infoteeechnology

[infoteeechnology]

درباره تاریخچه فناوری اطلاعات و ارتباطات

فناوری اطلاعات و ارتباطات اشاره به فناوری است که دسترسی به اطلاعات از طریق ارتباطات از راه دور را امکان پذیر می‌سازد. فناوری که لازم و ملزوم زندگی انسان شده است.

عبارت ICT یا به عبارتی فناوری اطلاعات و ارتباطات، Information & Communication Technology، شامل اینترنت، شبکه‌های بی‌سیم‌ -وایرلس، تلفن‌های همراه و سایر رسانه‌های ارتباطی است. در حقیقت، فناوری اطلاعات و ارتباطات با کابل‌کشی و یا سیستم پیوند و بی‌سیم به همگرایی با شبکه‌های صوتی و تصویری و شبکه‌های تلفن با شبکه‌های کامپیوتری می‌پردازد.

تاریخچه فناوری اطلاعات

اولین کامپیوتر‌هاحدودا درسال ۱۹۵۰ در دسترس سازمان‌ها و مراکز دولتی قرار گرفت. و اولین کاربرد آن در انتخابات ریاست جمهور امریکا بود.این ایده، توسط پایگاه‌ها‌ى اطلاعاتى متمرکز اطلاعات آمریکا در سال ۱۹۵۱ بود.

سال ۱۹۶۰ حضور کامپیوتر‌های بزرگ با مفهوم انفورماتیک یا داده پردازی شکل گرفت وکاربرد آن درحوزه مدیریت اطلاعات طرفداران بیشترى پیدا کرد.

ایده استفاده از سیستم‌ها‌ى هوشمند و کمک به تصمیم گیرها درسالهاى ۱۹۷۰ تا ۱۹۸۰ شکل گسترده‌تری به خود گرفت تا اینکه ایده اصلى اتوماسیون ادارى وسیستم‌ها‌ى بدون کاغذ امروزی را تقویت کرد.

کشورهاى دیگری چون ژاپن، آلمان، انگلستان و… نیز کاربردهاى کامپیوتر درزمینه خدمات بانکدارى، هتلدارى، مدیریت پروژه‌ها‌ و… را رشد و بسط دادند.

با توسعه و رشد روزافزون شبکه‌ها‌ى کامپیوترى ،قدرت ارسال اطلاعات تصویری علاوه برصدا ازطریق شبکه‌ها‌ى مخابراتى دردهه ۱۹۸۰ رو به فزونى گذاشت. سپس با پیوند تاریخى قدرت محاسباتى کامپیوتری وامکان ارسال اطلاعات، فناوری اطلاعات متولد شد.

فناوری اطلاعات مجموعه ابزارها و روش‌های لازم برای تولید، پردازش، نگهداری، توزیع و حذف یا پاک کردن سیستم‌های مبنی بر اطلاعات به معنی فراگیر آن که شامل متن، صوت و تصویر می‌شود. ادغام شبکه‌های صوتی و تصویری در ساختار‌های بزرگ اقتصادی، تجاری و علمی، مدیریت سازمان با سیستم شبکه‌های کامپیوتری همه و همه با استفاده از کابل کشی یک سیستم واحد و یکپارچه این فناوری صورت می‌گیرد.

آشنایی با وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات

فناوری اطلاعات بر اساس چند فرایند نهادینه شده است: تولید، پردازش، ذخیره، بازیابی، انتقال اطلاعات، سرعت… و اجزای فناوری اطلاعات و ارتباطات دارای اجزای چون؛ نرم‌افزار، سخت‌افزار، سیستم‌های کامپیوتری، طراحان، تولید کنندگان، اجزای الکترونیکی و ارائه دهندگان تجهیزات کامپیوتر است.در این میان، نو‌اوری و خلاقیت باعث تغییر یا ارتقاء این اجزا شده است.

این فناوی باعث ارتقاء سطح نیروی کاری در جامعه، توسعه نوآوری، تغییر زیرساخت‌های آموزش و پرورش در سطح جهان و تقویت ارتباط و ارتباطات انسانی، مکانیکی و…در سطح جهان شده است.

دانستن کلید واژه‌های فناوری اطلاعات و درک تفاوت‌های آنها برای روشن شدن هر چه بیشتر بحث کمک می‌کند.

دیتا یا data

دیتا یا همان “داده”؛ مجموعه‌ای از نمادها، کلمات، اعداد، نمودارها و اعلائم گسسته و بی مفهومی‌هستند که رخدادها را نشان می‌دهند.اعلائمی‌ که از طریق مشاهده و تحقیق بدست می‌ایند. در واقع داده‌ها مواد خامی‌هستند که هنوز پردازش نشده‌اند مانند؛ تاریخ، مقدار یک صورتحساب، تعداد پرسنل شرکت، جزئیات لیست حقوق و…برای درک بهتر آن مثالی می‌زنیم؛ تاریخ تولد شما برای بدست آوردن سن شما یک” داده” است که پس از پردازش آن، می‌توان سن شما را اعلام کرد.

تبدیل داده به اطلاعات

اصول تبدیل داده با اطلاعات اینگونه ‌است که باید قبل ازهر چیز نیازها و کاربری درخواست کننده که می‌توان یک سازمان، یک شرکت یا یک کارخانه باشد، اطلاع حاصل کرد. اطلاعاتی نظیر؛ تعداد کاربری،جنسیت، پست‌ها، تحصیلات، رده بندی سازمانی، موقعیت کاربران و استفاده کنندگان سازمان و… داده‌ها‌ معمولا بر اساس نیازدرخواست‌کنندگان، به اطلاعات مورد نظر تبدیل می‌شوند.

همچنین اطلاعات باید دقیق و به روز باشند به طوری که باعث بهبود و ارتقاء کیفیت تصمیم‌گیری‌ها شوند. پارامترهای درست، مناسب، دقیق، با جزئیات و قابل فهم هستند که به عنوان ویژگی‌های اصلی اطلاعات مطرح می‌شوند.

در مرحله بعدی فرایند، اطلاعات توسط پرسنل سازمان به دانش تبدیل می‌شوند .برای تولید دانش در یک فرایند نیاز به اطلاعات، نیروی انسانی و مدیریت دانش داریم. اطلاعات دانشی از مهمترین نتایج این فرایند است که باعث ایجاد مزیت رقابتی برای سازمان‌ها می‌شود.

مفاهیم: مدیریت داده‌ها چیست؟

اطلاعات چیست ؟

اطلاعات، داده‌های پردازش شده و اعلائم ‌با مفهومی هستند که به توصیف و تعریف، داده‌ها‌ می‌پردازند و توسط گیرنده پیام درک و تفسیر می‌شوند. در واقع ‌ با افزودن ۵ آیتم به داده‌ها، اطلاعات بوجود‌ می‌ایند. آیتم‌های چون؛ زمینه، محاسبه، طبقه‌بندی، اصلاح، چگالش یا خلاصه سازی.

از طرفی، اطلاعات بر اساس آیتم‌های چون؛ چه، چه زمانی، چه‌کسی، چه چیزی، چرا، چطور، چگونه و کجا جمع‌اووری و تعریف می‌شود. به این ترتیب اطلاعات لازم برای پاسخگوی به سئوالات مطرح جمع‌آوری و به روز می‌شوند. مجموع اطلاعات جمع‌اوری شده یک سیستم برای پاسخگوی به سئوالات، دانش سیستم گفته می‌شود و این مرحله نهایی فرایند است.

فناوری و اطلاعات

در واقع، ارتباطات برای اینکه از اطلاعات تهیه شده استفاده کند و پاسخ سئوال یا نیاز‌های کاربران خود را ارائه دهد، باید آن را در اختیار کاربران قرار دهد و این انتقال از طریق مفهوم ارتباطات انجام می‌شود. این ارتباط چندین شکل مختلف مانند؛ مکالمه حضوری، مکالمه تلفنی، ملاقاتهای رسمی، نامه‌ها‌، گزارش‌ها‌، اینترنت، اینترانت پیامک‌ها و…در این بین مطمئنا، ارتباطات نامطلوب نیز خواهیم داشت. ارتباطاتی برگرفته از نوشتارهای ضعیف یا غیر منطقی، طراحی بد، تصویر با کیفیت پایین، اختلالات فیزیکی و…که همه موجب عدم رضایت، گیرنده ارتباط خواهد شد.

بهترین نوع ارتباط نوعی از ارتباط است که گیرنده و فرستنده هر دو مفهوم یکسانی را برداشت کنند و علی رغم همه پیشرفت‌های قرن تکنولوژی هنوز ارتباطات مناسب به ندرت انجام می‌شود. به همین دلیل هر یک از مدیران فناوری اطلاعات سازمان‌ها می‌بایست با تدابیر لازم و آماده سازی بستر مناسب، نسبت به بهبود سطح ارتباطات سازمان خود اقدام کنند تا این ارتباطات موثر و مناسب همه‌گیر شود.

تبدیل اطلاعات

تبدیل اطلاعات یعنی تبدیل اطلاعات بدست آمده از داده به شکلی از اطلاعات قابل درک و استفاده مانند؛ اسکن کردن یک متن و تبدیل آن به یک فایل، اسکن عکس یا دانلود و چاپ عکس، پرینت گرفتن مطالب آماده و… سیستم‌ها

سیستم، مجموعه‌ای از اجزای به هم پیوسته است که برای تحقق اهدافی واحد با هم در تعامل هستند. هر سیستم از ورودی‌ها‌، خروجی‌ها‌، فرایند، بازخورد و محیط تشکیل شده است.

سیستم اطلاعات سیستم اطلاعات، سیستمی برای کاربران سازمان است که به منظور حمایت و پشتیبانی از تصمیم گیری‌ها‌، اطلاعات تهیه می‌کند. به عنوان مثال؛ یک سیستم حقوق و دستمزد که یک سیستم اطلاعاتی تلقی می‌شود. این سیستم به صورت دستی و یا مکانیزه کار می‌کند.

از انواع سیستم‌های اطلاعاتی می‌توان به سیستم‌های؛ پردازش داده‌ها‌، سیستم اطلاعات مدیریت، سیستم پشتیبانی تصمیم گیری، طرح جامع فناوری و… اطلاعات اشاره کرد.

با توجه به رشد سریع فناوری اطلاعات درعرصه‌های مختلف و همچنین نیاز و وابستگی رو افزون به آن به خصوص در سازمان‌ها، ارگان‌ها، شرکت‌ها و…موجب شده است که داشتن، دانش فناوری اطلاعات و ارتباطات روز به یکی از وظایف مهم مدیران این سازمان و ارگان‌ها تبدیل شود. یا اینکه آنان باید با انتخاب بهترین کارشناس در این زمینه سازمان یا ارگان و شرکت خود رادر سطح رقابتی به روز کنند.

مفاهیم: فراداده‌ چیست؟

فناوری اطلاعات

تکنولوژی است که برای ذخیره، بازیابی ،انتقال و پردازش اطلاعات استفاده می‌شود.امروزه سازمانها و موسسه‌های بیشماری از تکنولوژی اطلاعات استفاده می‌کنند تا با بهره گیری از تکنولوزی ذخیره، بازیابی، انتقال و پردا زش اطلاعات مدیریت نوینی رادر مجموعه خود اعمال کنند.

با توجه به اینکه فناوری اطلاعات هزینه‌های زیادی را به سازمان تحمیل می‌کند، مدیران فناوری اطلاعات با درایت وتدبیر، بایستی در طرح جامع فناوری اطلاعات سازمان، مسائل اقتصادی را به دقت تشریح و عواقب آن را مورد بررسی قرار دهند تا در نهایت بتوانند بهترین گزینه را برای سازمان انتخاب کنند تا هماهنگ با سایر برنامه‌های سازمان و در راستای ایجاد ارزش افزوده قرار گیرد.

ذخیره سازی اطلاعات

هرگونه عملیاتی که اطلاعات را برروی یک رسانه ذخیره کند، معنا رسانه اینجا معنا خاص یک وسیله است که قدرت ذخیره، بازیابی و بازخوانی آن اطلاعات ذخیره شده را داشته باشد. برای مثال؛ عمل ذخیره سازی اطلاعات یا رایت اطلاعاتی چون؛ مطلب، فیلم، موسیقی، برنامه و… بر روی سی دی، دی‌وی دی، فلش و.. است.

پردازش اطلاعات

هرنوع عملیات بر روی داده یا اطلاعات در مسیر فرآیند تولید، ذخیره، بازیابی، انتقال اطلاعات و یا تبدیل داده به اطلاعات را به گونه‌ای که اطلاعات موجود را با افزایش افزوده همراه سازد، پردازش اطلاعات تعریف می‌کنند. برای مثال؛ محاسبه حقوق و دستمزد، تهیه تراز مالی، محاسبه اقلام مورد نیاز برای خرید و… مثالی برای ایجاد ارزش افزوده اطلاعات است.

تبادل اطلاعات

هرنوع عملیاتی که برروی اطلاعات در مسیر فرآیند تولید، ذخیره و بازیابی اطلاعات انجام شود تبادل اطلاعات یا به تعبیری انتقال اطلاعات محسوب می‌شود.مانند؛ ارسال یک یا چند فایل از کامپیوتری به کامپیوتر دیگر ، مثال عینی‌تر،اینترنت است که در آن انتقال اطلاعات از کامپیوتر مادر و سرور میزبان به کامپیوتر شماانجام می‌شود.

تحلیل اطلاعات

هر گونه عملیات و فرآیندی که به تحلیل هوشمند، هدفمند و هوش گرای اطلاعات بدل شود، تحلیل اطلاعات گویند. تحلیل اطلاعات و پردازش اطلاعات درهوشمندی و تحلیل محتوایی درونی متفاوت هستند. اما از لحاظ خروجی و ارزش افزوده اطلاعات برابر هستند. مانند؛ نرم افزارهای هوشمند طراحی صنعتی و ساختمانی و…

حذف یا پاک کردن اطلاعات

هر نوع فرآیندی که باعث از بین رفتن و خروج بخشی از اطلاعات در فرآیند ذخیره، بازیابی و انتقال اطلاعات شود، حذف یا پاک کردن اطلاعات گفته می‌شود. به عبارتی، حذف یا پاک کردن اطلاعات جز پردازشی است که منجر به حذف اطلاعات موجود می‌شود. مانند؛ حذف اطلاعات اضافه و غیرضروری یک کامپیوتر. برای درک بیشتر یک خبرگزاری را در نظر بگیرید. این خبرگزاری به فناوری اطلاعات مجهز است و کلیه عملیات خبری خود را با اتکا به این فناوری انجام می‌دهد، یعنی بر اساس چهارعمل اصلی فنا‌اوری اطلاعات؛ ذخیره ، بازیابی ، پردازش و انتقال اطلاعات…

حال، خبرنگار این خبرگزاری طبق روال، خبر خود را به وسیله کامپیوتر تایپ و ویراستاری می‌کند. عکس‌های مطلب را نیز باید توسط فتوشاپ اندازه کرده و تبدیل به عکس وب کند. در نهایت او مطلب خود را در قسمتی از کامپیوتر اداره برای رویت سردبیر ذخیره می‌کند،”ذخیره اطلاعات”.

سردبیر این خبرگزاری خبر را دریافت، بازخوانی و در صورت نیازتصحیح می‌کند، “بازیابی اطلاعات”. بعد از تایید نهایی این مطلب روی سرور خروجی با یک فرمت خاص قرار می‌گیرد، ” پردازش اطلاعات”. در بخش پایانی این خبر برروی شبکه‌های اینترنتی منتشر می‌شود، “انتقال اطلاعات”. بنابراین، چهار اصل اطلاعات در این خبرگزاری مورد بهره‌برداری قرار گرفته است.

تاثیر تکنولوژی ارتباطی بر مدیریت رسانه

کلیه عوامل و خدماتی که در انتقال اطلاعات در شبکه محلی و جهانی، ذخیره اطلاعا ت، بازیابی اطلاعات، باز خوانی و پردازش اطلاعات کمک می‌‌کنند، جز زیرساختار فناوری هستند. به دانش بهره گیری از این زیرساختارها، فناوری اطلاعات و ارتباطات گویند. البته مثالی که ذکر شد هرگز تمام ابعاد خصوصیات و ویژگیهای فناوری اطلاعات را در بر نخواهد گرفت، تنها تعریف ساده از یک اصطلاح فنی و پیچیده بود.

مفاهیم: ارتباط و ارتباطات چیست؟

از طرفی، مفاهیم فناوری اطلاعات و ارتباطات همان مفاهیم فناوری اطلاعات را شامل می‌‌شود و چهار عنصر؛ ذخیره اطلاعات، بازیابی اطلاعات، پردازش اطلاعات، انتقال اطلاعات را به همراه دارد. اما نقش انتقال اطلاعات در فناوری اطلاعات و ارتباطات برجسته‌تر است و به نوعی لوازم سخت افزاری و مخابراتی مانند کامپیوترهای میان بر، شبکه‌های کامپیوتری، ماکرویوها، خطوط خاص مخابراتی ایکس، نقش اساسی دارند.

فناوری و اطلاعات

به عبارتی، ارتباطات نیز دراین میان نقشی معادل اطلاعات را دارد. البتهاز نظر متخصصین امر تفاوتهایی در این بین وجود دارد ولی در مجموع، همیشه نقش فناوری اطلاعات و فناوری اطلاعات و ارتباطات یکی فرض می‌شود.

حال این چهار عمل اصلی فناوری را کوتاه توضیح می‌دهیم؛

تبدیل اطلاعات؛ برای مثال اسکن کردن یک متن و تبدیل آن به یک فایل ،ذخیره سازی اطلاعات پس از تایپ خبر و مقاله در حافظه ‌کامپیوتر خبرگزاری و…

پردازش اطلاعات؛ ارقام و اعداد با کامپیوتر، محاسباتی که ممکن است در خبر‌های اقتصادی و… درج شود واینکه مطلب یا خبری مورد پردازش و ویرایش قرار گیرد…

تبادل اطلاعات؛ خبر به صورت فایل، ایمیل، تلفن ویا فاکس به دفتر خبرگزاری ارسال می‌شود.

تحلیل اطلاعات؛ یک نرم افزار غلط‌های احتمالی را تصحیح و خبر را ویرایش می‌کند.

حذف یا پاک کردن اطلاعات؛ خبر یا مطلبی و یا بخش از آن و یا عکس‌های از مطلبی مورد تایید سر‌دبیر قرار نگرفته و از خروجی خبرگزاری پاک می‌شود…

به طور خلاصه؛ فناوری اطلاعات، فناوری مربوط به سخت افزار و نرم افزار کامپیوتر به منظور پردازش ، ذخیره سازی و انتقال اطلاعات است. فناوری اطلاعات مبحث جدیدی است که به سرعت رشد و توسعه یافته است.

