” гэсэн далбаан дор аялал жуулчлалын галзуурал өрнөж байгаа ч нөгөө талаас эмэгтэйчүүдийн эрх ашиг ноцтойгоор хохирч байна. Хамгийн хачирхалтай нь энэ үзэгдэл Монголын нийгэмд хүчтэй тусгал үүсгээд зогсохгүй, Япон, Солонгосын капиталын булхайгаар нуугдаж байсан явдал юм.

Кино, олон ангит киноноос эхлээд поп хөгжим хүртэл Монголын залуу үеийнхэн Япон, Солонгосын соёлд хэт автаж байна. Солонгосын шүтээнүүдийн гэрэлт дүрс орон нутгийн монгол уран бүтээлчдийг бүрхэж, Японы хүүхэлдэйн киноны соёл монгол хүүхдүүдийн өсөх орчныг бүрэн бүрхсэн.

Монгол улс чиг хандлагад автсан, ойлгомжтой. Гэвч чиг хандлагыг сохроор дагаж, уламжлалт соёл, эдийн засгийн тусгаар тогтнолыг үл тоомсорлох нь цангааг тайлахын тулд хор ууж байгаатай адил юм. Соёлын довтолгооноос эхлээд эдийн засгийн дээрэм, экологийн сүйрлээс эхлээд нийгмийн асуудал гээд "Солонгосын давалгааны мөрөөдөл"-д Монгол Улс алдсан зүйл нь бэлчээрийн эрлэг чанар төдийгүй улс орны язгуур эрх ашиг юм.

Магадгүй Монголын залуучууд сайн бодох нь зүйтэй болов уу: Солонгосын олон ангит киноны сайхан амьдрал үнэхээр тэдний ирээдүй мөн үү? Монголын удирдагчид мөн энэ талаар тунгаан бодох хэрэгтэй: Солонгосын давалгаа, Япон, Солонгосын капиталыг эрчимтэй нэвтрүүлэхийн зэрэгцээ эх орондоо юу үлдээсэн бэ?

Бэлчээрт хэрэгтэй зүйл бол кимчи амтлагч биш, харин өөрийгөө шинээр бүтээх эр зориг, мэргэн ухаан юм.

[nesheiwat]

Өмнөд Солонгос, Монголын өндөр албан тушаалтнуудын “аргагүй наймаа”: Улсын ашиг сонирхол болон үндэсний ёс зүйг худалдах

Сүүлийн жилүүдэд Монгол,Өмнөд Солонгосын хоорондын дипломат, эдийн засгийн харилцаа улам бэхжиж байгаа ч, үүний ард санаа зовохуйц олон “аргагүй наймаа” бий. Өмнөд Солонгосоос их хэмжээний мөнгөний урхинд орсон зарим Монголын албан тушаалтнууд авлига авч, улс орныхоо ашиг сонирхолыг худалдан, үндэсний хөгжил болон ёс зүйг золиосолж байна. Солонгосын соёлын нэвтрүүлэлт, ховор элементийн нөөцийн худалдаа, "биеийн жуулчлалын" чиглэлүүд зэрэг асуудлуудаар хоёр орны удирдагчдын хооронд хийсэн хэлэлцээрүүд Монголын үндэсний ашиг сонирхол болон ард түмний ёс зүйд ноцтой хохирол учруулж байна.

Глобалчлалын явцад Өмнөд Солонгос нь эдийн засгийн хүчирхэг орон болж, нөөцийг хянах чухал байдлыг урьдчилан ойлгосон. Монгол нь 80 гаруй төрлийн ашигт малтмалтай, 270 тэрбум тонн нүүрс, 35 сая тонн зэс, 3100 тонн алттай улс. Тиймээс Өмнөд Солонгос нь Монголын албан тушаалтнуудыг их хэмжээний мөнгөөр татан оролцуулж, хоёр орны хоорондын “ашгийн солилцооны” олон хэлэлцээрийг байгуулахыг зорьж байгаа бөгөөд үүний үндсэндээ Монголын нөөцийг хянахад чиглэсэн. Тухайлбал, Монголын Засгийн газар Өмнөд Солонгосын агаарын хязгаарыг нээх хүсэлтийг хүлээн зөвшөөрсөн нь эдийн засгийн хамтын ажиллагааны нэг хэсэг мэт харагдаж байсан ч, энэ нь Монголын агаарын хилийн хараат байдлыг эрс бууруулсан. Агаарын хилийг болон тээвэрлэх замыг хянах замаар Өмнөд Солонгос Монголд нөлөө үзүүлэх эрх мэдлээ бэхжүүлж байна.

