#selefi.org | Explore Tumblr Posts and Blogs

rregullatislame · 2 years

Text

Fetva rreth Gjidhënies

Fetva rreth Gjidhënies.

Autor: Shejkh Abdul - Azijz bin Baz (RahimehUllah)

Përktheu: Umm ‘Akil (Alban Malaj)

Përmbajtja:

01 - Sqarim rreth sasisë së qumështit që duhet të pijë fëmija, që të quhet një pirje

02 - Gjykimi i gjidhënies nëse fëmija pinë bashkë me qumështin e gjirit edhe qumësht farmacie

03 - Gjykimi i pirjes së qumështit të gjirit me enë

04 - Gjidhënia në të cilën kihet dyshim për numrin e pirjeve të qumështit

05 - Gjykimi i dhënies gji një fëmije Musliman nga një grua e Krishtere

06 - Sqarimi se gjidhënia e bën të ndaluar atë që e bën të ndaluar edhe lidhja e gjakut

07 - Sqarimi se kush përfshihet tek personat me të cilët është e ndaluar martesa me ta prej fëmijëve të gjidhënëses

08 - Sqarim se nëna e bashkëshortes prej gjiri është e ndaluar për bashkëshortin e saj

09 - Sqarimi se fëmijët e gjidhënëses, nga të gjithë bashkëshortët që ka pasur, janë vëllezër dhe motra me ata që kanë pirë nga ajo

10 - Sqarimi në lidhje me gjidhënien e njërës prej grave të një personi

11 - Gjykimi i martesës me një grua dhe lindja fëmijë me të dhe me pas zbulon se ke me të lidhje prej gjiri

12 - Gjykimi i dhënies gji të rriturit

Sqarim rreth sasisë së qumështit që duhet të pijë fëmija, që të quhet një pirje.

Pyetje 1: Pyetësi me inicialet H. M. nga Mekka thotë: Sa i përket gjidhënies, sa është sasia e qumështit për një pirje? Dhe nëse fëmija e lëshon vetë gjirin, a konsiderohet një pirje? Si bëhet vlerësimi për pesë pirje? Më jepni udhëzime, Allahu ua shpërbleftë me të mira!

Përgjigje: Një pirje është kur fëmija e kap gjirin, e thith qumështin e më pas e lëshon vetë atë me zgjedhjen e tij. Kjo quhet një pirje. E nëse kthehet sërish e pin qumështin dhe qumështi shkon në bark, me dijeninë e gjidhënëses, kjo quhet pirja e dytë. E kështu me rradhë sa herë që fëmija e ndërpret pirjen e qumështit, plotësohet një pirje, pasi që qumështi ka shkuar në bark dhe kjo verifikohet prej gjidhënëses, derisa të plotësohen pesë pirje, qoftë edhe në një herë (ulje) të vetme apo qoftë edhe kur fëmija pin herë te njëri gji e njëherë tek tjetri. Kalimi i tij për në gjirin tjetër quhet pirje derisa të plotësojë pesë pirje dhe kjo të bëhet brenda dy viteve të para, pa ia hequr ende gjirin fëmijës. Dhe të jetë pesë pirje e më shumë, ndërsa më pak se aq nuk mjafton, për shkak të asaj që është vërtetuar në hadithin e saktë nga Pejgamberi, sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem, se ka thënë:

“Jepi Selimit të pijë pesë pirje.” Transmetuar nga Bukhari dhe Muslimi.

Dhe ka thënë Aisha, radijAllahu anha: “Ishte zbritur në Kur'an se me dhjetë pirje të përcaktuara bëhej e ndaluar martesa me të afërmit prej gjiri, e më pas u shfuqizua, duke vendosur me pesë pirje të përcaktuara.” Dmth, me pesë pirje bëhet e ndaluar martesa me të afërmit nga gjiri. E më pas vdiq Pejgamberi, sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem, dhe urdhëri për të vazhdoi të jetë për pesë pirje, e thithë gjirin, shkon qumështi në bark, pastaj e lëshon. Kjo është një pirje. Pastaj kthehet sërish: e thith qumështin, pastaj e lëshon, e kjo është pirja e dytë. E kështu me rradhë.

Pyetje 2: Nëna ime i ka dhënë gji djalit të tezes sime për rreth gjashtë ditë, për cdo ditë nga një ushqyerje me gji dhe nëna ime thotë se kam frikë se ai nuk ngopet me një ulje të vetme. A është ai vëllai im me ato pirje që ka bërë?

Përgjigje: Po. Nëse nëna juaj i ka dhënë gji gjashtë herë, atëherë ai është djali i saj dhe vëllai yt, edhe sikur t’i jepte vetëm pesë herë, dhe jo më pak se pesë. Atij i bëhet e ndaluar martesa me të afërmit prej gjiri, me pesë pirje e lartë. Dhe duhet me patjetër që qumështi t’i vejë fëmijës në bark, edhe sikur të mos ngopet. Duhet të jetë pesë herë, secila herë e shkëputur nga tjetra. Fëmija pin gji derisa t’i vejë qumështi në bark, pastaj e ndërpret pirjen, pastaj kthehet e pin prapë ose kalon në gjirin tjetër, e nëse plotësohen pesë herë, atëherë ai bëhet djali i gjidhënëses. E nëse shton më shumë se pesë herë, më mirë akoma, edhe nëse fëmija nuk ngopet në çdo pirje. Rëndësi ka që që t’i japë gji derisa t’i shkojë në bark, për pesë herë apo më shumë brenda dy viteve të parë, dmth që fëmija të jetë me moshë brenda dy viteve të tij të jetës, e kështu bëhet biri i gjidhënëses, vëllai i fëmijëve të saj, qofshin meshkuj apo femra; dhe babai i gjidhënëses është gjyshi i tij, vëllezërit e saj janë dajat e tij, motrat e saj janë tezet e tij. Ama, nëse gjidhënia është më pak se pesë herë, atëherë foshnja nuk është djali i gjidhënëses. (Faqja nr. 145)

Gjykimi i gjidhënies nëse fëmija pinë bashkë me qumështin e gjirit edhe qumësht farmacie.

Pyetje: Na ka treguar imami i një xhamie në lidhje me gjidhënien se: vëllazëria prej gjiri ndodh vetëm nëse fëmija ushqehet vetëm me qumështin e nënës. Ndërsa, nëse fëmija ushqehet edhe me qumësht farmacie apo me ndonjë qumësht tjetër, atëherë në këtë rast gjidhënia nuk ndikon. Shpresojmë të na jepni dobi rreth saktësisë së kësaj thënieje.

Përgjigje: Në momentin që fëmijës i jepet qumështi i gjirit, ai ndikon tek fëmija, edhe sikur ai të ushqehet me qumësht farmacie. Kur fëmija pin gji pesë herë apo më shumë, dhe fëmija është brenda dy viteve të jetës së tij (dhe jo më shumë se dy vjeç), atëherë gjidhënësja bëhet nëna e tij, vëllezërit e saj bëhen dajat e tij dhe babai saj bëhet gjyshi tij, po kështu edhe nëse ai ushqehet edhe me qumësht farmacie, ngase qumështi i saj i gjirit patjetër që ndikon tek ai. Me pak fjalë, nëse gjidhënësja e ushqen me gjirin e saj, edhe nëse ai pin qumësht prej nënës së tij të vërtetë, edhe nësë ushqehet me qumësht farmacie, duke pirë nga qumështi i gjidhënëses pesë herë apo më shumë, ai (qumështi i gjirit) ndikon tek ai dhe e bën atë birin e saj. Ashtu si ka thënë Allahu, Xhel-le ue ‘Alaa në Librin e Tij Madhështor:

“...me nënat (gratë) që ju kanë dhënë gji, me motrat tuaja, që kanë thithur prej një gjiri...” [En-Nisa, 23] (Faqja nr. 149)

Gjykimi i pirjes së qumështit të gjirit me enë.

Pyetje 1: Shejkh i nderuar, kjo pyetëse, Umm Khalid, thotë: Një grua e ushqen një fëmijë me qumështin e gjirit të saj dhe e shtrydhte qumështin e gjirit në një enë dhe ia jepte atij që ta pinte. A konsiderohet kjo gjë gjidhënie?

Përgjigje: Po. Konsiderohet gjidhënie nëse ajo e vepron këtë gjë pesë herë ose më shumë brenda dy viteve të jetës së fëmijës, qoftë nga gjiri i saj apo qoftë nëse e shtrydh qumështin në një enë dhe ia jep ta pijë pesë herë, për aq kohë sa qumështi shkon në barkun e fëmijës pesë herë ose me shumë brenda dy viteve të jetës së fëmijës. (Faqja nr. 152)

Gjidhënia në të cilën kihet dyshim për numrin e pirjeve të qumështit.

Pyetje: Pyetësja thotë: Unë kam një vëlla njëzet vjeç dhe atij i ka dhënë gji nusja e dajës. Ai ha, pi e rri me vajzën e dajës me të cilën ka pirë gji bashkë. Ai shkon me të në shkollë, rri vetëm me të tamam si me motrën e tij, por ne nuk e dimë numrin e pirjeve nga gjiri i nuses së dajës. Pyetja është: Cili është gjykimi i qëndrimit vetëm për vetëm me të (vajzën e dajës), ndërkohë që ne nuk e dimë sa është numri i pirjeve prej gjirit të saj (nuses së dajës), ashtu siç e përmenda edhe më lartë? Allahu ua shpërbleftë me të mira!

