#monoculturen | Explore Tumblr Posts and Blogs

thijsdelacourt · 3 years

Text

CO2-credits, achterdeurtjes falend klimaatbeleid

Op mijn twitter-lijn kreeg ik een berichtje van Jan van der Meer, gedeputeerde voor GroenLinks bij de provincie Gelderland. Hij verwees enthousiast naar een martkverkenning om in Gelderland CO2-credits te gaan kopen.

Eerder werd ik via het Gelders Energieakkoord al benaderd voor dit marktonderzoek, gepresenteerd als een meer fundamenteel onderzoek naar draagvlak en voor- en tegens van CO2-credits in Gelderland. De 'onderzoeker' daarvoor is Teun Biemond, zelf direct betrokken bij de handel in CO2-credits in ESTI, een organisatie die CO2 credits van kleine en middelgrote boeren de markt op wil brengen.

CO2-opslag via natuurinclusieve landbouw

Het is prachtig als in de landbouw eindelijk de slag wordt geslagen om de bodem weer op te bouwen in plaats van af te breken. Het continu scheuren van gras, stevig gebruik van pesticiden, overbemesting en monoculturen zorgen er voor dat de landbouw een stevige bron van CO2 is. Dan hebben we het nog niet over methaan en lachgas, twee sterke broeikasgassen en het hele systeem van vlees- en melkindustrie. Dus mooi, die aandacht voor koolstofkringloop in de landbouw!

Maar die inspanning en haar positief effect wordt meer dan teniet gedaan als de verbetering van de koolstofkringloop wordt vertaald in CO2-credits. Want, hoe verleidelijk die 'credits' ook zijn, ze dragen vooral bij een méér CO2 emissies naar de atmosfeer.

Nationale Koolstofhandel

Door de koolstofopslag in bijvoorbeeld de landbouw te koppelen aan CO2-credits kan een agrarier, als die extra koolstof in bijvoorbeeld het land weet vast te houden, ook extra geld krijgen. Dat is de 'credit' die verhandeld wordt. Degene die de 'credit' koopt kan die koolstofwinst verrekenen met de eigen uitstoot van CO2. Dus, wil je klimaatneutraal worden... dan kan je in principe gewoon CO2-credits elders kopen en is het zo geregeld! Dat kost natuurlijk geld, dat je misschien beter in energiebesparing kan stoppen. Zo'n credit-systeem is ook een beetje een vorm van CO2-beprijzing... je maakt je CO2-emissie wat duurder, waardoor je gestimuleerd wordt maatregelen te nemen. Tegelijk krijgt de agrarier een stimulans... een financiele impuls via die credits om koolstof op te slaan in bijvoorbeeld de graszode. Win-win lijkt dit!

Koolstofschuld

Er zitten wat addertjes onder dit groene gras. Misschien is de grootste wel de koolstofschuld die we hebben opgebouwd. Vele decennia, eigenlijk al meer dan een eeuw, bouwen we een koolstofschuld op in atmosfeer en opgeslagen in de oceanen. Triljarden tonnen CO2 die we in het verleden produceerden moeten weer terug de bodem in. Bijvoorbeeld doordat bomen, gras en andere vegetatie die koolstof opneemt. Die negatieve CO2-emissie, zoals het ook wel eens wordt genoemd, of die 'sink', is niet vrij beschikbaar. Niet inwisselbaar voor een emissie van een broeikasgas. Want doe je dat, dan haal je eigenlijk het fundament weg onder het systeem dat ervoor moet zorgen dat de CO2-concentratie in onze atmosfeer daalt. Immers, bij CO2-credits staat voor elke ton opgeslagen broeikasgas een emissie van eenzelfde hoeveelheid. Keurig gecertificeerd, zo mag je hopen.

Niet 'extra'

Als je die CO2 uitstoot, bijvoorbeeld van de provincie Gelderland, wilt compenseren dan zou je aanpak voor die CO2 opslag wel helemaal nieuw en extra moeten zijn. Zaken die tóch al in de planning staan, of als het ware onvermijdelijk zijn, voegen niets extra's toe. Ze zijn niet additioneel. Als je die activiteiten opvoert voor CO2-compensatie hou je de boel voor de gek. CO2-opslag die onvermijdelijk was ga je nu opvoeren als een legitimatie voor je CO2-emissie! Dat is de omgekeerde wereld! Zo is koolstof in de Gelderse bodem van agrariers van toenemend belang, al was het om de bodem gezonder en weerbaar te maken tegen verdroging. En was al tijden sprake van afspraken rond circulaire en natuurinclusieve landbouw. Zonder die afspraken uit te voeren, denk aan de stikstof-crisis, zou de landbouw vergaand op slot gaan. De CO2-opslag is dus niet 'extra', iets 'nieuws', maar gewoon absolute noodzaak om de landbouw vitaal te houden. Er is dan ook geen enkele rede om het als een 'extra' inspanning te zien dat een 'extra' ton uitstoot per 'credit' rechtvaardigt.

En ook niet echt 'waar'

Niet zo lang geleden verloor SHELL een zaak bij de reclame-codecommissie. Dat ging over een claim op het vlak van klimaatneutraliteit via 'compensatie'. Dergelijke claims zijn al snel misleidend. Zo zijn agrariers al een tijd bezig om 'grasland' en de CO2 opslag in de bodem van dat grasland, aan te merken voor CO2 credits. Dat levert extra geld op. Daartoe is een 'methode voor blijvend grasland' opgesteld. Dat klinkt best mooi... dat 'blijvend grasland'. Maar wat blijkt uit het stuk; blijvend grasland is het grasland dat pas na tien jaar 'gescheurd' wordt. 'Normaal' ploegen (scheuren) boeren het grasland eerder om. Bijvoorbeeld om er mais op te zetten. Tijdens dat 'scheuren' komt veel van de opgeslagen CO2 vrij. Dus 'blijvend' is gedefinieerd als 'tien jaar'! In relatie tot emissies van CO2 natuurlijk een heel korte tijd. Je credit verloopt na tien jaar, maar je boekt 'm nu wel in. Er is sprake van opbouw van extra schulden! De Reclamecode commissie zou met dit verhaal wel weg weten.

Een ander element is dat hier een 'stukje' uit de hele bedrijfsvoering wordt gepakt. Nét dat stukje waar je CO2 in kan op slaan. Maar dat grasland staat natuurlijk meestal in een agrarisch bedrijf dat bijvoorbeeld gericht is op melkproductie. Import van soja, tapioca, gebruik van kunstmest, water en energie en productie van methaan en lachgas, naast die van CO2 hoort daarbij. Maar dát wordt even buiten beschouwing gelaten. Alleen dat éne onderdeel van zogenaamd 'blijvend grasland' wordt geisoleerd en daarvoor worden credits berekend.

Er is nog wel meer, veel meer, over te schrijven. Maar wie deze afslag van CO2 credits op gaat is de weg kwijt. En we hoeven er niet naief over te doen. SHELL zet klimaatcompensatie niet uit liefde op. Het is gewoon een fijne markt waar je goedkoop je klimaatneutrale imago kan kopen. Goed dat de reclamecode commissie hieraan een eind maakte. Een GroenLinkse gedeputeerde in Gelderland die z'n hoop op eenzelfde aanpak lijkt te vestigen is verdwaald. Hopen dat hij snel de weg naar een robuust klimaatbeleid weer terug vindt.

0 notes