#قیچک

[tahaomidi]

راه های بسیار آسان برای مدیریت موسیقی اضافی

دکتر فیلیپس آکرمان (Drs.Phyllis Ackerman) نویسندهی کتاب بررسی هنر ایران که از سال 1935 میلادی و پس از سفر به اصفهان و گفتگو با گروهی از قلمکاران سازان ایرانی به تحقیق پیرامون این “هنر - صنعت” پرداخت در مقالهیی که با همکاری سومی گلاک (SumiGluck) به رشتهی تحریر درآورده چگونگی پیدایش قلمکار در جهان و سیر تکوینی آن را مورد نگرش قرار داده و متذکر شده است که :قدیمی ترین مدرک مربوط به قلمکار سازی را در نقش های دیواری مقابر مصری 2100 سال پیش از میلاد میتوان یافت. هم چنین شواهد و مدارک مکتوبی از جمله نظریه عیسی بهنام در کتاب صنایع دستی ایران وجود دارد که حاکی از وجود نوعی پارچهی نقاشی شده در قرن پنجم هجری قمری (یازدهم میلادی) است و همین امر باعث شده تا گروهی از سر شتابزدگی سابقهی تولید قلمکار را به روزگار محمود غزنوی برسانند. روی پارچه های دیگر مثل چلوار، تترون، پوپلین و حتی ابریشم طبیعی نیز چاپ قلمکار و نیز نقاشی قلمکار انجام می شود. لیکن به دلیل فقدان هماهنگی لازم بین نقوش ونیز از آنجا که این کار مستلزم صرف وقت فراوانی بود تکامل تدریجی اینستاگرام قلمکار سازی باعث شد تا برای دسترسی به تولید بیشتر و نیز ایجاد هماهنگی و یکنواختی نقوش، استفاده از مهره های چوبی جایگزین استفاده از قلم مو شود و جهت فراهم آوردن امکان استفادهی عموم مردم از پارچه های قلمکار تهیه قلم کارهایی بر روی کتان، چلوار، کرباس و سایر انواع پارچه نیز رواج یابد و تحقیقاً میتوان فاصلهی اوایل قرن دهم هجری قمری (حدود 1502 میلادی) تا اواسط قرن دوازدهم هجری قمری (حدود 1722 میلادی) را اوج قلمکار سازی و روزگار اعتلای هنر و صنعت قلمکار سازی کشور به حساب آورد.

و این همه در شرایطی اتفاق می افتاد که به نوشتهی علی اصغر شمیم محصولات کشاورزی تقریباً تمام نیازمندیهای زندگی ساده و محقر اکثریت جامعهی ایران را تامین می کرد و جز در مواردی معدود نیازی به کالاهای بیگانه در پیش نبود و علیرغم اینکه صنایع کشور عموماً دستی بود و ابزارآلات ساده و مختصری در صنعت به کار می رفت و نیروی اساسی مولد عبارت بود از نیروی فکری و قوهی محرک عبارت بود از نیروی جسمی کارگران، معهذا صنایع کوچک رشد و رونقی نسبی داشت و مثلا در زمینهی بافندگی (که فعلا مورد بحث است) انواع قالی و قالیچه ، انواع پارچه های کرباس ، متقال، شال، برک، زری، تریمه ، مخمل، عبنا و … الف. کتیرا: در کلیه رنگ ها، به منظور ایجاد غلظت در خمیر چاپ، استفاده می شود و مقدار مصرف آن توسط صنعتگران بر اثر تجربه به دست می آید و معیار و ضابطه خاصی ندارد. د. روغن کرچک: مقدار مصرف آن در خمیر رنگ، بسیار جزئی (به میزان 5 گرم در لیتر) است و به منظور دادن حالت روغنی، در خمیر رنگ به کار می رود.

در ایران این ساز به همراه دهل یا نقاره نواخته میشود. یک قطعه استخوان سوراخ شده مربوط به دوره انسان نئاندرتال را قدیمیترین ساز بادی کشفشده میدانند. به عنوان نمونه کمانچه ترکمنی کوچکتر و یک سیم کمتر دارد. یکی از قدیمیترین سازهای زهی، کمانچه است که اولین شکل ویولون امروزی است. از سرگرمکنندگی نسبی تا تجربههای زیبایی شناسانهای که به کنه شخصیت راه میبرند و ما را به مرتبهای بی بدیل میرسانند. ضمناً مجموعه داران و خانواده هایی در شهر اصفهان برخی از قالبهای ظریف و بی مانند قدیمی را در اختیار دارند. امروزه این ساز در گستره آلتو هم مورد استفاده است. این ساز در مناطق مختلف ایران دارای اشکال و فونکسیون گوناگونی است. با این حال فارابی معتقد بود که موسیقی نمیتواند هرگونه حالت روحی یا هر نوع شور و هیجانی را در شخص برانگیزد. نی از قدیمیترین این نوع است و شامل یک لوله استوانهای از جنس نی بوده که دارای هفت بند و شش گرهاست. برای موسیقی سنتی ایرانی هفت دستگاه به همراه ۵ آواز برمیشمارند مانند: دستگاه ماهور، دستگاه شور، آواز بیات ترک. در این صورت از روشهای ریاضی برای تحلیل موسیقی استفاده میشود. این ساز در سدههای میانه تحت عنوان Canon یا miocanon به اروپا برده شد.

این ساز امروزه در گستره باس هم ساخته و نواخته میشود. در اولویت دوم بحث ارز آوری قالی بسیار مهم بوده و خیلی از معیار ها فدای آن شده است. از سازهای دیگر میتوان از قیچک نام برد که قژک هم مینامند. میتوان تئوری موسیقی را براساس روابط ریاضی نیز مطرح کرد. بانگاهی به صنایع مختلف می توان این مطلب را دید و درک کرد. ساز منحصربهفرد ایرانی که در این تقسیمبندی قرار میگیرد سنتور است. این ساز بیشتر در خوزستان و فارس و چهار محال و گیلان مورد استعمال قرار میگیرد. وی هنگام به تصویر کشیدن یک منظره ،ابتدا یک منظره را دیده و یا تصور کرده ،که در آن شئی ، یا حالتی وجود داشته که وی را جذب کرده است. است. در تئوری موسیقی به بررسی پویایی و دینامیک موسیقی نیز میپردازند و آن بستگی به نرمی یا سختی صداها و نتها دارد. نی انبان بیشتر در جنوب ایران مورد استفاده قرار میگیرد و در بعضی نقاط ایران آن را " خیک نای " نیز مینامند. متن این ترانهها بیشتر از اوستا و گاتاها (منسوب به زرتشت) بودهاند. در تمام استانهای ایران نواختن آن متداول است و بیشتر در میان طوایف لر و بختیاری رواج دارد.

[hamidrezaafarideh]

تمرینات ارکستر ملی فیلارمونیک تهران با اجرای آثاری از استاد شریف لطفی چهارم شهریور هزار و چهارصد و یک @shariflotfi.official @iran.philharmonic.society @maryam.khodabakhsh12 @shima.shahmohammadi @hamidrezaafarideh عکس @samirasalmanilak #iran_philharmonic_society #iranphil #shariflotfi #tehran_philharmonic_national_orchest #bardiakiaras #hamidrezaafarideh #kamancheh #gheychak #gheychakalto #fivestringkamancheh #انجمن_فیلارمونیک_ایران #ارکستر #بردیاکیارس #کمانچه #قیچک #قیچک_آلتو #ملی_فیلارمونیک_تهران #شریف_لطفی #موسیقی_ملی_ایران # #موسیقی_ایران #موسیقی_ایرانی #موسیقی_دستگاهی #شهر_صدای_پارسیان #حمیدرضاآفریده #حمیدرضا_آفریده #موسیقی_ملی (at Tehran, Iran) https://www.instagram.com/p/Chu-wu_sZFB/?igshid=NGJjMDIxMWI=

[bahmani]

https://j.mp/3aY4FMX

[asilmusic-blog]

View this post on Instagram

A post shared by AsilMusic / Ehsan Rajaei (@asilmusic)

#AsilMusic #پر��یندخت_صالح نوازنده پیشکسوت #ویولن #قیچک و همسر استاد #هوشنگ_ظریف ، #شدخزان

[hodhodca]

صدای کمانچه، نوایی دلنشین است که نوازندگان این ساز با مهارت خود آن را به زیبایی هر چه تمام‌تر خلق می‌کنند. با دیدن عکس کمانچه متوجه شباهت آن با سازهایی مانند قیچک و رباب خواهید شد؛ ساختار این سازها و نحوه نواختن آن‌ها شباهت زیادی به کمانچه دارد. اوج شکوفایی این ساز در دوران قاجار است. مشروح این گزارش را در تارنمای رسانه هدهد کانادا مشاهده می‌کنید. #فرهنگ_هنر_ادبیات #هدهد_کانادا #کانادا_هدهد #اخبار_جهان_هدهد #اخبار_جهان #اخبارکانادا #اخبار_کانادا #اخبار_کانادا_هدهد #کمانچه https://www.instagram.com/p/CblxcQjrvEQ/?utm_medium=tumblr

[eshraghbookshop]

نام كتاب: #سازشناسی_کاربردی 🎵🎶 سازهای #موسیقی_کلاسیک_ایران ‌ ‌👤 اثر: #مجید_کولیوند ‌📌ناشر: #انتشارات_نای_و_نی ‌ ‌🎷🎸🎺🎻🥁 آقای ‌مجید کولیوند، نوازنده ی سنتور، آهنگساز و مدرس دانشگاه هنر تهران هستن. 📚‌معرفی کتاب: ‌‌‌اين كتاب در سه بخش نگارش شده. بخش اول هوا صداها (سازهای بادی) که ساز نی رو در بر می گیره. بخش دوم، زه صداها که به دو بخش زهی مضرابی شامل سازهای سنتور، قانون، تار، سه تارو عود و زهی آرشه ای شامل کمانچه، قیچک سوپرانو، قیچک آلتو، قیچک باس است. بخش سوم به پوست صداها (سازهای کوبه ای) اختصاص داده شده که شامل ساز تنبک و دف ميشه. ‌تمرکز این کتاب بر توضیح ویژگی‌ها، توانایی‌ها، قابلیت‌های اجرایی و محدودیت‌های هر یک از سازهای موسیقی کلاسیک ایرانه. به صورتی که آهنگسازان و نوازندگان بتونن با آگاهی از توانایی‌های حقیقی هر ساز و امکانات اجرایی آن به ساخت و اجرای قطعات خودشون بپردازن. ‌🎷🎸🎺🎻🥁 ‌#موسیقی #موسیقی_سنتی #ساز_ایرانی #ساز_بادی #مضراب #سنتور #تار #سه_تار #کمانچه #آرشه #ساز_کوبه_ای #تنبک #دف #موسیقی_کلاسیک_ایرانی #موسیقی_کلاسیک #آموزش_موسیقی #هنر #آموزش_ساز #سازشناسی #فروشگاه_کتاب_اشراق #پاتوق_کتاب_سمنان @nayoney_publication https://www.instagram.com/p/CGhYFumn8ZC/?igshid=pqhkx0y98w8u

[localfa1]

ساز قیچک یا غژک ساز زهی آرشه‌ای

ساز قیچک یا غژک ساز زهی آرشه‌ای

ساز قیچک یا غژک ساز زهی آرشه‌ای

با رواج بیشتر قیچک، با حمایت وزارت فرهنگ و هنر ساختمان و کوک آن تکمیل و تنظیم شد

و سه گونه قیچک تکمیل‌تر به نام‌های قیچک سوپرانو (به طول ۵۶٫۵ سانتی‌متر)، قیچک آلتو (۶۳ سانتیمتر) و قیچک باس به همان نسبت بزرگ‌تر ساخته‌اند

وسعت هریک از این انواع حدود سه اکتاو است

قیچک سوپرانو سازی است که قابلیت تکنوازی و همنوازی هر دو را حائز است ولی دو نوع دیگر (آلتو و باس) بیشتر…

[stephelpir-blog]

معرفی ساز قیچک

قیچک از سازهای زهی آرشه ای مقید است که در ساخت آن، چوب پوست و فلز به کار می روند. این ساز در موسیقی نواحی مختلف ایران استفاده می شود و طی نیم قرن گذشته با تغییراتی مختصر در گروه نوازی سازهای ملی نیز متداول شده است که آن را قیچک شهری می نامند.