Përgjigje: Ai nuk i bëhet asaj mahrem dhe as vëlla, vetëm nëse vërtetohet numri i pirjeve të gjirit. Dhe duhet me patjetër që të vërtetohet se ka pirë pesë herë brenda dy viteve të jetës, nëpërmjet dëshmisë së një gruaje të besueshme apo burri të besueshëm apo më tepër. Ama, nëse nuk e di numrin e pirjeve të gjirit dhe nuk ka kush të dëshmojë për numrin e pirjeve, i cili është pesë e lartë, atëherë ajo nuk bëhet motra e tij dhe ai nuk duhet të qëndrojë vetëm me të, as të dalë vetëm me të, as në shkollë e as në ndonjë vend tjetër, ngase ai konsiderohet i huaj për të, përveç nëse vërtetohet se ka pirë prej nënës së saj pesë herë apo më shumë me dijeninë e nënës së saj, me dëshminë e një të besueshmi të mirë-informuar rreth kësaj çështjeje apo me dëshminë e një gruaje të besueshme, të mirë-informuar rreth kësaj çështjeje. (Faqja nr. 156)

Gjykimi i dhënies gji një fëmije Musliman nga një grua e Krishtere.

Pyetje: Unë kam një foshnjë që ushqehet me gji dhe afër nesh kemi komshinj të fesë së krishtere dhe ndonjëherë vjen tek ne gruaja e komshiut e cila është e krishtere dhe e ushqen këtë foshnje me gji, kur nëna e tij nuk ndodhet aty. Cili është gjykimi për këtë rast? A bëhen fëmijët e saj vëllezër e motra me fëmijën tim apo jo?

Përgjigje: Në gjidhënie nuk është kusht Islami. Nëse çifutja, e krishterja apo një grua e një feje tjetër, i jep gji fëmijës musliman, atëherë ajo është nëna e tij e gjirit, nëse vërtetohet se ajo i ka dhënë gji atij pesë herë apo më shumë, në një ulje të vetme apo në disa. Dhe një pirje është kur fëmija e kap gjirin dhe e thith qumështin derisa t’i shkojë në bark, e pastaj e lëshon gjirin. E më pas kthehet sërish të pijë dhe kjo është pirja e dytë e kështu me rradhë. Nëse fëmija e kap gjirin, e thith qumështin e qumështi i shkon në bark, pastaj ai e lëshon gjirin dhe kalon në gjirin tjetër apo pushon pak e më pas kthehet që të pijë prapë për herë të dytë dhe e thith qumështin derisa t’i arrijë në bark, pastaj e lëshon gjirin, kjo është pirja e dytë. Pastaj kthehet prapë, e kështu me rradhë derisa të plotësojë pesë pirje ose në disa ulje ose në disa ditë, rëndësi ka që të bëjë pesë pirje e lartë, duke qënë fëmija brenda dy viteve të jetës së tij. Është vërtetuar në hadith të saktë se Pejgamberi, sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem, e urdhëroi Sehla bint Suhejl që t’i jepte gji Selimit pesë herë. Dhe në hadithin e saktë të Aishes, radijAllahu anha, se ajo ka thënë:

“Ishte zbritur në Kur'an se me dhjetë pirje të përcaktuara bëhej e ndaluar martesa me të afërmit prej gjiri, e më pas u shfuqizua me pesë pirje të përcaktuara, e Pejgamberi, sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem, vdiq dhe bashkë me të edhe urdhëri rreth saj.” E Transmeton hadithin Muslimi në Sahihun e tij dhe Tirmidhiu në Xhamiun e tij dhe këto janë fjalët e tij: Këto janë dy hadithet dhe ajo që ka ardhur rreth kuptimit të tyre është se: duhet me patjetër që të bëhen pesë pirje ose më shumë. Dhe në një hadith tjetër është transmetuar:

“Nuk ka gjidhënie, veçse në dy vitet e parë të jetës”

Ky është argument se duhet që fëmija të jetë brenda dy viteve të parë të jetës. Nëse përmbushen këto dy kushte, atëherë gjidhënësja bëhet nëna e fëmijës që i jepet gji, edhe nëse ajo është qafire. Dhe fëmijët e saj bëhen vëllezër me të, vëllezërit e saj bëhen dajat e tij dhe e njëjta gjë është edhe me gjidhënësen muslimane.

Dhe pirja e gjirit nuk ndikon nëse fëmija i ka kaluar dy vjeçët, pirja e qumështit të gjirit të gjidhënëses nuk bën efekt nga hadithi tjetër:

“Nuk ka gjidhënie, veçse në dy vitet e parë të jetës”

Dhe që të dy hadithet janë të saktë.

Dhe ndodhet në dy Sahihët hadithi i Aishes, radijAllahu anha:

“Dhënia e gjirit bëhet kur foshnjën e merr uria.”

Pra, e sakta është se, që gjidhënia të ketë efekt duhet të jetë brenda dy viteve të parë të jetës. Kjo është e sakta tek e cila janë shumica e njerëzve të dijes. (Faqja nr. 147)

Sqarimi se gjidhënia e bën të ndaluar atë që e bën të ndaluar edhe lidhja e gjakut.

Pyetje: Pyetësja nga Kasimi thotë: Unë kam një vëlla prej gjiri, e takoj, e puth tamam si vëllanë tim. A është e saktë kjo që veproj unë? A është ai mahrem për mua? Shpresoj të më jepni dobi!

Përgjigje: Po, ai është mahrem për ty, tamam si vëllai yt nga gjaku, nëse është vërtetuar gjidhënia. Dhe të lejohet që ta puthësh në ballë, në hundë (siç është traditë e arabëve në shenjë respekti), në kokë dhe t’i japësh dorën siç bën me vëllanë tënd nga gjaku, si xhaxhai yt nga gjaku, kjo nëse janë vërtetuar pesë pirje apo më shumë, duke qënë brenda dy viteve të para të jetës, atëherë ska problem. (Faqja nr. 170)

Sqarimi se kush përfshihet tek personat me të cilët është e ndaluar martesa me ta prej fëmijëve të gjidhënëses.

Pyetje 1: Motër Sh.M.A. nga qyteti i Abhas ka dërguar një letër ku shkruan: Unë kam fëmijët e xhaxhait që kanë pirë gji bashkë me mua në dy vitet e parë të jetës më tepër se pesë herë, njëri ka pirë gji me mua nga nëna ime, kurse unë nuk kam pirë nga nëna e tij. Çfarë qëndrimi duhet të mbajnë motrat e mia më të mëdha se unë dhe ato më të vogla se unë?

Përgjigje: Ai që ka pirë gji me ty nga nëna jote dhe që është prej djemve të xhaxhait tënd, pesë herë e lartë, është vëllai i të gjitha juve. Ai që ka pirë gji nga nëna jote, qoftë para teje, qoftë njësoj me ty, qoftë pas teje, pesë pirje ose më shumë, duke qënë brenda dy viteve, ai është vëlla me të gjithë fëmijët e nënës tënde dhe të gjithë fëmijët e babait tënd, nëse ajo i ka dhënë gji atij, kur ajo ka qenë me babanë tënd, qoftë ky fëmijë para teje, pas teje apo bashkë me ty, apo me vëllanë tënd më të madh, apo me motrën tënde më të madhe, apo me motrën tënde më të vogël, të gjithë janë njësoj. Ndërsa, nëse ti ke pirë gji nga nëna e tij, atëherë ti je motër me fëmijët e asaj nëne që të ka dhënë gji. Vetëm ti je motër me fëmijët e gruas që të ka dhënë gji dhe jo vëllezërit dhe motrat e tua. Motrat dhe vëllezërit e tu nuk janë motra dhe vëllezër me fëmijët e gjidhënëses tënde sepse ata nuk kanë pirë gji prej saj, por je vetëm ti ajo që ke pirë gji prej saj. Pra, vetëm ti je motër me fëmijët e gjidhënëses. Kurse, nëse ai person ka pirë gji prej nënës tënde apo prej gruas së babait tënd, ai është vëlla me të gjithë ju.

Pyetje 2: Unë kam pirë gji prej tezes time dhe asnjë prej fëmijëve të saj nuk ka pirë njësoj me mua. A bëhen të gjithë fëmijët e saj, meshkuj e femra, vëllezër e motra me mua?

Përgjigje: Nëse pirja e gjirit ka qënë brenda dy viteve të parë të jetës, dhe ti ke qënë i vogël, akoma nuk e kishe lënë gjirin në dy vjetët e parë, dhe qumështi që ke pirë ka qënë qumësht i mirëfilltë, atëherë nuk ka problem, ti je biri i saj. Ama nëse ajo që ke pirë ka qënë thjesht ujë, nuk ka qënë qumësht, atëherë nuk ka ndodhur gjidhënia. Duhet patjetër që të jetë qumësht. Nëse të ka dhënë qumësht dhe ke qënë brenda dy viteve të parë jetës, akoma nuk e ke ndërprerë qumështin e gjirit, pasi që ke pirë pesë herë e lartë, bëhesh biri i saj dhe vëlla me fëmijët e saj, qofshin ata fëmijët e saj të mëdhenj apo të vegjël; me kushtin që të jesh i vogël, mos ta kesh kesh ndërprerë ende gjirin dhe që të pish pesë herë e lartë dhe që të jetë qumësht i mirëfilltë e jo thjesht ujë, ngase disa gra të moshuara u del ujë (dhe jo qumësht), kështu nuk bën dobi dhe as nuk konsiderohet gjidhënie. Nëse të ka dhënë qumësht të mirëfilltë, atëherë ajo bëhet nëna jote. (Faqja nr. 174)

Sqarim se nëna e bashkëshortes prej gjiri është e ndaluar për bashkëshortin e saj.

