#پشگیری

[djshoping]

. کرم شب دکتر ژیلا کرم شب دکتر ژیلا کمک به روند بازسازی سلول های پوست سرشار از ترکیبات آنتی اکسیدان مرطوب کننده و التیام بخش مغذی و آبرسان مناسب پوست های دهیدراته تنظیم کننده تونالیته پوست مناسب برای پوست : پوست های خشک و دهیدراته درمان : تقویت کننده و آبرسان توضیحات بیشتر : کرم شب دکتر ژیلا از آن دسته از کرم هایی است که با استفاده از ترکیبات ارزشمندی مانند نرم کننده ها، ضد چروک و ویتامین های موجود در آن موجب شادابی و طراوت پوست شده و مواد مغذی مورد نیاز پوست را در طول شب تأمین می کند.استفاده از این کرم پس از پیلینگ و لیزر درمانی موجب تغذیه بهتر و کمک به روند بازسازی سلول های پوستی شده و به دلیل وجود منابع سرشار از ترکیبات آنتی اکسیدان، خاصیت ضد چروک و پشگیری کننده از پیری پوست را دارد. این کرم شبانه توصیه شده برای پوست های خشک و دهیدراته و تمام خانم بالای 50 سال است. یکی دیگر از خاصیت های این کرم افزایش الاستیسیته و تنظیم تونالیته پوست های دهیدراته است. قیمت 108.000 برای سفارش این محصول و محصولات دیگر به وب سایت ما مراجعه فرمایید. (قیمت به خاطر نوسانات ارزی امکان دارد تغییر کند,لطفا با پشتیبانی برای اطلاع از قیمت به روز در ارتباط باشید) www.djshoping.com

[anarkistan]

دەسەڵاتداران بەردەوامن لە دەسگیرکردنی کەسایەتییەکاندا

دەسەڵاتداران بەردەوامن لە دەسگیرکردنی کەسایەتییەکاندا

زاهیر باهیر 25/11/2022 دوێنی ڕۆژی 5شەمە،25/1 پیاوانی دەسەڵاتی ئێران هەڵیانکوتایە سەر یانەی ئیستقلالی تاران  وریا غەفوریی کە یاریزانی سەرەکی ئێرانە و کەسێکی دیاری وەرشکارە و  کاپتنی یانەکەیە  دسگیرکرا بە تۆمەتی دروستکردنی پاگەندە بۆ ڕاپەڕیوان و هاوپشتیکردن لێیان.. وریا غەفوری کوردێکی سنەی تەمەن 35 ساڵە و بە ڕاشکاوانە بە بەردەوامی دەنگی خۆی بەرزکردۆتەوە و پشگیری لە ڕاپەڕیوان و دژ بە کوشتن بڕینی…

[albaspooshmc]

@albaspoosh_mc . #البسپوش #امسی #شورای_عالی #کرونا #برند #ویروس # ویروس_کرونا #پشگیری #ایران #مشهد #طرقبه (at Torghabeh Market بازار طرقبه) https://www.instagram.com/p/B9JS1UvplBG/?igshid=isbystaj02me

[goransulaimani]

بێرنارد هێنری لیڤی له‌ ئۆكرانیا ده‌ركه‌وت بێرنارد هێنری لیڤی كه‌ فه‌یله‌سوفێكی فه‌ڕنسی به‌ڕه‌گه‌ز جوله‌كه‌یه‌ ئه‌مڕۆ له‌سه‌نگه‌ره‌كانی ئۆكرانیا ده‌ركه‌وت . بێرنارد لیڤی به‌كه‌سێكی سه‌ره‌خۆر ناوده‌برێت،پشگیری هه‌ر كه‌س و حكومه‌تێكی كردبێت دواتر شكستی هێناوه‌ ، بۆنمونه‌ پێشتر پشتگیری ڕیفراندۆمی كوردستان كرد، كوردستانی به‌و ده‌رده‌ برد كه‌ بینیمان، دواتر چووه‌ لیبیا و ئه‌فغانستان بۆ پشگیری كوره‌كه‌ی شامه‌سعود له‌ ولایه‌تی پێنج شێر ، سه‌ری ئه‌وانیشی خوارد . ئێستا له‌ ئۆكرانیا ده‌ركه‌وته‌وه‌ پێده‌چێت سه‌ری ئۆكرانیاش بخوات . Bernard Henry Levy in Ukraine said Bernard Henry Levy, the French philosopher of Jewish Judaism, was discovered today in the Ukrainian opposition. He spoke in support of the US Alliance, but said that maintaining some independence was important for Iraq. Now that the discovery has been made in Ukraine, it is becoming clear that it is based on Ukraine. برنارد هنري ليفي في أوكرانيا وقال برنارد هنري ليفي، الفيلسوف الفرنسي للعرق اليهودي، تم الكشف عنه اليوم في المخابئ الأوكرانية. ويطلق على برنارد ليفي اسم شخص مستقل، دعم الجميع والحكومة ثم هزمه، على سبيل المثال، كان يؤيد في السابق استفتاء كردستان، الذي رأيناه، ثم ذهب إلى ليبيا وأفغانستان لدعم ابن شامة سعود في دولة الأسد الخمسة، و أكل فوقهما. الآن وقد تم الكشف في أوكرانيا أنه يبدو أن يأكل على أوكرانيا #russia #russian #russian🇷🇺 #ukraine #ukraine_blog #zone #arm #army #france #france🇫🇷 https://www.instagram.com/p/CZ4qlkWseBJ/?utm_medium=tumblr

[kasradoc]

‏‎. نظام مراقبت بیماریهای قابل پیشگیری با واکسن : برنامه ایمن­ سازی همگانی بر علیه بیماری­ های قابل پیشگیری توسط واکسن یکی از موفق ­ترین مداخلات انجام شده به منظور حفاظت کودکان و سایر گروه ­های هدف ایمن­ سازی و کاهش بار بیماری­ های مربوطه در کشور جمهوری اسلامی ایران بوده است. بیماریی های قابل پشگیری با واکسن عبارتست از بیماریی های که توسط واکسن می‌توان از بروز آن‌ ها جلوگیری یا بروز آن‌ها را به حداقل رساند. این بیماریی ها در حال حاضر در کشور ما عبارتند از بیماریهای دیفتری، سیاه سرفه،‌ کزاز، سل، فلج اطفال، هپاتیت ب، سرخک، سرخجه، اوریون که این بیماری‌ها به‌صورت روتین و معمولی و طبق جداول مربوطه واکسیناسیون بر علیه آن‌ها انجام می‌شود و چند بیماری دیگر نیز وجود دارد که در صورت مواجهه با آن‌ها و در صورت نیاز و برای بعضی از گروه‌ها بایستیواکسیناسیونبر علیه آن‌ها انجام شود مانند بیماری‌ های: هاری، مننژیت و آنفلوانز. دانلود نمایید : https://www.kasradoc.com/product/vaccine-preventable-disease-care-system/ #powerpoint #Document #Kasradoc #ppt #vaccine_preventable_disease_care_system #پاورپوینت #مقاله #پروژه #نظام_مراقبت_بیماریهای_قابل_پیشگیری_با_واکسن #بیماری #بیماریهای_قابل_پیشگیری #بیماریهای_قابل_پیشگیری_با_واکسن #پیشگیری #درمان #مراقبت #معرفی_برنامه_بیماریهای_قابل_پیشگیری_با_واکسن #واکسن #برنامه_گسترش_ايمن_سازی_در_ايران #تاریخچه_تولید_واکسن_در_کشور #كيفيت_ايمن_سازی_و_سلامت_واكسن #افزایش_ایمنی_جامعه #بیماری_های_واگیردار #اهداف_سازمان_جهانی_بهداشت #تامين_به_موقع_واكسن_های_موردنياز #توزيع_منطقه_ای_واكسن #خدمات_ایمن_سازی #واکسیناسیون #تهیه_زنجیره_سرمای_مناسب_برای_نگهداری_واکسن_ها #عوارض_پس_از_ايمن_سازی #بهداشت_و_درمان‎‏ https://www.instagram.com/p/CD9KwLoD8VK/?igshid=1c8c061kb4e3t

[areenmuhammed]

English - کوردی - عربی مەڕوانە ڕووخسار، بڕوانە ناخ و کردار وەک ئینگلیز دەڵێت Do not judge the book by its cover 👇 ھەمیشە زۆر کەس ھەیە لە ژیاندا کە تەنھا لە دوورەوە جوان و سەرنجڕاکێشن بەڵام کە نزیک دەکەونەوە خوازیار دەبیت کە وەک ھیچ ھەنگاوێکت بەرەو ڕوویان نەنایە بەڵکو ھەنگاوەکانت بۆ دوورکەوتنەوە لێیان دوو ھێندە بوایە 👇 ھەندێک ھەن کە دووردەکەونەوە سەرەتایەکی پڕ لە خۆشی و دەستپێکێکی جوانتر دروست دەکەن 👇 کەسانێکیش لە ژیاندا دروست دەبن کە ھەرگیز پەشیمان نابیتەوە لە بوون و ھەبوونیان لە ژیانتدا 👇 کەسانێک جێگەیەکی ھێندە قووڵ دەگرن لە ژیانتدا کە دوای کۆچیشیان ھەست بە بوونیان دەکەیت لەگەڵتدا 👇 بۆیە ژیان بەم جۆرەیە ئازیز؛ ھیچ شتێک نەمر نیە و ھیچ شتێکیش نامێنێتەوە لەگەڵت تەنھا یاد و یادگاری و کارە چاکەکانت نەبێت، بۆیە گەر کارێکی باشت پێ دەکرێت دوای مەخە بۆ سبەی و ئێستا بیکە؛ وە گەر کارێکی چاکەشت بەرامبەر کرا تەنھا سوپاسی مەکە بەڵکو پشگیری بکەو ھاندەری بە بۆ بەردەوام بوونی 👇 Life is adorable if you know how to seize it, but it will be horrible if you leave it 👇 Do not trust what you see in eyes or what you hear in ears or what you feel in touches, but trust those that touch the heart 👇 Do not look for perfection, but look for ideal 👇 You may see and feel and experience the tortures of others toward you, just do not be like them and do not reflect the same or else you both are the same 👇 لا شئ دائم، فحاول ان تكون ذكرى جميلة في الحياة غيرك 👇 في بعض الاحيان نشعر ان الحياة طويلة و في بعض الاحيان نشعر انها قصيرة، فكل هذا مرتبط بالطريقة التي نحيا بها 👇 ‎ليس المهم ان تعيش فالجميع يعيش، لكن المهم ان تعيش جيدا 👇 ‎المتشائم يرى الصعوبة في كل فرصة، و المتفائل يرى الفرصة في كل صعوبة، فكن متفائل 👌 مرۆڤەکانی ژیانت مەکە بە سفر بە ھۆی ھەڵەیەکەوە کە کردوویانە، بەڵکو چانسێکی تریان بەرێ بۆ خۆ ڕێک کردنەوە 😍 تۆش ئێستا سەرنج وبۆچونەکانی خۆت لە پۆست بڕازێنەرەوە با من و ئەوانەشی دەیخوێنینەوە سوودمەند بین 🙏 سوپاس بۆ بڵاوکردنەوە و گەیاندنی بابەتەکە بە کەسانی تر #areenmuhammed #fadingnovel #readanybookchallenge #enjoylifeinallcolours #learnwithareen #universityofcharmo @areen.muhammed #kurd #kurdistan #kurdish #slemani #hawler #duhok #karkuk #zaxo #halabja #ranya #koya #kalar #garmyan #qaladze #positivity #awareness #life #university #students #love #life (at Sulaymaniyah Governorate) https://www.instagram.com/p/CDRnBbep6Dq/?igshid=8bfivjpcenr3

[khoonevadeh]

آبله مرغان چیست و سن شیوع آبله مرغانhttps://khoonevadeh.ir/?p=157068

آبله مرغان در کودکان شایع‌تر است. انسان تنها مخزن ویروس آبله مرغان است. فصل ابتلا به آبله مرغان بیشتر در اواخر زمستان و اوایل بهار است.

آبله مرغان چیست؟

آبله مرغان (به انگلیسی: Chickenpox)، از بیماری‌های خفیف و بسیار واگیردار است. بیماری آبله مرغان در کودکان شایع‌تر است، توسط ویروس هرپس زوستر که از خانواده هرپس ویروس است، ایجاد می‌شود.

  این ویروس بعد از ایجاد آبله مرغان، در همه افراد به صورت نهفته، در مسیر رشته‌های عصبی که از نخاع خارج می‌شوند، جایگزین می‌شود و فعالیت مجدد آن منجر به بیماری زونا یا هرپس زوستر Herpes zoster می‌گردد. ویروس‌ آبله مرغان از راه‌ قطره‌های‌ ریز در هوا یا تماس‌ با ضایعات‌ پوستی ، از فرد بیمار انتقال‌ می‌یابد.

  انسان تنها مخزن ویروس آبله مرغان است. یک بیماری شدیدا مسری است بطوری که میزان ابتلای آن در افراد حساس حداقل 90 درصد می‌باشد. عمدتا در اواخر زمستان و اوایل بهار در نواحی معتدل بروز می‌کند.

  علایم آبله مرغان:

تب، بی‌حالی و گاه درد خفیف شکمی از علائم آبله مرغان می باشد

  ابتدا فردی که دچار بیماری آبله مرغان شده است دچار علایم تب، بی‌حالی، بی‌اشتهایی، سردرد و گاه درد خفیف شکمی می‌شود که بعد از 2- 1 روز بثورات قرمز رنگ خارش‌دار معمولاً ابتدا در پشت بيمار و به دنبال آن به فاصله چند ساعت روي شكم و قفسه سينه ظاهر مي شود.

  این بثورات به تدریج حاوی مایع روشن می‌گردد که 2-1 روز بعد مایع فوق به تدریج کدر می‌شود دانه ها در آبله مرغان بسيار سريع تكامل يافته و بيشتر آنها در عرض 48 ساعت خشك و شروع به تشكيل پوسته مي كنند و راش هاي جديد پيدا مي شوند و جاي آن ممكن است براي چند روز يا چند هفته پوست محل تاول با تغيير رنگ نسبت به پوست مجاور ديده شود.

  علت آبله مرغان: • سرايت در اثر تماس مستقيم: بيماری آبله مرغان از شخص بيمار بوسيله تماس مستقيم و يا از طريق ترشحات مجراي تنفسي بيماران صورت مي گيرد بيماری آبله مرغان مي تواند از مادر به نوزاد منتقل شود.

  • تماس غير مستقيم: بوسيله و لوازمی كه به تازگي به ترشحات و آبدانه های فردی که دچار بيماری آبله مرغان آلوده شده اند.

  نکته: افراد مبتلا به آبله‌ مرغان از 2- 1 روز قبل از ظهور بثورات جلدی تا حدود 7 روز پس از بروز بثورات می‌توانند منتقل کننده بیماری آبله‌ مرغان باشند.

  سن شیوع آبله‌ مرغان:

بچه های زیر ده سال بیشتر در معرض تهدید بیماری آبله مرغان هستند و بیشتر کودکان تا قبل از این سن به بیماری آبله مرغان مبتلا می شوند. ابتلا در سن بالاتر و یا در بزرگسالی برشدت بیماری آبله مرغان می افزاید.

  فصل ابتلا به آبله مرغان بیشتر در اواخر زمستان و اوایل بهار است. بچه هایی که به واسطه دریافت داروهایی خاص دارای نقص در سیستم ایمنی بدنشان هستند و یا نوزادانی که بیماری را از مادر خود در اواخر بارداری گرفته باشند ممکن است با عوارض پیچیده تری از بیماری مواجه شوند.

