#Amsterdamse waterleiding duinen

[havenpoort]

Familie Borski en Elswout

Familie Borski en Elswout

In 1805 kwam Elswout in handen van de makelaar en bankier Willem Borski (1765-1814). Hij liet het huis en bijgebouwen verbouwen naar ontwerp van Bartolomeus Ziesenis. Daarbij werd het huis met een verdieping verhoogd. De wijzigingen aan het park werden vereeuwigd op een grote landgoedkaart door Hendrik van Zutphen, die nu bewaard wordt in het Noord-Hollands Archief.

Tot het bezit van de familie Borski hebben in de loop van de jaren behoord:

Oosterduin, gelegen aan de Oosterduinweg, nu een woonwijk in Aerdenhout,

Het landgoed Duinvliet, tegenover de poort van Elswout en doorlopend tot aan de grens van Haarlem, Gekocht in 1811, hierbij hoorde ook het verdwenen Sandenhoef. In 1878 is het gesloopt.

De Koningshof is in 1897 gebouwd op een terrein in de duinen die grenzen aan Elswout

Kraantje Lek, in 1805 gekocht, gelijktijdig met Elswout en het woeste duingebied het Zwarte Veld,

Duinlust, gelegen schuin achter Elswout wordt in 1827 gekocht,

Middenduin, aangekocht in 1809 van Philip Willem Barnaart een oppervlakte van 525 ha woeste duingrond met een boerderij ten westen van Elswout

Jagtduin doorlopend tot aan zee, een duingebied van 800 ha wordt

De Krocht, halverwege de Elswoutlaan; een complex van ommuurde moestuinen en kassen en ook tuinderswoningen

Elswouthoek, met koetshuis,

Vaart- en Duin met stallingen, koetshuis, tuinmanswoning, bos, tuinen en weilanden, langs de Korte Zijlweg, wordt voor 56000 gulden gekocht in 1838. Tevens wordt op dat moment Duinzigt met warmoesiererij, moesland en boomgaard met de omliggende gronden verworven,

Tussen 1846 en 1870 worden diverse stukjes grond gekocht langs de Brouwerskolk,

Belvedère aan de Bloemendaalseweg, in 1863 aangekocht, voor 36850 gulden, het omvat een blokvormig huis, een koetshuis met stallen en bijgebouwen, een orangerie en is omgeven door duinen en weilanden, met uitzicht op Haarlem,

De Nagtegaal een voormalige villa rechts aan de Bloemendaalseweg, voorbij de Julianalaan,

Overbeek, Bloemendaalseweg, wordt in 1840 aangekocht,

Lindenheuvel gebouwd in 1898, links van de Nagtegaal, dit wordt samen gevoegd met Overbeek. Er wordt een ijskelder gebouwd

Bloemenheuvel, op de plaats waar nu het gemeentehuis staat,

Buytentwist, tegenover Bloemenheuvel, wordt in 1851 voor 20000,-- gulden verworden, het betreft 7 ha grond met een boerderij. Het wordt gekocht van bloemist Jan Reinierse,

De overplaats landgoed de Beek ook aan de Bloemendaalseweg, doorlopend langs de Kleverlaan met weilanden tot aan de grens van Haarlem, wordt in 1840 verworven. Het bestaat uin 17 ha. en er wordt 20000 gulden voor betaald. Dit is inclusief een mooie koepel op het hoge duin,

Hartenlust, links en rechts aan de Bloemendaalseweg, nu een woonwijk met o.a. de Borskilaan. Tevens wordt het aangrenzende Voorduin voor 30000 gulden verkregen en de overplaats van de verkavelde hofstede Sparrenheuvel

Westwaarts lagen uitgestrekte woeste duingebieden, de jachtgronden, die grenzen aan Zandvoort, de Noordzeekust en het Santpoortse Duin- en Kruidberg.

In 1873 kocht Willem Borski Jr. het duingebied de Punt, ten westen van Kraantje Lek.

In de loop van de tijd konden er drijfjachten worden gehouden ove het uitgestrekte gebied dat liep van de Zandvoortse Laan tot het gebied grenzend aan Duin- en Kruidberg.

Bij de ontwikkeling van Zandvoort als mondaine badplaats mocht een spoorlijn tussen Haarlem en Zandvoort niet ontbreken. De lijn zou moeten lopen over het landgoed van de familie Borski. Het bochtige traject werd afgedwongen door Willem Borski. De lijn werd op 2 juni 1881 in gebruik genomen. De familie kreeg hierbij een eigen toegang tot het spoor, nog terug te vinden bij het station Overveen.

