#תּורה

[ellisdee161]

The New תּורה

2023 - on oil paint marbling

[mashkaroom]

oh you fucking know what. i’m a fool, Todrus is his first name, and it’s equivalent to Theodore (it’s also primarily a Sephardic name). I think their last name is בורר (boyrer), bc it makes no sense in the sentence otherwise...and we know it’s alter vishkower, but he’s always called reb alter, not reb vishkower....i literally tagged my fanfic yentl/anshel todros bc i thought i was better than the movie where it’s yentl mendel...tbf, it’s also possible they didn’t have a last name, in which case anshel would be ben-todros or todrosovich or sth like that anyway, so ultimately....maybe i am right. whew, saving face. i don’t think anshel introduces himself with a last name at all -- in fact the only last name that makes it into the translation is Vishkower, and we’re told they’re the richest family in town.

before i slink away in shame to change the tag, i am tagging some of you yiddishists to tell me if there is in fact another interpretation of this (potential last name in bold) -- the dictionary entry for it is “arbitrator”

@chicago-geniza @zukkot @horrid-little-pedant

אין די יאָרן וואָס דער טאַטע עליו-שולם ר’ טודרוד בורר, איז געלעגן געליימט, האָט ער מיט איר, די טאָכטער, געלערנט תּורה ווי מיט אַ זון.

[deby45]

און ער טראַכט, (או: שטײט אַ בחור, שטײט און טראַכט) טראַכט און טראַכט אַ גאַנצע נאַכט: וועמען צו נעמען און ניט פֿאַרשעמען, וועמען צו נעמען און ניט פֿאַרשעמען? טום־באַלאַ, טום־באַלאַ, טום־באַלאַלײַקע טום־באַלאַ, טום־באַלאַ, טום־באַלאַלײַקע טום־באַלאַלײַקע, שפּיל באַלאַלײַקע, טום־באַלאַלײַקע, פֿריילעך זאָל זײַן! (או: שפּיל באַלאַלײַקע, פֿריילעך זאָל זײַן!) מיידל, מיידל, כ'וויל בײַ דיר פֿרעגן: וואָס קאַן וואַקסן, וואַקסן אָן רעגן? וואָס קאַן ברענען און ניט אויפֿהערן? וואָס קאַן בענקען, וויינען אָן טרערן? טום־באַלאַלײַ, טום־באַלאַלײַ... נאַרישער בחור, וואָס דאַרפֿסטו פֿרעגן? אַ שטיין קאַן וואַקסן, וואַקסן אָן רעגן, ליבע קאַן ברענען און ניט אויפֿהערן, אַ האַרץ קאַן בענקען, וויינען אָן טרערן! טום־באַלאַלײַ, טום־באַלאַלײַ... ויש הממשיכים: וואָס איז העכער פֿון אַ הויז? וואָס איז פֿלינקער פֿון אַ מויז? וואָס איז טיפֿער פֿון אַ קוואַל? וואָס איז ביטער, ביטערער וי גאַל? טום־באַלאַלײַ, טום־באַלאַלײַ... אַ קוימען איז העכער פֿון אַ הויז, אַ קאַץ איז פֿלינקער פֿון אַ מויז, די תּורה איז טיפֿער פֿון אַ קוואַל, דער טויט איז ביטער, ביטערער וי גאַל! טום־באַלאַלײַ, טום־באַלאַלײַ... עומד בחוּר, וחושב, (או: עומד בחוּר, עומד וחושב) חושב וחושב כל הליל: את מי לקחת ולא לבייש, את מי לקחת ולא לבייש? טום־בלליי, טום־בלליי, טום־בללייקה טום־בלליי, טום־בלליי, טום־בללייקה טום־בללייקה, נגני בללייקה, טום־בללייקה, עלינו לשמוח! (או: נגני בללייקה, עלינו לשמוח!) עלמתי, עלמה, אבקש לשאול אותך: מה יכול לצמוח, לצמוח בלי גשם? מה יכול להישרף ולא להיגמר? מה יכול לערוג, לבכות בלי דמעות? טום־בלליי, טום־בלליי... בחור טיפש, מדוע אתה מוכרח לשאול? אבן יכולה לצמוח, לצמוח בלי גשם, האהבה יכולה להישרף ולא להיגמר, לב יכול לערוג, לבכות בלי דמעות. טום־בלליי, טום־בלליי... -- מה גבוה יותר מאשר בית? מה מהיר יותר מעכבר? מה עמוק יותר ממעיין (או: מבאר)? מה מר, מריר יותר מן המרה? טום־בלליי, טום־בלליי... ארובה גבוהה יותר מבית, חתול מהיר יותר מעכבר, התורה עמוקה יותר ממעיין, המוות מר, מריר יותר מן המרה! טום־בלליי, טום־בלליי... Shteyt a bokher, un er trakht, (or: Shteyt a bokher, shteyt un trakht) Trakht un trakht a gantse nakht: Vemen tzu nemen un nisht farshemen, Vemen tzu nemen un nisht farshemen? Tumbala, Tumbala, Tumbalalaika Tumbala, Tumbala, Tumbalalaika Tumbalalaika, shpil balalaika, Tumbalalaika, freylekh zol zayn! (or: Shpil balalaika, freylekh zol zayn!) Meydl, meydl, kh'vil bay dir fregn: Vos ken vaksn, vaksn on regn? Vos ken brenen un nit oyfhern? Vos ken benken, veynen on trern? Tumbala, Tumbala... Narisher bokher, vos darfstu fregn? A shteyn ken vaksn, vaksn on regn, Libe ken brenen un nit oyfhern, A harts ken benken, veynen on trern! Tumbala, Tumbala... -- Vos iz hekher fun a hoiz? Vos iz flinker fun a moiz? Voz iz tiefer fun a kval? Vos iz bitter, bitterer vi gall? Tumbala, Tumbala... A koimen iz hekher fun a hoiz, A katz iz flinker fun a moiz, Die Toireh iz tiefer fun a kval, Der toit iz bitter, bitterer vi gall! Tumbala, Tumbala @221b-loverboys