(more…)

[moshavergroup]

جزئیات آزمون عملی رشته های هنری کنکور ارشد 98

https://moshavergroup.com/%d8%ac%d8%b2%d8%a6%db%8c%d8%a7%d8%aa-%d8%a2%d8%b2%d9%85%d9%88%d9%86-%d8%b9%d9%85%d9%84%db%8c-%d8%b1%d8%b4%d8%aa%d9%87-%d9%87%d8%a7%db%8c-%d9%87%d9%86%d8%b1%db%8c-%da%a9%d9%86%da%a9%d9%88%d8%b1-%d8%a7/ جزئیات آزمون عملی رشته های هنری کنکور ارشد 98 لینک ورود به مطلب https://moshavergroup.com/%d8%ac%d8%b2%d8%a6%db%8c%d8%a7%d8%aa-%d8%a2%d8%b2%d9%85%d9%88%d9%86-%d8%b9%d9%85%d9%84%db%8c-%d8%b1%d8%b4%d8%aa%d9%87-%d9%87%d8%a7%db%8c-%d9%87%d9%86%d8%b1%db%8c-%da%a9%d9%86%da%a9%d9%88%d8%b1-%d8%a7/ جزئیات آزمون عملی رشته های هنری کنکور ارشد 98 : شیوه امتحانی مجموعه موسیقی و منابع آزمون تشریحی رشته کارگردانی در آزمون کارشناسی ارشد ۹۸ اعلام شد. اعلام جزئیات آزمون عملی رشته های هنری در کنکور ارشد ۹۸ به گزارش مشاور گروپ و به نقل از مهر، کارنامه داوطلبان حاضر در جلسه آزمون ورودی دوره‌های کارشناسی ارشد ناپیوسته سال ۱۳۹۸ در سایت سازمان سنجش به نشانی www.sanjesh.org منتشر شد. جزئیات آزمون عملی رشته های هنری کنکور ارشد 98  ، داوطلبان برای دسترسی به نتیجه آزمون خود لازم است شماره داوطلبی یا شماره پرونده و همچنین مشخصات شناسنامه‌ای (نام‌خانوادگی و نام، شماره شناسنامه و تاریخ تولد) و یا اطلاعات کارت اعتباری خود را وارد کنند. داوطلبانی که بر اساس مفاد کارنامه مجاز به انتخاب رشته‌های تحصیلی در این آزمون شده‌اند، لازم است بر اساس دفترچه راهنمای انتخاب رشته‌های تحصیلی (شماره ۲)، نسبت به تکمیل فرم انتخاب رشته‌های اینترنتی خود در روزهای ۱۹ تا ۲۳ تیرماه ۹۸ اقدام کنند. جزئیات آزمون عملی رشته های هنری کنکور ارشد 98  ،  با توجه به مصوبه یازدهمین جلسه شورای سنجش و پذیرش دانشجو در دوره‌های تحصیلات تکمیلی در تاریخ ۲۴ فروردین ۹۸ شرکت در آزمون عملی و تشریحی در کدرشته های امتحانی ۱۳۵۰، ۱۳۵۱، ۱۳۵۲، ۱۳۵۶، ۱۳۵۷، ۱۳۵۸، ۱۳۶۰، ۱۳۶۲ و ۱۳۶۴ منحصراً برای داوطلبانی که بر اساس کارنامه نتایج اولیه در دوره‌های روزانه و نوبت دوم (شبانه) مجاز به انتخاب رشته باشند و تمایل به انتخاب رشته محل‌های دوره روزانه و نوبت دوم (شبانه) را در فرم انتخاب رشته خود داشته باشند، ضرورت دارد. به عبارت دیگر برای داوطلبانی که در دوره روزانه و نوبت دوم (شبانه) مجاز نشوند و یا در فرم انتخاب رشته خود رشته محل‌های دوره‌های غیرانتفاعی، پردیس خودگردان، پیام نور و مجازی را درج کنند و یا برای انتخاب رشته محل‌های دانشگاه آزاد اسلامی اقدام کنند، آزمون عملی برگزار نخواهد شد. جزئیات آزمون عملی رشته های هنری کنکور ارشد 98  ،  ملاک پذیرش در رشته محل‌های دوره‌های غیرانتفاعی، پردیس خودگردان، پیام نور، مجازی و دانشگاه آزاد اسلامی نمره کل نهایی بدون احتساب آزمون‌های عملی و تشریحی حسب مورد در هریک از کد ضریب‌ها خواهد بود. داوطلبان مجاز به انتخاب رشته در دوره‌های روزانه و نوبت دوم (شبانه) برای اطلاع از زمان برگزاری آزمون‌های عملی، تشریحی و پروژه (که در نیمه اول مردادماه خواهد بود) به اطلاعیه سازمان سنجش در تاریخ ۳۱ تیرماه ۹۸ مراجعه کنند. متقاضیان کدرشته‌های امتحانی دارای پروژه و یا آزمون عملی گروه هنر شامل کدهای ۱۳۵۰، ۱۳۵۱، ۱۳۵۲، ۱۳۵۶، ۱۳۵۷، ۱۳۵۸، ۱۳۶۰، ۱۳۶۲ و ۱۳۶۴ که بر اساس کارنامه نتیجه مجاز به انتخاب دوره‌های روزانه و نوبت دوم (شبانه) هستند در صورت تمایل به انتخاب کدرشته محل‌های مربوط به دوره‌های فوق در فرم انتخاب رشته باید در زمان انتخاب رشته به ازای انتخاب هر پروژه و یا آزمون عملی نسبت به پرداخت مبلغ ۵۰۰ هزار ریال (۵۰ هزار تومان) بابت هزینه برگزاری آزمون عملی از طریق کارت‌های عضو شتاب اقدام و سپس نسبت به انتخاب رشته عمل کنند. داوطلبانی مجاز به شرکت در پروژه و یا آزمون عملی رشته‌های امتحانی فوق خواهند بود که بر اساس کارنامه نتایج اولیه در رشته و گرایش مربوط به دوره‌های روزانه و شبانه مجاز به انتخاب رشته شده باشند. همچنین داوطلبان به شرکت در پروژه و یا آزمون عملی باید همزمان با انجام انتخاب رشته، علاقمندی خود را برای شرکت در پروژه و یا پروژه‌ها اعلام کرده و نسبت به پرداخت هزینه برای هر پروژه اقدام کنند. داوطلبانی که علاقمندی خود را برای شرکت در ۲ و یا ۳ پروژه اعلام کنند، باید نسبت به پرداخت هزینه برای هر پروژه به مبلغ ۵۰۰ هزار ریال (۵۰ هزار تومان) اقدام کنند. داوطلبانی مجاز به شرکت در پروژه و یا آزمون عملی رشته‌های امتحانی فوق خواهند بود که کدرشته‌محل های پذیرش دوره‌های دوره‌های روزانه و نوبت دوم (شبانه) مربوط به هر پروژه و یا آزمون عملی را در فرم انتخاب رشته خود درج کنند. در صورتی که داوطلب مجاز به انتخاب رشته در دوره‌های روزانه و نوبت دوم (شبانه) در این مرحله نسبت به اعلام علاقمندی و پرداخت هزینه اقدام کند ولی در تاریخ برگزاری پروژه یا آزمون عملی غایب جلسه آزمون باشد، نتیجه پروژه و یا آزمون عملی برای وی به صورت نمره «۰» صفر منظور شده و نمره کل نهایی داوطلب با اعمال نمره صفر «۰» محاسبه خواهد شد. شیوه امتحانی مجموعه موسیقی (آهنگسازی نوازندگی موسیقی ایرانی نوازندگی موسیقی جهانی موسیقی شناسی کد ۱۳۶۰) و منابع آزمون تشریحی درس تجزیه و تحلیل نمایشنامه رشته کارگردانی (کد ۱۳۵۷) برای آگاهی داوطلبان اعلام شد. شیوه امتحانی مجموعه موسیقی جزئیات آزمون عملی رشته های هنری کنکور ارشد 98  ، آزمون سرایش و شنوایی برای داوطلبان رشته موسیقی ایرانی: الف: سرایش: خواندن ملودی در گام‎های ماژور. خواندن ملودی در گام‎های مینور یا مدهای ایرانی. ب: شنوایی: تشخیص فواصل ملودیک و هارمونیک. ج: ریتم خوانی (ساده و ترکیبی) آزمون سرایش و شنوایی برای داوطلبان رشته موسیقی جهانی: الف: سرایش: خواندن ملودی در گام های ماژور و مینور. ب: شنوایی: تک صدایی (ملودی تنال)، دو صدایی (تشخیص فواصل ملودیک و هارمونیک). ج: ریتم‌خوانی: (ساده و ترکیبی) آزمون سرایش و شنوایی برای داوطلبان رشته آهنگسازی: الف: سرایش: خواندن ملودی در گام‏های ماژور و مینور.‬ ب: شنوایی: تک صدایی (ملودی تنال)، دو صدایی (تشخیص فواصل هارمونیک و ملودیک)، آکوردشناسی سه صدایی. ج: پیانوی عمومی: اجرای یک قطعه از دوره کلاسیک یا رومانتیک. د: آهنگسازی و اجرای یک قطعه به فرم «روندو» توسط داوطلب آزمون سرایش و شنوایی برای داوطلبان رشته موسیقی‎شناسی: الف: سرایش: خواندن ریتم‎های ساده و ترکیبی. ب: شنوایی: تشخیص فواصل ملودیک آزمون تخصصی برای داوطلبان رشته موسیقی ایرانی: ساز تخصصی (سازهای تار، سه‎تار، سنتور، نی، کمانچه، قانون، عود، قیچک): الف: آشنایی با اجرای کل ردیف دستگاهی ایران (ردیف های درویش خان، وزیری، محجوبی، مختاری، کسایی، بهاری، پایور، بیگجه خانی، نی داود، حبیب سماعی، میرزا عبداالله، میرزاحسین قلی خان، ابوالحسن صبا، عبدالله دوامی، محمد کریمی، علی اکبر شهنازی، عبادی و موسی معروفی) ب: انتخاب یک دستگاه و دو آواز توسط داوطلب. ج: قطعه نوازی: بداهه نوازی با متر آزاد. د: آمادگی اجرای حداقل سه قطعه بدون کلام از مجموعه معتبر ایران. ر: جواب آواز آزمون تخصصی برای داوطلبان رشته موسیقی جهانی: ساز تخصصی (سازی از خانواده‎های بادی چوبی، بادی برنجی، زهی، پیانو، گیتار و هارپ): الف: اجرای سه قطعه از چهار دوره باروک، کلاسیک، رمانتیک و معاصر، بدیهی است یکی از چهاردوره‌ها بطور کامل اجرا شود. ب: داوطلبان غیر ساز پیانو، گیتار و هارپ موظفند رپرتوار خود را با همراهی ساز پیانو اجرا کنند. ج: دشیفراژ: اجرای یک قطعه از روی نت با انتخاب هیئت داوران برای داوطلبان نوازندگی پیانو، هارپ و گیتار ضروری است. د: داوطلبین ملزم به اجرای رپرتوار تعیین شده بدون استفاده از نت قطعات هستند. (توجه شود اجرای از روی نت قابل قبول داوران نخواهد بود.) آزمون تخصصی برای داوطلبان رشته آهنگسازی: آزمون کتبی: نوشتن قطعاتی در بافت‌های مونوفونیک، هموفونیک، پلی فونیک در فرم‌های دو و سه بخشی، روندو، تم و واریاسیون و تنظیم برای ارکستر سمفونیک یا آنسامبل تعیین شده توسط ممتحنین (هیئت داوران) آزمون تخصصی برای داوطلبان رشته موسیقی شناسی: مصاحبه‏ علمی، ارائه مقاله، سوابق تحصیلی، درک مطلب زبان و آزمون اجرای موسیقی (آشنایی با آواز یا یکی از سازهای موسیقی ایرانی، جهانی یا محلی). ‬ منابع آزمون تشریحی رشته کارگردانی منابع آزمون تشریحی درس «تجزیه و تحلیل نمایشنامه» رشته کارگردانی (کد ۱۳۵۷) کارشناسی ارشد ۱۳۹۸ شامل: ۱- دکتر فاستوس اثر کریستوفر مارلو ۲- تارتوف اثر مولیر ۳- آدم آدم است اثر برتولت برشت ۴- مرگ فروشنده اثر آرتور میلر ۵- میمون پشمالو اثر یوجین اونیل ۶- مویزی زیر آفتاب اثر لورین هانسبری (لورن هنزبری) است. جهت اطلاعات بیشتر در این باره به سایت moshavergroup.com مراجعه کنید و یا با شماره 9099071614 تماس حاصل فرمایید.

[muzicnews]

چابهار، چهار بهار!

