#Winebytes

[winebytes]

Wijnreis door Californië - deel 1 Sonoma AVA

Dit jaar was het tijd om weer nieuwe gronden op te zoeken en achter het hoe en waarom van een wijnregio te komen. Deze keer buiten de grenzen van de ‘oude wereld’, in het prachtige Californië met de focus op Sonoma AVA. In deze eerste blogpost uit een serie van 4 ga ik in op Sonoma als wijnregio. In deels 2, 3 en 4 ga ik in op mijn ervaringen bij Kistler, Schug en tenslotte Marimar.

Sonoma AVA

Sonoma AVA (American Viticultural Area, gelijk aan bijvoorbeeld AOC in Frankrijk) is met ruim 28.000 hectare een kleine 10.000 hectare groter dan Napa, maar in naam uiteindelijk aanzienlijk minder bekend en dat is niet terecht. Waar Napa bekend is geworden met volle krachtige en rijpe wijnen, met als ultieme representatie Cabernet Sauvignon (al dan niet in blockbuster stijl), schittert Sonoma met subtiele wijnen gemaakt van Chardonnay en Pinot Noir en zijn er uit de warmere delen ook uitstekende wijnen van Zinfandel, Cabernet Sauvignon, Merlot, Cabernet Franc en Shiraz te vinden.

Zeker in de koele coastal regions aan de Pacific (koude invloed van de Pacific) en de San Pablo Bay (invloed van mist en verkoelende middagwind) en Russian River Valley (invloed van mist en koele lucht vanaf de Pacific) schitteren Pinot Noir en Chardonnay in een bijna Bourgondische stijl, zij het veelal iets rijper. Chardonnay komt daarnaast ook vaker in de warmere delen voor. Voor wit zie je in sommige gebieden ook Sauvignon Blanc en er wordt geexperimenteerd met andere druiven zoals Albarinho (Marimar).

In de kaart hieronder zijn de verschillende sub AVA’s weergegeven en zie je dat de Sonoma Coast AVA erg groot is en tot ver in het binnenland rijkt. Hier is bij producenten die echt in de buurt van de kust hun wijngaarden hebben veel discussie over. Zij hebben inmiddels ook een groep verbond opgericht voor Sonoma Coast Vintners. Er is over het groeiseizoen namelijk een verschil van meerdere graden tussen de werkelijke kustregio en 30-40 kilometer landinwaarts, wat dus ook een hele andere balans in de uiteindelijke wijnen geeft.

Wijnen uit de echte kustregio, Russian River Valley en Carneros hebben veelal een meer zuren en hebben langer in een rustig tempo kunnen rijpen, waardoor het fruit wel goed rijp is met complexe smaken, maar zonder overdadige rijpheid en met behoud van de vereiste zuren. Dit levert dus -zeker bij goede producenten- spannende goed gebalanceerde wijnen op.

Meer informatie over Sonoma als regio kun je heel toegankelijk bij Winefolly vinden in hun artikel over Sonoma Wine Region. Voor een hoogover vergelijking (zeker ook als je de gebieden wil bezoeken) hebben ze een handige Napa vs Sonoma vergelijking gemaakt. Tenslotte is er nog de website van Sonoma County Vintners waar je eenvoudig informatie over de regio en alle AVA’s terug kunt vinden.

Impact van de bosbranden

De bosbranden van afgelopen oktober hebben een grote impact gehad op de Napa en Sonoma Counties en zullen ook nog vele jaren merkbaar zijn. De slachtoffers, verbrandde huizen, hotels, schoolgebouwen en hele woonwijken zullen niet makkelijk vergeten worden. Het aantal verbrandde hectares wijngaarden en wijnbedrijven is gelukkig met inzet van de brandweer èn dankzij irrigatie beperkt gebleven tot een relatief laag aantal. Met de intensiteit van de branden had dit anders makkelijk anders kunnen zijn en duidelijk niet alleen voor de wijngaarden en bedrijven, maar de regio als geheel.