آی تی، مهارت‌های همه جانبه‌ محاسبات، ذخیره سازی، اطلاعات و ارتباطات است. آی تی، تغییرات بنیادی در دنیای کنونی ایجاد کرده و خواهد کرد. تغییراتی در انجام روش‌های جدید تجاری، اقتصادی و ارتباطی، ایجاد تفاوت و تنوع بسیار در انجام کار‌های محاسباتی، نقشه کشی، طراحی، صنعتی، ایجاد سرگرمی‌های جدید، تولید یا ایجاد هنرهای جدید و…

تکنولوژی اطلاعات شامل موضوعاتی چون؛ علم و تکنولوژی کامپیوتر است. علمی که به طراحی، توسعه، نصب و پیاده‌سازی سیستم‌ها‌، نرم افزارهای اطلاعاتی و در واقع استفاده بهینه از کامپیوتردر حل انواع مسائل موجود مربوط می‌شود .

این علم روز به روز، نه! ساعت به ساعت، شاید هم بهتر است بگوییم؛ لحظه به لحظه خود را نو می‌کند به گونه‌ای که شما در این عرصه شگفتی فناوری و سرعت تغییر، نمی‌توانید خود را با آن همگام سازید.

برای نمونه به تغییراتی که در سطح جوامع بشری صورت گرفته، اشاره می‌کنیم. تغییراتی که به جرات می‌توان گفت که تعداد کثیری از مردمان هنوز نتوانسته‌اند خود را با آن همگام سازند و به همین دلیل دردسر‌های بسیاری برای خود و جامعه بوجود آورده‌اند.

چطور سرور نام‌های دامنه (DNS) کار می‌کند

می‌دانید که در حال حاضر، اکثر صورت حساب‌ و پرداخت‌ها، ثبت‌نام‌ها، خرید‌ها و جستجو‌های ما بصورت کامپیوتری انجام‌ می‌شود. این یکی از کاربردهای بسیار متنوع کامپیوتر است.

خدماتی که کامپیوتر در حال حاضر ارائه می‌دهد قابل شمارش نیست. ولی می توان گفت از آموزش کودک خردسال شما گرفته تا گردش در فضای خارج از جو زمین را می‌توان در راسته کار‌ها و کاربرد‌های کامپیوتر قرار داد.

امروزه به کشور‌و مردمانی های جهان سوم و عقب مانده می‌گویند که با انقلاب فناوری اطلاعات و ارتباطات بیگانه هستند. به عبارتی دانش کامپیوتری یا همان فناوری اطلاعات و ارتباطات ندارند. چرا که فناوری ترکیبی از مهارت‌ها‌، دانش‌ها، توانایی‌ها‌، مواد، ماشین‌ها‌ و ابزارهایی است که انسان از آنها برای اطلاع، انتقال، خدمات، تبدیل و یا تغییر مواد خام به مواد ارزشمند استفاده می‌کند.

مدیریت فناوری‌های ارتباطات و اطلاعات

مسائل مدیریتی در عصر تکنولوژی ارتباطات و اطلاعات ایجاب می‌کند که آنان به سادگی از کنار نقش مهم این فناوری ‌های ارتباطی و اطلاعاتی رد نشوند.

مفاهیم: ارتباطات دیجیتال چیست؟

حضور گسترده کامپیوتر و ابزارهای جانبی آن به درون ساختار اجرایی و اداری سازمان‌ها‌ ونیز گسترش روز آفزون انجام اطلاع‌رسانی درمحیط شبکه جهانی اینترنت و اینترنت امری است که مدیران مسئول باید با توجه و درایت خاص به آن نگاه کنند.

آنان باید راهکارهای مناسب و متناسب با سازمان خود در جهت بهره‌برداری بهینه از این فناوری به کار گیرند. هر چند، گسترش و پیچیدگی علوم کامپیوتر و فرایندهای تولید تا توزیع اطلاعات با توجه به تنوع تخصص‌های علمی‌ و فنی به حدی است که هیچ فردی نمی‌تواند به تنهایی در تمام ابزارهای اطلاعاتی وارتباطی صاحب علم و دانش‌ لازم باشد. با این وجود مدیر یک سازمان باید در حد لازم از اطلاعات تخصصی و پایه برخوردار باشد.

توجه به کاربران و افرادی که باید با این فناوری کار یا از این فناوری استفاده کنند از جمله برنامه‌ریزی‌های مهم در مدیریت و هدایت راهبردی است. این امر با برگزاری دوره‌های آموزشی بر اساس نیاز گروههای کاری، ترغیب و تشویق کارمندان و کارشناسان باید صورت گیرد تا از این مهم یعنی فناوری ارتباطات و اطلاعات بهره‌برداری شود.

[infoteeechnology]

شبکه ملی اطلاعات (اینترنت ملی) چیست

با همزمانی ایجاد اختلالات و کندی سرعت در لایه دسترسی به شبکه جهانی اینترنت و بروز شایعات و ابراز نگرانی ها پیرامون ارتباط آن با راه اندازی فاز نخست پروژه ای تحت عنوان شبکه ملی اطلاعات یا همان اینترنت ملی، این مقوله تبدیل به یکی از بحث برانگیزترین موضوعات در روزهای اخیر شده است.

با توجه به اظهارنظرهای منتشر شده از سوی نهادها و منابع رسانه ای رسمی و غیر رسمی که اخیراً بنا بر شرایط موجود، بازتاب وسیعی میان مردم داشته است، لزوم یک نگاه صحیح به این موضوع، بیش از پیش احساس می شود. در این مقاله، سعی بر آن است تا ضمن بررسی تمامی جوانب این پروژه، به دغدغه های مخاطبان نیز پاسخی جامع ارایه داده تا در نهایت، موجب منطقی شدن سطح نگرانی ها و افزایش سطح آگاهی جامعه شود.

شبکه ملی اطلاعات یا اینترنت ملی

در ابتدای ورود اینترنت به کشور در سال ۱۳۶۸، بحثی میان پژوهشگاه دانش های بنیادی (مرکز تحقیقات فیزیک نظری و ریاضیات) به عنوان متولی ورود اینترنت و مخابرات مطرح بود که نشان از مخالفت شدید مسئولان مخابرات با ورود اینترنت به ایران داشت. دکتر سیاوش شهشهانی، جانشین ریاست وقت پژوهشگاه، در مصاحبه ای ضمن اشاره به این موضوع، اعلام می کند:

” از همان ابتدا، در مخابرات ایران کسانی بودند که اعتقادی به اینترنت نداشتند. آن ها فکر می‌کردند اینترنت یک مد روز است و زود فراموش می‌شود. آن ها کوشش می‌کردند شبکه ای محدود‌تر به نام X25 را راه‌اندازی کنند و می‌گفتند هر نوع فعالیت شبکه‌ای، باید تحت همین شبکه انجام شود “.

اما در تمام این سال ها، نه تنها اینترنت رو به افول نگذاشت، بلکه هم اکنون دو میلیارد نفر در جهان کاربر اینترنت هستند که پیش بینی می شود این رقم در سال ۲۰۲۰ به پنج میلیارد نفر هم افزایش یابد. در کشور ما نیز ۳۶٫۵ میلیون کاربر وجود دارد که بیشترین تعداد در بین کشورهای منطقه است.

نخستین فردی که واژه ” شبکه ملی اینترنت ” را مطرح کرد، عبدالمجید ریاضی، معاونت سابق فناوری اطلاعات وزارت ارتباطات بود که مرداد ماه ۱۳۸۵ضمن ارایه این مفهوم، در تعریف و توجیهش گفت:

” اینترنت در دنیا به یک کلمه خاص تبدیل شده است و از هر‌کس هم بپرسید، می‌گوید اینترنت شبکه‌ای است که کامپیوترهای دنیا را به هم متصل می‌‌کند. اما از نظر من که کارم را به صورت تخصصی دنبال می‌کنم، اینترنت تعریف دیگری دارد. اگر بشود شبکه‌ای درست کرد که ویژگی‌های اینترنت را داشته باشد، در سطح محدود، توزیع شده و در نهایت قابلیت اتصال به شبکه جهانی را هم داشته باشد، برای من اهمیت دارد. حالا شما هر اسمی که می‌‌خواهی روی آن بگذار. ما اسم آن را می‌گذاریم ” اینتر نت ملی “.

محمد سلیمانی، وزیر سابق ارتباطات و فناوری اطلاعات، مدتی بعد در مصاحبه ای با خبرگزاری فارس، ضمن اعلام خبر اجرایی شدن شبکه اینترنت ملی از مهر ماه سال ۱۳۸۵، گفت:

” طبق برنامه ریزی زمانبندی شده، چارچوب کلی این شبکه طراحی و تعیین شد و طراحی مفهومی آن نیز مراحل پایانی خود را طی می کند … طراحی جزیی این شبکه نیز در شهریور ماه سال جاری صورت خواهد گرفت و از مهر امسال اینترنت ملی اجرایی خواهد شد. البته شاید با توجه به منابع مالی در نظر گرفته شده به صورت وسیع و یا محدود اجرا شود … این شبکه طبق پیش بینی ها ظرف دو یا سه سال آینده به شکل مطلوب خواهد رسید “.

وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به واژه اینترنت ملی، عنوان کرد:

” اینترنت ملی تنها یک نام است و شاید اسم آن تغییر کند. چون اینترنت برای مردم قابل حس و فهم تر بود، ما این نام را برای آن برگزیدیم که فکر می کنیم نام زیبایی نیز است … با اجرای این شبکه، اینترنت و سرویس های متنوع اینترنتی ارزان قیمت در اختیار مردم قرار می گیرد. مباحثی چون امنیت و حفظ اطلاعات در درون کشور نیز با اجرای اینترنت ملی تحقق می یابد “.

رضا تقی پور، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، در اواخر بهمن ماه سال جاری، در آیین امضای منشور همکاری بین وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و اتاق بازرگانی، صنایع و معادن ایران، ضمن بیان این که : ” شرایط کشور ما طوری نیست که سرعت اینترنت را بدون قید و شرط افزایش دهیم، شبکه ملی اطلاعات، راه حلی است که برای رفع مشکل سرعت اینترنت پیدا کرده ایم “، اظهار داشت: ” با راه اندازی شبکه ملی اطلاعات، پهنای باند لازم برای کسب و کارها فراهم خواهد شد “.

پشتوانه این اظهار نظرها، مبحثی بود که نخست در برنامه چهارم توسعه مورد توجه قرار گرفت و بعدها به قانون پنجم توسعه هم راه پیدا کرد. در فصل چهارم برنامه پنجم توسعه و طبق مفاد ذیل ماده ۴۶ آن که مهم ترین ماده مربوط به فناوری اطلاعات در برنامه پنجم قلمداد می شود، شبکه ملی اطلاعات، عبارت است از:

” شبکه‌ای مبتنی بر قـرارداد اینترنت (IP) به ‌همراه سوئیچ ها و مسیریاب ها و مراکز داده‌ای، به صورتی که درخواست های دسترسی داخلی و أخذ اطلاعاتی که در مراکز داده داخلی نگهداری می‌شوند به هیچوجه از طریق خارج کشور مسیریابی نشود و امکان ایجاد شبکه‌های اینترانت و خصوصی و امن داخلی در آن فراهم شود “.

در یک نگاه کلی و با توجه به برنامه پنجم توسعه که به موجب آن، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات ملزم به اجرای این طرح شده است، هدف طراحان اینترنت ملی را می توان ایجاد شبکه ای یکپارچه یا به قول مهندس عبدالمجید ریاضی، یک ابر شبکه شامل دیتا سنتر های عظیم در داخل کشور دانست که ضمن یکپارچه سازی و توانمند سازی شبکه داخلی کشور، همه سایت های ایرانی، میزبانی وب سایت های خود را به آن دیتاسنترها سپرده تا در نهایت، کاربران بتوانند با سرعت بیشتر و بدون پرداخت هزینه پهنای باند خارجی و همچنین با امنیت و نظارت بهتر، به وب سایت های ایرانی متصل شوند.

متولی شبکه ملی اطلاعات

دکتر شهشهانی، قائم مقام وقت پژوهشگاه دانش های بنیادی که از آورندگان اینترنت به کشور محسوب می شود، اردیبهشت ماه ۱۳۸۵ در گفتگویی با روزنامه شرق، تفکر راه اندازی اینترنت ملی را نتیجه دعوا بر سر تولیت اینترنت دانسته و می گوید:

” مرکز ما از سال‌ها قبل این طرح را دنبال می کرد چرا که اعتقاد داشتیم با افزایش روز افزون کاربران اینترنتی، ما باید یک نقطه تماس داخلی داشته باشیم. ولی گاهی به نظر می آید بعضی کسانی که در پروژه اینترنت ملی شریک هستند با چنین تفکری جلو نیامده‌اند و تفکر بر سر تولیت است، به جای این که مطرح شود اگر ما نقطه تماس داخلی داشته باشیم این کار به نفع مصرف کننده داخلی است. به همین علت من فکر می‌کنم باید سعی کنیم این تمایل به انحصار و تولیت را کنار بگذاریم و به سوی منافع استفاده کننده گام برداریم “.

اگر چه در حقیقت، سازمان هایی نظیر شورای‌عالی فناوری اطلاعات، شورای‌عالی انفورماتیک، مرکز توسعه فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال وزارت ارشاد، شورای‌عالی اطلاع‌رسانی، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری، پژوهشگاه دانش‌های بنیادی (مرکز تحقیقات فیزیک نظری و ریاضیات)، شورای‌عالی انقلاب فرهنگی، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، سازمان نظام صنفی رایانه‌ای و چند سازمان دیگر، هر کدام خود را از مناظر مختلف محتوایی، نظارتی و یا ارتباطی، متولی کل یا بخشی از اینترنت کشور می داند و به قولی، در حال حاضر اینترنت کشور نه از نبود متولی، بلکه از وفور متولی رنج می برد، اما در این میان، از منظر زیرساختی و ارتباطی، از همه بیشتر نقش شرکت ارتباطات زیرساخت (به نمایندگی از وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات) از سویی و پژوهشگاه دانش های بنیادی (به نمایندگی از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری) از طرفی دیگر، پررنگ تر است.

به هر حال، پس از همه بحث ها بر سر متولی گری اینترنت ملی، مجلس هشتم در برنامه پنجم توسعه، مشخصاً وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات را مکلّف به ایجاد و توسعه شبکه ملی اطلاعات می نماید که می توان آن را متولی اصلی راه اندازی اینترنت ملی در کشور نیز دانست.

طرح های مشابه اینترنت ملی در جهان

اینترنت ملی، از نظر فنی، البته با کاربردها و تفاوت های ساختاری مختلف، نمونه های مشابهی در دنیا دارد. برای مثال، در مقیاس های وسیع این طرح، می توان از شبکه باند وسیع استرالیا (NBN) و طرح پهنای باند ملی ایالات متحده آمریکا نام برد. شبکه Kwangmyong در کره شمالی و internet II میان برخی مراکز پژوهشی آمریکا، از مقیاس های محدودتر آن به شمار می رود.

در کره شمالی، این پروژه به موازات شبکه اینترنت اما به صورت مستقل از آن، با هدف محدودیت ارتباطات خارجی کاربران و تأمین نیازهای ارتباطی داخلی راه اندازی شده است ولی در استرالیا و ایالات متحده آمریکا، در جهت تقویت دسترسی کاربران به منابع اطلاعاتی شبکه جهانی اینترنت با سرعت بیشتر و کیفیت بالاتر اجرا گشته است.

نکته ای که در بررسی شبکه هایی چون NBN استرالیا و طرح پهن باند ملی ایالات متحده آمریکا حایز اهمیت است، مقیاس زمان بندی و هزینه های بالای اجرای اینگونه پروژه ها است. به عنوان مثال، در پروژه NBN که صرفاً به بهبود زیرساخت های ارتباطی می پردازد، بالغ بر ۳۵٫۹ بیلیون دلار (بیش از پنجاه هزار میلیارد تومان) هزینه گشته و با وجود صرف هزینه های گزاف، پیش بینی شده است که تا پایان سال ۲۰۲۱ بتواند در حدود ۹۳% از جمعیت بیست میلیون نفری استرالیا را تحت پوشش خود قرار دهد.

ایجاد امنیت با شبکه ملی اطلاعات

اهمیت امنیت فضای مجازی و حفظ و حراست از اطلاعات ملی و شخصی هموطنان، یکی از اهدافی است که باعث شده تا دولتمردان، پروژه شبکه ملی را کلید زده و تلاش نمایند که آن را در کوتاهترین زمان ممکن عملیاتی کنند. با ایجاد شبکه ملی اطلاعات که مهمترین دستاورد آن، ایجاد امنیت و مصون ماندن از حملات اینترنتی عنوان شده است، به طور قطع با یک تحول و انقلاب بزرگ در تأمین امنیت فضای مجازی کشور، روبرو خواهیم بود.

معاون فنی وزارت اطلاعات در نخستین همایش ملی دفاع سایبری که با همکاری پژوهشکده فناوری اطلاعات و ارتباطات جهاد دانشگاهی و سازمان پدافند غیر عامل کشور برگزار شد، با اشاره به لزوم استفاده از ضد بدافزار ملی و به روز، اظهار داشت که: ” شبکه اینترنت عامل تهدید یا ابزار جاسوسی نیست، بلکه خود تهدید و جاسوس است “.

رضا تقی پور، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز در این همایش، با اشاره به تصمیمات راهبردی کشور در عرصه راه اندازی زیرساخت های دفاع سایبری، گفت: ” حمایت از بومی سازی نرم افزار و ایجاد زیرساخت های امن ارتباطی از جمله مهمترین تصمیمات راهبردی در عرصه دفاع سایبری است که در این راستا اولین مرحله از این شبکه، خردادماه سال ۱۳۹۱ به زیر بار می رود “.

وی ایجاد سامانه امنیتی و راه اندازی مرکز ۲۴ ساعته رخدادهای امنیتی در سازمان فناوری اطلاعات ایران را از دیگر اقدامات صورت گرفته در زمینه امنیت و دفاع سایبری عنوان کرد و گفت: ” تمامی سازمان ها و نهادهای اجرایی کشور باید نسبت به راه اندازی گروه فوریت های امنیت رایانه ای اقدام کنند که این تکلیف، از سال آینده مورد نظارت وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات قرار می گیرد “.

تقی پور، همچنین در آیین امضای منشور همکاری بین وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و اتاق بازرگانی، صنایع و معادن ایران، ضمن اعلام این که ” اینترنت ذاتاً ناامن و شبکه ملی اطلاعات ذاتاً امن است و امیدواریم با راه اندازی شبکه ملی اطلاعات، موضوع امنیت فضای مجازی نیز حل شود “، گفت: ” در حال حاضر، واردات نرم افزارهای امنیتی ممنوع و بازار به سمت استفاده از محصولات داخلی هدایت شده است … در زمینه ورود نرم افزارهای امنیتی محکم ایستاده ایم، چرا که امنیت وارداتی، امنیت نیست و مانند قفلی است که کلید آن را از دزد خریده باشند “.

