#Minotor Kitap

[dipnotski]

Gaston Bachelard – Mekânın Poetikası (2023)

Yayımlandığı günden bu yana filozoflara, mimarlara, psikologlara, edebiyatçılara, eleştirmenlere ilham kaynağı olan, her okuyanın zihninde yeni pencereler açan ‘Mekânın Poetika’sında Bachelard evi algılayış tarzımızın, her türlü barınak imgesinin düşüncelerimizi, anılarımızı ve düşlerimizi nasıl şekillendirdiğini gösterir. Bachelard bu eserinde mekânın zaman/zihin tarafından dil aracılığıyla…

[ustkattan]

yoldaş -siyasi aidiyet üzerine bir deneme-, jodi dean (çev. ali karatay, minotor kitap)

[mimzedall]

Hüznün Fiziği [Georgi Gospodinov]

Hüznün Fiziği, pek de roman gibi değil. Arka kapağındaki “labirent roman” ibaresinden anlamam gerekiyordu. Anlatıcının herhangi bir şey anlatmadan her şeyi anlattığı türün adı “labirent roman” mı acaba? Olabilir. Burada da anlatıcı bir mevzu olmaksızın her mevzuyu detaylandırmış. Çocukluğuna gitmiş, gençliğine gitmiş, yaşlanmış. Çocukluk döneminde okuduğu mitoloji kitabından kendisini çok etkileyen bir karakter olan Minotor ile epeyce yakınlık kurmuş. Dedesiyle özdeşleştirmiş kendini, öyle ki, onun vücudunda olduğunu hayal etmiş bir süre. Roman olmaya karar verseymiş kitap, insanların vücuduna girip geçmişlerine seyahat eden; ya da daha doğrusu geçmiş miraslarını bir bütün olarak alarak geleceklerine seyahat eden bir insanın romanı olacakmış. Olmamış. Sosyalizm dönemi Bulgaristan olmuş, o dönemde yaşayan bir çocuk olmuş. Bir bodrum katında yaşayan ve yalnızlığını hayat kurarak –bazen de korkarak- geçiştiren bir çocuk. Bir genç, bir ihtiyar, yarı boğa yarı insan bir ucube, bir sinek… Kitabın bir yerinde itiraf edermiş gibi “Çizgisel bir öykü sunamıyorum” demiş kendi ağzıyla. “Çünkü hiçbir labirent ve hiçbir öykü çizgisel değildir.”

Bir rüyasını anlatmış olabilir, Gospodinov. “Belki anlatılan tüm rüyalar, o zamanlar dört yaşında olan Aya’dan duyduğum, basitliğiyle insanı tedirgin eden o aydınlatıcı kilit cümleyle başlamalı: Rüyamda uyumadığımı gördüm.” Bir öykü anlatmış da olabilir: “Öykü anlatmak Kıyamet Günü’nün parçasıdır çünkü insanların anlamasını sağlar. Fakat anlamanın ne işe yaradığı belirsiz.” Hırsızlıklarını bize sunmuş da olabilir, pekala. “Yazarlar asla masum değildir. Saksağanlar gibi hırsızdırlar.” İlgi alanlarıyla ilgili karalamalarını iş olsun diye okuyucuya sunmuş da olabilir: “Geçmiş, hüzün ve edebiyat, beni sadece ağırlığı olmayan bu üç balina ilgilendiriyor.” Yaşlanma korkusunu anlatarak yenmeye çalışmış olma ihtimali de var: “Yaşlanmanın bir tür grameri var. Çocukluk ve gençlik fiillerle doludur. Yerinde duramazsın. İçindeki her şey büyür, fokurdar, gelişir. Sonra zamanla fiillerin yerini orta yaşın isimleri alır. Çocuklar, arabalar, ofis, ev –somut isimlerin somut şeyleri. Yaşlanmak sıfattır. Yaşlılığın sıfatlarına giriş yaparız -yavaş, uçsuz bucaksız, puslu, soğuk, cam gibi saydam. Yaşlanmanın matematiği de vardır, basit küme teorisi. Geçen yıllarla birlikte dünyanın oranının değiştiririz. Bizden daha genç olanların sayısı gittikçe artar, daha yaşlı olanların sayısıysa tehditkâr biçimde azalır.” Ne anlatmışsa artık kendinden çıktı, okuyucuya mal oldu. Ben de bir vesile ile aldım okudum. Roman zannıyla aldım, eve getirdim labirent roman çıktı. Koridorlarında kaybolmadım desem yalan söylemiş olurum. Georgi Gospodinov’un 2015’te yazdığı bu eserini Bulgarcadan çeviren Hasine Şen Karadeniz olmuş, Metis Yayınları da basmış. Read the full article