In het voorjaar van 2017 heeft het overvloedig geregend en is er voor het eerst in 5 jaar voldoende regen gevallen om water niveaus in de bodems weer echt aan te vullen. Dit was ook bittere noodzaak met het oog op de waterstress in de wijngaard, waarbij teveel waterstress uiteindelijk een negatieve invloed op de opbrengst zal hebben, zowel kwantitatief en kwalitatief. Het oogstjaar is overall daardoor heel goed verlopen en beloofd kwalitatief heel goed te zijn. In de zomermaanden kwam de uitdaging, door het uitblijven van verdere regen en een serieuze hittegolf tijdens de rijping van de druiven. Naast de impact op de druiven (snellere opbouw suikers, afbouw zuren) zorgde dit er ook voor dat de begroeing (bevat zeer brandbare olie) op de bodem buiten de geïrrigeerde wijngaarden verdorde en heel makkelijk vlam kon vatten. Een jaarlijks terugkerend (en blijvend) risico.

Voor de oogst van 2017 zullen er voor de Chardonnay en Pinot Noir geen gevolgen zijn, deze waren al geoogst, ruimschoots voordat de branden uitbraken. Enkel voor de druiven (veelal cabernet Sauvignon) die in de na het begin van de branden geplukt zijn, zullen de wijnmakers moeten beoordelen in hoeverre de rook en neergedaalde asdeeltjes hun druiven beïnvloeden en of ze er al dan niet wijn van kunnen maken.

Voor wat betreft de wijngaarden, ik heb er enkele gezien, waarbij de eerste 20 wijnranken vanaf verbrandde gronden, volledig verdorde bladeren hadden. In hoeverre de planten ook interne of anderzins blijvende schade hebben opgelopen is voor mij niet te zeggen en is iets wat de nabije toekomst uit zal wijzen.

Overall is Sonoma er goed doorgekomen en zullen er ook in komende jaren mooie wijnen uit de regio komen. Het is echter wel voor iedereen in de regio te hopen, dat verdere uitdroging niet door zal zetten, met alle gevolgen van dien.

[winebytes]

Tokaj, een Hongaarse droom

Tokaj. Een gebied dat voor sommigen een gebied is van wijnen waarover je kunt dromen, waar je naar kunt smachten. Voor anderen een gebied dat misschien ergens bekend voorkomt, maar wat eigenlijk onbekend terrein is. Waar ligt het eigenlijk? Persoonlijk kan ik ervan dromen en weet ik dat het in het noord oosten van Hongarije ligt. Een gebied dat internationaal bekend staat voor edelzoete wijnen met een doordringende zuurgraad. ‘Edelzoet’ zul je misschien zeggen? Ja edel. Van de edele rotting, ofwel kortgezegd botrytis. Als de druif wordt aangetast door de edele schimmel en dus niet echt rot, maar vooral indroogt en in chemische samenstelling verandert, met heerlijke smaken tot gevolg. Nou ja dat vind ik dan in ieder geval. Zo’n beschimmelde druif zelf heb ik nog nooit op, al schijnt dat lekker zoet te zijn.

Deze zomer had ik het geluk om bij een goede producent in de Tokaj regio -Hangavári Húdacskó Pincészet- op bezoek te mogen gaan. Een familiebedrijf onder leiding van Katalin en haar dochter als wijnmaker. Een familiebedrijf dat zich richt op kwalitatieve droge en edelzoete wijnen. Van de laatste worden alleen de hogere varianten gemaakt, al is de wetgeving in 2013 veranderd, zodat er vanaf de oogst van 2013 geen wijnen meer op de markt komen met 5 of 6 puttonyos (1 puttonyos is 25 kilo druiven ingedroogd door botrytis op 136 liter droge basis wijn, 6 is dus 150 kilo op 136 liter basis wijn). Dit is misschien voor nu wat verwarrend, maar geeft de producenten wel meer ruimte om wijnen naar eigen inzicht te maken. En bij Hangavári (zo heet het tegenwoordig) weet men daar wel raad mee. In de 25 jaar dat ze nu zelfstandig onder eigen label wijn mogen maken (vele jaren daarvoor bulkwijn voor communistisch bewind) heeft kwaliteit altijd voorop gestaan en is daar altijd in geïnvesteerd. Dat merk je in alle wijnen, in de wijnkelder en in de beleving.

