#AtatürkMeydanı

[karsiyakablog]

🇹🇷 Atatürk Meydanı (Konak Meydanı), 1940'lı yıllar. ------------------------------------ @karsiyakablog ------------------------------------ ✔︎ 𝐅𝐨𝐥𝐥𝐨𝐰 @karsiyakablog ☞︎︎︎ Lɪɴᴋ ᴏғ karsiyaka.blog ɪɴ ʙɪᴏ シ ︎ ------------------------------------ ☁︎ 𝑓𝑜𝑙𝑙𝑜𝑤 𝑡ℎ𝑒 𝑐𝑜𝑚𝑚𝑢𝑛𝑖𝑡𝑦: #eskikarsiyaka #eskiizmir ------------------------------------ ♧︎︎︎ Tᴀɢs : #izmir #eskiizmir #Turquiehistoire #Σμύρνη #Κορδελιό #eskiizmirfotoğrafları #smyrna #Σμύρνης #Ελευθέριο #AtatürkMeydanı #konak #Τουρκία #eskikonak #kırklar #Turquie #konakmeydanı #oldpic #LhistoiredIzmir #historicalphotographs #oldphoto #Turkey #1940s #histoiredelaTurquie #konakiskele #konaksaatkulesi #turkischer #smyrne (Konak Atatürk Meydanı) https://www.instagram.com/p/Cn7HIRUIAcY/?igshid=NGJjMDIxMWI=

[nicosiann]

Tek Kadraja Kıbrıs Tarihini Sığdıran Meydan: “Sarayönü”

Gözlerimi kapatıp Lefkoşa’yı hayal ettiğimde, düşüncelerimde imgelenen ilk şey Sarayönü Meydanı ve tam ortasındaki Venedik Sütunu olur.

Başkentin kalbi olarak nitelendirilebilecek bu alan ve çevresindeki binalar, yüzlerce yıllık belleğiyle Kıbrıs tarihine tanıklık etti ve ne mutlu ki halen etmeye devam ediyor. O halde, gelin Lefkoşa yolculuğumuza burdan başlayalım…

***

Meydan, 18. Yüzyıla kadar  “Orduönü Meydanı” daha sonraları ise  “Sarayönü”, “Saray”, “Konak”, “Sarayönü Meydanı”, “Hükümet Konağı Meydanı” ve son olarak 1943 yılından itibaren şu anki resmi ismi de olan “Atatürk Meydanı” olarak isimlendirilmiştir. [1] Askeri savunma stratejileri gereği, özellikle sürekli dış saldırı alan bölgelerdeki idari ve askeri yönetim merkezi olan başkentler, kıyı kentlerinden ziyade korunabilirliği açısından ülkelerin daha güvenli olan iç bölgelerine kurulmaktaydı. Bu kapsamda da Lefkoşa kentinin başkente dönüşümü 11. Yüzyılda başladı. İşte Sarayönü’nün hikayesi de bu tarihlere kadar dayanıyor...

Şimdiki mahkeme binalarının olduğu yerden, “Venedik Sütunu”na kadar uzanan alanda “Lüzinyan Kraliyet Sarayı” bulunmaktaydı. “Sarayönü” adını işte bu saraydan almaktadır. Lüzinyan döneminde kraliyet sarayı olan yapı, Venedik ve Osmanlı dönemlerinde “Vali Konağı” olarak, İngiliz idaresi döneminde ise “Hükümet Konağı” ve “Hapishane” olarak hizmet etmiştir. 1904 yılında harap halde ve çok güçsüz olduğu gerekçesiyle İngilizler tarafından yıkılan bu yapının ne yazık ki çok az fotoğrafı bulunmaktadır. Bir parçasını görmek isteyenler için; dış cephesinde bulunan bir Gotik Pencere yıkım aşamasında sökülerek şimdiki Lapidari (Taş Eserler) Müzesi binasına monte edilmiştir.