معرفی:

چابهار ، بندر زیبا و منحصر به فرد در کشور ماست که در مجاورت دریای عمان و اقیانوس پهناور هند قرار گرفته است. این بندر در تمامی فصول دارای هوایی بهاری و مطبوع است و به همین خاطر سفر به این منطقه در هر زمانی امکانپذیز خواهد بود. این موضوع دلیلی است که عده‌ای آن را چهار بهار یا چابهار نامگذاری کرده اند. البته عده‌ای دیگر معتقدند که از آنجایی که این مکان در گذشته یک چاه جهت باراندازی بوده است، لذا به مرور نام چاه بار برای آن برگزیده شد و بعدها به چابهار تغییر پیدا کرد. این بندر منحصر به فرد به خاطر ویژگی‌های طبیعی، پدیده های زمین شناسی و موقعیت جغرافیایی خود به یکی از جالب ترین و جاذب ترین مناطق کشورمان تبدیل شده است .

  با معرفی بیشتر بندر چابهار به مردم ایران، روز به روز تعداد گردشگرانی که برای سفر به چابهار چمدان خود را می بندد، زیاد شده است. بندر چابهار به عنوان تنها بندر اقیانوسی ایران در کرانه دریای مکران و اقیانوس هند با طبیعت بکر، دست نخورده و مردم مهمان نوازی که دارد، قابلیت بالقوه ای برای تبدیل شدن به یکی از قطب های گردشگری جنوب ایران دارد. برای سفر به این منطقه باید همانند یک طبیعت گرد باشید، حتی اگر به همراه خانواده سفر می کنید.

    تاریخچه شهر

در دوره قاجار در سال ۱۲۷۰ قمری، ابراهیم‌خان بهزادی بمی (سرتیپ) به حکومت بمپور انتخاب شد و در عصر حکمرانی او دولت وقت ایران بلوچستان را تصرف کرد. در سال ۱۲۸۱ قمری، ابراهیم خان قلعه محکم «ایرافشان» که تسخیرناپذیر به نظر می‌رسید را تصرف کرد و بدین ترتیب قدرت دولت مرکزی را تا نزدیکی کوهک و چابهار و گواتر توسعه داد. چابهار اما تا سال ۱۲۸۹ قمری در تصرف اعراب مسقط قرار گرفت و آن‌ها تلاش داشتند این بندر مهم را متصرف گردند. انگلیس‌ها و به ویژه شخص گلداسمید که برای حکمیت مرزی بین ایران و منطقه کلات تحت نفوذ انگلیس منصوب شده بود نیز از ادعای اعراب مسقط بر چابهار پشتیبانی می‌کردند. برای جلوگیری از چنین تهدیداتی، دولت ایران دست به کار شد و ابراهیم خان در سال ۱۲۸۹ قمری بندر چابهار را تصرف کرد تا قدرت خود را بسط دهد.

موج سواری در چابهار

بر اساس آخرین سرشماری انجام شده در سال ۹۵ جمعیت شهرستان چابهار ۲۸۳,۲۰۴ تن است.شهرستان چابهار در حدود ۹۷۳۹ کیلومترمربع وسعت دارد و شامل دو شهر چابهار و نگور و سه بخش دشتیاری، پلان، بخش مرکزی و هشت دهستان می شود. مردم شهرستان چابهار به گویش بلوچی که شامل لهجه های جدگالی، کنارکی، طیسی، دشتیاری و باهوکلاتی می شود، صحبت می کنند. اکثر مردم چابهار سنی هستند و به مذهب حنفی اعتقاد دارند. مردان چابهار لباس مخصوص محلی بلوچی می پوشند. زنان این منطقه نیز در کنار لباس محلی بلوچی از چادر مخصوص بلوچی استفاده می کنند.

بخش بزرگی از اقتصاد شهرستان چابهار وابسته به سازمان منطقه آزاد صنعتی-تجاری چابهار است. این شهرستان بر سر راه دو کریدور مهم حمل و نقل جهانی قرار دارد و دو اسکله مهم آن -اسکله های شهید کلانتری و اسکله شهید بهشتی- با گنجایش ۷۰ هزار تن- میزبان کشتی های اقیانوس پیما هستند. بندر چابهار همچنین به دلیل اینکه نزدیک ترین راه دسترسی کشورهای محصور در خشکی در آسیای میانه (مانند افغانستان، ترکمنستان، ازبکستان، تاجیکستان و …) به آب های آزاد محسوب می شود، اهمیت اقتصادی و استراتژیک بسیاری دارد.

اقتصاد چابهار همچنین وابسته به صنایع مختلف نظیر صنایع پتروشیمی و غذایی ست و سرمایه گذاری های مختلف خارجی و داخلی بخش بزرگی از هزینه های توسعه چابهار را پوشش می دهد. در کنار اینها تاسیس شهرک های مختلف مانند شهرک های ایران و هند، فرآوری خرما، شیلات، انرژی، خرما، IT و … زمینه های توسعه و رشد این منطقه را به وجود آورده اند.

صید ماهی، پرورش ماهی و میگو دیگر جنبه مهم اقتصاد چابهار است. این شهر یکی از مهمترین شهرهای پرورش ماهی ایران محسوب می شود و در حال حاضر تامین کننده ۶۰ درصد از نیاز ماهی تُن کشور است. علاوه بر این تولید سالانه ۲۰ تا ۳۵ تن شاه میگو، بخشی از صادرات شهر چابهار به کشورهای دیگر را تشکیل می دهد. کشاورزی بخش دیگری از اقتصاد چابهار را پوشش می دهد، کاشت انواع موز، انبه، لیمو، سبزی و صیفی و محصولات جالیزی و … کمک بزرگی به درآمد مردم این شهر است. گردشگری و فروش صنایع دستی و سوغات مختلف مانند سوزن دوزی، صنایع دستی دریایی، حصیربافی و … بخش دیگری از درآمد مردم چابهار را تامین می کنند.

در اینجا به معرفی تعدادی از جاذبه‌های گردشگری چابهار می‌پردازیم:

تالاب صورتی لیپار

در شرق چابهار تالابی وجود دارد که به دلیل املاح موجود در بستر تالاب، به رنگ صورتی دیده می‌شود. در این تالاب که در فاصله کم بین دو کوه قرار گرفته، انواع بوته‌ها و درختچه‌ها رشد می‌کنند. جالب است بدانید که این آبگیر محل زندگی ماهی‌های کوچکی نیز هست که با نزدیک شدن به تالاب می‌توان آن‌ها را دید. البته هنگامی که برای دیدن ماهی‌ها به تالاب نزدیک می‌شوید مراقب باشید چراکه تالاب باتلاقی است و احتمال غرق شدن وجود دارد.

تالاب صورتی لیپار

تالاب صورتی لیپار

  بولوبولو یا ناف دریا

گل‌فشان‌ها پدیده‌های جذاب و نایاب طبیعت هستند که اغلب در مناطق ساحلی رخ می‌دهند. استان سیستان و بلوچستان از جمله مکان‌هایی است که می‌توان گل‌فشان‌های زیبایی در آن دید.  گل‌فشان‌ها  در ۴۱ ساحل و ۲۱ حاشیه دریا در دنیا پراکنده‌اند. بر اساس داده‌های زمین‌شناسی  و ژئوفیزیک در ۲۴ منطقه ساحلی  گل‌فشان وجود دارد . تقریبا ۱۱۰۰ گل‌فشان در  سواحل کم‌عمق  فعالیت دارند. گل‌فشان‌ها اغلب در قاره‌های آسیا، اروپا و آمریکای شمالی و جنوبی مشاهده شده‌اند. این پدیده به‌طور عمده در فصول مختلف سال به‌ویژه مواقع پرباران از جاذبه‌های نادر و دیدنی محسوب می‌شود. گل‌فشان‌ها در میان بومیان ساکن سیستان و بلوچستان به نام‌های مختلفی مشهور است. مردم منطقه گواتر، جلگه دشتیاری و شرق بلوچستان گل‌فشان را به لهجه محلی «بوتن» و اهالی چابهار، کهیر و زرآباد آن را «گل‌پاشان» و «ناپک» به معنای ناف زمین یا ناف دریا می‌نامند.

بولوبولو

بولوبولو

  کوه‌های مریخی چابهار

کوه‌های مینیاتوری چابهار یا کوه‌های مریخی چابهار نام کوه‌هایی با ساختار و شکل ویژه در فاصله ۴۰ تا ۵۰ کیلومتری بعد از شهر چابهار، در مسیر گواتِر در سمت چپ جاده است که به دلیل نوع و وضعیت فرسایش و گونهٔ رسوبی خاص، اشکالی شبیه به ناهمواری‌های سطح مریخ دارد. رسوبات آهکی بقایای بدن جانداران دریایی (سخت‌پوستان و ماهی‌ها) به همراه ماسه و خاک رس، مواد اصلی تشکیل‌دهندهٔ رسوبات این کوه‌ها است.

کوه‌های مریخی چابهار

کوه‌های مریخی چابهار

  بندر گواتر

طبیعت زیبای این بندر، با نمایشی از کوه های مینیاتوری و جنگل های حرا یکی از مناطق حفاظت شده محیط زیستی می باشد. می توانید با قایق های مردم محلی به دیدن جنگل های حرا و گونه های پرندگان مهاجر آن بروید. دیدن تعداد زیاد لنج ها و قایق ها در دریا به همراه مرغان دریایی منظره زیبایی را ایجاد کرده است.حتی می توانید به تورهای ماهیگیری با ماهیگیران قدیمی این منطقه بروید. این منطقه آخرین خلیج و نقطه مرزی چابهار در کناره دریای عمان می باشد. نکته: در مواقع شرجه یا طوفانی به هیچ عنوان به درون دریا پا نگذارید و یا به مردم محلی برای این منظور اصرار نکنید.

بندر گواتر

بندر گواتر

  در چابهار چه کارهایی انجام دهیم؟

موج سواری

موج سواری (سرفینگ) از ورزش های روی آب است. این ورزش در دسته ورزش های مهیج و خطرناک جای می گیرد و از سال ۱۹۵۰ میلادی که به عنوان یک رشته مستقل اعلام شد، هر ساله بر تعداد طرفدارانش افزوده می شود. موج سواری در ایران در آب های شمالی و جنوبی به صورت محدود انجام می شود. بهترین موج های آب های ایران متعلق به دریای عمان و در محدوده چابهار است.  کیفیت این موج ها به قدری مطلوب این رشته ورزشی است که گاهی موجه سواران حرفه ای را از سایر نقاط جهان به خود جذب می کند. فوتبال ساحلی، دو، والیبال ساحلی، فوت وال (والیبال با پا)، تنیس ساحلی، کبدی ساحلی و هندبال ساحلی از دیگر ورزش هایی است که با سفر به چابهار می توان آنها را دید یا بازی کرد.

  تماشای آداب و رسوم زیبا

-هر فرد بلوچ از تولد تا مرگ با موسیقی بلوچی همدم و همراه است و بخشی از هویت و احساسات خود را در این نوع از موسیقی پیدا می کند. سازهای عمده موسیقی بلوچی بیشتر شامل قیچک، تنبورگ، رباب، بانچو، نی (نل)، دهل، کوزه و دینبوک می شود. موسیقی دان های بلوچی نیز با نام های لوری، لولی، لانگا، پهلوان و شاعر بین مردم شهرت دارند.

-از دیگر جلوه های زیبا و دوست داشتنی فرهنگ بلوچستان، رقص های بلوچی ست که با نام های دوچایی، سه چایی، لنکی، کوپکو و … شناخته و در عروسی ها انجام می شوند. لیوا نیز نام رقصی ست که با نواختن سرنا، دهل، لیوا و یک دهل کوچکتر همراه است و در مراسم های شادی برگزار می شود.

-بلوچستان مانند دیگر شهرهای و مناطق کشورمان بازی های محلی فراوانی دارد که متاسفانه کم کم رو به فراموشی می روند. از جمله این بازی ها می توان به بازی های پادشاه وزیر، چل بازی، چوب بازی، سرخ پری زرد پری، اشکاتیلی، کلاه چل چل، کشتی کج کردون و … اشاره کرد.

  تماشای آداب و رسوم

دختران فوتبالیست بلوچی با لباس محلی

خوردن غذاهای متنوع

  شوده: شوده یکی از خوراکی هایی ست که در تهیه آن از خرما استفاده می شود. ترکیب خرما، کنجد، بادام و پونه مواد لازم برای تهیه این خوراکی هستند و در چابهار به عنوان غذاهای کانی دار شناخته می شوند.

شیرینی چنگال: شیرینی چنگال یکی از مشهورترین شیرینی های بلوچی ست و بیشتر عشایر از آن برای پذیرایی از میهمانان شان استفاده می کنند. این شیرینی همراه با دوغ سرو می شود و در ماه رمضان نیز یکی از خوشمزه های سفره افطار را تشکیل می دهد. مواد اولیه برای تهیه چنگال نیز آرد، خرما و روغن حیوانی ست.

بریانی ماهی: بریانی ماهی در اصل غذایی هندی ست ولی در چابهار و منطقه بلوچستان نیز تهیه می شود. این غذا برخلاف دیگر غذاهای هندی چندان پرادویه نیست و با استفاده از برنج هندی، یک تکه ماهی سالمون، ماست پرچرب، گشنیز، آبلیموی تازه و مواد دیگر طبخ می شود.