In 1914 ontstond in Bloemendaal het plan om weg aan te leggen van Bloemdaal naar Zee. En strand in Zandvoort. Na intensieve onderhandelingen met de familie Borski werd afgesproken dat de grond voor 100 jaar in erfpacht werd gegeven door de familie Borski/erven Van der Vliet. Uiteindelijk is de grond onteigend in 1921. Er mochten na een besluit van de gemeente langs de weg geen woningen worden gebouwd.

Na de dood van Willem Borski in 1814, werd zijn weduwe Johanna Borski hoofd van de familie. Door haar toedoen werden de Borski's de rijkste familie van Nederland en financier van De Nederlandsche Bank.

Na de dood van Johanna's zoon Willem Borski sr. (1799-1881) liet diens zoon Willem Borski jr. (1834-1884) Elswout verbouwen naar ontwerp van Constantijn Muysken. Tijdens de bouw stierf de kinderloze Borski jr. echter, waardoor de bouw stil kwam te liggen. Zodoende was enkel het gevelwerk gereed gekomen, inclusief omvangrijke terraspartijen, terwijl het interieur onvoltooid bleef.

Een parkontwerp door de Duitse tuinarchitect Eduard Petzold bleef onuitgevoerd, op het zogenaamde Klaverstuk na, dat in het zicht van Duinlust gelegen was. Van de beoogde nieuwe bijgebouwen, die de zeventiende-eeuwse bijgebouwen dienden te vervangen, werd slechts de oranjerie uitgevoerd. Hierdoor zijn het zeventiende-eeuwse poortgebouw en de stallen behouden gebleven. Een nieuwe boerderij in  chaletstijl werd wel gebouwd.

Vanaf 1884 was Elswout feitelijk onderdeel van Duinlust geworden, eigendom van Borski's oudste zuster Johanna Jacoba (Anna) van der Vliet-Borski.

Buitenplaats Elswout bleef tot 1958 eigendom van de nazaten van Anna van der Vliet-Borski.

Elswout vanaf de Tweede Wereldoorlog

Het landhuis heeft in de Tweede Wereldoorlog onderdak verschaft aan een Duits commando en daarna dienstgedaan eerst als locatie voor het Jac. P. Thijsse (Montessori) Lyceum en later als tuinbouwschool. In 1958 werd Buitenplaats Elswout overgedragen aan de gemeente Bloemendaal. In 1970 werd de  Staat der Nederlanden eigenaar, die het in beheer gaf van Staatsbosbeheer.

Wegens langdurige leegstand van Huis Elswout, werd in 2001 besloten dit voor een symbolisch bedrag te verkopen, met restauratieverplichting. Tussen 2004 en 2014 werd het landhuis door een nieuwe eigenaar ingrijpend gerestaureerd en gerenoveerd, deels op grond van de ontwerpen van Constantijn Muysken uit 1882-1884. In het pand werden luxe kantoren gevestigd. De 85 hectare grote buitenplaats bleef eigendom van Staatsbosbeheer.

 De Brouwersvaart, die voorheen bekend stond als de Rampenvaart, is een kanaal in de stad Haarlem, De vaart loopt van de Brouwerskolk, die aan de rand van de duinen ten westen van de stad ligt, naar de Zijlsingel aan de westzijde van het stadscentrum. Daarbij kruist de vaart van west naar oost de Korte Zijlweg, de Westelijke Randweg (N208) en de spoorweg van Haarlem naar Leiden. Tussen het spoor en de Zijlsingel heet de straat aan de zuidzijde ook Brouwersvaart. De noordzijde heet daar de Brouwerskade. Daar ligt ook het woningbouwproject Rosehaghe, ontworpen door J.B. van Loghem en gereedgekomen in 1922.

De Brouwersvaart ontleent zijn huidige naam (net als de Brouwerskolk) aan het gebruik van het water door de vele bierbrouwers die de stad Haarlem in vroeger eeuwen rijk was. Brouwers moesten hun water in principe met schuiten uit de Brouwersvaart of de Houtvaart, destijds Ruyckebiervaart halen. Het was goedkoper om het water uit het Spaarne te gebruiken, maar dit water was gevoeliger voor de instroom van brak water uit het IJ, wat tot een slechte kwaliteit bier kon leiden.

Ook de textielblekerijen, die in de tweede helft van de 16e eeuw waren gesticht door Vlaamse immigranten, gebruikten het water uit de Brouwersvaart. Om de kwaliteit van het bier niet in gevaar te brengen, was bepaald dat zij hun afvalwater niet in de vaart mochten laten uitstromen.

