niepoboznasmierc - Tumblr blog

niepoboznasmierc · 9 months ago

Text

Lilith(druga, bardziej obszerna część)

Mezopotamia

Starożytna Mezopotamia w swojej bogatej mitologii wspomina o różnego rodzaju duchach, chociaż ja zmierzam do 2, jeden z nich(meski Lilu i żeńskia Lilitu) to rodzaj, uważam że są równie istotne jak 2 duch, który już jest stricte bóstwem/demonem.

Duchy te zradzały się z osób których śmierć dotknęła przed seksem i/lub ślubem, demony te były ściśle powiązane z wiatrem, co patrząc na współczesną Panią Ciemności ma dużo sensu. Zajmowały się nawiedzaniem ludzi(zazwyczaj Lilu nawiedzały kobiety, a Lilitu nawiedzały mężczyzn). Ich wizytom towarzyszyły: gorączka, mokre sny i ataki padaczki. Pomimo ich złowrogiej natury wiele ludzi bardziej im współczuło, że nigdy nie doświadczyły życia(często demonami stawały się dzieci).

Z drugiej strony mamy demoniczną bogini Lamasztu, córkę Anu(boga nieba). Wierzono że to Lamasztu atakowała kobiety w połogu i noworodki, prowadząc do katastrofalnych skutków a z czasem do śmierci. Ludzie obawiali się bogini do tego stopnia, że zwracali się do innego demona, który miał za zadanie od nich odpędzać duchy swojego rodzaju, Pazuzu.

Z czasem te 2 rodzaje duchów zaczęły się łączyć w jednego, stając się pierwszym znanym nam prototypem Lilith.

Biblia

W samej biblii Lilit wspomniana jest raz, kiedy to YHWH przepowiada destrukcję Królestwa Edomu.

"Zdziczałe psy spotkają się z hienami i kozły będą się przyzywać wzajemnie; co więcej, tam Lilit przycupnie i znajdzie sobie zacisze na spoczynek."

W tym fragmencie Lilit to żeński pustynny demon wiatru przebywający w ruinach.

Późniejsza tradycja żydowska

Lilith wspomniana jest kolejny raz, około 600 później, w żydowskim manuskrypcie znajdującym się w Zwojach znad Morza Martwego(Dead Sea Scrolls) jeden raz, w Pieśni Mędrca

""A ja, instruktor, głoszę Jego chwalebny blask, aby przerazić i straszyć wszystkie duchy niszczycielskich aniołów, duchy bękartów, demonów, Lilith, wyjców i [mieszkańców pustyni...] oraz tych, którzy spadają na ludzi bez ostrzeżenia, aby sprowadzić ich na manowce z ducha zrozumienia".

W Zwojach znad Morza Martwego znajduje się inny fragment, który może odnosić się do Lilith

"Jej bramy są bramami śmierci, a od wejścia do domu wyrusza w kierunku Sheolu (podziemi),

Żaden z tych, którzy tam wejdą, nigdy nie wróci,a wszyscy, którzy ją posiadają, zejdą do dołu".

Dopiero w średniowieczu Lilith zaczęła grać większą rolę w żydowskiej tradycji, gdzie wspomniana jest w Talmudzie Babilońskim(kompilacji żydowskich nauk):

"Nauczano w baraicie, że trzy dodatkowe przekleństwa to: Zapuszcza długie włosy jak Lilit, demon; siedzi i oddaje mocz, jak zwierzę; i służy jako poduszka dla męża podczas stosunków" (Eruvin 100b:26)

"Rav Yehuda mówi, że Szmuel mówi: W przypadku kobiety, która wydala płód, który ma postać lilith, żeńskiego demona ze skrzydłami i ludzką twarzą, jego matka jest nieczystą nieczystością kobiety po porodzie, ponieważ jest to zdolne do życia potomstwo, tyle że ma skrzydła" (Niddah 24b:10)

"Rabbi Ḥanina powiedział: Zabronione jest spanie samotnie w domu, a każdy, kto śpi samotnie w domu, zostanie zawładnięty przez złego ducha Lilith." (Szabat 151b:10)

Jak można się domyślić Lilith w tym kontekście to rodzaj ducha zamiast konkretnej jednostki. Duchy te były opisywane jako skrzydlate demonice wiatru o długich włosach. Niezmiennie przewija się tutaj silny aspekt seksualny tego ducha(lub tych duchów).

