#Fokindustrie leeuwen

[stichtingspots]

Against all odds (tegen alle verwachtingen in)

Persoonlijke terugblik op 12 jaar strijd tegen de fokindustrie van leeuwen in Zuid-Afrika (door SPOTS oprichtster Simone Eckhardt)

Gisteren zag ik dit filmpje waarin de verantwoordelijke Minister Creecy van Zuid-Afrika het einde van de fokindustrie van leeuwen in haar land aankondigt, afgelopen zondag 2 mei 2021. Ik kan eigenlijk niet goed verwoorden wat dit met mij doet. Een jarenlange strijd tegen deze industrie, vanuit Nederland gevoerd door SPOTS, samengevat in minder dan 1 minuut. Een fokindustrie die door Jabula een gezicht kreeg en waarover ik hier eerder al een blog schreef.  

Foto: leeuw Jabula die de fokindustrie van Zuid-Afrika een gezicht gaf. Copyright foto: Armand Gerben

In 2009 stuitte ik voor het eerst op het verschijnsel canned hunting. Ik las het verhaal van een leeuwin, de Dark Lioness genoemd. Die voor de ogen van haar welpen werd afgeschoten door een jager. Dat deed hij op slechts enkele meters afstand waarbij zij niet kon ontsnappen omdat ze was opgesloten in een kleine ruimte; het kenmerk van canned hunting. Toen de jager triomfantelijk haar hoofd omhoog hield, drupte de moedermelk nog uit haar tepels. Haar welpen bleven op enkele meters afstand naar hun moeder roepen; het brak mijn hart. Dit alles werd vastgelegd in een undercover reportage uit, schrik niet, 1997! Mijn mond viel open. Ik besloot me te verdiepen in de materie. Niemand in die tijd was bezig met dit onderwerp, op 1 organisatie na. Dat was International Campaign Against Canned Hunting. Ik kwam erachter dat het vooral de toerist en vrijwilliger waren die deze industrie voeden. Daar werd het meeste geld verdient; de canned hunting was slechts het eindstuk. Met die kennis besloten wij als SPOTS een lobby te gaan voeren in de Nederlandse reisbranche. Wat zijn we in eerste instantie tegengewerkt…… We kregen vragen als ‘bewijs maar dat het geknuffelde leeuwtje eindigt in de jacht’. Geen reisorganisatie was bereid excursies naar knuffelfarms, waar mensen selfies konden nemen met jonge leeuwen welpjes of met een leeuw konden wandelen, uit hun aanbod te halen. Het leidde tot de ontwikkeling van een nieuwe website, knuffelfarms.nl, waarbij we alle informatie over dit onderwerp verzamelden. 

Foto: de Dark Lioness die in 1997 werd afgeschoten in canned hunting, vastgelegd in een undercover reportage. Het was de eerste keer dat deze industrie zo werd blootgelegd

Ik kan niet eens meer tellen hoeveel persberichten we als SPOTS hebben uitgestuurd over dit onderwerp. Geen journalist die zich druk maakte om het dierenleed achter de interactie; het welpje dat al vaak net na geboorte bij zijn moeder wordt weggerukt. Geen journalist die vragen stelde bij de hoge aantallen gefokte leeuwen, maar liefst 8.000 in die tijd. Niemand die zich afvroeg waar de schattige welpjes bleven bij het ouder worden. Van 1 journalist kreeg ik terug ‘het verhaal is te complex’. Een andere opmerking was ‘lastig verhaal want de welpjes zijn zo schattig. Hoe kan dat slecht zijn’.

Foto: knuffelen met leeuwen wordt vaak gezien als ‘schattig’. Veel willen het dierenleed achter dit soort interacties niet zien 

Na enkele jaren kwam de eerste grote doorbraak. Door toedoen van reisorganisatie TUI, waar ik ze eeuwig dankbaar voor blijf, kon ik namens SPOTS aanschuiven aan de tafel van de Nederlandse reisbranche, de ANVR. Daar ontstonden richtlijnen voor excursies met dieren en hier konden wij de grote katten naar voren brengen. Na publicatie van de richtlijnen in 2016, waarbij excursies met wilde katten in de ban werden gedaan, werd en wordt het voorbeeld van Nederland langzaam aan wereldwijd gekopieerd in de rest van de wereld. Zelfs in Zuid-Afrika waar de reisbranche de Nederlandse richtlijnen min of meer kopieerde. Campagnes wereldwijd, in Nederland door SPOTS, leidden meer en meer tot bewustwording bij toeristen en bezoeken aan knuffelfarms namen gestaag af. We ontwikkelden zelfs een tv-stopper over dit onderwerp. Mede door deze internationale druk werd ook de Regering van Zuid-Afrika onder druk gezet.