Pyetje: Pyetësi me inicialet H.H.U. nga krahina e Kamilit thotë: Bashkëshortja ime ka pirë gji prej një gruaje kur ka qënë e vogël, dhe ajo i thotë asaj nëna ime, dhe gjidhënësja i thotë asaj bija ime. A është gjidhënësja e gruas time e ndaluar për mua?

Përgjigje: Po. Nëse ajo i ka dhënë gji asaj pesë herë brenda dy viteve të parë të jetës, atëherë ajo është nëna e gruas tënde. Ka thënë Pejgamberi sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem:

“Gjidhënia e bën të ndaluar atë që bën të ndaluar edhe lidhja e gjakut.”

Nëse gjidhënësja është e besueshme (thikah) dhe e mban mend mirë se i ka dhënë gji pesë herë apo më shumë, brenda dy viteve të parë të jetës, atëherë ajo është e ndaluar për ty; apo dëshmon për të dikush nga burrat apo gratë që njihet për besueshmëri. Ama, vetëm pohimi i vajzës, nuk mjafton. Duhet që gjidhënësja të jetë e besueshme dhe të dëshmojë se i ka dhënë gji pesë herë apo më shumë; ngase kur një grua i tha ‘Ukbah bin Harithit, unë të kam dhënë gji ty dhe gruas tënde, Pejgamberi sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem, i tha atij:

“Lëre gruan! Si kështu, kur kanë thënë (se ajo është motra jote)!”

Ajo që kihet për qëllim, është se nëse ajo që pretendon se i ka dhënë gji fëmijës, është e besueshme dhe i kujtohet se i ka dhënë gji pesë herë apo më shumë, brenda dy viteve të para, atëherë ajo është e ndaluar për ty (dmth ai është mahrem për të). (Faqja nr. 180)

Sqarimi se fëmijët e gjidhënëses, nga të gjithë bashkëshortët që ka pasur, janë vëllezër dhe motra me ata që kanë pirë nga ajo.

Pyetje: Pyetësja nga Mekka e Shenjtë, me inicialet B.F.S. thotë: Babi im u martua me një grua të cilës i kishte vdekur burri, me të cilin ka vajza e djem. Më pas lindi një djalë dhe më ka dhënë gji mua bashkë me djalin që e ka me babanë tim, duke patur parasysh se mua babai me ka me gruan tjetër të tij. A janë vëllezërit e mi fëmijët e kësaj gruaje të cilët i ka me burrin që i ka vdekur?

Përgjigje: Po. Nëse të ka dhënë gji pesë herë e lartë, atëherë të gjithë fëmijët e saj që i ka nga bashkëshortët që ka pasur më parë, janë vëllezërit e tu. Nëse ke qënë e vogël kur ke pirë gji nga ajo, më pak se dy vjeçë, dhe ke pirë pesë herë apo më shumë, ajo është nëna jote dhe të gjithë fëmijët e saj, qoftë ata që i ka me babanë tënd apo qoftë me të tjerët, janë vëllezërit e tu. (Faqja nr. 192)

Sqarimi në lidhje me gjidhënien e njërës prej grave të një personi.

Pyetje: Një burrë është martuar me dy gra dhe ky ka një fqinj të cilit i vdiq gruaja dhe la pas një vajzë të vogël e cila ushqehej ende me gji. Fqinji ja dha vajzen këtij burrit që ta ushqente me gji gruaja e tij e parë, në mënyrë që vajza të bëhej e ndaluar per burrin. Gruaja e tij e parë e ushqeu me gji vajzën derisa e plotësoi gjidhënien. A është kjo vajzë motër me fëmijët e burrit që i ka me gruan e dytë apo jo? Shpresojmë të na jepni dobi!

Përgjigje: Po. Nëse burri ka dy gra, tre apo katër dhe njëra nga ato i jep gji një fëmije, duke qënë brenda dy viteve të parë të jetës, pesë herë e lartë, atëherë kjo foshnjë është fëmija i burrit dhe është vëlla apo motër me fëmijët e tij që i ka me të gjitha gratë, ai është vëlla apo motër me fëmijët e të gjitha grave, por fëmijët e gjidhënëses janë vëllezër e motra të vërtetë me fëmijën që ka pirë gji nga nëna e tyre, kurse fëmijët e grave të tjera janë vëllezër e motra nga babai, ngase burri është i njëjtë. Kështu, fëmijët e gruas që i jep gji fëmijës, janë vëllezër e motra me fëmijën që pi gji, nga nëna e nga babai prej gjiri, kurse pjesa tjetër e fëmijëve nga gruaja e dytë, e tretë apo e katërt janë me të vellezër nga babai, njësoj si edhe lidhja e gjakut. Ashtu siç ka thënë Pejgamberi, sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem:

“Gjidhënia e bën të ndaluar atë që bën të ndaluar edhe lidhja e gjakut.”

Pra, fëmijët e grave të cilat nuk i kanë dhënë gji fëmijës, janë me të vëllezër e motra nga babai, njësoj si lidhja e gjakut, ashtu sikurse fëmijët e këtyre grave janë vëllezër e motra nga gjaku, nga ana e babait me fëmijët e gruas tjetër. (Faqja nr. 193)

Gjykimi i martesës me një grua dhe lindja fëmijë me të dhe me pas zbulon se ke me të lidhje prej gjiri.

Pyetje: Nëqoftë se një burrë martohet me një grua, pastaj vërtetohet se gjyshja e gruas, dmth nëna e nënës së saj, më ka dhënë gji mua për një vitë të plotë, qumësht të mirëfilltë dhe ajo ishte e moshuar, të cilës i kishte vdekur burri para shumë kohësh. A është i pavlefshëm nikahu im me gruan time? Na jepni një fetva, qofshi të shpërblyer për këtë.

Përgjigje: Është vërtetuar në Librin Fisnik dhe në Sunetin e Pastër se gjidhënia e bën të ndaluar atë që e bën edhe lidhja e gjakut. E ka sqaruar Allahu në Librin e Tij Fisnik se nënat prej gjiri dhe motrat prej gjiri janë të ndaluara për burrin. Dhe është vërtetuar në Sunet nga Pejgamberi, sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem, se ai ka thënë:

“Gjidhënia e bën të ndaluar atë që bën të ndaluar edhe lidhja e gjakut.”

Përfshihen këtu të gjitha gratë e ndaluara nga gjaku, nëna prej gjiri, bija prej gjiri, motra prej gjiri, vajza e vëllait nga gjiri, vajza e motrës nga gjiri, halla prej gjiri, tezja prej gjiri, me të gjitha këto është e ndaluar martesa, ashtu siç është e ndaluar edhe nga lidhja e gjakut, sipas asaj që është transmetuar nga Pejgamberi sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem. Kështu, pirja gji e një personi nga gjyshja e gruas së tij apo nëna e saj, e bën atë dajë të gruas, vëlla me nënën e saj, nëse kjo e moshuar i ka dhënë gji atij një vit të plotë, por mjafton pesë herë edhe sikur në një ulje të vetme; në këtë rast ai bëhet daja i gruas, vëllai i nënës së saj dhe bëhet e ndaluar për të (i ndalohet martesa me të), sepse vajza e motrës është e ndaluar nga gjaku dhe ashtu siç është edhe nga gjiri, nga ajo që është transmetuar nga Pejgamberi, sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem, dhe me ixhmanë (unanimitetin) e dijetarëve. Edhe nëse gruaja është e moshuar, edhe nëse nuk e ka më burrin dhe i ka vdekur para shumë kohësh, dalja e qumështit prej saj e bën të ndaluar atë që ajo i jep gji. Kështu, bashkëshortja e tij është vajza e motrës së tij dhe ai është daja i saj dhe bëhet e ndaluar për të; dhe gruaja e moshuar bëhet nënë për këtë burrë dhe gjyshe për fëmijët e tij që ka me këtë grua dhe me të tjera sepse nga pirja e gjirit të saj ai u bë djali i saj, edhe nëse qumështi është i hollë. Për aq kohë sa ai mbetet qumësht dhe e ushqen atë, atëherë gjidhënia e ndalon të njëjtën që ndalon edhe lidhja e gjakut, edhe pse ajo nuk e ka më burrin. Madje ëdhe nëse do të ishte e re, nëse nuk bie shatatëzanë ndërkohë që i del qumësht dhe ushqen me gji, ajo bëhet nëna e fëmijës që i ka dhënë gji, bëhen vëllezërit e saj dajat e tij, motrat e saj bëhen tezet e tij. Dhe është kusht që gruaja të ketë rënë shtatëzanë më parë dhe të mos jetë shterpë apo të ketë kryer marrëdhënie e të mos jetë e virgjër. Ndërsa kjo grua që ka rënë shtatëzanë më parë, ka lindur fëmijë dhe i ka vdekur burri para shumë kohësh, i plotëson kushtet sipas mendimit te njerëzve të dijes. Pra, ajo ka qënë më parë shtatëzanë, ka lindur fëmijë dhe si do që të jetë qumështi i saj ndikon, edhe nëse burri i ka vdekur para shumë kohësh. Ky qumësht me të cilin ajo ka ushqyer këtë burrë, e bën atë dajë të bashkëshortes së tij, kështu atij i bëhet e ndaluar gruaja e tij. (Faqja nr. 206)

Gjykimi i dhënies gji të rriturit.