[dipnotski]

Howard L. Kaye – Toplumsal ve Kültürel Kuramcı Olarak Freud (2024)

Bu kitap Freud’u bir tıp insanı olarak değil, her zaman olmayı arzuladığı bir toplumsal kuramcı ve filozof olarak ele alıyor ve onun çalışmalarını bu gözle okumaya dayanan yeni bir bakış açısı öneriyor. Howard L. Kaye Freud’un nevrozlar üzerine yazdığı ilk denemelerden başlayıp rüyalar ve cinsellik üzerine yazılarından geçerek sanat, din ve kültürün dinamikleri hakkındaki geniş kapsamlı…

[dipnotski]

Rebecca Solnit – Orwell’in Gülleri (2024)

Rebecca Solnit, Orwell’in 1936’da diktiği güllerin hikâyesinden yola çıkarak onun hayatının gözden kaçan yönlerini irdeliyor. Orwell’in yeryüzünden, havadan, nergislerden, kirpilerden, güllerden ve bahçıvanlıktan büyük keyif alabildiğini ve bu keyfin onun siyasi vizyonuna içkin olduğunu gösteriyor. Solnit şaşırtıcı ve ezber bozan bağlantılar kurma konusundaki becerisiyle Orwell’i anlatırken,…

[dipnotski]

Stuart Jeffries – Büyük Uçurum Oteli (2024)

Yirminci yüzyılın en heybetli entelektüel hareketlerinden biri olan Frankfurt Okulu’nun tarihi hakkında harika bir çalışma. 1923 yılında bir grup entelektüel modern dünyanın işleyişini çözümlemek, kapitalist sistemin eleştirisini yapmak üzere Frankfurt’ta bir araya geldi. Sonraları Frankfurt Okulu olarak anılacak Marksist Araştırma Enstitüsü kurulduğu andan itibaren reel siyasete mesafeli, siyasi…

[dipnotski]

Ernst Kris, Otto Kurz – Sanatçı İmgesinin Oluşumu (2024)

Estetiğin psikolojisi ve sanatsal yaratımla ilgilenen herkes bu kitabı okumalı. Ernst Kris ile Otto Kurz, dünya çapındaki kültürlerdeki sanatçı efsanesi ile Gombrich’in bir giriş makalesinde sanatçı için “belirli değişmez özellikler” olarak adlandırdığı şeyler arasındaki bağlantıları inceliyor. Kitap eski ve modern, Doğu ve Batı sanatçılar hakkındaki çeşitli efsaneleri ve tutumları bir araya…

[dipnotski]

Manon Garcia – İtaat Etme (2024)

En bağımsız, en feminist kadınlar bile erkeklerin fethedici bakışlarını üzerlerinde görmeyi sevdiklerini, kendilerini partnerlerinin kollarına bırakmayı arzuladıklarını veya günlük ev işlerini güya daha tatmin edici başka faaliyetlere tercih ettiklerini büyük bir şaşkınlıkla fark ederler. Peki, bu arzular ve tercihler bağımsızlıklarıyla çelişir mi? Kendilerinden önce gelen, asırların feminist…

[dipnotski]

Kolektif – Psikomitoloji (2024)

Öncesi hiçlikti. Sonra, varlık peyda oldu. Canlandı bir zaman; günü geldi ayaklandı, insan oldu. Söylenmeye başladı. Kendini ve dünyasını anlamak için öyküler uydurdu, anlatmaya koyuldu. Masallar anlattı, mitler yarattı, destanlar söyledi. Şüphesiz inandı. Tutkulu ideolojilere kapıldı. Yazı yazdı, sayı saydı, kuram kurdu. Baktı, düşündü, felsefe yaptı. Varlığın ardındaki mutlak hiçliği, sözün…

[dipnotski]

Rebecca Solnit – Bana Bilgiçlik Taslayan Adamlar (2024)

