مبلمان قرن هجدهم (دو)
Working Title/Artist: Secretary (secretaire a abattant)
Department: ESDA
Culture/Period/Location:
HB/TOA Date Code:
Working Date: 1783
photography by mma, DP106956.tif
retouched by film and media (jnc) 3_18_08
بدیهی است که در فرانسه معماران تاثیر بسزایی بر طراحی داخلی داشتند، اما بعید است مانند معماران انگلیسی با طراحی مبلمان ارتباط داشته باشند. هر چند بخش مهمی از مبلمان اغلب برای یک وضعیت از پیش تعیین شده در اتاق ساخته میشد و یا با تزیینات هماهنگی داشت.
زمانی که تاجران با سازندگان مبل ارتباط یافتند، ابتکار و تمایل بیشتری نسبت به نوآوریهایی ارایه شده به مشتریانشان نشان میدادند. به عنوان مثال، آنها ایده استفاده از پلاکهای چینی را برای تزیینات مبلمان پیشنهاد دادند. این راهکار، گامی کوچک در راستای ساخت پیکرههای چینی، گلدان و پایههای میز از جنس مفرغ زراندود بود که مدتها رشته تخصصی آنها محسوب میشد. سرانجام بخشی از فرامین سلطنتی به جای اینکه از طریق انبار مبل به سازندگان ابلاغ شود، وارد مراحل بینابینی شدند.
نتیجه این نظام حمایتی، سبکی بود که در نیمه اول قرن هجدهم به طور مداوم و بدون فاصبه یا شکافی بین سبکها پیش رفت. تحول نیوکلاسیسم در فرانسه به اندازه انگلستان شدید نبود. در سال 1750 در فرانسه اعتراضاتی علیه افراط در سبک روکوکو به گوش میرسید. همچنین یک حس نوستالوژیک نسبت به روزهای شکوفایی دوره لویی شانزدهم وجود داشت که منجر به احیای علاقه به مبلمانهای سبک باروک اثر آندره چارلز بول شد. اما مجموعههای نیوکلاسیک منسجم تا سال 1770 ساخته نشدند و حتی به ندرت دارای آن کیفیت اصولی بودند که نیوکلاسیسم در انگلستان کسب کرد.
سبک روکوکوی فرانسه، طی نیمه نخست قرن، تاثیر چشمگیری بر اروپا گذاشت و در آلمان و ایتالیا نیز نفوذ خاصی داشت. اما این سبک با کمی تغییر، از مرزهای فرانسه گذشت. به عنوان مثال، طراحی داخلی سبک روکوکو که به طور کلی تحت نظارت مستقیم یک فرد خاص طراحی و ساخته میشدند، در آلمان بیش از خاستگاه اصلی خود به چشم میخوردند. در ایتالیا و به ویژه در ونیز، سبک روکوکو که با روح شاد مکان هماهنگی داشت، در فضای تیاترها به کار میرفت. کیفیت همواره فدای تاثیرگذاری میشد. مبلمانهای لاک کاری شده ونیزی در قرن هجدهم، که رنگی و رویایی بودند و معمولا به سختی ساخته میشدند، قطب مخالف باریک بینی فرانسویان در چنین موضوعاتی بودند. مردم فرانسه به یک بخش مجزای مبلمان علاقه بسیاری داشتند اما اغلب به وضعیت مطلوب آن توجه نمیکردند و این امر حداقل به نفع یک فرنگی ساز آلمانی بود که سرانجام به خاطر مبلمان مکانیکی مبتکرانه اش در سراسر اروپا معروف شد. دیوید روینتگن به قدری در بازار فرانسه موفق بود که یک شرکت تابعه در پایتخت فرانسه داشت.