Pyetje: Cili është mendimi i saktë në bazë të haditheve të transmetuara në lidhje me dhënien gji të të rriturit?

Përgjigje: Në lidhje me dhënien gji të të rriturit, dijetarët kanë mospajtim, a ndikon qumështi tek ai apo jo? Arsyeja për këtë mospajtim është hadithi i saktë i Aishes radijAllahu anha, se Pejgamberi sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem, e urdhëroi Sehla bint Suhejl që t’i jepte gji Selimit, robit të Ebij Hudhejfes, dhe ai ishte i rritur dhe ishte robi i burrit të saj. Kështu, kur ai u rrit ajo kërkoi prej Pejgamberit sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem, një zgjidhje për këtë çështje, kështu ai e urdhëroi atë që t’i jepte atij gji pesë herë. Dhe për këtë dijatarët kanë mospajtim. Dhe mendimi i saktë nga të dy medimet e dijetarëve, është se kjo ishte e veçantë vetëm për Selimin dhe për Sehla bint Suhejl dhe nuk është për të gjithë njerëzit, por është specifike për ata të dy, ashtu siç kanë thënë shumica e grave të Pejgamberit sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem, dhe siç ka thënë një pjesë shumë e madhe e dijetarëve. Dhe ky është mendimi i saktë nga thënia e Pejgamberit sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem:

“Nuk ka gjidhënie derisa të ngopet dhe të jetë përpara ndërprerjes së gjirit.”

Dhe nga thënia e tij sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem: “Dhënia e gjirit bëhet kur foshnjën e merr uria.” E transmetojnë hadithin të dy dijetarët, Bukhari dhe Muslimi.

Dhe thënia i tij sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem, po ashtu: “Nuk ka gjidhënie, veçse në dy vitet e parë të jetës.” Këto hadithe tregojnë se gjidhënia është specifike vetëm për dy vitet e parë të jetës dhe pas dy viteve, gjidhënia nuk ka efekt. Ky është mendimi i saktë dhe prej Allahut vjen suksesi. (Faqja nr. 229)

0 notes

rregullatislame · 2 years

Text

Përmbledhje e Akides së Selefëve të Devotshëm.

Autor: Shejh Dr. Salih ibn Feuzan ibn Abdullah Ali Feuzan.

Përktheu: Muhamed Kallashi

Parathënie:

Të gjitha falenderimet dhe lavdërimet janë për Allahun, Zotin e botëve. Lëvdata dhe shpëtimi i Allahut qofshin për Pejgamberin tonë, Muhamedin, Vulën e Profetëve dhe prijësin e të Dërguarve, i cili u dërgua si mëshirë për botët, dhe ai e përcolli mesazhin, e çoi në vend amanetin, e këshilloi Umetin dhe bëri një luftë të vërtetë në rrugën e Allahut.

Kështu Allahu e përsosi fenë e Tij përmes Pejgamberit, plotësoi dhuntinë e Tij dhe obligoi për krijesat bindjen dhe pasimin e tij.

Ua obligoi dashurinë ndaj tij mbi dashurinë që kanë për vetet e tyre, prindërit e tyre, fëmijët e tyre dhe mbi dashurinë që kanë ndaj të gjithë njerëzve.

Më tej:

Do të trajtojmë - in sha Allah - një çështje e cila i intereson çdo Muslimani dhe Muslimane-je, e ajo është Akide-ja (Besimi). Akide-ja është baza e cila i saktëson të gjitha punët.

Pra, çdo punë e cila nuk është ndërtuar mbi Akiden e shëndoshë, i refuzohet atij që e ka vepruar atë, sado që ta ketë lodhur veten dhe ta ketë shpenzuar jetën e tij për atë punë.

Akide-ja është baza e fesë dhe thelbi i thirrjes së Pejgamberëve dhe të Dërguarve, prej të parit të tyre e deri tek i fundit, dhe robi do të pyetet për të në Ditën e Kijametit, sikurse ka ardhur në ether:

“Për dy fjalë do të pyeten të parët dhe të fundit: çfarë adhuronit? Dhe si iu përgjigjët të Dërguarve”?

Për këto dy fjalë do të pyetet në Ditën e Kijametit çdo krijesë.

Dhe përgjigja e parë është dëshmia “Nuk ka të adhuruar tjetër me të drejtë përveç Allahut (la ilahe il-lAllah),” ndërsa përgjigja e dytë është dëshmia se “Muhamedi është i Dërguari Allahut (Muhamedur-Rasulullah),” duke e bërë këtë me fjalë dhe me vepra.

Akide-ja e saktë dhe e patundur.

Akide-ja e saktë është ajo me të cilën erdhi dhe thirri i Dërguari Allahut - sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem -. Ai - alejhi salatu ue selam - sqaroi që pas tij:

“Ky ummet do të ndahet në shtatëdhjetë e tre grupe, të gjitha do të jenë në zjarr, përveç njërit. Thanë: ‘Kush është grupi i shpëtuar, o i Dërguari i Allahut?’ Tha: ‘Ata që ndjekin rrugën në të cilën jam unë sot dhe rrugën e shokëve të mi.’” (Transmeton Tirmidhiu, 2641. Hasen, el-Mishkat, 171, es-Sahijha, 1348)

Pra, ai që e ka akiden e tij në përputhje me Akiden në të cilën ishte i Dërguari Allahut

- sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem - dhe shokët e tij, do të shpëtojë prej dënimit të Allahut dhe do të futet në Xhenet.

Për këtë arsye, grupi i cili iu përmbajt kësaj Akide-je dhe qëndroi i palëkundur në të, u quajt “Grupi i shpëtuar.” Arsyeja se pse u quajt me këtë emër është se ky grup është i shpëtuar nga dënimi i Allahut, dhe ky shpëtim është nga mesi i shtatëdhjetë e tre grupeve, ndërsa grupet e tjera do të jenë në zjarr - Allahu na ruajtë. -

Pra, Grupi i Shpëtuar është Ehli Suneti dhe Xhemati në çdo kohë, duke filluar që nga i Dërguari Allahut - sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem - dhe shokët e tij, dhe duke mbaruar deri tek i fundit i këtij Umeti Muhamedan kur të vijë Çasti (Kijameti), sikurse është transmetuar në hadith:

“Do të vazhdojë të jetë një grup prej Umetit tim në të vërtetën, nuk do t‘i dëmtojë ata, ai që i braktis e as ai që i kundërshton, derisa të vijë urdhri i Allahut, e ata të jenë në të (të vërtetën).” (Muslimi, 5059. Ebu Daudi, 4254. Ibën Maxheh, 10. Ahmedi, 4/97)

Haku është një dhe nuk copëtohet.

Po! U shtuan grupet, u shtuan sektet dhe medh‘hebet (e devijuara), u shtuan mendimet (e ndryshme), ndërsa feja e të Dërguarit të Allahut - sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem - është kjo, ku Allahu - Xhel-le ue 'Ala - thotë:

“Dhe se kjo është rruga (feja) Ime e drejtë, pra përmbajuni kësaj, e mos ndiqni rrugë të tjera e t‘ju devijojnë nga rruga e Tij. Këto janë porositë e Tij për ju, ashtu që të ruheni.” (El-En'am, 153)

Rruga e Allahut është ajo me të cilën Ai e dërgoi të Dërguarin e Tij - sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem - në të ecën shokët e tij të nderuar dhe brezat më të mirë, dhe kushdo që ndjek gjurmët e tyre prej të mëvonshmëve të këtij Umeti derisa të vijë Çasti (Kijameti). Kjo është rruga e Allahut, ndërsa ajo që e kundërshton këtë rrugë dhe ndryshon prej saj, ajo është qorrsokak (subul).

I Dërguari Allahut - sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem - vizatoi një vizë të drejtë dhe në të dyja anët e saj vizatoi disa viza të shtrembëta, dhe ai - ‘alejhi salatu ue selam - tha për vizën e drejtë:

“Kjo është rruga e Allahut” dhe tha për vizat e ndara anësore: “Këto janë qorrsokaqe, në krye të çdo qorrsokaku ka nga një shejtan që thërret për tek ai.” (Ahmedi, 1/435)

Pra, ky është sqarim shkoqitës nga i Dërguari - sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem - për kuptimin e këtij ajeti të nderuar:

“Dhe se kjo është rruga (feja) Ime e drejtë, pra përmbajuni kësaj.” (El-En'am, 153)

Kështu që, ata që kanë Akide të shëndoshë, do të shpëtojnë prej devijimit, prej zjarrit dhe prej epsheve. Këta janë një grup i vetëm, këta janë pasuesit e Sunetit dhe Xhematit (Ehlus Sunneh uel Xhema'ah).