تباهگ و استانبولی بلوچی: تباهگ در اصل روشی برای نگهداری گوشت است که مردم بلوچ هنوز از آن استفاده می کنند. گوشتی که از این روش به دست می آید، هم به تنهایی قابل استفاده است و هم می توان از آن در غذایی به نام استانبولی بلوچی استفاده کرد. برای تهیه تباهگ به گوشت، مقداری پودر انار و نمک می زنند و بعد گوشت را در مقابل نور آفتاب می گذارند تا خشک شود. سپس گوشت ها را به درون مشکی می ریزند و می بندند تا در زمان نیاز از آن استفاده کنند.

غذاهای متنوع بلوچی

صنایع دستی ارزشمند

سوزن دوزی: سوزن دوزی معروفترین صنایع دستی استان سیستان و بلوچستان است و عالی ترین نمونه های این هنر در این منطقه ساخته می شود. سوزن دوزی هنر تزئین پارچه است و در آن روی پارچه های ساده با نخ های رنگی و با کمک قلاب و سوزن طرح می اندازند. این طرح ها بیشتر بر اساس رویاهای دختران و زنان بلوچ زده می شوند و بر روی سفره عقد، روتختی، سجاده، رومیزی، لباس و … می نشیند. سوزن دوزی انواع مختلفی مانند ابریشم‌‌ دوزی، گلابتون‌‌ دوزی، پته‌‌ دوزی، بلوچ‌‌ دوزی، ممقان‌‌ دوزی، سرمه‌‌ دوزی، منجوق‌‌ دوزی، پیله‌‌ دوزی، خامه‌‌ دوزی، کمند‌‌ دوزی دارد.

صنایع دستی حصیری: صنایع دستی حصیری دو دسته مصرف و صادراتی دارد و انواع مختلف گلدان، سبد خمره ای (کپاد)، کیف حصیری، سبد نان، فرش، بادبزن و … دارد.

معرق صدف: در این هنر صدف هایی که در داخل کشور تهیه شده اند، پس از شست و شو، تراشکاری و صیقل داده می شوند. در نهایت قطعه های مختلف برش خورده صدف در کنار هم قرار می گیرند تا طرح های زیبایی به وجود آید.

یک نمونه سوزن دوزی

حصیربافی مردمان بلوچ

  ویدئو از گردشگری در چابهار

https://as4.cdn.asset.aparat.com/aparat-video/07b113b64023f92e27f9e03e6920cf6a9873695-360p__69511.mp4

  نوشته چابهار، چهار بهار! اولین بار در تاریخ ما. پدیدار شد.

source https://tarikhema.org/travel/31981/%da%86%d8%a7%d8%a8%d9%87%d8%a7%d8%b1%d8%8c-%da%86%d9%87%d8%a7%d8%b1-%d8%a8%d9%87%d8%a7%d8%b1/

[hamidrezaafarideh]

و آنگاه روزهای قرنطینه باعث شد خیلی کارها رو که وقت انجام دادنش و نداشتم انجام بدم وبسایتم یک سالی گوشه اتاق بود امروز از صبح پاش بودم طراحیش تموم کردم ☠ کرونا خیلی خری .... اینم آدرسش www.HamidrezaAfarideh.com #کرونا #قرنطینه #وبسایت #کمانچه #قیچک #ویولن #کمانچه_پنج_سیم #موسیقی #corona #covid19 #kamancheh #fivestringkamancheh #gheychak #violin #mosighi #coronavirus #stayhome (at Tehran, Iran) https://www.instagram.com/p/B-LeUAjHCX5/?igshid=13fn8xkqf1kj8

[mashhadmarkets2-blog]

معرفی آداب و رسوم مردم مشهد

فرهنگ مردم خراسان رضوی در اکثریت مناطق استان همان فرهنگ مردم ایران است البته کمی در جزئیات در شمال و جنوب و در بین ترک و کرد تفاوتهایی دارد که قابل تامل نیست. خراسان رضوی محل زندگی اقوام گوناگونی است که به رغم تفاوتهای نژادی و فرهنگی ، به واسطه رشته محکمی از عوامل پایداری چون دین و ملیت با هم متحدند .

گرچه آنها در جمع خود به زبان و لهجه مادری سخن می گویند و به آداب و رسوم نیاکان خویش پایبندند اما همواره از اینکه مسلمان و ایرانی هستند به خود می بالند . یکی از دلایل تنوع چشمگیر ساکنان خراسان رضوی ،کوچ اختیاری و یا اجباری به سرزمین وسیع و حاصلخیز بوده است . در سفری از شمال به جنوب خراسان رضوی تنوع نژادی و گوناگونی گویش مردمان آن نواحی را به روشنی می بینیم . از جمله ویژگیهای فرهنگی مردم خراسان رضوی ، علاقه به موسیقی بومی است که در جشنها و مراسم اجرا می شود.

با پراکندگی طوایف در استان خراسان رضوی ، شیوه های اجرای موسیقی نیز متنوع است . موسیقی کردهای شمال خراسان رضوی ، ترکمنها ، بلوچها و شرق خراسان رضوی هریک به تنهایی حائز اهمیت است .به طور کلی آلات موسیقی خراسان رضوی عبارتند از ، دوتار ، سرنا، دهل ، دپ، قشمه، کمانچه ونی . بلوچها نیز در نواختن ساز قیچک از مهارت خاصی برخورداند .

بلوچها بیشتر در شرق و جنوب خراسان رضوی مستقرند و به فعالیتهای کشاورزی و دامداری مشغولند ، آنهامسلمان و غالبا اهل سنت هستند . مردان و زنان بلوچ نیز در استفاده از پوشاک سنتی خویش اصرار می ورزند . زنان بلوچ علاوه بر به کار گیری پارچه های گلدار ، در تهیه پوشاک سنتی خویش از هنر سوزن دوزی استفاده می کنند . گلدوزی ساده دور یقه ، آستین و جلیقه زنان و قیطان دوزی لباس تقریبا در میان عشایر و روستانشینان تمام نقاط خراسان رضوی رایج است .

طوایف و گروههای دیگر در ترکیب جمعیتی استان خراسان رضوی عبارتند از :

عربها در جنوب خراسان رضوی ، اسماعیلیان در حوالی بیرجند ونیشابور ، بختیاریها در نوخندان درگز ، هزاره ها در شمال و شرق خراسان رضوی ، تاجیکها در شرق خراان و مشهد ، حیدری ها در تربت حیدریه و جنوب خراسان رضوی و سیستانیها در شرق و جنوب خراسان رضوی.

اغلب مهاجرتهای داخلی استان منحصر به کوچ روستاییان به مراکز شهری است . شهر مشهد تقریبا از تمامی نقاط ایران و برخی کشورهای دیگر از جمله عراق و افغانستان مهاجر پذیرفته است . در شمالی ترین نواحی خراسان رضوی ، ترکمنها زندگی می کنند ، آنها مسلمان و اهل سنت هستند و به زبای ترکی و به لهجه ترکمنی تکلم می کنند و بیشتر به کارهای کشاورزی ، دامداری و بافت قالیچه مشغولند . پوشاک مردان وزنان ترکمن بسیار ظریف وزیباست .زیور آلات خاص ترکمن ها برزیبایی پوشاک زنانه می افزاید .

کردها و ترکها در منطقه وسیعی از نواحی شمال خراسان رضوی زندگی می کنند . تعدادهر یک از این دو گروه بسار بیشتر از ترکمنهاست . مذهب این اقوام ، شیعه اثنی عشری است و به زبانهای ترکی و کردی تکلم می کنند . ترکیب جمعیتی شهرهای بجنورد ، شیروان ، قوچان ، اسفراین ، درگز و کلات علاوه برفارسی زبانان از این دو گروه شکل گرفته است . در این مناطق پوشاک مردان و زنان از ویژگیهای خاصی بر خوردار است که آن را از بقیه نقاط خراسان رضوی متمایز ساخته است ظریفتیرین پارچه های ابریشمی در کارگاههای سنتی زاوین کلات بافته می شود . به کارگیری رنگهای قرمز ، زرد، صورتی و سورمه ای در این پارچه ها ، پوشاک محلی ترکمنها ، کردها و ترکها را به یک اثرهنری بدیع مبدل ساخته است

آداب و رسوم ماه محرم در مشهد مقدس مراسم و سنت‌ها پیرامون حادثه عاشورا و عزاداری امام حسین(ع) یک سری سنت‌ها و مراسم میان مردم معمول است که در طول سال و اغلب در دو ماه محرم و صفر و به ویژه در دهه عاشورا به آن عمل می‌شود. آداب و سنن در مناطق مختلف جهان و حتی در شهرهای مختلف ایران نیز متفاوت و متنوع است. سنت‌های رایج، گاهی پشتوانه‌ای دینی دارد و متکی به روایات و مستند به فقه و حدیث است، و برخی هم از ابداعات و ساخته‌های مردم و تقلیدهای بی‌اساس است.

برخی از روایات مستند به فقه و حدیث از این قرار است: عزاداری و گریه بر امام حسین(ع)، نوحه‌خوانی و مرثیه‌خوانی، سینه‌زنی ، برپایی مجالس در تکیه‌ها، حسینیه‌ها، خانه‌ها و مساجد، تشکیل هیئت‌ها در ایام محرم، نذر و احسان و صدقه و اطعام مردم برای سیدالشهدا، سقایی و چای و آب و شربت دادن به مردم، ساختن حسینیه و تکیه، یاد حسین(ع) هنگام نوشیدن آب، پوشیدن لباس سیاه، سیاه پوش کردن اماکن و گذرگاه‌ها و مساجد و حسینیه‌ها، راه انداختن دسته‌های عزاداری در خیابان‌ها، برپایی مراسم شام غریبان، برگزاری مجالس مقتل‌خوانی و زیارت عاشورا، نذر برای آوردن کودکان خردسال به یاد علی‌اصغر(ع) در دسته‌های عزاداری، علامت‌ها و نخل‌ها، پختن آش نذری و سفره انداختن و اطعام عزاداران، زیارت رفتن، گرامیداشت اربعین امام حسین(ع)، سر برهنه و پای برهنه بودن در عزای حسینی به ویژه عاشورا و اربعین.

عزاداری سنتی شیوه‌ای که نسبت به زنده نگه داشتن یاد حادثه عاشورا و حماسه حسینی از دیرباز مطرح بوده و جنبه مردمی یافته است. این شیوه شامل مرثیه‌سرایی، نوحه‌خوانی، گریستن و گریاندن، تشکیل هیئت‌ها و دسته‌های سوگواری، سینه‌زنی، ذکر مصیبت، مجالس وعظ و روضه‌خوانی و… است. این گونه شیوه‌ها چون با روح و جان و عاطفه ی شیعه آمیخته است، هر چه بیشتر به آن رنگ مردمی می‌بخشد و عامل جذب و تجمع و تشکل انبوه شیفتگان اهل‌بیت(ع) می‌گردد.

آغاز محرم در مشهد مقدس هر سال با حلول ماه عزا و ماتم و در شب اول ماه محرم، در کنار همه ی تکایا و مساجد، مراسم باشکوهی در مهدیه مشهدالرضا(ع) با حضور پیشکسوتان، مداحان، و اقشار مختلف مردم برگزار می‌گردد. در این شب پیشکسوتان و مداحان قدیمی اهل بیت(ع) شروع محرم را با این شعر اعلام می‌نمایند:

محرم آمد و عیشم عزا شد حسینم وارد کرب و بلا شد

سپس مراسم سینه‌زنی و نوحه‌خوانی و پس از سخن‌رانی انجام می‌شود و در پایان از محل موقوفاتی که از طرف خیرین در نظر گرفته شده مدعوین با صرف شام پذیرایی می‌شوند.

مختصری از چگونگی وقف وقف، نوعی صدقه جاریه است که برای درازمدت، عموم مردم از آن بهره‌مند می‌شوند و حتی پس از فوت واقف نیز، ثواب آن به روح او می‌رسد. همواره افراد متمکن برای باقی گذاشتن خیرات، اقدام به وقف می‌کردند و از همین رهگذر، مساجد، مدرسه‌ها، تکیه‌ها، آب انبارها، کتاب‌ها، بیمارستان ها و امور خیریه بسیار پدید می آید.

علاقه‌مندان به اهل بیت(ع) و ائمه(ع)، به ویژه محبان سیدالشهدا(ع) مال و املاک بسیاری را در طول تاریخ براساس این سنت حسنه، وقف اباعبدالله(ع) کرده‌اند که درآمد حاصله از این املاک صرف امام حسین(ع) و برپایی مجالس عزای حسینی، نوحه‌خوانی، بنا و تعمیر حرم‌ها و بقاع متبرکه، زایر و خدام آن حضرت، کمک به بینوایان و اطعام مستمندان و محرومان می‌شود.