Nadat de brouwers enkele blekers hadden aangeklaagd omdat zij tóch hun afvalwater in de vaart zouden hebben laten stromen, werd in 1584 door de stad bepaald dat de blekerijen aan de Brouwersvaart moesten vertrekken, en dat ten zuiden van de Zijlweg geen blekerijen meer zouden worden toegestaan. Ook het roten van vlas werd ten zuiden van de Zijlweg verboden.

De wandeling langs de Brouwersvaart naar de Brouwerskolk was in vroeger tijden een geliefd uitstapje van de Haarlem.

25-11-22

[fenrislorsrai]

Fox with egg by Adriaan Westra Via Flickr: Vos met ei

[beautiful-netherlands-blog]

Amsterdamse waterleiding duinen

[rotterdam-my-city-blr]

Foto serie aan de plas

Foto serie aan de plas

Een derde reeks foto’s gemaakt tijdens de fotowandeling over de Amsterdamse waterleiding duinen van afgelopen zondag 30 januari 2022. Tijdens de wandeling kwamen Alfred Beker en ik bij een plas waarboven een prachtig en voortdurend wisselend wolkendek hing. Dit prachtige schouwspel konden wij niet voorbijgaan, dus pakten we ons statief en zochten we een plekje met de mooiste compositie. De…

[johanpronkfotografie]

Avondfotografie

Om niet stil te komen staan in de fotografie ben ik begonnen om elke maand een fotothema uitwerken. Bij elk thema geef ik mijzelf een extra kleine uitdaging. Het eerste thema was in oktober in de Amsterdamse Waterleiding Duinen met de uitdaging een klein voorwerp van mijzelf mee te nemen en deze in de foto te verwerken. Het tweede thema stond in het teken van de straatfotografie in Schagen met als…

[natuurluciennetomesen]

Actie voeren (2009) met de stichting Natuurbelang voor het behoud van de Amsterdamse Waterleiding Duinen als grootste aaneengesloten wandelgebied van Nederland. De kinderen van mijn bso-groep in Heemstede doen mee want ‘we komen op tv’. 

[sabieeeeen]

It’s very scary to post again after more then a full year of not posting. Besides the fact that I am very picky of what I post — I have been very busy. But it’s time to pick this account back up and build a proper portfolio I can be proud of. This image was shot in the Waterleiding Duinen. (bij Amsterdamse Waterleidingsduinen Ingang Panneland) https://www.instagram.com/p/B520C0jlI8A/?igshid=rsgeih41ar1l

[catfoto]

Loveshoot in Amsterdamse waterleidingduinen Zandvoort.

Hun favoriete plek om te wandelen is tussen de (zoals Thirza het noemt: ) Bambi’s in de Amsterdamse waterleiding duinen. Ze zijn graag in dit stukje natuur, om te genieten van elkaar, te ontspannen en heel veel foto’s te maken van alle flora en fauna. Dit zou dan ook de meest geschikte locatie zijn voor hun eerste Loveshoot. Remon en Thirza stelde deze locatie aan mij voor, ik was er zelf…

[havenpoort]

Renbaan Amsterdamse Waterleiding Duinen

Renbaanveld - Renbaan 1844-1852 In 1844 lag in de Amsterdamse Waterleiding Duinen, in de buurt van de huidige ingang aan de Zandvoortse Laan paardenrenbaan. Tijdens de races werd er door de bezoekers flink gegokt. Daarom is de renbaan op last van Koning Willem 2 in 1850 gesloten. Ten noordoosten van het Renbaanveld ligt een zandrug die we de Tribune noemen. Op deze plek leeft een grote groep aalscholvers.

Al in 1843 werd een organisatie opgericht om de rennen en draverijen te reglementeren. Dat was de Sociëteit tot Aanmoediging der Verbetering van het Paardenras in het Koninkrijk der Nederlanden. De oprichting vond plaats op zondag 24 september 1843 in het 'Badhuis' te Zandvoort.

Het bestuur werd gevormd door commissarissen, van wie mr. A.H. van Wickevoort Crommelin uit Heemstede de president was, terwijl koning Willem Il als beschermheer fungeerde. De Sociëteit stimuleerde de aanleg van renbanen en bevorderde de fokkerij van sportpaarden via de instelling van een register voor Volbloeds en Halfbloeds en het organiseren van keuringen. De eerste door de Sociëteit aangelegde renbaan kwam in de Zandvoortse duinen ten zuiden van de straatweg naar Haarlem. Voor een bedrag van f 6850 werd een ellipsvormige baan van 1400 meter lengte en 15 meter breedte aangelegd, aan de buitenkant omgeven door een aarden wal.

Op vrijdag 6 september 1844 werd bij prachtig weer de baan in gebruik genomen met wedrennen en harddraverijen. (zie de prent hieronder). De spoorwegen en stoomboten voerden vanuit het hele land de bezoekers aan en twee dagen van te voren was in de wijde omgeving al geen rijtuig meer te verkrijgen, terwijl de stad Haarlem op de middag van de rennen een verlaten aanblik bood.