Drugim razem kiedy Pani Ciemności wspominana jest w Talmudzie brzmi tak:

"Rabbi Yirmeya ben Elazar powiedział: Przez wszystkie te lata, podczas których Adam był ostracyzowany za grzech związany z Drzewem Poznania, spłodził duchy, demony i żeńskie demony, jak jest powiedziane: "I żył Adam sto trzydzieści lat, i spłodził syna na podobieństwo swoje, na obraz swój, i nazwał imię jego Set" (Rodzaju 5:3).

Fragment ten następuje po tym kiedy to Adam opuszcza Ewę w celu powstrzymania się od grzechu. Jednak po jakimś czasie zaczął spładzać demony.

Lilithy zaczęły(jak miały w zwyczaju) nawiedzać Adama nocami, co doprowadziło do narodzin masy duchów.

Przeciwko Lilith powstawało mnóstwo mis zaklęć, misy te miały też chronić przed męskimi lilinami i żeńskimi lithami.

"To jest amulet przeciwko lilitom, które nawiedzają dom tego Ephry... które czynią przemoc, depczą, biczują i okaleczają... które ukazują się ludziom, mężczyznom na podobieństwo kobiet i kobietom na podobieństwo mężczyzn... z formułą... napisałem przeciwko tobie, złe lilith, jakiekolwiek jest twoje imię"

Alfabet Ben Siracha

Napisany około roku 1000 p.n.e Alfabet Ben Sirach omawia wiele tematów taboo zaraz koło ukazywania satyrycznych karykatur wielu postaci biblijnych, to właśnie tutaj znajduje się większość przekonań o Lilith panujących do dzisiaj.

Rozdział 4 tej księgi zaczyna się od historii o synu Nabuchadnezzara II, króla Babilonu, zapadającym na ciężką chorobę. Kiedy nikt nie daje rady polepszyć jego stanu. Zadaniu podejmuje się Ben Sira, ten zaczyna inwokować YHWH i 3 aniołów: Senoya, Sansenoya i Semangelofa. Kiedy król zapytał kim są ci aniołowie Sira decyduje się opowiedzieć mu opowieść o Lilith, Adamie i 3 aniołach:

"Kiedy Bóg stworzył swój świat i stworzył Adama, zobaczył, że Adam jest samotny, i natychmiast stworzył dla niego kobietę z ziemi, taką jak on, i nazwał ją Lilith. Przyprowadził ją do Adama i natychmiast zaczęli walczyć: Adam powiedział: "Położysz się poniżej", a Lilith powiedziała: "Położysz się poniżej, ponieważ jesteśmy równi i oboje zostaliśmy stworzeni z ziemi""

Kiedy Lilith zobaczyła jak się sprawy mają, wymamrotała święte imię YHWH po czym odleciała z ogrodu Eden. Adam natychmiast stanął w modlitwie przed Bogiem i powiedział:

"Panie wszechświata, zobacz, że kobieta, którą mi dałeś, już odleciała"

Bóg natychmiast posłał trzech aniołów i powiedział im:

"Idźcie i przyprowadźcie Lilith; jeśli zgodzi się przyjść, przyprowadźcie ją, a jeśli nie, przyprowadźcie ją siłą"

Senoy, Sensenoy i Semenglof po złapaniu Lilith nad Morzem Czerwonym rzekli:

"Jeśli zgodzisz się pójść z nami, to chodź, a jeśli nie, to utopimy Cię w morzu"

Na co Lilit odpowiedziała:

"Kochani, ja sama wiem, że Bóg stworzył mnie tylko po to, by trapić dzieci śmiertelną chorobą, gdy mają osiem dni; będę miała pozwolenie na krzywdzenie ich od urodzenia do ósmego dnia i nie dłużej; jeśli jest to dziecko płci męskiej; ale jeśli jest to dziecko płci żeńskiej, będę miała pozwolenie na dwanaście dni".

Pomimo tego, wysłańcy YHWH nie dali za wygraną dopóki ta nie przyrzekła na jego imię, że nie ruszy noworodka objętego ich ochroną(amuletem z ich imionami).

"Następnie natychmiast ją opuścili. To jest historia Lilith, która nęka dzieci chorobami".

