#Dimitrije Nikolic

[jurnaldeoltenia]

SCMU Craiova reuseste prima victorie din Liga Nationala dupa succesul din Europa ..

SCMU Craiova reuseste prima victorie din Liga Nationala dupa succesul din Europa ..

SCMU Craiova a reușit să obțină primul succes stagional în Liga Națională de Baschet Masculin la capătul unui joc extrem de disputat cu CSM Miercurea Ciuc. Jucatorii echipei SCMU Craiova s-au impus cu 78-76 datorită unui coș înscris de Dimitrije Nikolic. Oboseala meciurilor din cupele europene si-a spus cuvantul în campionat. Băieții lui Vitaly Stepanovski au fost de nerecunoscut și puțin a…

[tonin-terets]

Nexus Studios - 'Silent Running' by Gorillaz, directed by Jamie Hewlett & Fx Goby from Nexus Studios on Vimeo.

Directors: Jamie Hewlett & Fx Goby Executive Producers: Jamie Hewlett & Damon Albarn Jamie Hewlett and Damon Albarn are managed by Eleven Management A Nexus Studios & Gorillaz Production

London Studio Executive Producers: Charlotte Bavasso & Chris O'Reilly, Mike Bell, Fx Goby CG Supervisor: Dave Hunt VFX Supervisor: Germán Díez Director of Photography: Ricky Patel Lead Compositor: Sacha Danjou Editor: Dave Slade Producer: Isobel Conroy, Jo Bierton Production Manager: Ruyi Meer Production Coordinator: Tyler Antin Head of Pipeline: Tom Melson Systems Engineer: Ryan Cawthorne Character Modeller: Andrew Hickinbottom Character Texture Artist: Florian Caspar Lead 3D Animator: William Lorton 3D Animators: Marylou Mao, Tom Lowe 3D Generalist: Josh Barlow, Matilde Vinther 2DFX Animator: Bethany Levy Compositors: Sander Saks, Gareth Tredrea Storyboard Artists: Emmanuelle Walker, Louis Kynd Lead Rigger: Niko Rossi Rigger: Nayla Nassar VFX Editors: Andrea Zantiras, Zaki Fulford Designer: Ieuan Lewis Creative & Talent Development: Delfina Maria Head of Production: Rachel Moss Head of Resourcing: Natalie Busuttil Studio Resourcing Coordinator: Meg Dupont Studio Systems Administrator: Rory Bedward IT Support: Vinicius Donadio PR & Marketing: Valentina Tarelli, Nancy Edmondson, Steph Anjo

Sydney Studio Executive Creative Producer: Darren Price Executive Producer: Tina Braham Producer: Diana Angelius Head of Studio: Ben Seager IT Manager: Jason Yee Head of 2D: Gary Fouchy Lead Compositor: Navid Bagherzadeh Compositor: Mat McCosker, Daniel Alvarez, Chris Charlton Digital Matte Painter: Jamie Phillips Junior Compositor: Wendy Lu Head of Lighting: Mike Lomas Lighting: Trent Rogan, Cosmo Park

3D Tracking: PEANUT Roto: Team VFX Artist

Sound FX Designer: JM Finch Additional Sound FX elements recorded at Brain Audio

Grade Company: Black Kite Studios Colourist: George K Colour Assist: Billy Dawson Colour Producer: Jade Denne

Live Action Service Production Company: Tuna Icon Executive Producer: Ivana Antic Line Producer: Diana Bojovic Production Manager: Janko Djoric Production Coordinators: Igor Milakov, Jovana Krnic PAs: Tara Koljkovic, Aleksandar Jelic 1st AD: Ivan Grbin 2nd AD: Boris Obrenov Production Designer: Goran Joksimovic PD Assistants: Nevena Mijuskovic, Izabela Radovanovic SFX Coordinator: Zamal M'Barek Costume Stylist: Ivana Ivic Stylist Assistants: Ivana Djuric, Sofija Jaksic Hair Stylist: Jelena Dujovic Makeup Artist: Irena Miletic Lead Prosthetic makeup artists: Katarina Bugarski Gajic, Nenad Gajic Prosthetics (workshop): Kosta Kolaric, Kristina Tekic, Milan Mihailovic 1st assistant prosthetic makeup artist: Olga Baturan 2nd assistant prosthetic makeup artist: Teodora Davidovic 3rd assistant prosthetic makeup artist: Nikola Rakovic Key Grip: Ivan Lekovic Gaffer: Igor Pavlovic Light Desk Operator: Nikola Uzelac Stunt Supervisor: Slavisa Ivanovic Rigging: Djole Alavanja Tras Coordinator: Pedja Mos Focus Puller: Milan Kostic 2nd AC: Nikola Cojcic Video Assistant: Zeljko Nikolic Q-take: Ivan Tanaskovic DIT: Jovan Nikolic Playback Operator: Aleksa Racic Unit Manager: Oliver Rnjak Transport Coordinator: Nikola Kopilanovic Stunts: Jelena Bakovic, Dejan Popadic

Cast: 2D, Noodle, Russel Hobbs, Murdoc Niccals

Supporting Cast: Milica Tepavac, Dejan Kolarov, Jelena Tjapkin, Budimir Stosic, Anisja Stojkovic, Ljubica Ikic, Dimitrij Ponkratenko

Eleven Management are: Niamh Byrne, Regine Moylett, Tanyel Vahdettin, Stars Redmond, Astrid Ferguson, Gaby Power, Ellie Nolan, Katherine Nash, Suzi Grossman, Selena Dion, Saskia Blow, Clare Moss, Hannah Norris

Official Biographers: Ed Caurana & Tom O’Malley

[mentalnahigijena]