موقوفات امام حسین(ع) بودجه مردمی عظیمی است که همیشه و همه جا پشتوانه زنده نگه داشتن نام و یاد عاشورا و اهل‌بیت(ع) بوده است. به برکت مجالس حسینی و تبلیغات دینی که در آن‌ها می‌شود، اسلام و احکام الهی زنده می‌ماند و جانبازی‌ها و ایثارگری‌ها حسین بن علی(ع) و یارانش، به مردم درس عزت و آزادگی می‌دهد. و همین فرهنگ، سبب پدید آمدن مدرسه‌های عظیم و کتابخانه‌های غنی و مساجد و حسینیه‌ها و مراسم پرشکوه گشته است.

در آنچه به موقوفات اباعبدالله(ع) و عاشورا مربوط می‌شود، نکات جالبی وجود دارد که مشارکت مردمی را در هزینه اقامه مجالس عزا برای آن حضرت می‌رساند. امروز هم در شهر مشهد، افراد خیر و نیکوکار موقوفات فراوانی را تقدیم به ساحت اهل بیت علیهم السلام، علی الخصوص حضرت امام حسین(ع) و حضرت امام رضا(ع) می کنند

روز اول محرم معمولا در برخی از حسینیه و تکایا رسم بر این است که در دهه اول محرم و دهه آخر صفر، سه نوبت مجلس روضه خوانی برگزار می‌شود. صبح‌ها بعد از نماز صبح، عصرها تا نزدیک غروب و شب‌ها بعد از نماز مغرب و عشا. قبل از شروع سخن‌رانی، نخست ذکر مصیبت اجراء گردیده، سپس یک یا دو نفر از وعاظ که ممکن است از دیگر شهرها و مشهد دعوت شده باشند، به مناسبت، روضه می‌‌خوانند و پس از آن با گستردن سفره، مدعوین اطعام می‌شوند.

جامه سیاه رسم است که در سوگ عزیزان، لباس سیاه می‌پوشند. در ایام محرم نیز عزاداران در عزای سیدالشهدا(ع)، هم خود لباس سیاه می‌پوشند، هم مساجد و تکایا و سر در ساختمان‌ها را سیاه پوش می‌کنند. در این ایام تمام شهر مشهد سیاه پوش می شود. در اشعار محتشم کاشانی است:

ای عالمی سیاه به تن، در عزای تو ای جان پاک آدم خاکی فدای تو ای جن و انس، مویه‌گر اندر مصیبتت ای خاص و عام گریان اندر رثای تو نقل شده چون امام حسین(ع) شهید شد، زنان بنی هاشم سیاه پوشیدند و عزاداری کردند و امام سجاد(ع) برای سوگ و ماتم آنان غذا تهیه می‌کرد(سفینه البحار، ج ۱، ص ۶۷۰)

خطبه‌خوانی شب عاشورا در بارگاه حضرت رضا(ع) مراسم خطبه‌خوانی در صحن انقلاب(عتیق) حرم مطهر ثامن الحجج(ع) هر سال دو بار برگزار می‌شود؛ یک بار شب شهادت سالار شهیدان؛ و یک بار هم در شب شهادت ثامن‌الائمه امام علی بن موسی الرضا(ع). همچنین مراسم شام غریبان در شب بعد از لیالی مذکور، برای عرض تسلیت به ولی‌نعمت مان ابوالحسن الرضا(ع). در این مراسم کلیه خدمه و حفاظ آستان قدس رضوی، جمع می‌شوند و شمع به دست می‌گیرند و مراسم خاصی در صحن انقلاب با حضور مردم و دسته های عزاداری برگزار می‌کنند.

خدام شمع به دست در ابتدا دور تا دور صحن انقلاب می‌ایستند؛ و در این مراسم شخصیت‌های مختلف علمی و مملکتی حضور دارند. در ابتدای مراسم، عده‌ای از دربانان حرم رضوی با تشکیل دو صف و با در دست داشتن چراغ لاله‌هایی که داخل آن شمع روشن کرده‌اند، دور تا دور صحن انقلاب را می‌چرخند، مداحان هم ایام حزن و سوگ را به پیشگاه حضرت رضا(ع) تسلیت می‌گویند و با قرائت قسمتی از زیارت عاشورا مشغول عزاداری می‌شوند.

شهدای عاشورای حرم رضوی در ظهر عاشورای حسینی سال ۱۳۷۳ که زائران و مجاوران حرم مطهر حضرت رضا(ع) به عزاداری سالار شهیدان مشغول بودند، دست پلید نفاق، همه خشم و عصبانیت اسکتبار جهانی را در قالب بمبی قوی در کنار مضجع نورانی امام رئوف منفجر نمود که عده‌ای را مجروح و تعدادی از دلدادگان در جوار مرقد نورانی حضرتش به فیض شهادت و لقاء شیرین یار راه یافتند، یادشان گرامی، روحشان شادمان باد.

هیئت شام غریبان خدمه حضرت امام رضا(ع) در مشهد مراسم شام غریبان، مانند خطبه دو بار در سال اجرا می‌شود، یکی شب شهادت حضرت اباعبدالله الحسین(ع)، یک بار هم در شب شهادت حضرت امام رضا(ع) که در این دو شب حزن و اندوه، کلیه خدمه آستان قدس رضوی اعم از خادم، کفشدار، دربان، نگهبان، حفاظ و فراش، در محل اداره مرکزی آستان قدس (چهارراه شهدا) حضور بهم رسانیده و مشغول سوگواری می‌شوند.

در این جا هم چراغی روشن نیست و محوطه غیر از نور چند شمع کاملا تاریک و غم‌انگیز است و به محض پخش آوای ملکوتی اذان، نمازجماعت پر صلابتی برپا می‌گردد، سپس خدمه با در دست داشتن شمعی روشن و نظمی خاص به صورت دسته برای عزاداری و سوگواری و عرض تسلیت به محضر ولی‌نعمتشان، به سمت حرم مطهر به راه می‌افتند. مردم و زائرین ماتم‌زده از ساعتی قبل، مشتاقانه در دو طرف خیابان برای دیدن هیئت نوکران آقا امام رضا(ع) اجتماع نموده، با آنان همدردی و برای سلامتی خادمین حضرت رضا(ع) صلوات می‌فرستند.

نذورات یکی از آداب و رسوم زیبای مردم مشهد در این ایام، انجام نذورات و مبرات می باشد. این موضوع با توجه به حضور گسترده ی هیات عزاداری از سراسر استان و کشور، صحنه هایی زیبا از عشق و دلدادگی مردم شهر بهشت به ساحت قدسی حضرت اباعبدالله الحسین(ع) به نمایش می گذارد. از گذشته های دور، مردم مشهد میزبان دسته های عزاداری در منازل خود بودند.

دسته های عزاداری مخصوصاً از شهرهای اطراف به مدت دو روز و بیشتر در منازل شخصی مشهدی ها ساکن می شدند و صاحبخانه خود را موظف به خدمت گذاری به آنان می دانست. برپایی ایستگاه های صلواتی در مسیر دسته های عزاداری، پهن کردن سفره های نذری و پذیرایی با غذاهایی همچون شله، حلیم و … ، انجام خدمت به هیات های عزاداری در طول مسیر دسته ها همچون توزیع آب، کمک به ایستگاه های صلواتی، و .. از جمله ی این امور می باشد که هنوز هم رواج دارد. اما مقصد غالب دسته ها و هیات ها در روز تاسوعا و عاشورا، حرم مطهر حضرت ثامن الحجج(ع) است. عزاداران در این دو روز در قالب دسته های عزاداری از خیابان های منتهی به حرم مطهر وارد صحن و سرای رضوی شده و پس از عرض ارادت به ساحت ملکوتی امام مهربانی ها، از صحن خارج می شوند.

[mashhadmarkets1-blog]

آداب و رسوم مردم مشهد

فرهنگ مردم خراسان رضوی در اکثریت مناطق استان همان فرهنگ مردم ایران است البته کمی در جزئیات در شمال و جنوب و در بین ترک و کرد تفاوتهایی دارد که قابل تامل نیست. خراسان رضوی محل زندگی اقوام گوناگونی است که به رغم تفاوتهای نژادی و فرهنگی ، به واسطه رشته محکمی از عوامل پایداری چون دین و ملیت با هم متحدند .

گرچه آنها در جمع خود به زبان و لهجه مادری سخن می گویند و به آداب و رسوم نیاکان خویش پایبندند اما همواره از اینکه مسلمان و ایرانی هستند به خود می بالند . یکی از دلایل تنوع چشمگیر ساکنان خراسان رضوی ،کوچ اختیاری و یا اجباری به سرزمین وسیع و حاصلخیز بوده است . در سفری از شمال به جنوب خراسان رضوی تنوع نژادی و گوناگونی گویش مردمان آن نواحی را به روشنی می بینیم . از جمله ویژگیهای فرهنگی مردم خراسان رضوی ، علاقه به موسیقی بومی است که در جشنها و مراسم اجرا می شود.

با پراکندگی طوایف در استان خراسان رضوی ، شیوه های اجرای موسیقی نیز متنوع است . موسیقی کردهای شمال خراسان رضوی ، ترکمنها ، بلوچها و شرق خراسان رضوی هریک به تنهایی حائز اهمیت است .به طور کلی آلات موسیقی خراسان رضوی عبارتند از ، دوتار ، سرنا، دهل ، دپ، قشمه، کمانچه ونی . بلوچها نیز در نواختن ساز قیچک از مهارت خاصی برخورداند .

بلوچها بیشتر در شرق و جنوب خراسان رضوی مستقرند و به فعالیتهای کشاورزی و دامداری مشغولند ، آنهامسلمان و غالبا اهل سنت هستند . مردان و زنان بلوچ نیز در استفاده از پوشاک سنتی خویش اصرار می ورزند . زنان بلوچ علاوه بر به کار گیری پارچه های گلدار ، در تهیه پوشاک سنتی خویش از هنر سوزن دوزی استفاده می کنند . گلدوزی ساده دور یقه ، آستین و جلیقه زنان و قیطان دوزی لباس تقریبا در میان عشایر و روستانشینان تمام نقاط خراسان رضوی رایج است .

طوایف و گروههای دیگر در ترکیب جمعیتی استان خراسان رضوی عبارتند از :

عربها در جنوب خراسان رضوی ، اسماعیلیان در حوالی بیرجند ونیشابور ، بختیاریها در نوخندان درگز ، هزاره ها در شمال و شرق خراسان رضوی ، تاجیکها در شرق خراان و مشهد ، حیدری ها در تربت حیدریه و جنوب خراسان رضوی و سیستانیها در شرق و جنوب خراسان رضوی.

اغلب مهاجرتهای داخلی استان منحصر به کوچ روستاییان به مراکز شهری است . شهر مشهد تقریبا از تمامی نقاط ایران و برخی کشورهای دیگر از جمله عراق و افغانستان مهاجر پذیرفته است . در شمالی ترین نواحی خراسان رضوی ، ترکمنها زندگی می کنند ، آنها مسلمان و اهل سنت هستند و به زبای ترکی و به لهجه ترکمنی تکلم می کنند و بیشتر به کارهای کشاورزی ، دامداری و بافت قالیچه مشغولند . پوشاک مردان وزنان ترکمن بسیار ظریف وزیباست .زیور آلات خاص ترکمن ها برزیبایی پوشاک زنانه می افزاید .

کردها و ترکها در منطقه وسیعی از نواحی شمال خراسان رضوی زندگی می کنند . تعدادهر یک از این دو گروه بسار بیشتر از ترکمنهاست . مذهب این اقوام ، شیعه اثنی عشری است و به زبانهای ترکی و کردی تکلم می کنند . ترکیب جمعیتی شهرهای بجنورد ، شیروان ، قوچان ، اسفراین ، درگز و کلات علاوه برفارسی زبانان از این دو گروه شکل گرفته است . در این مناطق پوشاک مردان و زنان از ویژگیهای خاصی بر خوردار است که آن را از بقیه نقاط خراسان رضوی متمایز ساخته است ظریفتیرین پارچه های ابریشمی در کارگاههای سنتی زاوین کلات بافته می شود . به کارگیری رنگهای قرمز ، زرد، صورتی و سورمه ای در این پارچه ها ، پوشاک محلی ترکمنها ، کردها و ترکها را به یک اثرهنری بدیع مبدل ساخته است

آداب و رسوم ماه محرم در مشهد مقدس مراسم و سنت‌ها پیرامون حادثه عاشورا و عزاداری امام حسین(ع) یک سری سنت‌ها و مراسم میان مردم معمول است که در طول سال و اغلب در دو ماه محرم و صفر و به ویژه در دهه عاشورا به آن عمل می‌شود. آداب و سنن در مناطق مختلف جهان و حتی در شهرهای مختلف ایران نیز متفاوت و متنوع است. سنت‌های رایج، گاهی پشتوانه‌ای دینی دارد و متکی به روایات و مستند به فقه و حدیث است، و برخی هم از ابداعات و ساخته‌های مردم و تقلیدهای بی‌اساس است.

