#melle oldeboerrigter

[weepingwidar]

Melle (Melle Oldeboerrigter) (Dutch, 1908-1976) - Untitled (n.d.)

[jurjenkvanderhoek]

DE ANDERE WERKELIJKHEID VAN MELLE OLDEBOERRIGTER

Dat Melle surrealist is zal hij wel nooit van zichzelf gezegd hebben. Als hij al iets gezegd zou hebben van zichzelf. Over zijn werk en zichzelf was hij bij leven niet zo spraakzaam. Daardoor is het zijn en Melles werk omgeven met een vervreemdende raadselachtigheid, een mistig mysterie. Want waarom deed hij wat hij deed. Waarom komen in zijn werken vooral zoveel mannelijke geslachtsdelen voor en in minder aantal die van de vrouw. Pas na zijn leven en ook nu nog proberen kunstkenners en liefhebbers deze symboliek te duiden. In het boek “Melle – Schilder van een andere werkelijkheid” reflecteren een zevental auteurs ieder vanuit het eigen vakgebied op zijn werk. De catalogus is uitgegeven bij de tentoonstelling in Museum Van Bommel van Dam in Venlo. Om het werk van deze bij het grote publiek min of meer vergeten kunstenaar onder de aandacht te brengen van een beoogde nieuwe groep toeschouwers.

Melle Oldeboerrigter is in de schilderkunst een autodidact. Zijn tekentalent is evenwel al vroeg opgemerkt en hij wordt gestimuleerd dit verder te ontwikkelen. Hij gaat naar de grafische school en wordt letterzetter, maar ook tekenaar want in de avonduren volgt hij lessen in vaktekenen en lithografie. Pas in zijn 30e levensjaar gaat hij schilderen. Zijn werken hebben vanaf het begin al onwerkelijke trekken, symbolische aanwijzingen en ondoorgrondelijke elementen. Deze wondere wereld die Melle ons op zijn doeken creëert blijft ongrijpbaar zolang de schepper geen verklaring ervan afgeeft. Door de fallussen die veelvuldig in allerlei vormen in zijn werken te vinden zijn hebben de schilderijen in eerste instantie minder goed ingang bij musea en expositieruimten. Ze worden gezien als seksuele symbolen en daardoor afgedaan als pornografisch of erger vulgair.

Maar dat vooroordeel wordt naarmate de tijd verstrijkt omgezet in een gefundeerde mening door onderzoek en gewijzigde standpunten. Nog wordt het werk wel gecensureerd om geen aanstoot te geven en daarmee het publiek het museum uit te jagen. Maar doordat de wereld openging en de overtuigingen losser werden wordt Melles werk meer gewaardeerd op inhoud en minder op vorm. Er wordt nu gegraven in lagen, dieper gekeken in de geestestoestand van de maker. Hoewel hijzelf dus weinig of niets over zijn werk losliet kunnen door puzzelstukken uit zijn omgeving in elkaar te schuiven van mogelijke bedoelingen de achtergronden worden doorzien.

Museumdirecteur Paulo Martina schrijft daarover in zijn voorwoord: “De enorme last die zijn wezens dragen, verbeeldt de tragiek van de voorstelling. Een letterlijke uitbeelding van het gezegde dat mannen vaak alleen maar achter hun pik aanlopen.” Het is geen wellust wat Melle uitbeeldt, geen erotische toespelingen lopen over en kruipen door zijn werken. Het is de potsierlijkheid van het verval. De tragische en destructieve aanwezigheid van de mens op aarde. “Melle brengt de schepping terug naar haar essentie: de drang tot voortplanting.” Want dat is waar het leven om draait in principe, het multipliceren om de soort in stand te houden.

In deze tijd van dickpiks, #metoo en nieuwe preutsheid is Melles werk zeer actueel. Zou dat om de strekking van de afgebeelde wezens zijn of de letterlijke uitbeelding van de lichaamsdelen, dat het werk nu modern en hedendaags oogt. Het zal nog voortdurend de blik van mensen beschamend laten afwenden, ze zullen er langs heen willen kijken om niet geconfronteerd te worden met datgene dat na de zondeval niet meer bloot gegeven kan worden. Maar het zijn wel waar de lusten en de lasten van de mensheid op gebaseerd zijn. Met zijn schilderijen wil Melle dat zichtbaar en bespreekbaar maken. Met de man als lichtend voorbeeld, althans het materiaal waar het leven aan ontspruit.