ISTORIJA Iz prošlosti autokefalne Crnogorske crkve Postojanje autokefalne Crnogorske pravoslavne crkve eksplicitno dokazuje sačuvana obimna arhivska dokumentacija

Prvorazredni izvor kanonskog karaktera - Ustav Svetog Sinoda Crnogorske pravoslavne crkve od 30. decembra 1903. godine, u članu 1 i 2 izričito navodi autokefalnost Crnogorske pravoslavne crkve... U Ustavu Sv. Sinoda Crnogorske pravoslavne crkve (Pravoslavne crkve u Crnoj Gori) od 30. decembra 1903, Glava II, a u kojoj se govori o djelokrugu Sv. Sinoda, u članu 15, stav normira se lična, službena nadležnost Mitropolita »kao sinodskog predsjednika i kao poglavice autokefalne Crnogorske crkve«. I u Ustavu Knjaževine Crne Gore iz 1905, u aktu lex superior, sa stanovišta državnog prava (de jure imperi) bilo je normirano u članu 40 sljedeće: ”Državna vjera je u Crnoj Gori istočno-pravoslavna. Crnogorska je crkva autokefalna. Ona ne zavisi ni od koje strane Crkve, ali održava jedinstvo u dogmama s istočno pravoslavnom Vaseljenskom crkvom. Sve ostale priznate vjeroispovijesti slobodne su u Crnoj Gori”.

Postojanje autokefalne Crnogorske pravoslavne crkve eksplicitno dokazuje sačuvana obimna arhivska dokumentacija. Iz nje ću ovom prilikom izdvojiti nekoliko svjedočanstava kojima olako mogu pobiti, kao obmanjivačke, sve konstrukcije kojima se hoće negirati postojanje Crnogorske pravoslavne crkve. Da je Crnogoraka pravoslavna crkva bila autokefalna govore i zapisi dr Gavrila Dožića. Naime, Gavrilo Dožić (1881-1950), episkop raško-prizrenski, episkop pećke eparhiije Crnogorske pravoslavne crkve i član njenog Svetog Sinoda, po ukidanju Crnogorske pravoslavne crkve, od 1920. do 1938. godine, bio je mitropolit crnogorsko-primorske eparhije Srpske pravoslavne crkve, kao i patrijarh Srpske patrijaršije u periodu od 1938 do 1950. godine. Takođe, 1910. godine mitropolit autokefalne Crnogorske pravoslavne crkve Mitrofan Ban slavio je značajan jubilej -25-godišnjicu arhijerejske službe.

Primio je tada Mitrofan Ban brojne čestitke iz zemlje i iz inostranstva, a jednu od njih uputio mu je i dr Gavrilo Dožić iz Soluna. Dožić taj jubilej Mitrofana Bana komentariše ovako: »Meni bi bila dužnost ne smao moja skromnost da uzme učešća, već da budem inicijator i, u okolini u kojoj sam se nalazio, da i drugi izvrše ono što su bili prema tome znamenitom momentu u istoriji Crnogorske ckve« (Vidjeti o tome: »Spomenica o dvadesetpetogodišnjici arhijerejske službe njegovog Visokopreosvještenstva Mitropolita Crne Gore Mitrofana Bana«, Cetinje, 1911, štampano u Kraljevskoj crnogorskoj državnoj štampariji«)

Kralj Nikola je zborio da je Crnogorska pravoslavna crkva autokefalna. Tako je 1913. godine, kad je dr Gavrilo Dožić određen da bude episkop pećke eparhije Crnogorske pravoslavne crkve, kralj Nikola, tim povodom, rekao i ovo: »Gospodo, može li biti ljepšega dana za našu autokefalnu pravoslavnu crkvu od ovoga, u kome sa našega Cetinja spremamo, dr Gavrila Dožića, vrijednog sina zemlje ove na njegovu službu bogu i narodu«. (Vidjeti: »Glas Crnogorca« od 30. XI 1913, br. 55, kao i »Cjelokupna djela kralja Nikole I Petrovića Njegoša«, Cetinje 1969)

Mitropolit autokefalne Crnogorske pravoslave crkve u periodu od 1884 do 1920. godine, kada je nasilno ukinuta, bio je Mitrofan Ban (1841-1920). On je 1910. godine, u pismu, koje je zahvalnica na pozdravni govor kralja Nikoli, naveo i ovo:

“Vaše Kraljevsko Visočanstvo, Premilostivi Gospodaru,

Četrdeset godina već je prošlo, od kako mi je velika sreća udio pala da stupim na službu Crnogorske crkve-na službu Vaše, Gospodaru, junačke države”.

Član Svetog Sinoda Crnogorske pravoslavne crkve Kiril Mitrović (1867-1931), koji je 1909. postao episkop njene zahumsko-raške eparhije, je 6. aprila 1910. godine, u pozdravnom govoru upućenom Mitrofanu Banu istakao i ovo:

“Vaše Viskopreosveštenstvo, Visokodostojni gospodine Mitropolite!

Raduje se danas sveta pravoslavna Crnogorska crkva slaveći dvadestpetogodišnjicu revnosne službe Vaše Bogu, prijestolu i otadžbini, i prinosi toplo blagodarenje Božjem promislu, što Vas je sv. Blagoslovom svojim pratio na putu duge teške apostolske službe Vaše i udijelio da ona bude plodonosna i korisna sv. Božijoj crkvi”.