در انگلستا��، شرایط از بسیاری جهات متفاوت بود، بیشترین کسانی که در گسترش مبلمان نقش داشتند، عبارت بودند از: اول، گروهی از معماران معروف. دو، تعداد معدودی از حامیان هنر. یه، تجارت مبلمان یکپارچه، که تحت تاثیر کتابهای الگو با تیراژ بالا و ارایه خدمات به طبقه متوسط و اشراف زادگان بودند. پیشرفت سبکها یکنواخت نبود اما در مجموع ای از جهشهای ناگهانی ادامه یافت. نبرد سبکها همواره در این قرن ادامه داشت، سایر گزینههای سبک فرانسوی، چینی و گوتیک بودند. همچنین دو سبک آخر به سبک روکوکو مرتبط هستند و از طرفی تمایل تمایل سیک گوتیک به چینی را میتوان روشی برای دوری از آزادی سبک روکوکو دانست. فرمها و دیزاینهای سبک روکوکو مجدد به وجود آمدند، در حقیقت ادعای آنها برای نو آوری صرف، حداقل در اروپا بخش مهمی از جذابیت آنها محسوب میشد.
انگلیسیهای محافظهکار ترجیح میدادند از طریق بنیانگذاری کار خود بر آثار برخی از پیشینیان تاریخی یا خارجی، دست به نوآوری بزنند، احیای پالادین نمونه بارزی از این روند به شمار میرود. سبک چینی بیشتر به سبک انگلیسی شباهت داشت تا گوتیک، زیرا طی قرن گذشته در تمام اروپا رواج داشت. در انگلستان، احیای هنر جلاکاری (نمونه اروپایی لاک کاری شرقی) که در حدود سال 1730 محبوبیت خود را از دست داد و دوباره در حدود سال 1750 متداول شد، نشاندهنده گرایش تازه به کالاهای چینی بود. هر چند سبک گوتیک در دست طراحیانی چون چیپندل، ته مایههای سبک روکوکو را داشت، اما همیشه مهمتر از سبک چینی قلمداد میشد. دلایل بسیاری برای این امر وجود دارد از جمله اینکه سبک گوتیک هرگز در انگلستان کاملا از بین نرفت بلکه حتی در برخی آثار کالج آکسفورد تا زمانی اندیشمندان و نوابغی همچون والوپ به آن علاقه نشان میدادند و همچنان در دست سازندگان محلی به شکل ضعیفی باقی مانده بود.
در زمینه مبلمان، چیدمان انگلیسی اغلب با چیدمان فرانسوی تفاوت داشت. برخی فروشگاهها در پاریس، اقلام خود را از کارگاههای کوچک و نجاران تهیه میکردند. اما فروشگاههای بزرگتر و لاکچری، ارتباط مستقیم خود را با ساخت مبلما حفظ کردند و تمام فعالیت، یعنی تولید مبلمان و فروش آن، همگی در یک فضا جریان داشت. انگلستان و فرانسه، مبلمانهای بسیاری صادر کردند اما به نظر میرسد صادرات به طور کل انواع متفاوتی داشته است. علیرغم ظهور نیوکلاسیسم، فرانسه اعتبار خود را در زرق و برق و تجمل حفظ کرد. در اواخر قرن، هنری هلند معمار سبک نیو کلاسیک و مشتریان حزب ویگ همچنان شیفته جنبه های خاص سبک فذانسوی بودند و کتاب الگوی جرج هپلوایت، شامل طرحهای بسیار صحیح فرانسوی بود.
تجارت انگلیسی در کل، پیش پا افتاده و بر اساس اعتباری بود که صنعت مبلمان این کشور به خاطر کاربردی بودن طرح در کنار کیفیت صنایع دستی کسب کرده بود. در قرن هجدهم، روسیه، دانمارک، آلمان، هلند، فنلاند، لهستان، اسپانیا و پرتغال همگی واردکنندگان مبلمان انگلیسی بودند. در نیمه اول قرن، دورهای که آداب و رسوم حاوی اطلاعات زیادی از جامعه مصرف کننده بود، انواع مبلمان صادراتی شامل صندلی، گنجههای کشویی، میزهای تحریر، ساعت، آینه، قاب عکس و رودوزی و وجود هر محصولی در این حیطه امکانپذیر بود.