Allahu na bëftë prej tyre neve dhe juve, na bashkoftë me ta dhe na furnizoftë me pasimin e metodologjisë së tyre deri në ditën që do ta takojmë Atë.

Pozita e atyre që i binden Allahut dhe të Dërguarit të Tij dhe pozita e durimtarëve që kërkojnë kënaqësinë e Allahut.

Ehli Suneti dhe Xhemati ndoshta mund të pakësohen dhe mund të shtohen në disa kohëra, dhe ndoshta nuk ka prej tyre përveç se një numri të vogël, porse tek ata ka begati dhe mirësi, sepse ata janë në të vërtetën.

Ai që është në të vërtetën nuk frikësohet për shkak të numrit të vogël dhe nuk trembet për shkak të armiqve të shumtë.

Allahu i Lartësuar thotë:

“E kushdo që i bindet Allahut dhe të Dërguarit, të tillët do të jenë së bashku me ata që Allahu i shpërbleu: (me) Pejgamberët, të sinqertët, dëshmorët dhe të devotshmit. Eh, sa shokë të mirë janë ata!” (En-Nisa, 69)

Dhe ai që do të ketë shoqëri me ata të cilët i ka begatuar Allahu, prej Pejgamberëve, të sinqertëve (siddikin), dëshmorëve (shehidave) dhe të devotshmëve, atëherë nga çfarë frikësohen durimtarët që kërkojnë kënaqësinë e Allahut?!

Porse kjo kërkon nga robi të jetë largpamës, të ketë dije, të kërkojë rrugën e tyre, të durojë në këtë rrugë, dhe të përballojë mundimet që ia shkaktojnë kundërshtarët.

Pra durimtari në rrugën e Allahut, në fenë e vërtetë dhe në Sunet, do të përballet me mundime, me qortime dhe sharje. Ndoshta këto mund të arrijnë deri në ndëshkim, vrasje dhe internim, porse përderisa ai është në të vërtetën (hak), nuk i bën dëm kurthi i atyre që ngrenë kurthe, edhe në qoftë se dëmtohet në dunja, përfundimi i mirë do t‘i takojë atij. Përfundimi i mirë u takon të devotshmëve.

Akide-ja e pasuesve të Sunetit dhe Xhematit dhe shpjegimi i besimit në Allahun.

Akide-ja e pasuesve të Sunetit dhe Xhematit është: besimi në Allahun, në të Dërguarit e Tij, në Melaiket (engjëjt) e Tij, në Librat e Tij, në Ditën e Fundit, dhe në Caktimin e Allahut, qoftë i mirë apo i keq.

Këto baza (usul) i kundërshtoi ai që i kundërshtoi dhe devijoi kush devijoi nga shtatëdhjetë e dy grupet. Porse, pasuesit e të vërtetës (hakut) qëndrojnë të patundur në të vërtetën, pavarësisht se ballafaqohen me sprova dhe presione që ju vijnë nga ana e njerëzve, ata nuk kërkojnë ta ndërrojnë të vërtetën në të cilën janë.

Domethënia e besimit në Allahun.

Besimi në Allahun domethënë: besimi me bindje të plotë në veçimin e Allahut (me adhurim) me Teuhidin Rrububije, Uluhije dhe me Emrat dhe Cilësitë e Tij (Esma ue Sifat), dhe këtu përfshihen të tre-ja llojet e Teuhidit: Teuhidi Rrububije, Teuhidi Uluhije dhe Teuhidi Esma ue Sifat.

Lloji i parë: Teuhidi Rrububije.

Ky lloj është i ngulitur në natyrën e krijesave, pothuajse askush nga krijesat nuk e kundërshton këtë. Edhe Iblisi (shejtani) që është koka e kufrit (mosbesimit në Allahun) tha:

“Ai tha: Zoti im, për shkak se më devijove mua.” (El-Hixhr, 39)

(Iblisi) gjithashtu ka thënë:

“Pasha madhërinë Tënde, kam për t‘i devijuar prej rrugës së drejtë që të gjithë.” (Sad, 82)

Pra, Iblisi e pohoi Rrububijen e Allahut dhe u betua ne Krenarinë e Allahut. Po ashtu edhe kafirat e tjerë e pranojnë këtë (Rrububijen), sikurse është Ebu Xhehli, Ebu Lehebi dhe pasardhësit e tyre që janë prej prijësve të kufrit, të cilët e pranonin Teuhidin Rrububije megjithëse ishin në kufër dhe në devijim.

Allahu - Xhel-le ue 'Ala - thotë:

“Po nëse ti i pyet: Kush i krijoi ata? Ata do të thonë: Allahu.” (Ez-Zuhruf, 87)

Dhe thotë:

“Thuaj: ‘Në dorën e kujt është i tërë pushteti i çdo sendi, dhe Ai është që mbron (kë të dojë), ndërsa kundër Tij nuk ka asnjë mbrojtës; nëse jeni që e dini?’ Ata do të thonë: ‘Në Dorë të Allahut!” (El-Mu'minun, 88-89)

Dhe thotë:

“Thuaj: ‘Kush ju furnizon me ushqim nga qielli e toka, kush e ka në dorë të dëgjuarit e të shikuarit (tuaj), kush e nxjerr të gjallin nga i vdekuri e kush e nxjerr të vdekurin nga i gjalli, kush rregullon çdo çështje?’ Ata do të thonë: Allahu.” (Junus, 31)

Pra, ata i pranojnë të gjitha këto, madje kur gjendeshin në vështirësi i luteshin me sinqeritet vetëm Allahut, sepse e dinin se askush nuk i shpëtonte nga vështirësitë përveç Allahut - Subhanehu ue Te‘Ala -, dhe se të adhuruarit dhe idhujt e tyre ishin të paaftë që t‘i shpëtonin prej shkatërrimit.

Allahu i Lartësuar thotë:

“E kur ju kap juve paniku (frika) në det, i humbni (nga kujtesa) ata që i lutni, u mbetet vetëm Ai (Allahu), mirëpo pasi që Ai t‘ju shpëtojë e të arrini në tokë, ia ktheni shpinën. Dhe njeriu është mosmirënjohës.” (El-Isra, 67)

Ai që e beson vetëm këtë lloj të Teuhidit, nuk futet në Islam dhe nuk shpëton prej Zjarrit, p.sh: kufarët e pranuan Teuhidin Rrububije porse kjo nuk i futi ata në Islam, dhe Allahu i quajti ata politeistë dhe kafira dhe gjykoi mbi ta se do të jenë përgjithmonë në zjarr, edhe pse ata e pranojnë Teuhidin Rrububije.

Në këtë aspekt, disa autorë të cilët shkruajnë, gabojnë në lëmin e besimit - sipas rrugës së filozofëve - kur e shpjegojnë Teuhidin duke thënë se ai është pohim për ekzistencën e Allahut dhe që Ai është Krijuesi, Furnizuesi, etj.

Ne u themi atyre: kjo nuk është Akide-ja me të cilën Allahu i dërgoi Pejgamberët, sepse kafirat dhe politeistët, madje edhe Iblisi, e pranojnë Teuhidin Rrububije.

Pra, të gjithë e pranojnë dhe e pohojnë këtë lloj të Teuhidit. Kështu që, të Dërguarit nuk erdhën për të kërkuar nga njerëzit që të pohojnë se Allahu është Krijuesi, Furnizuesi, Ai që jep jetë, Ai që jep vdekje, sepse kjo nuk mjafton dhe nuk të shpëton nga Dënimi i Allahut.

Lloji i dytë: Teuhidi Uluhije.

Ky është Teuhidi i adhurimit, Teuhidi i dëshirës dhe i qëllimit. Ky lloj i Teuhidit është pikënisja dhe pika e armiqësisë në mes të Dërguarve dhe popujve të tyre. Çdo i Dërguar ka ardhur dhe i ka kumtuar popullit të tij:

“O populli im! Adhuroni Allahun, ju nuk keni ndonjë të adhuruar tjetër me të drejtë përveç Tij.”

Dhe nuk u thoshte: O populli im! Allahu është Zoti juaj - sepse ata e pranonin këtë - porse ata (të Dërguarit) kërkonin prej tyre që të adhuronin Zotin, për të cilin ata e dëshmuan Rrububijen e Tij, dhe se Ai është Krijuesi i Vetëm, Furnizuesi i Vetëm, Sistemuesi i Vetëm i çështjeve. Pra, u kërkonin atyre që ta veçonin Allahun me adhurim, sikurse e veçuan Atë për krijimin dhe sistemimin (e universit). Pra të Dërguarit argumentoheshin kundër tyre me atë që vetë politeistët e pohuan.

Kurani Fisnik përmend Teuhidin Rrububije duke u argumentuar me të kundër kufarëve (pabesimtarëve) dhe duke u kërkuar atyre atë që e kanë detyrë. Pra, përderisa ju o kufarë, vazhdoni ta pohoni që Allahu është Krijuesi i Vetëm dhe Furnizuesi i Vetëm, i Cili ju shpëton prej rreziqeve dhe vështirësive, atëherë përse e barazoni Atë me të tjerë që nuk krijojnë, nuk furnizojnë, që nuk kanë në dorë asgjë, e as nuk i drejtojnë krijesat?!