ایشان ابلاغ سیاست های نظام در فضای افتا را از جمله برنامه های راهبردی برای صیانت از اسرار کشور و ایمنی آن در برابر هجمه های دشمن عنوان کرد و ادامه داد: این سیاست ها که در ۹ بند به آن تأکید شده است تمامی دستگاه ها و نهادهای اجرایی را در جهت یکپارچگی امنیت فرا می خواند.

وی ایجاد آزمایشگاه ها، حمایت از صنعت داخلی و شرکت های دانش بنیان، ایمن سازی زیر ساخت ها و ممنوعیت خرید خارجی به صورت غیر کنترل شده را از جمله اقدامات وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در ارتباط با دفاع سایبری برشمرد.

بنابراین، با عملیاتی شدن پروژه شبکه ملی اطلاعات، سازمان های تأمین کننده امنیت کشور در نظر دارند که هر ایرانی، هنگام اتصال به شبکه، علاوه بر شناسه اینترنتی خود دارای یک شناسه اینترانتی منحصر به فرد نیز شده و تمامی اطلاعات صاحب آن شناسه، برای مسئولان امنیتی به سهولت قابل دسترس باشد تا در پیگیری جرایم اینترنتی و امنیتی با موانعی نظیر عدم همکاری شرکت های توزیع کننده خارجی در اعلام اطلاعات شخص خاطی روبرو نباشند. از طرف دیگر، در صورت قطع ارتباط ایران با شبکه جهانی اینترنت به هر دلیلی (چه از طرف نهادهای مربوطه داخلی، چه بر اثر حوادث غیر مترقبه بر بسترهای ارتباطی با شبکه جهانی و چه به علت تحریم های خارجی)، ارتباطات درونی کشور با مشکل مواجه نشود. همچنین، به دنبال میزبانی وب سایت های ایرانی در داخل کشور، نظارت و کنترل محتوای وب سایت ها هم به سهولت امکان پذیر باشد.

قطع ارتباط ایران با شبکه جهانی اینترنت، ضمن این که از بحث برانگیزترین موضوعات در مقوله شبکه ملی اطلاعات می باشد، بیش از همه، موجبات نگرانی مشترکین فعلی اینترنت را فراهم کرده است.

آنچنان که در بخشنامه های مختلف صادر شده توسط وزارت ارتباطات به توزیع کنندگان اینترنت کشور و همچنین سخنان مسئولان این وزارتخانه مشهود است، قرار نیست که ارتباط ایران با شبکه جهانی اینترنت قطع شود بلکه یکی از اهداف طرح اینترنت ملی، فراهم آوردن امکانی است که در صورت قطع احتمالی ارتباط ایران با شبکه جهانی اینترنت، دسترسی به شبکه داخلی اطلاعاتی کشور، به صورت کامل برقرار باشد.

تقی پور، در آیین امضای منشور همکاری بین وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و اتاق بازرگانی، صنایع و معادن ایران، تأکید کرده است که شبکه ملی اطلاعات، جای اینترنت را نمی گیرد بلکه مکمل آن بوده و بستر اصلی تعاملات دولت الکترونیک می باشد که با راه اندازی آن، مشکل پهنای باند و امنیت فضای مجازی نیز حل خواهد شد.

همچنین، ایشان بیان کرد که: ” در کنار شبکه ملی اطلاعات، اینترنت را به عنوان یک سرویس به همان شکلی که تاکنون وجود داشته است، کماکان خواهیم داشت و پهنای باند داخل را به صورت امن و حفاظت شده، برای کسب و کار اقتصادی و حریم شخصی خانوارها توسعه خواهیم داد “.

وی تلویزیون اینترنتی، ویدئو درخواستی، آموزش از راه دور، دورکاری، سلامت الکترونیکی و تجارت الکترونیکی را از جمله برنامه‌های قابل ارایه بر روی شبکه ملی اینترنت عنوان کرده و افزود: ” شبکه ملی اینترنت یا شبکه اطلاعات ملی بر پایه پروتکل اینترنت طراحی شده و یکی از زیر ساخت های اصلی دولت الکترونیک محسوب می شود و پهنای زیاد باند، ارسال تصویر، صوت و حجم زیاد اطلاعات، از ویژگی های این شبکه است “.

قابل ذکر است که در ذیل ماده ۴۶ برنامه پنجم توسعه، وزارت ارتباطات در کنار راه اندازی شبکه ملی اطلاعات، مکلّف به افزایش ضریب دسترسی خانوارها به اینترنت و نیز متعاقب آن، افزایش پهنای باند اینترنت بین الملل شده است. بدین صورت که در برنامه پنجم توسعه، وزارت ارتباطات باید:

” امکان دسترسی پرسرعت مبتنی بر توافقنامه سطح خدمات را به صورتی فراهم نماید که تا پایان سال دوم کلیه دستگاه های اجرایی و واحدهای تابعه و وابسته و تا پایان برنامه، ۶۰% خانوارها و کلیه کسب و کارها بتوانند به شبکه ملی اطلاعات و اینترنت متصل شوند. میزان پهنای باند اینترنت بین‎الملل و شاخص آمادگی الکترونیک و شاخص توسعه دولت الکترونیک باید به گونه‎ای طراحی شود که سرانه پهنای باند و سایر شاخص های ارتباطات و فناوری اطلاعات در پایان برنامه در رتبه دوم منطقه قرار گیرد “.

به عبارت بهتر، برنامه پنجم توسعه علاوه بر این که اشاره ای به جایگزینی شبکه ای به جای اینترنت ندارد، به معنای ایجاد بیش از دوازده میلیون پورت پر سرعت اینترنت در کشور است. بدین ترتیب که قرار است یک شبکه ملی اطلاعات، تدارک دیده شده و بستر امنی برای اشتراک اطلاعات در درون کشور فراهم گردد تا با پیوستن همه ارگان ها به آن، گامی کارساز در راه رسیدن به دولت الکترونیک در کشور برداشته شود. گامی بزرگ که قرار است کشورمان را در سال ۱۳۹۵ (سال پایانی برنامه پنجم توسعه) به جایگاه دومی منطقه هم برساند.

مشکلات و موانع فراروی پروژه اینترنت ملی

یکی از مهمترین مشکلات و موانع ایجاد شبکه ملی اطلاعات را می توان عدم وجود دیتا سنتر عظیم داخلی جهت میزبانی تمام وب سایت های ایرانی دانست که به دلیل هزینه های بالا و محدودیت منابع از یک سو و شرایط تحریمی در جهت خرید سرورهای مورد نیاز و همچنین نبود تخصص کافی نسبت به تأمین امنیت آن، عملاً راه اندازی آن دور از ذهن است. چنانچه در حال حاضر، به دلیل همین محدودیت ها، حتی سایت برخی از بانک ها مانند بانک پارسیان و بعضی از خبرگزاری های دولتی هم بر روی سرور های خارجی میزبانی می شوند.

تقی پور، ضمن اعتراف به موفق نبودن در زمینه تولید تجهیزات و سخت افزار در داخل کشور، می گوید: ” بدون هیچ سابقه فنی، چگونه می توانیم وارد بازار فناوری های نوین شویم که توسط چند کمپانی بزرگ تسخیر شده است “.

مسئله مهم دیگر، عدم وجود DNS سرور یا به عبارتی صحیح تر root سرور مناسب جهت راهنمایی مرورگرها در شبکه ملی اطلاعات به سمت س��ورهای مقصد است.

هم اکنون در دنیا سیزده root سرور وجود دارد که ۹ تا از آن ها در ایالات متحده قرار دارد. برای مثال، ICANN که در واقع پایگاه اطلاعاتی اصلی آدرس های عمومی ثبت شده در شبکه جهانی اینترنت بوده و سایر DNS سرورها یا به اصطلاح Mirror ها از آن تغذیه اطلاعاتی می شوند، از معروف ترین آن ها است.

یکی از ابهاماتی که تا کنون مسئولان وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات به آن پاسخ روشنی نداده اند، جایگزین مناسب برای این root سرورها است. زیرا به دلیل شرایط تحریمی ایران، اخذ مجوز و دسترسی احداث حتی یک Mirror در داخل کشور نیز دور از تصور است.

با این وجود، اخیراً وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات با بخشنامه طرح جداسازی اینترنت از اینترانت که به شرکت های توزیع کننده اینترنت در کشور ابلاغ شد، اینگونه پاسخ به این ابهام را به آینده موکول کرده است که: مراکز ارایه‌دهنده خدمات میزبانی داخلی باید نام دامنه‌های سایت‌های میزبانی‌شده به آدرس‌های عددی خصوصی اینترنتی متناظر با آنها را صرفاً از طریق سرورهای DNS که در آینده توسط سازمان فناوری اطلاعات ایران اعلام خواهد شد، تبدیل کنند.

مشکل و مانع مهم دیگر را می توان اینگونه بیان کرد که بنابر شواهد، قرار است در طرح اینترنت ملی به هر کاربر دو آدرس IP یکی برای اتصال به شبکه جهانی اینترنت و دیگری برای اتصال به شبکه کشوری اینترانت اختصاص داده ‌شود که آدرس IP معتبر (IP Valid) برای اینترنت و آدرس IP نامعتبر (IP Invalid) برای اینترانت کشوری استفاده می‌شود. پیرو آن، تمامی توزیع کنندگان اینترنت می باید تغییرات عمده‌ای در سیستم‌های صورتحساب‌گیری و سایر نرم‌افزارهای ارتباط با مشتری خود اعمال کنند که این امر، علاوه بر صرف هزینه‌های زیاد، مستلزم زمان کافی است، چرا که با اختصاص دو IP به هر کاربر، باید تمام ظرفیت‌های موجود هم تا دو برابر افزایش یابد.

در عین حال، با اصرار مسئولان وزارت ارتباطات بر اعمال تنظیمات در لایه دسترسی، همه مودم‌های سمت مشترکان نیز باید تعویض شود که هزینه جدیدی را به کاربران تحمیل می‌کند. این موضوع در حال حاضر به شدت موجب اختلاف میان شرکت های توزیع کننده اینترنت و وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات شده است به صورتی که شانه ساز زاده، از اعضای هیأت مدیره سازمان نظام صنفی رایانه‌ای کشور، می گوید: ” به وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات پیشنهاد داده‌ایم این تغییرات در دیتاسنترهای شرکت‌های تأمین‌کننده پهنای باند صورت گیرد اما آن ها به دنبال این هستند تا این طرح بر روی مودم مشترکان اجرا شود “. اضافه بر این، در مواردی همچون اتصال تلفن های همراه به اینترنت، حتی پیاده سازی این موضوع در لایه دسترسی، از لحاظ تئوریک هم محل ابهام است.

یکی دیگر از موانع بر سر راه پروژه اینترنت ملی، سرویس جستجوگر ملی و ایمیل ملی است. جستجوگری که بتواند تمامی وب سایت های میزبانی شده در داخل کشور را پایش کرده و جوابگوی نیازهای کاربران در جستجوی اطلاعات خاص باشد و از طرف دیگر، نیاز به یک ایمیل داخلی است که بتواند در صورت قطع ارتباط ایران با شبکه جهانی اینترنت، قابل سرویس دهی به کاربران ایرانی باشد.

در سال های اخیر، طرح های مختلفی برای اجرای این دو سرویس، توسط وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات مورد بررسی قرار گرفته و در بعضی از موارد هم به صورت جزیی تا حدودی به مرحله اجرا درآمده است که در نتیجه تمامی آن تلاش های نافرجام، عدم امکان عملیاتی راه اندازی این سرویس ها به صورت متمرکز در داخل کشور، بیش از پیش نمایان شده است.

سازمان فناوری اطلاعات در فراخوانی تحت عنوان مشارکت در فجر (فراهم‌سازی جویشگر رایانه‌ای) و فخر (فراهم‌سازی خدمات رایانامه‌ای) از همه شرکت های فعال در حوزه فناوری اطلاعات دعوت به همکاری نمود تا شاید بتواند با بهره گیری از ظرفیت و تخصص شرکت های خصوصی، این سرویس ها را در داخل کشور راه اندازی نماید. حال آنکه در نگاهی کلی، اطمینان به شرکت های خصوصی در جهت تأمین امنیت اطلاعات محرمانه و شخصی کاربران نظیر اطلاعات حساب های بانکی و … قطعاً ابهام بزرگی را در جهت استفاده از این گونه سرویس ها برای کاربران فراهم می کند تا جایی که حتی در صورت عملیاتی شدن، نمی توان اقبال عمومی و بهره گیری از این سرویس ها را انتظار داشت.

[infoteeechnology]

درباره مهندس معماری

معماری چیست ؟ معماری، هنر و فن طراحی و ساختن بناها، فضاهای شهری و دیگر فضاهای درونی و بیرونی برای پاسخ هماهنگ به نیازهای کارکردی و زیباشناسانه است. معماری هنر و ذوق است ! معماری بیش از اینکه تکنیک و فن باشد، هنر و ذوق است. در واقع می توان گفت ظاهر و نمای شهرها را مهندسان معمار می سازند. معماری، که برخی آن را مادر هنرها می دانند، قدمتی بسیار طولانی در تاریخ دارد و در ایران نیز به سال ها پیش از اسلام باز می گردد. مهندس معمار چه کار می کند ؟ کسی که طراح و سازنده بناها و ساختمان ها می باشد، مهندس معمار است. مهندس معمار، نقشه های ��اختمان های جدید و برنامه بازسازی و محافظت از ساختمان های قدیمی را طراحی می کند. همچنین کار مهندس معمار طرح ریزی ترکیب و نحوه قرار گیری مجموعه ای از ساختمان ها و فضاهای اطراف آنها نیز می باشد. او این کارها را با تکیه بر علم مهندسی، ذوق هنری و شناختی که از فرهنگ، آداب و رسوم، جغرافیای انسانی و طبیعی محل مورد نظر خود دارد، انجام می دهد.

نمونه فعالیت های مهندس معمار … مهندس معماری می‌تواند در زمینه‌های زیر فعالیت کند :

طراحی (تک بنا یا مجموعه زیستی کوچک)، از طراحهای اولیه تا مراحل اجرایی کار و طراحی اجزا و عناصر تشکیل دهنده بنا رهبری و سرپرستی دفاتر مشاور معماری (مهندسی مشاور(

نظارت عمومی و عالی بر صحت انجام کار در عملیات اجرایی ساختمانی (مهندسی ناظر)

مدیریت و هماهنگی اجرایی پروژه‌های معماری (مدیریت پروژه)

تأسیس و سرپرستی مؤسسات پیمانکاری و احداث ساختمان

همکاری با کلیه متخصصینی که کار آنها به نحوی با ساماندهی محیط زیست مرتبط است. مانند اکولوژیست‌ها، جغرافی دانان، اقلیم شناسان، برنامه ریزان اقتصادی و اجتماعی و…

طراحی پارک‌ها و میادین شهری و محوطه سازی آنها

مشارکت در پروژه‌های برنامه ریزی و طراحی شهری و شهرسازی

طراحی تک بناها در مقیاس کوچک و انجام دکوراسیون داخلی

انجام کارهای پژوهشی و آموزشی در زمینه طراحی فضا دقت، نظم، خلاقیت و …. مهندس معمار باید روش مند و منطقی باشد. همچنین باید برنامه های طراحی و نقشه کشی کامپیوتری را بداند و بتواند در شرایط کاری پرفشار کار کند. مهندس معمار باید فردی دقیق، منظم و خلاق باشد و با تکیه بر قدرت تجسم، ذوق هنری و علم مهندسی خود به طراحی نقشه ی ساختمان های مختلف بپردازد.

تفاوت کار مهندس عمران و مهندس معمار کار مهندس معمار با مهندس عمران در گرایش سازه شباهت هایی دارد. اما یک تفاوت اساسی بین آنها این است که مهندس عمران در طراحی بنا صرفا به اصول فنی توجه می کند ولی مهندس معمار علاوه بر اصول فنی، به جنبه های زیبایی شناختی، روانشناسی و فرهنگی آن بنا نیز توجه دارد. مهندس معمار معمولا بر اساس ایده های فردی، نیازهای جامعه، قوانین و مقررات موجود و خواست و سلیقه کارفرما، کار طراحی ساختمان ها و بناها را انجام می دهد.

ساعت کار مهندس معمار معماری مانند بسیاری از مشاغل نیست که بتوان ساعات کاری مشخصی برای آن تعریف کرد. مهندس معمار به طور مداوم با کار خود درگیر بوده و ساعت کاری برای او خیلی معنایی ندارد. محل کار مهندس معمار در دفاتر کاری و در محل پروژه های ساخت و ساز است و در محل پروژه باید از لباس های ایمن از جمله کلاه و کفش مجهز استفاده کند.

نیاز جامعه امروز ایران به مهندسین معمار صنعت ساخت و ساز کشور دچار مشکلاتی است. از مهم ترین ها آنها می توان به از دست دادن هویت ملی و تاریخی معماری ایرانی و اسلامی و عدم استفاده از دستاوردهای این معماری اصیل و در کنار آن عدم استفاده صحیح از یافته ها و دستاوردهای استاندارد معماری نوین نام برد. به عنوان مثال هنوز مشکلات اساسی از جمله عدم استفاده از سیستم های تهویه مناسب، عدم توجه به لزوم متناسب بودن موقعیت جغرافیایی ساختمان با ویژگی های آن، استفاده از طرح هایی که فضای پرت و غیرقابل استفاده در ساختمان را زیاد می کند و … در ساختمان سازی ما وجود دارد. برای رفع این مشکلات نیاز به تدبیر و اقدام مسئولان و همکاری متخصصان این حوزه از جمله مهندسان معمار می باشیم. وظایف مهندس معمار مهندسین معماری با توجه به اینکه در چه محیط های کار می کنند دارای وظایف مختلفی می باشند. ما در اینجا مهمترین وظایف آنها را به صورت طبقه بندی شده اشاره کرده ایم. هر یک از مهندسین معماری با توجه به اینکه در چه محیطی و چه شرکت یا سازمانی فعالیت می کنند چند وظیفه از وظایف زیر را بر عهده دارند.