عوارض آبله مرغان:

عفونت ریه وخیم‌ترین عارضه آبله مرغان است

  ·عفونت پوست: شایعترین عارضه عفونی آبله مرغان، اضافه شدن عفونت ثانویه باکتریال بر روی ضایعات پوستی است. علت این عفونت خراشیدگی آنها بدنبال خاراندن می‌باشد. همچنین برخی اوقات جای‌ تاول‌ در صورتی‌ که‌ تاول‌ عفونی‌ شود، باقی می‌ماند.

  · عفونت ریه: وخیم‌ترین عارضه آبله مرغان است و اغلب بالغین را گرفتار می‌کند. معمولا 5-2 روز بعد از شروع بیماری آبله مرغان با علایم تنگی نفس، سرفه و تند شدن تنفس و تب ظاهر می‌شود و ممکن است باعث نارسایی تنفسی شود.

  · بیماری زونا: گاهی‌ پس‌ از طی‌ شدن‌ سیر بیماری‌ آبله‌ مرغان، ویروس‌ در بدن‌ به‌ حالت‌ خفته‌ باقی‌ می‌ماند (احتمالاً در ریشه‌ اعصاب‌ نزدیک‌ نخاع ‌). ویروس‌ آبله‌ مرغان خفته‌ ممکن‌ است‌ سال‌ها بعد دوباره‌ بیدار شود و بیماری‌ زونا را ایجاد کند. بیماری زونا ناشی از فعال شدن دوباره ویروس واریسلا زوستر در رشته عصبی نخاعی است که با درد شدید و ضایعات پوستی مشخص می‌شود.

  ·سایر عوارض آبله مرغان عبارتند از: عفونت مغز یا پرده‌های مغزی بوسیله ویروس واریسلا زوستر، التهاب قلب، قرنیه، مفاصل و کبد و پانکراس.

مراقبت و پيشگيری از آبله مرغان

- گزارش موارد مشكوك بيماری آبله مرغان به مركز بهداشتي درماني و خانه بهداشت

  - ضد عفوني كردن وسايل و لوازم که بيمار آبله مرغان استفاده کرده برای پشگیری از انتقال به سایرین

  - جداسازي بيمار مبتلا به آبله مرغان در طول دوره واگيري (تا 7 روز پس از بروز بسورات ) در صورت امكان.

  - كوتاه كردن ناخنهای فرد مبتلا به آبله مرغان برای جلوگیری از خارش تاول ها

  - براي جلوگيري از اضافه شدن عفونت به تاولها حمام گرفتن روزانه با آب سرد توصيه مي شود.

  درمان آبله مرغان:

بچه های در سنین کمتر در صورت ابتلا به آبله مرغان حتما به پزشک مراجعه کنند

مثل بیشتر بیماری های ویروسی درمان خاصی برای آبله مرغان وجود ندارد ولی اگر علائم نگران کننده ای غیر از موارد بالا مشاهده شود، مراجعه به پزشک ضروری است. برای نوزادان و بچه های در سنین کمتر در صورت ابتلا به آبله مرغان حتما به پزشک مراجعه کنند.

داروهای مسکن و آشامیدن مقدار زیاد مایعات، همچنین استفاده از داروهای ضد حساسیت برای کاهش خارش موثر است.

  دست های کودک مبتلا به آبله مرغان را پاکیزه و ناخن هایش را کوتاه نگهدارید. سعی کنید او را از خاراندن جوش ها منع کنید چرا که باعث کنده شدن آن ها و باقی ماندن جایشان خواهد شد.

  جوش ها تا زمانی که کاملا خشک شوند می توانند عفونی باشند ولی استراحت در خانه و مدرسه نرفتن کودکانی که آبله مرغان دارند بیش از پنج روز لازم نیست.

  در موارد بسیار شدید بیماری آبله مرغان گاهی پزشکان داروهای ضد ویروس تجویز می کنند. بعد از پایان بیماری، ویروس به صورت خفته در بدن می ماند و می تواند بعدها در بزرگسالی باعث بیماری زونا شود.

منبع : درمانسرا

[heliaclinic]

روش های پیشگیری از چین و چروک

روش های پیشگیری از چین و چروک

روش های پیشگیری از چین و چروک

عوامل مختلفی در به وجود آمدن چین و چروک تأثیر دارند. به طور معمول بالا رفتن سن، تغذیه، شرایط محیطی و غیره باعث به وجود آمدن این چین و چروک ها می شوند. اصولا اولین چین و چروک ها بر روی صورت ظاهر می گردد و چون مستقیماً روی زیبایی فرد اثر می گذارند مهمتر و جدی تر تلقی می شوند.  

  برای اطلاع از خدمات زیبایی خود می توانید با مشاورین کلینیک فوق تخصصی پوست و مو هلیا به صورت کاملا رایگان از طریق شماره 02122810089 در ارتباط باشید. و همچنین از طریق پیام رسان واتس اپ به شماره 09120687738 تمامی سوالات خود در رابطه با خدمات پوست و مو و زیبایی را با ما در میان بگذارید.

طبیعی است به دلیل تاثیرات منفی این عارضه بر جذابیت ظاهری، اکثر افراد از آن استقبال نکرده و به دنبال کاستن یا پیشگیری از آن باشند. شاید جالب باشد بدانید که سالانه میلیاردها دلار در سطح جهانی برای معالجه، از بین بردن یا به تأخیر انداختن چین و چروک هزینه می شود. در ادامه مطلب به دلایل شکل گیری این مشکل و راه های مختلف درمان و کاستن از آن پرداخته شده است.  

علل چین و چروک

تابش مستقیم آفتاب، اعتیاد به سیگار، عدم نوشیدن آب به میزان کافی و رژیم غذایی ناسالم، برخی از داروها و عوامل محیطی و ژنتیکی در ایجاد چین و چروک و میزان آن موثر هستند. قابل ذکر است که در اغلب موارد چین و چروک ها در قسمت هایی از بدن ظاهر می شوند که بیشترین میزان قرار گرفتن در معرض آفتاب را دارند، به ویژه در صورت و گردن و نیز قسمت پشت دست و بازوها که پوستی لطیف و ظریف تر دارند. بالا رفتن سن: شکل گیری این عارضه بخش طبیعی از روند پیری است. در واقع با پا به سن گذاشتن، پوست فرد حالتی نازک تر، خشک تر به خود گرفته و حالت الاستیک و ارتجاعی خود را به مرور از دست خواهد داد. به همین دلیل هست که در مقابل آسیب ها، توان محافظتی خود را از دست می دهد. این امر منجر به چین و چروک و خطوط روی پوست خواهد شد.  

  قرار گرفتن در معرضUV : این عامل که در شکل گیری چین و چروک به صورت مستقیم دخالت دارد از طریق آفتاب گرفتن، برنزه کردن و ورزش در فضای باز احتمال ابتلا به چین و چروک را افزایش می دهد. در واقع باید گفت که اشعه ماوراء بنفش کلاژن و الاستین را در پوست تجزیه می کند و این به معنای از دست رفتن شادابی و سرحالی پوست است. افرادی  هم که بیشتر در زیر نور آفتاب کار می کنند، احتمال ابتلا به چین و چروک زودرس را دارند. مشاغلی مانند ماهیگیری و کشاورزی ، ملوانان، گلف بازان و باغبان جز این دسته به شمار می روند. سیگار کشیدن: اعتیاد به سیگار علاوه بر تأثیرات منفی بر روی سلامت، روند پیری پوست را تسریع می کند. این امر نیز به دلیل کاهش خون رسانی به پوست صورت می گیرد. رژیم غذایی نامناسب: رژیم های عاری از مواد طبیعی چون ویتامین ها و مواد معدنی بیشتر، افراد را در معرض این مشکل قرار می دهند. به ویژه اگر مواد استفاده شده شامل سبزیجات و میوه های آبدار که برای تأمین آب مورد نیاز پوست است، نباشند و خود فرد نیز در طول روز آب کافی را به بدن نرساند. در واقع رطوبت و طراوت پوست دو همراه همیشگی هستند و با نبود آب باید دور طراوت پوست را نیز خط کشید. و انتظار خط و خطوط روی پوست را داشت.  

درمان های پزشکی برای پیشگیری از چین و چروک

چین و چروک ها یا خیلی سطحی هستند یا شکلی عمیق به خود می گیرند. بیشتر درمان های دارویی مانند استفاده از رتینوئیدها و کرم های ضد چروک؛ اغلب بر کاهش چروک سطحی پوست تمرکز دارند. برای خطوط عمیق تر، روش های دیگری توصیه می گردد؛ از جمله: لیزر درمانی: با استفاده از پرتودرمانی، لایه بیرونی پوست از بین می رود و باعث تحریک لایه های زیرین برای تولید کلاژن می گردد. پوست ارتجاعی تر شده و بعد از چندین جلسه درمان، طراوت لازم را باز می یابد.  

  بوتاکس: سم بوتولینوم نوع A که اغلب با نام بوتاکس در بین عامه مردم شناخته می شود، در دوز کم به عضلات مشخصی تزریق می شود. این کار باعث می شود که عصب های عامل شکل گیری چروک، به صورت موقت غیر فعال شوند. تزریق بوتاکس می تواند خطوط پیشانی، خطوط اخم بین چشم ها و مواردی از این دست را کاهش دهد. البته اثر آن موقتی بوده و نیاز به تکرار دارد. لیفت صورت: این عمل زیبایی متداول که با نام رایتیدکتومی نیز شناخته می شود، نوعی جراحی است که هدف آن جوان تر کردن ظاهر فرد با از بین بردن  پوست اضافی در محل چین و چروک ها است. پرکننده های تزریقی: این مواد شامل ژل، اسید هیالورونیک و چربی  طبیعی بدن هستند. این مواد به محل دقیق چین و چروک ها تزریق می شوند تا پوست حالت مدنظر فرد را پیدا کند و مانند بوتاکس، برای نتایج ماندگار، تزریق باید هر چند ماه یکبار تکرار شود.  

راه های مراقبت از پوست برای پشگیری از چین و چروک

1- برای محافظت از پوست خود در برابر اشعه ماوراء بنفش، ضدآفتاب را فراموش نکنید. استفاده از ضد آفتاب هایی با SPF بین 30 تا 50  به صورت روزانه حتی در روزهای ابری نیز توصیه می شود. 2- از کرم های و ژل های حاوی رتینوئید استفاده کنید. رتینوئیدها خود نیز حاوی میزان کافی ویتامین آ هستند که یک عامل بازدارنده و ضد پیری است. این مواد توانایی افزایش تولید کلاژن را دارند که پوست را شاداب و جوان می گرداند.  

  3- کرم های آبرسان و مرطوب كننده استفاده نمایید. مرطوب کننده ها به تغذیه و آبرسانی پوست کمک می کنند. این امر به ویژه با افزایش سن بسیار حائز اهمیت خواهد بود. 4- نوشیدن آب برای سلامتی ضروری است. بدن شما ، به خصوص پوست تقریباً برای هر عملکرد خود به شکل بهینه و بهتر به آب احتیاج دارد. 5- غذاهایی حاوی ویتامین های مختلف بخورید. احتمالاً این جمله را شنیده اید: "شما چیزی هستید که می خورید." این سخن در مورد پوست شما نیز صادق است. در این راستا مصرف چای سبز، روغن زیتون، ماهی سالمون، آووکادو، انار، دانه های کتان، سبزیجات،هویج، کدو تنبل، فلفل دلمه و کلم بروکلی برای پیشگیری از چین و چروک توصیه می شود. 6- طاق باز بخوابید: شاید جالب باشد بدانید که طبق یک مطالعه در سال 2016 ، وضعیت خواب شما می تواند در پیشگیری از چین و چروک موثر باشد. در این مطالعه مشخص شده، در افرادی که به پهلو و روی شکم می خوابند نیروهایی به بدن وارد خواهد شد که می تواند باعث ایجاد چین و چروک شود. 7- ترک سیگار و دخانیات: برای داشتن پوست سالم دخانیات را کنار بگذارید. ثابت شده که دود تنباکو به کلاژن و الاستین پوست آسیب می رساند. این دو به پوست شما خاصیت ارتجاعی و استحکام می بخشد. علاوه بر این نیکوتین موجود در سیگار، باعث انقباض عروق خونی شده و خون رسانی را به پوست کاهش خواهد داد. این امر رسیدن اکسیژن به پوست را مختل کرده و به مرور چین و چروک ظاهر خواهند شد. 8- آرامش بخشیدن به پوست خود. حرکات مکرر مانند اخم کردن یا حالت خشم و خنده می تواند باعث ایجاد چین و چروک شود. ممکن است به دنبال روش هایی برای آرامش دادن به پوست باشید.  برخی از روشهای مفید مدیریت حرکات صورت عبارتند از: تنفس عمیق،  یوگا و غیره.  

نکته انتهایی:

راز جوانی و شادابی در یک عبارت خلاصه شده است: سبک زندگی سالم! عمل به این عبارت، علاوه بر پیشگیری از چین و چروک (Prevention of wrinkles) ظاهری، اثرات روحی و روانی فراوانی نیز خواهد داشت. یک رژیم غذایی سرشار از ویتامین، نوشیدن مقدار زیادی آب، محافظت از پوست در برابر آفتاب، کاهش مصرف سیگار و مدیریت استرس و حتی مواردی مانند نوع لباس و رنگ آن در فصول مختلف، در حفظ سلامت و جوانی پوست شما نقش اساسی دارد. نکته آخر هم اینکه برای کاهش هر عارضه پوستی و به ویژه پیشگیری از چین و چروک حتماً به یک کلینیک معتبر مراجعه کرده و با پزشکی دارای تخصص مشورت نمایید. شما می توانید با مراجعه به ” کلینیک تخصصی پوست و مو و زیبایی هلیا ” و مشورت با متخصصین مجرب این کلینیک پوست و مو از قیمت خدمات زیبایی خود مطلع شوید. جهت مشاوره با شماره 02122810089 تماس بگیرید. همچنین شما عزیزان میتوانید از طریق سیستم چت آنلاین وب سایت ، از مشاوره آنلاین بهره مند شوید. کاشت مو و ابرو در این کلینیک توسط پزشک مطرح کشور دکتر حمیدرضا خراسانی صورت می گیرد.

[xwendga]

پێویستى بە کارمەند هەیە

کۆمەڵەى ئامۆژگارى مین MAG بارەگای هەولبَر پێویستى بە کارمەند هەیە بۆ پۆستى یاریدەدەری پزیشکی

MAGبه‌رواری دانان : 2017-10-02شوێنی کار : هه‌ولێر 

کۆمەڵەى ئامۆژگارى مین MAG بارەگای هەولبَر پێویستى بە کارمەند هەیە بۆ پۆستى یاریدەدەری پزیشکی بۆ تیمی مین پاکی

داواکاری کار:

پێویستە داواکار دەرچووی پەیمانگای پزیشکی بێت یان بوارێکى هاوشێوە. 

پێویستە داواکار شارەزایی هەبێت لە کارکردن لەگەل رێکخراوە بیانییەکان. 

پێویستە داواکار هیچ گرفتی ئەمنی نەبێت وە پشگیری بکرێت لەلایەن دەسەڵاتی ناوخۆی. 

پێویستە داواکار هیچ گرفتی تەندروستی نەبێت. 

پێویستە داواکار بروانامەی دەرچوونی یاریدەدەری پزیشک هەبێت. 

پێویستە داواکار ئامادەبێت لە گشت شارەکانی کوردستان کار بکات . 

تێگەیشتن لە کاری ڕێکخراوى. 

ئەزموونى کارکردنی هەبیت وەک یاریدەدەری پزیشکى. 

تێگەیشتنى بنچینەیى لە فریاگوزاریی سەرەتایی هەبیت. 

پێویستە داواکار دانیشتوی شاری هەولێر بیت. 

شارەزای لە زمانی کوردى پێویستە و ئەگەر زمانى ئینگلیزی و عەرەبیش بزانێ باشترە. 