Net toen ik dacht ‘ons werk op dit onderwerp is klaar’ werd in 2016 duidelijk dat Zuid-Afrika ging inzetten op de export van skeletten van deze gefokte leeuwen. Een nieuw verdienmodel. Ik stuurde persbericht na persbericht over de gevaren hiervan voor de wilde leeuw. Het was het begin van onze strijd tegen traditionele Chinese medicijnen (TCM) waar deze leeuwen voor worden ingezet. De media had er, op een enkele uitzondering na, geen interesse in. In 2018 besloten we dat we dan maar een lobby in de politiek moesten voeren op dit onderwerp. En ook hier stuitten we op veel barricades (nog steeds). TCM blijkt hooglijk politiek en de meeste partijen willen het niet expliciet benoemen. Ondanks het feit dat de vraag vanuit TCM leidt tot een enorme illegale handel in wilde dieren. Die op haar beurt weer leidt tot uitsterving van diersoorten. Met de jaren zagen we steeds meer stroperij op wilde leeuwen door deze vraag; deze leeuwen werden onder de legale handel van leeuwen uit Zuid-Afrika mee verhandeld. Toen we in de politiek probeerden dat Nederland zich binnen CITES moest uitspreken tegen deze export, kregen we als antwoord dat dit ‘een interne aangelegenheid, van Zuid-Afrika zelf, was’. Pas toen door onze lobby Dion Graus een motie hiertoe indiende, kwam er beweging voor de leeuw.

Foto: skeletten van leeuwen zijn zeer geliefd in TCM, ze dienen als vervanging voor de tijger. Copyright foto: Blood Lions

Weggezet als activist, greeny, als iemand die er geen verstand van heeft. Met alle horrorverhalen over de leeuwen slachterijen en verrotte leeuwen karkassen in het veld op mijn netvlies. Slapeloze nachten heb ik ervan gehad. En in 1 minuut wordt nu bevestigd; nee, SPOTS was niet gek. Deze handel in leeuwen was en is wel degelijk funest voor de wilde leeuw. In een minuut wordt alles opgesomd waarbij je feitelijk denkt: waarom in hemelsnaam nu pas. Hoeveel leeuwen, gefokt en wild, zijn er niet over de kling gegaan. Hoeveel dierenleed is er niet geweest, hoeveel schade is er niet ontstaan bij de al met uitsterven bedreigde leeuw. Waarom pas na tientallen jaren deze conclusie.

Dat is 1 kant van het verhaal. Er is ook een andere kant. Het geeft namelijk ook hoop. Allereerst geeft het aan dat kleine organisaties zoals SPOTS, zonder lobbyisten en hulp van media, slechts gewapend met een club passievolle vrijwilligers EN achterban die dit mogelijk maakt, succes kunnen behalen. Het geeft ook aan dat als partijen samenwerken, en in dit onderwerp vonden dierenliefhebbers, natuurorganisaties, reisondernemingen en jagers elkaar, er heel veel mogelijk is. Het doet pijn in mijn hart dat er zoveel dieren niet zijn gered alsook dat veel dieren nog zullen sterven in het ‘uitfaseringsproces’. Maar het geeft enorme voldoening dat we weten dat deze vreselijke industrie, zal stoppen. Against all odds…..

Foto: dit beeld van farms waar tientallen leeuwen worden gehouden, zal tot geschiedenis gaan horen

Wat nu overblijft is onze strijd tegen TCM; althans voor dat gedeelte waarbij wilde dieren gebruikt worden. Het is en blijft ongelooflijk dat er wereldwijd een ontstellende handel is in allerlei wilde dieren veroorzaakt door maar 1 factor; de vraag vanuit Azië naar specifieke dieren voor 'medicijnen'. De angst slaat om mijn hart als ik zie hoe China langzaam aan de wereld verovert. En hoe in dat kielzog, dieren op grote schaal verdwijnen. Het is mooi dat Zuid-Afrika nu besloten heeft dat zij niet langer skeletten van leeuwen gaat exporteren. Maar nog steeds is er geen land, geen grote organisatie zoals een Wereldgezondheidsorganisatie of CITES, geen politieke partij die klip en klaar zegt: TCM is prima maar stop met het gebruik van wilde dieren in dit soort medicijnen.

