#ecologischtuinieren

[hetbuitengenieten]

Tjiftjaf… tjiftjaf… 

Oh, wat een ontdekking heb ik gedaan. Zo mooi en spannend.

Als je de renovatie en aanbouw van ons huis hebt gevolgd, dan weet je hoe het huis geworden is en hoe de achterkant eruitziet. De achterkant is mooi open met veel glas. Het idee van het ontwerp was om buiten met binnen te verbinden, heel hip, en fijn.

Het heeft gewerkt, want het is een heerlijke plek om ’s ochtends koffie te drinken. Wat ook heel fijn is, is dat het huis in de winter opwarmt met zonnewarmte en het in de zomer heerlijk koel is door de grote hoeveelheid bomen die in onze bostuin staan. Want dat kun je onze tuin wel noemen, een bostuin.

Er is altijd wel iets te zien. Vooral in de lente vindt er een metamorfose plaats. Kunnen we in de winter tot bijna achterin de tuin kijken, in de lente verandert de tuin in een groene oase. Dan beperkt ons uitzicht zich tot de kruidentuin. 

Die kruidentuin is het toneel van een klein wonder. Een tjiftjaf-echtpaar is een nestje aan het maken onder het groeiende zevenblad. Al een aantal keer zag ik een stelletje tjiftjaffen voor het raam van onze ochtendkoffie-plek langs vliegen. Ze zijn heel klein, tussen een winterkoninkje en een mus in, en een beetje grijzig, maar oh zo schattig. Ik hoor ze al jaren geluid maken in de tuin, maar ze zien was nog niet zo makkelijk. Blijkbaar moesten ze aan ons wennen, want nu zie ik ze heel vaak. 

Ik heb gegoogled hoe tjiftjaffen hun nesten maken en dat blijkt dus op de grond te zijn. Ongelooflijk dat ze daarvoor de kruidentuin hebben uitgekozen. Het zevenblad staat nu ongeveer 20cm hoog. We maken er wel eens heerlijke pesto van, of roeren het door de pasta. Heel lekker. Maar voor ons de komende tijd dus geen zevenblad meer. 

Zevenblad is best een nuttige plant. Naast dat je het kunt eten, zijn de schermbloemen gewild bij wilde bijen. En nu bouwt een tjiftjaf er ook nog eens zijn nest. 

En wie zich zorgen maakt bij het zien van een snoozing Piet… onze katten hebben sinds maart huisarrest. Dat is ieder jaar zo tot het broedseizoen is afgelopen. 

Wordt vervolgd.

Het Buitengenieten | 20 april 2023

[hetbuitengenieten]

Natuur in onze tuin

… iets anders kan ik niet bedenken als kopje voor deze post. Sinds Eric en ik imker geworden zijn is er een wereld voor ons opengegaan. De wereld van de wilde bij. Dat klinkt misschien heel gek. Dat is het niet.

Een bijenvolk is een landbouwdier. Het houden van honingbijen valt daarom ook onder landbouw. Vroeger werden bijenvolken gehouden om de professionele landbouw van bestuivingsdiensten te voorzien. Imkers reisden met hun volken door de regio, of door het land, om boomgaarden te bestuiven. Professionele imkers zijn er steeds minder. Het aantal hobby-imkers is echter wel toegenomen, maar nog steeds daalt het aantal bijenvolken in Nederland ieder jaar. 

Als je hoort dat het ‘slecht gaat met de honingbij’ dan wordt vaak gedacht dat het plaatsen van een bijenkast in je tuin de oplossing is. Dat is het echter niet. Wat er al decennialang gebeurt, is dat er steeds minder onbeheerde ‘natuur’ (bermen, sloten, dijken… en dergelijke) te vinden zijn, waar inheemse wilde bloemen en kruiden ongestoord kunnen groeien. Dat is het voedsel van de wilde bij, een net zo belangrijke bestuiver als de honingbij.

Waar honingbijen afgaan op grote velden met één soort bloem en daarvoor makkelijk drie kilometer voor kunnen vliegen, heeft de wilde bij het lastiger qua voedsel. Zij vliegen korte afstanden, soms maar 500 meter. Als het om voedsel voor inheemse wilde bijen gaat, dan is de honingbij een bedreiging. Een honingbij vliegt namelijk op bijna alle bloemen. Bloeien de sneeuwklokjes, dan gaan ze daar massaal op af, evenzo op bloeiende wilgenkatjes. Terwijl de wilde bij juist afhankelijk is van een bepaalde soort bloem of kruid.

Van de 360 soorten wilde bijen staat de helft op de rode lijst en 46 is zelfs verdwenen.  Door monocultuur, gebruik van landbouwgif, intensief maaibeheer van bermen, slootkanten en dijken en opruimwoede van burgers verdwijnen de inheemse wilde bloemen en kruiden (aka onkruid) uit ons landschap. 

Maar waarom ben ik dit verhaal nou ook alweer begonnen? Ik heb soms de neiging om af te dwalen. (Sorry daarvoor). Oh ja... om de biodiversiteit te helpen is niet het plaatsen van bijenkasten de oplossing, maar het planten van voedsel voor de wilde bijen. En dan voornamelijk inheemse soorten. (Die krijg je vanzelf krijgt door minder te maaien en als je maait het maaisel af te voeren.).

