ephaix18

[ephaix18]

KALUSUGAN NG KAISIPAN

Halos dalawang taon na mula ng magsimula ang pandemiya na patuloy pa rin natin nararanasan ngayon. Dahil sa pandemiya na dala ng Covid-19, lahat tayo ay matatagpuan sa mga kaniya-kaniyang bahay at sa loob nito pinagpatuloy ang mga sarili nating buhay.

 Ang mga paglalakbay papuntang trabaho ay napalitan ng pagbubukas ng mga kompyuter at laptop. Ang mga silid aralan at libro ay napalitan ng selpon at iba't ibang uri ng gadyet na ginagamit ng mga guro at mga mag-aaral bilang mga platapormang pang-edukasyon. Dahil sa biglaang pagbabago sa buong mundo malaki ang naging epekto nito sa mga kaisipan natin. Ang ating pisikal na kalusugan ay importante at dapat natin alagaan ngunit marami sa atin na nalilimutan o kaya'y isinasawalang bahala ang kalusugan ng kanyang kaisipan. 

Kalusugan ng ating isipan ay mapapanatili sa pamamagitan ng mga paraan na sumusunod:

 SAPAT NA TULOG

- Ang pagkakaroon ng sapat na tulog ay ang pangunahing paraan upang mapanatiling malusog ang ating kaisipan. Sapagkat, ang tulog ay pahinga at dahil araw-araw ay ginagamit natin ang ating kaisipan nararapat lamang na may sapat na oras tayo para ipahinga ito. 

Ayon sa aking pagsasaliksik mayroon iba't ibang oras ng tulog na nararapat depende sa edad ng tao. Mas mahaba ang kailangan na tulog ng mga bata kumpara sa mga matatanda. 

Ang mga bata na may edad tatlo hanggang limang taong gulang ay inirerekomenda na magkaroon ng sampu hanggang labing tatlong oras na tulog. Habang ang mga anim hanggang labintatlong gulang ay kailangan ng siyam hanggang labing-isang oras na tulog.

 Ang mga teenager naman na edad labing-apat hanggang labimpito ay inirerekomenda na magkaroon ng walo hanggang sampung oras na tulog. Ang mga mas matanda na sumunod sa mga teenager ay pito hanggang siyam na oras na tulog ang kailangan 

TAMANG PAMAMAHALA NG ORAS

 -Kahit na lahat tayo ay matatagpuan sa mga sarili nating tahanan ay hindi ibig sabihin nito na wala o di kaya’y kaunti lamang ang mga gawain. Ang pagkakaroon ng magulong isip ay nakakapanghina ng loob at pisikal na katawan. Lalo na para sa mga magulang, guro, mag-aaral at mga nag- tatarbaho. 

Kaya naman importante na marunong tayo mamahala ng ating mga oras. Upang mas maging maayos ang ating isipan at maiwasan ang "burnout" o di kaya'y "stress". Ang paggawa ng mga listahan para sa mga gawain ay epektibo lalo na para sa mga mag-aaral dahil nga biglaan at hindi naman napaghandaan ang mga online classes lalo na sa bansa natin. Ang pagkakaroon ng maayos na listahan upang sundin ng mga kabataan ay nakakabawas sa gulo ng kanilang isipan.

LIBANGAN 

-Isang paraan pa upang mapanatiling maayos at malusog ang ating kaisipan ay ang pagkakaroon ng libangan. Ang mga halimbawa nito ay mga mobile at kompyuter games, pagpinta, pagguhit, paggawa ng mga DYI, panonood ng palabas at marami pa. Hindi naman masama na magkaroon ng ibang gawain bukod sa pag-aaral at pagtatarbaho ngunit siguraduhin lang na hindi ito sosobra at makakaapekto sa ibang gawain at responsibilidad natin. Ang pagkakaroon ng libangan ay mayroong napakalaki at magandang epekto na dala sa kalusugan ng ating kaisipan sapagkat binabawasan nito ang stress at nabibigyan tayo ng mga bagong ideya na maaring makatulong sa ating mga gawain.