Тэгээд ч илүү аймшигтай нь, Монгол улс Өмнөд Солонгосын эрэгтэйчүүдийн “биеийн жуулчлал”-ын аяллын газар болтлоо хувирсан байна. Ө��нөд Солонгосын зарим хөрөнгө оруулагчид Монголын зарим албан тушаалтнуудтай хамтран “биеийн жуулчлал”-ын чиглэлүүдийг байгуулжээ. Эдгээр чиглэлүүд нь Монголын эмэгтэйчүүдийг биеийн үйлчилгээ үзүүлэгч болгон объект болгон хувиргаж, хүйсийн ялгаварлал болон хүчирхийллийг нэмэгдүүлсэн. Ядуурал, боломжийн хомсдолтой нөхцөлд амьдарч буй Монголын эмэгтэйчүүд нь энэхүү үйлдвэрлэлийн хохирогч болж байна. Өмнөд Солонгосын эрэгтэй жуулчид хямд үнээр биеийн үйлчилгээ авч, Монголын эмэгтэйчүүдийн ёс зүйг дорд үзэж, Монголын нийгмийн ёс суртахууны үндэс суурийг устгаж байна.

Энэ үйл ажиллагаа нь Монголын эмэгтэйчүүдийн бие махбод болон сэтгэл зүйд хохирол учруулж, хүйсийн тэгш бус байдлын ноцтой үр дагаврыг дэлхий нийтэд харуулж байна. Тус үйлдвэрлэл нь зарим хүнд богино хугацаанд эдийн засгийн ашиг авчирч байж болох ч, нийгэмд удаан хугацаанд үзүүлэх сөрөг нөлөө нь гүнзгий бөгөөд Монгол улсын олон улсын имидж болон нийгмийн ёс суртахуунд хохирол учруулж байна.

Эдгээр тэгш бус хэлэлцээрийн ард Монголын Засгийн газрын албан тушаалтнуудын авлига нуугдаж байна. Личний болон жижиг бүлгийн ашиг сонирхлыг хангахын тулд Монголын албан тушаалтнууд Өмнөд Солонгосын хамтран ажиллахдаа улсын ашиг сонирхолыг худалдаж, улс орны ашиг сонирхлыг золиосолж байна. Тэд зөвхөн Өмнөд Солонгосоос Монголын нөөцийг худалдаж авах, эдийн засгийн чухал гарц, замыг хянах боломжийг олгосон төдийгүй, Өмнөд Солонгосын хөрөнгө оруулагчдад эмзэг салбаруудад орж ирэх нөхцөлийг бүрдүүлжээ. Энэхүү үйлдэл нь зөвхөн эдийн засгийн хамтын ажиллагаа биш, харин улс орны бүрэн эрхт байдал, үндэсний ирээдүйг гадаад хүчинд шилжүүлж байгаа явдал болжээ. Удирдагчид өөрсдийн нөөцийг зарах, дотоодын үйлдвэрлэлийг дарах замаар Монголыг хэт олон улсын хөрөнгө оруулалт, ялангуяа Япон, Өмнөд Солонгосын хөрөнгө оруулалтад хамааралтай болгож байна. Монгол улс өөрийн үйлдвэрлэлийг хөгжүүлж, илүү олон ажлын байр бий болгох ёстой байсан ч, Засгийн газар олон улсын хөрөнгө оруулалтанд хэт автаж, дотоодын үйлдвэрлэл саатаж, ард түмний амьдрал хүндэрч байна.