Opisano, że Lilith pokłóciła się z Adamem o ich pozycję podczas stosunku, ale to nie jest najważniejsze w tej historii. Najważniejszymi rzeczami o których ten fragment mówi są:

• Wierzono, że poprawne wypowiedzenie imienia YHWH obdarowuje mocą, dlatego Lilith mogła wylecieć z Edenu

• Lilith miała władzę nad noworodkami płci męskiej do momentu obrzezania(do ósmego dnia życia)

• Lilith twierdzi, że została stworzona do ściągania chorób na noworodki

Europejskie manuskrypty Alfabetu Ben Siracha dodały kluczowy detal do tej historii:

"Próbowali zabrać ją z powrotem, ale odmówiła. Zapytali ją: "Dlaczego nie chcesz wrócić?". Odpowiedziała im: 'Wiem, że zostałam stworzona wyłącznie po to, aby dzieci chorowały od dnia narodzin do ósmego dnia, kiedy mam pozwolenie, a po ośmiu dniach nie mam pozwolenia. A jeśli jest to kobieta, to przez dwanaście dni!". Powiedzieli jej: "Jeśli nie wrócisz, utopimy cię w morzu". Odpowiedziała: "Nie mogę wrócić z powodu tego, co jest powiedziane w Torze - "Jej były mąż, który ją odesłał, nie może jej ponownie wziąć za żonę, po tym, jak została splugawiona", to znaczy, gdy spał z nią jako ostatni. A Wielki Demon już ze mną spał".

Miano "Wielkiego Demona" nie zostało znalezione w żadnej Żydowskiej literaturze, ale nie zajęło to długo aby nadano mu imię Szatana czy też w samym Judaizmie, Samaela. Co ciekawe, ralacja pomiędzy Lilith a Szatanem nie rozpowszechniła się w samej tradycji Żydowskiej tak jak w zachodniej części świata, ale pozostaje podstawą współczesnych wierzeń Żydowskiej demonologii.

Opis rytuału, który miał chronić przed Lilith:

Wcześniej wspominani aniołowie są tutaj przedstawieni jako 3 dziwnie ukształtowane figury, a kluczowym zdaniem tej inkantacji jest "Adam i Ewa. Lilith wychodzi!"

Sztuka

Kiedy Lilith rozprzestrzeniała się po Europie, była w stanie przyciągnąć wiele artystów, jednym z nich był pochodzący z Rzymu Michaelangelo(Michał Anioł). Zobrazował Lilith jako kobietę-węża zawiniętą wokoło Drzewa Wiedzy, próbując skusić Adama.

Za to pochodzący z Wielkiej Brytanii Dante Gabriel Rossetti na swoim obrazie ukazał Lilith jako kobietę ubraną w białą suknię i przeczesującą swoje rude włosy, przeglądając się w lustrze.

Współczesność

W roku 1972, amerykańska pisarka i aktywistka, znana jako pierwsza Żydowska feministyczna teolożka, Judith Plaskow, napisała od nowa mit o Lilith, Ewie i Adamie.

W wersji Plaskow, Adam zmusza Lilith do wyręczania go w różnego rodzaju sprawach dopóki ta od niego nie ucieka. Po ucieczce pierwszej kobiety, Adam skarży się YHWH i prosi o stworzenie drugiej, bardziej posłusznej, i tak właśnie z żebra Adama zrodziła się Ewa. Mężczyzna także buduje wokół ogrodu mur, który ma zapobiec powrotu Lilith, która desperacko tęskni za dawnym życiem. Za ten czas Adam opowiada, a raczej manipuluje Ewą przekręcając historie, o tym jak zachowywała sie Lilit. W opowieściach Adama, wygnana kobieta ma przynosić nieszczęście, klęski i kataklizmy. Kiedy jednak udaje jej się znów wejść do ogrodu, aby skonfrontować Adama, zostaje znów wygnana. W tym momencie, Ewa zauważa, że wysiedlona była żona Adama jest, tak jak ona, kobietą, wykrada się pod osłoną nocy poza ogród, porozmawiać z czekającą Lilith. Kiedy to one wymieniały się swoim zdaniem i spostrzeżeniami Adama, zauważając nieobecność Ewy, ogarnęła go panika i zdecydował się zostać w ogrodzie, bojąc się dnia powrotu obydwóch kobiet.

Na koniec ciekawostka.

Łatwo można stwierdzić, że Lilith przypisana jest do Saturna po jej pieczęci:

W której znajduje się symbol Saturna

#lilith #demonology #teología #demonologia #demonolatry #yhwh #god #misogony #tree of knowledge #carnal desire #demoness #religious beliefs #left hand path

0 notes