Het lijkt alsof Melle een andere werkelijkheid schildert, maar het is de realiteit van alledag die weggestopt wordt in de gematigde om niet te zeggen calvinistisch westerse wereld. In andere beschavingen gaat men veel minder krampachtig om met fallus en vagina. Worden de delen van het lichaam juist verheerlijkt en verafgood, niet om het bevredigen van de lusten maar omdat dit het gereedschap is het leven in stand te houden. Vruchtbaarheid en voortplanting is voor iedere soort, van mens tot dier, van slak tot bij en van vis tot slang, het hoogste goed. Maar of dat de bedoeling is en de betekenis van de verbeelding van Melle blijft vooralsnog onduidelijk. Met de uitgave proberen de schrijvers er wel een vinger achter te krijgen, maar doordat de maker nauwelijks iets over zijn werk heeft gezegd blijft het gissen. En dat imagineren, dat veronderstellen, is de kracht van Melle maar evenzeer de sterkte van de kunsthistorici die na zijn dood zich over zijn werk buigen. Het blijft een geheimzinnige en wonderlijke wereld die geschapen is, zwevend boven de werkelijkheid. Maar juist die waarheid zo ondubbelzinnig bij de kraag vattend. Want al lijkt het werk van Melle symbolisch, velen zullen die symboliek ontgaan doordat de blik enkel getrokken wordt door de groteske geslachtsdelen, is het werk van een onmogelijke realiteit.

De auteurs die zich voor het boek hebben gebogen over Melle en zijn werk gaan onder meer in op de schilders, de denkers en de schrijvers die hem hebben geïnspireerd. Het verzamelend echtpaar Van Bommel-van Dam, dat een deel van zijn werk uit de vergetelheid hielden en een plaats gaven in hun museum in Venlo krijgen klank in het boek. Zijn werk wordt door seksuologen bekeken, besproken en verduidelijkt. En vraagt een schrijver zich of Melle Oldeboerrigter de twintigste-eeuwse Jeroen Bosch is. Er zijn vergelijkingen te trekken, overeenkomsten te onderscheiden, maar Melle zelf vond dat zeker niet: “Jeroen Bosch vind ik een prutser”. Het is daarom dat het stil blijft rond de figuur Melle, het vaag is in zijn schilderijen. Wat heeft hem bezield, wat de schilder bewogen. Wie het antwoord denkt te weten mag het zeggen. Maar een dergelijke vraag ontweek Melle zelf door maar een of ander onsamenhangend antwoord te geven “om van het gevraag af te zijn”. En dat mysterie rond zijn figuur heeft hij tot zijn dood in stand gehouden en ook nu nog klinkt dat door. Maar de lezers van het boek en de kijkers in de tentoonstelling kunnen zich nu vergapen aan de erfenis van deze bijzondere schilder. Voor even zijn in die andere werkelijkheid.

Melle – Schilder van een andere werkelijkheid. Diverse auteurs. Uitgave bij de tentoonstelling in Museum Van Bommel van Dam, Van Spijk Art Books, 2022.

[hannibal-or-maybe-just-rex]

Melle Oldeboerrigter (1908 – 1976). Dutch artist in several disciplines, from painting and drawing to litography, etching, making collages and book binding design. He signed his work using only his first name.

[jareckiworld]

Melle Johannes Oldeboerrigter (1908-1976) — Snack Bar II [oil on linen, 1970]

[xphaiea]

Melle Oldeboerrigter

[mosertone]

Amsterdam II - Melle Johannes Oldeboerrigter 1950 - oils on panel

[jossarisfoto]

Venlo | Melle in Museum van Bommel van Dam

Venlo | Melle in Museum van Bommel van Dam

Donderdag, 12 januari 2023 | Melle was voor mij een absoluut onbekende Nederlandse kunstenaar tot aan mijn bezoek aan de tentoonstelling “Melle” in het Museum van Bommel van Dam. Melle staat voor Melle Oldeboerrigter.  Melle | Zelfportret Melle was een Nederlands kunstenaar, die zijn werk alleen met zijn voornaam signeerde en zijn ideeën op veel verschillende manieren etaleerde. Hij was…

[artefavoriteado]

by Melle Oldeboerrigter

[yan-wo]

melle oldeboerrigter

[geritsel]

Wout Muller was a pupil of Melle Oldeboerrigter. At least they shared one passion.

[vorevevooveverov]

Melle Johannes Oldeboerrigter (1908 - 1976) 

[weepingwidar]

Melle (Melle Oldeboerrigter) (Dutch, 1908-1976) - Untitled (1941)

[undergroundrockpress]

Melle Oldeboerrigter

[youcannottakeitwithyou]

Melle Johannes Oldeboerrigter (Dutch, 1908-1976) 

[jareckiworld]

Melle Johannes Oldeboerrigter (1908-1976) — "A fish with substance swims through fertile waters" [oils on linen, 1953]

[onlygodis]

Melle Johannes Oldeboerrigter - The Omen