#20-ste eeuws

[twafordizzy]

Jorge Semprun: 'Als de herinnering minder licht is geworden'

bron beeld: elsiglodetorreon.com In De grote reis vertelt de Spanjaard Jorge Semprun (1923-2011) over zijn gedwongen treinreis naar kamp Buchenwald tijdens de Tweede Wereldoorlog. We volgen de hoofdpersoon, die samengepakt met 120 anderen in een wagon door de Moezelvallei trekt. Het is de vierde nacht in de trein. Minitieus beschrijft Semprun wat er gebeurt die nacht. De nacht valt, de vierde…

[twafordizzy]

Lucio Fontana maakte van niks, iets

De Argentijns-Italiaanse kunstenaar Lucio Fontana (1899-1968) was een van de meest invloedrijke kunstenaars van na de Tweede Wereldoorlog. Sinds 1945 beschouwde hij de reële ruimte als onderdeel van zijn monochrome werken. Dat deed hij door er gaten in te snijden (Ambiente Spaziale). Daarover zei hij: “Saai wordt het niet, het gebaar laat zich herhalen, als een kus of een boterham met kaas.” In…

[twafordizzy]

La Jument: standvastige en fotogenieke vuurtoren

La Jument: standvastige en fotogenieke vuurtoren

foto: Jean Guichard Dwars door het geraas van de storm hoorde Théo Malgorn het geluid van een propeller toen hij in het lichthuis was. Uit nieuwsgierigheid liep hij naar beneden. Toen hij de deur opendeed, zag hij een helikopter boven de woeste golven van de Mer d’Iroise cirkelen. Fotograaf Jean Guichard keek vanuit de lucht toe hoe de golven van de Atlantische Oceaan onophoudelijk tegen La…

[twafordizzy]

Alba de Céspedes pent in een verboden schrift

bron beeld: msn.com Schrijfster Alba de Céspedes werd in 1911 geboren uit een Cubaanse vader en een Italiaanse moeder. Haar geboorteplaats: Rome. Haar eerste roman werd verboden vanwege de al te zelfstandige vrouwelijke personages. Tijdens de oorlog zat ze in het actieve verzet en werd twee keer gevangen genomen. Daarna werkte ze als journaliste bij radio en tv; schreef ze proza en poëzie en…

[twafordizzy]

Robert Graves: Strooptaart?

bron beeld: thefamouspeople.com Hieronder fragmenten uit het korte verhaal Strooptaart van schrijver Robert Graves (1895-1985). Graves was goed voor zo’n 140 werken waarvan de historische roman I, Claudius zijn bekendste is. Graves vond zichzelf meer dichter dan schrijver. Het nieuws reisde van groep naar groep langs het perron van Victoria Station en maakte bijna evenveel indruk op onze ouders…

[twafordizzy]

Tove Ditlevsen kruipt in het hoofd

bron beeld: satisfiction.eu De Deense schrijfster Tove Ditlevsen (1917-1976) was een invloedrijke stem in de Deense literatuur: een buitenbeentje die toch door veel lezers werd gewaardeerd. Inmiddels heeft ze ook een internationale schare fans achter haar werk gekregen. Het Nederlandse Das Mag geeft veel van haar werk uit en dat trok mijn aandacht. In het korte verhaal De dolk kruipen we in het…

[twafordizzy]

Richard Ernst Eurich schilderde de Tweede Wereldoorlog

De Britse schilder Richard Ernst Eurich (1903-1992) werd geboren in Bradford, studeerde aan de Slade School London, waar een van zijn rapporten meldde: “Deze student wordt beïnvloed door schilders die niet lang genoeg dood zijn geweest om respectabel te zijn.” Desondanks werd hij voor het grootste deel van zijn loopbaan gezien als een ietwat conservatieve figuur, gespecialiseerd in sfeervolle…

[twafordizzy]

Annie MG Schmidt holt achter tante Jozien aan

bron beeld: pinterest.com Tante Jozien Nu is tante Jozien dood. Wat is er van haar overgebleven? Stof en dat is nu zo jammer, want ze was de grootste vijand van stof. Ze had drie aapjes op haar étagère: Zie geen kwaad, hoor geen kwaad, spreek geen kwaad. Viermaal per dag stofte zij ze af en ik moet zeggen, tante Jozien zag en hoorde en sprak niet veel kwaad. Ze zag stof, ze hoorde het nonnenkoor…