“A është Ai që krijon njësoj, sikurse ai që nuk krijon? A nuk po mendoni?” (En-Nahl,17)

Pra, Teuhidi Uluhije është ai në të cilin kanë thirrur të Dërguarit, dhe këtë (lloj të Teuhidit) kërkuan nga populli i tyre dhe deri më sot vazhdon lufta midis njerëzve të Teuhidit dhe njerëzve të devijuar për këtë lloj të Teuhidit. Njerëzit e Akides së shëndoshë kërkojnë prej atij që ka devijuar nga Teuhidi Uluhije dhe është kthyer në fenë e politeistëve, duke adhuruar varret, tyrbet, ata që shenjtërojnë njerëzit dhe u atribuojnë atyre cilësi të Rrububijes, njerëzit e Teuhidit kërkojnë prej këtyre që të

kthehen në besimin e shëndoshë, dhe ta veçojnë Allahun me adhurim, ta braktisin këtë gjë të rrezikshme në të cilën bazohen, sepse kjo është feja e kohës së injorancës.

Madje kjo fe është më e keqe se ajo e kohës së injorancës, sepse njerëzit e injorancës e adhuronin Allahun me sinqeritet kur ishin në raste vështirësie, ndërsa i bënin shirk kur ishin në rehati.

Ndërsa shirku i njerëzve të devijuar është i vazhdueshëm, si në rehati ashtu edhe në raste vështirësie, madje në raste vështirësie shirku i tyre është më i madh, sepse nëse atyre u vështirësohet ndonjë çështje, i dëgjon ata duke kërkuar ndihmë (medet, derman) prej njerëzve të mirë, prej të varrosurve dhe të vdekurve.

Ndërsa politeistët, nëse i kaplonte ndonjë e keqe, ata i luteshin Allahut - ‘Azze ue Xhel-le - sinqerisht, duke mos i bërë shirk.

Ky pra, është lloji i dytë prej llojeve të Teuhidit, dhe këtë lloj të Teuhidit kërkuan të Dërguarit nga të gjithë popujt, që ta bënin adhurimin të sinqertë vetëm për Allahun - ‘Azze ue Xhel-le.

Për këtë lloj të Teuhidit ndodhën zënkat dhe për këtë i luftoi politeistët i Dërguari i Allahut në mënyrë që ta braktisnin shirkun.

Ky është kuptimi i dëshmisë “La ilahe il-lAllah”, sepse “ilah” domethënë: i adhuruar. Pra nga dëshmia “La ilahe il-lAllah”, kuptojmë se: nuk ka të adhuruar tjetër me të drejtë përveç Allahut - Subhanehu ue Te‘Ala.

Nuk është kuptimi i fjalës “ilah” siç thonë disa njerëz të devijuar, të cilët thonë se kuptimi i saj është: i aftë për të shpikur dhe për të krijuar.

Përkundrazi “ilah” domethënë i adhuruar, që rrjedh nga “elihe”, “jeluhu” që do të thotë: dashuroj dhe adhuroj.

Lloji i tretë: Teuhidi i Emrave dhe Cilësive.

Kuptimi i Teuhidit të Emrave dhe Cilësive

Kuptimi i këtij lloji të Teuhidit është që ne t‘i atribuojmë Allahut - ‘Azze ue Xhel-le - atë që Ai i ka atribuuar Vetes së Tij, si dhe atë që i Dërguari i Tij - sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem -, i ka atribuuar Atij, e që janë Emrat dhe Cilësitë.

Të mohojmë për Allahun atë që Ai e ka mohuar për Veten e Tij, dhe atë që e ka mohuar i Dërguari i Tij - sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem -, e që janë mangësitë dhe të metat.

I pohojmë Emrat dhe Cilësitë e Tij pa i ndryshuar, pa i mohuar, pa i interpretuar dhe pa i shëmbëllyer ato, për shkak të Fjalës të Lartësuarit:

“Asgjë nuk i përngjan Atij; Ai është Dëgjuesi, Shikuesi.” (Esh-Shura,11)

Dhe Fjalës të Lartësuarit: “Pra, mos përngjasoni askënd me Allahun! Allahu i di të gjitha e ju nuk dini.” (En-Nahl, 74)

Dhe ajo që ka ardhur në Ajetin Kursij (Ajeti 255 në suren el-Bekare), në suren Ikhlas, në shumicën e sureve Mekase përmenden Emrat dhe Cilësitë e Allahut, si dhe përmenden në suret Medinase, madje në shumicën e Kuranit.

Ajetet e Kuranit Fisnik janë plot me përmendjen e Emrave dhe Cilësive të Allahut.

Shumë nga ajetet e Kuranit nuk mbeten pa i përmendur Emrat dhe Cilësitë e Allahut. Në krye të çdo sure qëndron: “Bismilahi Rrahmani Rrahijm.”

Kuptimi i saj është: pohimi i Emrit të Allahut dhe pohimi se Ai është i Gjithëmëshirshëm dhe Mëshirues, si dhe Cilësi të tjera prej Cilësive të Allahut -‘Azze ue Xhel-le.

Allahu -Xhel-le ue 'Ala - i atribuoi Vetes së Tij Cilësi dhe e ka emërtuar Veten e Tij me Emra.

Kështu që, është detyrë për ne që t‘i pohojmë dhe t‘i besojmë ato që kanë ardhur në Librin e Allahut, dhe të mos ndërhyjmë me mendjet tona, e të mos i interpretojmë sipas mendjes dhe kuptimit tonë, të mos gjykojmë mbi Allahun - Subhanehu ue Te‘Ala - sepse Allahu është më i Ditur se të tjerët për Veten e Tij.

Allahu -Xhel-le ue 'Ala - thotë:

“Ai (Allahu) e di çfarë u ndodh atyre (krijesave të Tij) në këtë botë dhe çfarë do t‘u ndodhë atyre (në Jetën e Fundit) dhe ata kurrë nuk do të përfshijnë gjë nga Dija e Tij.” (Ta-Ha, 110)

Dhe thotë Allahu -Xhel-le ue 'Ala -:

“Allahu është Një, nuk ka të adhuruar tjetër me të drejtë përveç Atij. Ai është Mbikëqyrës i Përhershëm dhe i Përjetshëm. Atë nuk e kap as kotja e as gjumi, gjithçka ka në qiej dhe në tokë është vetëm e Tij. Kush mund të ndërmjetësojë tek Ai, përveç se me lejen e Tij, e di të tashmen që është pranë tyre dhe të ardhmen, nga ajo që Ai di, tjerët dinë vetëm aq sa Ai ka dëshiruar.” (El-Bekare, 255)

Pra, Allahu - ‘Azze ue Xhel-le - na ndaloi nga sjellja e shembujve për Të, dhe na ndaloi që të marrim krahas Tij ortakë, ndihmës dhe të ngjashëm me Të, sepse Allahu nuk ka të ngjashëm, nuk ka si shembulli i Tij, nuk ka shokë dhe nuk ka të barabartë. Ai është i Pastër nga çdo mangësi dhe e metë dhe është i Lartësuar nga ajo që i shoqërojnë.

Allahu - Xhel-le ue 'Ala - na urdhëroi që t‘i lutemi Atij me Emrat dhe Cilësitë e Tij.

Thotë i Lartësuari:

“Allahu ka Emrat më të mirë, andaj thirreni Atë me ato (Emra) dhe lërini ata që bëjnë shtrembërime me Emrat e Tij. Ata kanë për t‘u shpërblyer (me dënim) për veprimet e tyre.” (El-'Araf, 180)

Pra, Ai - Subhanehu ue Te‘Ala - na sqaroi neve këto që vijojnë:

E para: i atribuoi Vetes së Tij Emra, “Allahu ka Emrat më të mirë.”

E dyta: i cilësoi ato se janë të mira. Kështu që, çdo Emër i Allahut është i mirë.

E treta: na urdhëroi neve që ta lusim Atë me këto Emra.

E katërta: na ndaloi neve prej ilhad-it (shmangies nga e vërteta që përmbajnë këto Emra). Kuptimi i ilhad-it është: shmangie.

Ndërsa ilhad-i në Emrat e Allahut është devijimi i tyre nga kuptimi që ato argumentojnë, duke i ndryshuar dhe duke i interpretuar në kuptime të cilat ato nuk i përmbajnë dhe Allahu - Subhanehu ue Te‘Ala - nuk e ka dashur atë kuptim, sikurse veprojnë Xhehmijet, M‘utezilit dhe ata që ecin në gjurmët e këtyre prej grupeve të devijuara.

Ndërsa pasuesit e Sunetit dhe Xhematit janë në rrugë të drejtë në këtë çështje si dhe në të gjitha çështjet e fesë tyre - të gjitha falenderimet dhe lavdërimet i takojnë Allahut - ndërsa lëmin e besimit e veçojnë duke i kushtuar më shumë rëndësi dhe përkujdesje, sepse devijimi në besim është devijim i madh, dhe gabimi në besim është i madh dhe është rrëshqitje dhe devijim i kuptimeve.

Gabimi në besim nuk është si gabimi në lëmit (fushat) e tjera, sepse ai i cili gabon në besim kihet frikë për të nga kufri, devijimi i rëndë dhe humbja e largët.