برخی از روایات مستند به فقه و حدیث از این قرار است: عزاداری و گریه بر امام حسین(ع)، نوحه‌خوانی و مرثیه‌خوانی، سینه‌زنی ، برپایی مجالس در تکیه‌ها، حسینیه‌ها، خانه‌ها و مساجد، تشکیل هیئت‌ها در ایام محرم، نذر و احسان و صدقه و اطعام مردم برای سیدالشهدا، سقایی و چای و آب و شربت دادن به مردم، ساختن حسینیه و تکیه، یاد حسین(ع) هنگام نوشیدن آب، پوشیدن لباس سیاه، سیاه پوش کردن اماکن و گذرگاه‌ها و مساجد و حسینیه‌ها، راه انداختن دسته‌های عزاداری در خیابان‌ها، برپایی مراسم شام غریبان، برگزاری مجالس مقتل‌خوانی و زیارت عاشورا، نذر برای آوردن کودکان خردسال به یاد علی‌اصغر(ع) در دسته‌های عزاداری، علامت‌ها و نخل‌ها، پختن آش نذری و سفره انداختن و اطعام عزاداران، زیارت رفتن، گرامیداشت اربعین امام حسین(ع)، سر برهنه و پای برهنه بودن در عزای حسینی به ویژه عاشورا و اربعین.

عزاداری سنتی شیوه‌ای که نسبت به زنده نگه داشتن یاد حادثه عاشورا و حماسه حسینی از دیرباز مطرح بوده و جنبه مردمی یافته است. این شیوه شامل مرثیه‌سرایی، نوحه‌خوانی، گریستن و گریاندن، تشکیل هیئت‌ها و دسته‌های سوگواری، سینه‌زنی، ذکر مصیبت، مجالس وعظ و روضه‌خوانی و… است. این گونه شیوه‌ها چون با روح و جان و عاطفه ی شیعه آمیخته است، هر چه بیشتر به آن رنگ مردمی می‌بخشد و عامل جذب و تجمع و تشکل انبوه شیفتگان اهل‌بیت(ع) می‌گردد.

آغاز محرم در مشهد مقدس هر سال با حلول ماه عزا و ماتم و در شب اول ماه محرم، در کنار همه ی تکایا و مساجد، مراسم باشکوهی در مهدیه مشهدالرضا(ع) با حضور پیشکسوتان، مداحان، و اقشار مختلف مردم برگزار می‌گردد. در این شب پیشکسوتان و مداحان قدیمی اهل بیت(ع) شروع محرم را با این شعر اعلام می‌نمایند:

محرم آمد و عیشم عزا شد حسینم وارد کرب و بلا شد

سپس مراسم سینه‌زنی و نوحه‌خوانی و پس از سخن‌رانی انجام می‌شود و در پایان از محل موقوفاتی که از طرف خیرین در نظر گرفته شده مدعوین با صرف شام پذیرایی می‌شوند.

مختصری از چگونگی وقف وقف، نوعی صدقه جاریه است که برای درازمدت، عموم مردم از آن بهره‌مند می‌شوند و حتی پس از فوت واقف نیز، ثواب آن به روح او می‌رسد. همواره افراد متمکن برای باقی گذاشتن خیرات، اقدام به وقف می‌کردند و از همین رهگذر، مساجد، مدرسه‌ها، تکیه‌ها، آب انبارها، کتاب‌ها، بیمارستان ها و امور خیریه بسیار پدید می آید.

علاقه‌مندان به اهل بیت(ع) و ائمه(ع)، به ویژه محبان سیدالشهدا(ع) مال و املاک بسیاری را در طول تاریخ براساس این سنت حسنه، وقف اباعبدالله(ع) کرده‌اند که درآمد حاصله از این املاک صرف امام حسین(ع) و برپایی مجالس عزای حسینی، نوحه‌خوانی، بنا و تعمیر حرم‌ها و بقاع متبرکه، زایر و خدام آن حضرت، کمک به بینوایان و اطعام مستمندان و محرومان می‌شود.

موقوفات امام حسین(ع) بودجه مردمی عظیمی است که همیشه و همه جا پشتوانه زنده نگه داشتن نام و یاد عاشورا و اهل‌بیت(ع) بوده است. به برکت مجالس حسینی و تبلیغات دینی که در آن‌ها می‌شود، اسلام و احکام الهی زنده می‌ماند و جانبازی‌ها و ایثارگری‌ها حسین بن علی(ع) و یارانش، به مردم درس عزت و آزادگی می‌دهد. و همین فرهنگ، سبب پدید آمدن مدرسه‌های عظیم و کتابخانه‌های غنی و مساجد و حسینیه‌ها و مراسم پرشکوه گشته است.

در آنچه به موقوفات اباعبدالله(ع) و عاشورا مربوط می‌شود، نکات جالبی وجود دارد که مشارکت مردمی را در هزینه اقامه مجالس عزا برای آن حضرت می‌رساند. امروز هم در شهر مشهد، افراد خیر و نیکوکار موقوفات فراوانی را تقدیم به ساحت اهل بیت علیهم السلام، علی الخصوص حضرت امام حسین(ع) و حضرت امام رضا(ع) می کنند

روز اول محرم معمولا در برخی از حسینیه و تکایا رسم بر این است که در دهه اول محرم و دهه آخر صفر، سه نوبت مجلس روضه خوانی برگزار می‌شود. صبح‌ها بعد از نماز صبح، عصرها تا نزدیک غروب و شب‌ها بعد از نماز مغرب و عشا. قبل از شروع سخن‌رانی، نخست ذکر مصیبت اجراء گردیده، سپس یک یا دو نفر از وعاظ که ممکن است از دیگر شهرها و مشهد دعوت شده باشند، به مناسبت، روضه می‌‌خوانند و پس از آن با گستردن سفره، مدعوین اطعام می‌شوند.

جامه سیاه رسم است که در سوگ عزیزان، لباس سیاه می‌پوشند. در ایام محرم نیز عزاداران در عزای سیدالشهدا(ع)، هم خود لباس سیاه می‌پوشند، هم مساجد و تکایا و سر در ساختمان‌ها را سیاه پوش می‌کنند. در این ایام تمام شهر مشهد سیاه پوش می شود. در اشعار محتشم کاشانی است:

ای عالمی سیاه به تن، در عزای تو ای جان پاک آدم خاکی فدای تو ای جن و انس، مویه‌گر اندر مصیبتت ای خاص و عام گریان اندر رثای تو نقل شده چون امام حسین(ع) شهید شد، زنان بنی هاشم سیاه پوشیدند و عزاداری کردند و امام سجاد(ع) برای سوگ و ماتم آنان غذا تهیه می‌کرد(سفینه البحار، ج ۱، ص ۶۷۰)

خطبه‌خوانی شب عاشورا در بارگاه حضرت رضا(ع) مراسم خطبه‌خوانی در صحن انقلاب(عتیق) حرم مطهر ثامن الحجج(ع) هر سال دو بار برگزار می‌شود؛ یک بار شب شهادت سالار شهیدان؛ و یک بار هم در شب شهادت ثامن‌الائمه امام علی بن موسی الرضا(ع). همچنین مراسم شام غریبان در شب بعد از لیالی مذکور، برای عرض تسلیت به ولی‌نعمت مان ابوالحسن الرضا(ع). در این مراسم کلیه خدمه و حفاظ آستان قدس رضوی، جمع می‌شوند و شمع به دست می‌گیرند و مراسم خاصی در صحن انقلاب با حضور مردم و دسته های عزاداری برگزار می‌کنند.

خدام شمع به دست در ابتدا دور تا دور صحن انقلاب می‌ایستند؛ و در این مراسم شخصیت‌های مختلف علمی و مملکتی حضور دارند. در ابتدای مراسم، عده‌ای از دربانان حرم رضوی با تشکیل دو صف و با در دست داشتن چراغ لاله‌هایی که داخل آن شمع روشن کرده‌اند، دور تا دور صحن انقلاب را می‌چرخند، مداحان هم ایام حزن و سوگ را به پیشگاه حضرت رضا(ع) تسلیت می‌گویند و با قرائت قسمتی از زیارت عاشورا مشغول عزاداری می‌شوند.

شهدای عاشورای حرم رضوی در ظهر عاشورای حسینی سال ۱۳۷۳ که زائران و مجاوران حرم مطهر حضرت رضا(ع) به عزاداری سالار شهیدان مشغول بودند، دست پلید نفاق، همه خشم و عصبانیت اسکتبار جهانی را در قالب بمبی قوی در کنار مضجع نورانی امام رئوف منفجر نمود که عده‌ای را مجروح و تعدادی از دلدادگان در جوار مرقد نورانی حضرتش به فیض شهادت و لقاء شیرین یار راه یافتند، یادشان گرامی، روحشان شادمان باد.

هیئت شام غریبان خدمه حضرت امام رضا(ع) در مشهد مراسم شام غریبان، مانند خطبه دو بار در سال اجرا می‌شود، یکی شب شهادت حضرت اباعبدالله الحسین(ع)، یک بار هم در شب شهادت حضرت امام رضا(ع) که در این دو شب حزن و اندوه، کلیه خدمه آستان قدس رضوی اعم از خادم، کفشدار، دربان، نگهبان، حفاظ و فراش، در محل اداره مرکزی آستان قدس (چهارراه شهدا) حضور بهم رسانیده و مشغول سوگواری می‌شوند.

در این جا هم چراغی روشن نیست و محوطه غیر از نور چند شمع کاملا تاریک و غم‌انگیز است و به محض پخش آوای ملکوتی اذان، نمازجماعت پر صلابتی برپا می‌گردد، سپس خدمه با در دست داشتن شمعی روشن و نظمی خاص به صورت دسته برای عزاداری و سوگواری و عرض تسلیت به محضر ولی‌نعمتشان، به سمت حرم مطهر به راه می‌افتند. مردم و زائرین ماتم‌زده از ساعتی قبل، مشتاقانه در دو طرف خیابان برای دیدن هیئت نوکران آقا امام رضا(ع) اجتماع نموده، با آنان همدردی و برای سلامتی خادمین حضرت رضا(ع) صلوات می‌فرستند.

نذورات یکی از آداب و رسوم زیبای مردم مشهد در این ایام، انجام نذورات و مبرات می باشد. این موضوع با توجه به حضور گسترده ی هیات عزاداری از سراسر استان و کشور، صحنه هایی زیبا از عشق و دلدادگی مردم شهر بهشت به ساحت قدسی حضرت اباعبدالله الحسین(ع) به نمایش می گذارد. از گذشته های دور، مردم مشهد میزبان دسته های عزاداری در منازل خود بودند.

دسته های عزاداری مخصوصاً از شهرهای اطراف به مدت دو روز و بیشتر در منازل شخصی مشهدی ها ساکن می شدند و صاحبخانه خود را موظف به خدمت گذاری به آنان می دانست. برپایی ایستگاه های صلواتی در مسیر دسته های عزاداری، پهن کردن سفره های نذری و پذیرایی با غذاهایی همچون شله، حلیم و … ، انجام خدمت به هیات های عزاداری در طول مسیر دسته ها همچون توزیع آب، کمک به ایستگاه های صلواتی، و .. از جمله ی این امور می باشد که هنوز هم رواج دارد. اما مقصد غالب دسته ها و هیات ها در روز تاسوعا و عاشورا، حرم مطهر حضرت ثامن الحجج(ع) است. عزاداران در این دو روز در قالب دسته های عزاداری از خیابان های منتهی به حرم مطهر وارد صحن و سرای رضوی شده و پس از عرض ارادت به ساحت ملکوتی امام مهربانی ها، از صحن خارج می شوند.

[mashhadtravel2-blog]

درباره آداب و رسوم مردم مشهد

حرم

آداب و رسوم مشهد

فرهنگ مردم خراسان رضوی در اکثریت مناطق استان همان فرهنگ مردم ایران است البته کمی در جزئیات در شمال و جنوب و در بین ترک و کرد تفاوتهایی دارد که قابل تامل نیست. خراسان رضوی محل زندگی اقوام گوناگونی است که به رغم تفاوتهای نژادی و فرهنگی ، به واسطه رشته محکمی از عوامل پایداری چون دین و ملیت با هم متحدند .