Wij laden ons dus op voor deze volgende stap. Ik mag alleen maar hopen dat deze strijd ook niet 12 jaar gaat duren. Want helaas hebben veel dieren zoals pangolins, neushoorns, tijgers, luipaarden, jaguars en leeuwen, die tijd niet meer…..

De weg was lang en soms heb ik gewanhoopt. Enkele organisaties en personen zijn tijdens die weg van enorm belang geweest zoals TUI (Elise en Melvin), Inge (Saxion University), Maaike (Stenden University), ANVR (Gerben), Paul (Telegraaf), Nique (Hart voor Dieren), Mark (Columbus) en Dion (Partij voor de Vrijheid). En last but not least; onze vrijwilligers EN achterban die altijd in ons zijn blijven geloven. Dank jullie wel, vanuit de grond van mijn hart. 

Lees meer over ons werk op stichtingspots.nl of op knuffelfarms.nl 

[stichtingspots]

Online leeuwen patrouille

Ingespannen tuur ik naar mijn schermpje. Als de dood dat onder mijn ‘shift’ een overval plaatsvindt en ik de indringers niet op tijd spot. Ik ben ingelijfd in de online patrouille groep voor de leeuwen Mufasa en Soraya. En vannacht is mijn eerste ‘wacht’. Deze twee leeuwen leven in Zuid-Afrika en zijn onderdeel van een langdurige conflict tussen het opvangcentrum van dierenarts Tjitske en de autoriteiten van Zuid-Afrika.

Afbeelding: Mufasa en Soraya

Mufasa werd door autoriteiten in beslag genomen bij een particulier. Die wilde hem als huisdier houden maar had er niet de juiste papieren voor. Wat volgde was een inbeslagname waarbij Mufasa werd overgedragen naar Tjitske die een klein opvangcentrum runt. Daar werd hij geplaatst bij Soraya. Een leeuwin waarmee het niet goed ging maar die door Mufasa licht zag aan het einde van de tunnel. Tjitske regelde een forever home voor beide dieren want haar opvangcentrum is daarvoor niet geschikt. Maar tot ieders verrassing besloten de autoriteiten dat Mufasa moest worden overgedragen aan hen. Ze wilden hem veilen. Omdat Mufasa ‘geholpen’ is en zich niet kan voortplanten, heeft hij weinig nut voor een ander doel dan canned hunting. Dit is een specifieke manier van jacht waarbij jagers van dichtbij een dier kunnen afschieten. Het gaat hier om gefokte leeuwen zoals Mufasa en Soraya.

Zuid-Afrika kent een bloeiende fokindustrie van leeuwen. De welpjes worden eerst ingezet in toerisme want veel mensen willen maar wat graag met zo’n schattige welp op de foto. Of met een halfvolwassen leeuw wandelen. 

Afbeelding: excursies waarbij je met leeuwenwelpjes kunt knuffelen en/of wandelen zijn erg populair. Veel mensen beseffen niet de zieke wereld achter die leuke interactie. 

Als de dieren volwassen worden, zijn ze hiervoor niet langer geschikt omdat ze te gevaarlijk zijn. Het wachten is dan op een jager die het dier afschiet in een canned hunt. De skeletten van deze dieren worden geëxporteerd naar Azië waar ze worden gebruikt in traditionele Chinese medicijnen (TCM). Ter vervanging van tijgerbotten. Er leven zo’n 8000-10.000 gefokte leeuwen in Zuid-Afrika. Mufasa is niet zomaar een leeuw maar een witte leeuw. En die zijn vaak extra geliefd bij de jager en als medicijn juist omdat ze zo bijzonder zijn.

Afbeelding: Mufasa en Soraya kwamen als welp bij Tjitske. In Zuid-Afrika worden op grote schaal leeuwen gefokt voor de toerist en jager. Naar schatting leven er zo’n 10.000 gefokte leeuwen in dit land. In het wild leven er nog maar zo’n 2700 leeuwen in dit land.....