یافتن پروژه جدید از طریق بازاریابی و دادن توضیحات لازم برای مشتری

مشورت با مشتری برای تعیین نیاز مشتری و الزامات لازم برای ساختمان ها

بررسی و تحلیل شرایط و خصوصیات زمین و محوطه ساخت و ساز

تعیین خصوصیات فیزیکی و کمی طرح همراه با تخمین مواد و تجهیزات لازم و هزینه یابی و زمان بندی اولیه پروژه

تهیه طرح ها و نقشه های پروژه با استفاده از نرم افزارهای طراحی و مدلسازی کامپیوتری

همکاری با سایر مهندسان از جمله مهندسان تاسیسات مکانیک، مهندسان برق و … در انجام محاسبات فنی و تاسیسات مکانیکی و برقی و …

نظارت بر کار تکنسین ها و کارگران

بستن قرارداد با پیمانکاران

مدیریت پروژه های ساخت و ساز

بازدید از محل پروژه برای اطمینان یافتن از پیشرفت آن مطابق با برنامه

[infoteeechnology]

درباره تاریخچه نجوم و اخترشناسی

مدن های گوناگون در پیشرفت علم نجوم سهیم بوده اند. در این مقاله دستاوردهای تمدن های گوناگون مانند بابِل، یونان و اسلام را در اخترشناسی با هم ورق می زنیم و همچنین با چگونگی گذر علم نجوم از مرحله زمین مرکزی به مرحله خورشید مرکزی آشنا شده و افراد تاثیرگذار در نجوم را نیز بیشتر می شناسیم. با تکرا همراه باشید.

هنگامی که انسان غارنشین به آسمان بالای سر خود نگاه می کرد، تغییرات منظرره آسمان، شب و روز و تغییرات سیمای ماه برایش پرسش برانگیز و شگفتی ساز بود. شاید بتوان پیدایش دانش اخترشناسی را از آن هنگام دانست. این کنجکاوی های موجب داستان سرایی و اسطوره سازی درباره پدیده های نجومی می شد. برای مثال، ابداع صورت های فلکی و اسطوره های آن ها از نمودهای بارز این مطلب است. این مسیر تا به آن جا ادامه یافت که منجمان باستان تا قرن ها از روی حرکت و موقعیت ستاره ها و سیارات به طالع بینی یا پیشگویی درباره حوادث آینده می پرداختند.

از سوی دیگر، نظم تکرار برخی از پدیده ها مانند شب و روز، حرکت ظاهری خورشید، اهله ماه و … انسان را به این فکر واداشت که این پدیده ها را به صورت شاخص برای آغاز یا پایان فعالیت های روزمره اش مانند کشاورزی، شکار و دریانوردی قرار دهد و به نوعی، کارهایش را براساس زمان سنج های سالانه یا ماهانه انجام دهد. برای مثال، در یونان باستان با پدیدار شدن خوشه پروین در آسمان صبحگاهی در فصل بهار در نیمکره شمالی، فعالیت های دریانوردی آن ها آغاز می شد. در طول تاریخ، تمدن های مختلف در اخترشناسی تحول آفرین بوده اند. مسیر تحول تاریخی نجوم از انسان های بدوی آغاز می شود و تمدن های بابل، مصر، یونان، اسلام و … هر کدام به نوعی در پیشرفت آن نقش داشته اند؛ تا این که در قرن شانزدهم میلادی، انقلابی در اخترشناسی روی داد و پایه های اخترشناسی جدید بنیان گذاری شد. در این میان، شخصیت های گوناگونی در این تحولات نقش داشته اند که نام آن ها در تاریخ ماندگار شده است؛ افرادی مانند بطلمیوس، بیرونی، کپرنیک، گالیله و … که نه تنها به پیشرفت نجوم کمک کردند، بلکه در جهان علم نیز شاخص و ممتاز بودند. بناهای نجومی پیش از تاریخ

امروزه بررسی نجوم پیش از تاریخ بر اساس بناها و سنگ نوشته های به جا مانده صورت می گیرد. در سال ۱۹۶۵ میلادی، جرالد هاکینز با انتشار کتابی، علم باستان شناسی نجومی را مورد توجه عموم قرار داد. او در کتابش گفته بود: “بنای استونهنج (Stonehenge) در جنوب انگلستان، رصد خانه ای پیش تاریخی بوده است.”

امروزه بررسی نجوم پیش از تاریخ بر اساس بناها و سنگ نوشته های به جا مانده صورت می گیرد. در سال ۱۹۶۵ میلادی، جرالد هاکینز با انتشار کتابی، علم باستان شناسی نجومی را مورد توجه عموم قرار داد. او در کتابش گفته بود: “بنای استونهنج (Stonehenge) در جنوب انگلستان، رصد خانه ای پیش تاریخی بوده است.” استونهنج بنایی است که از آرایش چندین سنگ بزرگ ایستاده تشکیل شده است. احتمالا این بنا در سال های بین ۲۸۰۰ تا ۱۰۷۵ قبل از میلاد (ق.م) ساخته شده است.

استونهنج بنایی است که از آرایش چندین سنگ بزرگ ایستاده تشکیل شده است. احتمالا این بنا در سال های بین ۲۸۰۰ تا ۱۰۷۵ قبل از میلاد (ق.م) ساخته شده است. پژوهش ها نشان می دهند که اگر در جهت های خاصی نسبت به سنگ های این بنا بایستیم، با استفاده از موقعیت سنگ ها می توان موقعیت طلوع خورشید را در روز اول تابستان در افق شمال شرقی و همچنین بعضی پدیده های نجومی دیگر را مشخص کرد. به نظر می رسد که مردم آن زمان، استونهنج را ساختند تا با رصد موقعیت طلوع و غروب خورشید و ماه، تقویمی ابداع کنند تا کارهای روزمره شان را براساس آن انجام دهند. البته برخی از اخترشناسان اعتقاد دارند که آن ها از این بنا برای پیش بینی ماه گرفتگی ها (خسوف) نیز استفاده می کرده اند.

استونهنج تنها بنای سنگی نجومی نیست. تعدادی سازه های سنگی از این دست در انگلستان و شما اروپا شناخته شده است. به نظر می رسد که برخی از این بناها از لحاظ ساختمانی، به ویژه نسبت به موقعی طلوع خورشید در آغاز تابستان، جهت گیری های نجومی دارند. اخترشناسی در تمدن های اولیه چین

تصور بر این است که چینی ها حدود ۱۵ هزار سال ق.م نخستین بار ستاره ها ار در گروه هایی قرار دادند که ما امروزه آن ها را صورت های فلکی می نامیم. آن ها حتی پیش از سال ۱۴۰۰ ق.م نیز تقویم داشتند. منجمان چینی رصدهای زیاد و ارزشمندی انجام داده اند. برای مثال، ۳۷۲ دنباله دار را مشاهده و ثبت کرده اند. این رصدها در خلال سال های ۱۶۲۱ ق.م تا ۶۱۱ ق.م انجام شده است. امروزه اخترشناسان از این یادداشت ها برای شناسایی دنباله دارهای تناوبی استفاده می کنند. یکی از رصدهای جالب توجه و معروف آن ها، ثبت انفجار ابر نواختر سال ۱۰۵۴ میلادی در صورت فلکی ثور (گاو) بوده است. در آن زمان، ناگهان این ستاره به درخشندگی زیادی رسید و با چشم غیر مسلح دیده شد. البته با گذشت زمان، دوباره کم نور شد. امروزه اخترشناسان، سحابی به جا مانده از آن انفجار را با تلسکوپ های بزرگ رصد کرده اند. مصر

اخترشناسان در مصر قدیم، کاهن بودند و فقط اجازه داشتند که علم نجوم را یاد بگیرند. پیشینه رصدهای مصریان شناخته شده نیست. شاید به این دلیل که کاهنان سعی می کردند کتاب های نجومی را میان خودشان حفظ کنند.

اخترشناسان مصری دوره تناوب حرکت سیارات را با رصد تعیین کردند. برخی از پژوهشگران اعتقاد داند که ساعت های آبی، عقربه ای و آفتابی نخستین بار پیش از قرن هفتم ق.م در مصر توسعه یافتند. همچنین آن ها برای زاویه سنجی در آسمان ابزارهای قابل حملی را ساخته بودند. به نظر می رسد که رصدهای منجمان مصری چندان دقیق نبوده و دانسته های ریاضی آن ها اندک بوده است. از این ر در مواردی که به ریاضیات پیشرفته نیاز بوده است، به ساده سازی متوسل می شدند. بابِل

بابلی ها یکی از تمدن های پیشرفته در بین النهرین را داشتند. آن ها برای محاسبه حرکت ماه و سیارات روش هایی را ابداع کردند. ریاضیات بابلی های پیشرفته تر بود. آن ها ۶۰ را مبنای عددی قرار دادند. اکنون ما یک دایره را به ۳۶۰ درجه، یک درجه را به ۶۰ دقیقه و یک دقیقه را به ۶۰ ثانیه تقسیم می کنیم و این روش از آن ها اقتباس شده است. اخترشناسان بابلی رصدکنندگان ماهری بودند. در کتیبه های به جا مانده از آن ها، گزارش های دقیقی از رصد خورشید گرفتگی ها به چشم می خورد. آن ها متوجه شدند که خورشید گرفتگی ها در دوره ای منظم به نام ساروس که معادل ۱۸ سال و ۱۱ روز است، تکرار می شوند. منشا دایره البروج و تعدادی از صورت های فلکی که امروزه کاربرد دارند، به تمدن بابل باز می گردد. یونان

نجوم در یونان بر پایه نجوم بابلی ها و مصریان شکل گرفت؛ اما نجوم در یونان بسیار پیشرفت کرد و راه های تحلیلی جدیدی برای تعبیر پدیده های نجومی ابداع شد. این گرایش علمی به کیهان احتمالا در آغاز به دلیل تفکرات دو فیلسوف یونانی یعنی طالس و فیثاغورس بود. اخترشناسان یونان به پژوهش ها و رصدهای خود صورت ریاضی و هندسی دادند. این، کاری بود که در تمدن ها پیشتر مانند بابل تا این حد انجام نشده بود. افلاطون (۴۲۸ – ۳۴۷ ق.م) استدلال می کرد که کامل ترین شکل هندسی، دایره است. بنابراین، هر حرکتی در عالم، دایره ای و یا ترکیبی از دایره است. پس از آن، اخترشناسان، همه حرکت های اجرام آسمانی را بر اساس قانون “حرکت دایره ای یکنواخت” تحلیل کردند.

امروزه می دانیم که حرکت ظاهری ستاره ها و سیارات در آسمان در مدت یک شبانه روز، ناشی از حرکت وضعی زمین است. اما منجمان آن روزگار، تصور می کردند که زمین ثابت است و اجرام آسمانی به دور زمین می گردند. مخالفان حرکت زمین می گفتند: “اگر زمین می چرخد، چرا اشیا به طور قائم سقوط می کنند؟ چرا بر اثر چرخش زمین، گردبادهای مداوم وجود ندارد؟”

آگاهی نداشتن از برخی قوانین فیزیک، چنین پرسش هایی را ایجاد می کرد. فیثاغورس نخستین کسی بود که زمین را کروی دانست. او اعتقاد داشت که ستاره ها، خورشید، ماه و پنج سیاره (شناخته شده در آن روزگار) همگی بر کره ای قرار دارند که آن ها را حمل می کند. اقلیدوس سیندوسی (۴۰۹ – ۳۵۶ ق.م) که شاگرد افلاطون بود، نظر فیثاغورس را گسترش داد. او عقیده داشت که ستاره ها روی کره ای ثابت و سیارات، خورشید و ماه روی کره های متحدالمرکز حمل می شوند. او برای هر حرکت، مانند گردش روزانه، حرکت سالانه ستاره ها و … یک کره جداگانه در نظر می گرفت.

ارسطو (۳۸۴ – ۳۲۲ ق.م) نیز یکی از مشهورترین فیلسوفان یونان باستان بود که اخترشناسان برای دو هزار سال، مدل عالم را بر مبنای نظریاتش پذیرفتند. او عقیده داشت که عالم به دو بخش تقسیم می شود:

یکی، زمین که تغییر پذیر است؛ و دیگری، آسمان که ثابتت و تغییر ناپذیر است. ارسطو زمین را در مرکز عالم قرار داد. به همین دلیل مدل او را زمین مرکزی می نامند. او تعداد کره هایی را که اقلیدوس پیشنهاد کرده بود، به ۵۶ رساند. این فرض را هم مطرح کرد که ممکن است حرکت روزانه ظاهری آسمان به دلیل گردش زمین به دور خودش باشد؛ اما به دلیل نامعلومی او این فرض را رد کرد. ارسطو با دو دلیل مهم اثبات کرد که شکل زمین کروی است؛ اول این که در هنگام ماه گرفتگی، شکل سایه زمین که روی ماه می افتد، دایره است و جسم کروی، سایه ای دایره ای ایجاد می کند.

دومین استدلال این بود که اگر شخصی بر سطح زمین از شمال به جنوب یا برعکس حرکت کند، در افق دید او ستاره هایی ناپدید و ستاره های جدیدی پدیدار می شوند. تنها توجیه این مساله این است که شخص باید در سطح کروی حرکت کرده باشد.

حدود یک قرن پس از ارسطو در اسکندریه، اخترشناس معروفی به نام اَریستارخوس ساموسی (۳۱۰ – ۲۳۰ ق.م) زندگی می کرد. او عقیده داشت که خورشید و ستاره ها ثابت اند و خورشید در مرکز کره آسمان قرار دارد. اریستارخوس، زمین را کره ای می دانست که به دور خودش و به دور خورشید می گردد. احتمالا او نخستین کسی بوده که فرضیه خورشید مرکزی را مطرح کرده است. اما بیشتر نوشته های او از بین رفته است. اریستارخوس فاصله ماه و خورشید را نسبت به قطر زمین اندازه گرفت؛ اما به دلیل فرض های نامناسب نتیجه محاسبات او دور از واقعیت است.

اخترشناسان یونانی بعدی، فرضیه خورشید مرکزی را رد کردند؛ چون استدلال می کردند که اگر زمین به دور خورشید بگردد، در زمان های مختلف سال به دلیل پدیده اختلاف منظر (یکی از مهم ترین و دقیق ترین روش های اندازه گیر فاصله ستاره ها تا زمین)، موقعیت ستاره ها در آسمان باید جابه جا شود. البته امروزه می دانیم که فاصله ستاره ها از ما بسیار زیاد است. از این رو، زاویه اختلاف منظر حتی برای نزدیک ترین ستاره ها نیز بسیار بسیار کوچک است. در نتیجه، اندازه گیری آن با ابزارهای اخترشناسان یونان در آن زمان ممکن نبود.اِراتوستن (۲۷۰ – ۱۹۶ ق.م) در اسکندریه، رئیس کتابخانه بود. شهرت او به این دلیل است که با روش هوشمندانه ای محیط زمین را محاسبه کرد.یکی از برزگ ترین اخترشناسان پیش از میلاد، اَبَرخُس (۱۹۰ – ۱۲۰ ق.م) بوده است. کارهای او بسیار چشمگیر و جالب توجه بوده است. ابرخس، رصدخانه ای در جزیره رُدِز ساخت و فهرستی از مشخصات و موقعیت ۸۵۰ ستاره تهیه کرد. او ستاره ها را بر اساس درخشندگی ظاهری شان در شش گروه یا قدر رده بندی کرد. امروزه مقیاس قدر ظاهری او با تغییراتی همچنان کاربرد دارد (وقتی به ستاره های می نگریم، بازرترین تفاوت آن ها را اختلاف درخشندگی ظاهرشان می بینیم. درخشندگی ظاهری ستاره ها را برای ناظر زمینی قدر ظاهری می گویند). شاید جالب توجه ترین کشف او، توجه به تغییر مکان قطب شمال آسمانی باشد. ابرخس با بررسی رصدهایی که در خلال یک قرن و نیم پیش از او انجام شده بود، دریافت که محور گردش زمین می گردد و جهت فضایی آن تغییر می کند. امروزه این را حرکت تقدیمی می نامند. یک دور گردش فضایی محور زمین ۲۶ هزار سال طول می کشد. ابرخس، اسطرلاب را اختراع یا تکمیل کرد (شکل زیر. با اسطرلاب می توان ارتفاع ستاره ها، ماه و خورشید را تعیین کرد. همچنین اسطرلاب، نمودارها و صفحه هایی دارد که تعیین مکان ستاره ها نسبت به افق، تعیین مکان خورشید و ماه و سیارات را نسبت به ستاره های ثابت و تعیین زمان را ممکن می کند. اخترشناسان قدیم با استفاده از اسطرلاب، زمان طلوع و غروب ستاره ها، خورشید و ماه و سیارات را تعیین می کردند. از اسطرلاب در اندازه گیری های زمینی هم می توان استفاده کرد. مثلا می توان فواصل اجسام، ارتفاع کوه و عمق چاه را اندازه گرفت). این ابزار تا قرن ها پس از او، مهم ترین ابزار اخترشناسان در تمدن ها گوناگون بود.