We hebben drie bijenvolken in onze tuin staan. Dat is meer dan genoeg. Er vliegt ook een grote verscheidenheid aan wilde bijen, wespen en andere insecten rond. Omdat we onze tuin flink rommelig houden en er allerlei wilde plantjes in te vinden zijn. Als ik iets zie opkomen dat ik niet ken, dan laat ik het staan en wacht tot ik het kan determineren. Zolang een plant niet de pan uit woekert, is het welkom bij ons. Er is ook genoeg bloeiends te vinden, van het vroege voorjaar tot laat in het najaar (van sneeuwklokjes tot klimop). 

Zo ontzettend veel te ontdekken… hoe mooi is die natuur… hoe mooi en eenvoudig kan de natuur zijn in je directe woonomgeving (hoe groot je tuin ook is.). 

Dat dus. 

Het Buitengenieten | 22 april 2023

[hetbuitengenieten]

De plattelandsillusie

Frisse lucht, weidse uitzichten, gezond buiten wonen, gemeenschapsbesef. Nah! Niets van dat alles op het platteland. De lucht is helaas niet ‘fris’ door het pesticiden- en mestgebruik van de boeren, de weidse uitzichten zijn pure armoede door het monocultuurlijk (is dat een nieuw woord?) landschap en het ontbreken van biodiversiteit en gezond is het daardoor ook niet. En ben je geen autochtoon, dan hoor je er niet bij, ook niet als je hier al vijfentwintig jaar woont. Dat belooft dus wat.

Het Boerengenieten is daarom veranderd in Het Buitengenieten. Want het ‘boeren‘ genieten bestaat niet meer. Al een hele tijd niet meer. (Weet ook eigenlijk niet waarom we ons blog ooit zo genoemd hebben…). Door alle onprettige ervaringen hier op het platteland is de lust tot schrijven me vergaan. Over die ervaringen kan ik inmiddels een boek schrijven. (Niet zo’n leuk boek als Poes poes poes!). Vandaar dat we ons ook niet meer willen associëren met ‘boeren’ in het genieten.

Sinds we op het platteland wonen, nu zeven jaar, lijkt het wel alsof er een beerput is opengegaan. Zoveel shit komt er bovendrijven. Wij stadse mensen zien met eigen ogen hoe weinig respectvol er met de bodem en de flora en fauna op het platteland wordt omgegaan. Er is niet voor niets een teruggang in biodiversiteit. (Natuur heet in Nederland alleen natuur als er een hek omheen staat waar mensen op hun vrije dag kunnen recreëren. Maar natuur dat zijn wij zelf ook, en ook onze directe omgeving is natuur. Maar dat is een ander verhaal).. Gelukkig zijn wij niet de enigen die zien wat er gebeurt en ontwaakt de wereld. Helaas wel met heel veel kampen.

Hoe gek is het dat je je als Nederlander ontheemd kunt voelen in Nederland. Nu ik op het platteland woon, ben ik praktisch gezien geen stedeling meer, maar op mijn huidige woonplek, het platteland, ben ik niet welkom. De tweede vraag die ons steevast gesteld wordt in gesprekken met ‘autochtonen’ van Noord-Beveland, als het een vraag is, ‘je komt hier niet vandaan he?’. Het is meer een constatering, één die je buitensluit, die een grens trekt tussen mensen ‘van hier’ en ‘mensen van daar’. Alsof je niet meetelt, omdat je niet van hier bent.

Als je in de stad woont, ben je gewend om met mensen samen te zijn die hun roots niet in Nederland hebben. Je ziet elkaars verschillen en leert daarvan. Ik heb nog nooit van mijn leven tegen een allochtoon gezegd ‘jij komt hier niet vandaan he?’. Want wat maakt het uit. Je hebt het met elkaar te doen. Ik denk dat een groot deel van de inwoners van Nederland niet meer op de plek woont waar hij of zij geboren is. Op het platteland word je er echter op afgerekend. Kom je hier niet vandaan, dan kun je maar het beste je mond houden. Zoals een boer ons ooit zei ‘jij wilt op het platteland wonen, dus pas jij je maar aan aan de boeren’. Doe je wel je mond open, dan word je ‘intolerant’ genoemd.

Het gekke is, dat we dat tijdens ons proefwonen in Colijnsplaat een totaal andere ervaring hadden. Jammer, want als ik geweten had dat ik hier niet welkom ben, dan had ik Noord-Beveland absoluut links laten liggen. Het is een leuke plek voor toeristen, maar niet om als Nederlander een toekomst op te bouwen. (Zoals Roompot het zo mooi zegt: ‘investeren in een plek waar je welkom bent…’ Oftewel op z’n Noord-Bevelands: ‘je bent eigenlijk niet welkom, maar je bent welkom om je geld te brengen'.)

Waar het kort op neer komt, is dat het ‘genieten’ op het platteland een illusie is gebleken. We wonen in een ‘agrochemisch industriegebied’. Waar kwistig gestrooid wordt met (kunst)mest en gespoten wordt met landbouwgif alsof het suikerwater is. Biodiversiteit is er op sterven na dood en de waterkwaliteit is om te huilen. Over andersdenkenden / mensen van elders wordt door de autochtone bevolking geroddeld. En vooral alles moet onder controle gehouden worden, de bermen, de hagen, de bomen, wilde dieren en vogels en elkaar.

Gelukkig hebben wij een oase gecreëerd in deze plattelandswoestijn, waardoor in onze tuin wel van alles zoemt, kruipt, huppelt en vliegt. Hoe het verder moet weet ik echter niet…

Het Buitengenieten | 20 april 2023