Van mooie droge wijnen die zowel strak zijn in zuren en bitters, als ook vol en rijk van abrikoos, appel en honing(meloen) tot aan voluptueuze edelzoete wijnen, van een Tokaji Furmint met 72 gram restsuiker en nog steeds een imposant alcoholniveau (mijn lieveling) via tweede persing, cuvees, 5, 6 en 7 puttonyos tot aan de Essenzia, een nectar. Ik heb eigenlijk geen idee meer hoeveel suiker er nog inzat, maar de gistcellen hebben het in ieder geval niet lang vol gehouden.. Deze wijn gemaakt van het sap dat vrij is gekomen door enkel zwaartekracht van de ingedroogde druiven op elkaar. Een bizar drankje, is het wijn? Ja in principe wel, maar niet iets wat ik ooit tegen ben gekomen. Het is meer iets wat Zeus en consorten vroeger dronken, tenminste dat beeld krijg ik dan. En eerlijk gezegd, bij zo’n €110 per 0,25 liter is het ook nu niet voor iedereen.

Gelukkig is het merendeel van de andere wijnen een stuk betaalbaarder en krijg je heel veel waar voor je geld. De wijnen van de gebotrytiseerde druiven zal altijd duurder zijn (minder sap per druif en meer arbeid en opvoeding) maar vergeleken met Sauternes in dezelfde kwaliteit is Tokaji goed betaalbaar. Mijn persoonlijke favorieten in deze proeverij waren de Tokaji Sárga Muskotaly (heel veel fruit, goede zuren en bitters, aroma van druiven en bloemen), mijn absolute favoriet, de Tokaji Furmint Várhegy (vol complex, rijp fruit, honing, meloen, citrus, appel, kruidigheid, tonen van botrytis, zuren) waar ik me toch verras met de betaalbaarheid voor wat je krijgt , de Tokaji Katalin Cuvee (mooi toegankelijk, edelzoet, vol en rijk, met goede zuren) en dan de 5 puttonyos (2006), een toonbeeld van wat een Tokaji Aszu zou moeten zijn. Vol complex, overrijp fruit, honing, kruidigheid, doordringende zuren die tegen de vele grammen suiker op kunnen. Je moet wel van een beetje zoet houden om dit te waarderen, maar jongens zeg ,dit is lekker en betaalbaar! De Aszuessenzia (7 puttonyos) en de Essenzia waren beide nog veel complexer, maar ging ook in prijs met een flinke lijn omhoog. Heb je geld over, zeker aan te raden, maar anders, biedt het segment eronder ook heel veel keus. En daarbij voor de liefhebber, Tokaji is dankzij de zuren en ruime hoeveelheid suikers bij uitstek geschikt voor langdurig bewaren in de wijnkelder. En dan natuurlijk wel zo nu en dan een flesje openen om te genieten…

[winebytes]

Noordelijke deel noord Rhône

Vandaag een enerverende dag in de Noordelijke Rhône.. Heerlijk relaxt jagend om niet veel te laat aan te komen bij de afspraken, maar ja, dat lukte niet helemaal.. Uiteindelijk wel een hele mooie dag gehad. Begonnen met een proeverij bij Villard, waar we hele lekkere volle wijnen hebben geproefd, waarbij de Saint Joseph (R) Reflet 2012 de winnaar was. Helaas was vrij veel uitverkocht, waaronder het pareltje, de rijke witte Saint Joseph Maillard. Apart was te zien, dat Villard ook een merlot maakt. Zeker geen slechte wijn, maar of je dat hier nu moet maken? Aansluitend Cuilleron, net als Villard een gewone commerciële proeverij, maar wat een wijnen! En toch best een goede prijs/kwaliteit verhouding. De Saint Joseph Saint Pierre (100% Rousanne), Cornas 'Les Village' (boers) en Côte Rotie Madiniere (verfijnd en diepgaand) waren hier absolute top! Ook hier een aparte eend in de bijt, een late harvest/botrytis Condrieu.. Lekker smaakvol maar ontbeert zuren, iets waar edelzoete wijnen juist om vragen. Na een heerlijke lunch in Tupin et Semons met uitzicht op de wijngaarden van de Côte Rotie, door naar Hauts Chassis. Daar ontmoeten we de supervriendelijke wijnmaker Franck die samen met ons de wijnkelders in ging en vele ins en outs over de historie achtergronden en ontwikkelingen van het domein dat al ruim 300 jaar bestaat. Bijvoorbeeld de organische wijnproductie, waar ze nu voor gecertificeerd worden. Mooie zuivere wijnen, veelal gekenmerkt door frisheid. Vooral de Saint Peray en de Crozes Hermitage Les Galetes bevielen erg goed. Tenslotte op pad naar huis en onderweg een tussenstop gemaakt bij Delas. Een nogal groot commercieel wijnhuis, die tegelijk ook commerciële maar zeer goed drinkbare wijnen maken. De Saint Joseph wit en rood bevielen hier erg goed en ook de eerste Hermitage geproefd. Een heel stevige wijn, mooie structuur en body, maar net wat veel voor de 38 graden die we hier vandaag weer hebben. Wellicht een keer op een koude winteravond.. Voor een Hermitage was deze wijn met €46,62 (wie bedenkt dat?) nog best goed betaalbaar. Een echte top Bourgogne zul je er niet voor krijgen, maar daar worden ook niet ruim 25.000 flessen van gemaakt... Een mooie 1e dag dus. Vanavond in de tuin een paar wijnen terug proeven en wat nieuws proberen. Morgen op pad naar de Zuidelijke Rhône, Gigondas en hopelijk ook Rasteau. Wordt vervolgd.