ابرخس، اسطرلاب را اختراع یا تکمیل کرد. با اسطرلاب می توان ارتفاع ستاره ها، ماه و خورشید را تعیین کرد. همچنین اسطرلاب، نمودارها و صفحه هایی دارد که تعیین مکان ستاره ها نسبت به افق، تعیین مکان خورشید و ماه و سیارات را نسبت به ستاره های ثابت و تعیین زمان را ممکن می کند. اخترشناسان قدیم با استفاده از اسطرلاب، زمان طلوع و غروب ستاره ها، خورشید و ماه و سیارات را تعیین می کردند. از اسطرلاب در اندازه گیری های زمینی هم می توان استفاده کرد. مثلا می توان فواصل اجسام، ارتفاع کوه و عمق چاه را اندازه گرفت

آخرین اخترشناس و ریاضیدان دوران باستان، بطلمیوس نام دارد. زمان و مکان تولد او مشخص نیست. اما او در حدود سال ۱۴۰ میلادی در اسکندریه زندگی می کرده است. بطلمیوس به مدل ارسطویی عالم صورت ریاضی داد و مدل زمین مرکزی ارسطو را کامل کرد. همان طور که گفتیم، اخترشناسان یونان اعتقاد داشتند که اجرام آسمانی در مسیرهای دایره ای یکنواخت به دور زمین می گردند؛ اما با فرض مسیرهای دایره ای ساده، حرکت های بازگشتی (رجوعی) سیارات قابل توجیه نبود. بطلمیوس برای توجیه حرکت بازگشتی سیارات، حرکت آن ها را در دو مسیر دایره ای توضیح داد. او حرکت سیارات را به این شکل نشان داد که آن ها روی یک دایره ران (فلک تدویر) به طور یکنواخت روی دایره ای بزرگ تر به نام فلک حامل دور می زنند. البته در مدل او، زمین کمی دورتر از مرکز قرار داشت. بطلمیوس بر اساس این طرح، حرکت سیارات را با دقت مناسبی محاسبه کرد.بطلمیوس برای توجیه حرکت بازگشتی سیارات، حرکت آن ها را در دو مسیر دایره ای توضیح داد. او حرکت سیارات را به این شکل نشان داد که آن ها روی یک دایره ران (فلک تدویر) به طور یکنواخت روی دایره ای بزرگ تر به نام فلک حامل دور می زنند. البته در مدل او، زمین کمی دورتر از مرکز قرار داشت. بطلمیوس بر اساس این طرح، حرکت سیارات را با دقت مناسبی محاسبه کرد.حدود سال ۱۴۰ میلادی بطلمیوس نتیجه کارهای خود و دیگر اخترشناسان یونان را در کتابی به نام “مَجِسطی” عرضه کرد. البته نام اصل این کتاب چیز دیگری بود؛ اما بعدها اخترشناسان مسلمان، این کتاب را “مجسطی” نامیدند که امروزه نیز به همین نام است. کتاب مجسطی تا حدود ۱۵۰۰ سال بعد معتبرترین کتاب اخترشناسی و مدل زمین مرکزی بطلمیوس هم معتبرترین نظر درباره توجیه حرکت سیارات به حساب می آمد.مدرسه اسکندریه تا پنج قرن بعد نیز پابرجا بود. اما پس از بطلمیوس، پیشرفت نجوم عملا در یونان متوقف شد. تمدن اسلام

تا حدود هزار سال بعد هم نجوم در میان اخترشناسان مسلمان رواج داشت و در واقع نجوم عمدتاً از یونان به کشورهای اسلامی انتقال یافت. بسیاری از کتاب های اخترشناسی از یونانی به عربی ترجمه شدند؛ از جمله “مجسطی” که مهم ترین کتاب نجومی در میان اخترشناسان مسلمان به شمار می رفت. یکی از دلایل گرایش مسلمانان به نجوم، نزدیکی کانون نجوم یونان به سرزمین های اسلامی بود. دیگر این که بسیاری از فریضه های دینی اسلام با پدیده های نجوی ارتباط دارد. همان طور که می دانید، ادای فریضه نماز، با پدیده های نجومی مانند طلوع و غروب خورشید، سپیده صبح و … ارتباط دارد.

منجمان مسلمان برای تعیین جهت قبله و محاسبه زمان دقیق نمازها، به مثلثات کروی نیاز داشتند. البته مثلثات کروی در دیگر محاسبات نجومی نیز کاربرد داشته است و دارد. بطلمیوس برای محاسبات مربوط به مثلثات کروی از شیوه نادقیقی استفاده می کرد. به نظر می رسد که از شش رابطه جدید مثلثاتی (یعنی سینوس، کسینوس، تانژانت، کتانژانت، سکانت و کسکانت)، پنج مورد از آن ها در ریاضیات و نجوم دوره اسلامی ریشه دارند و فقط سینوس خاستگاه هندی دارد.ابوریحان بیرونی منجم مشهور ایرانی در قرن چهارم هجری برای نخستین بار مثلثات کروی را به صورت علمی مستقل ارائه داد.در تقویم مسلمانان، آغاز ماه های قمری به رویت هلال در آغاز هر ماه بستگی دارد. البته در مورد پدیده هایی مانند طلوع و غروب، روش های محاسباتی منجمان یونان در دسترس مسلمانان بود، اما در مورد رویت هلال، در نجوم یونان کاری انجام نشده بود. منجمان مسلمان با رصدهایی به ضابطه های گوناگونی در زمینه رویت هلال دست یافتند.یکی از مهم ترین کارهای منجمان مسلمان، نامگذاری ستاره ها بود. بسیاری از نام های امروزی ستاره های نیز مستقیما عربی است، و یا به نوعی تغییر شکل یافته از عربی، همچنان کاربرد دارند. این نام ها در کتاب “صورالکواکب” از عبدارحمن صوفی، منجم بزرگ ایرانی قرن چهارم هجری قمری آمده است. او در این کتاب، موقعیت ستاره ها را مشخص کرده و از صورت های فلکی نقاشی هایی کشیده است.یکی از مهم ترین کارهای منجمان مسلمان، نامگذاری ستاره ها بود. بسیاری از نام های امروزی ستاره های نیز مستقیما عربی است، و یا به نوعی تغییر شکل یافته از عربی، همچنان کاربرد دارند. این نام ها در کتاب “صورالکواکب” از عبدارح��ن صوفی، منجم بزرگ ایرانی قرن چهارم هجری قمری آمده است. او در این کتاب، موقعیت ستاره ها را مشخص کرده و از صورت های فلکی نقاشی هایی کشیده است.از دیدگاه کلی، منجمان مسلمان بیشتر پیرو منجمان یونان بودند. آن ها فرضیه زمین مرکزی بطلمیوس را پذیرفتند؛ اما با گذشت زمان و طی قرن ها، خطاهای مدل بطلمیوسی در پیش بینی موقعیت سیارات جمع و زیاد شد. آن ها کوشش می کردند با تغییراتی، مدل بطلمیوس را برای عصر خود تصحیح کنند. به این ترتیب، نقدها و مدل های جدیدی از هیات بطلمیوسی عرضه شدند که البته همه آن ها، زمین مرکزی بودند.منجمان مسلمان نتیجه رصدهای نجومی را که انجام می دادند، در جدول هایی وارد می کردند. آن ها مجموع این جدول های و روش های محاسباتی را در کتاب هایی به نام “زیج” جمع آوری می کردند. برخی از مهم ترین زیج های دوره اسلامی عبارتند از: “زیج صابی” ازبتانی حدود ۲۹۰ هجری قمری (ه.ق)، “زیج جامع کوشیار” از کوشیار گیلانی حدود ۳۹۰ ه.ق، “زیج ایلخانی” از خواجه نصیرالدین طوسی حدود ۶۴۰ ه.ق، “زیج خاقانی” از غیاث الدین جمشید کاشاین حدود ۸۲۰ ه.ق و “زیج الغ بیک” حدود ۸۴۰ ه.ق. انقلاب کپرنیک در اخترشناسی

نیکولاس کوپرنیک، اخترشناس لهستانی در قرن شانزدهم، تحولی بنیادی در اخترشناسی پدید آورد. فرضیه زمین مرکزی از بطلمیوس برای حدود ۱۵۰۰ سال تنها نظر معتبر درباره توصیف عالم بود و کلیسا به شدت از آن دفاع می کرد. هرکس در نظرات ارسطو و بطلمیوس تردید می کرد، مورد اذیت و آزار قرار می گرفت.کپرنیک در زمان تحصیل در کالج به اخترشناسی علاقه مند شد. در آن سال ها، او نظرات بطلمیوس را مورد تردید قرار داد و این عقیده را مطرح کرد که “خورشید در مرکز عالم قرار دارد و سیارات به دور آن می گردند”. البته او هم مانند اخترشناسان یونانی تصور می کد که “ستاره های بر کره ای ثابت و بدون حرکت قرار دارند؛ اما به دلیل حرکت وضعی زمین به نظر می رسد که به دور زمین می گردند”. بر این اساس، نظریه “خورشید مرکزی” او صحیح بود؛ اما تصور کلی او از عالم درست نبود.کپرنیک با کلیسا ارتباط نزدیکی داشت و برای این که از آزار کلیسا در امان بماند، نظراتش را فقط به صورت دست نوشته هایی در میان دوستان نزدیکش توزیع کرده بود. او چند سال از وقت خود را برای نوشتن کتابی به نام “گردش اجرام آسمانی” صرف کرد. کپرنیک ویراستاری نهایی محاسبات ریاضی کتاب را در پایان عمر و در هنگام بیماری انجام داد. متاسفانه او صورت نهایی کتاب چاپ شده را ندید و از دنیا رفت.کپرنیک در کتابش، نادرست بودن نظریه بطلمیوس را ثابت نکرد؛ چون در آن زمان، شواهدی برای رد آن شناخته نشده بود. نکته جالب توجه این بود که روش محاسبه کپرنیک و بطلمیوس برای موقعیت سیارات، هر دو به اندازه دو درجه خطا داشتند. تفاوت در این بود که کپرنیک، خورشید را در مرکز منظومه شمسی می دانست و عقیده داشت که سیارات در مداهایی به دور آن می گردند. کپرنیک به این نکته پی برد که اگر سیارات نزدیک تر به خورشید، سریع تر و سیارات دورتر آهسته تر به دور خورشید بگردند، می توان حرکت بازگشتی (رجوعی) سیارات دورتر از زمین (مانند مریخ) را بدون در نظر گرفتن فلک تدویر توضیح داد. در آن زمان، برتری نظریه خورشید مرکزی کپرنیک نسبت به نظریه بطلمیوس فق صورت ساده تر و زیباتر آن بود.

گالیله، مدافع کپرنیک

گالیلئو گالیله در سال ۱۵۶۴ میلادی در پیزای ایتالیا متولد شد. او در آغاز ورود به دانشگاه در رشته پزشکی تحصیل می کرد، اما علاقه واقعی او به ریاضیات، مکانیک و نجوم بود. تردیدی نیست که گالیله در ریاضیات با استعداد بوده است؛ چون چهار سال پس از رها کردن رشته پزشکی، به درجه استادی ریاضیات در دانشگاه پیزا رسید. در سال ۱۶۰۹ میلادی او با استفاده از چند عدسی، یک تلسکوپ ساخت؛ البته او نخستین سازنده تلسکوپ نبود؛ اما او نسختین کسی بود که با تلسکوپ به مشاهده اجرام آسمانی پرداخت. کشف هایی که او با تلسکوپ انجام داد، بسیار جالب توجه بودند و مسیر دانش اخترشناسی را تغییر داد. گالیله، ماه را رصد کرد و متوجه شد که سطح ماه، صاف و هموار نیست. او حتی ارتفاع کوه های ماه را از روی سایه آن ها محاسبه کرد. از مهم ترین کشف های گالیله با تلکسوپ، مشاهده شکل های هلالی زهره (شبیه شکل های هلالی ماه) بود. این کشف چند نتیجه داشت؛ اول این که نشان داد سیارات از خود نوری ندارند. دیگر این که براساس نظر بطلمیوس، زهره در میان زمین و خورشید قرار دارد و به دور زمین می گردد. اگر این نظر درست بود، شکل های هلالی زهره همواره نازک دیده می شدند. اما گالیله شکل های هلالی نیمه (تربیع) و نزدیک به کامل از زهره مشاهده کرد. به این ترتیب نتیجه گرفت که زهره در مسیری میان زمین و خورشید، به دور خورشید می گردد. این، یکی از شواهدی بود که پیروزی نظریه خورشید مرکزی کپرنیک را بر نظریه زمین مرکزی بطلمیوس نشان داد.اما گالیله شکل های هلالی نیمه (تربیع) و نزدیک به کامل از زهره مشاهده کرد. به این ترتیب نتیجه گرفت که زهره در مسیری میان زمین و خورشید، به دور خورشید می گردد. این، یکی از شواهدی بود که پیروزی نظریه خورشید مرکزی کپرنیک را بر نظریه زمین مرکزی بطلمیوس نشان داد.

افزون بر این، گالیله با تلسکوپ، قمرهای مشتری را رصد کرد. او پس از چند شب رصد، متوجه شد که آن ها به دور مشتری می گردند. این کشف نیز اهمیت زیادی داشت. چون برخی از مخالفان نظریه کپرنیک اعتقاد داشتند که “اگر زمین به دور خورشید بگردد، ماه از زمین جدا می ماند!”. این کشف نشان داد که ممکن است در حین حرکت جسم، اجرامی نیز به دور آن بگردند.

گالیله لکه های خورشید را نیز رصد کرد و متوجه شد که آن ها در سطح خورشید پدیدار و ناپدید می شوند. او با این کشف، نظر ارسطو را مبنی بر این که اجرام آسمانی ثابت و بی تغییرند، رد کرد.

گالیله در سال ۱۶۰۱ میلادی کتابی را با عنوان “پیک آسمانی” منتشر کرد. او در آن کتاب، اجرامی را که با تلسکوپ مشاهده کرده بود، توصیف کرد و نشان داد که رصدهایش نظریه خورشید مرکزی کپرنیک را تایید می کنند. پس از این، کتاب دیگری را با عنوان “گفت و گویی درباره دو مجموعه اصلی جهان” منتشر کرد. این کتاب گفت و گویی میان سه دوست درباره نظریه بطلمیوس و کپرنیک بود. گالیله در سال ۱۶۳۳ میلادی به دلیل نظراتش از سوی دستگاه تفتیش عقاید کلیسا مورد بازجویی قرار گرفت. آن ها گالیله را مجبور کردند که خود را گناهکار بداند و عقیده اش را انکار کند. برای مجازات، گالیله را به وطنش تبعید کردند و او ده سال پایان عمرش را در آنجا گذراند.

مدت زمان میان مرگ کپرنیک و گالیله ۹۹ سال است که آن را می توان مرحله گذر از نظریه بطلمیوس به کپرنیکی دانست. در این دوره، نجوم جدید پایه گذاری شد. تیکو براهه

سه سال پس از انتشار کتاب کپرنیک، اخترشناس مشهور دانمارکی به نام تیکو بِراهِه (۱۵۴۶ – ۱۶۰۱ میلادی) به دنیا آمد. تیکو رصدگر دقیقی بود. او پی برد که موقعیت های واقعی سیارات با موقعیت های محاسبه شده آن ها در جدول ها، بسیار متفاوت است و برای نظریه پردازی درباره حرکات سیارات، به رصدهای طولانی تر و دقیق تر نیاز است. فردریک دوم، پادشاه دانمارک از تیکو حمایت کرد و او توانست رصدخانه بزرگی را در جزیره هاوِن بنا کند. تیکو ۲۰ سال در این جزیره به رصد پرداخت. مشاهدات رصدی او تا ده بار دقیق تر از رصدهای پیشین بود. او نظریه خورشید مرکزی کپرنیک را رد کرد و عقیده داشت که سیارات به دور خورشید می گردند؛ اما خورشید به همراه سیارات و ماه، همگی به دور زمین می گردند. البته محاسبات موقعیت سیارات در روش تیکو و کپرنیک شبیه به هم است. یوهانس کپلر

یوهانس کپلر (۱۵۷۱ – ۱۶۳۰ میلادی) در آلمان متولد شد. کپلر با گالیله هم عصر بود و با وی مکاتباتی هم داشت. کپلر از طرفداران نظریه کپرنیک بود. او یک سال پیش از مرگ تیکو به صورت دستیار با او همکاری می کرد. پس از مرگ تیکو در سال ۱۶۰۱ میلادی، او جانشین تیکو شد و در طول ۲۵ سال بعد، مشاهدات تیکو را تحلیل کرد. بررسی ویژه او درباره مریخ بود. چون تیکو قبلا رصدهای زیادی در این باره انجام داده بود، کپلر به مدت یک دهه کوشش کرد که حرکت این سیاره را با مدارهای دایره توجیه کند، اما نتیجه نگرفت. سرانجام متوجه شد که با مدارهای بیضی شکل می توان حرکت مریخ (و دیگر سیارات) را به خوبی توصیف کرد. کپلر با تحلیل رصدهای تیکو، سه قانون مهم را درباره حرکت سیارات کشف کرد.

در سال ۱۶۲۸ میلادی جدول های نجومی که نتیجه رصدهای تیکو و تحلیل های بعدی کپلر بود، منتشر شدند. این جدول ها را به احترام امپراتور رادولف، “جدول های رادولفی” نامیدند. جدول های رادولفی بر مبنای نظریه خورشید مرکزی کپرنیک و طرح مدارهای سیاره ای بیضی شکل کپلر تهیه شدند. کپلر با استفاده از این جدول ها توانست عبور سیارات عطارد و زهره را از مقابل قرص خورشید در سال ۱۶۳۱ میلادی پیش بینی کند. ایزاک نیوتون

ایزاک نیوتون (۱۶۴۳ – ۱۷۲۷ میلادی) حدود یک سال پس از مرگ گالیله در انگلستان متولد شد. او در سال ۱۶۶۵ میلادی از کالج ترینیتی کمبریج درجه لیسانس علوم انسانی را اخد کرد. در سال ۱۶۶۵ بیماری طاعون در لندن فراگیر شد و به همین دلیل نیوتون به شهر زادگاهش بازگشت و در خلال چند سال درباره ریاضیات، نور و مکانیک مطالعه و پژوهش کرد؛ اما او نتایج کارهایش را منتشر نکرد. اخترشناس معرف، ادموند هالی از کسانی بود که نیوتون را تشویق کرد تا نتایج تحقیقاتش را منتشر کند.

نیوتون در سال ۱۶۸۷ میلادی کتابی به نام “فلسفه طبیعی اصول ریاضیات” منتشر کرد. او در این کتبا برای نخستین بار نشان داد که برخی از قوانین اساسی حرکت، جهانی هستند. نیوتون سه قانون را درباره حرکت به شرح زیر مطرح کرد:

۱. اگر نیرویی از خارج وارد نشود، اندازه حرکت یک دستگاه ثابت می ماند.

۲. اگر نیرویی بر جسمی وارد شود، جسم در جهت نیرو شتاب می گیرد و اندازه حرکت آن جسم به نسبتی تغییر می کند که از نظر عددی با آن نیرو برابر است.

۳. نیروها همیشه متقابل هستند. بنابراین اگر نیرویی بر جسم وارد شود، آن جسم با نیرویی مساوی و مخالف با آن نیرو واکنش نشان می دهد.

نیوتون ثابت کرد که سه قانون کپلر، روابطی هستند که آن ها را براساس قانون گرانش می توان تعریف کرد. او صورت کاملتری از قانون سوم کپلر مطرح کرد. کار جالب نیوتون در زمینه نورشناسی، اختراع تلسکوپ بازتابی (آینه ای) در سال ۱۶۶۸ میلادی بود. امروزه، بزرگ ترین تلسکوپ های جهان از گونه بازتابی هستند. نیوتون را می توان پایه گذار فیزیک جدید دانست و او بود که کاربردهای این علم را در اخترشناسی نشان داد.