پێشکەشکردنى داواکارى:

بۆ پێشکەش کردنی داواکاریەکانتان دەتوانن فۆڕمى داواکاری (CV) بنێرن بۆ :

Samal.Latif@maginternational.org

یان دەتوانن راستەوخۆ (CV) بهێنن بۆ ئۆفیسى MAG لەهەولێر، گەڕەکى راستی نزیک کۆمپانیای 77.

دوا بەروار بۆ پێشکەشکردنى داواکارى بریتیە لە رۆژی: 8-10-2017.

😍 ........................................................................................................................................................ بۆ دۆزینه‌وه‌ی هه‌لی كاری زیاتر سه‌ردانی به‌شی هه‌لی كار بكه‌ یان سه‌ردانی ماڵپه‌ڕی هه‌لی كار بكه‌ https://halykar.blogspot.com -------------------------------------------------------

[anarkistan]

دەسەڵاتداران بەردەوامن لە دەسگیرکردنی کەسایەتییەکاندا

دەسەڵاتداران بەردەوامن لە دەسگیرکردنی کەسایەتییەکاندا

زاهیر باهیر 25/11/2022 دوێنی ڕۆژی 5شەمە،25/1 پیاوانی دەسەڵاتی ئێران هەڵیانکوتایە سەر یانەی ئیستقلالی تاران  وریا غەفوریی کە یاریزانی سەرەکی ئێرانە و کەسێکی دیاری وەرشکارە و  کاپتنی یانەکەیە  دسگیرکرا بە تۆمەتی دروستکردنی پاگەندە بۆ ڕاپەڕیوان و هاوپشتیکردن لێیان.. وریا غەفوری کوردێکی سنەی تەمەن 35 ساڵە و بە ڕاشکاوانە بە بەردەوامی دەنگی خۆی بەرزکردۆتەوە و پشگیری لە ڕاپەڕیوان و دژ بە کوشتن بڕینی…

[bonian-n]

پیگیری حقوقی برای شهید خواندن امدادگران

رئیس جمعیت هلال‌احمر با تاکید بر اینکه کمک به حفظ و ارتقاء سرمایه اجتماعی از وظایف اصلی هلال‌احمر در برنامه ششم توسعه است بر لزوم گرداوری برنامه‌ای جامع و تعیین شاخص‌های افزایش ارزش‌های اجتماعی و ارزش‌های موجود در جمعیت تاکید کرد.

به گزارش فوج نیوز، دکتر سید امیرمحسن ضیائی در جلسه شورای معاونین جمعیت هلال احمر ضمن عرض تسلیت درگذشت دو تن از امدادگران هلال‌احمر استان زنجان، گفت: هیچ شکی نیست که امدادگران داوطلب هلال‌احمر همواره در راه خدمت به هموطنان و کشورشان، از جان مایه گذاشته‌اند و محاسبه ارزش این فداکاری و ایثار، امکانپذیر نبوده و هیچ قیمتی برای آن متصور نیست و از این جنس فداکاری‌ها را فقط در دوران جنگ تحمیلی و این روزهای عزیزان مدافع حرم شاهد بوده‌ و  هستیم.

محاسبه ارزش فداکاری و از جان‌گذشتگی امدادگران داوطلب امکانپذیر نیست

دکتر ضیائی با بیان اینکه نوع خدمات هلال‌احمری‌ها زیاد متفاوت بوده و به علت داوطلبانه بودن، از ارزشی غیرقابل قیاس با سایر ارائه‌دهندگان خدمات مردمی برخوردار است، عنوان کرد: در حقیقت اینگونه خدمت بی‌مزد و منت و گذشتن از جان و ایثار همه وجود در راه خدمت، تفاوتی با شهادت ندارد؛ لذا جا دارد تا با اقدامات حقوقی و پیگیری از نهادهای مربوطه چون دفتر مقام معظم رهبری و بنیاد شهید این مطالبه امدادگران خدوم و از جان گذشته جمعیت را پیگیری کرده و دین خود را به آنها ادا کنیم.

تاکید بر ضرورت تقویت و تسهیل اجرای کامل طرح سلامت‌یار در بیمارستان‌ها

رئیس جمعیت هلال‌احمر ایضا درمورد گزارش ارائه شده در شورای معاونین پیرامون اجرای طرح سلامت‌یار ، عنوان کرد: ماهیت این طرح کاملا همسو با فعالیت‌های بشردوستانه هلال‌احمر در ارائه خدمات داوطلبانه است و با اشراف به همین امر پیشنهاد اولیه اجرای سلامت‌ یار از سوی معاونت درمان وزارت بهداشت به هلال‌احمر ارائه شد و لذا اجرای کامل آن در بیمارستان‌ها ضروری است و برای تقویت و تسهیل در اجرای آن باید جلسات مشترکی با مسئولان وزارت بهداشت برگزار شود. وی ایضا به حضور و برگزاری جلسات شورای معاونین هلال احمر در استان‌های مختلف اشاره و خاطرنشان کرد: این حرکت در رفع مسائل پیش‌روی هلال‌احمر در استان‌ها تاثیر انکارناپذیری دارد، اما باید تاکید دوباره‌ای بر این مهم داشته باشم که در این سفرها باید معاونین جمعیت اول از نزدیک شاهد مسائل شهرها و روستا‌های استان قرار گرفته و یک‌روز در جمع مردم مناطق مختلف حاضر شده و سپس با شناخت و اشراف کامل به بررسی مسائل پیش‌رو در جلسه ستاد جمعیت پرداخته و برای رفع آنها تصمیمات لازم را اتخاذ کنند.

شاخص سرمایه اجتماعی ایجاد اعتماد در جامعه است دکتر ضیائی ایضا بر وظایف هلال‌احمر در موضوع پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی، تاکید و اظهار کرد: وظیفه اساسی هلال‌احمر در این عرصه پیروی از نوع‌ها و تجربه‌های موفق توسعه فعالیت‌های اجتماعی با هدف پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی است و باید در این عرصه تمرکز خود را بر توسعه درس‌های اخلاقی، ارتباطات اجتماعی و ایجاد اعتماد به نفس در جامعه قرار دهیم؛ این امر جدای از پیشگیری، موجب ایجاد سرمایه اجتماعی در جامعه می‌شود. به گفته وی، شاخص سرمایه اجتماعی، ایجاد اعتماد در جامعه است و از سویی صرف وجودی جمعیت هلال‌احمر، سرمایه اجتماعی است؛ به عبارتی نفس این جمعیت برپایه سرمایه اجتماعی است و لذا هر اندازه در جهت تقویت این جمعیت گام برداریم، موجبات تقویت سرمایه اجتماعی در جامعه را رقم زده‌ایم و در این عرصه باید همواره  فرهنگ کار، کمک به دیگران و حذف تشریفات زائد درون سیستمی را توسعه دهیم.

گرداوری برنامه‌ای جامع برای افزایش سرمایه اجتماعی در جمعیت رئیس جمعیت هلال‌احمر تاکید کرد: گرداوری برنامه‌ای جامع برای افزایش سرمایه اجتماعی در جمعیت و در نتیجه در جامعه از ضروریات قابل انکار است و این مهم نیز باید در برنامه پنج ساله جمعیت هلال‌احمر در نظر گرفته شود و به عنوان نمونه با تفویض اختیار از ستاد به صف، موجبات افزایش سرمایه های اجتماعی را در جمعیت فراهم کنیم. وی با یادآوری وظایف هلال‌احمر در عرصه توسعه سرمایه اجتماعی، اظهار کرد: «کمک به حفظ و ارتقاء سرمایه اجتماعی با استفاده از توان و ظرفیت‌های مردمی و افزایش مشارکت‌های اجتماعی مردم» یکی از مهمترین وظایف هلال‌احمر در حوزه افزایش ظرفیت‌های اجتماعی در برنامه ششم توسعه است و به این منظور باید پروژه‌ای تعریف و برنامه‌ای جامع گرداوری کرد و در عرصه افزایش ارزش‌های اجتماعی و ارزش‌های موجود در جمعیت شاخص‌های مشخصی را پیش رو داشت و بر مبنای آنها عمل کرد.

ضرورت گرداوری دستورالعمل مشخص در موضوع آسیب های اجتماعی مصطفی محمدیون، دبیرکل جمعیت هلال احمر هم در جلسه شورای معاونین با تاکید بر ضرورت گرداوری دستورالعمل مشخص در موضوع آسیب های اجتماعی، گفت: بر این اساس، هلال احمر به عنوان مثال در موضوع خاصی چون پیشگیری از اعتیاد دستور کار مشخصی را انتخاب و بر مبنای آن برنامه های خود را اجرایی خواهد کرد. به گفته وی هلال احمر باید در موضوع پشگیری از اعتیاد هر چه در توان دارد به کاربسته و مدیران و روسای سازمان ها هر کدام باید اقدامات قابل انجام را ارزیابی کرده و خروجی آن را به سازمان جوانان ارائه دهد. دبیرکل جمعیت هلال احمر تاکید کرد: از آنجا که یکی از برنامه های اساسی و جامع هلال احمر، پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی است لذا ضروری است برنامه جامعی را در این عرصه گرداوری کرده و در اختیار رئیس جمهوری برای دستور پشتیبانی به سازمان مدیریت و برنامه ریزی قرار داد تا نحوه اجرای آن در چارچوب مشخصی، تعیین شود. وی ایضا با ارائه گزارش سفر اخیر خود به استان های گلستان و لرستان گفت: باید با حضور و ارتباط مستمر در استان‌ها، برای حل مشکلات و مسائل آنها هر چه در توان داریم به کار بندیم.

تعامل سازنده مدیران عامل استانی هلال احمر و روسای بیمارستان ها؛ عامل اجرای مطلوب سلامت یار دکتر رضا اندام، سرپرست سازمان داوطلبان جمعیت هلال احمر هم درمورد گزارش اجرای طرح سلامت‌یار در بیمارستان‌ها، عنوان کرد: در هر بیمارستانی که میان مدیران عامل هلال‌احمر استان و روسای بیمارستان‌ها روابط و تعامل خوب و مناسبی وجود داشته، طرح سلامت‌یار زیاد خوب اجرایی شده که نمونه آن بیمارستان 5 آذر گرگان است که طرح در آن زیاد خوب پیشرفت کرده است.

تقدیر از توان کارشناسی و سرعت عمل مدیرکل ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به شکایات لازم به ذکر است رئیس و دبیرکل جمعیت هلال احمر در این جلسه از پیگیری ها و مدیریت زیاد خوب مجتبی ابراهیمی آشتیانی؛ مدیرکل ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به شکایات جمعیت هلال‌احمر بابت سرعت عمل در پاسخگویی به نهادهای نظارتی از جمله سازمان بازرسی کل کشور که بر اساس بررسی انجام شده در مقایسه با سایر دستگاه‌ها در پاسخگویی، از سرعت بالایی برخوردار بوده و در مدت اندکی از انتصاب وی در این سمت موجب کاهش چشمگیر مکاتبات دستگاه‌های نظارتی شده است، تقدیر و تشکر کردند که البته مدیریت ارشد جمعیت در راستای عملکرد قانونی در تمام حوزه‌ها، نقش به‌سزایی در حصول این نتیجه داشته‌اند.

fovj.ir/news

[goransulaimani]

حكومه‌ت موفلیسه‌ پێویسته‌ هه‌ڵبوه‌شیته‌وه‌ مسرور ده‌بیت به‌زۆری هیزی جه‌ماوه‌ر له‌سه‌ركورسی دابگیرێ‌ پیویسته‌ خۆپیشاندانی جه‌ماوه‌ری گه‌وره‌ ریك بخریت بۆهه‌لوه‌شاندنه‌وه‌ی حكومه‌ت یه‌كیتی نیشتمانی له‌گه‌ل ئه‌وه‌ دایه‌ ده‌سكاری موچه‌ی فه‌رمابه‌ران نه‌كریت پشگیری و هاوكاری موچه‌خۆرانه https://www.instagram.com/p/CBux5spJwrz/?igshid=yf5rrhncqb0s

[xwendga]

کۆسمۆلۆژیا لە سەدەی بیستەمدا: بەشی دوەم گەردونەکانی فرەیدمان

”ئەرکی من ئەوەیە ئیشارە بە حلە مومکینە ماتماتیکییەکانی هاوکێشەکانی ئاینشتاین بدەم، ئیتر فیزیکناسان چی لێ دەکەن ئەوە ئارەزوی خۆیانە.” ئەلێکسەندەر فریەدمان (1888 – 1925).

یەکێک لەو فیزیکناس و ماتماتیکناسە لاوانەی کە تازە بە تازە ئاشنایەتی لەگەڵ تیوری گشتی ئاینشتایندا پەیدا کردبو ئەلکسەندەر فرەیدمان بو. فرەیدمان، هەم کەشناسێکی پراکتیکی و هەم ماتماتیکناسێکی بلیمەت بو. لە ساڵی 1888 دا لە پیتەرسپۆرگ لەدایکبوە، بابی وی سەماکەر و دایکیشی پیانۆژەنێکی کارامە بو. هێشتا تەمەنی نۆ ساڵان دەبێت دایکی و بابی لێک جودادەبنەوە، فرەیدمان لای بابی دەمێنێتەوە و پەروەردەی دەکات، بەڵام بابی هەر زوو ژنێکی تر دێنێت. لە قوتابخانە خوێنکارێکی ئاسایی بوە، هیچ زیرەکییەکی لە ئاسابەدەری پیشان نەداوە. هێشتا لە هەڕەتی لاویدا دەبێت ڕودەکاتە چالاکی سیاسی و گێژاوی ڕاپەڕین لە دژی حکومەتی قەیسەری و دەچێتە ڕیزی قوتابییە شۆڕشگێرەکانەوە و ڕابەری خۆپیشاندەران دەکات. بە لە ساڵی 1906 دا دەچێنتە زانکۆی پیتەرسپۆرگ بۆ خوێندنی ماتماتیک. یەکێک لە مامۆستاکانی، کە دژی ڕژێم بو، جگە لەوەی هانیدەدا بۆ ئەوەی ڕۆڵێکی پۆزەتیڤ لە زانکۆدا یاری بکات، بە تایبەتی دژی ئەو خوێنکارانەی سەر بە ڕژێمی قەیسەری بون، لە هەمان کاتدا پرسگەلێکی ماتماتیکی سەخت و ئاڵۆزی، کە پەیوەست بون بە هاوکێشەکانی لاپلاسەوە، پێ دەسپێرێت، چونکە زۆر باش لە توانست و دەسەڵاتی ماتماتیکییانەی فرەیدمان گەیشتبو، بە تایبەت لە بوارەکانی هاوکێشە جیاکارییەکان و جیومەتری چەماوەکان. فرەیدمان لە ماوەی چەند مانگێکدا سەرکەوتوانە هاوکێشە ماتماتیکییەکانی یەکلایی کردەوە.

لە بواری پراکتیکییەوە، ئارەزوییەکی پڕخرۆشی هەبو بۆ راڤەکردنی ماتماتیک لە بوارەکانی پیشەسازی و تەکنەلۆژی و سەربازیدا. کە جەنگی جیهانی یەکەم هەڵگیرسا، خۆبەخشانە لە مەیدانی جەنگدا کەوتە توێژینەوە، بە تایبەت بە مەبەستی پێشخستن و باشترکردنی تەکنەلۆژیای بۆمبابارانی فڕۆکەیی و پێکانی ئامانجەکان بە شێوەیەکی وردتر، بێگومان ئەمەش تەنها بە زانستی ماتماتیک ئەنجامدەدرا.

فرەیدمان، سەرباری ئەوەی بەهرەیەکی بەرز و ناسای ماتماتیکی هەبو، لە هەمان کاتدا کەشناسێکی بە توانا بو، بە تایبەت کاتێک بە باڵۆن بە ئاڕاستەی ئاسمان بەرزدەبوەوە بۆ پێوانی فشاری کەش لە پلە بەرزەکاندا، تەنانەت هەتا ڕۆژگاری خۆشی هیچ کەسی تر ئەو تۆمارە بەرزییەی نەشکاندبو کە ئەو لە ئاسماندا ئەنجامیدابو.