[winebytes]

Elzas - onderschat

Elzas. Een gebied waar iedereen weleens van heeft gehoord, ofwel de Pinot Blanc voor bij de asperges of wat je tegenwoordig vaak ziet, de ‘wat’ zoet uitgevallen riesling en pinot gris, om ver de uitbundige Gewürztraminer te zwijgen. Niet altijd een positief beeld dus. Niet gek natuurlijk, als je weet dat er ook veel matige wijn wordt gemaakt, welke voor hele lage bedragen in het schap bij de supermarkt komt. Helaas geeft dit dus onterecht een negatief beeld van het gebied, want de Elzas is bij uitstek een gebied dat spannende, strakke tot weelderige wijnen maakt, die tientallen jaren mee kunnen gaan.

Voor mij persoonlijk is de Elzas een heerlijk gebied. Qua wijnen en de keuken. Misschien niet heel verfijnd het eten, maar met de complexe Rieslings, Gewürztraminers en Pinot Noirs, daar wil je ook niet iets heel verfijnds tegenover. Gewoon lekkere zuurkool en spek, zuur en vet. De wijn speelt de hoofdrol. Een heerlijke combinatie. Zo ook op deze zonnige woensdag, een van de weinige in juni dit jaar…

In de ochtend eerst een introductie op het gebied, dat in 2014 143 miljoen flessen wijn produceerde. Een niet misselijk aantal, waarbij Nederland exportland nummer 3 is. Daarna onder leiding van Lars Daniels aandacht voor de terroirs, binnen de Elzas een zeer invloedrijk aspect in de wijnbouw. De ondergrond en ligging hebben hier merkbaar invloed op de rijping van de druiven en de voedingsstoffen die opgenomen worden. 

In de proeverij van Lars vandaag dan ook verschillende wijnen van dezelfde grand cru. Wat een luxe was, want de geproefde wijnen waren niet de minste, Weinbach, Trimbach, Zindt Humbrecht, Schoffit en Marcel Deiss. Stuk voor stuk heerlijke wijnen, vol structuur, mooie zuren, complex in geur en neus. Een rijkdom in aroma (zeker de Zindt-Humbrecht, Schoffit & Deiss) waar ik me iedere keer weer over verbaas. En als je dan na gaat, dat deze producenten de wijnen nog (redelijk) droog produceren, dus weinig tot geen restsuiker, dan nodigt dat alleen maar uit tot meer.

Het gebied biedt qua omgeving al veel om voor te gaan en qua wijnen en eten misschien nog wel meer. Ik ga zelf in ieder geval met veel plezier nog eens naar de Elzas en zorg ervoor dat ik een paar mooie flessen in huis heb. Het is een wijngebied, waard om je in te verdiepen, je zult niet ontevreden zijn.

[winebytes]

Night @Joelia by Mario

Sinds een paar maanden zit Mario de Ridder nu in het Hilton. Van de Zweth naar hartje centrum. Van twee Michelin sterren naar nul. Maar voor hoe lang? Een avond dineren bij Joelia is een hele ervaring, waarbij er op kwalitatief vlak niets aan te merken is.

Beloofd is beloofd, een mooi iets verlaat verjaardagscadeau voor mijn broer. Eten bij Joelia, een 10 gangen menu is de gedachte. We hadden bij de champagne nooit de kaart moeten krijgen, want al snel sloeg de twijfel toe. Toch niet iets a la carte? Mijn broer zag met glinstering in zijn ogen woorden als 'Mario's likkepot' en 'Wagyu beef'… Daar ging het budgettair verantwoorde karakter van de avond, voor zover dat daar natuurlijk überhaupt mogelijk is.