Protođakon Filip Radičević, dugogodišnji sekretar Mitroplije Crnogorske pravoslavne crkve, član njenog Svetog Sinoda od 1904. godine, uoficijelnom službenom časopisu crnogorskog Ministarstva prosvjete i crkvenih poslova-“Prosvjeti”, u radu “Pravoslavna crkva u Crnoj Gori”, “ objavljenom 1889. godine piše i ovo: “Pravoslavna naša crkva kao autokefalna, nezavisna je. Ona se kao takva odnosi prema Ruskom Sinodu, Carigardskoj i drugim patrijaršijama, kao i ostalim autokefalnim crkvama. Sve autokefalne pravoslavne crkve priznaju nezavisnost Crnogorske crkve, svagda joj dostavljaju događaje koji se u pojedinim crkvama zbivaju, na primjer, kad koji patrijarh dolazi na upravu svoje crkve”.

Posljednji autokefalni mitropolit Crnogorske pravoslavne crkve u doba nezavisne Knjaževine i Kraljevine Crne Gore bio je Mitrofan Ban. On je za crnogorskog mitropoplita kanonski rukopoložen u Rusiji 6. aprila 1885. godine u Isaklijevskoj Crkvi u Petrogradu od strane petrogradskog mitroplita Isidora i drugih članova Sv. Sinoda i svještenstva Ruske crkve, a u prisutstvu ruskog cara Aleksandra III Romanova. Tri dana ranije, u besjedi koju je održao u Svetom Sinodu u Petrogradu, između ostalog rekao je i ovo: “Vi, svjatjejši otci, promislom Božjom i željom moga premilostivoga gospodara knjaza Nikolaja rukovođeni, izvoliste smirenost moju izabrati za episkopa Crkve Crnogorske”.

Nakon hirotonije primio ga je 15. aprila 1885. godine car Aleksandar III. Prilikom susreta sa njim rekao mu je i ovo: “Meni je takođe drago što ste Vi rukopoloženi za episkopa u Rusiji. To pokazuje duhovnu vezu imeđu Ruske i Crnogorske crkve”. Ovo Mitrofan Ban detaljno opisuje u svojim memoarima. Nakon hirotonije Mitrofan Ban je 19. oktobra 1885. godine o tome obavijestio vaseljenskog carigradskog patrijarha Joakima IV u pismu, broj 356, u kojemu mu uz ostalo navodi: “Mi smo se iz Rusije povratili i u ime Božije zauzeli smo svetu katedru Mitropolije Autokefalne Crkve u bogoštićenom Knjaževstvu Crnogorskom na koju smo i Duhom Svetijem i pozvati”.

Godine 1910., Mitropolit Petrogradski Antonije u pismu Mitrofanu Banu, uz ostalo, piše: “bratski vas pozdravljam sa znamenitim jubilejem, izražavajući tople želje da Vašem Visokopreosveštenstvu pastironačenik Gospod Bog naš Isus Hristos udijeli dugi život u plodotvornoj službi Vašoj za dobro Crnogorske crkve”. A Vaseljenski patrijarh Joakim iz Carigrada 1910. godine piše Mitrofanu Banu, uz ostalo, i ovo: “Gospod neka podari bogate darove Vašem Visokopreosveštenstvu, svetoj Crnogorskoj crkvi, blagovjernom gospodaru i pobožnom narodu”. Srpska pravoslavna crkva i njen mitropolit Dimitrije Pavlović 1910. godine uputila je ovu čestitku Mitrofanu Banu: “Srpska crkva kao sestra i po vjeri i narodnosti dijeli radost Crnogorske crkve”. O tome piše “Glasnik Pravoslavne crkve u kraljevini Srbiji” od 15. aprila 1910. godine. Jerusalimska crkva je priznavala autokefalnost Crnogorske crkve, o čemu ilustrativno govori i pismo patrijarha Damijanosa poslato Mitrofanu Banu 25. decembra 1903. godine.

Mihailo Dožić iz Morače (1848-1914) postao je 1879. godine iguman Moračkog Manastira da bi ubrzo bio proizveden u čin crnogorskog arhimandrita. Godine 1908. postao je član Svetog Sinoda Crnogorske pravoslavne crkve. Arhimandrit Mihailo Dožić je zajedno sa popom Stankom Bulatovićem iz Kolašina 1910. godine povodom jubileja kojeg je slavio mitroplit Mitrofan Ban uputio pismo sljedeće sadržine:“Današnji dan Vašeg slavlja dvadesetpetogodišnjice kao poglavara svete Crngoorske crkve osobito proslavlja sveštenstvo i narod u svetoj obitelji manastira Morače. Tradicionalne veze Vašeg prebivanja među narodom ovog kraja ostaće na uspomenu najdaljim pokoljenjima. Neka da Svemogućida proslavimo i pedesetogišnjicu Vašeg slavnog rada, na korist svete crkve, Gospodara i Otadžbine”.

Iguman Leontije Ninković, nastojatelj Ostroškog manastira, od 1912. godine član Svetog Sinoda Crnogorske peravoslavne crkve i svještenik na Crnogorskom Dvoru kralja Nikole u zemlji i emigraciji (1916-1919) uputio je iz Nikšića 1910. godine, zajedno sa jeromonahom Danilom Labovićem i monahom Antonijem Miranovićem, čestitku u kojoj, uz ostalo, veli da je Mitrofan Ban hrabri junak sa sabljom u ruci na bojnom polju, pod barjakom uzvišenog Gospodara, te kao jerarhu “specijalno za Crnogorsku crkvu i sveštenstvo, najsrdačnije Vam čestitamo dvadesetpetogodišnjiocu svete uzvišene i revnosne arhipastirske službe Bogu, crkvi, Gospodaru i domovini”.