لە ساڵی 1918 دا لە تازە زانکۆی پێرم، لقێکی نوێی زانکۆی پیترسبۆرگ بو لە شاری پێرم، بو بە پرۆفیسۆری فیزیک و ماتماتیک، بەڵام زو بە هۆی شەڕی ناوخۆوە دوچاری کێشە بو، یەکەمجار  و ئەوی تر کاتێک هێزەکانی دژ بە کۆمۆنیستەکان شاری پێرمیان داگیرکرد و دوایش لە لایەن سوپای سوری روسەوە. شەڕوشۆڕ و کێشەی ناخۆیی بو بە هۆی کۆچ و هەڵهاتنی زۆر لە هاوڕیکانی و کایەی ئەکادیمیان جێهێشت و رویانکردە ئەوروپا.

فرەیدمان، کاتێک بە هاوکێشەکانی نسبییەت ئاشنابو، لە ساڵی 1920 دا کەوتە تاووتوێی تیورییەکە، زۆر بە وردی ڕەهەندی ماتماتیکییانەی هاوکێشەکانی کایەی کێشکردنی ئاینشتاینی شیکردەوە و لە باری ماتمتیکییەوە گەلێک شتی سەیری بۆ دەرکەوت و گەیشتە ئەو دەرەنجامەی کە دیدێکی تەواو ڕادیکالانە و جودای لەگەڵ گەردونەکانی ئاینشتاین و دی سیتەردا هەبو، تەفسیرێکی تەواو پێچەوانەی بۆ پرسەکە خستەڕو. فرەیدمان، بۆ حلکردنی پرسەکان، چوەوە سەر بناوانی هاوکێشەکان، نەگۆڕی کۆسمۆلۆژی کردە سفر، یاخود بە واتایەکی تر چی دەبێت ئەگەر ئەم نەگۆڕە لە هاوکێشەکەدا بونی نەبێت، با بڵێین سفر بێت. سەرباری ئەوەی، وەک ئاینشتاین، ئەو فەرزییەی گرتەبەر کە گەردون لە هەمو خاڵێکدا، یان لە هەمو گۆشەیەکدا و بە هەمو ئاڕاستەکاندا وەک یەکە، کەچی هەر دەگاتە ئەو دەرەنجامەی کە گەردونی ستاتیک لە بناواندا تەنها شتێکی گریمانەییە و نەبوەتە دیاردەیەکی هەقیقەت، خۆ ئاینشتاین خۆشی ئەم شتە باش دەزانێت.

فرەیدمان سەیری کرد، ئەمە نەک یەک جۆرە گەردون، بەڵکو لە ڕاستیدا چەندەها جۆرە گەردونمان بۆ دروستدەکەن. گوتی گرنگ نییە پێگە و وەستانمان لە کوێی گەردوندایە، یاخود چ خاڵێک دەکەینە چەق، یان لەسەر چ گالاکسییەک وەستاوین، چونکە ئەوەی سەرنجی دەدەین ئەوەیە گالاکسییەکان لێمان دوردەکەونەوە، خۆ هەتا گالاکسییەک لێمان دورتر بێت، ئەوا بە خێراییەکی زیاتر لێمان دوردەکەوێتەوە. بۆ نمونە ئەگەر دوری گالاکسییەک دو ئەوەندەی یەکێکی تر بێت لێمانەوە، ئەوا خێرایی دورکەوتنەوەکەی دو ئەوەندە دەبێت، ئەمە ئەو یاسایەیە کە دوایی هەبڵڵ پێشکەشیکرد و لە مێژوی فەلەکناسیدا بە یاسای هەبڵڵ ناسراوە و بە کورتی دەڵێت خێرایی دورکەوتنەوەی گالاکسییەک لەگەڵ دوری گالاکسییەکەدا ڕاستەوانە دەگۆڕێت، ئەو یاسایەی لە ساڵی 1929 بڵاویکردەوە، ئەمە گرنگی خۆی هەیە. بۆ تێگەیشتن لەم پرۆسەیە با ئەم نمونەیە بهێنینەوە، ئەگەر میزەڵدانێکمان هەبێت فوی پێدا بکەین، ئنجا بکەوینە کێشانی دەیان خاڵ لەسەر روی میزەڵدانەکە، با بڵێین ئەم خاڵانە تەمسیلی گالاکسییەکان دەکەن، پاشان فوی زیاتر بە میزەڵدانەکەدا بکەین هەتا گەورەتر دەبێت، دەبینین دوری نێوان خاڵەکان گەورەبوە، بە واتەیەکی تر گالاکسییەکان لەیەکتر دورکەوتونەتەوە. لێرەدا پێویستە ئیشارەبدەین بەوەی لە ڕاستیدا گالکسییەکان خۆیان لە یەکتر دورناکەونەوە، بەڵکو بۆشایی گەردون دەکشێت، ئەمەش شتێکی سەیرە.

فرەیدمان گەیشتە ئەو دەرەنجامەی کە سێ مۆدێل پێشکەش بکات:

مۆدلی یەکەم (a): لەم گەردونەدا، کە پەیپەری یەکەمی فرەیدمان بو لە 1922 دا بڵاویکردەوە، زەمەن و فەزا دەست پێدەکەن و سەرەتایان هەیە، لەگەڵ گوزەری زەمەندا، گەردون هەتا ئەوپەڕ دەکشێت و دەگاتە قەبارەی هەرە گەورە و ئیتر پرۆسەکە پێچەوانە دەبێتەوە، هێدی هێدی بەرەو ئایندەیەکی گەڕانەوە، هەتا دەگاتە سەرەتای خۆی چۆن بوە، هەنگاو هەڵدەگرێت و لە نوختەیەکدا هەرەس دەهێنێت و دەڕمێت. بەمجۆرە زەمەن و فەزا کۆتایی دێن. مادە حزوری هەیە بەڵام هیچ فشارێک دروست ناکات. تەسەوری فرەیدمان لە هەمبەر ئەم گەردونە بە جۆرێکە خۆی دوبارە و چەند بارە دەکاتەوە، واتە زەمان و مەکان لەدایک دەبن، کشان دەست پێدەکات، لە نوقتەکدا کشان پێچەوانە دەبێتەوە و چونەیەک دەست پێدەکات هەتا لە خاڵێکی ئایندەدا دەڕمێت. ئەوەی شایانی باسە فرەیدمان باس لە گەردونێک دەکات کە لە هیچەوە لەدایک دەبێت و بەرەو هیچ دەگەڕێتەوە. ئەم پرۆسەیە سیمایەکی ناکۆتای هەیە. ئەمە بۆ خۆی سەرەتایەکە بۆ لەدایکبونی چەمکی بیگ بانگ، کە دوایی جۆرج لێمەیتر، لەم بوارەدا، دەبێتە پێشەنگ. لە مۆدڵەکەدا بەهای نەگۆڕی کۆسمۆلۆژی لە سفر گەورەترە (   Ω > 1 ).

فرەیدمان توێژینەوەکانی پەیپەری یەکەمی خۆی نارد بۆ ئاینشتاین. ئاینشتاین زۆر خێرا وەڵامی دایەوە و لە تێبینییەکی کورتدا بە ناوی ‘ تێبینی لەسەر کارەکەی ئەی. فرەیدمان، ‘لەمەڕ چەمانەوەی فەزا” بە ئەنجامە کۆسمۆلۆژییەکانی فرەیدمان رازی نەبو، بە ئەدەبانە رەتیکردەوە و وگوتی ” ئەوەی پەیوەستە بە دونیای نا – وەستاوەوە، (مەبەستی گەردونی ستاتیک بوە) لە کارەکەی [فرەیدماندا هەیە] لای من جێگەی گومانە. لە واقیعدا دەرکەوت ئەو حلەی ئەو پێشكەشی دەکات هاوکێشەی کایە(مەبەستی کایەی کێشکردن) رازی ناکات.’

فرەیدمان بە کاردانەوەی ئاینشتاین نیگەران و نائومێدبو. ئەو کاتە بە هیچ جۆرێک نەیدەتوانی سۆڤیەت جێبهێڵێت و خۆی بچێت بۆ بەرلین و بە شەخسی ئاینشتاین ببینێت و گفتوگۆی لەگەڵ بکات. ئیتر نامەیەکی نوسی و پرسەکەی دیسانەوە تەفسیرکردەوە بۆ ئاینشتاین. لەو ماوەیەدا فیزیکناس روسی یۆری کرۆتکۆڤ سەردانی بەرلینی کرد، فرەیدمان داوای لە  کرۆتکۆڤ کرد قەناعەت بەم فیزیکناسە بەناوبانگە بهێنێت. لەم مەسەلە گرنگەدا. لە 1923 دا، دیسانەوە ئاینشتاین چاوێکی خشاندەوە بە حلەکانی فرەیدماندا، ئەمجارە تێبینییەکی تری نوسی کە زۆر کورت بو، جۆرە سەرکەوتنێکی بۆ فرەیمان تێدابو. ئاینشتاین لە کورتە تێبینییەکەیدا بە ناوی ” تێبینییەک لەمەڕ کارەکەی فرەیدمان ‘لەمەڕ چەمانەوەی فەزا’ ” دەڵێت، ‘ لە سەرنجەکەی پێشوومدا، رەخنەم ‘لە کارەکەی فرەیدمان ‘لەمەڕ چەمانەوەی فەزا’ گرت. هەرچۆنێک بێت، دوای ئەوەی نامەکەی فرەیدمانم، بە هۆی یۆری کرۆتکۆڤەوە، پێگەیشت، گەیشتمە ئەو قەناعەتەی، لە رەخنەکەمدا هەڵەبوم، چونکە خۆم لە حساباتێکدا هەڵەم کردبو. ئەنجامەکانی میستەر فرەیدمان راستن و تیشکی نوێ دەخەنە سەر شتەکە و ئەوە دەردەخەن کە هاوکێشەکانی کایە، جگە لە حلە ستاتیکییەکان، بە هەمان شیوە بۆ بونیاتی فەزایەکی گۆیی خۆجێیی، بواردەدەن بە حلی داینەمیکی.’

کورتە نامەکەی ئاینشتاین ئەوە ناگەیەنێت کە قایل بوە و ئیتر قەناعەتی بە سیستەمی داینەمیکی هاوکێشەکانی کایەی کێشکردنی نسبی هێناوە. نەخێر، چونکە دوایی ئەوەی ئاینشتاین خۆی دەینێرێت بۆ بڵاوکراوەی فیزیکی ئەڵمانی (Zeitschrift for Physik) نامەکە دەگۆڕێت و مۆدڵەکانی فرەیدمان بە کارێک دەزانێت کە مومکین نییە و زەحمەتە.

مۆدڵی دوەم: (b) گەردون بە خێرایی گەورەدبێت. لێرەدا فەزای سیمای چەماوەیی لەخۆدەگرێت و نێگەتیڤە. قەبارەی گەردون بە ئاراستەی ناکۆتا مل دەنێت. گەردون هەر لە سەرەتاوە، سەرەتایەک کە زەمەن و فەزا لەدایک دەبن، دەچێتە قۆناغی کشانەوە، بەردەوام دەبێت لە کشان و هەتا ناکۆتاش هەر دەڕوات. بەهای نەگۆڕی کۆسمۆلۆژی لە سفر بچوکترە (   Ω < 1 ).

مۆدڵی سێیەم: (c) گەردون بە ڕێژەیەکی شلۆق  crytical گەورەدەبێت بە جۆرێک کە لە هەرەسهێنان لابدات. بەهای نەگۆڕی کۆسمۆلۆژی لێرەدا دەکاتە 1 (   Ω = 1 ).

بەمجۆرە بۆ یەکەمجار لە سەرتاپای مێژوی زانست و کۆسمۆلۆژیدا، پرسی سەرەتاو کۆتایی گەردون بە تەرزێکی ماتماتیکی تاووتوێکرا. بەڵام ئەو سەردەمە هێشتا هیچ تێرامانێکی پراکتیکی لە ئارادا نەبو هەتا پشگیری لە تیورییە ماتماتیککەکانی فرەیدمان بکات، بە تایبەت لە باری کشانی گەردون و دورکەوتنەوەی گالاکسسیەکان لە یەکتر و هێشتا چەند ساڵێکی مابو هەتا هەبڵڵ بێت و یاسای هەبڵڵ بڵاوبکاتەوە.

بە دا��ەوە هیچ بایەخێک بە توێژینەوە گرنگەکانی فرەیمان نەدرا. مەخابن، بەر لەوەی دونیای زانست و کۆسمۆلۆژی دەرەنجامە گرنگەکانی ببینن، فرەیدمان لە ساڵی 1925 دا و لە تەمەنی 37 ساڵیدا مەرگ یەخەی گرت، ئەویش بەهۆی ئەوەی لە کاری زانستی پراکتیکیدا زۆر جدی بو، وەک دەڵێن بە باڵۆنەکەی ئەوەندە بە ئاڕاستەی ئاسمان بەرزبوەوە کە بوە هۆی توشبونی بە نەخۆشی هەوکردنی سییەکانی. فرەیدمان، تەنها مەبەستی بو لە ڕوی ماتماتیکییەوە ئەم حلکردنانە بۆ هاوکێشەکانی ئاینشتاین بدۆزێتەوە، بەلام لای وی گرنگ نەبو فیزیکناسان چۆن تەفسیری دەکەن، ئارەزوی خۆیانە، چۆن حەزدەکەن با تەفسیری بکەن.

مۆدڵە گەردونییەکانی فرەیدمان بۆ چەند ساڵێک خامۆشبون، بەلام دوای وی و لە وڵاتی بەلژیک، قەشەیەک بە ناوی (جۆرج لێمەیتر) وە، هەر وەکو فرەیدمان کەوتە کارکردن لەسەر هاوکێشە کۆسمۆلۆژییەکانی ئاینشتاین، بەڵام ئەنجامەکانی لێمەیتر بون بە هۆی سەرهەڵدانی شۆڕشی بیگ بانگ، ئەو شۆڕشەی هێشتا کڵپەی لە ناوەندە هەرە گەورەکانی دونیای زانستدا دێت.

شێرکۆ رەشید قادر

sherkodylan@gmail.com

  سەرچاوەکان

John Gribben Science: A History: 1534-2001 Publisher: Penguin.( 2003)

John D. Barrow. The Book of Universes. Publisher: Vintage Digital. (2011). Kindle Edition.

Simon Singh. Big Bang: The Most Important Scientific Discovery of All Time and Why You Need to Know About It. Publisher: Harper Perennial. ( 2005).