Adadaki egemenliğini sembolize etmesi açısından Venedik idaresi antik Salamis Kenti’nden getirdiği bir sütun üzerine Venedik’in sembolü de olan St. Mark Aslanı’nı yerleştirmiştir. [2] Bu aslan Osmanlı döneminde sökülmüş, İngiliz idaresi döneminde de yerini şimdiki bakır küreye bırakmıştır. Osmanlı döneminde yeri değiştirilip, daha sonra  İngilizler tarafından mevcut yerine taşınan ve halk olarak “Dikilitaş” olarak da adlandırdığımız bu sütunun günümüze dek devam eden meydan sakinliği de böyle başlamıştır.

Yıkılan saray alanı yerine iki etapta inşa edilen “Hükümet Konağı” İngilizler tarafından  mahkeme, posta, tapu ve komiserlik olarak kullanılmaya başlar. Zamanla artan ihtiyacı karşılamak için 1920’li yıllarda inşa edilen ek bloklar ve binalarla günümüzdeki son şeklini alır. Bu binadan bahsetmişken; çevre duvarı üzerine 1937 yılında Kral George VI’in taç giymesi anısına inşa edilen kürsü üzerindeki İngiliz Kraliyet arması da meydana kattığı tarihi zenginlik açısından kesinlikle göz ardı edilemeyecek değerdedir.  Yolun karşı cephesine Neo-Rönesans mimari biçimiyle inşa edilen yapılar ise, Batıdan Doğu istikametinde sırasıyla Posta, Telgraf, Telefon ve Enformasyon Daireleri olarak hizmet vermeye başlar.

Söz konusu kamu binalarının en Doğuda olan ve meydana en yakın olan sömürge dönemi “Telefon Dairesi” binası hakkında da ek bir bilgiyi paylaşmak isterim; 1950’li yıllarda adada şiddetlenen milliyetçilik akımları, iki toplumun bir çok alanda resmi olarak bölünmeye başlamasına neden olmuştur. Başka bir yazımda mutlaka derinlemesine incelemek istediğim ilk resmi bölünme 1955 yılında Türk Futbol takımlarının KOP’tan ayrılmasıyla başlar. 1958 yılının Mayıs ayına gelindiğinde ise Lefkoşa Belediyesinde de resmi bir ayrılık yaşanmış ve Lefkoşa Türk Belediyesinin ilk resmi binası, şimdilerde Ulusal Birlik Partisi binası olarak kullanılan bu bina olmuştur. [3] Girişine yerleştirilen kola buzluğu, dijital ilan panoları, klima üniteleri vs. değerlendirecek olursak, tarihi binanın mevcut misafirleri tarafından hakkına yaraşır şekilde kullanılmadığını da üzülerek not düşmek isterim.

Meydanın Güney cephesinde yer alan ve Kıbrıs Türk siyasi tarihi açısından büyük bir önemi olan bir başka bina da şimdiki Near East Bank (alt) ve yine Ulusal Birlik Partisi Genel Merkezinin (üst) bulunduğu binadır. Nazım Beratlı’nın yazdığı Kıbrıs Türk Siyasi Tarihi kitabından edindiğim bilgiye göre 1890’lı yıllarda İngiliz idaresinin ilk yıllarında Osmanlı taraftarı ilk Türk örgütlenmesi olarak adlandırabileceğimiz “Kıraathane-i Osmani” bu binada yapılanmaya başlamıştır. [4] 1970’li yıllarda ise Kıbrıs Türk Federe meclisi ilk olarak bu binada toplanmaya başlamış, hatta dönemin LTB başkanı Mustafa Akıncı “Belediye Başkanlığında 14 Yıl” kitabında o dönem vekillerin araçlarını yola park etmelerinden ötürü toplantı günleri bölgede trafiğin felç olduğunu paylaşmıştır. [3] Federe Meclis daha sonra İplik Pazarı Bölgesindeki Girne Caddesi üzerinde yer alan binaya taşınmıştır.

Sarayönündeki her bir taşın öyle çok hikayesi var ki tek tek yazsak sanıyorum ki bize sayfalar yetmez. Binaları içinde yaşanan kilometre taşı niteliğindeki olayların yanı sıra, geniş alanı nice mitinglere, çatışmalara, kutlamalara ev sahipliği yapmış siyasi örgütlenmelerin de kültürel dönüşümün de tanığı olmuştur. Kim bilir bu alan daha ne olaylara ev sahipliği yapacak...