مبلمان اغلب بر اساس نیاز و خواسته مشتری طراحی میشد، برای مثال، مبلمان لاک کاری شده در رنگهای روشن و صندلیهای حصیری به اسپانیا راه یافت. جایی که اشتیاق خاصی به هنر انگلیسی دیده میشد. مجموعه مرغوبی از مبلمان لاک کاری شده قرمز اثر ژیل گرندی فرنگی ساز برجسته لندنی، تا سال 1935 جزو داراییهای دوک دو اینفانتادوی اسپانیایی باقی ماند.
انگلستان، علاوه بر صادرات مبلمان مهارت ساخت آن را نیز صادر میکرد. تعدادی از هنرمندان خارجی برای تکمیل آموزشهای خود به انگلستان آمدند و این نشان دهنده یک تفاوت بود. آبراهام رویتنگن بنیانگذار مبلمان سازی آلمانی در نیووید در لندن آموزش دیده بود. به همین نحو جرج هوپ مبلمان ساز برجسته سویدی اواخر قرن هجدهم.
Working Title/Artist: Armchair
Department: ESDA
Culture/Period/Location:
HB/TOA Date Code:
Working Date: ca. 1710
photography by mma, DP106570.tif
retouched by film and media (jnc) 7_9_08
Working Title/Artist: Armchair (bergere en cabriolet)
Department: ESDA
Culture/Period/Location:
HB/TOA Date Code:
Working Date: 1788
photography by mma, DP105677.tif
retouched by film and media (jnc) 7_7_08
پینوشتها:
1 Adam Weisweiler
2 Walope
3 Henry Holland
4 George Haupt
منابع:
Edward Lucie Smith S (2005). Furniture & Interior Design a concise history
لوسی اسمیت ادوارد، ا:تاریخچه مبلمان و طراحی داخلی در جهان، پروین آقایی، یلدا بلارک. انتشارات فخرکیا،تهران،1387
Read the full article
0 notes
مبلمان قرن هجدهم (بخش نخست)
Working Title/Artist: Secretary (secretaire a abattant)
Department: ESDA
Culture/Period/Location:
HB/TOA Date Code:
Working Date: 1783
photography by mma, DP106956.tif
retouched by film and media (jnc) 3_18_08
مبلمان قرن هجدهم (بخش نخست) 1700-1800
مبلمان قرن هجدهم همچنان مبلمان افرادی است که به محصولات عتیقه علاقهمندند. این دسته از افراد بر این باورند که مبلمان این دوره با نیازهای مدرن در ارتباط است و اکنون نشانگر ظرافتهایی است که طراحان مدرن به سختی بدان دست مییابند. از سویی این رویکرد و نگرش سوتفاهم آشکار درباره جامعه و رفتارهای قرن هجدهمی را رفع نمیکند.
بی گمان در این قرن، سازندگان مبلمان مجموعه ای از انواع مبلمان را خلق کردند که بسیاری از آنها همچنان رایج و متداول هستند. شایان به ذکر است که در این قرن، برای نخستین بار درک درستی از راحتی و تجمل به وجود آمد. داستان جالبی درباره مادام الیزابت، یکی از دختران در خانه لویی پانزدهم وجود دارد. از او پرسیدند چرا همانند خواهرش مادام لوییز به صومعه نمیرود، او پاسخ داد:" یک صندلی راحتی باعث بدبختی من بود." در حقیقت، اگر به صندلی های پشتی دار به جا مانده از اواسط این قرن یا صحنه های معاصر مانند ژان فرانسیس در تابلوی خواندن کتابی از مولیر اثر دو تروی که کاربرد آنها را نشان میدهد، نگاهی بیاندازیم، میبینیم که نه تنها احساس جدید نسبت به راحتی وجود داشته بلکه رویکردی ناخودآگاه نیز نسبت به راحتی بدن انسان و سهولت استفاده پدیدار شده بود.