Sveti arhijerejski sinod Vaseljenske patrijaršije u Carigradu 19. III 1920. godine donio Odluku br. 2056, kojom daje blagoslov na prisajedinjenje Ujedinjenoj Srpskoj pravoslavnoj crkvi određenih eparhija, pa se, uz ostalo, kaže: „U granicama ovog Ujedinjenog Kraljevstva Srba, Hrvata i Slovenaca ušle su i autokefalne pravoslavne crkve, Karlovačka i Crnogorska, kao i dvije dalmatinske eparhije, Zadarska i Kotorska". Vaseljenska patrijaršija tim aktom „priznaje proglaseno ujedinjenje autokefalnih crkava Srpske, Crnogorske i Karlovacke, kao i dviju dalmatinskih eparhija" (Glasnik”, sužbeni list Srpske pravoslavne patrijaršije, br. 7, Beograd, 1(14) oktobra 1920, str. 99-100)

Proglašenje Srpske patrijarsije obavljeno je u Sremskim Karlovcima 12. (25) septembra 1920. godine. Ubrzo potom sastao se Arhijerejski sabor Srpske patrijarsije 15. (28) septembra 1920. godine, koji je donio odluku da se arhiepiskop beogradski i mitropolit Srbije Dimitrije Pavlović proglasio ipso jure prvim patrijarhom Srpske patrijaršije. U toj odluci, pored ostalog se kaže: „Slično tome postupalo se i kod osnivanja nacionalnih autokefalnih oblasti u svima pravoslavnim državama. Tako su uzdignute katedre na stupanj autokefalne arhiepiskopije u prestonim gradovima: Atini za crkvu u Kraljevini Grčkoj, u Beogradu za crkvu u Kraljevini Srbiji, na Cetinju za crkvu u Crnoj Gori, u Bukureštu za Rumuniju, u Sofiji za Bugarsku, a u Rusiji dignut je arhijerejski presto druge prestonice u Moskvi na stupanj patrijaršije".

Crnogorski patriota, borac za slobodu i nezavisnost Crne Gore arhimandrit i rezervni komandir crnogorske vojske Nikodim Janjušević iz emigracije u Italiji je 1923 otišao u novi egzil-u SAD. Početkom marta 1923. godine stigao je u SAD. Boravio je tokom marta 1923. godine u Njujorku, a potom je 12. aprila 1923. godine stigao u Detroit. Održavao je vezu i prepisku i ostvatrivao susrete sa ruskim mitropolitom u Njujorku Platonom, te mitropolitom Grčke crkve Aleksandrom..Godine 1923. Nikodim Janjušević je službovao u Detroitu u SAD. Kao sveštenik Crnogorske pravoslavne crkve - “Sveti Vasilije Ostroški” koja se nalazila u Detriotu. Tu je on vršio Božju službu, krštenja, miropomazanja, držao liturgije i druge religiozne obrede. Bio je angažovan među crnogorskim političkim emigrantima. Njegovu djelatnost bilježili su sa posebnim pijetetom i pažnjom i emigrantski crnogorski listovi “Crnogorski glasnik”, koji je izlazio u Detroitu, i “Amerikanski glas Crnogorca” koji je izlazio u Čikagu.

Postoji sačuvan dokument koji govori o djelatnosti arhimandrita Nikodima Janjuševića u Sjedinjenim Američkim Državama, kao klirika Crnogorske pravoslavne crkve. Naime, sačuvana je Kršenica Iliije Baćevića, odnosno, “Izvod iz Protokola krštenih Pravoslavne Crnogorske crkve Sv. Vasilije Ostroški u Detroitu”, izdata u američkom gradu Detroitu 24. avgusta 1923. godine.      

U toj Kršenici stoji da je Ilija Baćević rođen 2. avgusta, a kršen i miropomazan 24. avgusta 1923. godine u Detroitu. U tome dokumentu kao roditelji kršenog navode se: otac Niko Baćević, “iz Ulcinja, Crna Gora” i majka Milica rođena Popović, “iz Ulcinja, Crna Gora”, oboje vjere “Pravoslavne”. U toj krštenici je navedeno da je Ilija Baćević bračno dijete. Ime krštenog kuma u tom dokumentu je Ilija Martinović “iz Bajica, Crna Gora”.          

Svještenik koji je izvršio Svetu tajnu, u tome dokumentu je rečeno, bio je arhimandrit Nikodim Janjušević, koji je svojeručnim potpisom jemčio i ovjerio originalnost pomenute Krštenice.

Nikodim Janjušević je bio progonjen i ucijenjen od strane organa okupacionih vlasti. Na osnovu odluke Ministra unutrašnjih djela Kraljevine SHS, br. 25172, od 24. novembra 1922. godine, povećana je ucjena za Nikodima Janjuševića na 5.000 dinara (Vidjeti: AIIT, V1 – 33 /22). Na sve pozive na predaju Nikodim Janjušević nije se odazivao. Bio je oglašen za hajduka, ali je potjerama uspio da izbjegne. Emigrirao je u inostranstvo, iz kojega se vratio tek po dobijenoj amnestiji 1926.

Emigrantski crnogorski list “Amerikanski Glas Crnogorca”, zvanični organ “Saveza nezavisnih Crnogoraca” u Americi, koji je izlazio u Čikagu, godina II, broj 11, od 29. marta 1924. godine, na strani 1 i 2 objavljuje tekst, tj. pismo crnogorskih ustaničkih četovođa od 6. februara 1924. godine upućeno u Americi crnogorskom egzilantu poznatom i uglednom komiti i arhimandritu Crnogorske pravoslavne crkve - Nikodimu Janjuševiću. U tome pismu, kojeg objavljuje “Amerikanski Glas Crnogorca”, navodi se, između ostalog, da su na komitski zbor došli 600 crnogorskih gerilaca i dodaje: “Svi smo zakletvu položli jedan drugome da mira i spokojstva imati nećemo sve dokle dostojno i po Crnogorski ne osvetimo Sava Raspopovića sa društvom kao i mnoge druge, i dokle Crnu Goru od gedža ne oslobodimo, pa makar da ćemo i mi svi glave izgubiti.