 PAGPAPATINGIN 

-Upang mas magkaroon tayo ng kaalaman patungkol sa kalusugan ng ating kaisipan mainam na tayo ay magpatingin sa isang lehitimo at lisensyado na psychiatrist. Hindi kabaliwan ang ibig sabihin ng pagpapatingin. Ito ay parte ng ating kalusugan at ang utak natin ay malaking parte ng ating katawan kaya naman walang masama kung tuwing taon ay kahit isang beses man lang ay magpatingin tayo. Ang nirerekomenda na dalas ng pagpapatingin ay isang beses tuwing pagkatapos ng tatlong buwan. Marami sa atin na natatakot at nahihiya na magpatingin dahil maaring alam na natin na may dinaranas tayo na sakit at hindi maayos ang kalagayan natin o di kaya'y noong mga panahon na tayo'y humingi ng tulong at nagsalita ay hindi tayo pinansin. Ito ay mga senyales kung bakit mas nararapat tayo’y magpatingin sapagkat ang isang psychiatrist ang tunay na makakatulong sa atin upang bigyan ng sapat na atensyon at aruga ang mga karamdaman natin

MUSIKA

- Ang pakikinig o di kaya'y pagkanta at pagsulat ng musika ay napatunayan na mabisang nakakatulong sa kalusugan ng ating kaisipan. Hindi lamang ito pampatalino sapagkat ang musika ay isang daan upang ilabas ang ating mga iniisip at nararamdaman. Napapagaan nito ang ating pakiramdam at napapatalas nito ang ating memorya.

 Ayon sa aking karanasan bilang isang teenager at estudyante napaka epektibo nito. Ang musika sa akin ay hindi nawawala sapagkat ito ay karamay ko lalo na kapag hindi ko masabi ang mga iniisip at nararamdaman ko. Simula pagkabata ang lagi ko naiisip tuwing nakikinig ng musika ay hindi bali na kung mabulag o kaya'y mawalan ako ng pang amoy at panglasa basta ang wag lamang mawala ay ang aking pandinig. Kahit na anong oras at ginagawa ko ay nakikinig ako ng musika. 

Masaya, malungkot o galit man ako ay musika ang pampakalma ko. Napapagalitan pa nga ako madalas dahil nagpapatugtog ako kahit naliligo o naghuhugas ng plato ngunit kahit ganoon wag kayong titigil makinig. Ito ang mga prueba at dahilan kaya naman nirerekomenda ko na makinig kayo ng kahit anong musika na natitipuhan nyo para naman mabawasan o mailabas ang mga iniisip at nararamdaman ninyo.

Hindi madaling labanan ang mga negatibong bagay lalo na kapag ang sariling isipan na ang pinapanggalingan. Kahit anong edad o kahit ano man ang karanasan at trabaho mo sa buhay ang kalusugan ng iyong kaisipan ay hindi isang bagay na dapat pinapabayaan. Tunay na masakit at mahirap kapag ang mga negatibong bagay ay mismong nanggagaling na sa sariling kaisipan ngunit unti-untiin mo lamang na labanan at ikaw mismo ang mag-alaga sa sarili mo.

 Lalo na sa nararanasan at panahon natin ngayon. Ang pagkakaroon ng malusog at matibay na kalusugan ng kaisipan ay napaka importante dahil sa aking opinyon ang mga problema at ang pandemya na nararanasan natin ngayon ay isang pagsubok sa kalusugan ng ating kaisipan. 

Lagi mo tandaan na maging mabuti at maintindihin ka pagdating sa ibang tao sapagkat hindi mo alam kung ano ang kanyang dinaramdam at nararanasan ngunit wag mo din kalimutan ang tao na dapat mo pinaka intindihin at bigyan ng aruga. Siya ay ang tao na nakikita mo sa salamin, sa madaling salita ay ang iyong sarili.