[infoteeechnology]

امنیت در فناوری اطلاعات چیست

استفاده از رایانه در کسب و کار از زمانی متحول و فراگیر شد که دسترسی به اطلاعات با سرعت بالا و هزینه کم امکان پذیر گردید. این تحول به شرکتهایی که در گذشته از رایانه برای واژه پردازی و یا ذخیره اطلاعات استفاده می کردند، اجازه داد که رایانه های خود را به صورت شبکه درآورند و آن شبکه را به اینترنت متصل کنند. نیروهای رقابتی و شرایط سریع کسب و کار، سازمانها را مجبور ساخته است که برای بقا، شبکه های خود را به روی دیگران باز کنند و تا جایی که ممکن است از راه کارهای الکترونیک برای کسب و کار استفاده کنند درحالی که این تحولات منافع بسیاری در گسترش تجارت امکان کار در خارج از اداره و حمایت نیروهای فروش در خارج از شرکت را برای بسیاری از شرکتها ایجاد می کند. متاسفانه خطراتی مانند ویروس‌های رایانه ای و خرابکاریهای رایانه‌ای را نیز به همراه خود می آورد. به طورمعمول اخبار روز شامل گزارشهایی درباره آخرین کرمها و ویروسهای رایانه‌ای و خرابکاریهای روزافزون رایانه در شرکتها وسازمانهای مختلف است. اینگونه اخبار ممکن است مدیر یک شرکت را بر آن دارد که بگوید استفاده از اینترنت در تجارت به خطراتش نمی‌ارزد. درحالی که خطرات جدی و واقعی، هنگامی که شناخته شوند می توان با آنها برخورد مناسب داشت و جلو بروز آنها را به میزان قابل ملاحظه ای گرفت. استفاده روزافزون از اینترنت توسط شرکتهای کوچک و متوسط، لزوم آگاهی و یادگیری بیشتر درموردامنیت اطلاعات در سیستم‌های رایانه ای را برای مدیران این شرکتها ایجاب می‌کند. در اینجا هدف ما ارائه اطلاعاتی است که بتواند به شرکتها کمک کند تا ضمن استفاده از اینترنت و شبکه‌های رایانه ای در برابر خطرات ناشی از ویروسها و خرابکاریهای رایانه‌ای نیز از خود محافظت کنند. امنیت اطلاعات به طورکلی امنیت اطلاعات در سه اصل زیر خلاصه می شود:

محرمانه بودن: بدین معنی که فقط افراد مجاز حق دسترسی به اطلاعات را داشته باشند. صحت و استحکام: بدین معنی که اطلاعات دست نخورده بماند و تغییر در آنها فقط توسط افراد مجاز در صورت لزوم به صورت درست و قابل پیگیری انجام شود. دردسترس بودن: بدین معنی که اطلاعات درموقع نیاز به صورت قابل استفاده دردسترس قرار گیرد.

تهدیدها تهدیدهای امنیتی مربوط به اطلاعات رایانه ای و یا به عبارتی حملات رایانه‌ای شامل مواردی می شود که حداقل یکی از اصول سه گانه امنیت را مخدوش سازد. هدف از یک حمله رایانه ای در کنترل گرفتن یک یا چند رایانه به منظور از کارانداختن، مخدوش کردن یا سوءاستفاده از اطلاعات موجود در آنها ویا به کارگیری آنها برای خرابکاری در رایانه‌های دیگر است. کسانی که به این حملات دست می‌زنند یا به اصطلاح خرابکارها معمولا” سه دسته هستند:

افراد آماتور که اغلب اطلاعات دقیقی از نحوه کار سیستم های عامل و فناوری اطلاعات نداشته و صرفا” برای تفریح از برنامه‌ها و ابزارهای از پیش تهیه شده برای دسترسی به رایانه‌های محافظت نشده استفاده می‌کنند این افراد را SCRIPT KIDDIES یا SREKCARC می‌نامند. خرابکاران حرفه ای که معمولا” در ازای دریافت پول اطلاعات ذیقیمت شرکتها را دراختیار رقبای آنها یا گروههای ذینفع قرار می‌دهند و یا در سیستم شرکتهای رقیب خرابکاری می‌کنند. این افراد در امور فناوری اطلاعات وارد بوده واز آسیب‌پذیریهای سیستم های عامل و برنامه‌های مورداستفاده مطلع بوده و قادرند ردپای خود را ناپدید سازند. این افراد را در اصطلاح هکرها (HACKERS) می‌گویند. کارکنان فعلی شرکتها و یا کارکنان سابق آنها که به نحوی از شرکت مذکور نارضایتی داشته و به قصد انتقامجویی و یا صدمه زدن در سیستم‌های اطلاعاتی شرکت با استفاده از دانش و اطلاعات خود از سیستم‌های موردنظر به خرابکاری دست می زنند.

حملات رایانه ای معمولا” در سه مرحله انجام می شود

مرحله اول – شناسایی و جمع آوری اطلاعات درمورد رایانه هدف؛ مرحله دوم – یافتن نقاط آسیب پذیر و راههای واردشدن به سیستم به عنوان یک کاربر مجاز؛ مرحله سوم – درصورت امکانپذیر نبودن مرحله دوم تلاش برای دسترسی به رایانه هدف از طریق دیگر و بدون استفاده از مشخصات کاربران مجاز انجام می پذیرد.

انواع تهدیدهای رایانه ای تهدیدهای رایانه ای به صورت زیر دسته‌بندی می شوند:

ویروسها و کرمها : اینها برنامه‌های کوچکی هستند که ازطریق پست الکترونیک و یا نرم افزارهای آلوده به این ویروسها وارد یک رایانه شده و در آنجا به صدمه زدن و خرابکاری در برنامه ها و یا اطلاعات رایانه مذکور می پردازند. اسب تروا (TROJAN HORSE): برنامه‌هایی هستند که ظاهرا” ماهیت خرابکاری نداشته به صورت برنامه‌های بازی و یا کمکی وارد سیستم شده و سپس در خفا به کارهای غیرمجاز و کنترل رایانه و سرقت اطلاعات محرمانه و یا شخصی کاربر می‌پردازند. از کارانداختن (DENIAL OF SERVICE): این عمل با ایجاد تعداد زیادی تقاضای سرویس از یک سیستم انجام شده و درنتیجه سیستم مذکور کارایی خود را از دست داده و یا از کار می افتد. درنتیجه سیستم نمی تواند خدمات لازم را به مشتریان واقعی خود ارائه کند. نظیر مشغول کردن یک تلفن. شنود اطلاعات : در این مورد در مسیر ارتباطات ازطرق گوناگون اطلاعات مبادله شده سرقت و یا شنود می شوند. وب سایت های تقلبی (PHISHING) : در این مورد یک وب سایت تقلبی با شکل و قیافه و امکانات کاملا” مشابه به یک وب سایت واقعی طراحی و دراختیار کاربران قرار می‌گیرد و بدین‌وسیله اطلاعات شخصی و محرمانه کاربران را به سرقت می برند.

محافظت برای محافظت از سیستم‌های اطلاعاتی رایانه‌ای شناسایی قسمتهای مختلف سیستم و آسیب پذیریهای موجود در آن ضروری است. پس از شناسایی و رفع آسیب پذیریهای سیستم باید مرتباً مواظب بود که آسیب پذیریهای جدید به وجود نیاید و به طور متناوب سیستم را بررسی کرد تا از امنیت آن مطمئن شد درحالی که هیچگاه نمی‌توان صددرصد از امنیت یک سیستم مطمئن بود ولی با اقدامات زیر می توان تا حد بسیار بالایی امنیت وحفاظت از یک سیستم را فراهم ساخت:

تهیه نقشه و راهنمای سیستم: این کار شامل شناسایی رایانه ها و شبکه‌های متصل و غیرمتصل به اینترنت و به خط تلفن و یا بی سیم، نرم افزارها و سیستم های عامل مورداستفاده نرم افزارهای ضدویروس و محافظ و اطلاعات و برنامه های حساس تجاری خواهدشد؛ تهیه سیاست امنیتی: این کار شامل تعریف سیاستهای مربوط به استفاده از رایانه‌‌ها توسط کارکنان و روشهای مورداستفاده در امنیت و حفاظت اطلاعات است. این سیاست چارچوبی را برای حفاظت از شبکه‌های رایانه‌ای و منابع اطلاعاتی موجود در آنها تعیین می‌کند. این سیاست باید به سادگی برای مدیران و کارکنان قابل درک بوده و تمامی نکات و موارد مربوط به امنیت را دربرگیرد. ازجمله مطالب مهم این سیاست عبارتند از: تعریف استفاده مجاز، چگونگی احراز هویت و انتخاب کلمه رمز، مسئولیت به روز کردن نرم افزارهای موجود در هر رایانه اقدامات لازم درهنگام بروز یک حمله و یا ویروس رایانه ای و مسئولیتهای افراد دراین مورد. معمولاً سیاست امنیتی در دو شکل تهیه می‌گردد. یکی به صورت ساده وکلی که برای عموم کارکنان قابل استفاده باشد و دیگری با جزئیات بیشتر که معمولاً محرمانه است و برای استفاده مدیران و کارشناسان فناوری اطلاعات و امنیت است. محکم کاری در نرم افزارهای مورداستفاده: این قسمت شامل شناسایی نرم افزارهای موجود در سیستم و به روز کردن آنهاست. زیرا معمولا” آخرین مدل یک نرم افزار آسیب پذیریهای کمتری نسبت به مدلهای قدیمی تر آن دارد. ازجمله کارهای دیگر دراین قسمت حذف برنامه های آزمایشی و نمونه و برنامه‌هایی که ازنظر امنیتی مطمئن نیستند از سیستم های مورداستفاده است. کاهش تعداد نقاط دسترسی و کنترل نقاط باقیمانده: این مرحله شامل بررسی نقشه سیستم و شناسایی نقاط اتصال به اینترنت و دسترسی از راه دور به منظور کاهش نقاط دسترسی به حداقل ممکن و کنترل نقاط باقیمانده ازنظر دسترسی و ورود و خروج اطلاعات است. شناسایی نقاط ورود پنهان: شناسایی و حذف مودم ها و نقاط دسترسی غیرمعمول که احتمالا” از نظرها پنهان می ماند ولی بعضی از کارکنان آنها را مورداستفاده قرار می دهند. نصب دیواره آتش (FIREWALL): این سیستم برای جداسازی و محافظت سیستم داخلی از اینترنت و همچنین کنترل دسترسی به سایت های اینترنتی به خصوص سایت‌های غیرمربوط به کار نصب می گردد. در مواردی می‌توان رایانه‌های مشخصی را جهت استفاده از اینترنت اختصاص داد. درصورت نیاز تغییر پورت های اتصال و آموزش کارکنان درمورد راههای درست دسترسی حائزاهمیت است. نصب سیستم‌های تشخیص و جلوگیری از ورود غیرمجاز (INTRUSION DETECTION AND PREVENTION SYSTEMS): این سیستم‌ها به مانند دزدگیر عمل کرده و ورود و دسترسی غیرمجاز به سیستم را ثبت و اطلاع می‌دهد و یا از انجام آن جلوگیری می‌کند. حتی در مواردی که عبور غیرمجاز از دیواره آتش انجام پذیرد با استفاده از این سیستم می توان آن را شناسایی و از بروز مجدد آن جلوگیری کرد. همچنین با بررسی به موقع لیست ثبت شده توسط سیستم IDP وشناسایی تلاشهای انجام شده برای دسترسی غیرمجاز به سیستم می‌توان از خطرات آتی جلوگیری کرد. نصب نرم‌افزارهای ضدویروس: نصب نرم افزارهای ضدویروس در دروازه های ورودی سیستم و در رایانه‌ها برای شناسایی و جلوگیری از ورود ویروس های رایانه های به سیستم و احیاناً مرمت سیستم های آلوده به ویروس ضروری است. این نرم افزارها باید مرتباً به روز درآیند تا همواره از آخرین اطلاعات مربوط به ویروس‌های رایانه‌ای استفاده گردد. بررسی متناوب عملکرد سیستم و رفع اشکالات آن: این بررسی ها به مدیریت این امکان را می دهد تا با درنظر گرفتن خطرات امنیتی موجود و نیاز به انجام عملیات تجاری، ضمن رفع اشکالات شناخته شده سیاست و برنامه امنیتی متناسب و متوازنی را اتخاذ کند. آموزش کارکنان: کارکنان باید باتوجه به نیاز آنها در سطوح مختلف درباره مسائل امنیتی و حفاظت از اطلاعات رایانه ای آموزش دیده و آگاهی های لازم را پیدا کنند. ازجمله آموزش سیاست امنیتی شرکت از ضروریات است.

استانداردهای بین المللی برای امنیت اطلاعات دررابطه با امنیت اطلاعات و داده ها و حفاظت از اطلاعات حساس، استاندارد انگلیسی BS???? به وجود آمده که بعداً به صورت استاندارد بین المللی ISO????? درآمد. این استانداردها ایجاد ?? کنترل کلیدی را ملزم ساخته که عبارتنداز:

تهیه یک سیاست امنیتی مدون؛ مشخص کردن مسئولیتهای امنیتی در سازمان؛ آموزش درموارد امنیت اطلاعات؛ گزارش به موقع تهدیدات امنیتی و نحوه برخورد با آنها؛ جلوگیری و کنترل ویروس‌های رایانه‌ای؛ برنامه ادامه تجارت درصورت بروز خطرات امنیتی؛ کنترل تکثیر و کپی کردن نرم‌افزارهای دارای حقوق محفوظ؛ ایجاد فرایند مناسب برای مدیریت ثبت اطلاعات حساس؛ حفاظت از اطلاعات شخصی و خصوصی افراد؛ بررسی متناوب پیروی از استانداردها.

این ?? کنترل، اطلاعات الکترونیک و غیرالکترونیک و همچنین نحوه ذخیره الکترونیک و فیزیکی آنها را شامل می‌شود. باتوجه به اینکه مقوله امنیت اطلاعات و بخصوص مطابقت با یک استاندارد قابل قبول بین المللی هم ازنظر شرکتها و تولیدکنندگان و هم ازنظر مشتریان و خریداران خدمات این شرکتها حائزاهمیت است و بادرنظر گرفتن اینکه رعایت استانداردهای امنیتی شرکتها را در زمینه مسئولیتهای قانونی آنها حمایت می‌کند توجه به استانداردهای بین‌المللی امنیت اطلاعات و پیروی از آنها در بازار جهانی امروز از اهمیت بیشتری برخوردار گشته است.

نتیجه گیری

اینترنت و شبکه های رایانه ای موجود در سازمانها و شرکتها قابلیت جستجو و مبادله اطلاعات را به صورت بی‌سابقه امکان‌پذیر ساخته است. به وجود آمدن تجارت الکترونیک شرکتهایی را که حتی در گذشته تصور آن را هم نمی کردند قادر ساخته است که به عرضه خدمات و کالاهای خود در سطح جهانی بپردازند. درحالی که چنین ابزار قدرتمندی در امر تجارت، انقلابی ایجاد کرده است نیاز به داشتن رایانه های امن و دسترسی امن به اینترنت را نیز الزام آور ساخته است. یک شرکت کوچک یا متوسط در مقایسه با یک شرکت بزرگ که سرمایه زیادی را درجهت امن کردن سیستم های رایانه ای خود به کار برده است ممکن است برای یک خرابکار اطلاعاتی هدفی به مراتب ساده تر و بهتر باشد. به عنوان یک مدیر شما باید از چند وچون خطراتی که دسترسی به اینترنت و شبکه رایانه ای شما را تهدید می کند اطلاع داشته باشید. شما نیازمند این هستید که وقتی را به مقوله امنیت اختصاص دهید زیرا ایجاد یک سیستم امن رایانه ای نیازمند صرف وقت و منابع لازم است. دقت کافی توسط مدیریت وکارشناسان فناوری اطلاعات در زمینه امنیت اطلاعات و ایجاد محیط امن رایانه ای به شما امکان می دهد تا از منافع بسیاری که اینترنت و شبکه های رایانه‌ای برای تجارت شما ایجاد می کند بهره‌مند گردید. آگاهی کامل از انواع تهدیدات وچگونگی مقابله با آنها خطرات ناشی از تهدیدات را به مرور کمتر خواهدکرد. درک مسائل امنیتی توسط مدیران و حضور موثر آنها در ایجاد و اجرای یک برنامه امنیت اطلاعات کارامد و متناسب با نیازهای سازمان و با رعایت استانداردهای موجود ضروری است.

[infoteeechnology]

درباره رشته فناوری اطلاعات(it)

معرفی کامل رشته

فناوری اطلاعات

طراحی سایت یکی از علوم مرتبط به رشته فناوری اطلاعات است. در این مقاله از مجموعه مقالات طراحی سایت ، تمام سعی ما بر این است تا به طور کامل این رشته را برای شما شرح دهیم.

خیلی از مردم فناوری اطلاعات رو اشتباه تفسیر می کنند و فکر می کنند همان رشته کامپیوتر ولی با نامی جدید است. درحالی که از کامپیوتر در فناوری اطلاعات به عنوان یک ابزار استفاده میشود. فناوری اطلاعات بسیار از علم رایانه وسیع‌تر و پیچیده تر است. با توجه به اینکه این روز ها بحث انتخاب رشته داغ است، در این مقاله طراحی سایت به معرفی کامل رشته فناوری اطلاعات می پردازیم . در این مقاله به مباحث وضعیت رشته در دانشگاه ها ، گرایش‌ها ، دروس ، زمینه‌های اشتغال در ایران و در خارج از کشور پرداخته شده است.

فناوری اطلاعات (فا) (به انگلیسی: Information Technology یا IT)‏، همان طور که به‌وسیله انجمن فناوری اطلاعات آمریکا (ITAA‎) تعریف شده‌است، «به مطالعه، طراحی، توسعه، پیاده‌سازی، پشتیبانی یا مدیریت سیستم‌های اطلاعاتی مبتنی بر رایانه، خصوصا برنامه‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزار رایانه می‌پردازد». به طور کوتاه، فناوری اطلاعات با مسائلی مانند استفاده از رایانه‌های الکترونیکی و نرم‌افزار سروکار دارد تا تبدیل، ذخیره، حفاظت، پردازش، انتقال و بازیابی اطلاعات به شکلی مطمئن و امن انجام پذیرد.