E moj dragi Nikodime da ti je bilo viđeti kako su nam pričali oni koji su gledali, kako je srbijanska vojska i oficiri postupala sa Raspopovićem i njegovim društvom, sa mrtvim tijelima. Oči su im vadili, noseve su im osijecali bajonetima, utrobice su im vadili, lice svakome su nagrdili, svakome sa bajonetima tijelo isparali, tako su im tijela nagrdili od kako istorija ljudskoga čovječanstva na šaru zemaljskome pamti, niko niskim nije tako učinio kao što su oni sa Raspopovićem i njegovim društvom.

Pored ovoga ostale muke i pritisak na naš žalosni narod Crnogorski, to ti brate ne mogu nikako opisati velike strahote i grozne muke i takvi pritisak da niko nikuđ maknuti ne može; tako nije bilo ni u vrijeme cara Nerona i Dioklecijana kad su Hrišćane mučili i bacali lavovima”, kaže se u tome dokumentu i konstatuje da su arhimandritu Nikodimu Janjuševiću poslali slike Sava Raspopovića, Muja Bašovića i drugova, naglašavajući “da im jednom njihove sjenke poljubiš i opoješ svetu liturgiju i druga pjenija, pa makar ta služba bila i pod vedrim nebom”.

U tome pismu navodi se da je arhimandrit Nikodim Janjušević crnogorske ustanike lično poznavao, da je sa njima četovao “kao prosti vojnik više od dvije godine kroz Crnu Goru. Znamo i to, da je tebe Savo i Marko Raspopovići i serdar Mujo Bašović pričasni kao lični pobratimi. Znamo da će te ova njihova slika kao i ovo pismo duboko potresti, žao tih je svijeh kao braću. A osobito pobratime, dobro nam vjeruj da ćemo ih dostojno osvetiti”, piše “Amerikanski Glas Crnogorca”.

[awesomepythagoras]

Iste i po čovečanstvo presudne 1789. godine, nekoliko meseci nakon Francuske revolucije, u Zemunu je svet ugledao Dimitrije Georgijević. Kasnije, na početku novinarske karijere, uzeo je drugo prezime po kome je nama danas poznatiji – Davidović, po dedi Davidu Georgijeviću, nastavniku Latinske škole u Sremskim Karlovcima. Imajući u vidu da je Dimitrije uzeo prezime po dedi, napustivši očevo prezime, može se zaključiti da je David Đorđević bio najistaknutija ličnost iz ove porodice1, jer je Dimitrije napustio prezimena Georgijević kojim se koristio deda i Protić kojim se ponekad koristio otac.

Nakon srpske osnovne škole Dimitrije je odslušao nastavu na nemačkom do 1801. da bi gimnaziju upisao u Sremskim Karlovcima. U poslednjem razredu gimnazije je, zbog ispevane podrugljive pesme na račun mitropolita Stevana Stratimirovića i profesora Gavrila Hranislava, isključen iz škole. U nameri da završi školovanje, Dimitrije Davidović u Kežmeraku završava prvu, a 1809. u Pešti drugu godinu filozofije.