Dan vraag je je af, wat is nou Mario's likkepot, dat voor een slordige 50 euro op je tafel verschijnt? Een klein kaviaar bakje met een laagje Noordzee krab, een laagje avocado mousse/crème met daarop uiteindelijk een laag Russische kaviaar. Best lekker maar niet dat ik er van ondersteboven raakte. Doe dan de andere specialiteit, de foi gras met truffel in een krokant jasje van deeg, met truffel jus. Dat is toch meer mijn stijl in smaak en opbouw. De intense smaak van foi gras met de rijke aardse truffelsmaak. Heerlijk!

Als je dan bij Joelia eet, mag er ook een mooie wijn bij om de gerechten te begeleiden. Vanavond de 'Skerpioen' uit de Oude Wingerd serie van Eben Sadie (Swartland, Zuid Afrika). Gemaakt van Chenin Blanc en Palomino, de belangrijkste druif voor de sherry productie. Een heerlijk oxidatieve rijke wijn, volle aroma's van de Chenin, de houtrijping, de bijna flor achtige nuances van de Palomino. Heerlijk! En een wijn die ook opstaat tegen zowel het rijke gerecht met de foi gras en truffel, als ook het volgende gerecht, de zeebaars met spek. Een verfijnd en subtiel gerecht, dat tot in de perfectie is bereid! Dat zijn van die momenten dat je tussen iedere hap even wat tijd laat, om de smaken goed door te laten dringen. En dan zie je aan de andere kant van de tafel het gerecht van de avond, de wagyu beef.

De wagyu beef… Tja wat moet je er over zeggen? Dit was een echt mooi stukje Japans vlees, van een hoog kwaliteitsniveau. Eerst al in rauwe vorm gepresenteerd aan tafel en later uitgebakken. De hoeveelheid marmering in het vlees zag er al heel mooi uit, maar eenmaal gebakken snapte ik wel dat er restaurants zijn die hier gespecialiseerd in zijn. Wellicht het mooiste stukje vlees dat ik in mijn leven geproefd heb, smeltend op mijn tong, de smaaksensatie van het vet, vlees, een beetje zout. Een ervaring op zichzelf!

Tenslotte door naar het tweede deel van de avond, dessert en kaas. En natuurlijk een andere wijn met een prachtige, typisch Duitse naam, de Dönhoff Niederhäuser Hermannshöle Riesling Auslese 2006. Een mondvol in uitspraak, maar als wijn op zich zelf ook. De wijn zou denk ik zo nog 10-15 jaar mee kunnen en lekker fris blijven, maar hemel, wat is dit nu al fijn! Zo fijn zelfs, dat mijn alcohol afwijzende broer, die ik zo nu en dan bij dit soort etentjes een glas champagne kan laten drinken, hiervan zonder morren 2 glaasjes wegdronk. En later ook het dreigement uitte, dat hij wist waar ik thuis mijn edelzoete wijn bewaar. Een wijze les voor mij..

Terug naar het eten, een heerlijke souffle voor mij en basmati ijs voor mijn broer. Heerlijke smaakcombinaties weer, die je eigenlijk weer opfrissen. Maar toch weet je, dat je richting het einde gaat. Een avond waarbij je 4 uur zit te dineren en niet één keer het gevoel hebt, dat je er al lang zit.  Goed eten, goede service, comfortabel zitten, wat wil je nog meer? Nou ja oké, een rondleiding door de wijnkelder. Maar dat is dan weer mijn fetisj. Het luisteren naar de verhalen van de sommelier, de gedachten achter de wijnselectie. De uitgebreide top serie Bourgogne, wit en rood. Maar ook specifieke exoten uit de rest van de wereld, die de wijnkaart compleet maken. Zo'n kelder maakt mij blij.

Al met al een heerlijke avond, leerzaam qua smaken, texturen en bovenal erg gezellig en leuk om op terug te kijken. Joelia is een erg goede plek om te dineren, een aanwinst voor het centrum van Rotterdam. Een interessante ontwikkeling met FG Foodlabs, Restaurant de Jong en Amarone zo dicht in de buurt!