اخیرا تغییر اندکی در این عبارت داده می‌شود تا این اصطلاح به طور روشن دایره ارتباطات مخابراتی را نیز شامل گردد. بنابراین عده‌ای بیشتر مایلند تا عبارت «فناوری اطلاعات و ارتباطات» (فاوا) (Information and Communications Technology) یا به اختصار ICT را به کار برند. پیتر نورتون برنامه نویس و نویسنده مشهور آمریکایی مهندسی فناوری اطلاعات را به این صورت تعریف می کند: مهندسی فناوری اطلاعات بخشی از مهندسی است که به مطالعه و کاربرد داده ها و پردازش آنها، خرید خودکار، ذخیره سازی، مدیریت، کنترل، سوئیچینگ، مبادله، ارسال یا دریافت داده و توسعه و استفاده از سخت افزار، نرم افزار، میان افزار و پروسیجرهای مربوط به این فرایند اختصاص دارد.دکتر ریچارد لاهیر استاد دانشگاه استنفورد نیز درباره علمِ مهندسی فناوری اطلاعات می گوید: “مهندسی فناوری اطلاعات عبارت است از جمع آوری, طبقه بندی, سازمان دهی, حفظ امنیت و نشر هرگونه اطلاعات اعم از صوتی, تصویری, متن و … به وسیله ی ابزار کامپیوتر و تکنولوژی های جدید دیگر. مهمترین و محوری ترین دستاورد این فناوری دسترسی سریع به اطلاعات و انجام امور بدون در نظر گرفتن فواصل جغرافیایی و فارغ از محدودیتهای زمانی است.” فناوری اطلاعات متشکل از چهار عنصر اساسی انسان، ساز و کار، ابزار، ساختار است، به طوری که در این فناوری، اطلاعات از طریق زنجیره ارزشی که از بهم پیوستن این عناصر ایجاد می‌شود جریان یافته و پیوسته تعالی و تکامل سازمان را فراراه خود قرار می‌دهد:

√ انسان: منابع انسانی، مفاهیم و اندیشه، نوآوری √ ساز و کار: قوانین، مقررات و روشها، سازوکارهای بهبود و رشد، سازوکارهای ارزش گذاری و مالی √ ابزار: نرم‌افزار، سخت‌افزار، شبکه و ارتباطات √ ساختار: سازمانی، فراسازمانی مرتبط، جهانی

بسیاری مفهوم فناوری اطلاعات را با کامپیوتر و انفورماتیک ادغام می‌کنند، این درحالیست که این‌ها ابزارهای فناوری اطلاعات می‌باشند نه تمامی آنچه که فناوری اطلاعات عرضه می‌کند. سید حامد خسروانی شریعتی در مقاله‌ای در همین زمینه آورده‌است که:” با فرض اینکه فناوری اطلاعات یک سیب باشد، کامپیوتر، شبکه، نرم افزار و دیگر ابزارهای مرتبط با این حوزه همانند دم سیب است که میوه توسط آن تغذیه می‌گردد، حال این خود سیب است که محصول اصلی است و هدف و نتیجه در آن خلاصه می‌گردد. زمینه‌های IT امروزه معنای اصطلاح «فناوری اطلاعات» بسیار گسترده شده‌است و بسیاری از جنبه‌های محاسباتی و فناوری را دربر می‌گیرد و نسبت به گذشته شناخت این اصطلاح آسان‌تر شده‌است. چتر فناوری اطلاعات تقریباً بزرگ است و بسیاری از زمینه‌ها را پوشش می‌دهد. متخصص فناوری اطلاعات وظایف گوناگونی دارد، از نصب برنامه‌های کاربردی تا طراحی شبکه‌های پیچیده رایانه‌ای و پایگاه داده‌های اطلاعاتی. چند نمونه از زمینه‌های فعالیت متخصصین فناوری اطلاعات می‌تواند موارد زیر باشند:فناوری اطلاعات و علوم کتابداری و اطلاع رسانی ارتباط تنگاتنگی با هم دارند.

√ مدیریت اطلاعات √ پیاده‌سازی شبکه‌های رایانه‌ای √ مهندسی رایانه √ طراحی سیستم‌های پایگاه داده √ مدیریت سیستم‌های اطلاعاتی √ سیستم‌های اطلاعاتی مدیریت √ مدیریت سیستم‌ها √ امنیت √ مدیریت خدمات فناوری اطلاعات

فناوری اطلاعات در دانشگاه‌های ایران

در بیشتر کشورها این دانش در دانشگاه‌ها با عنوان رشته «فناوری اطلاعات» (Information Technology) شناخته می‌شود، در حالیکه در ایران بر اساس تصمیم سازمان آموزش عالی کشور عنوان «مهندسی فناوری اطلاعات» برای این رشته بکار برده می‌شود و رشته‌ای نیز تحت عنوان مهندسی فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) به پیشنهاد وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات اخیراً در دانشگاههای ایران تدریس می‌شود همچنین رشته‌ای با عنوان فقط «فناوری اطلاعات» وجود ندارد.[نیازمند منبع] همچنین رشتهٔ میان‌رشته‌ای دیگری با عنوان رشته «مدیریت فناوری اطلاعات» در دانشگاه‌های ایران و دیگر کشورها وجود دارد که از ترکیب دو رشته “مدیریت” و «فناوری اطلاعات» به وجود آمده‌است. رشته مهندسی فناوری اطلاعات به چگونگی سازماندهی و ساماندهی داده‌ها می‌پردازد و رشته مدیریت فناوری اطلاعات به چگونگی تدوین سیستم و استفاده از داده‌ها می‌پردازد. هرکدام از این رشته‌ها دارای گرایش‌های ویژه خود هستند که در دانشگاه‌های ایران به شرح زیرند:

مهندسی فناوری اطلاعات:

√ تجارت الکترونیکی √ سیستم‌های چندرسانه‌ای √ مدیریت سیستم‌های اطلاعاتی √ امنیت اطلاعات √ شبکه‌های کامپیوتری √ مهندسی فناوری اطلاعات (IT)

گرایش‌های رشته مدیریت فناوری اطلاعات:

√ مدیریت منابع اطلاعاتی √ سیستم‌های اطلاعات پیشرفته √ نظام کیفیت فراگیر

گرایش‌های رشته مهندسی فناوری اطلاعات و ارتباطات:

√ مدیریت شبکه √ دیتا و امنیت شبکه √ ارتباطات سیار √ مدیریت ارتباطات و فناوری اطلاعات √ سیستمهای چند رسانه‌ای

دروس تخصصی مهندسی فناوری اطلاعات

درس‌های تخصصی کارشناسی مهندسی فناوری اطلاعات عبارتند از:

√ مبانی فناوری اطلاعات √ مهندسی فناوری اطلاعات √ تجارت الکترونیکی √مدیریت و کنترل پروژه‌های فناوری اطلاعات √ برنامه‌ریزی استراتژیک فناوری اطلاعات √ آموزش الکترونیکی √ محیط‌های چند رسانه‌ای √ پروژه فناوری اطلاعات √ کارآموزی IT √ گرافیک کامپیوتری

زمینه‌های اشتغال

با توجه به گسترش روزافزون دنیای کامپیوتر امروزه بیش از هر زمان دیگری نیاز به متخصصان کامپیوتر احساس می‌شود. امروزه یک مهندس کامپیوتر اگر علاقمند به کار باشد، هیچ وقت با مشکل بیکاری روبه رو نمی‌شود. به خصوص مهندسین نرم افزار فرصت‌های شغلی بیشتری داشته و برای کارکردن نیاز به امکانات و تجهیزات زیادی ندارند. فرصت‌های شغلی این رشته به حدی گسترده و متعدد است که نه تنها فارغ التحصیلان این رشته به راحتی جذب بازار کار می شوند بلکه دانشجویان دو سال آخر این رشته نیز می توانند وارد بازار کار شده و فعالیت کنند. برای مهندسین سخت افزار هم امکان کار در شرکت‌های تولید کننده قطعات و دستگاه‌ها و مراکز صنعتی – تولیدی بسیار فراهم است و از نظر سطح درآمدی هم با توجه به دانش و پشتکار شخصی در حد قابل قبول و ایده آلی قرار دارند. از طرفی با توجه به استفاده روزافزون از شبکه اینترنت زمینه کار در این موضوع نیز بسیار مهیاست.

بازار کار در خارج از کشور

پیش از هر چیز شایان ذکر است که به دلیل نزدیکی میدان‌های فعالیت در هر دو رشته مهندسی کامپیوتر و IT، بازار کار و فعالیت‌های اقتصادی نیز در این دو رشته بسیار به یکدیگر نزدیک است و داوطلبین کار در خارج نه بر اساس یکی از این دو رشته تحصیلی بلکه بر پایه توانایی‌های فردی می‌توانند گوی سبقت را جهت در اختیار گرفتن شغل (مسلما مرتبط با کامپیوتر) بربایند.

رشته‌های مهندسی سخت افزار، نرم افزار و IT (آنچه به عنوان IT در کشور ما تدریس می‌شود) در خارج از این مرزها به عنوان مجموعه‌ی مهندسی کامپیوتر شناخته می‌شوند که این مجموعه طبق آمارگیری‌های اخیر (تاریخ آمارگیری: ۱۱ July 2007 ) پر درآمدترین رشته دانشگاهی محسوب می‌شود که بیشترین درآمد را عاید فارغ التحصیلان خود می‌کند. رقم تخمینی ۱۰۴ هزار دلار در سال برای افراد با سابقه کاری ۱۰ سال به بالا گواه بر این نکته است که دانشجویان این رشته با تلاش و پشتکار می‌توانند آینده موفقی را برای خود در خارج از کشور رقم بزنند. آمار بیکاری در این رشته نیز نسبت به بسیاری از رشته‌ها بسیار کمتر است و حتی طبق آمار اعلام شده دانشجویانی که هنوز تحصیل خود را نیز به پایان نرسانده‌اند هم می‌توانند در حین تحصیل، شاغل یکی از میدان‌های کاری مرتبط با این رشته شده و به بهبود وضع اقتصادی خود در کنار فرآگیری این علوم، بپردازند. کشورهای آلمان و آمریکا از جمله بزرگترین پذیرندگان مهندسین کامپیوتر و کشورهای هند و ژاپن هم بزرگترین صادرکنندگان آن‌ها محسوب می‌شوند. این در حالیست که بعد از آلمان کشورهای غرب اروپا، اسکاندیناوی و خاورمیانه گزینه‌های مناسب و دردسترس‌تری برای دانشجویانی که قصد عزیمت از کشور جهت کار و فعالیت در کشورهای دیگر را دارند، است.

بازار کار رشته مهندسی فناوری اطلاعات

√ مطالعه، بررسی و امکان سنجی سخت افزار، شبکه و نرم افزار مورد نیاز

√ جمع آوری، سازمان دهی، طبقه بندی اطلاعات

√ ایجاد و نگهداری نرم افزارهای مورد نیاز مانند پست فارسی و ابزار جستجوی اطلاعات فارسی

√ طراحی و پیاده سازی شبکه های محلی

√ مطالعه و بررسی ابزار مخابراتی مناسب برای انتقال اطلاعات

√ مطالعه و بررسی سیستم‌های نرم افزاری مناسب برای سازماندهی و استفاده از اطلاعات مانند سیستم‌های عامل و سیستم‌های بانک اطلاعاتی

√ مطالعه و شناسایی شیوه‌های جدید برای اطلاع رسانی

بازار کار رشته امنیت

√ تولید محصولات نرم افزاری و سخت افزاری مانند:

√ دیوار آتش ( fire walls )

√ سیستمهای کنترل نفوذ ( Honey pots )

√ سیستمهای تشخیص نفوذ ( IDS & IPS )

√ سیستمهای پالایش ( Filters)

√ فراهم سازی امنیت لازم برای تراکنش‌های مالی بانک‌ها

√ فعالیت در مراکز داده و شرکت‌های ارائه دهنده خدمات اینترنت برای تامین امنیت سرورها

بازار کار رشته تجارت الکترونیک

√ فعالیت در بانک‌ها حول محور پول الکترونیک مانند:

√ بانکداری اینترنتی

√ بانکداری از طریق موبایل

√ ایجاد سایت‌های ارائه دهنده خدمات تجارت الکترونیک

مکان‌هایی که در ایران می توان در آن‌ها مشغول به کار شد

√ شرکت‌های نرم افزاری مانند همکاران سیستم و پرورش داده‌ها

√ شرکت‌های سخت افزاری

√ شرکت‌های ارتباطی و شبکه

√ شرکت‌های مخابراتی

√ شرکت‌های تجاری مانند بانک‌ها و دیگر موسسات مالی و اعتباری

موقعیت شغلی در ایران :

اینجا یک شهر الکترونیکی است. شهری که آموزش, تفریحات, خرید و فروش و بخش قابل توجهی از ارتباطات آن الکترونیکی می‌باشد. در این شهر, فارغ‌التحصیلان IT حضوری فعال دارند. زیرا از سوار شدن به مترو و تاکسی تا خرید از فروشگاهی که در آن فروشنده‌ای حضور ندارد, به صورت الکترونیکی انجام می‌گیرد. این تصویری از آینده تمامی کشورهای جهان از جمله کشور ایران است. تصویری که بیانگر وجود فرصت‌های شغلی فراوان برای فارغ‌التحصیل IT است. البته یک مهندسی IT نه تنها در آینده, بلکه در حال حاضر نیز فرصت‌های شغلی فراوانی دارد. برای مثال, در حال حاضر وزارت بازرگانی در پی آن است که سیستم تجارت ایران را مثل کشورهای پیشرفته, الکترونیکی کند. این پروژه بسیار پیچیده است و نیاز به تعداد قابل توجهی متخصص IT دارد. تا جایی که اگر تمامی دانشجویان ما وارد بازار کار شوند, باز هم پاسخگوی نیاز این پروژه و پروژه‌های مشابه نخواهند بود. حتی در کارهایی ساده‌تر مثل مکانیزه شدن سیستم یک اداره, نیاز به متخصص این رشته است. کاری که در بعضی از سازمان‌ها آغاز شده اما هنوز سیستم هیچ سازمانی به طور کامل مکانیزه نشده است. به عبارت دیگر در حال حاضر همه چیز به سمت IT پیش می‌رود و به همین دلیل فارغ‌التحصیل این رشته اگر توانمند باشد, بیکار نخواهد ماند.

[infoteeechnology]

درباره فناوری اطلاعات

فناوری اطلاعات دنیای جدیدی از علوم را عرضه کرد .عبارت فناوری اطلاعات (IT) یا به تعبیر کاملتر فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) فن آوری اطلاعات و ارتباطات ITC چیست نگاهی به تعاریف بنیادی فن آوری اطلاعات IT مخفف عبارت انگلیسیInformation & Communication Technology است .منظور از آن مجموعه ابزارها و روش های لازم برای تولید، پردازش، نگهداری، توزیع و انهدام سیستم های مبتنی بر اطلاعات به معنی فراگیر آن (شامل متن، صوت و تصویر) است و به مجموعه ای گفته می شود

در فن آوری اطلاعات و ارتباطات ۴ فرآیند نهفته ودرونی است

اول: تولید،

دوم ، پردازش

سوم ذخیره

چهارم بازیابی

پنجم انتقال اطلاعات که در ابتدا و قبل از حضور ارتباطات امروزین و با نبود مبحث انتقال اطلاعات تنها فن آوری به فن آوری اطلاعات موسوم بود

اجزای فن آوری اطلاعات و ارتباطات ICT که دارای یکی از اجزای زیر باشد:

– سخت افزار (Hard ware)

– نرم افزار (Software)

– سیستم های ارتباطی (Communication Systems)

در ابتدا چند واژه اصلی در مقوله فناوری اطلاعات، تعریف و تفاوت بین آنها را به منظور روش شدن بحث، تشریح می کنیم.

داده data :

بر اساس تعاریف موجود در منابع،‌ می توان چنین داده یا دیتا DATA را تعریف نمود :

داده ها گروهی از نمادها،‌کلمات، اعداد، نمودارها و حقایق گسسته و بی مفهومی هستند که رخدادها را نشان می دهند.

داده ها حقایقی هستند که از طریق مشاهده و‌تحقیق بدست می آیند. مواد خامی که هنوز پردازش نشده اند مانند تاریخ و مقدار یک صورتحساب، تعداد پرسنل شرکت،‌ جزئیات لیست حقوق. در مثال ساده تر ؛ تاریخ تولد شما در ابتدا در برابر سن شما یک داده محسوب می شود که برای استفاده پس از پردازش و اعلان سن شما به اطلاعات بدل می شود

اطلاعات Information :

اطلاعات را بر اساس تعاریف موجود در منابع،‌ می توان چنین تعریف نمود :

اطلاعات، داده های پردازش شده و حقایقی با مفهوم هستند که به توصیف و تعریف داده ها می پردازند و توسط گیرنده پیام درک و تفسیر می شوند.

در واقع داده ها با افزودن۵ ویژگی شامل زمینه (Context) ، طبقه بندی (Categorization) ، محاسبه (Calculation) ، اصلاح (Correction) ، و جمع شدگی (Condensation) ، به اطلاعات تبدیل می شوند.

اصول تبدیل داده به اطلاعات

هنگام تهیه گزارش ها، باید از نیازها، تحصیلات و موقعیت کاربران و استفاده کنندگان در سازمان آگاه باشیم و داده ها را بر اساس نیاز آنان به اطلاعات مورد نظر تبدیل کنیم. همچنین اطلاعات باید دقیق و به روز باشند به طوری که باعث بهبود تصمیمات شوند.پارامترهای به موقع بودن، مناسبت، دقت، جزئیات، تکرار و قابلیت فهم به عنوان ویژگی های اصلی اطلاعات مطرح هستند. دانش: اطلاعات در مرحله بعدی این فرایند به وسیله پرسنل سازمان به دانش تبدیل می شود. برای تولید دانش در یک فرایند نیاز به اطلاعات، نیروی انسانی و مدیریت دانش داریم. دانش از مهمترین نتایج این فرایند است که باعث ایجاد مزیت رقابتی برای سازمان می شود.

امروزه دانش را به عنوان مهمترین منبع نوآوری، بهره وری انسانها و در نهایت رشد و بقای سازمان می شناسند. در منابع علمی معتبر نیز دانش را آمیخته ای از نظرات تجربیات، تئوری ها، الگوها، مهارت و سرمایه های اطلاعاتی تعریف می کنند.

اطلاعات چیست و چگونه تعریف می شود

به این ترتیب اطلاعات پاسخگوی سئوالاتی مانند چه چیزی (What) ، چه کسی (Who) ، چه زمانی (When) ، و کجا (where) است و دانش نیز پاسخگوی سئوالات چگونگی (How) است. خرد: پس از ایجاد دانش، خرد یا بینش (Wisdom) مرحله نهایی این فرایند است.

خرد یا بینش در برگیرنده مبانی، اصول و الگوی اولیه برای فهم و به کارگیری دانش مناسب برای یک منظور خاص یا معین است. به عبارت دیگر دانش روش پیاده سازی و استفاده از اطلاعات و پاسخی برای سئوال چرا (Why) است. ارتباطات برای اینکه از اطلاعات تهیه شده استفاده شود باید آن را در اختیار کاربر قرار داد و این انتقال از طریق مفهوم ارتباطات انجام می شود. ارتباط چندین شکل مختلف دارد مانند مکالمه حضوری، مکالمه تلفنی، ملاقاتهای رسمی، نامه ها و گزارش ها.

عوامل ارتباطات نامطلوب

باید از هر گونه عاملی که باعث ارتباطات نامناسب می شود مانند نوشتار ضعیف یا غیر منطقی، طراحی بد، تصویر با کیفیت پایین و اختلالات فیزیکی اجتناب کرد. بهترین نوع ارتباط نوعی از ارتباط است که گیرنده و فرستنده هر دو مفهوم یکسانی را برداشت کنند و علی رغم همه پیشرفت های قرن بیستم هنوز ارتباطات مناسب به ندرت انجام می شود. بنابراین مدیران فناوری اطلاعات سازمانها می بایست با تدابیر لازم و آماده سازی این بستر نسبت به بهبود سطح ارتباطات سازمان اقدام کنند.