Ovde se sprijateljio sa budućim tvorcem srpskog romana Milovanom Vidakovićem koga je smatrao svojim mentorom i čije je savete rado usvajao. Posle filozofije upisuje medicinsku školu u Pešti. Kada je imao dvadeset i dve godine završio je treći razred lekarske škole 1812. godine i preveo i štampao Ajzemanovo Nastavlenije k blagonaraviju, brošuru malog formata namenjenu deci. 2 U Pešti je sa Davidovićem medicinu učio i Dimitrije Frušić sa kojim je pohađao Karlovačku gimnaziju. U jesen 1812. iz Pešte Davidović i Frušić odlaze u Beč da nastave sa učenjem medicine i diplomiraju. Davidović se odmah po završetku prvog semestra brzo razočarao u studije medicine, koje nije nikad završio. Na Frušićevu ideju pokreću Novine serbske, podržani od strane Jerneja Kopitara. Prvi broj izašao je iz štampe 23. avgusta 1813. godine pod nazivom Novine serbske iz carstvujuščeg grada Vijene. Od 1816. godine štampane su pod skraćenim nazivom – Novine serbske. U početku su štampane svaki dan sem nedelje i praznika, a od 1817. do 1822. godine dva puta nedeljno. Odmah po diplomiranju 1816. Frušić napušta ovaj posao, tako da sav posao prelazi na Dimitrija Davidovića. On objavljuje nove listove: Zabavnik ( 6 brojeva 1815-1821).3 Davidović u Beču zasniva porodicu4. Ženio se dva puta – 1817. godine prvi put Savkom koja je bila pet godina starija od njega i koja mu je 23. maja 1818. rodila sina Svetozara.5 Pošto je Savka umrla na porođaju, brigu o Svetozaru su preuzele njene tri sestre u Pešti. Davidović se drugi put oženio Jelenom, s kojom je dobio sina Milana 1820. godine. U Srbiji je, verovatno 1828, rođena i Savka, a spominje se još jedno Davidovićevo dete po imenu Jovan, o kome se ništa ne zna.6 Godine 1819. položio je za majstora. Kupio je štampariju, ali je dobio ograničeno štamparsko pravo i objavljuje knjige samo na istočnim jezicima. Davidović je govorio više jezika – staroslovenski, ruski, latinski, nemački i francuski. Na Davidovića je bitno uticala Francuska revolucija. Davidović je, kako svojim tako i drugim tekstovima štampanim u Novinama serbskim i Zabavniku, podržao Vuka Karadžića,srpskog književnog reformatora, što je oduševilo njihovog „mentora“ Kopitara. Ali, tako je dobio protivnike koji su branili crkvenoslovenski književni jezik. Davidović je po nagovoru Kopitara stavio svoje novine Vuku na raspolaganje da se bespoštedno „obračuna“ sa Milovanom Vidakovićem. Davidović je omogućio Vuku da iskaže svoj borbeni duh i smisao za polemiku, da uredi nekoliko brojeva novina, da u njima štampa svoje polemike, kao i mnoge tekstove njegovih prijatelja. Davidović je podržao Ćirila Cvetkovića, protosinđela manastira Savine, u suprotstavljanju episkopu dalmatinskom Venediktu Kraljeviću koji je stvorio plan o osnivanju unijatskog semeništa u Šibeniku i izazvao nezadovoljstvo srpskih pravoslavnih hrišćana duž Jadrana. Opadanje broja pretplatnika, ograničeno štamparsko pravo, polemike o književnom jeziku, zaduženost i uplitanje u problem unijaćenja, bili su dovoljan povod Davidoviću da napusti Beč i preseli se u Srbiju. Kada se uputio prema Srbiji 1821. godine, novine je prepustio studentu prava Petru Matiću. Poslednje veliko delo koje je uradio u Beču bila su Djejanija k istoriji srbskog naroda izašla u poslednjem broju Zabavnika 1821. godine.7 Bio je zagrejan prosvetiteljskim idejama i slobodoumljem; bavio se i književnošću i istorijom. Glavno njegovo istoriografsko delo Djejanija k istoriji srbskoga naroda, objavljeno je 1824. godine, a zatim 1846. i 1848. godine pod naslovom Istorija naroda srbskog. Radovan Samardžić, jedan od najistaknutijih izučavalaca razvoja srpske istoriografije, svrstao je ovo delo u prelazni period srpske istoriografije između dela Jovana Rajića i prvih modernih srpskih istoričara (Aleksandra Stojačkovića, Nikole Krstića i Ilariona Ruvarca). Prešao je u Srbiju 1821. i do 1829. godine bio je sekretar kneževe kancelarije. Dana 15. avgusta 1821. godine Dimitrije Davidović se obratio putem pisama Milošu Obrenoviću, proti Mateji Nenadoviću i kneževima Narodne kancelarije. U ovom pismu predočavao je, pre svega knezu Milošu, svoju spremnost da pređe u Srbiju i posveti se radu na prosveti.8 Nije poznato da li mu je na ova pisma odgovoreno, ali je verovatno po sopstvenoj odluci krenuo na jug i izvadio pasoš na šest meseci, kako bi prešao u Srbiju.9 Beč je napustio u oktobru 1821. godine. Jedno vreme zadržao se u rodnoj kući u Zemunu, gde je po nalogu kneza Miloša, trebalo da ga poseti Nikola Nikolajević i da mu saopšti da će ga knez pozvati u Srbiju kada za to dođe vreme. Ipak, Nikolajević nije ispunio knežev nalog, jer je Davidović ranije napustio Zemun. Nedelju dana proveo je kod Platona Atanackovića, a posle toga je posetio arhimandrita Lukijana Mušickog u manastiru Šišatovac. Nakon toga boravio je u Bingulu, Novom Sadu i Sremskim Karlovcima i ponovo u Zemunu. Konačno, 26. novembra 1821. godine, prešao je u Kneževinu Srbiju.

Sretenjski ustav i odlazak u Smederevo

Prelazak Davidovića u Srbiju je različito tumačen. Jovan Skerlić je razloge Davidovićevog napuštanja Austrije video u nagomilanim dugovima koje je, u visini od 30.000 forinti, imao prema štamparijama.10 Ovu argumentaciju prihvatio je veliki broj kasnijih istraživača. Nešto drugačije svetlo na razloge Davidovićevog odlaska u Srbiju daju prepisi njegovog pisma i propratno pismo kneza Miloša Slavonskoj generalnoj komandi (1. septembar 1822. iz Čačka), koja jasno sugerišu da je knez srpski u ovom slučaju stajao po strani, naspram čvrsto rešenog Davidovića koji na nekoliko mesta podvlači da se neće vratiti u Austriju, pa makar i ne bio primljen u Srbiju.11 Dimitrije Davidović je odmah po dolasku u Srbiju od 1821. do 1835. bio sekretar Miloša Obrenovića na različitim pozicijama. U periodu 1823 – 1825. brinuo je o zdravlju kneza i njegove porodice. Prvi put se usprotivio knez Milošu kada je video fizičko kažnjavanje Đorđa Protića, pisara Narodnog suda.12 Ovu ostavku, prvu poznatu pisanu ostavku u srpskoj političkoj istoriji, knez nije prihvatio pa je Davidović bio primoran da nastavi službu u Kneževoj kancelariji. Verovatno prema nekakom kompromisnom rešenju, knez Miloš je prestao sa fizičkim kažnjavanjem svojih činovnika. Do 1827. kada je postao prvi knežev sekretar, Davidović je stekao kneževo poverenje vršeći najrazličitije poslove i obavljajući različite poslove iz oblasti spoljne i unutrašnje politike. U oblasti spoljne politike posebno je bilo značajno pitanje autonomije Kneževine Srbije u odnosu na Osmansko carstvo, a u unutrašnjoj, ne naročito uspešna, zakonodavna delatnost. Davidović je uspeo da nagovori kneza Miloša da se oformi zakonodavna komisija koja će se osloniti na Napoleonov kodeks kao uzor savremenog zakonodavstva. Na čelu komisije, osnovane u proleće 1829, bio je Aleksandar Popovski, a pomoć pri prevodu Napoleonovog kodeksa zatražena je i od Vuka Karadžića.13