***

Çocukluğumda dedelerimizin Dikilitaş’ın yamacında hasır sandalyeler üzerinde Türk Kahvelerini yudumlarken, tatlı sert küfürleşerek heyecanla tavla oynadıklarını anımsarım... Arkadan gelen nesilde bu yavaş yavaş yok olmaya başlasa da bugün üç genç girişimci arkadaşımızın kurup, o alanda bir de şubesini açtığı Ovis Coffees sayesinde Lefkoşalı gençler tekrar Sarayönü Meydanı’na akın etmekte ve alandaki kahve kültürünü belki daha modern bir şekilde devam ettirmektedir. Kahvelerini ikram ettikleri misafirlerine kahvenin yanında Lefkoşa’nın tarihini de sunan değerli arkadaşlarıma, kitlelerin o bölgeye tekrar sahip çıkmasına vesile oldukları için de teşekkür ederim. 

Tarihi dokunun korunmasında restorasyon pek tabii çok büyük öneme haizdir ve kent merkezimizdeki birçok tarihi eser derhal bu anlamda nitelikli bakım işlemleri görmelidir. Ancak, o alandaki değer yalnız restorasyonla değil, çevresinde yapılacak yeni yatırımlarla canlı tutularak ve bir cazibe merkezi yaratılarak korunabilir. Bu sayede hem yerel hem yabancı ziyaretçilerin alanda daha çok ve daha keyifli vakit geçirmesini sağlayacağı, bölgeye ve şehre ekonomik bir ivme de kazandıracağı göz ardı edilmemelidir.

Nice yeni mekanın unutulmuş başka alanlarda da açıldığını görmek, ziyaret etmek, bakınmak, fark etmek, heyecanlanmak, merak etmek ve araştırmak ümidiyle…

Kaynakça:

[1] Tuncer Bağışkan, “Lefkoşa'nın Tarihi Geçmişine Yolculuk”

[2] Lefkoşa Türk Belediyesi Web Sitesi

[3] Mustafa Akıncı, “Belediye Başkanlığında 14 yıl”

[4] Nazım Beratlı, “Kıbrıs Türk Siyasi Tarihi”

[kedikesmiyorumben]

Adam olmadığı için etkinlikler iplat edilmiş! Biz zaten bu ulusta senden benden başka adam kalmadığını biliyorduk değil mi Ata'm? Boşver bak ben yine yanına geldim. Hoş geldim. Ayaklarını götürmeye cesareti olmayanlar burada değiller... O vatan millet diyen siyasiler boş bırakmış her yanı... Buyruk almadılar ya üstlerinden! Milli duygularıyla değil, başkalarının kendilerini gütmesiyle yaşar olmuşlar! Kendilerini getiremedikleri gibi çelenk de gönderememişler... Darılma, gücenme; Ata'm! Biz ne kardelenler yetiştireceğiz kardan tipiden yılmayan! Onlar göğe bakmasınlar, biz ne gökdelenler dikeceğiz bu bayraklarla! O sözünü unutmuyorum, “ Bütün ümidim gençliktedir... Cumhuriyeti biz kurduk; onu yükseltecek olanlar sizlersiniz!” <<Tarihi yaşadığımız gibi yazdık, fakat geleceği cumhuriyete inananlara, onu koruyanlara ve yaşatacaklara emanet etmek lazımdır.>> 30 AĞUSTOS ZAFER BAYRAMI KUTLU OLSUN BİZE! #30ağustos#30ağustoszaferbayramımızkutluolsun#Atatürk#tgb#sculpture#arts#türkçü#turancı#kemalist#gençatsızlar#türkgençliği#photooftheday#chp#anıtkabir#atatürkmeydanı

[karsiyakablog]