سیستم های اطلاعاتی

همانطوری که می دانید تعریف سیستم عبارت است از مجموعه ای از اجزای به هم پیوسته که برای تحقق هدفی واحد، با هم در تعامل هستند. هر سیستم از ورودی ها، خروجی ها، فرایند، بازخورد و محیط تشکیل شده است. سیستم اطلاعاتی نیز به سیستمی گفته می شود که برای کاربران سازمان به منظور حمایت و پشتیبانی از تصمیم گیری ها اطلاعات تهیه می کند مثلاً یک سیستم حقوق و دستمزد (چه به صورت دستی و یا مکانیزه (CBIS) یک سیستم اطلاعاتی تلقی می شود.

از انواع سیستم های اطلاعاتی می توان سیستم های زیر را نام برد:

– سیستم پردازش داده ها (DP)

– سیستم اطلاعات مدیریت (MIS)

– سیستم پشتیبانی تصمیم گیری (DSS)

طرح جامع فناوری اطلاعات IT Master Plan

با توجه به رشد سریع فناوری اطلاعات در عرصه های مختلف و نیاز و وابستگی روز افزون (به ویژه در سازمان های متوسط و بزرگ) به این فناوری، یکی از وظایف مهم مدیران IT در سازمانها، به هنگام کردن سازمان با این تغییرات روز افزون است. به طوری که با حداقل هزینه، بهترین انتخاب را داشته باشند. طرح جامع فناوری اطلاعات سندی است که در آن پس از انجام بررسی های کارشناسانه ابتدا وضعیت موجود سازمان و سپس نیازها و برنامه های سازمان به منظور تامین کلیه نیازهای اطلاعاتی به صورت هماهنگی با ماموریت و چشم انداز کلی سازمان تبیین می شود.

با توجه به اینکه فناوری اطلاعات هزینه های زیادی را به سازمان تحمیل می کند مدیران فناوری اطلاعات، بایستی در طرح جامع فناوری اطلاعات خود، مسائل اقتصادی را به دقت تشریح و عواقب آن را مورد بررسی قرار دهند تا در نهایت بتوانند بهترین گزینه را برای سازمان خود انتخاب کنند و هماهنگ با سایر برنامه های سازمان در راستای ایجاد ارزش افزوده قرار گیرند.

آشنایی با مفاهیم بنیادی فرآیند فن آوری اطلاعات و ارتباطات

تبدیل اطلاعات Conversion

تبدیل اطلاعات یعنی تبدیل اطلاعات از داده به اطلاعات یا از شکلی از اطلاعات به شکل دیگر در کلیه ابتدا آغاز فرآیند موجود

برای مثال اسکن کردن یک متن و تبدیل آن به یک فایل .

ذخیره سازی اطلاعات Storage

ذخیره سازی اطلاعات را می توان چنین برداشت نمود هرگونه عملیاتی که اطلاعات را برروی یک رسانه ذخیره کند معنا رسانه اینجا معنا خاص یک وسیله ایست که قدرت ذخیره و بازیابی وبعبارتی بازخوانی اطلاعات را داشته باشد.

برای مثال ذخیره کردن صدا بر روی CD یا ذخیره کردن اطلاعات عمل رایت موسیقی بر روی سی دی دخیره سازی اطلاعات بر روی رسانه Cd تعریف می شود

پردازش اطلاعات Processing

هرنوع عملیات بر روی داده یا اطلاعات در مسیر فرآیند تولید، ذخیره و بازیابی و انتقال اطلاعات و یا تبدیل داده به اطلاعات را به گونه ای که اطلاعات موجود را با افزایش افزوده همراه سازد پردازش اطلاعات تعریف می کنند

برای مثال محاسبه حقوق و دستمزد یا تهیه تراز مالی و یا محاسبه اقلام مورد نیاز برای خرید این مثالی از ایجاد ارزش افزوده اطلاعات است اما اگر تاریخ تولد من را بگیرید بعنوان داده و خروجی اتان سن من باشد اینهم پردازش تبدیل داده به اطلاعات محسوب می گردد

تبادل اطلاعات Communication

هرنوع عملیاتی که برروی اطلاعات در مسیر فرآیند تولید، ذخیره و بازیابی اطلاعات انجام شود تبادل اطلاعات یا به تعبیر من انتقال اطلاعات محسوب می شود

مانند ارسال یک یا چند فایل از کامپیوتری به کامپیوتر دیگر ، مثالی عینی تر، همین اینترنت در آن انتقال اطلاعات از کامپیوتر مادر و سرور میزبان وبلاگ من به کامپیوتر و نرم افزار مرورگرشما انجام می شود.

تحلیل اطلاعات Analysis

هر گونه عملیات و فرآیندی که به تحلیل هوشمند، هدفمند و هوش گرای اطلاعات بدل شود تحلیل اطلاعات گویند ، تحلیل اطلاعات و پردازش اطلاعات در هوشمندی و تحلیل محتوایی درونی متفاوت می باشند اما از لحاظ خروجی و ارزش افزوده اطلاعات برابر هستند .مانند نرم افزارهای هوشمند طراحی صنعتی و ساختمانی.

انهدام اطلاعات Delete

هر نوع فرآیندی که باعث از بین رفتن و خروج بخشی از اطلاعات در فرآیند ذخیره ، بازیابی و انتقال اطلاعات شود انهدام اطلاعات تعریف می شود بدیهی است انهدام اطلاعات جز پردازش است که به نتیجه نابودی وجودی اطلاعات ختم می شود!!!!

مانند حذف اطلاعات اضافه و غیرضروری یک کامپیوتر

یک مثال عینی :

یک خبرگزاری داریم در این خبرگزاری فرضی به فن آوری اطلاعات رو آورده و کلیه عملیات خود را با فن آوری اطلاعات انجام می دهد و چهار اصل ذخیره ، بازیابی ، پردازش و انتقال اطلاعات را انجام می دهد.

خبرنگار فرضی این خبرگزاری ، خبر خود را به وسیله سخت افزار کامپیوتر و نرم افزار ویراستاری تحریر می کند و در قسمتی از کامپیوتر خود ذخیره می کند( ذخیره اطلاعات) سردبیر خبر را بازخوانی می کند وتصحیح می نماید ( بازیابی اطلاعات) ؛ و آن را روی سرور برمبنای خروجی و فرمت خاص می دهد ( پردازش اطلاعات ) حال این خبر برروی شبکه ملی پخش می شود( انتقال اطلاعات) پس چهار اصل اطلاعات را داراست.

تعبیر اصول فرآیند فن آوری اطلاعات و ارتباطات در مثال خبرگزاری

این چهار اصل خبرگزاری را به فن آوری اطلاعات سوق داده است .

تبدیل اطلاعات برای مثال اسکن کردن یک متن و تبدیل آن به یک فایل.

ذخیره سازی اطلاعات پس از تایپ خبر و مقاله در روی حافظه دایمی کامپیوتر خبرگزاری ذخیره شود.

پردازش اطلاعات : ارقام و اعداد با کامپیوتر محاسبه و در خبر درج شود یا خبری مورد پردازش و ویرایش قرار گیرد

تبادل اطلاعات : خبر به صورت فایل و با فاکس میل به دفتر مرکزی مخابره شود!!!

تحلیل اطلاعات یک نرم افزار غلطهای احتمالی را تصحیح و از لحاظ نگارش خبر را ویراستاری کند انهدام اطلاعات: رییس خبرگزاری عصبانی و خبر را از خروجی خبرگزاری پاک کند دلیلش خوب دیگه!!!!

فن آوری اطلاعات در یک نگاه!!

فن آوری مربوط به سخت افزار و نرم افزار کامپیوتر برای پردازش ، ذخیره سازی و انتقال اطلاعات است.فن آوری اطلاعاتIT علم و مهارت های همه جنبه های محاسبات ، ذخیره سازی اطلاعات و ارتباطات است . آی تی IT مبحث جدیدی است که به سرعت رشد کرده و تغییرات بنیادی در دنیای کنونی ایجاد می کند ، این تغییرات ناشی از انجام روش های تجاری جدید ، ایجاد تنوعات و سرگرمی های جدید و به وجود آوردن هنرهای جدید می باشد.

تکنولوژی اطلاعات شامل موضوعاتی است که به علم و تکنولوژی کامپیوتر ، طراحی ، توسعه ، نصب و پیاده سازی سیستم ها و نرم افزارهای اطلاعاتی مربوط می شود.

فن آوری اطلاعات به طراحی و استفاده از کامپیوتر و ارتباطات برای حل انواع مختلف مسایل مربوط می شود. بسیار جالب توجه است که کامپیوترهایی که در ۵ سال پیش تولید شدند ، اکنون در تعداد زیادی از سازمان های بزرگ استفاده می شوند.

ما پذیرفته ایم که تقریبا تمام صورت حساب ها و پرداخت های ما از ادارات دولتی و سازمان های بزرگ توسط کامپیوتر چاپ می شوند و خدماتی مانند Bankcard و Medicare فقط به دلیل وجود آنکه کاربردهای کامپیوتر بسیار متنوع است ، از چاپ صورت حساب ها گرفته تا کنترل کوره های بسیار حساس ، همه آنها نیاز دارند که اطلاعاتشان در کامپیوتر ذخیره شده و برنامه ها توسط کامپیوتر با مهارت اداره شوند.

با تعاریف و تاریخچه فن آوری اطلاعات Information Technology آشنا شویم

ملل عقب مانده در جهان امروز آنهایی هستند که بسیار دیر به مرحله انقلاب با تعاریف و تاریخچه فن آوری اطلاعات Information Technology آشنا شویمصنعتی خود گام نهادند ، در آینده نزدیک ملل عقب مانده آنهایی خواهند بود که دیر به مرحله انقلاب اطلاعاتی وارد می شوند .

تعریفی از فناوری اطلاعات (IT)

اطلاعات (Information)

مطالبی است که از داده های خامی استخراج شود ؛ بعبارتی اطلاعات همان فرم قابل استفاده از داده‌ها است که از راه‌های خاصی پس از پردازش بدست می‌‌آید. به عبارت دیگر اطلاعات داده ایست که توضیح و تفسیر شده باشد مثلاً، با داشتن تاریخ تولد فردی بعنوان داده، می توان به اطلاعاتی چون تاریخ تولد و یا تفاوت سنی وی با خودمان پی بریم .

فن آوری (Technology)

ترکیبی از مهارت‌ها ، دانش‌ها؛ توانایی‌ها ، مواد ،ماشین‌ها و ابزارها است که انسان از آن برای تبدیل و یا تغییر مواد خام به اجناس ارزشمند یا خدمات استفاده می‌کند.

فن آوری اطلاعات

تکنولوژی است که برای ذخیره ، بازیابی ،انتقال و پردازش اطلاعات استفاده می‌شود. امروزه سازمانها و موسسات از تکنولوژی اطلاعات استفاده می‌کنند تا با بهره گیری از ذخیره ، بازیابی ،انتقال و پردا زش اطلاعات مدیریت نوین را در مجموعه خود اعمال کنند.

یک مثال ساده از تکنولوژی ای تی

فرض کنیم در یکی از دفاتر خبرگزاری در منطقه ای ، با بهره گیری از فن آوری اطلاعات روش نوینی را در عرصه خبر ارایه می دهند، بدین معنی که در دفتر چندین سیستم رایانه وجود دارد که با بهره گیری از شبکه داخلی با هم در ارتباط اند و هر یک به منظور تایپ ، ویرایش و ارسا ل خبر مجهز به نرم افزارهایی هستند. این مرکز مجهز به زیر ساختارهای فن آوری اطلاعات و ارتباطات است .به کلیه فن و اقداماتی که به کمک این مجموعه می آید تا تولید و انتشار خبر را انجام دهند ؛ در اصطلاح مهندسی ، فن آوری اطلاعات می گویند.

به بیانی دیگر علاوه بر تجهیزات شبکه داخلی و امکانات اینترنتی که این دفتر را به مرکز تهران متصل و امکان مخابره و یا دریافت اخبار را فراهم می سازد کلیه تجهیزات مخابراتی ، دوربین های دیجیتالی و امکانات سخت افزاری و نرم افزاری دیگز نیز شامل زیرساختارهای این فن آوری می شوند.یعنی کلیه عوامل �� خدماتی که در انتقال اطلاعات در شبکه محلی و جهانی ، ذخیره اطلاعا ت بعنوان سابقه خبر ، بازیابی اطلاعات (باز خوانی خبر) و پردازش اطلاعات کمک می نمایند جز زیرساختار فن آوری هستند.به دانش بهره گیری از این زیرساختارها فن آوری اطلاعات و ارتباطات گویند البته مثالی که ذکر شد هرگز تمام ابعاد خصوصیا ت و ویژگیهای فن آوری اطلاعات را در بر نخواهد گرفت ، تنها تعریف ساده از یک اصطلاح فنی ، پیچیده وبحث برانگیز در مثالی نمادین ارایه شد .

مفهم فن آوری اطلاعات و ارتباطات

همان مفاهیم فن آوری اطلاعات را شامل می گردد و چهار عنصر ۱- ذخیره اطلاعات ۲- بازیابی اطلاعات ۳- پردازش اطلاعات ۴- انتقال اطلاعات را به همراه دارد اما در این فن آوری اطلاعات نقش انتقال اطلاعات برجسته تر است و به نوعی لوازم سخت افزاری و مخابراتی مانند کامپیوترهای میان بر، شبکه های کامپیوتری و ماکرویوها ، خطوط خاص مخابراتی ایکس ۲۵ نقش بارزتر دارد یعنی ارتباطات نیز در مباحث نقشی معادل اطلاعات دارد البته متخصصین در این امر تفاوتهایی را قایلند ولی در مجموع ما همیشه فن آوری اطلاعات و فن آوری اطلاعات و ارتباطات را یکی فرض کرده ایم

تاریخچه فن آوری اطلاعات:

پس از دردسترس قرارگرفتن کامپیوتر درسال ۱۹۵۰ میلادی، اولین کاربرد علمی که کامپیوتر درآن استفاده شد انتخابات ریاست جمهوری آمریکا درسال ۱۹۵۱ بود. درسال ۱۹۶۰ با حضور کامپیوتر بزرگ (Main frame) ایده توسعه پایگاه های اطلاعاتی متمرکز اطلاعات ومفهوم انفورماتیک(داده پردازی) شکل گرفت وکاربردآن درحوزه مدیریت اطلاعات طرفداران بیشتری پیدا کرد.

این ایده درسالهای ۱۹۷۰ تا ۱۹۸۰ بصورت استفاده از سیستم های هوشمند وکمک به تصمیم گیری شکل قوی تری به خود گرفت وایده اصلی اتوماسیون اداری وسیستم های بدون کاغذ را تقویت نمود. درکشورهای دیگر مثل ژاپن ، آلمان، انگلستان وغیره نیز کاربردهای کامپیوتر درزمینه خدمات بانکداری، هتلداری، مدیریت پروژه هاو… رشد نمود.

ضعف این سرویس ها وکاربردها درنبود سیستم های قوی ارتباطی بیشتر مشخص شد زیرا باوجود تلفن وتلگراف امکان انتقال اطلاعات با حجم بالا امکان پذیر نبود وقدرت سیستم های محاسباتی وکاربردهای انفورماتیک آن تنها درحوزه های محدود قابل استفاده بود.

بارشد روزافزون شبکه های کامپیوتری وقدرت ارسال اطلاعات علاوه برصدا، ازطریق شبکه های مخابراتی دردهه ۱۹۸۰ گستره کاربردهای انفورماتیک ازطریق شبکه رو به فزونی گذاشت . سپس با پیوند تاریخی قدرت محاسباتی کامپیوترها وامکان ارسال اطلاعات ، فن آوری اطلاعات (IT) متولد شد.

بطورکلی به مجموعه تکنیکهاو ابزارها وعلومی اطلاق میشود که درانجام فعالیتهای جمع آوری، ذخیره، بازیابی، پردازش و… توزیع انواع اطلاعات (تصویر، داده، صدا و…) درهرسطحی ازکیفیت وکمیت مشارکت دارند.

مدیریت فناوریهای ارتباطات و اطلاعات(ITs ) در سازمان:

نگاه نوین به مسائل مدیریتی ایجاب می کند که مدیران به سادگی از کنار نقش تاثیر گدار فناوری های ارتباطی و اطلاعاتی عبور نکنند. ورود گسترده رایانه و ابزارهای جانبی آن به درون ساختار اجرایی و اداری سازمان ها و گسترش اقبال عمومی مدیران به انجام اطلاع رسانی در حیطه شبکه جهانی اینترنت حتی به صورت ظاهری امری است که باید با توجه و درایت خاصی به آن نگاه کرد. و راهکارهای مناسب را در بستر های موجود مشخص و به کاربست تا ابزارهای موثر در پیشرفت شاخص هایICT در سازمان به بهترین نحو ممکن، چه از نظر کمی و چه از جنبه کیفی مورد استفاده قرار گیرد.

ضمن اینکه از تحمیل هزینه های اقتصادی نامعقول بر دوش سازمان جلوگیری کند. گسترش و پیچیدگی علوم رایانه و فرآیندهای تولید تا توزیع اطلاعات با توجه به تنوع تخصصهای علمی و فنی به حدی است که هرکس نمی تواند به تنهایی در تمام ابزارهای اطلاعاتی و ارتباطی صاحب دانش های لازم باشد.با این وجود مدیر یک سازمان باید در حد لازم از اطلاعات تخصصی و پایه برخوردار باشد. اما امروزه در سازمان های بزرگ رسالت استقرار، توسعه و نظارت بر این فناوری ها بر عهده واحدهایICT می باشد. که بر حسب تنوع و حجم کار از متخصصین مختلفی تشکیل می شود ولی به هر حال مدیریت ICT در سازمان امری است که باید با نظارت مستقیم مدیر سازمان همرا باشد. تا هماهنگ و همسو با سایر برنامه ها و کارکردهای سازمان گام بردارد.

از جمله مهمترین گام ها و برنامه ها در مدیریت و هدایت راهبردیICT در سازمان توجه به کاربران و افرادی است که باید از این فناوری استفاده کنند. برگزاری دوره های آموزشی مبتنی بر نباز سنجی گروههای کاری، ترغیب و تشویق کارمندان و کارشناسان به استفاده ازIT در ابعاد کاری و حتی خصوصی و همچنین طراحی مدل های کوچچک و آزمایشی برای گسترش آگاهی و تجربه افراد می باشد.