Dimitrije Davidović se u početku nije mešao u rad komisije, usmeren na pregovore sa Turcima koji su trajali do 1833. godine. Nakon nekoliko neuspelih pokušaja da se napiše ustav, Davidović se umešao u rad komisije 1835. godine i izradio Sretenjski ustav.14 U ovom periodu, na vrhuncu svoje političke moći, bio je ministar unutrašnjih poslova i prosvete. Donet u nezgodnom trenutku po kneza Miloša, sa velikim predviđenim ograničenjima njegove vlasti, ovaj prvi savremeni srpski Ustav koji je bio na snazi tek mesec dana, doveo je Davidovića u krajnje nepovoljan položaj.15 Sve što je kasnije pratilo tvorca prvog srpskog Ustava, sažeto je u rečenici razočaranog kneza Miloša: ‘’Davidoviću, Davidoviću! Sve što si do sada činio, danaske si zapečatio.’’16 Dimitrije Davidović je po ukidanju Ustava izgubio raniju političku moć i, kako mu knez Miloš nije dopuštao da se nastani u Beogradu, kupio kuću u Ćirilovici u Smederevu gde je proživeo preostali deo života.17 Iz Smedereva Davidović piše knezu Milošu 20. 9. 1836. godine u najkritičnijem trenutku njihovih odnosa. Donosimo samo karakteristične izvode iz pisma koji bi trebalo da tačno opisuju Davidovićevo finansijsko stanje : ‘’ No lišen sad ujedanput i preko svake nadežde plaće, službe, čina i česti nalazim se u tjesnacu u kom nisam dosad bio. Isteran iz službe i lišen čina bivam ja sad kao jedan izvrg svega roda srpskoga; niti mogu među ljude više izlaziti, ni po braći pogledati. Lišen plaće (…) nemam čim ni Mitrova dne a kamoli predstojeće zime dočekati, no moraću posle petnajestogodišnje vjerne i usrdne moje službe, u kojoj sam osipljivio, oslepio i oguravio, s siroticama mojim ići pred crkvu i od vrata do vrata prositi koru leba od dobri Hristijana; ni Ćirilovac ni kuća ni dućani u Smederevu ne daju se gristi, nit’ imaju toliko prihoda da nam mogu glad utoliti i nagotu pokriti.’’18

Zaista nije bilo lako Dimitriju Davidoviću koji je, s jedne strane, iščekivao zasluženu penziju, dok su ga, sa druge strane, novinari iz Austrije nemilice napadali. Knez Miloš mu je 1837. dodelio penziju koja verovatno nije bila mala. Kada je maja 1837. pokovnik Džordž Lojd Hodžes došao u Srbiju, knez Miloš ga je primio u Kragujevcu 5.maja, a onda poslao u Smederevo gde je ovaj odseo u kući Dimitrija Davidovića, evropski nameštenoj, u kojoj su se kuvala evropska jela. Pored svega, Davidović je posedovao kola i konje što svakako nije bio znak njegove slabe finansijske situacije, kako je slikovito opisao Jovan Hadžić Svetić ‘’ Miloš ga je penzionisao i ostavio ni da živi, ni da mre’’.19 Imajući u vidu da je knez Miloš često angažovao Davidovića u diplomatskim pregovorima, što je svakako znao da nagradi, ne može se prihvatiti rasprostranjeno mišljenje da je Davidović bio u Miloševoj nemilosti. Kako Pavlović navodi ‘’naučnici, političari i književnici, koji su iz Beča, Trsta i Pešte dolazili u posetu knezu, morali su se prethodno upoznati sa Davidovićem, poslužiti njegovim prevođenjem i dobiti uputstva od njega za ophođenje sa knezom’’20 Drugim rečima, knez i Davidović su se međusobno cenili ali i sukobljavali i konačno uvideli da jedan bez drugog ne mogu, pa su sarađivali i dok je Davidović boravio u Smederevu. ‘’Davidović, prek i pun gorčine, često je podnosio ostavku ali se knez uvek sa njime nekako nagodio. Kao nemiran duh, Davidović je često, bez mnogo razloga, pisao knezu sad o ovome, sad o onome. Ovaj mu je odgovarao. Knez mu nije dozvolio da se potuca po tuđim zemljama’’ 21