Met dit in het achterhoofd, vreesde Tjitske het ergste en weigerde ze Mufasa over te dragen. Ook met het oog op Soraya die zonder haar partner, zeer waarschijnlijk zou wegkwijnen. Sinds die tijd volgt rechtszaak op rechtszaak. Die steeds getraineerd worden door de autoriteiten waarschijnlijk in de hoop dat Tjitske de strijd opgeeft.

Tijdens 1 van mijn werkbezoeken bezocht ik Mufasa en Soraya. En sindsdien zijn we op afstand bij deze leeuwen betrokken. We sponsorden een early warning system in 2017 waardoor de dieren beter beschermd konden worden. Dit jaar volgde weer een fundraising voor deze leeuwen en naar aanleiding daarvan vroeg Tjitske mij of ik wilde deelnemen in de patrouilles. Ik vond het een beetje een vreemde vraag want de leeuwen zitten in Zuid-Afrika en ik hier. Dat maakt patrouilleren wat lastig. Maar het bleek te gaan om online patrouilles. Leve de moderne techniek. Iedere avond en nacht worden de leeuwen via camera’s in de gaten gehouden. Door een groep zeer betrokken ‘Mufasians’. Ik moet eerlijk zeggen; ik werd niet blij van het verzoek. Het is leuk betrokken te zijn maar om structureel, 1 avond en nacht in de week op te offeren om uren naar een scherm te kijken. Voor een hele lange tijd, tja, da’s toch andere koek. Maar hoe kon ik nee zeggen. Sinds 2016 draagt Tjitske de zorg van deze leeuwen op haar schouders. Ze is verantwoordelijk voor hun welzijn. Moet zorgen voor voedsel en dus aan fondsen komen. En ze moet voorkomen dat de dieren gestroopt worden.

Veel leeuwen in opvang in Zuid-Afrika zijn doelwit van stropers. Die gooien vlees naar de leeuwen, vaak in de nacht. De dieren zijn niet kieskeurig en weten dus niet dat ze vergiftigd worden. Als de dieren dood zijn, worden lichaamsdelen afgehakt. Die worden gebruikt in traditionele medicijnen of (illegaal) geëxporteerd naar Azië voor de medicijnen aldaar.

Afbeelding: leeuwen botten zijn populair in traditionele medicijnen. Jaarlijks exporteert Zuid-Afrika zo’n 800 skeletten van gefokte leeuwen naar Azië voor dit doel. Vooraf zijn de dieren vaak ingezet in het toerisme.

Dus moeten de dieren, ook in de nacht, in de gaten gehouden worden. En zo ontstond de leeuwen patrouille groep. Sinds 2018 blijft een groep mensen nacht in, nacht uit, wakker. Om zo Mufasa en Soraya te beschermen. De twee zijn zich van geen kwaad bewust. Tijdens mijn shift laten ze zich niet zien. Ze liggen heerlijk op 1 oor. Zij wel…..

Afbeelding: Soraya heeft een vreselijk leven gehad op een zogenaamde knuffelfarm. Als welp kwam ze aan bij Tjitkse als een hoopje ellende. Door Mufasa zag ze weer licht aan het einde van de tunnel. Mufasa is de wereld voor Soraya. Als de twee gescheiden worden, zou dat heel slecht nieuws zijn voor Soraya.

Op Facebook zijn Mufasa en Soraya te volgen via deze link, https://www.facebook.com/groups/226436214840577

Er is ook geld nodig voor de verzorging van deze leeuwen, https://www.backabuddy.co.za/champion/project/mufasa-fund?fbclid=IwAR0f9bmZmwpMrYkeVhs4wltgFUFFG5EfcmkUTTqefntnR23rCOpyb74qUwE

Wil je meer weten over canned hunting en de fokindustrie van leeuwen in Zuid-Afrika, bezoek dan onze website knuffelfarms.nl. Deze site gaat geheel in op dit onderwerp, https://knuffelfarms.nl/

Er is ook een internationale site ontworpen waar in meer dan 10 talen uitleg wordt gegeven over de fokindustrie van leeuwen in Afrika, https://lionpetting.com/

Simone Eckhardt

Stichting SPOTS