در این زمان فرد میتوانست در محافل غیر رسمی راحت باشد و همانند گذشته کمتر نیاز بود به نشانه ادب، به گونه ای خشک و رسمی بنشیند. چنین مبلمانهایی احساس راحتی را تداعی میکردند حسی همانند شیرینی زندگی تالرند که پس از انقلاب فرانسه داشت. بسیاری از آثار انگلیسی بر خلاف نمونههای فرانسوی، اتاقهایی را نشان میدهند که مبلمان اندکی داشتند و به شکلی غیر معمول و عجیب چیدمان شدهاند. برای نمونه، صندلیها اغلب در چند ردیف به دیوارها میچسبیدند. بسیاری از مستندات معتبر تایید میکنند که چیدمانهای رسمی، سلیقهای و حتی مطابق با یک آیین قابل قبول بودند.
لویی-نیکلاس وان بلارنبرگ تصویری از طراحی داخلی هتل دو چویسول ، خانه دوک دو چویسول، وزیر مشهور لویی پانزدهم را به صورت مینیاتورهای ظریف طراحی کرده است، این تصاویر تفاوت بین نیمکت کورانت (امروزی) و مبل نیمکتی را که برای مثال در مجموعه نقد و منطبق عتیقههای سلطنتی توسط مادام دو گنلیس شرح داده شده است، نشان میدهد. نیمکت کورانت در مرکز اتاق قرار دارد تا از آن استفاده شود و مطابق نیاز میشد آنرا حرکت داد. اما مبل نیمکتی را در مقابل ستونها قرار میدادند.
با این حال زمانی که طبقه اشرافی، قواعد متعارف آداب و روسوم را میپذیرفتند نسبت به عدم راحتی تحمیل شده از سوی این قوانین آگاهی بیشتری یافتند. از قرن پانزدهم به بعد، بهرهگیری از صندوقخانه و اتاقهای نشیمن خلوت، آرام آرام برای استراحت متداول شدند. در این زمان چون جامعه به لحاظ اقتصادی مشکلی نداشتند، آغاز به ساخت سوییتهای دوبلکس کردند، یکی برای نمایش و دیگری برای استفاده. شاخصترین نمونه از این ساختار، در زمان لویی پانزدهم، سوییتهایی کوچک مخفی در کاخ ورسای بود که خلوتگاهه را برای پادشاه فراهم مینمود تا اندکی از رسمیت دربار دور شود. در فاصله بین سالهای 1700 تا 1800 چیدمان مشابهی در برخی خانههای بزرگ ویلایی در انگلستان به چشم میخورد.
در اواخر سال 1780 در انگلستان، نوعی میز غذاخوری بزرگ با بخشها و قسمتهای جدا شدنی متداول شد. پیش از آن مطابق رسوم غذا بر روی چند میز کوچکتر سرو میشد، با پیدایش این میزهای بزرگ، کاربرد اتاق غذاخوری تثبیت شد، چرا که از این فضاها به گونهای متفاوت استفاده میشد. با رشد طبقه متوسط، افراد بیشتری توانایی خرید مبلمانهای مرغوب را پیدا کردند. دنیل دوفو در توصیف آتش سوزی لندن در سال 1713 میگوید وسایلی که پس از آن از خانه یک مغازهدار بیرون آورده شد، حتی از وسایل خانه سفیر فرانسه هم مرغوبتر بودند. در فرانسه این روند با سرعت کمتری در جریان بود، اما در زمان سلطنت لویی شانزدهم، افزایش تعداد مشتریان بورژوا سرعت این روند را بهبود بخشید.
برخی فروشندگان تمایل داشتند حتی به فقیرترین مشتریان نیز خدامات ارایه دهند. برای نمونه، در قرن هجدهم بسیاری از مردم لندن مجبور بودند به صورت هفتگی در اتاقهای کرایهای زندگی کنند تا به محل کارشان نزدیک باشند. صاحب خانهها اغلب ترجیح میدادند در این اتاقها از مبلمان استفاده نکنند تا تمام فضای این اتاقها اشغال نشوند. بنابراین امکان خرید مبلمان به صورت قسطی در یک هفته وجود داشت. وسواس فکری سلیقه و مد، پیامدهایی را نیز به همراه داشت که ویژگی های خاصی به مبلمان آن دوره بخشید. شاید مهمترین این پیامدهای، تغییر سریع سبکها بود. این سبکها تفاوت زیادی باهم داشتند و این تفاوت در سبکهای انگلیسی بیش از سبکهای فرانسوی مشاهده میشد. سه گروه از مردم از تغییرات جامعه بهره بردند، این سه گروه، فروشندگان مبلمان، طراحان تزیینات و ناشران کتابهای الگو بودند. آنها با یکدیگر همکاری میکردند و کارهایشان تا اندازهای مشترک بود.