Smrt

Smrt Dimitrija Davidovića je posredno vezana za ranije napravljene dugove.Tako je njegov ujak Stefan Marković iz Novog Sada preko kneževe kancelarije potraživao 4.815,15 forinti na ime duga napravljenog za štampu Novina srpskih.22 Očigledno da knez Miloš nije ništa odgovorio Markoviću jer je ovaj došao u goste već obolelom sestriću. Knez je 15. marta 1838. naložio Magistratu da jedan od njegovih članova ‘’nastoji lepim načinom da se on ( Stefan Marković, prim.N.O.) ukloni.’’ U svom pismu knez, sa jedne strane, sažaljeva što Davidovićev ujak, kao neka egzekucija dobro sedi ‘’ jer i zdravom čoveku smeta kad mu kreditor sedi više glave, a kamoli bolesnom’’.23 Prema izveštaju Magistrata24 ujak se istoga dana povukao a sam Davidović je poživeo još nedelju dana. Iz Smedereva je javljeno 25.marta/ 6.aprila da je Dimitrije Davidović umro.25 Sahranjen je u porti crkve Uspenja Bogorodice u Smederevu gde je postavljena nadgrobna ploča od belog studeničkog mermera sa natpisom Dimitrije Davidović, sav Srbin. Novine srpske nisu prenele vest o njegovoj smrti ali su o tome izveštavali srpski listovi iz Pešte. U listu Srbska novina ili Magazin za hudožestvo, knjižestvo i modu izašao je sledeći članak: ,,Dopis Zemun. U prošasti četvrtak umreo je u Smederevu (u Serbiji) g. Dimitrije Davidović, urednik negdašnji ,,Novina Srbski’’ u Beču, muž u celom Srbstvu i knjižestvu našem dobro čuven i poznat. Pokojni je bio mnogo godina prvi Sekretar ( tajnopisac) Njiove Svetlosti sadašnjeg u Serbiji Knjaza Miloša; rođen je ovde, u Zemunu; a koji je i kakav je krug dejatelnosti njegove bio, to svaki koji je iole s knjižestvom i novijom povjestnicom Srbskom poznat, dobro zna.’’26

1 R. Ljušić, Orijentalni novinar, evropski političar – Dimitrije Davidović (1789 — 1838), Beograd 2006, 17 2 isto, 24. 3 Ovi listovi su u početku imali oglase od kojih su se u najvećem procentu izdržavali. To je bio klasični tip oglasa kakve su pisali Vuk Karadžić, Sima Milutinović, Gligorije Vozarević kakvi će se zadržati do sedamdesetih godina 19. veka. Z. Janc, Oglasi u staroj srpskoj štampi, Muzej primenjene umetnosti, Beograd, 1978, 10. Dr. L. Pavlović izražava sumnju da godište Zabavnika iz 1836. nosi Davidovićevo autorstvo (Dr L. Pavlović, Dimitrije Davidović u Smederevu, Muzej Smederevo, Smederevo, 1985, 16) 4 Živeo u kući koja se nalazila na Innere Stadt wien No 699. 5 Ljušić, Orijentalni novinar, 30 6 Isto, 32 7 Dr L. Pavlović, Dimitrije Davidović ,16. Ovde je navedena bibliografija radova D. Davidovića 8 Ljušić, Orijentalni novinar, 48 9 Ljušić, Orijentalni novinar,49 10 J. Skerlić, Istorijski pregled srpske štampe 1791–1911, Beograd,1966, 31; S. Gavrilović, Dimitrije Davidović o svom napuštanju Austrije 1821, Istorijski časopis, 18, Beograd, 1971, 289-292 11 ASANU br 7530. 12 Ljušić,Orijentalni novinar,72 -73 13 Isto, 75 14 Na ovom mestu nećemo opširnije o Sretenjskom ustavu, njegovoj strukturi i uticajima na njegovo stvaranje. (Prim.N.O) 15 Ljušić, Orijentalni novinar, 128 16 Isto,179 17 Posle silnih peripetija 1836. Davidović je isplatio pređašnjem vlasniku pogođenu cenu od 300 dukata. AS – KK XXVII -731 18 Navedeno prema : Dr L. Pavlović, Dimitrije Davidović, 21 19 Ljušić,Orijentalni novinar, 30 20 L. Pavlović, Dimitrije Davidović,31 21 Isto, 32-33; J. Živanović, Nekoliko primečenija na knjigu Sloveni u Turskoj od Kiprijana Roberta, Spomenik, VI, Beograd, SKAN, 1890, 18, 53 22 A. Gavrilović, Iz života D. Davidovića po arhivskim podacima, Godišnjica Nikole Čupića, 31, Beograd, 1912, 120-121 23 L. Pavlović, Dimitrije Davidović, 43 24 Izveštaj br. 445 od 18. marta 1838 25 AS- KK XXVII – 918 26 Srbska novina, 7.april 1838

23 L. Pavlović, Dimitrije Davidović, 43 24 Izveštaj br. 445 od 18. marta 1838 25 AS- KK XXVII – 918 26 Srbska novina, 7.april 1838

DIMITRIJE DAVIDOVIĆ – LIK I DELO Iste i po čovečanstvo presudne 1789. godine, nekoliko meseci nakon Francuske revolucije, u Zemunu je svet ugledao Dimitrije Georgijević.

[luckysubiakto]

URBAN Ne brini from nikola vukcevic on Vimeo.

URBAN & 4 // NE BRINI (Pjesma majci) Pjesma iz filma DJEČACI IZ ULICE MARKSA I ENGELSA // djecaci.me Tekst i glazba: Zoran Vulović Vule (U škripcu, Beograd) Aranžman: Urban & 4 Snimatelj pjesme: Sandi Bratonja (Urban & 4, Rijeka) Glazbena produkcija: Embrio production Glazbeni producent: Urban & 4/Dario Domitrović Sound Design: Dušan Maksimovski, Dario Domitrović

Redatelj spota: Nikola Vukčević Izvršna produkcija: Ivan Đurović Direktor fotografije: Dimitrije Joković Kamera - London: Igor Šunter Montaža: Đuro Mihaljević, Srđan Stanojević Kolor korekcija: Goran Todorić Helicam: Dragan Trifunović, Helivideo Dodatni design & mix zvuka u spotu: Igor Vujović, Dario Domitrović Produkcija spota: Galileo production Montenegro

Spot je sniman na lokaciji Embrio production Zagreb i u njemu su korišteni kadrovi filma 'Dječaci iz Ulice Marksa i Engelsa' (djecaci.com) u režiji Nikole Vukčevića.