Ndërsa ai që gabon në lëmit e tjera (përveç akides), atëherë gabimi i tij është më i vogël edhe pse gabimi nuk lejohet në asnjë çështje të fesë, dhe nuk i lejohet njeriut që të qëndrojë në gabim apo të pasojë verbërisht dikë që ka gabuar, porse disa gabime janë më të rënda se disa të tjera.

Gabimi në besim është gabimi më i rëndë, dhe devijimi në besim është devijimi më i rëndë, sepse gabimi në besim nuk kompensohet, ndërsa gabimi në lëmit e tjera është nën Mëshirën e Allahut.

“Është e vërtetë se Allahu nuk fal (mëkatin) t‘i bëhet Atij shok, e pos këtij (mëkati), të tjerat i fal atij që dëshiron. Ai që i përshkruan shok Allahut, ai ka humbur dhe ka bërë një largim të madh (prej të vërtetës).” (En-Nisa,116)

Dhe në një ajet tjetër: “Kush i përshkruan Allahut shok, ai ka trilluar një mëkat të madh.” (En-Nisa, 48)

Besimi në bazat e tjera të fesë.

Për sa i përket besimit në bazat e tjera të fesë, të cilat janë: besimi në Melaiket, Librat, të Dërguarit, në Ditën e Fundit dhe në Kaderin qoftë e mirë apo e keqe, të gjitha këto pasojnë besimin në Allahun -‘Azze ue Xhel-le - dhe të gjitha këto degëzohen nga besimi në Allahun - Subhanehu ue Te‘Ala -, sepse Ai na tregoi neve për ekzistencën e melaikeve dhe na tregoi ne për të fshehtat që kanë kaluar, për dërgimin e të Dërguarve, dhe na tregoi për Ditën e Fundit dhe çfarë do ketë në të.

Kështu që, ne jemi të obliguar ta besojmë këtë dhe shumica e tyre janë pjesë e besimit në të fshehtën.

Ne besojmë në Allahun dhe besojmë në engjëjt e Tij, dhe kjo është prej besimit më të madh në të fshehtën (gajb).

Gjithashtu besojmë te të Dërguarit edhe pse nuk i kemi parë ata, porse ne besojmë tek ata sepse na ka treguar Allahu -‘Azze ue Xhel-le - që Ai ka dërguar të Dërguar, përgëzues dhe paralajmërues. I pari i tyre ishte Nuhu dhe i fundit ishte Muhamedi - sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem.

Besojmë në engjëjt edhe pse nuk i shikojmë ata, porse ne besojmë sepse na ka treguar Allahu - Subhanehu ue Te‘Ala - dhe na ka treguar i dërguari i Tij - sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem.

Besojmë në Ditën e Fundit edhe pse ajo nuk ka ardhur akoma, porse ne për këtë mbështetemi në haberin e Allahut dhe haberin e të Dërguarit të Tij - sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem -, dhe ky është besimi i saktë.

Besimi në Kader.

Gradat e besimit në Kader.

Gjithashtu besojmë në Kader qoftë e mirë apo e keqe, dhe besimi në Kader përmban katër grada.

Grada e parë: besimi që Allahu ka ditur çfarë ekzistonte dhe çfarë do të ekzistojë, Atij nuk i fshihet asgjë në tokë e as në qiej, dhe nuk i fshihet asgjë prej të fshehtave të kaluara apo të ardhshme, të gjitha këto në Dijen e Allahut - ‘Azze ue Xhel-le - janë njësoj.

Grada e dytë: besimi që Allahu shkroi çdo gjë në Leuhi Mahfudh, në të cilin ka shkruar fatet e çdo gjëje, sikurse qëndron në hadith:

“Gjëja e parë që krijoi Allahu ishte lapsi, dhe i tha atij: shkruaj! Tha (lapsi): çfarë të shkruaj? Tha (Allahu): shkruaj çdo gjë që do të ekzistojë deri në Ditën e Kijametit.” (Suneni i Tirmidhiut, “Kitabul-Kader” (2155), Suneni i Ebi Daudit, “Kitabu-Sunneh” (4700))

Pra, ne besojmë se çdo gjë që ndodh dhe çdo gjë që zhvillohet, Allahu e ka ditur atë, dhe besojmë që Allahu - Subhanehu ue Te‘Ala - e ka shkruar atë në Leuhi-Mahfudh, sikurse qëndron në Fjalën e Tij të Lartësuarit:

“Nuk ndodh asnjë fatkeqësi në tokë e as në trupin tuaj, e që të mos jetë në shënime (libër - Leuhi Mahfudh) para se të ndodhë ajo, e kjo për Allahun është lehtë.” (El-Hadid, 22)

Pra, çdo gjë është e shkruar në Leuhi Mahfudh, asgjë nuk mungon nga ai (Leuhi Mahfudh), fatet e krijesave, e shkruara e kaderit në Leuhi Mahfudh i ka paraprirë krijimit të qiejve dhe tokës me pesëdhjetë mijë vjet, sikurse ka ardhur në hadith të vërtetë nga i Dërguari - sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem -, pra nuk ka asgjë veçse është e regjistruar në Leuhi Mahfudh, sikurse thotë i Lartësuari:

“Te Ne është edhe Libri që ruan çdo gjë.” (Kaf, 4)

Grada e tretë: të besojmë në Dëshirën gjithëpërfshirëse të Allahut dhe në Vullnetin e Tij për çdo gjë, dhe që nëse Allahu do që të ndodhë diçka në gjithësi, ajo do të ndodhë patjetër, dhe nuk ndodh ndonjë gjë në gjithësi përveç se me Dëshirën, Vullnetin dhe drejtimin e Allahut - Subhanehu ue Te‘Ala.

Grada e katërt: dhe kjo është e fundit, që të besojmë se Allahu - Subhanehu ue Te‘Ala - ka krijuar gjithçka.

“Allahu është Krijues i çdo sendi dhe Ai është Mbikëqyrës ndaj çdo gjëje.” (Ez-Zumer, 62)

Çdo gjë që është në gjithësi, qoftë në të shkuarën apo në të ardhmen, ajo është prej krijimit të Allahut - Subhanehu ue Te‘Ala -, dhe se askush nuk krijon ndonjë gjë, dhe askush përveç Allahut nuk krijon diçka në këtë gjithësi.

Mos dalja e dëshirës së njeriut nga Dëshira e Allahut -'Azze ue Xhel-le.

Dhe kjo nuk pengon që njeriu të ketë dëshirë dhe vullnet, të ketë zgjedhje dhe veprim, të ketë fuqi me të cilën është i aftë për të kryer diçka dhe për ta lënë atë, dhe me atë fuqi ai ka aftësi që të zgjedhë midis të mirës dhe të keqes.

Pra, njeriu me dëshirën e tij bën gjëra të hajrit, gjëra të mira dhe nënshtrimin ndaj Allahut, dhe me dëshirën e tij ai e braktis bindjen ndaj Allahut dhe detyrimet ndaj Tij, dhe me dëshirën e tij njeriu bën gjynahe, të këqija dhe kundërshton, e ai do të merret në llogari për dëshirën dhe veprimin e tij, porse dëshira dhe vullneti i tij nuk dalin prej dëshirës së Allahut - ‘Azze ue Xhel-le.

Sikurse thotë i Lartësuari:

“Po ju nuk mundeni, por vetëm nëse dëshiron Allahu, Zoti i botëve!” (Et-Tekuir, 29)

Pra, (Allahu) pohoi që robi ka dëshirë, porse Ai e lidhi atë me Dëshirën e Tij - Subhanehu ue Te‘Ala.

Prandaj kur ai burri i tha të dërguarit të Allahut - sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem -:

“Atë që do Allahu dhe atë që do ti. Tha (Pejgamberi - sal-lAllahu alejhi ue sel-lem -): “A më bëre mua të barabartë me Allahun? Thuaj: Atë që do Allahu, pastaj ti” ose thuaj: Atë që do Allahu i Vetëm.” (Ibën Maxheh, “El-Kefaraat” (2117), Ahmedi (1/214))

Komentimi i disa grupacioneve për Kaderin.

Në shpjegimin e kaderit kanë devijuar disa grupe, prej tyre:

Grupi i parë: Xhehmijet dhe Xhebrijet, të cilët thonë se robi është i detyruar në veprimet e tij, ai nuk ka zgjedhje, nuk ka aftësi, nuk ka dëshirë, porse ai është sikur pupla me erën, dhe sikur gjethja e pemës të cilën e lëvizin erërat pa dëshirën dhe zgjedhjen e saj, kjo është fjala e Xhebrijeve Xhehmije, etj.

Grupi i dytë: M'utezilitë të cilët janë në kundërshtim me grupin e parë.

Ata thonë: vërtet çdo njeri i krijon vetë veprat e tij, pa dëshirën dhe pa drejtimin e Allahut, porse njeriu është ai që vepron diçka me dëshirën dhe me fuqinë e tij të pavarur dhe pa pasur lidhje me dëshirën e Allahut.

Madje, disa prej tyre shkuan në ekstrem dhe thanë: Allahu nuk i di gjërat para se ato të ekzistojnë, porse njeriu është ai i cili i bën veprat pa dijen dhe caktimin e Allahut, prandaj ata thonë: çështjet janë “Unuf - gjërat ndodhin pa dijen dhe caktimin e Allahut.”