بدون تردید، مراکز اصلی نفوذ عقاید سبکی انگلستان و فرانسه بودند. البته تاثیر فرانسه به ویژه در نیمه اول قرن برجستهتر بود. شایان ذکر است این سبکها تفاوت زیادی با یکدیگر داشتند. یکی از این تفاوتها این بود که در فرانسه، گسترش مد مسلهای اساسی به شمار میرفت. اما در انگلستان مجزا کردن نقش افراد راحتتر بود. در فرانسه مبلمان مجلل بی شک نتیجه همکاری بین تعدادی از هنرمندان مختلف بود. با توجه به عادت فرانسویان در استفاده تزیینات برنز و مفرغ زراندود و نیز استفاده از لاک و چینی، تعداد این هنرمندان در پاریس بیشتر و تفاوت بین آنها در هر زمینه مشخصتر بود.
این همکاری با یک طرح کاملا تزیینی و نیز یک بخش مجزا از مبلمان آغاز شد. قفسهسازان صرفا فرنگی ساز بودند و فرد دیگری، قابها یا چارچوبهایی را میساخت که قفسهسازان روکش پیچیدهشان را روی آن به کار میبردند. نجاران مبل ساز که صندلی و وسایل کنده کاری نظیر چارچوب آینه و پایههای میزهای کنسول میساختند، متعلق به گروه صنفی متفاوتی بودند. آنها هم مانند سازندگان صندلی، با گروه حرفهای دیگری یعنی رویه دوزان، همکاری میکردند.
Working Title/Artist: Armchair
Department: ESDA
Culture/Period/Location:
HB/TOA Date Code:
Working Date: ca. 1710
photography by mma, DP106570.tif
retouched by film and media (jnc) 7_9_08
Working Title/Artist: Commode
Department: ESDA
Culture/Period/Location:
HB/TOA Date Code:
Working Date: ca. 1710-32
photography by mma, DP108742.tif
retouched by film and media (jnc) 3_17_08
Working Title/Artist: Mechanical table
Department: ESDA
Culture/Period/Location:
HB/TOA Date Code:
Working Date: ca. 1761-63
photography by mma, DP108866.tif
retouched by film and media (jnc) 7_7_08
Working Title/Artist: Commode
Department: ESDA
Culture/Period/Location:
HB/TOA Date Code:
Working Date: ca. 1745-49
photography by mma, DP105695.tif
retouched by film and media (jnc) 7_9_08
Working Title/Artist: Armchair (bergere en cabriolet)
Department: ESDA
Culture/Period/Location:
HB/TOA Date Code:
Working Date: 1788
photography by mma, DP105677.tif
retouched by film and media (jnc) 7_7_08
Working Title/Artist: Secretary (secretaire a abattant)
Department: ESDA
Culture/Period/Location:
HB/TOA Date Code:
Working Date: 1783
photography by mma, DP106952.tif
retouched by film and media (jnc) 3_18_08
Working Title/Artist: Secretary (secretaire a abattant)
Department: ESDA
Culture/Period/Location:
HB/TOA Date Code:
Working Date: 1783
photography by mma, DP106958.tif
retouched by film and media (jnc) 3_18_08
پینوشتها:
1 De Troy
2 Talleyrand
3 Van Blarenberghe
4 Hotel de Choiseul
5 Chaises courantes
6 Chaises meublantes
7 Daniel Defoe
8 Menuisiers
منابع:
Edward Lucie Smith S (2005). Furniture & Interior Design a concise history
لوسی اسمیت ادوارد، ا:تاریخچه مبلمان و طراحی داخلی در جهان، پروین آقایی، یلدا بلارک. انتشارات فخرکیا،تهران،1387
Read the full article
0 notes