Rebecca Solnit ‘Bana Bilgiçlik Taslayan Adamlar’ kitabında kadim bir hikâyeyi incelikli ve bir o kadar da öfkesini kuşanmış üslubuyla anlatıyor bizlere. Hayatın birçok alanında kadınların nasıl susturulduğunu, ezildiğini, taciz ve tecavüze uğradığını, öldürüldüğünü gerçek hikâyeler üzerinden aktarırken bu karanlık tabloyu üreten sistem çarklarını gözler önüne seriyor. Solnit sarsıcı gerçekleri…

[dipnotski]

Sara Ahmed – Oyunbozan Feministin El Kitabı (2024)

Cinsiyetçi, hakaretamiz şakalara gülmeyi ret mi ediyorsunuz? Köşenizde sessiz bir kabullenişle oturmak yerine ses mi yükseltiyorsunuz? Otoriteye tepki gösterdiğinizde, karşılık verdiğinizde, cinsiyetçilik, ırkçılık gibi kelimeler kullandığınızda ortam geriliyor mu? Bu sorulara cevabınız evetse, siz de bir oyunbozan feminist olabilirsiniz. Ve bu kitap sizin için yazıldı. Sara Ahmet’in bu ateşli…

[dipnotski]

Arend Lijphart – Demokrasi Modelleri (2024)

Arend Lijphart karşılaştırmalı siyaset, anayasa hukuku ve seçim sistemleri konusunda bir başvuru eseri olan ‘Demokrasi Modelleri’nde, dünya çapındaki demokratik kurumların geniş ve derin bir analizini sunuyor. 1945’ten 2010’a uzanan dönemdeki otuz altı demokrasiyi titizlikle inceleyen Lijphart, hangi tür demokrasinin nasıl işlediğine dair önemli sonuçları ortaya koyuyor. Künye: Arend Lijphart –…

[dipnotski]

Paul Mason – Faşizmi Nasıl Durdururuz (2024)

Paul Mason ‘Faşizmi Nasıl Durdururuz’ kitabında hem çağdaş faşizmin tüyler ürpertici portresini, hem de faşizm olgusunun tarihini ortaya koyuyor. Faşizmin geçmişte bıraktığımız bir korku hikâyesi değil, güncel sorunlardan beslenen, kapitalist düzenin bağrında büyüyen ve bu sebeple de yinelenen bir kâbus olduğunun altını çiziyor. Yazar, tehlikeyi göstermekle kalmıyor, yeni aşırı sağa direnmek ve…

[dipnotski]

Rita Sommers-Flanagan, John Sommers-Flanagan – Klinik Görüşme (2023)

‘Klinik Görüşme’, alan deneyimleri ve akademisyenlikleriyle ABD’de çok sayıda bilimsel kitap kaleme alan John ve Rita Sommers-Flanagan tarafından yazılmış temel bir başvuru kitabı. Ve bireyle çalışan farklı meslek dallarındaki profesyonellerin sıklıkla uyguladıkları klinik görüşmeyle ilgili oldukça kapsamlı bir çalışma niteliğinde. Psikoloji, psikiyatri, psikolojik danışma ve rehberlik, sosyal…

[dipnotski]

Kolektif – Tekinsiz Evren ve Yalnızlık (2023)

Tekinsizlik ve yalnızlığı psikanalitik kuram ve uygulamalardan yola çıkarak, pandeminin gölgesinde yeniden düşündüren ve tartıştıran bir kitap. İstanbul Psikanaliz Eğitim Araştırma ve Geliştirme Derneği (Psike İstanbul) tarafından 6 Aralık 2020 tarihinde “Tekinsiz Evren” ve 11-12 Aralık 2021 tarihinde “Yalnızlık” başlıklarıyla gerçekleştirilen Psikanalitik Bakışlar sempozyumlarındaki sunumların…

[dipnotski]

Kathryn Paige Harden – Genetik Piyango (2023)

Genetik biliminin daha adil ve eşitlikçi bir toplum yaratılmasında ne tür bir rol oynayabileceğini gözler önüne seren çığır açıcı bir kitap! Son yıllarda, Kathryn Paige Harden gibi bilim insanları DNA’mızın hem kişiliklerimiz hem sağlığımız hem de ekonomik ve eğitimsel başarılarımız açısından bizleri nasıl birbirimizden farklı kıldığını gösterdiler. İşte bu kitapta Harden, okurlara bir yandan…