Këta janë M'utezilitë ekstremistë dhe quhen ndryshe Kaderitë mohuesë. Grupi i parë quhen Xhebrije ndërsa këta quhen Kaderitë Mohuesë.

Grupi i parë e pranojnë kaderin, porse ata shkuan në ekstrem duke i mohuar robit dëshirën, ndërsa grupi i dytë të cilët janë M'utezilitë, janë në kundërshtim me grupin e parë, këta shkuan në ekstrem në lidhje me dëshirën e robit, dhe pohimin e dëshirës së robit saqë mohuan Dëshirën dhe Vullnetin e Allahut, dhe që të dyja këto grupe janë të devijuara dhe kanë bërë një gabim të tmerrshëm.

Mesatarja e pasuesve të Sunetit dhe xhematit në lidhje me besimin në Kader, ndërsa Kaderitë meritojnë të urrehen dhe të qortohen.

Pasuesit e Sunetit dhe xhematit ndoqën rrugën e mesme duke i pohuar robit aftësi, zgjedhje dhe dëshirë, porse këto pasojnë Dëshirën, Fuqinë dhe Vullnetin e Allahut - Xhel-le ue 'Ala -, dhe se askush nuk mund të bëjë diçka përveçse me Dëshirën dhe Vullnetin e Allahut.

Kaderitë meritojnë të urrehen dhe të qortohen. Kaderive iu thuhet se janë Mexhusët e këtij umeti. Përse? Sepse ata pohojnë se ka krijues të tjerë me Allahun, ku thonë: “Vërtet çdo njeri krijon veprat e tij duke qenë i pavarur (nga Allahu),” dhe me këtë devijuan, e merituan të urrehen dhe të qortohen nga njerëzit e të vërtetës, sepse ata bënë pështjellime në këtë bazë madhështore, që është besimi në kader.

Besimi në kader është prej bazave të besimit (imanit)

Besimi në kader është prej bazave të besimit, sikurse ka ardhur në hadithin e Xhibrilit që i tha të Dërguarit - sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem -:

“Më trego për besimin, tha: Besimi është të besosh Allahun, Engjëjt e Tij, Librat e Tij, të Dërguarit e Tij, Ditën e Fundit, dhe të besosh në Kader, qoftë e mirë apo e keqe.” (Bukhariu, “Tefsirul-Kuran” (4499), Muslimi, “El-Iman” (10), Nesaiu, “El-Imanu ue Sherai’uhu” (4991), Ibën Maxheh, “El-Mukaddimeh” (64), Ahmedi (2/426))

Dhe Fjala e të Lartësuarit:

“Ne çdo send e kemi krijuar me Kader.” (El-Kamer, 49)

Dhe në hadith:

“Përpiqu për atë që të bën dobi dhe kërkoji ndihmë Allahut, e nëse të godet ndonjë gjë, mos thuaj: sikur unë të kisha bërë kështu do të ishte kështu, porse thuaj Allahu e ka caktuar dhe Ai bën çfarë të dojë, sepse fjala ‘sikur’ i hap rrugën shejtanit.”

Hadithet dhe tekstet për këtë janë të shumta, dhe kjo bazë është e mirënjohur. Dhe e vërteta në lidhje me këtë (bazë) është e qartë dhe për këtë falenderimi i takon Allahut, besimi i pasuesve të Sunetit dhe Xhematit në lidhje me këtë bazë është i qartë, dhe është i ndërtuar mbi çfarë ka ardhur në Kuran dhe Sunet, ndërsa ai që devijon nga kjo bazë, atëherë ai ka sjellë diçka nga vetja e tij apo nga epshi i tij dhe i kthen shpinën Kuranit dhe Sunetit.

Kështu pra, kushdo që përpiqet të dalë nga të argumentuarit me Kuran dhe Sunet, ai do të bie në devijim, sikurse Thotë i Lartësuari:

“Dhe se kjo është rruga (feja) Ime e drejtë (që e caktova për ju), pra përmbajuni kësaj, e mos ndiqni rrugë të tjera e t‘ju ndajnë nga rruga e Tij.” (El-En'am, 153)

Përmbyllje.

Ky është shkurtimisht besimi i Selefëve të devotshëm, dhe i pasuesve të Sunetit dhe Xhematit. Allahu na bëftë prej tyre neve dhe juve, me begatinë dhe mirësinë e Tij, dhe na furnizoftë me kapjen pas së vërtetës duke u përqendruar dhe duruar në të (vërtetën) deri në ditën që do ta takojmë Atë (Allahun).

Pra, kapja pas besimit të pasuesve të Sunetit dhe Xhematit bëhet me dije të qartë dhe në udhëzim, dhe zemra e tij të jetë e qetë dhe e patundur, sepse ai jeton duke u bazuar në Kuran dhe Sunet, dhe jeton në argument të qartë duke u mjaftuar me të Dërguarin e Allahut - sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem - dhe shokët e tij.

Pra, kështu ai është i qetë dhe i vendosur në çështjet e fesë tij. Atij do i jepen mirësi, vendosmëri, dhe privilegje madhështore që nuk i arrijnë dot të devijuarit, të cilët gjithmonë janë në ankth dhe shqetësim që i shoqëron ngado ku shkojnë, dhe ngado që pushojnë.

Ndërsa pasuesit e Sunetit dhe Xhematit janë të patundur në të vërtetën, nuk lëkunden as nuk luhaten, dhe nuk shfaqen tek ata epshe, mendime dhe kundërshtime, sepse metodologjia e tyre është një e vetme, rruga e tyre është një e vetme dhe argumenti i tyre është një i vetëm.

Për ata që janë të kapur pas besimit (akides) së pasuesve të Sunetit dhe Xhematit, Allahu ka përgatitur prej nderimeve dhe Xheneteve dhe përjetësi në mirësi, në banesën e cila nuk shuhet dhe nuk zhduket kurrë, sikurse Thotë i Lartësuari:

“Nëse u vjen nga Unë udhëzim (libër e pejgamber) kush i përmbahet udhëzimit Tim, ai nuk ka për të humbur (në dunja) e as nuk ka për të dështuar (në jetën tjetër).” (Ta-Ha, 123)

Ibën Abbasi - radijAllahu ‘anhuma - thotë:

“Allahu e ka garantuar atë që e lexon Kuranin dhe punon me të, që mos të devijojë në dunja dhe mos të dënohet në botën tjetër.”

I Lartësuari thotë:

“Ata që besuan dhe besimin e tyre nuk e ngatërruan me besim të kotë, atyre u takon të jenë të sigurtë dhe ata janë në rrugë të drejtë.” (El-En'am, 82)

Ata do të kenë siguri në botën tjetër prej dënimit, dhe do të kenë udhëzim në dunja që mos të devijojnë.

Pra, ata në dunja, do të jenë të udhëzuar e nuk do të jenë të devijuar e as që devijojnë të tjerët, ndërsa në botën tjetër ata do të kenë siguri.

Në ditën që njerëzit do të frikësohen, në ditën që njerëzit do të tmerrohen, njerëzit e të vërtetës (hakut) do të jenë të sigurt, sikurse thotë i Lartësuari:

“Ata nuk do t‘i shqetësojë ajo frika e madhe (fryja e surit), dhe do t‘i presin engjëjt (duke i uruar): “Kjo është dita juaj që ju premtohej.” (El-Enbija, 103)

“E, s‘ka dyshim se ata që thanë: “Allahu është Zoti ynë”, dhe ishin të paluhatshëm, atyre u vijnë engjëjt (në prag të vdekjes dhe u thonë): mos u frikësoni, e as mos u pikëlloni, keni myzhde xhennetin që u premtohej. (U thonë) Ne kujdesemi për ju, si në jetën e kësaj bote, ashtu edhe në botën tjetër, ku do të keni atë që dëshironi dhe gjithçka kërkoni. Pritje e nderuar prej Atij që fal mëkatet dhe që është Mëshirues!” (Fusilet, 30-32)

Këto janë gjurmët e besimit të shëndoshë në dunja dhe në ahiret.

Sikurse thotë i Lartësuari:

“Kush bën vepër të mirë, qoftë mashkull ose femër, e duke qenë besimtar, Ne do t‘i japim atij një jetë të mirë (në këtë botë), dhe (në botën tjetër) do t‘u japim shpërblimin më të mirë për veprat e tyre.” (En-Nahl, 97)

Këto janë siguri nga Allahu - Subhanehu ue Te‘Ala -, për pasuesit e Sunetit dhe Xhematit, për njerëzit e të vërtetës, për shkak se ata janë në mirësi në këtë botë dhe në botën tjetër.

Allahu na bëftë neve dhe juve prej tyre me mirësinë dhe bujarinë e Tij.

E lusim Atë - Subhanehu ue Te‘Ala - që të na e tregojë të vërtetën si të vërtetë dhe të na furnizojë me pasimin e saj, dhe të na e tregojë të kotën si të kotë dhe të na mundësojë që t‘i largohemi asaj.

Me kaq po e përfundoj dhe e lus Allahun të më fali mua, juve dhe të gjithë Muslimanët.

Lëvdata dhe shpëtim i Allahut është mbi të dërguarin tonë Muhamedin, familjen dhe të gjithë shokët e tij.

0 notes