گرچه آنها در جمع خود به زبان و لهجه مادری سخن می گویند و به آداب و رسوم نیاکان خویش پایبندند اما همواره از اینکه مسلمان و ایرانی هستند به خود می بالند . یکی از دلایل تنوع چشمگیر ساکنان خراسان رضوی ،کوچ اختیاری و یا اجباری به سرزمین وسیع و حاصلخیز بوده است . در سفری از شمال به جنوب خراسان رضوی تنوع نژادی و گوناگونی گویش مردمان آن نواحی را به روشنی می بینیم . از جمله ویژگیهای فرهنگی مردم خراسان رضوی ، علاقه به موسیقی بومی است که در جشنها و مراسم اجرا می شود.

موسیقی بومی, لباس محلی خراسان,آداب و رسوم ماه محرم

با پراکندگی طوایف در استان خراسان رضوی ، شیوه های اجرای موسیقی نیز متنوع است . موسیقی کردهای شمال خراسان رضوی ، ترکمنها ، بلوچها و شرق خراسان رضوی هریک به تنهایی حائز اهمیت است .به طور کلی آلات موسیقی خراسان رضوی عبارتند از ، دوتار ، سرنا، دهل ، دپ، قشمه، کمانچه ونی . بلوچها نیز در نواختن ساز قیچک از مهارت خاصی برخورداند .

بلوچها بیشتر در شرق و جنوب خراسان رضوی مستقرند و به فعالیتهای کشاورزی و دامداری مشغولند ، آنهامسلمان و غالبا اهل سنت هستند . مردان و زنان بلوچ نیز در استفاده از پوشاک سنتی خویش اصرار می ورزند . زنان بلوچ علاوه بر به کار گیری پارچه های گلدار ، در تهیه پوشاک سنتی خویش از هنر سوزن دوزی استفاده می کنند . گلدوزی ساده دور یقه ، آستین و جلیقه زنان و قیطان دوزی لباس تقریبا در میان عشایر و روستانشینان تمام نقاط خراسان رضوی رایج است .

طوایف و گروههای دیگر در ترکیب جمعیتی استان خراسان رضوی عبارتند از :

عربها در جنوب خراسان رضوی ، اسماعیلیان در حوالی بیرجند ونیشابور ، بختیاریها در نوخندان درگز ، هزاره ها در شمال و شرق خراسان رضوی ، تاجیکها در شرق خراان و مشهد ، حیدری ها در تربت حیدریه و جنوب خراسان رضوی و سیستانیها در شرق و جنوب خراسان رضوی.

اغلب مهاجرتهای داخلی استان منحصر به کوچ روستاییان به مراکز شهری است . شهر مشهد تقریبا از تمامی نقاط ایران و برخی کشورهای دیگر از جمله عراق و افغانستان مهاجر پذیرفته است . در شمالی ترین نواحی خراسان رضوی ، ترکمنها زندگی می کنند ، آنها مسلمان و اهل سنت هستند و به زبای ترکی و به لهجه ترکمنی تکلم می کنند و بیشتر به کارهای کشاورزی ، دامداری و بافت قالیچه مشغولند . پوشاک مردان وزنان ترکمن بسیار ظریف وزیباست .زیور آلات خاص ترکمن ها برزیبایی پوشاک زنانه می افزاید .

موسیقی بومی, لباس محلی خراسان,آداب و رسوم ماه محرم

کردها و ترکها در منطقه وسیعی از نواحی شمال خراسان رضوی زندگی می کنند . تعدادهر یک از این دو گروه بسار بیشتر از ترکمنهاست . مذهب این اقوام ، شیعه اثنی عشری است و به زبانهای ترکی و کردی تکلم می کنند . ترکیب جمعیتی شهرهای بجنورد ، شیروان ، قوچان ، اسفراین ، درگز و کلات علاوه برفارسی زبانان از این دو گروه شکل گرفته است . در این مناطق پوشاک مردان و زنان از ویژگیهای خاصی بر خوردار است که آن را از بقیه نقاط خراسان رضوی متمایز ساخته است ظریفتیرین پارچه های ابریشمی در کارگاههای سنتی زاوین کلات بافته می شود . به کارگیری رنگهای قرمز ، زرد، صورتی و سورمه ای در این پارچه ها ، پوشاک محلی ترکمنها ، کردها و ترکها را به یک اثرهنری بدیع مبدل ساخته است

آداب و رسوم ماه محرم در مشهد مقدس مراسم و سنت‌ها پیرامون حادثه عاشورا و عزاداری امام حسین(ع) یک سری سنت‌ها و مراسم میان مردم معمول است که در طول سال و اغلب در دو ماه محرم و صفر و به ویژه در دهه عاشورا به آن عمل می‌شود. آداب و سنن در مناطق مختلف جهان و حتی در شهرهای مختلف ایران نیز متفاوت و متنوع است. سنت‌های رایج، گاهی پشتوانه‌ای دینی دارد و متکی به روایات و مستند به فقه و حدیث است، و برخی هم از ابداعات و ساخته‌های مردم و تقلیدهای بی‌اساس است.

برخی از روایات مستند به فقه و حدیث از این قرار است: عزاداری و گریه بر امام حسین(ع)، نوحه‌خوانی و مرثیه‌خوانی، سینه‌زنی ، برپایی مجالس در تکیه‌ها، حسینیه‌ها، خانه‌ها و مساجد، تشکیل هیئت‌ها در ایام محرم، نذر و احسان و صدقه و اطعام مردم برای سیدالشهدا، سقایی و چای و آب و شربت دادن به مردم، ساختن حسینیه و تکیه، یاد حسین(ع) هنگام نوشیدن آب، پوشیدن لباس سیاه، سیاه پوش کردن اماکن و گذرگاه‌ها و مساجد و حسینیه‌ها، راه انداختن دسته‌های عزاداری در خیابان‌ها، برپایی مراسم شام غریبان، برگزاری مجالس مقتل‌خوانی و زیارت عاشورا، نذر برای آوردن کودکان خردسال به یاد علی‌اصغر(ع) در دسته‌های عزاداری، علامت‌ها و نخل‌ها، پختن آش نذری و سفره انداختن و اطعام عزاداران، زیارت رفتن، گرامیداشت اربعین امام حسین(ع)، سر برهنه و پای برهنه بودن در عزای حسینی به ویژه عاشورا و اربعین.

موسیقی بومی, لباس محلی خراسان,آداب و رسوم ماه محرم

عزاداری سنتی شیوه‌ای که نسبت به زنده نگه داشتن یاد حادثه عاشورا و حماسه حسینی از دیرباز مطرح بوده و جنبه مردمی یافته است. این شیوه شامل مرثیه‌سرایی، نوحه‌خوانی، گریستن و گریاندن، تشکیل هیئت‌ها و دسته‌های سوگواری، سینه‌زنی، ذکر مصیبت، مجالس وعظ و روضه‌خوانی و… است. این گونه شیوه‌ها چون با روح و جان و عاطفه ی شیعه آمیخته است، هر چه بیشتر به آن رنگ مردمی می‌بخشد و عامل جذب و تجمع و تشکل انبوه شیفتگان اهل‌بیت(ع) می‌گردد.

آغاز محرم در مشهد مقدس هر سال با حلول ماه عزا و ماتم و در شب اول ماه محرم، در کنار همه ی تکایا و مساجد، مراسم باشکوهی در مهدیه مشهدالرضا(ع) با حضور پیشکسوتان، مداحان، و اقشار مختلف مردم برگزار می‌گردد. در این شب پیشکسوتان و مداحان قدیمی اهل بیت(ع) شروع محرم را با این شعر اعلام می‌نمایند:

محرم آمد و عیشم عزا شد حسینم وارد کرب و بلا شد

سپس مراسم سینه‌زنی و نوحه‌خوانی و پس از سخن‌رانی انجام می‌شود و در پایان از محل موقوفاتی که از طرف خیرین در نظر گرفته شده مدعوین با صرف شام پذیرایی می‌شوند.

مختصری از چگونگی وقف وقف، نوعی صدقه جاریه است که برای درازمدت، عموم مردم از آن بهره‌مند می‌شوند و حتی پس از فوت واقف نیز، ثواب آن به روح او می‌رسد. همواره افراد متمکن برای باقی گذاشتن خیرات، اقدام به وقف می‌کردند و از همین رهگذر، مساجد، مدرسه‌ها، تکیه‌ها، آب انبارها، کتاب‌ها، بیمارستان ها و امور خیریه بسیار پدید می آید.

علاقه‌مندان به اهل بیت(ع) و ائمه(ع)، به ویژه محبان سیدالشهدا(ع) مال و املاک بسیاری را در طول تاریخ براساس این سنت حسنه، وقف اباعبدالله(ع) کرده‌اند که درآمد حاصله از این املاک صرف امام حسین(ع) و برپایی مجالس عزای حسینی، نوحه‌خوانی، بنا و تعمیر حرم‌ها و بقاع متبرکه، زایر و خدام آن حضرت، کمک به بینوایان و اطعام مستمندان و محرومان می‌شود.

موقوفات امام حسین(ع) بودجه مردمی عظیمی است که همیشه و همه جا پشتوانه زنده نگه داشتن نام و یاد عاشورا و اهل‌بیت(ع) بوده است. به برکت مجالس حسینی و تبلیغات دینی که در آن‌ها می‌شود، اسلام و احکام الهی زنده می‌ماند و جانبازی‌ها و ایثارگری‌ها حسین بن علی(ع) و یارانش، به مردم درس عزت و آزادگی می‌دهد. و همین فرهنگ، سبب پدید آمدن مدرسه‌های عظیم و کتابخانه‌های غنی و مساجد و حسینیه‌ها و مراسم پرشکوه گشته است.

در آنچه به موقوفات اباعبدالله(ع) و عاشورا مربوط می‌شود، نکات جالبی وجود دارد که مشارکت مردمی را در هزینه اقامه مجالس عزا برای آن حضرت می‌رساند. امروز هم در شهر مشهد، افراد خیر و نیکوکار موقوفات فراوانی را تقدیم به ساحت اهل بیت علیهم السلام، علی الخصوص حضرت امام حسین(ع) و حضرت امام رضا(ع) می کنند

روز اول محرم معمولا در برخی از حسینیه و تکایا رسم بر این است که در دهه اول محرم و دهه آخر صفر، سه نوبت مجلس روضه خوانی برگزار می‌شود. صبح‌ها بعد از نماز صبح، عصرها تا نزدیک غروب و شب‌ها بعد از نماز مغرب و عشا. قبل از شروع سخن‌رانی، نخست ذکر مصیبت اجراء گردیده، سپس یک یا دو نفر از وعاظ که ممکن است از دیگر شهرها و مشهد دعوت شده باشند، به مناسبت، روضه می‌‌خوانند و پس از آن با گستردن سفره، مدعوین اطعام می‌شوند.

[amir1428]

🔹معلم ثانی. عبدالقادر غیبی مراغی مشهور به عبدالقادر مراغه‌ای شاعر، موسیقی‌دان، نوازنده و هنرمند ایرانی .قرن نهم هجری بود. لقب او معلم ثانی در موسیقی است. وی علاوه بر اینکه نوازنده چیره‌دست عود بود در خوشنویسی و شعر و نقاشی هم تبحر داشت. او همراه با فارابی، پورسينا، صفی‌الدین ارموی و قطب الدین شیرازی از بزرگ‌ ترین نظریه‌پردازان موسیقی ایرانی به شمار می‌رود. مراغی در مراحل مختلف زندگی اش در دربارهای بغداد، بصره و در نهایت در هرات نزد شاهرخ شاه تیموری مشغول به کار بوده‌است. شخصیت او نزد ترکان عثمانی از نقش اصلی اش به عنوان نوازنده، آهنگساز و نظریه‌پرداز بسی فراتر رفته و تبدیل به یک اسطوره شده‌است. امروز حدود سی قطعه در رپرتوار موسیقی عثمانی وجود دارد که منسوب به اوست و بسیاری از موسیقی شناسان آنها را دارای اصالت تاریخی ارزیانی می‌کنند. آهنگهای بجا مانده اکثراً در فرمهای «کار» و «نقش» هستند اما خود مراغی در رسالاتش می‌گوید که چندین «نوبت مرتب»، فرمی سلسله‌ای که خود شامل چندین بخش درونی مثل قول و غزل و ترانه‌است را تصنیف کرده‌است. بخش مهمی از رسالات او اختصاص دارد به استخراج و تبیین گام بالقوهٔ سیستم موسیقایی زمان و روش دستان بندی نغمات. معرفی ادوار ایقاعی و انواع فرمها نیز از دیگر موضوعات مورد بررسی اوست. مراغی در رسالات خود توضیحاتی راجع به ویژگی‌های سازهای متداول زمان خود، از جمله کمانچه، قیچک، انواع عود، رباب، لوتهای دسته بلند مانند روح افزا، موسیقار و غیره می‌دهد. با بررسی آثار عبدالقادر مراغی معلوم می‌شود که ریتم در موسیقی ایران، متأثر از وزن کلام موزون یا شعر پارسی است و موسیقی شناسان قدیم با تکیه به ارکان ایقاعی که در واقع رابطهٔ بین اوزان عروضی و وزن‌های موسیقایی بوده، تئوری موسیقی خود را دربارهٔ ایقاع بیان می‌کردند. در موسیقی هند نیز زمانبندی تالای موسیقی بیشترین تأثیر را از شعر و به خصوص ساختار کششی در هجاهای زبان سانسکریت می‌گیرد. صفی‌الدین ارموی و عبدالقادر مراغه‌ای بابهره گیری از تجارب موسیقی‌دانان و صاحب‌نظران پیش از خود مانند فارابی و ابن سینا و الکندی مکتب منتظمیه را پی‌ریزی کردند. عبدالقادر مراغه‌ای ساز یاطوفان را معرفی کرد که شبیه سنتور امروزی بود با این تفاوت که برای هر صدا فقط یک تار می‌بستند و با جابه جایی خرکها آن را کوک می‌کردند. در اروپا برای نخستین بار دانشمند آلمانی گیزه وتر (Gizze Wetter) (۱۸۵۰ – ۱۷۷۳) از عبدالقادر به عنوان نظریه‌پرداز موسیقی نام برده‌است. https://www.instagram.com/p/B-Og44dH5cS/?igshid=1olatxbqbrh7y

