Doelen stellen: hoe doe je dat?
Hier is wat je moet weten:
Neem de tijd om doelen te stellen
Doelen geven je focus, werken motiverend en vergroten je zelfvertrouwen.
Stel resultaat-, prestatie- én procesdoelen
Maak doelen meetbaar
Stel doelen die in het heden liggen
Jij en alleen jij bent verantwoordelijk voor je doelen (zorg dus dat het bereiken van je doelen alleen van jou afhangt)
Inleiding
Sport draait bij uitstek om het bereiken van doelen: kampioenschap, lid worden van het nationale team, overtollig vet kwijt raken, twintig kilo afvallen, 150 push ups kunnen doen… Zonder doelen geen resultaten. Maar tegelijkertijd is het stellen van een doel zonder bijbehorend plan slechts het uitspreken van een wens.
Voor velen is het stellen van doelen te vanzelfsprekend om er tijd aan te besteden. Weinigen zijn dan ook bewust bezig om voor zichzelf goede doelen te stellen en uit te stippelen hoe ze deze willen bereiken. Toch zijn er velen redenen om dit wel te doen.
Belang doelen stellen
Wanneer je jezelf een doel stelt, probeer je dat doel te behalen. De aandacht is dan gericht op het bereiken van dit doel. Hierdoor ben je veel minder bezig met zaken die niet belangrijk zijn voor het behalen van het doel en wordt er dus weinig tijd en energie verspild aan dingen die irrelevant zijn voor het bereiken van het doel.
Een doel werkt ook motiverend, het doel is immers iets dat bereikt moet worden. Denk maar eens aan een boodschappenlijstje. Dit lijstje focust de aandacht op een veel efficiëntere manier, zodat je niet iedere winkel in en uit hoeft te lopen om te kijken wat je wel en niet wilt hebben. Het lijstje geeft richting aan je aandacht, het vertelt je waar je op moet letten.
Met het stellen van doelen kun je je zelfvertrouwen vergroten. Het onder controle krijgen van zaken waar je heel bewust naar toe werkt is goed voor het zelfvertrouwen. Door doelen te stellen kan je ook de directe omgeving laten weten wat nodig is om de doelen te bereiken, zodat anderen kunnen helpen met het bereiken ervan. Door regelmatig de doelen te vergelijken met de geleverde prestaties kan ook objectief bekeken worden of er vorderingen gemaakt zijn, of de doelen gehaald zijn of dat de doelen bijgesteld moeten worden. Feedback is dus erg belangrijk. Dit kan bijvoorbeeld van de fitnesstrainer of jouw trainingsmaatjes komen, die precies bijhouden wat je doet.
Soort doelen
Er kunnen verschillende soorten doelen gesteld worden. Er kunnen doelen gesteld worden die op resultaat gericht zijn. Bij resultaatdoelen gaat het om een vergelijking met anderen, waarbij alleen het eindresultaat telt. Men is succesvol als men anderen verslaat. Daarnaast zijn er doelen die gericht zijn op je eigen prestatie (prestatiedoelen). Bij prestatiedoelen draait alles om een vergelijking met zichzelf: men wil de eigen prestatie verbeteren, zonder zich te vergelijken met anderen. Als laatste kunnen doelen worden gesteld die gericht zijn op de uitvoering van bepaalde handelingen (procesdoelen). Procesdoelen zijn een beschrijving van de procedure die gevolg moet worden tijdens een bepaalde actie.
In ruime definitie geven procesdoelen aan hoe bepaalde resultaat- en prestatiedoelen bereikt kunnen worden, ze vormen dus het actieplan. Voor het bereiken van resultaatdoelen ben je in principe afhankelijk van anderen, vandaar ook is het beter om prestatiedoelen en procesdoelen te stellen. Resultaatdoelen zijn meer een eindstadium dat je kunt bereiken door goede procesgerichte doelen te stellen.
Valkuilen en gevaren bij het stellen van doelen
Bij het stellen van doelen is het belangrijk om de volgende valkuilen en gevaren te kennen:
Te veel doelen stellen in te weinig tijd. Hierdoor richt je je aandacht op teveel dingen tegelijkertijd en raak je in de knoop;
Het niet erkennen van individuele verschillen. Niet iedereen heeft hetzelfde niveau of leert in hetzelfde tempo. Verder wordt niet iedereen door dezelfde dingen gemotiveerd.