نووسراوه‌ له‌لایه‌ن sherk Rashid Kadir

[xwendga]

ھەلی کار

فڕۆکەخانەی نێودەوڵەتی سلێمانی پێویستی بەدامەزراندنی ژمارەیەک کارمەندە بۆ ئەم پسپۆڕیانەی:ئەندازیاری گەیاندن دوو (۲) کوڕ دەرچوانی زمانی E (٦)کوڕ ، (۲) کچ کۆلێژی ئەدازیاری/ تەکنەلۆجیای زانیاری و زانستی کۆمپیوتەر(IT) (٦)کوڕ کۆلێژی زانست/ فیزیا (٦)کوڕ پەیمانگای تەکنیکی/ کارەبا و گەیاندن (۸)کوڕ مەرجەکان: ٭ داواکار زمانی E و عربی بە ڕێک و ڕەوانی بزانێت. ٭ داواکار تەمەنی لە (۲٥) زیاتر نەبێت. ٭ داواکار پێویستە خاوەنی ڕەگەزنامەی عیراقی بێت. پێداویستیەکان: ٭ بڕوانامە یان پشگیری کۆلێژو پەیمانگا ، پێناسی باری شارستانی و ، ڕەگەزنامه یان کارتی نشتمانی ، فۆڕم تەنها دەدرێت بە داواکار لە (۲۳ / ۷ / ۲۰۱۷) و (٥) ماوەی ڕۆژە دواکات بۆ وەرگرتنەوەی فۆڕم ڕۆژی (۲ / ۸ / ۲۰۱۷) ٭ شوێنی وەرگرتن و گەڕانەوەی فۆڕم لەبەشی پلاندانان و بەدواداچوون. نووسراوه‌ له‌لایه‌ن zankoline

[xwendga]

گالیلۆ: یەکەم زانای مۆدێرن

سەرەتا

گالیلۆ به‌ یه‌کێک له هه‌ره مه‌زنترین زانایان داده‌نرێت له مێژووی به‌شه‌رییه‌تدا، گه‌لێک جاران گه‌وره‌یی ئه‌م بلیمه‌ته نایابه به ئه‌رکه‌میدس ده‌شووبهێنریت. سه‌رباری ئه‌وه‌ی زانایه‌که‌ له دوای ته‌مـه‌نی چل ساڵییه‌وه به‌رهه‌مه گرنگه‌کانی بڵاوکردۆ‌ته‌وه. به‌ڵام به‌ دامه‌زرێنه‌ری میتۆدی زانستی هاوچه‌رخ داده‌نرێت، به مانای رۆژگاریش زانایه‌که‌ که‌ بۆ یه‌که‌مجار له‌ مێژووی زانستدا روویکرده‌ خوێندنی سرووشت به‌ رۆحێکه‌وه که‌ هه‌موو هێزه ‌‌غه‌یبییه‌کانی خسته‌لاوه و فۆرمێکی بابه‌تییانه‌ی گرته‌به‌ر‌.

گالیلۆ له‌ سێ ته‌وه‌ره‌وه‌ ره‌وت و روخساری مێژووی زانستی گۆری، له‌ بواری فیزیکدا یاساکانی که‌وتنه‌خواره‌وه‌ی ته‌نه‌کانی دۆزییه‌وه‌، له‌ بواری ئه‌سترۆنۆمیدا‌، بۆ یه‌که‌م جار ته‌له‌سکۆبی خسته‌گه‌ر بۆ رامان و ووردبوونه‌وه له‌ ئاسمان و بۆشایی، به‌ پێچه‌وانه‌ی ئه‌رستۆوه‌، که‌ ده‌ڵێت پێکهاته‌ی ته‌نه‌ ئاسمانییه‌کان له‌ پێکهاته‌ی عه‌رد جوودایه‌، گالیلۆ گوتی که‌ مانگ هه‌روه‌ک رووی عه‌رد له‌ به‌رزی و نزمی پێکدێت. په‌ڵه‌کانی سه‌ر رووی خۆری دیاریکرد و پاشانیش‌ مانگه‌ سه‌ته‌لایته‌کانی مشتەری دۆزییه‌وه‌ و سه‌لماند و له‌ کۆتایی ژیانیشیدا بووه رابه‌رێکی گه‌وره‌ی شۆرشی زانستی چه‌رخی هه‌ڤده‌ و پاڵه‌وانێکی هه‌میشه‌ زیندوی بیرکردنه‌وه‌ی ئازاد له‌سه‌ر ئه‌وه‌ی به‌ ئاشکرا به‌رگری له‌ سیسته‌می کۆپه‌رنیکۆسی کرد و هه‌ر به‌م هۆیه‌شەوە هەتا کۆتایی ژیانی بە دەستبەسەری مایەوە. ئەو ئیشکالاتە ئاکارییەی کە گالێلۆ بەهۆی ململانێی زانست و ئاینەوە دوچاری بو لەو جۆرە بەربەرەکانیانە نیە کە لە سەردەمی ئەمڕۆدا زانایان ڕوبەڕوی دەبنەوە سەبارەت بە بەرپرسیاریان لە کەشفکردن و بەکارهێنانی وزەی ئەتۆمی و چەندەها شتی تری زانستی.

گالیلۆ فه‌یله‌سوفێکی ره‌وانبێژ، فه‌له‌کناسێکی به‌ جورئه‌ت، ماتماتیکناسێکی بلیمه‌ت و پاڵه‌وانێکی ئازادی فیکریی مێژوی به‌شه‌رییه‌ت بو، له‌ رۆژگاری خۆیدا یه‌که‌م رێچکه‌شکێن بو که‌ ئه‌رستۆیی نه‌بێت و له‌ به‌رانبه‌ر فه‌یله‌سوفان و فه‌لسه‌فه‌ی ئه‌رستۆییدا بوێرانه‌ ره‌خنه‌ بگرێت. گالیلۆ پێشره‌وی ره‌تکردنوه‌ی ته‌فسیری ئه‌رستۆیی بو له‌ هه‌مبه‌ر که‌وتنه‌ خواره‌وه‌ی ته‌نه‌کان. لای گالیلۆ زانستی ماتماتیک کلیلی کردنەوەی دەروازەی پەنهانی و نهێنییەکانی سروشتە، ئەمەش ئەگەر بپرسین بۆچی؟، ئەوا لە وەڵامدا دەڵێین چونکە گالیلۆ ئیمانی تەواوی وابو کە کتێبی مەزنی سروشت و گەردون بە زمانێک نوسراوە کە حەرفەکانی بریتین لە بازنە، سێگۆشە و هێڵ. هەربۆیەش پێویستە مرۆ لەم زمانە باش حاڵی بێت بۆ ئەوەی بتوانێت پەردە لەسەر سڕە قوڵ و ئەفسوناوییەکانی سروشت لابدات. بێگومان زمانی ماتماتیک، ئەو زمانە لۆژیکییەیە کە ئنسان و سروشت دەتوانن بەهۆیەوە شەفافانە لە بەرانبەر یەکتر بئاخڤن و بە جوانی و ڕەوانی لە یەکتر تێبگەن.

گالیلۆ توانی، وەک یەکەم زانایەک و پێشڕەوێکی شۆڕشی زانستی، ئەم ئامرازە ماتماتیکییە لە ئاسابەدەر بەهیزە بخاتەگەڕ و وەک چرایەک بەرچاوی خۆی و زانایانی دوای خۆی پێ ڕۆشن بکاتەوە و تەبعی فەلسەفەی سروشت بە جۆرێکی ڕادیکالانە بگۆڕێت و ته‌فسیری دیارده‌ سروشتییه‌کانی له‌ چۆنایه‌تییه‌وه‌، واته‌ له‌ ته‌فسیری وشه‌کارییه‌وه‌ گۆڕی بۆ ته‌فسیری چه‌ندایه‌تی، ئاسانتر، بڵێین کە میتۆدی ماتماتیکی خستنه‌گه‌ڕ سه‌باره‌ت به‌ روداوه‌کانی سروشت، به‌مه‌ش به‌ بابی فیزیکی هاوچه‌رخ ده‌ناسرێت، واتە گالیلۆ یەکەم کەس بو کە توانی زۆر بەجورئەتەوە لە دژ تەفسیری ئەرستۆیی قسەبکات و رەتی بکاتەوە.

منداڵی و ساڵانی هەرزەکاری

گالیلۆ لە ١٥ی شوباتی ساڵی ١٥٦٤ دا، لە پیزا لەدایکبوە، ئەم ساڵە گرنگی خۆی هەیە، چونکە هەر لەم ساڵەدا شکسپیر، نوسەری گەورەی ئنگلیز لە دایکبوە، جگە لەوەی ساڵی مردنەکەشی گرنگی خۆی هەیە کە دەکاتە ساڵی ١٦٤٢، لەم ساڵەدا نیوتن، یەکێک لە ئەقڵە هەرە بەرزەکان لە مێژوی بەشەریدا لەدایکبوە.

ناوی گالیلۆ، کە ناوی یەکەمی گالیلۆ خۆیەتی، مەبەستی تایبەتی خۆی هەیە. خێزانەکەیان بۆیە ناوی دەنێن گالیلۆ، چونکە لە بنەماڵەکەیاندا، لە سەدەی چواردەدا دکتۆرێک ناوی گالیلۆ بوە و ناوبانگێکی زۆری پەیدا کردوە و ناوی بنەماڵەکە دەبێت بە بنەماڵەی گالیلۆ.

بابی گالیلۆ، ڤینچینسۆ، بە ئەسڵ دەچێتەوە سەر یەکێک لە خانەوادە نەجیبزادەکانی فلۆرەنسای پایتەختی تۆسکانی، ئەو بنەماڵەیەی کە لە هەردو سەدەی ڕابردو، واتە سەدەی چوارەم و پێنجەمدا، نزیکەی چواردە لە ئەفسەرە پلە بەرزەکانی بۆ ئەو شارە فەراهەم کردوە. لە ڕۆژانی ژیانی ڤینچینسۆدا، سەروەتی ئەم خێزانە هەرەسی هێنابو و نابوت بوبون. خۆ کاتێک کە گالیلۆ لەدایکبو، ئەم خێزانە تەواو دەسکورت بون. ئەمە بۆ ئەم بنەماڵەیە هیچ خۆش نەبو، چونکە لەو ڕۆژەدا وا چاوەڕوان دەکرا کە ئەندامانی بنەماڵەی گالیلۆ بەرگی نایاب بپۆشن، خۆش بخۆن و بخۆنەوە و تەرزێکی بەرزی ژیانیان هەبێت. بەڵام ئەمانە نەبون و بە درێژایی ژیانی منداڵی گالیلۆ بژێوی خێزانەکەیان هەژار و نەبو بون و هەمیشە موحتاج بون، بەڵام ئەم پیاوە، واتە بابی گالیلۆ زاتێکی نەفسبەرز بوە و هەرگیز وەها نیشانی نەداوە کە کەمدەرامەتن.

ئەوەی شایانی باسە، ڤینچینسۆ مۆسیقارێکی تەواو بلیمەت و بەهرەدار بو. لەو سەردەمەدا لە شاری فلورەنسا، ئەکادیمیای کامێراتا هەبو، کە ڕێکخراوێکی مۆسیقادارانی ڕۆژەکە بوە، دەوڵەمندێکی شارەکە کە ناوی ژیوڤانی دی برادی بو، مەسرەفی ڕێکخراوەکەی لە ئەستۆگرتبو، ماڵەکەی خۆی کردبوە بنکەی ئەم ڕێکخراوە و هەر خۆشی سەرۆکی بو، ئەم پیاوە تەواو شەیدای مۆسیقا بو. لە بنکەی کامێراتادا هەمیشە گفتوگۆ لەمەڕ تیۆر و پراکتیکی مۆسیقا دەکرا. ڤینچینسۆ، ئەندامێکی کارا و کارامە بوە تێیدا. گەلێک گۆڕانی بنەرەتی لە مۆسیقای عەسرەکەدا کرد و ئوستادێکی گەورە بوە لە تیۆری مۆسیقا و کاری لە مۆسیقای درامادا کردوە و سەرەنجامیش هەر لێرە، ئۆپرای ئیتاڵی لەدایکبوە. لە ساڵی ١٥٨١ کتێبی دایەلۆگ لەمەڕ مۆسیقای کۆن و هاوچەرخی چاپکردوە. لەم کتێبەدا زانیاریەکی گەورەی لەمەڕ بابەتەکە خستۆتەڕو و هەروەها توێژینەوەی بێشوماری لەمەڕ شیکردنەوەی ماتماتیکیانەی ژێکانی ئامێرە مۆسیقیەکان، بە تایبەت عود، کردوە. جگە لەوەی یەکەم کەس بو کە زەمینەی خۆشکرد بۆ یەکخستنی تیۆر و پراکتیکی لە مۆسیقادا. لە عودژەنیندا بێ وێنە بوە، لای وی باشترین نمونەی ئەم ئامێرانە ئەوانەن کە لە ئنگلتەرا دروست دەکرێن. هەرچەندە لەبەر بژێوی ژیان و نەبونی دوایی ڕودەکاتە بواری بازرگانی و دەیکاتە پیشەی یەکەم، بەلام هەرگیز لە مۆسیقا و لێکۆڵینەوە لە مۆسیقا خۆی دانابڕێت. بابی گالیلۆ لاتین و یۆنانی زۆر باش زانیوە و لە ماتماتیکدا پسپۆڕ بوە و لەگەڵ گەلێک لە نیگارکێشەکانی ئەو سەردەمەدا هاوڕییەتی خۆشبوە و پێکەوە کاری جیۆمەتریان کردوە.

لەگەڵ هەمو ئەم بلیمەتیەدا، ڤینچینسۆ، پاڵەوانێکی بەجورئەتی ئازادی بیروڕادەربرین بوە، زۆر بە جدی بەرگری کردوە لە توێژینەوەی ڕۆشەنفکری لەو ڕۆژەدا. لە کتێبی دایەلۆگدا دەڵێت: لای من وا دێتە بەرچاو ئەوانەی بۆ سەلماندنی شتێک، ڕاست و ڕەوان پەنا دەبەنە بەر بارستایی دەسەڵات، بێ ئەوەی هیچ مشتومڕێک وەک پاساو و پشگیری بۆ سەلماندنەکەیان بهێننەوە، ئەوانە زۆر بێهودانە خۆ دەنوێنن. من، بە پیچەوانەوە، ئاواتەخوازم ئازادانە پرسیار بکەم و ئازادانە و بە بێ هیچ جۆرە تەمەلوقێک وەلام بدەمەوە. لای ڤینچینسۆ ڕامان، هەم کلیل و هەم ئەو ڕەوتەیە کە دەمان گەیەنێتە هەقیقەت.

دەشێت مرۆ بڵێت کە گالیلۆ، ئەم گوتانەی بابی بۆ ژیانی خۆی کردوەتە دروشم و لە هەمو جێگایەک بێ گوێدانە ناوەندەکە، زانکۆ، کڵێسە، دەسەلاتی سیاسی یاخود لە نێو فەیلەسوفانی ئەرسۆییدا بوبێت، ئیمانی تەواوی بە دروشمەکان هەبوە. ئەمەش چونکە باشترین گوزارەی لە بیرکردنەوەی ئەقڵی کردوە و بە ڕۆح واری کردوە. هەر بۆیەش هەقە ئنسان بڵێت کە گالیلۆ قەرداری کەسایەتی بوێر و هەڵویستی ئازادانەی بابی بوە. جگە لەوەی لە بابیەوە فێربو کە کاتێک پرسێک دێتە بەردەمی، ئەوا پێویستە وەک یەکەیەکی سەربەخۆ مامەڵە و توێژینەوەی لەگەڵدا بکات، بێ ئەوەی بە بیرورای کەسێکی تر ڕازی بێت، بەڵکو پێویستە خۆی میتۆدی ڕامان و تاقیکردنەوە بخاتەگەڕ بۆ دۆزینەوەی ڕاستیەکان و سەلماندیان. گالیلۆ، دوایی، لە ڕەوتی ژیانی زانستیدا ئەمەی کردە دەرسێک و لە کارەیەکدا سەرکەوتوانە توانی دەسکەوتی مەزن فەراهەم بکات.

ڤینچینسۆ، واتە بابی گالیلۆ حەوت منداڵی هەبو، لەم حەوت منداڵە سێیان کوڕ و چواریان کچ بون، گالیلۆ کوڕە گەورەی ماڵەکە بو. ئەم پیاوە لە بواری بازرگانی و کەسابەتدا، کەسێکی سەرکەوتو نەبوە، زۆربەی کات خەریکی سەفەر بوە بۆ ئەوەی بژێوی خۆی و منداڵانی فەراهەم بکات، کاتێک لە پیزا وەک کرێنشین جێیان دێڵێت و خۆی ڕودەکاتە شارانی تر. گالیلۆ زۆربەی تافی منداڵی خۆی لەم شارە دەب��تەسەر. کە بابی دەهاتەوە، دەرسی لاتین و یۆنانی بە گالیلۆ دەگوتەوە.

