#poëtisch kapsalon

[gekkekapsels]

[kipvantroje]

Poëtisch kapsalon op de familiedag van cc Kruispunt in Diksmuide.

[devosopmaandag]

De wereld meten met het oog

Weinig is zo bevredigend als wanneer losse dingen in je hoofd opeens klik-klik zeggen en als een nieuwe eenheid betekenis afgeven. Dit zijn de drie dingen die samen kwamen: 1) 'Het zakboekje van het pijnboombos'* van de Franse schrijver Francis Ponge, onlangs gekocht 2) het schilderij 'Struweel'** van Nora Tholhuysen, dat ik deze week bij haar bewonderde 3) twee regels uit het gedicht 'On the road home' ***van de Amerikaanse dichter Wallace Stevens.

In dat boekje van Ponge onderneemt hij een zoektocht naar een pijnboombos. Hij kijkt en kijkt, doet onderzoek naar allerlei aspecten van pijnbomen, schrijft vele versies van een mogelijk gedicht. Het is een uiterst persoonlijk en minutieus onderzoek, evenzeer taalkundig als literair. Hij noemt het later zelfs eerder wetenschappelijk dan poëtisch. “Niets vrolijks, maar wat een heilzaam comfort,”, schrijft hij over dat bos, “wat een evenwicht van elementen, wat een muzieksalon, ingetogen geparfumeerd, ingetogen gesmukt, geschikt voor een echte wandeling en voor bezinning.” Ook noemt hij het een natuurlijk sanatorium, een kathedraal zonder kansel, een hangar, een houtfabriek en zelfs een kapsalon (de borstels, de haarspelden op de grond!).

Nora Tholhuysen zwerft sinds jaar en dag door natuurgebied Kampina in Midden-Brabant. De bossen daar vormen al tientallen jaren haar inspiratie en onderwerp. Elk schilderij gaat evenzeer over de plek en de bomen als over het schilderen zelf: de werking van licht, kleur, vorm, lijn, ruimte. Ze is geen realist en geen fijnschilder. Schildersambacht, liefde voor de kunst, plezier van het maken, volharding zelfs, dat alles is voelbaar in het kijken naar haar werk. Het laatste schilderij is niet langer een tafereel maar een wereld. Er is geen licht in de verte, geen pad dat je oog leidt, geen bomen die als personages op de voorgrond treden. Je blik wordt onmiddellijk naar binnen gezogen, naar beneden, naar het struweel, dat het tegendeel is van het vergezicht. Het is geen idylle, het is een chaos, de intieme wereld van planten, mossen en insecten. Het is er ritselend droog of zompig vochtig, er hangen andere geuren, je oog wordt er moe van, je lichaam is er te groot voor.

Het bestuderen van de pijnbomen door Ponge was niet bedoeld als een voorstudie voor een gedicht, nee, hij probeerde 'verder te komen met de kennis en de uitdrukking van het pijnboombos'. Wat verrassend is dat laatste; een bioloog zul je het niet horen zeggen. Hij opende voor mij de talige rijkdom van een pijnbomenbos, zoals Nora Tholhuijsen dat in beeldende zin doet met dat zo bekende Nederlandse bos van ons. Ponges tekst leidde nadrukkelijk niet tot een gedicht, maar kwam uiteindelijk wel terecht in een uiterst elegant boekwerkje, dat net als Tholhuijsens schilderij een uitkomst, een vormeenheid is. Voor even komt de gefragmenteerde wereld  bijeen.

En toen moest ik denken aan Wallace Stevens die schreef: “In de som der delen zijn alleen de delen. / De wereld moet gemeten worden met het oog.” De-wereld-meten-met-het-oog, dat is niet consumeren, dat is kijken, heel zorgvuldig kijken, geduld hebben, nadenken, verbindingen zoeken, open staan. In tegenstelling tot de dieren kunnen wij niet zonder eenheid, maar we moeten niet vergeten waarvan die van gemaakt is.

* Prancis Ponge (1899-1988), 'Het zakboekje van het pijnboombos', uitgeverij Koppernik, 2018, vertaling Christian Hendrikx

** https://noratholhuijsen.wordpress.com

** *  Wallace Stevens (1879-1955), 'Een blauwdruk voor de zon', uitgeverij Athenaeum-Polak & van Gennep, 1997, vertaling Rein Bloem

[gekkekapsels]

Familiedag in Cc Kruispunt in Diksmuide.

[gekkekapsels]

In Erpe-Mere in januari.

[gekkekapsels]

Mooi

[gekkekapsels]

In Aalst

[gekkekapsels]

Feest

[gekkekapsels]

Utopia in Aalst

[gekkekapsels]

In Huizingen

[gekkekapsels]

familiefoto

[gekkekapsels]

Dolfijn

[gekkekapsels]

Bij de Buiteling in Brussel.

[gekkekapsels]

[gekkekapsels]

[gekkekapsels]

Voor wie minder van roze houdt.