Te algemene doelen stellen. Hierdoor word je aandacht niet goed gericht;
Het niet aanpassen van doelen wanneer blijkt dat ze te hoog of te laag zijn. Als het doel te laag is wordt het snel bereikt en motiveert het niet. Het doel moet dan hoger gelegd worden. Als het doel te hoog is werkt het ook niet. Het doel wordt dan hoogstwaarschijnlijk toch niet bereikt, de motivatie valt dan weg en het werkt frustrerend. Het doel moet dan lager gelegd worden;
Het ontbreken van procesdoelen. Deze doelen geven aan HOE je iets wilt bereiken en je hebt hier zelf controle over. Het is weinig zinvol om te zeggen “Ik wil twintig kilo afvallen” als je niet weet hoe je dit moet bereiken;
Het ontbreken van een sfeer waarin het stellen van doelen geaccepteerd wordt. Als dit het geval is zul je worden tegengewerkt en is je motivatie om aan je doelstellingen te houden lager.
Voorwaarden
De gestelde doelen moeten aan een aantal voorwaarden voldoen. Hieronder staan een vijftal vragen aan de hand waarvan je kunt controleren of jouw gestelde doel goed is. Is het antwoord op alle onderstaande vragen ‘ja’ dan heb je een goede doelstelling. Is het antwoord op een van de vragen ‘nee’ dan verander je de doelstelling.
Inspireert dit doel mij? Daagt het me uit?;
Bereik ik het doel met mijn normale techniek? Oftewel kan het doel alleen worden behaald als ik alles perfect uitvoer?;
Kan ik precies nagaan of ik mijn doel bereikt heb? Is het te meten? (bijvoorbeeld: tijd, afstand, aantallen, percentages);
Ligt mijn doel in het heden?;
Hangt het bereiken van het doel alleen van mij af?
Hoe kan ik het beste doelen stellen?
Doelen kunnen gesteld worden aan de hand van de volgende stappen:
Maak een lijstje met mogelijke doelen;
Check aan de hand van het bovenstaande lijstje of het goede doelen zijn;
Selecteer prioriteiten (welke doelen zijn belangrijk voor mij?) en tijdslijnen (duur van uitvoering);
Stel korte termijn doelen met deadlines. Lange termijn doelen worden vaak makkelijker bereikt door ze op te delen in deeldoelen;
Bekijk je huidige positie ten opzichte van je doelen (vaardigheden, psychologische en fysiologische capaciteit);
Maak de doelen onderdeel van je trainingen;
Stel positieve doelen en geen negatieve doelen. Negatieven doelen hebben betrekking op wat je niet wilt doen;
Voer je doelen uit. Stel data vast waarop je bepaalde doelen bereikt moet hebben;
Evalueer je vorderingen regelmatig en stel je doelen en gedrag zo nodig bij. Registreer je doelen en de vorderingen.
Zorg voor duidelijke en regelmatige feedback. Je weet dan of je de doelstelling gaat halen of bij moet stellen. Wees daarbij flexibel. Als er veranderingen optreden zul je de doelstellingen bij moeten stellen;
Stel doelen samen met iemand anders. Hierdoor is de toewijding aan het doel groter.
Deze bijdrage is mogelijk gemaakt door Kika Stijger sportpsycholoog VSPN® en zij is partner van Sportnetwerk071. Wil je meer weten over mentale training of over Sportnetwerk071? Neem dan contact op met contactpersoon Jip Regtop via 0653294442 of
[email protected] of neem een kijkje op de website van Kika Stijger.
0 notes
Zoete Inval. Een Heropleving en Sociaal Experiment.
Ik dacht altijd dat ik iets nuttigs te vertellen moest hebben. Gekaderd. Strak. Iets met een samenhang. Nu zit ik natuurlijk totaal niet zo in elkaar. Bij deze begin ik met mijn sociale experiment. Elke dag ga ik vanaf nu iets posten wat mij verwondert.
Verwondering bestaat in vele vormen. Het kan een oefening zijn, een test om te ontdekken wie ben en mijn ambities duidelijk te laten worden. Soms ben ik bezeten van taal. Soms heb ik een rare theorie. En de andere keer maak ik me druk over een wereldkwestie. Het zit in de kleine dingen.
De samenhang zit in dat het allemaal in mijn brein speelt. Voor mij de uitdaging om creatiever met mijzelf om te gaan en de volgende ambities waar te maken:
- Ik wil een betere schrijver worden.
- Ik wil creatievere oplossingen kunnen bedenken.
- Ik wil mijn 'brain farts' eindelijk eens omzetten in echte projecten, die lucratief kunnen zijn.
- Ik wil werken aan mijn focus en doorzettingsvermogen.
- Ik wil een mijn opvattingen visueel kunnen maken.
Zo. Universum, hoor mij. Kijken of het werkt.
0 notes