aboutchelly

[aboutchelly]

MOVING FORWARD.

1. Anong Skill/Knowledge ang Pinaka-Natutunan sa Sikolohiyang Pilipino?

Para sa akin, pinakaimportante at pinaka-practical na natutunan ko sa Sikolohiyang Pilipino ay ang konsepto ng “kapwa” at ang paggamit ng pakikiramdam sa interpersonal relationships. Dati, iniisip ko lang na ang pakikisama at hiya ay parang negative traits — parang sagabal sa pagiging direct or assertive. Pero dito ko na-realize na sila pala ay mga paraan ng pag-regulate ng ugnayan at pagpapanatili ng harmony sa social settings, lalo na sa kontekstong Pilipino.

Malaking tulong ito especially sa field namin sa Psychology, kasi hindi pwedeng basta apply lang ng Western concepts like individualism or detachment. Sa Pilipinas, mas nagwo-work ang relational approach, at dito sobrang laking tulong ng SP. Mas naging aware ako sa values ng ibang tao at mas marunong akong makiramdam kung kailan ako magsasalita, makikinig, o tatahimik.

In short, SP gave me a lens para mas maintindihan hindi lang ang clients, kundi pati sarili ko.

2. Paano Ko “Ibebenta” ang Sikolohiyang Pilipino sa Ibang Estudyante?

Honestly, I’d sell SP by saying this:
“Kung gusto mong maintindihan hindi lang ‘yung utak ng tao, kundi pati puso at kaluluwa ng pagiging Pilipino — kunin mo ang Sikolohiyang Pilipino.”

SP isn’t your usual psych subject. Hindi lang siya about theories na gawa ng Western experts — it’s about us. Tayo mismo. Dito mo matututunan kung bakit tayo nahihiya, bakit ayaw natin ng direct confrontation, bakit “utang na loob” is still a big deal, and why we say “yes” kahit gusto natin mag-no.

Before SP: I used to think Psychology was mostly about brain functions and behavior patterns.
After SP: I realized it's also about understanding the context — the culture, the language, the relationships. SP helped me see that being Filipino is not a barrier to science — it's a foundation.

Sa competencies, natuto akong:

Gumamit ng pakikipagkapwa as a research and counseling tool

Maging culturally sensitive sa paggawa ng assessments

Mag-obserba at magsuri ng behavior na hindi agad nagja-judge

Mas naging maingat ako sa pagkukuwento ng ibang tao, mas naging mapanuri pero maalaga sa interpretation. At para sa akin, malaking edge ito lalo na kung gusto mong maging therapist, teacher, HR, o kahit leader.

3. Mensahe sa Guro at Klase

To my prof and classmates — thank you for this subject.
Akala ko nung una SP would just be an “extra” subject para makumpleto yung units ko. Pero hindi. SP became one of the most eye-opening classes I’ve ever taken.

Thank you sa pagturo sa amin kung paano mahalin ang sariling atin — ang wika, ang values, at ang pagkatao natin bilang Pilipino. Hindi ito simpleng subject. Para siyang paalala na ang pagiging Pilipino ay may lalim, may saysay, at may psychology na dapat ipagmalaki.

To my classmates, thank you for sharing your stories and insights. Your voices helped me understand my own better.

[aboutchelly]

Hiya: Likas na Damdamin, Likas na Gawi ng Pilipino

Sa araw-araw na buhay ng mga Pilipino, obvious ang impact ng konseptong “hiya.” Madalas natin itong marinig — “Nakakahiya,” “Wag na, nakakahiya” — pero bihira itong i-explain nang malalim. Mahirap din itong i-translate sa English, kasi hindi lang ito simpleng shame o embarrassment. Para sa atin, mas malawak ang sakop at mas malalim ang kahulugan ng “hiya.” Pinili kong i-focus ang sanaysay na ito sa “hiya” dahil as a BS Psychology student, napansin ko kung gaano kalaki ang epekto nito sa behavior ng mga Pilipino, lalo na sa pakikitungo, decision-making, at mental health.

Ayon kay Virgilio Enriquez, ang “hiya” ay isang social mechanism — para itong guide o control ng kilos ng isang tao batay sa expectations ng society. Parang may invisible rule na nagsasabi kung ano ang “dapat” at “di dapat” gawin para hindi mapahiya o mapuna.

Sa experience at observation ko, usually lumalabas ang “hiya” sa mga moments na may social pressure — kunwari, ayaw mong tanggapin ang regalo kasi “nakakahiya,” o ayaw mong mag-suggest ng idea sa group kasi baka pagtawanan ka. It’s not just fear of rejection — it’s a deeper concern about reputation and harmony.

Associated din ang “hiya” sa mga values tulad ng delikadesa, respeto, at pakikisama. So, when someone says “may hiya,” ang ibig sabihin, marunong siyang makibagay, makiramdam, at umiwas sa gulo o kahihiyan. Pero minsan, nagiging too much ito to the point na naiipit ang isang tao sa sarili niyang emosyon.

As a Psych student, ang dami kong na-experience na related sa “hiya.” For example, during recitation, kahit alam ko ‘yung sagot, nahihiya akong magtaas ng kamay. Parang may voice sa loob ng utak ko na nagsasabing “pano kung mali?” or “baka matawa sila.” Ganun din ang ibang kaklase — tahimik, passive, takot magkamali. Dahil sa hiya, hindi na-maximize ang learning experience namin.