🇹🇷 Resmî adıyla Atatürk Meydanı (Konak Meydanı), 1940'lı yıllar. 📌 Bu meydana 'Atatürk Meydanı' adı 15 Şubat 1937'de belediye meclisi kararıyla verilmiş. 📌 İzmirlilerin çoğu, meydanın ismini Konak Meydanı olarak biliyor. Madem bu kadar güzel bir ismi var, o zaman dillendirilmesi gerekiyor. ------------------------------------ @karsiyakablog ------------------------------------ ✔︎ 𝐅𝐨𝐥𝐥𝐨𝐰 @karsiyakablog ☞︎︎︎ Lɪɴᴋ ᴏғ karsiyaka.blog ɪɴ ʙɪᴏ シ ︎ ------------------------------------ ☁︎ 𝑓𝑜𝑙𝑙𝑜𝑤 𝑡ℎ𝑒 𝑐𝑜𝑚𝑚𝑢𝑛𝑖𝑡𝑦: #eskikarsiyaka #eskiizmir ------------------------------------ ♧︎︎︎ Tᴀɢs : #izmir #eskiizmir #Turquiehistoire #Σμύρνη #Κορδελιό #eskiizmirfotoğrafları #smyrna #Σμύρνης #Ελευθέριο #AtatürkMeydanı #konak #Τουρκία #eskikonak #kırklar #Turquie #konakmeydanı #oldpic #LhistoiredIzmir #historicalphotographs #oldphoto #Turkey #1940s #histoiredelaTurquie #konakiskele #konaksaatkulesi #turkischer #smyrne (Konak Atatürk Meydanı) https://www.instagram.com/p/Cn2cvyeI4bc/?igshid=NGJjMDIxMWI=

[karsiyakablog]

Ağustos 1971 yılında kısa bir gezinti 🎥

🎥 Güzergahımız; Atatürk (Konak) Meydanı, Cumhuriyet Bulvarı, Fevzi Paşa Bulvarı, Basmane Tren Garı, 9 Eylül Meydanı, Fuar 9 Eylül Kapısı (Basmane Kapısı) ------------------------------------

@karsiyakablog ------------------------------------ ✔︎ 𝐅𝐨𝐥𝐥𝐨𝐰 @karsiyakablog☞︎︎︎ Lɪɴᴋ ᴏғ karsiyaka.blog ɪɴ ʙɪᴏ シ ︎ ------------------------------------ ☁︎ 𝑓𝑜𝑙𝑙𝑜𝑤 𝑡ℎ𝑒 𝑐𝑜𝑚𝑚𝑢𝑛𝑖𝑡𝑦: #eskiizmirvideoları #eskiizmir ------------------------------------ ♧︎︎︎ Tᴀɢs : #konak #Atatürkmeydanı #eskikonak #yetmişler #eskiizmir #1970s #izmir #basmanetrengarı #oldvideos #shortvideo #yetmişler #konakmeydanı #kemeraltıçarşısı #9EylülMeydanı #9EylülKapısı #historicalvideos #history #eskiizmirvideoları #eskivideolar #videooftheday #Σμύρνη #Τουρκία #Κορδελιό

[karsiyakablog]

90'lı yıllarda Konak'ta kısa bir gezinti 🎥

🎥 Güzergahımız, Atatürk Meydanı (Konak Meydanı), Kemeraltı Çarşısı. ------------------------------------

@karsiyakablog ------------------------------------ ✔︎ 𝐅𝐨𝐥𝐥𝐨𝐰 @karsiyakablog☞︎︎︎ Lɪɴᴋ ᴏғ karsiyaka.blog ɪɴ ʙɪᴏ シ ︎ ------------------------------------ ☁︎ 𝑓𝑜𝑙𝑙𝑜𝑤 𝑡ℎ𝑒 𝑐𝑜𝑚𝑚𝑢𝑛𝑖𝑡𝑦: #eskiizmirvideoları #eskiizmir ------------------------------------ ♧︎︎︎ Tᴀɢs : #konak #Atatürkmeydanı #eskikonak #doksanlar #eskiizmir #1990s #izmir #1980s #oldvideos #shortvideo #doksanlar #konakmeydanı #kemeraltıçarşısı #salepçioğluçarşısı #kuyumcular #historicalvideos #history #eskiizmirvideoları #eskivideolar #videooftheday #Σμύρνη #Τουρκία #Κορδελιό