#constantijnhuygens-prijs

[jankruizinga]

Van over zee

Op 11 september werd in het radioprogramma Kunststof op NPO Radio 1 bekend gemaakt dat de dichter Hans Tentije de Constantijn Huygens-prijs 2017 heeft gewonnen. Tentije ken ik van zijn bundel Om en Nabij, en dan met name van het gedicht Van over zee. Het kan voorkomen dat, vooral wanneer ik buiten ben, Van over zee in mij de kop opsteekt als een ongrijpbare herinnering die zich niet in mijn geest, maar alleen op papier scherp laat stellen. En zelfs tijdens het lezen van dit gedicht lijkt iedere vorige regel dan te verdwijnen zodra de volgende begint. Van over zee is een lucide schets van een landschap, waarin alle substantie verdund lijkt te zijn tot een onstoffelijk uiterste waardoor er in het gedicht zelf niet meer aanwezig is dan een vergeestelijkt staketsel dat alleen door de handeling van het lezen aangekleed raakt. Stopt de lezer met lezen, dan trekt de mist weer op. Een strijklicht dat zijn schaduwen uitstrekt, zo opent het gedicht. Zonder het (denkbeeldige) lichaam van de lezende lezer is er in de eerste regel überhaupt geen landschap, en pas in de laatste regels wordt de lezer in ruil voor zijn aanwezig zijn iets terug gegeven; een van over zee, van over duinvalleien en verstuivingen komend licht, dat alles verheldert maar niets verklaart. Tentije laat de lezer in Van over zee een innerlijk landschap optrekken, dat na lezing van het gedicht terstond weer verdwijnt. Het lijkt een voorproefje van de slaap, of zelfs het sterven te zijn en doet me denken aan wat de onvergelijkbare Lucebert zo mooi verwoordt in de slotregels van Poëzie is kinderspel; (…) U rest slechts één troost ligt gij op sterven. Gij verveelt u dan ook niet. En plotseling kan dan pop en bal, laat herinnert u laten weten, dit was ik en dat was het heelal. Tentije’s Van over zee maakt voor de lezer op zeer subtiele wijze voelbaar wat het behelst om als lezer, of daarachter als mens, aanwezig, dan wel afwezig te zijn.