کاتێک تەمەنی گالیلۆ گەیشتە هەشت ساڵان، خێزانەکەیان بە ماڵەوە بارگەیان لێ پێچایەوە و گەڕانەوە بۆ شاری بنەماڵەکەیان، کە فلۆرانس بو، بەڵام گالیلۆ لە شاری پیزا و بۆ دو ساڵی تر لە ماڵی خزمێکیان مایەوە، دوای دو ساڵەکە گالیلۆ لەگەڵ خێزانەکەیدا یەکی گرتەوە و چوە شاری فلۆرەنس. هۆکاری ئەم مانەوە بە هیچ جۆرێک نەزانراوە.

لەو ڕۆژگارەدا، ئیتالیا بە شێوەیەکی گشتی و شاری فلۆرانس بە تایبەتی ناوەندی گەرم و سەرەکی چالاکییەکانی ڕێنیسانس بو، هەردو بلیمەتی فرە – بەهرەی ئەو چەرخە، مایکلئەجلۆ (١٤٧٥ – ١٥٦٤) و لیۆناردۆ داڤینچی (١٤٥٢ – ١٥١٩) لێرە کاریان کردوە. لیۆناردۆ داڤینچی، هەم هونەرمەند و هەم زانا بو، خامەی بلیەمەتی خۆی لە زۆر بواردا خستۆتەکار و سەرکەوتوبوە. لە کاتی نیگارکێشاندا هێندە فزولی بوە کە بوە بەهۆی ئەوەی کە وێنەکانی هەمو وردەکارییەکی جەستەی مرۆڤ هەم نمایش بکات و هەم تویکار بکات، جا هەر لە ماسولکە و کۆئەندام هەتا دەگاتە پێست و ئێسکەکان. جگە لەوەی تامەزرۆی ئەسترۆنۆمی بوە و ماتماتیکیانە هەوڵیداوە بیسەلمێنێ کە خۆر زۆر لە عەرد گەورەترە.

لە فلۆرانس، گالیلۆ چوە قوتابخانەیەکی ناوچەکە. لەم قوتابخانەیە خوێندنەوە و نوسین زۆر باش فێربو و بابەتەکانی وەک فەلسەفە و مێژوی کلاسیکی خوێند. کاتێک تەمەنی گەیشتە سیازدە ساڵان، بابی ناردیە فێرگەی عیساییەکان لە نزیک فلۆرەنس، لێرە زۆر بە نیزامی فێری دەرسەکانی لاتین، یۆنانی و لۆژیک بون. گالیلۆ پێشکەوتنی باشی بە دەسهێنابو، چونکە شاگردێکی زیرەک و بیرتیژ بو. جگە لەوەی ناوەندەکە، چونکە بێدەنگ و خامۆش بو، تەواو گالیلۆی دڵخۆش کردبو. بابی پێی خۆش نەبو کوڕەکەی ببێتە ڕاهیب، بەڵکو ئەو دەیەوێت و ئاواتەخوازە ببێتە بازگانی کوتاڵ، چونکە لەو ڕۆژەدا پیشەیەک بو بەرەکەت و سامانێکی باشی تێدابو. کاتێک گالیلۆ توشی چاوسوتانەوە دەبێت، بابی هەلەکە دەقۆزێتەوە و لە خوێندنگە دەری دەهێنێت و دەیباتەوە ماڵ، ئیتر هەرگیز نایەڵێت گالیلۆ بگەڕێتەوە کڵێسە بۆ خوێندن.

گالیلۆ، هەر لە منداڵیەوە، لە هەردو بواری کاری دەستی و توانستی ئەقڵیەوە بلیمەتیەکی نایابی تێدا دەرکەوت. زۆر خولیای دروستکردنی مۆدڵ و ئامێر بو. زۆر بە جوانی عودی لێدەدا، بەهرەیەکی دانسقەی وێنەکێشانی هەبو، هەروەک لە دوا ساڵانی ژیانیدا گوتویەتی، ئەگەر ئازاد بوایە لە هەڵبژرادنی پیشەدا، ئەوا بێگومان نیگارکێشانی بۆ خۆی هەڵدەبژارد.

کاتێک بابی گالیلۆ بۆی دەرکەوت کە کوڕەکەی تەواو زیرەک و زرنگە، گوتی پیویستە زانست بخوێنێت، بە تایبەت پزیشکی. بەمجۆرە لە ساڵی ١٥٨١ دا چوە زانکۆی پیزا بۆ خوێندنی پزیشکی. زانکۆ لەو سەردەمانەدا تەواو جیاواز بو، تەنها منداڵانی دەولەمەند، زۆر زیرەک، یاخود ئەوانەی لە کڵێسە دەیان خوێند، دەچونە زانکۆ. منداڵانی هەژاران لە خوێندنی زانکۆ بێبەری بون، خۆ کچان هەر بۆیان نەبو تەنانەت خەونیش بە خوێندنەوە ببینن. زۆربەی هەرە زۆری لاوانی ئەوروپا لە سەدەی شازەدا دەبون بە جوتیار، مسکێن، خزمەتکار و کرێکار، بە جۆرێک ئەوندە بێ سەواد بون و کە نەیاندەتوانی ناوی خۆشیان بنوسن. هەندێک بەختیان باشتر بو دەبون بە ئاسنگەر، دارتاش، قەساب یاخود بازرگان. بەلام پێویستە ئەوە بڵێین کە گالیلۆ بە ڕاستی شانسی هەبوە چونکە زۆر لە ئاسابەدەر زیرەک بوە.

لەو ڕۆژگارەدا عادەت بو کە قوتابیان پیویست بو زۆر بە وردی و قوڵی گوێ بگرن و هێندە لە هەمبەر ئوستاداندا قسەنەکەن و لە ئاخاواتندا لە دژیان نەوەستن، بەڵام ئەمە تەواو پێچەوانەی ڕەوشتی گالیلۆ بو، چونکە هەمیشە بە چاوی ڕەخنە لە دیاردەکانی ڕووانیوە و لەسەر هەمو شتێک هەڵوێستە و گفتوگۆی کردوە. هەر بۆیەش هەر لە سەرەتاوە گالیلۆ بەوە ناوبانگی دەرکردوە کە کەسێک بوە ئالودەی مشتومڕی زانستی بوە، بە تایبەت کاتێک هاتوەتە سەر خوێندن و گوێگرتن لە دەرسەکانی ئەرستۆ. گەلێک جاران ئەوەندە ڕەق بوە لە ڕەخنەگرتندا، قوتابیان لێی دورکەوتونەتەوە.

کاتێک گالیلۆ لە زانکۆ خوێندنی دەست پێکرد، زانست بەمجۆرەی ئەم چەرخەی ئێستا فرە – لایەن و پێشکەوتو نەبو، زانایان بە فەیلەسوف بانگ دەکران، تەنانەت گالیلۆش، زانست بۆ خۆی، چونکە وەک بەشێکی فەلسەفە وابو، پێی دەگوترا فەلسەفەی سروشت. زۆربەی هەرە زۆری بەرنامە و پرۆگرامی خوێندن لە زانکۆکاندا بریتی بون لە تێکستە یۆنانیەکان. ساڵی یەکەمی خوێندن تەرخان بو بۆخوێندن و جەختکردن لە پرسەکانی تیۆری، قوتابیان بە دەقەکانی ئەفلاتون، فەلسەفەی سروشتی ئەرستۆ، فسیۆلۆژیای گالێن Galen و تیۆری شیفای ئیبن سینا گۆشدەکران، پاشان لاتین، یۆنانی و عیبرییان دەخوێند. ماتماتیک هێشتا وەک مەشقێکی پوختی مێشک سەیردەکرا. ساڵانی دواتر، کاتێک قوتابی دەچوە بواری پزیشکی پراکتیکیەوە، بابەتی زانستی تری وەکو ڕوەکزانی، توێکاری و نەشتەرگەری دەخوێنران.

فەیلەسوفان کاتێکی بەپیتیان دەبردە سەر بۆ گفتوگۆکردنی دەرسەکانی ئەم فەیلەسوفانە و تیۆرییەکانی لەمەر چۆن دونیا دێت و دەچێت، ئەمە لە کاتێکدا کە پرینسیپی ئەزمون و تاقیکردنەوە هیچ بایەخێکی نە پێدەدرا و نە کەسیش تاقیکردنەوەی لەسەر دیاردەکانی سروشت دەکرد یان خەڵک بپرسن کە شتەکان چۆن کاردەکەن؟ یان بۆچی بەوجۆرە کاردەکەن؟

بێگومان لە نێو هەمو ئەم زانایانەدا ئەرستۆ پێگەیەکی بڵندی نەک هەر لە زانکۆکاندا هەبو، بەڵکو وەک بەشێک لە سیستەمی ڕەسمی کڵێسە دەبینرا، بە تایبەت چونکە کۆسمۆلۆژیا و تەفسیری گەردونی ئەرستۆیی لە کتێبی پیرۆزی مەسیحانەوە زۆر نزیک بون، جگە لەوەی لە سەدەکانی ناوەڕاستدا، وەک بەشێک لە فەلسەفە و تیۆلۆژیای کڵێسە لە بنکەکانی فێربوندا وەک دەرس دەگوترایەوە. کاتێک باس لە ئەرستۆ بکرایە لە هەر ناوەندێک بوایە، دەیانگوت فەیلەسوفەکە وا دەڵێت، ئیتر بۆیە شتەکە ڕاستە، بەمجۆرە چەمکی ئەرستۆیی تەواو ببوە فەلسەفەی فەرمانڕەوا و زاڵ. گالیلۆ یەکەم زانا بو کە هەوڵبدات لەم تێڕامانە تەقلیدیە دور بکەوێتەوە و تەبەنای میتۆدی ڕامان و پرینسیپی تاقیکردنەوەی زانستی بکات و وەک دو ئەزمونی نوێ بۆ سەلماندنی تیۆرییەکانی ئەرستۆ و لە هەمان کاتیشدا بۆ بنیاتنان و تێگەیشتنی تازە سەبارەت بە گەردون.

گالیلۆ لە دوای چەندەها ساڵ، لە تێبینیەکدا، باسی ڕۆژانی زانکۆی پیزا دەکات کە چۆن لە سەرەتای دەسپێکردنی خوێندندا، گومانی لە فەلسەفەی سروشتی ئەرستۆ کردوە، ئەویش کاتێک پرۆفیسۆرەکە دێتە سەر کەوتنەخوارەی تەنەکان و چۆن خێرایی ئەم تەنانە کە دەکەونە خوار ڕاستەوانە لەگەڵ بارستایی تەنەکان دەگۆڕێت. گالیلۆ ئەم پرینسیپە ئەرستۆییەی لەمەڕ دیاردەی جوڵە و کەوتنەخوارەوەی تەنەکان پێ ئەزم نەکرا، چونکە کاتێک لە تەرزەبارین وردبوەتەوە و سەرنجی داوە کە تەرزەکان، هەرچەندە قەبارە و بارستاییشیان جودایە، هەرچەندە لە گەورە و بچوکیدا جودان، بەڵام لە هەمان ساتەوەختدا بە عەرددا دەدەن، چ سەلیقەیەکی عام ئەمە قبوڵدەکات و کێ دەتوانێت بیسەلمێنێت کە هەمو تەرزەکان پێکەوە لە هەمان بەرزی ئاسمانەوە کەوتونەتە جوڵە و بەرەو خوار دێن. چونکە لە چەمکی جوڵەی ئەرستۆییدا، تەرزە گەورەکان زوتر بە عەردیدا دەدەن وەک لە تەرزە بچکۆلەکان. هەربۆیەش کەوتە مشتومڕ لەگەڵ ئوستادەکەدا و لای ئەو، ئەرستۆ تەنها بایەخ بە تەفسیری وشەیی و چلۆنایەتی داوە و کەسیش هەرگیز ئەم پرسە ئەرستۆییەی نەخستۆتە ژێر گومانەوە.

بێگومان چەمکی جوڵە پانتاییەکی باش لە فیزیکی ئەرستۆیی داگیردەکات، لای ئەرستۆ دو جۆرە جوڵە لە سروشتدا هەیە، جوڵەی سروشتی و جولەی هێز – ئامێز ( یاخود هەندێک بە جوڵەی توندوتیژ ناوی دەبەن). جوڵەی سروشت ئەو جوڵانە دەگرێتەوە کە تەنەکان مەیلی جوڵەیان هەیە بە ئاڕاستەی پێگەی سروشتی خۆیان و دەخوازن هەمیشە بگەڕێنەوە مەوقعی ئەسڵی خۆیان، نمونەی ئەم جۆرە جوڵانە بریتیە لەوەی کاتێک بەردێک بە ئاڕاستەی ئاسمان هەڵدەدەین، دوای زەمەنێک بەردەکە دەگەڕیتەوە پێگەی ڕەسەنی خۆی، کە ئەمیش بە تەبیعەت چەقی گەردون دەگرێتەوە، بەڵام چونکە چەقی گەردون عەردە، ئەوا بەردەکە بە ئاڕاستەی چەقی عەرد دەجوڵێت. هەرچی جوڵەی هێز – ئامێزە، بریتیە لە جوڵەی بەردەکە بە ئاڕاستەی ئاسمان، ئەمەش بۆیە دەگوترێت جولەی هێز – ئامێز، چونکە هێزێکمان بەکارهێناوە بۆ هەڵدانی بەردەکە.

گالیلۆ هێشتا تەمەنی هەژدە ساڵان بو کە توانی ئامێریک دروست بکات بۆ پێوانی ترپەی دڵ. داستانەکە بەمجۆرە بو، وەک دەڵێن کە گالیلۆ نیوەڕۆیەکی یەکشەممە لە کڵێسە دەبێت و لەگەڵ خەڵکەکە سەرقاڵی خوداپەرستی و خوێندنی قەسیدەکانی ئنجیل بو، پاشان کاتێک قەشە دەکەوێتە خوتبەدان، دوای چەند سەعاتێک گالیلۆ تەواو بێزار دەبێت و خەیاڵی بۆ دنیایەکی تر دەفڕێت. گالیلۆ لەناکاو قولاپی چاوەکانی لە لامپایەک(چلچرایەک) دەچەقێت کە بە وایەرێکی درێژەوە بە سەقفی کڵێسەکەوە هەڵواسراوە. لامپاکە، وەک جۆلانە دێت و دەچێت و یاری دەکات. گالیلۆ وەها غەرقی خەیاڵ و بیرکردنەوە دەبێت لە هەمبەر ئەم لامپایەدا، چونکە کاتێک ورد دەبێتەوە و سەرنجدەادت دەبینێت کە ئەو کەوانەیەی لامپەکە بە لای ڕاستدا یان چەپدا دروستی دەکات، گرنگ نیە چەند پانە، چونکە ئەو زەمەنەی دەیخاێنێت بۆ تەواوکردنی یەک دەور هەر هەمان زەمەنە و گۆڕانی بەسەردا نایەت. گالیلۆ بە پەلە گەڕایەوە بۆ ماڵەوە و کەوتە تاقیکردنەوە. بۆ ئەم مەبەستە هات و لە قوڕقوشم پەندۆڵێکی دروستکرد و کردی بە پەتێکەوە و هەڵیواسی و کەوتە کارکردن لەسەر ئەم دیاردەیە. بە هەمان شێوەی کڵێسە، کەوتە یاریکردن بە پەندۆڵەکە وەک جۆڵانە دەهات و دەچو. پاشان کەوتە گۆڕینی بارستایی پەندۆڵە و گۆڕینی درێژی پەتەکە و چەندین جار ئەم تاقیکردنەوەیەی دوبارەکردەوە. بێگومان ئەو کاتە چونکە سەعات بونی نەبوە، گالیلۆ ترپەی دڵی خۆی وەک سەعات بەکارهێنا بۆ ئەوەی بزانێت کاتی تەواوکردنی یەک دەورە چەند دەخایەنێت. ئەم تاقیکردنەوە، جگە لەوەی دەبێت بە هۆی دروستبونی تێگەیشتنی چەمکی جوڵە لای گالیلۆ ، لە هەمان کاتدا توانی ئامێرێکی پزیشکی نایاب دروستبکات، چونکە گالیلۆ وەها بیریکردەوە کە ئەگەر ترپەی دڵ بەکار بهێنێرێت بۆ پێوانی زەمەنی ئەم چلچرایە، ئەوا پێچەوانەکەشی هەر دەبێت ڕاست بێت، چونکە دەتوانرێت ئامێرێک بنیات بنرێت بۆ پێوانی ترپەی دڵ. ئەم ئامێرە بە پەڵسیلۆگیۆم pulsilogium ناسراوە، بۆ مەبەستی پێوان و گرتنی ترپەی لێدانی دڵی نەخۆش بو. کاتێک ئامێرەکەی دروستکرد، بردی بۆ لای چەند پسپۆڕێک لە بەشی پزیشکی زانکۆ، ئەمانیش زۆر بە دڵیان بو و ئایدیاکەیان قۆزتەوە. دوای ماوەیەک ئامێرەکە لە ناکاو چوە بازاڕاوە و لە زۆر بنکەی تەندروستی ئیتالیا بەکاردەهات. نە ناوی گالیلۆ هات و نە باسکرا، جگە لەوەی هیچ دەرامەتێکی لە بری ئە�� داهێنانە وەرنەگرت. ئەمە بۆ گالیلۆ دەرسێکی بە نرخ بو بۆ ئەوەی چیتر توێژینەوە و داهێنانەکانی خۆی لای هەمو کەسێک ئاواڵە نەکات و لەمەودوا سڕقایم بێت.