[mashhadtravel1-blog]

آداب و رسوم مردم مشهد

آداب و رسوم مشهد

فرهنگ مردم خراسان رضوی در اکثریت مناطق استان همان فرهنگ مردم ایران است البته کمی در جزئیات در شمال و جنوب و در بین ترک و کرد تفاوتهایی دارد که قابل تامل نیست. خراسان رضوی محل زندگی اقوام گوناگونی است که به رغم تفاوتهای نژادی و فرهنگی ، به واسطه رشته محکمی از عوامل پایداری چون دین و ملیت با هم متحدند .

گرچه آنها در جمع خود به زبان و لهجه مادری سخن می گویند و به آداب و رسوم نیاکان خویش پایبندند اما همواره از اینکه مسلمان و ایرانی هستند به خود می بالند . یکی از دلایل تنوع چشمگیر ساکنان خراسان رضوی ،کوچ اختیاری و یا اجباری به سرزمین وسیع و حاصلخیز بوده است . در سفری از شمال به جنوب خراسان رضوی تنوع نژادی و گوناگونی گویش مردمان آن نواحی را به روشنی می بینیم . از جمله ویژگیهای فرهنگی مردم خراسان رضوی ، علاقه به موسیقی بومی است که در جشنها و مراسم اجرا می شود.

موسیقی بومی, لباس محلی خراسان,آداب و رسوم ماه محرم

با پراکندگی طوایف در استان خراسان رضوی ، شیوه های اجرای موسیقی نیز متنوع است . موسیقی کردهای شمال خراسان رضوی ، ترکمنها ، بلوچها و شرق خراسان رضوی هریک به تنهایی حائز اهمیت است .به طور کلی آلات موسیقی خراسان رضوی عبارتند از ، دوتار ، سرنا، دهل ، دپ، قشمه، کمانچه ونی . بلوچها نیز در نواختن ساز قیچک از مهارت خاصی برخورداند .

بلوچها بیشتر در شرق و جنوب خراسان رضوی مستقرند و به فعالیتهای کشاورزی و دامداری مشغولند ، آنهامسلمان و غالبا اهل سنت هستند . مردان و زنان بلوچ نیز در استفاده از پوشاک سنتی خویش اصرار می ورزند . زنان بلوچ علاوه بر به کار گیری پارچه های گلدار ، در تهیه پوشاک سنتی خویش از هنر سوزن دوزی استفاده می کنند . گلدوزی ساده دور یقه ، آستین و جلیقه زنان و قیطان دوزی لباس تقریبا در میان عشایر و روستانشینان تمام نقاط خراسان رضوی رایج است .

طوایف و گروههای دیگر در ترکیب جمعیتی استان خراسان رضوی عبارتند از :

عربها در جنوب خراسان رضوی ، اسماعیلیان در حوالی بیرجند ونیشابور ، بختیاریها در نوخندان درگز ، هزاره ها در شمال و شرق خراسان رضوی ، تاجیکها در شرق خراان و مشهد ، حیدری ها در تربت حیدریه و جنوب خراسان رضوی و سیستانیها در شرق و جنوب خراسان رضوی.

اغلب مهاجرتهای داخلی استان منحصر به کوچ روستاییان به مراکز شهری است . شهر مشهد تقریبا از تمامی نقاط ایران و برخی کشورهای دیگر از جمله عراق و افغانستان مهاجر پذیرفته است . در شمالی ترین نواحی خراسان رضوی ، ترکمنها زندگی می کنند ، آنها مسلمان و اهل سنت هستند و به زبای ترکی و به لهجه ترکمنی تکلم می کنند و بیشتر به کارهای کشاورزی ، دامداری و بافت قالیچه مشغولند . پوشاک مردان وزنان ترکمن بسیار ظریف وزیباست .زیور آلات خاص ترکمن ها برزیبایی پوشاک زنانه می افزاید .

موسیقی بومی, لباس محلی خراسان,آداب و رسوم ماه محرم

کردها و ترکها در منطقه وسیعی از نواحی شمال خراسان رضوی زندگی می کنند . تعدادهر یک از این دو گروه بسار بیشتر از ترکمنهاست . مذهب این اقوام ، شیعه اثنی عشری است و به زبانهای ترکی و کردی تکلم می کنند . ترکیب جمعیتی شهرهای بجنورد ، شیروان ، قوچان ، اسفراین ، درگز و کلات علاوه برفارسی زبانان از این دو گروه شکل گرفته است . در این مناطق پوشاک مردان و زنان از ویژگیهای خاصی بر خوردار است که آن را از بقیه نقاط خراسان رضوی متمایز ساخته است ظریفتیرین پارچه های ابریشمی در کارگاههای سنتی زاوین کلات بافته می شود . به کارگیری رنگهای قرمز ، زرد، صورتی و سورمه ای در این پارچه ها ، پوشاک محلی ترکمنها ، کردها و ترکها را به یک اثرهنری بدیع مبدل ساخته است

آداب و رسوم ماه محرم در مشهد مقدس مراسم و سنت‌ها پیرامون حادثه عاشورا و عزاداری امام حسین(ع) یک سری سنت‌ها و مراسم میان مردم معمول است که در طول سال و اغلب در دو ماه محرم و صفر و به ویژه در دهه عاشورا به آن عمل می‌شود. آداب و سنن در مناطق مختلف جهان و حتی در شهرهای مختلف ایران نیز متفاوت و متنوع است. سنت‌های رایج، گاهی پشتوانه‌ای دینی دارد و متکی به روایات و مستند به فقه و حدیث است، و برخی هم از ابداعات و ساخته‌های مردم و تقلیدهای بی‌اساس است.

برخی از روایات مستند به فقه و حدیث از این قرار است: عزاداری و گریه بر امام حسین(ع)، نوحه‌خوانی و مرثیه‌خوانی، سینه‌زنی ، برپایی مجالس در تکیه‌ها، حسینیه‌ها، خانه‌ها و مساجد، تشکیل هیئت‌ها در ایام محرم، نذر و احسان و صدقه و اطعام مردم برای سیدالشهدا، سقایی و چای و آب و شربت دادن به مردم، ساختن حسینیه و تکیه، یاد حسین(ع) هنگام نوشیدن آب، پوشیدن لباس سیاه، سیاه پوش کردن اماکن و گذرگاه‌ها و مساجد و حسینیه‌ها، راه انداختن دسته‌های عزاداری در خیابان‌ها، برپایی مراسم شام غریبان، برگزاری مجالس مقتل‌خوانی و زیارت عاشورا، نذر برای آوردن کودکان خردسال به یاد علی‌اصغر(ع) در دسته‌های عزاداری، علامت‌ها و نخل‌ها، پختن آش نذری و سفره انداختن و اطعام عزاداران، زیارت رفتن، گرامیداشت اربعین امام حسین(ع)، سر برهنه و پای برهنه بودن در عزای حسینی به ویژه عاشورا و اربعین.

موسیقی بومی, لباس محلی خراسان,آداب و رسوم ماه محرم

عزاداری سنتی شیوه‌ای که نسبت به زنده نگه داشتن یاد حادثه عاشورا و حماسه حسینی از دیرباز مطرح بوده و جنبه مردمی یافته است. این شیوه شامل مرثیه‌سرایی، نوحه‌خوانی، گریستن و گریاندن، تشکیل هیئت‌ها و دسته‌های سوگواری، سینه‌زنی، ذکر مصیبت، مجالس وعظ و روضه‌خوانی و… است. این گونه شیوه‌ها چون با روح و جان و عاطفه ی شیعه آمیخته است، هر چه بیشتر به آن رنگ مردمی می‌بخشد و عامل جذب و تجمع و تشکل انبوه شیفتگان اهل‌بیت(ع) می‌گردد.

آغاز محرم در مشهد مقدس هر سال با حلول ماه عزا و ماتم و در شب اول ماه محرم، در کنار همه ی تکایا و مساجد، مراسم باشکوهی در مهدیه مشهدالرضا(ع) با حضور پیشکسوتان، مداحان، و اقشار مختلف مردم برگزار می‌گردد. در این شب پیشکسوتان و مداحان قدیمی اهل بیت(ع) شروع محرم را با این شعر اعلام می‌نمایند:

محرم آمد و عیشم عزا شد حسینم وارد کرب و بلا شد

سپس مراسم سینه‌زنی و نوحه‌خوانی و پس از سخن‌رانی انجام می‌شود و در پایان از محل موقوفاتی که از طرف خیرین در نظر گرفته شده مدعوین با صرف شام پذیرایی می‌شوند.

مختصری از چگونگی وقف وقف، نوعی صدقه جاریه است که برای درازمدت، عموم مردم از آن بهره‌مند می‌شوند و حتی پس از فوت واقف نیز، ثواب آن به روح او می‌رسد. همواره افراد متمکن برای باقی گذاشتن خیرات، اقدام به وقف می‌کردند و از همین رهگذر، مساجد، مدرسه‌ها، تکیه‌ها، آب انبارها، کتاب‌ها، بیمارستان ها و امور خیریه بسیار پدید می آید.

علاقه‌مندان به اهل بیت(ع) و ائمه(ع)، به ویژه محبان سیدالشهدا(ع) مال و املاک بسیاری را در طول تاریخ براساس این سنت حسنه، وقف اباعبدالله(ع) کرده‌اند که درآمد حاصله از این املاک صرف امام حسین(ع) و برپایی مجالس عزای حسینی، نوحه‌خوانی، بنا و تعمیر حرم‌ها و بقاع متبرکه، زایر و خدام آن حضرت، کمک به بینوایان و اطعام مستمندان و محرومان می‌شود.

موقوفات امام حسین(ع) بودجه مردمی عظیمی است که همیشه و همه جا پشتوانه زنده نگه داشتن نام و یاد عاشورا و اهل‌بیت(ع) بوده است. به برکت مجالس حسینی و تبلیغات دینی که در آن‌ها می‌شود، اسلام و احکام الهی زنده می‌ماند و جانبازی‌ها و ایثارگری‌ها حسین بن علی(ع) و یارانش، به مردم درس عزت و آزادگی می‌دهد. و همین فرهنگ، سبب پدید آمدن مدرسه‌های عظیم و کتابخانه‌های غنی و مساجد و حسینیه‌ها و مراسم پرشکوه گشته است.

در آنچه به موقوفات اباعبدالله(ع) و عاشورا مربوط می‌شود، نکات جالبی وجود دارد که مشارکت مردمی را در هزینه اقامه مجالس عزا برای آن حضرت می‌رساند. امروز هم در شهر مشهد، افراد خیر و نیکوکار موقوفات فراوانی را تقدیم به ساحت اهل بیت علیهم السلام، علی الخصوص حضرت امام حسین(ع) و حضرت امام رضا(ع) می کنند

روز اول محرم معمولا در برخی از حسینیه و تکایا رسم بر این است که در دهه اول محرم و دهه آخر صفر، سه نوبت مجلس روضه خوانی برگزار می‌شود. صبح‌ها بعد از نماز صبح، عصرها تا نزدیک غروب و شب‌ها بعد از نماز مغرب و عشا. قبل از شروع سخن‌رانی، نخست ذکر مصیبت اجراء گردیده، سپس یک یا دو نفر از وعاظ که ممکن است از دیگر شهرها و مشهد دعوت شده باشند، به مناسبت، روضه می‌‌خوانند و پس از آن با گستردن سفره، مدعوین اطعام می‌شوند.