[twafordizzy]

Ingrid Jonker Dicht op een Korreltje Zand

bron beeld: africultures.com Korreltje zand Korreltje korreltje zand / steentje gerold in mijn hand / steentje gestopt in mijn zak / wordt korreltje klein en plat Zonnetje groot in het blauw / ik maak ‘n echt oogje van jou / schijn in m’n korreltje steentje / eventjes ‘t is er maar eentje Kindje dat krijst uit de schoot / niks in de wereld is groot / stilletjes lacht het en praat / stilte in de…

[twafordizzy]

Anna Blaman Dicht: vrouwen

bron beeld: groene.nl Vrouwen Haar armen glad en blank in ‘t lome / van donker tule, veel parfum en lippen / van karmijnrood – ik zie de tippen / van haar borsten deinend gaan en komen. Winkel schemerig, veel stoffen op de toonbank / Zij buigt voorover in begerig kijken / Ik zie haar blouse soepel open wijken / en ben verzonken – diep en blank. Haar benen lang en glad – zij lacht en ligt / loom…

[twafordizzy]

NL-4K-H

Johan van Hell (1889-1952, Amsterdam) schilderde realistisch. Er is geen diepte. De figuren zijn gestileerd. Van Hell schilderde geëngageerd; het gaat over de gewone man en de straat. Dat engagement ging zo ver dat hij in oplages werkte, zodat ook de gewone man het kon kopen. Zijn werk was eerst bekend in socialistische kringen, later kreeg Van Hell een bredere bekendheid. Teun Hocks (1947-2022,…

[twafordizzy]

Nikolai Zaroedin: 'als Assepoester geboren'

In het fragment wordt Rosa Luxemburg geciteerd: de Poolse was activiste, filosofe en mede-oprichster van de Duitse communistische partij. Tijdens de Spartakus-opstand in 1919 werd ze gearresteerd en later vermoord door rechts-nationalisten; bron beeld: geo.de. Over Nikolai Zaroedin (1899-1937, Rus) is weinig bekend (zoals een foto). Hij werd geboren als Nikolai Eichelman uit Russisch-Duitse…

[twafordizzy]

Marguerite Yourcenar: Is God een groot schilder?

foto: Yousef Karsh; bron beeld: karsh.org Cornelis Berg is een schilder in de nadagen van Rembrandts leerlingen. Hij is niet echt geslaagd maar kan zijn kostje verdienen. Hij is een man van de wereld en heeft er door te reizen, wat van gezien. In het korte verhaal De sombere overpeinzingen van Cornelis Berg laat de Frans-Belgische schrijfster Marguerite Yourcenar (1903-1987) ons zien wat die…

[twafordizzy]

Vitezslav Nezval Dicht surrealistisch

bron beeld: zurnal.pravda.sk Vitezslav Nezval (1900-1958) was Tsjech, schrijver en oprichter van een bescheiden surrealistische beweging. Nezval was lid van Devetsil, een avant-gardegroep. Hij schreef poëzie, experimenteel theater, romans en essays en was actief als vertaler. Nezval was productief als schrijver tussen de twee wereldoorlogen. Bezocht vaak Parijs en ontmoette daar de surrealisten…

[twafordizzy]

Primo Levi en de stem van buitenaf

bron beeld: opinion-internationale.com Italiaan, chemicus en schrijver Primo Levi (1919-1987) overleefde concentratiekamp Auschwitz en schreef zijn ervaringen neer in Is dit een mens? Een verslag van een verblijf in de hel op aarde, dat niet alleen indrukwekkend is maar een boek is dat je gelezen moet hebben. Levi schreef veel en vaak over zijn ervaringen, maar probeerde als schrijver ook wel…

[twafordizzy]

NL-4K-C

Paul Citroen (1896-1983, Berlijn), gekend om zijn veelzijdigheid. Was schilder, fotograaf, publicist, kunsthandelaar en leraar. Vertoefde enige tijd in Berlijn en was verbonden aan Bauhaus. Schiep met zijn fotografische collages van steden veel dynamiek. Maakte daarnaast veel portretten. Tom Claassen (1964, Heerlen) werd beroemd met zijn enorme dierfiguren langs de kant van de weg. Deze dieren…