لە ساڵی ١٥٨٣ دا، گالیلۆ بە ڕێکەوت و بەهۆی هاوڕێیەکەوە دەچێتە موحازەرەیەکی ماتماتیکی لەمەڕ جیۆمەتری ئەکلیدس. ئەم موحازەرەیە هی زانکۆ نەبو، بەڵکو لە لایەن ماتماتیکناسێکی پراکتیکی کۆشکی میری تۆسکانیەوە بو، کە ناوی ئۆستیلیۆ ڕیچی بو. ڕیچی بیرمەندێکی ڕەسەن و پێشکەوتوخواز بو، زاتێکی فرە خولیا و هەمە بەهرە بو، لە بوارەکانی ئەندازیاریی هایدرۆلیکی بەرگری سەربازی هەتا دەگاتە کۆسمۆلۆژی باڵادەست بو. لای وی ماتماتیک هونەرێکی مەنگ و تەنبەڵ نیە، بەڵکو پەنجەرەیەکە بۆ ڕوانین و وردبونەوە لە دونیا و گەردون، دەشێت پرینسیپە ماتماتیکیەکان زۆر چاک جێگای لۆژیکی ئەرستۆ بگرنەوە لە تەفسیرکردنی جوڵەی هەسارە و ئەستێرەکان، ڕیچی لەم کۆڕەدا ئیشارەیدا بەوەی کە بزوتنەوەی لەم جۆرە لە دەڤەری پادوا هاتۆتە ئاراوە. ئەم کۆڕە زۆر گرنگ بو، چونکە هەرچەندە ئەمە یەکەم تەماسی گالیلۆ بو لەگەڵ ماتماتیکدا، بەڵام کاریگەریەکی قوڵی لەسەر گالیلۆ دروستکرد، لۆژیک و جوانی ماتماتیک زۆر سەرنجی ڕاکێشان، هەستی کرد جیۆمەتری و بیرکردنەوەی ماتماتیکیانە ئەقڵ زیاتر لە هەقیقەت نزیک دەکەنەوە. گالیلۆ، هەرچەندە قوتابی پزیشکی بو، بەڵام لەو ڕۆژەوە ئیتر ئاراستەی خوێندنەکەی گۆڕی بۆ ماتماتیک و بە یارمەتی ڕیچی دەستیکرد بە توێژینەوە لە کتێبە بەناوبانگەکەی ئەکلیدس ” بنەماکان” و ئاشنایەتی پەیدا کرد لەگەڵ ماتماتیکناسانی یۆنانی، بیگومان لە سەرو هە هەمویانەوە ئەکلیدس و ئەرکەمیدس. دوای ئامادەبون لە چەند موحازەرەیکی ڕیچیدا و وروژاندنی چەند پرسێکی گرنگی ماتماتیکی و گەڕان و عەوداڵی لە دوی وەڵام، ڕیچی زو دەرکی بەوە کرد کە ئەم لاوە خاوەن ئەقڵێکی وردبین، دیدێکی بەرز و بلیمەتیەکی لە ئاسابەدەری ماتماتیکیانەیە، پاشان، چونکە هاوڕێی بابی گالیلۆش بو، هەر خۆی چوە لای ڤینچینسۆ و داوای لێکرد کە هەقە کوڕەکەی ڕوبکاتە خوێندنی ماتماتیک. بابی گالیلۆ، هەرچەندە خۆی ئاشنایەتیەکی باشی لەگەڵ ماتماتیکدا هەبو، بەلام سەرەتا سوربو لەسەر ئەوەی کە پێویستە کوڕەکەی یەکەمجار پزیشکی تەواو بکات، ئنجا با مـاتماتیک بخوێنێت. گالیلۆ ئەم فرمانەی بابی خۆی فەرامۆشکرد و بەردەوام بو لە خوێندنی ماتماتیک و فەلسەفە، هەتا لە ساڵی ١٥٨٥ دا زانکۆی جێهێشت، بە بێ ئەوەی بەکالۆریۆسەکەی تەواو بکات.

گالیلۆ، چونکە خۆی بە تەبیعەت بلیمەت و داهێنەر بو، پێویستی بەوە نەبو کە زانکۆ تەواو بکات، چونکە هەر زو لە دەرەوەی زانکۆ توانی بەهرەی پراکتیکی خۆی نمایش بکات.

لای گالیلۆ، ئەرکەمیدس بەرزترین پێگەی هەبو لە مێژوی ماتماتیکی یۆنانی کۆن و دونیای نوێدا، خۆ ئەگەر دو ماتماتیکناس لە هەمو زەمەنەکانی مێژوی بەشەریدا لوتکە بن، ئەوا بێ هیچ گومانێک دەبێت یەکێکیان ئەرکەمیدس بێت. لای گالیلۆ، ”هەتا مرۆ بە دەسەڵاتی ماتماتیکیانەی ئەرکەمیدس ئاشنا نەبێت، نازانێت کە ماتماتیکناسانی تر چەندە لە خوار ئەوەوەن.” ئەرکەمیدس لە ساڵی ٢٨٧ی پێشزایندا لە سیراکەس لەدایکبوە و بۆ خوێندن چوەتە ئەسکەندەرییە. لە زۆر بواری زانستدا ڕابەر و داهێنەر بوە. لە ڕوی تیۆری و پراکتیکەوە بلیمەت بو، لە ژمارەزانی و جیۆمەتریدا پسپۆڕ بو، لە ستاتیک و هایدرۆستاتیکدا باڵادەست بو، جگە لەوەی شانبەشانی ئودۆکسەس (٣٠٨ – ٣٥٥ ) پێشزاینی، هەوڵیداوە ڕوبەری بازنە بە وردی بدۆزێتەوە، ئەویش بەهۆی بەکارهێنانی میتۆدی هیلاکسازی کە سەرەتایەک بو بۆ دۆزینەوی کالکیۆلەس، کە دوای چواردە هەژدە سەدەی تر لەسەر دەستی نیوتن و لەیبنیز کەشفکرا. لای خوێندکاری کورد ئەرکەمیدس بەوە ناسراوە کە خاوەن بیردۆزی ئەرکەمیدسە، بیردۆزەکەش دەڵێت کە ئەگەر تەنێک بکەیتە ئاوێکەوە ئەوا ئەو تەنە هێندەی کێشەکەی خۆی ئاو لادەدات. بناوانی داستانی ئەم تیۆرە گەلێک سەرنجڕاکێشە، چونکە وەک دەڵێن ئەرکەمیدس زۆر تێکەڵ بە بنەماڵەی پادشا هیرۆی دوەم (٣٠٨ – ٢١٥) دەبێت، یاخود دور نیە خزم بن. هیرۆ ئاڵتونچیەک بانگ دەکاتە دیوەخان و داوای لێدەکات کە تاجێکی بۆ دروست بکات کە سەرتاپا ئاڵتونی پوخت بێت. کابرای زەرەنگەر دوای چەند ڕۆژێک تاجە ئاڵتونییەکە دێنیت و دەیخاتە بەردەم پادشا. کاتێک پادشا تاجەکە دەکاتە سەری، شک دەکات کە لەوانەیە تەنها لە ئاڵتونی پوخت دروست نەکرابێت، بەڵکو لەوە دەچێت کانزای تری ئاوێتە کردبێت و غەشی لێکردوە. پادشا کابرا ئیزن دەدات، پاشان دەنێرێت بە دوی ئەرکەمیدسدا و داستانەکەی بۆ دەگێڕێتەوە و داوای لێدەکات بە هەر هۆ و ڕێگایەک بوە دەبێت بزانێت کە ئایا ئەم زەڕەنگەرە غەشی کردوە یان نەء؟ ئایا کانزای تری تێکەڵ بە ئاڵتونەکە کردوە یان نەء؟ ئەرکەمیدس دەچێتەوە ماڵ و دەکەوێتە بیرکردنەوە، پاشان دەچێتە ناو بانوەکە بۆ خۆشتن، ئا لەم ساتەوەختەدا ئەرکەمیدس، وەک گەلێک بلیمەتی تری مێژو، شتێکی سەیر بە خەیاڵی و بەر چاوانیدا گوزەر دەکات. ئەرکەمیدس کاتێک دەچێتە بانوەکەوە، ئاو لە بانوەکەوە دێتە سەر و دەڕژێت. بەمجۆرە ئەو یاسا بە ناوبانگە دەدۆزێتەوە کە زیاد لە دو هەزار ساڵە قوتابی هێشتا دەیخوێنێت و هەر بە نەمری ماوەتەوە. ئەرکەمیدس هێندە دەخرۆشێت، تەواو بیری دەچێت کە هیچ پۆشاکی لەبەردا نیە، بە ڕوتی و پێخاوسی بە کۆڵانەکانی سیارەکسدا ڕادەکات و هاواردەکات، ”ئیروکا، ئیروکا”، واتە دۆزیمەوە، دۆزیمەوە. کاتێک یاساکەی بۆ پادشا شەرحدەکات، پادشا زەرەنگەرەکە بانگ دەکات و سزای دەدات.

ئەرکەمیدس هەمیشە سەرقاڵی بیرکردنەوە بوە، تەنانەت دەڵێن، کاتێک خواردنی بۆ دانراوە، بە چەندەها سەعات بیری چوە نان بخوات، چونکە هەر خەیاڵی لای حسابات ماتماتیکی بوە. لەسەر لمیش هەر خەریکی هێڵکێشان و بازنە و ژمارەکاری بوە. لە دوا ساڵەکانی ژیانیدا، کاتێک ڕۆمەکان لە ساڵی ٢١٢ ی پێشزاین هێرشدەکەنە سەر شاری سیراکەس، پادشای سیراکەس پێی دەڵێت بیر لە شتێک بکەرەوە بۆ تێکشکاندنی دوژمن، ئەرکەمیدس گەورەترین ئاوێنە دروستدەکات، کاتێک ڕۆمەکان لە بەندەری سیراکەس نزیک دەبنەوە، ئەرکەمیدس توانی بەهۆی پەرچدانەوەی تیشکی خۆرەوە گەورەترین پاپۆڕی جەنگی ڕۆمەکان بسوتێنێت، کاتێک خەڵکەکە ئەمە دەزانن، ئاهەنگی سەرکەوتن دەگێرن. بەڵام ڕۆمەکان کۆڵنادەن و دیسان دێنەوە، ئەمجارە، مارسیلەسی ڕۆمانی، سەرکردەی لەشکری ڕۆمەکان، فەرماندەدات کەس ئەرکەمیدس نەکوژێت. کاتێک لەشکری ڕۆمەکان دەگەنە کەنارەکانی سیراکەس، کەس نابینن، سەربازێک دەڕوات و لە دورەوە دەبینێت کە ئیختیارێک لەسەر لمەکە سەرقاڵی هێڵ و هێلکاریە، کاتێک سەربازەکە نزیک دەبێتەوە و دێتە پێشەوە، ئەرکەمیدسی ئیختیار هیچ خۆی سەخڵەت ناکات، هەتا سەربازەکە دەڵێت بۆ لەبەر من هەڵناسیت، نازانیت کێم؟ لە وەڵامدا، ئەرکەمیدس دەڵێت: ” ئەی تۆ نازانیت سەرقاڵی ماتماتیکم.” سەربازەکە خوێن دەیگرێت و بە بێ وەستان شیرەکەی دەردێنێت و لە ملی ئەرکەمیدسی دەوەشێنێت و هەر لەوێدا دەیکوژێت. کاتێک مارسیلەس دەگاتە سەر ڕوداوەکە و دەزانێت ئەرکەمیدسی کوشتوە، هەر لەوێدا بە دەستی خۆی سەربازەکە دەکوژێت. ماسیلەس بە کوشتنی ئەم بلیمەتە زۆر نارەحەت دەبێت و خۆی ڕودەکاتە ماڵی ئەرکەمیدس و داوای لێبوردن لە منداڵەکانی ئەرکەمیدس دەکات و فەرمان دەردەکات کە مەراسیمێکی مەزن ڕێکبخرێت بۆ پرسەی ئەرکەمیدس وەک شەهیدێکی شەرەف بنێژرێت و لەسەر گۆڕەکەی وێنەی سلیندەرێک و بازنەیەک لە ناویدا هەڵکەنرێت، ئەمەش وەک ڕێزێک لەم پیاوە بلیمەتە.

ئەرکەمیدس گەورەترین کاریگەری لەسەر گالیلۆ هەبوە، بە تایبەت لە داینەمیک و هایدرۆستاتیکدا، جگە لەوەی هەر لە ئەرکەمیدسەوە فێربو کە ماتماتیک و تاقیکردنەوە یەکبخات، ئەمەش لای گالیلۆ بنچینەی زانستی فیزیک بو، هەر بۆیەش ئەمە سەرەتایەکی گەورە بو بۆ لەدایکبونی فیزیکی هاوچەرخ.

دوای ماڵئاوایی لە زانکۆ، گالیلۆ لە شاری فلۆرەنس سییەنا کەوتە وانبێژی خسوسی لە ماتماتیکدا. یەکەم بابەتی زانستی لە ساڵی ١٥٨٦ دا نوسی، بابەتەکە بریتی بو لە بالانسی هایدرۆستاتیکی، کە بایەخ بە لایەنی تیۆری و پراکتیکی بابەتەکە دەدات. هەر لەم قۆناخەدا بو کە نامیلککەیەکی لەمەڕ بابەتی جوڵە نوسی و نزیکەی چوار ساڵ خەریکی بو، بەڵام بڵاوی نەکردەوە، ئەم بابەتە، واتە تیۆری جوڵە، سەرەتای دەستپێکردنی شۆڕشی گالیلۆ بو لە دژی تێڕوانینی ئەرستۆییانە سەبارەت بە چەمکی جوڵە و داڕشتنی بناخەی فیزیکی نوێ بو. هەروەها لە کۆتایی ساڵی ١٥٨٧ دا بو کە توانی تێگەیشتنێکی پراکتیکیانە بدۆزێتەوە بۆ دیاریکردنی چەقی کێشکردنی هەندێک لە تەنە رەقەکان، ئەمەش دیسانەوە بۆ خۆی هەنگاوێکی تری نوێ بو لە ئەقڵی داهێنەرانەی گالیلۆ. ئەم دۆزینەوەیەی گالیلۆ ئەوەندە بەهێز بو و سەرنجی پسپۆڕانی بۆ لای خۆی ڕاکێشا. تەنانەت هەر بەهۆی ئەم داهێنانەوە بون کە لە ساڵی داوای پێشکەشکرد بۆ پۆستێکی پرۆفیسۆری ماتماتیک لە زانکۆی بۆڵۆنا Bologna . هەرچەندە گالیلۆ بۆ ئیشەکە وەرنەگیرا، بەڵام کارەکانی سەرنجی مارکیز گیودۆبالدۆ دێڵ مۆنتی بۆ لای خۆی ڕاکێشا کە نوسەری کتێبێکی گرنگ بو لەمەڕ داینەمیک. گیودۆباڵدۆ، هەتا ساڵی مردنی لە ١٦٠٧، وەک سپۆنسەر و هاوڕێیەکی نزیکی گالیلۆ مایەوە.