Sa lipunan, kita rin ‘to. Sa workplace, may mga empleyado na ayaw magreklamo kahit mali na ang system dahil “nakakahiya kay boss” or “nakakahiya sa mga kasama.” Sa social media naman, may mga taong ayaw magsalita about issues kahit may opinion sila kasi baka ma-judge or mabash. All of these show how powerful “hiya” is in shaping our actions.

Sa Psychology field, sobrang relevant ng concept na ‘to. Imagine, may client kang Pilipino na hirap mag-open up kasi nahihiya siyang ikwento ang totoong pinagdadaanan niya. Kung hindi marunong umintindi ang therapist sa cultural background ng “hiya,” baka hindi maging effective ang therapy. Kaya nga sa Sikolohiyang Pilipino, importante ang cultural sensitivity — hindi pwedeng i-apply lang basta-basta ang Western models sa Filipino clients. Ayon nga kay Michael Tan (Inquirer), “Hiya is not just about shame or shyness. It is a deeply rooted cultural value that reflects our concern for others and our sense of propriety in social situations.” Ibig sabihin, ang hiya ay hindi lang basta takot mapahiya, kundi may kaugnayan sa respeto at pag-aalalang makaapekto sa damdamin ng iba.

“Hiya” is more than just a feeling — it’s part of who we are as Filipinos. Yes, minsan nakakahinder ito sa growth, pero it also helps us maintain harmony and respect. Sa field ng Psychology, especially sa Pilipinas, kailangan nating maintindihan ang mga ganitong native concepts para mas makarelate tayo at mas makatulong sa kapwa.

Bilang isang future psychologist, dapat nating tandaan: hindi lahat ng nakasanayan ay kailangan baguhin — minsan, kailangan lang itong maintindihan nang mas malalim.

[aboutchelly]

Forensic Psychologist.

Bilang isang future forensic psychologist, mahalagang ipakita ko ang pananagutan, malasakit, at bayanihan hindi lang sa aking trabaho, kundi pati sa mga taong pinaglilingkuran ko. Responsibilidad kong magbigay ng tama, patas, at makataong pagsusuri sa mga taong may kinalaman sa legal o criminal cases. Ang pagiging forensic psychologist ay nangangailangan ng objectivity at integridad—dapat kong panagutan ang bawat report o obserbasyon ko dahil maaari itong makaapekto sa buhay ng ibang tao.

Bukod dito, mahalaga rin ang malasakit sa mga taong dumadaan sa trauma, mental illness, o legal struggles. Kailangan kong ipakita na naiintindihan ko ang kanilang pinagdadaanan at handa akong makinig nang walang judgment. At sa aspeto ng bayanihan, nakikipag-collaborate ako sa mga abogado, social workers, at iba pang eksperto para matulungan ang kliyente at makamit ang hustisya.

DO’s (Mga Dapat Gawin):

• Maging honest at objective sa bawat psychological assessment.

• Makinig at magpakita ng empathy sa mga kliyente.

• Makipagtulungan sa legal team at ibang professionals.

• Igalang ang confidentiality ng impormasyon ng pasyente o kliyente.

• Mag-aral at mag-update ng kaalaman para sa mas epektibong serbisyo.

DON’Ts (Mga Hindi Dapat Gawin):

• Huwag magbigay ng biased o misleading na report.

• Huwag i-judge agad ang isang tao base lang sa itsura o kasaysayan niya.

• Iwasan ang chismis o paglabas ng confidential na impormasyon.

• Huwag abusuhin ang posisyon o impluwensiya para sa personal na gain.

Konkretong Halimbawa:

Halimbawa, kung may kaso ng isang batang nasangkot sa krimen, hindi ko siya agad huhusgahan. Sa halip, kakausapin ko siya nang maayos, susuriin ang kanyang mental state, at ibibigay ang findings sa korte sa isang paraan na makatao at makatotohanan. Sa ganitong paraan, naisasabuhay ko ang tunay na diwa ng kapwa—ang pagtingin sa isang tao hindi lang base sa kanyang pagkakamali, kundi sa kanyang buong pagkatao at pinanggalingan.

[aboutchelly]

Hi! Ako si Rochelle Angela D. Pancho ng 2-C2, isang kabataang Pinoy na nag-aaral ng kursong Psychology at curious sa maraming bagay—lalo na pagdating sa sarili, sa kultura natin, at sa ugnayan natin sa ibang tao. Bilang isang tunay na Pilipino, naniniwala ako sa konsepto ng kapwa—yung pagtrato sa ibang tao bilang pantay at may respeto. Sa lahat ng interactions ko, lagi kong sinusubukan na maging bukas, maunawain, at marunong rumespeto sa nararamdaman ng iba.

Isa sa strengths ko ay ang pakikiramdam—yung pagiging sensitive sa vibes o emosyon ng mga tao sa paligid. Dahil dito, mas madali akong makibagay at makisama sa iba’t ibang grupo. Naniniwala rin ako sa bayanihan—na mas madali at mas magaan ang trabaho kapag nagtutulungan. Hindi ako takot mag-step up para tumulong basta para sa ikabubuti ng lahat.

Importante rin sa akin ang hiya, hindi dahil sa nahihiya ako palagi, kundi dahil ito ang nagsisilbing guide ko para kumilos ng maayos at may dangal. Marami na rin akong natanggap na tulong mula sa ibang tao, kaya malalim ang utang na loob ko—at gagawin ko rin ang best ko para masuklian iyon in my own way. Pinapahalagahan ko ang pakikibagay at pakikisama—dahil naniniwala ako na sa isang team, hindi lang skills ang importante, kundi ang tamang attitude at values din.