De renbaan was te bereiken via een mulle zandweg met wilgenbomen aan weerszijden. Langs die toegangsweg stonden tientallen kraampjes, kruiwagens en tentjes, waar etenswaren en dranken verkocht werden. De baan, die rondom een met heide begroeide vlakte lag, was aan de binnenzijde afgezet met palen en touwen. Buiten de aarden wal rezen de duinen op, bezet met mensen die zich niet konden veroorloven een kaartje voor het middenterrein te kopen. Op het middenterrein stond een groot aantal grotere en kleinere tenten, versierd met vlaggen en met spiegels aan de buitenkant en gevuld met stoelen, tafels, broodjes met vlees, wijn en sterke dranken. De rijtuigen vormden een kring op het middenterrein, van waaruit de mensen de rennen konden volgen. Dit middenterrein wemelde van amazones, schilders, schrijvers met dubbele verrekijkers, dragonder-officieren te paard en 'verdachte' meisjes.

Aan de buitenzijde van de baan waren stallen voor de paarden en een verheven stellage met een dak, in de vorm van een zomerhuisje, waaraan een grote bel was bevestigd. Ook was er een grote tribune, waarboven twee Hollandse vlaggen wapperden en waar banken waren geplaatst voor de koninklijke gasten, de prins van Oranje en de prinsen Alexander en Frederik (de broer van koning Willem Il) en de leden van de Sociëteit en hun dames. Daartegenover een houten plankier waar de muzikanten der dragonders nu en dan speelden. Ieder jaar werden de rennen en draverijen eind augustus of begin september gehouden. Meestal omvatten de meetings twee, soms drie dagen, en een enkele maal werd op de slotdag na afloop een vuurwerk ontstoken in de Haarlemmerhout. De laatste meeting op deze baan werd op 31 juli 1852 gehouden, daarna werden de wedstrijden verplaatst naar de Haarlemmerhout. Het duingebied werd in 1853 drinkwaterreservoir voor Amsterdam.

publicatie 23-09-2019

[nandoharmsen-blog]

Een verborgen vallei in de Amsterdamse Waterleiding Duinen . . . #Landscapephotography #landscape_captures #landscape_lovers #nakedplanet #natgeo #landscapecaptures #splendit_earth #landscapeporn #nandoonline #photosbynando #amsterdamsewaterleidingduinen #awd #vallei #canonnederland #cameralandnl #worldcaptures #nederlandismooi (bij Amsterdamse Waterleidingduinen)

[rotterdam-my-city-blr]

Amsterdamse Waterleiding Duinen

De Amsterdamse Waterleiding Duinen is een prachtig natuurgebied van ongeveer 3400 ha groot. Het duingebied behoort tot beschermd natuurgebied en verzorgt voor een groot deel het drinkwater voor Amsterdam, en is het oudste waterwingebied van Nederland. Aangesloten bij een foto-community waar diverse foto wandelingen in natuurgebieden in Nederland worden ge-organiseert was het Amsterdamse…

[myronfotografie-blog]

Amsterdamse Waterleiding Duinen

[havenpoort]

Betonkanaal of Toevoersloot

Infiltratieveld, infiltratiegebied

Duinterrein waarin men, via infiltratiegeulen, voorgezuiverd rivierwater aanvoert om het na bodempassage terug te winnen in de dieper gelegen kanalen.

Van Noord naar Zuid onderscheidt men het eerste, tweede en derde infiltratiegebied.

Het eerste tussen het Noordoosterkanaal en de Duizendmeterweg.

Het tweede ligt ten zuiden daarvan en is vrij vierkant van vorm.

Het zuidelijkste noemt men het derde, tot aan het kruispunt van Wester- en Schusterkanaal.

De aanleg en inrichting duurden van 1955 tot en met 1968.

Het betonkanaal heeft een verharde bodem om te voorkomen dat het water wegzakt op de weg naar het hoger gelegen infiltratiegebied.

In het 1e. kwartaal van 2019 is het betonkanaal vervangen door een buis. Het beton van het kanaal was lek. Net voorbij de Schulpendam komt het water weer boven.

[nandoharmsen-blog]

In de Amsterdamse Waterleiding Duinen op een woensdag in januari . . . #Landscapephotography #landscape_captures #landscape_lovers #nakedplanet #natgeo #landscapecaptures #splendit_earth #landscapeporn #nandoonline #photosbynando #awd #amsterdamsewaterleidingduinen #hert #deer #nederlandismooi (bij Amsterdamse Waterleidingduinen)