هێدی هێدی ناوی گالیلۆ لە نیو خەڵکدا بڵاوبوەوە و لە نێوەندە ڕۆشنبیریەکان باس لە توانستی ماتماتیکیانەی ئەم لاوە تازە پگەێشتوە دەکرا. ئەمە جگە لەوەی وەک کەسێک کە ئالودەی شیعر و پەخشانە و بە زمانی ئیتالیش دەنوسێت. خۆ ئەگەر گالیلۆ لە زانستدا ناوی بە نەمری نەمایاتەوە، ئەوا وەک پەخشاننوسێکی گەورەی ئیتالی یاد دەکرایەوە و جێگای تایبەتی لە ئەدەبیاتی کلاسیکدا بۆ خۆی فەراهەم دەکرد. ئا لەم قۆناخەدا بو کە ئاکادیمیای فلۆرەنسا لە ساڵی ١٥٨٨ دا داوەتی کرد کە بابەتیک لەمەر ”کۆمیدیای ئیلاهی” دانتێ پێشکەش بکات، بە تایبەت سەبارەت بە قەبارە و مەوقیعی ئەو جەهەنەمەی دانتێ باسی لێوە دەکات. دانتی کاتێک وەسفی جەهەنەم دەکات، بە پێی زانستی ئەو سەردەمە جێگەی جەهەنەم تەفسیر دەکات. لە سەدەی شازدەدا، ئەم بابەتی چەمکی جێگەی جەهەنەمە بابەتێکی گەرموگۆرری مشتومڕ بو لە نێوەندە ڕۆشنبیری و فکرییەکاندا. لە تەفسیری تێکستەکانی دانتیدا سەبارە بە شوێنی جەهەنەم دو بیروڕای دژ بەیەکتر لەو سەردەمەدا لەدایکبوبو. چەمکی ماتماتیکی و چەمکی جوگرافی. لێکدانەوەکەی گالیلۆ بۆ ئەم پرسە پشگیری لە چەمکی ماتماتیکی دەکرد. باسەکەکەی گالیلۆ ئینتیباعێکی نایابی لە زەینی خەڵکدا دروستکرد و تەنانەت سەرۆکی ئەکادیمیاکە بە تەفسیرەکەی گالیلۆ قایل بو، بە جۆریک لە دواییدا دو جاران یارمەتیدا کە ببێتە پرۆفیسۆری ماتماتیکی، یەکەمجار لە پیزا ، هەر هەمان زانکۆ کە لەوەبەر رەفزیکرد پۆستی ئوستاد بداتە گالیلۆ و ئێستا کۆنتراکتی سێ ساڵی وەرگرتوە و پاشانیش لە زانکۆی پا��وا دامەزرا و بوە پرۆفیسۆری ماتماتیک.

بەمجۆرە لە ساڵی ١٥٨٩ دا پۆستی پرۆفیسۆری ماتماتیک لە زانکۆی پیزا بەخشرا بە گالیلۆ. موچەکەی هەتا بڵێی کەم بو، ساڵانە ٦٠ لیرە بو، ئەمە لە کاتێکدا ئوستادی فەلسەفە ٤٠٠ لیرەی وەردەگرت و پزیشکیش ٢٠٠٠ لیرەی وەردرگرت. بەڵام ناوبانگێکی وەهای بۆ گالیلۆ پەیداکرد کە ئامادەباشی بۆ دروست بکات بۆ ئەوەی لە زانکۆی پادوا دامەزرێت. لە زانکۆی پیزا ئاشنایەتی لەگەڵ گەلێک پسپۆڕ و پرۆفیسۆردا پەیداکرد، بۆ نمونە جاکوپ ماتسۆنی، کە ئوستادی فەلسەفە بو، هەمیشە لەگەڵ گالیلۆدا مشتومڕیان بو. ماتسۆنی، بە پێچەوانەی زۆربەی هەرە زۆری فەیلەسوفانی ترەوە، زۆر بە سەخاوەت و لێبوردەییەوە ئامادەبو گوێ بگرێت لە بیروڕاکانی گالیلۆ، سەرباری ئەوەی سەبارەت بە پرسە ئەرستۆییەکان کۆک نەبون. ماتسۆنی هەتا زەمەنێکی زۆریش وەک هاوڕێیەکی نزیکی گالیلۆ مایەوە. لەم زانکۆیەدا ئەو بایەخەی بە ماتماتیک دەدرا زۆر کەمتربو لەوەی بە پزیشکی دەدرا. زانکۆ ناوەندێکی گەرم بو بۆ مشومڕ و گفتوگۆی فەلسەفییانە، هەر لێرە گالیلۆ ئەو ئینتیباعەی دروستکرد لای پسپۆران کە ناکۆکە لەگەڵ فەلسەفەی سروشتی، بە تایبەت فیزیکی ئەرستۆ. گرفتی ئەم مامۆستایانە ئەوە بو کە گالیلۆ جگە لەوەی خۆی یاخیگەرێکی کەلە ڕەقە لە هەمبەر چەمکە ئەرستۆییەکاندا، قوتابیەکانیشی هاندەدا کە هەمان هەلوێست��ان هەبێت، بۆیەش زۆر ئالودەی نەبون و هەستیان بە نائارامی دەکرد لەگەڵی. بەڵام توانی لە بواری ماتماتیکدا سەرنجی مامۆستایەکی کارامەی ماتماتیک بۆ لای خۆی ڕابکێشێت کە ناوی لوکا ڤالیری بو، ئەم ماتماتیکناسە خۆی لە ڕۆما پرۆفیسۆر بو.

پێدەچێت لەم سێ ساڵەی زانکۆی پیزادا بوبێت کە گالیلۆ تاقیکردنەوەکانی بورجی پیزای ئەنجامدابێت، ئەوەی بە کەوتنەخوارەی تەنەکان مەنشورە. ئەمە ئەگەر بە ڕاستی ئەم تاقیکردنەوانە وەک شتێکی پراکتیکی کرابێت، چونکە زۆربەی زانایان کۆکن لەسەر ئەوەی گالیلۆ بەم تاقیکردنەوانە هەلنەساوە، بەڵکو کتومت زادەی تیۆری ئەقڵی گالیلۆ خۆین، هۆی ئەم گوتەیەش دەگەڕێتەوە بۆ ئەوەی چونکە گوایە یەکەم ژیننوسی گالیلۆ، ڤینچینسۆ ڤیڤیانی لاو، کاتێک بەر لە مردنی گالیلۆ، ئەم قسانەی گالیلۆی تۆمارکردوە. بە گوێرەی داستانی ڤیڤیانی، ئەم تاقیکردنەوانە بە حزوری گالیلۆ، قوتابیەکانی و هەندێک لە ئوستادان ئەنجامدراون.

لەم تاقیکردنەوانەدا گالیلۆ ویستی بیسەلمێنێت کە چەمکی ئەرستۆیی سەبارەت بە تیوری میکانیکی فیزیکی کەوتنەخوارەوەی تەنەکان تەواو هەڵەیە. پرینسی ئەرستۆ دەڵێت ئەگەر دو تەن لە ئاسمان و لە هەمان نوقتەی بەرزییەوە بکەونە خوارەوە، ئەوا ئەو تەنەیان کە بارستەکەی گەورەترە زوتر بە عەرددا دەدات وەک لە تەنی دوەم کە بارستاییەکەی بچوکترە. بە واتایەکی تر خێراییەکەی ڕاستەوانە دەگۆڕێت لەگەڵ بارستایەکەیدا. ڕاستە، ئەگەر بە ڕوکەش سەیری ئەم پرینسیپەی ئەرستۆ بکەین، ئەوا لۆژیکانە وەک شتێکی ڕاست دێتە بەرچاو. ئەم چەمکە ئەرستۆییە وەک هەقیقەت و بەدیهیەکی ئەبەدی لە زانکۆکاندا دەگوترایەوە.

گالیلۆ توانستی نەبو دیاردەکان وەک هەقیقەت ئەزم بکات تەنها لەبەر ئەوەی لەسەر کاخەز وەها نوسراون، یاخود تەنها لەبەر ئەوەی ئەرستۆ وەها دەڵێت. گالیلۆ لە هەمبەر هەقیقەتدا بۆچونێکی تاقیگەرایی هەبو، ئیمانی بە هەقیقەت هەبو ئەگەر بە تاقیکردنەوە ڕاست بێت و تاقیکردنەوەش تەنها ڕێچکەیە بۆ گەیشتن بە هەقیقەتی ڕەها. لای گالیلۆ، بۆ سەلماندنی ئەم تیۆرییە، ئەوا تاقیکردنەوە سەنگی مەحەکە و باشترین پێوەرە بۆ ڕاست و دروستی چەمکە ئەرستۆییەکە.

کاتێک گالیلۆ چوە سەرەوەی بورجی پیزا بۆ ئەوەی تەنەکان فڕیبداتە خوارەوە و بە مەبەستی سەلماندنی ئەوەی کە قورس و سوک پێکەوە و بە هەمان خێرایی و لە هەمان کاتدا بە عەرددا دەدەن. قوتابیەکان و هەندێک لە مامۆستایانی زانکۆی پیزا لە خوارەوە کۆبونەوە بۆ سەیرکردن و تێبینیکردنی تاقیکردنەوەکە. گالیلۆ لە سەرەوە دو تەنی لە هەمان ساتەوەختدا بەردایەوە، کە هەردوکیان لە هەمان پێکهاتە دروستکرابون، بەلام لە بارستاییدا جودابون، واتە یەکێکیان قورس و یەکێکیان سوک بو. دو تەنەکە هەردوک پێکەوە لە عەردیان دا.

دەشێت ئەم داستانە تەواو ڕاست نەبێت، یاخود بەوجۆرە نەبێت، چونکە وەک ئیشارەمان پێدا چیرۆکەکە لە دەمی ڤیڤیانیەوە هاتوە، کە یەکەم بایۆگرافەری گالیلۆیە. جگە لەوەی گالیلۆ لە هیچ یەک لە نوسینە بەراییەکانی خۆی نە ئیشارەی بە تایقیکردنەوەکە داوە و نە باسیکردوە، بەڵام کە نامیلکەی ”جوڵە” دا گالیلۆ هیمادەکات بەوەی کە گەیشتۆتە ئەو دەرەنجامەی کە دو تەنی هەمان پێکهاتە، ئەگەر بەرهەڵستی هەوا پشگوێ بخرێت، ئەوا پێویستە بە هەمان زەمەن و هەمان دوری لە عەرد بدەن.

ئەوەی شایانی باسە و جێگای متمانەیە ئەوەیە کە ماتماتیکناسی هۆڵەندی سایمۆن ستیڤنەس Simon Stevinus (١٥٤٨ – ١٦٢٠) ئەم تاقیکردنەوەیەی ئەنجامداوە و پاشانیش بە هەمان شێوە لە ساڵی ١٥٨٥ دا جی.بی. بێنێدیتی G. B. Benedetti کتێبێکی چاپکرد کە تێیدا ئیشارە بە هەمان شێوە دەرەنجامی گالیلۆ دەدات.

بەلام ئنسان دەتوانێت بە دڵنیاییەوە ئەو هەقیقەتە بڵێت کە گالیلۆ بلیمەتێک بوە توانستی ئەوەی هەبوە کە لە ئەقڵی خۆیدا تاقیکردنەوە ئەنجام بدات، هەنگاو بە هەنگاو، بە تەرزێکی لۆژیکیانە ئەنجام بەدەست بهێنێت. تاقیکردنەوەی ئەقڵی وەک میتۆدێکی کاری زانستی بەر لە گالیلۆ بەکارهاتوە، ئێستاش دیاردەیەکی بلاوە و بە تاقیکردنەوەی فکر ناسراوە.

نامییلکەی ”جوڵە” ی گالیلۆ بە سەرەتای هەنگاونانی گالیلۆ بۆ خستنەگەڕی میتۆدی زانستی و ماڵئاوایی لە فەلسەفەی تەقلیدی دادەنرێت.

لە ساڵی ١٥٩١ دا ڤینچینسۆ، بابی گالیلۆ مرد، بەمەش گالیلۆ بوە گەورەی خێزان. ئەم کارەساتە کاریگەری زۆری هەبو لەسەر ژیانی گالیلۆ، چونکە، جگە لە کۆستی باوکێتی، قەردێکی زۆریشی بۆ خۆی و براکەی، مایکلئەنجلۆ، بەجێهێشت. بەر لە مردنی، کاتێک خوشکەکەیان، ڤیرجینیا، شودەکات، بابی وەعدی سامانێکی باش بە مێردی ڤیرجینا دەدات. چونکە ئەوە عادەت بو لەو ڕۆژەدا سەرباری ئەوەی کە کیژان توانای دابینکردنی ژیانێکی سەربەخۆیان نەبو، نەیاندەتوانی لە دەرەوەی ماڵە باب کاربکەن، لە هەمان کاتدا هەروا ئاسان نەبو شویەکی پڕ ئاسودە بکەن، هەر بۆیەش ماڵە باب پیویست بو کە سەروەتیکی تێروتەسەڵ بۆ مێردی تازە فەراهەم بکەن. بەمجۆرە دوای مردنی باوکیان، گالیلۆ و براکەی پێویست بو ئەم سەروەت و سامانە کە شێوە قەردێک بو بدەنەوە. گالێلۆ ئەرکی سەرشانی تەواو گرانتر بو، چونکە براکەی، واتە مایکلئەنجلۆ، لە بری یارمەتی و هاوبەشیکردن لە دانەوەی ئەم قەردەدا، هەمیشە و هەتا کۆتایی ژیانی داوای یارمەتی دارایی لە گالیلۆ دەکات. سەرباری ئەمەش پێویست بو لەسەری کە بژێوی دایک و خوشکەکانی دابین بکات. گالیلۆ کەوتە گەڕان لە دوی پۆستێک کە پێویست بو موچەکەی زۆر لەم پۆستەی ئێستای باشتر بێت.

بە مەبەستی گەڕان و عەوداڵی لە دوی پۆست و موچەیەکی باشتر گاڵیلۆ قەراریدا سەفەریک بکات بۆ کۆماری ڤێنیس، بە تایبەت چاوی چوبوە سەر پۆستێکی پرۆفیسۆری ماتماتیک لە زانکۆی پادوا، لەوێ گەلێک لە خەڵکان و نەجیبزادەکانی بینی و توانی ئنتباعێکی جوان و دانسقە لە لایان دروست بکات و دوای گفتوگۆ لەگەڵ بەرپرسانی دەڤەرەکە ئامادەیی خۆی نیشاندا بۆ پێشکەشکردنی پسپۆڕی خۆی بۆ خزمەتی کۆماری ڤێنیس. لە سەرەتای ساڵی ١٥٩٢ دا میری گەورەی تۆسکانی مۆڵەتی پی بەخشی کە دەتوانێت پیزا جێبهێڵێت. بەمجۆرە بارگەی لێپێچایەوە و خۆی ئامادەکرد کە هیجرەبکات بۆ ڤێنیس.

نووسراوه‌ له‌لایه‌ن sherkodylan