#işte o rahatsızlık bunun rahatsızlığı zaten

[kedilisuvariydi]

Okulda karşılaşmamak için dua ettiğimiz "yakınlarımız"

[historiadecronopio]

Montano Hastalığı ve Kendi Rahatsızlıklarım

Edebiyat bir hastalıktır: Tedavisi yine kendisi olan bir hastalıktır.

Montano Hastalığı’nın arka kapağındaki yazı karşılaştığımda rafın başında, yeni alınmış kitapları üst üste koyuyordum.

Matas’ın evrenine Dublinesk ile biraz aşina olmuştum. Doğrusunu söylemek gerekirse Dublinesk’in beni müthiş heyecanlandıran açılışından sonra kendi nazarımda ritmini düşük bulmuştum. Bunun sebebini de Matas’ın tekrarları seven bir anlatıcı olmasından kaynaklı olduğunu düşünmüştüm ama yanılmışım. Sanırım James Joyce ve Dublin o kadar da dikkatimi çekmedi. Zaten James Joyce’a karşı o kadar büyük önyargılarım var ki bir ömür yaklaşacağımı sanmıyorum. Oysa Montano Hastalığı öyle mi ! Montano Hastalığı sayesinde kendi edebi rahatsızlıklarımın bir kısmını yıllar sonra keşfetmiş bulundum. Bu anlamda Matas’a ve her kitabını dostum öneriyomuş gibi okuduğum Jaguar Yayın’a minnettarım.

Benim Vila-Matas ile barışmam Montano Hastalığı ile gerçekleşti. Edebiyat gerçekle, günlükle, kurmacayla karışıyor ve bir süre sonra Vila-Matas takibi kaybettirmeyi başarıyor. Zaten aslolan edebiyat belki de buna inandırmak istedi kim bilir. Çok zor şartlar altında kitabı okuduğumdan veya birden daha önce okuduğum kahramanlarla yazarlarla karşılaşmanın verdiği sürprizden dolayı bilmiyorum ama kitap içinde daha önceden okuduklarınla karşılaşmanın verdiği haz bir başka. Bazıları sadece uzaktan tanıdıklarım olsa da. Muhtemelen bu kurgu içerisinde eser(ler) hakkında hiçbir fikri olmayan okur romanı bir kayboluş ekseninde okuyacaktır. ‘’Ne deneyim ama.’’1 Daha yeni Walser ile tanışmışken sürekli Robert Walser’dan, aynı anda cildi bir türlü tam açılmadığından elimi yoran bundan dolayı yavaş yavaş okuduğum Büyülü Dağ’dan, ergenlik dönemimin tahtında oturan Yaşama Uğraşı’ndan bolca bahsetmesi biraz da benim şansımaydı. (Şansım genelde edebiyattan yana.) Tabii ki cesaretsizlikten elimi uzatamadığım Robert Musil, yine cesaret edemediğim Gombrowicz, Andre Gide, Borges, Kafka, John Cheever, Marguarite Duras, W.G Sebald gibi pek çok isim ve yeni işittiğim bir kısmı henüz çevrilmemiş şair ve yazarlar da var. Başkalarından alıntılayarak konuşan Montano Hastası yazar/eleştirmen içeren bir kitap için oldukça normal. Referansların yazıda olması kahramanın gönlünce o yazar senin bu yazar benim koşmasını sağlıyor. Gerçek dünya ise zalim. Bunun farkında olan kahraman da ben de kızmadan edemiyoruz. Yazının içinde el sıkışıyoruz. O hayat ve edebiyat arasında gidip gelirken, ben yazarların günlüklerine yalpalayarak ilerliyorum ve bir yandan hissettiğim rahatsızlıkları dökmeye çalışıyorum.

Rahatsızlık 1

Romanda bir müzik çalmaya başlıyorsa alelacele müziğin adını bilgisayara tuşlayıp açarım böylelikle o an o sahneye dahil oluyormuş gibi hissederim. Bence Vila-Matas’ın kahramanları veya Vila-Matas Tom Waits-Downtown Train’e bayılıyor. Bunu Montano Hastalığı’ndan dolayı hiçbir zaman öğrenemeyeceğim. Öğrenmem de mühim değil. Sadece bu şekilde sahnenin gerçekten bir parçası olmuş gibi hissediyorum. Hala kafamda bazı romanlar açıldığında çalan müzik kutusu gibidir. Aklıma gelen müzik kutuları : Çoluk Çocuk-Tim Buckley-Phantasmagoria In Two, Bizim Büyük Çaresizliğimiz-Tindersticks-Lets Pretend, Anubis Kapıları-The Beatles-Yesterday, Julio Cortazar-Anonim akordiyon sesleri… Kendiliğinden bir senfoniyi hatırlatan kitapları konu dışında tutuyorum.

Rahatsızlık 2

İhanet ettiğini anlamadığın yazarlara ihanet ettiğini anlamak ve haksızlık ettiğin yazara yalvarmak. Örneğin bu kitapla beraber John Cheever’a haksızlık ettiğimi anladım.

John Cheever sana öyle büyük bir haksızlık etmişim ki haksızlık ettiğini fark eden biri gibi gözlerimi sıkıca kapatıp elimle yüzümü kapadım seninle ilgili olan yerleri okuduktan sonra. Beni affet. Birkaç sene önce seni abarttıklarını filan düşünmüştüm. Ne münasebet! Beni affet. Ölüsün ama ben de öleceğim, beni affet.

Rahatsızlık 3

İşte bunu açıklamak oldukça güç. Montano Hastalığı’ndan daha beter bir şey varsa o da çocukluğunda okuduğun şeylerin karakterine zuhur etmesi, emmesi, sömürmesi ve mahvetmesi anlamına gelen gerçek bir hastalık. Sonra okuduklarım bir dönem yapışıp sonra akacak çamur gibi hissettiriyor bundan. Sanki bir süre etkileniyorsun, verip vereceği yeni bir insan değil bakış açısı oluyor sadece. Üniversite sınavında çözülen paragraf soruları dediği için inanmıyordum ama çocukluğunda okuduğun üstüne yapışıp kalıyor, hem de garip hassasiyetler bırakarak. Konu ile alakalı anahtar kelimelerden biri, belki de en küçüğü: Kemalettin Tuğcu.

Rahatsızlık 4

Aslında yine de bekliyorum. Olmak istediğim bir insan var ve o bir romandan karşıma çıkacak, ben de ikna olacağım. O ne yapardı diye düşünmeden edemeyeceğim. Birisinin yerine geçmenin yaşamayı kolaylaştırdığına eminim. Şimdi böyle bir kahraman aklıma geldi hatta hayatımın bir döneminde denemiştim gel gör ki işte hayat projeyi oldukça geçersiz kıldı. Pek çok kadının ikonu olabilecekken öylesine bir insan olarak kaldım.

Rahatsızlık 5

Fazla kitap almaya çekinmek. Bir keresinde fazla kitap almıştım. Bana zamansızlığı, sürüyle kötü şeyi hatırlattı. O günden beri bari onlar hatırlatmasın diye fazla kitap alamıyorum. Kitaplar yeterince sorumluluk üstleniyor. Montano burda bana kızıyor.  

Rahatsızlık 6

Şimdilik son aklıma gelen rahatsızlığı ise Montano Hastalığı’nda şu kısımla karşılaştığımda fark ettim.

‘’John Donne’nun dediği gibi, kimsenin kendisini darağacına götüren arabada uyuyakalmadığını aklından çıkarmasa iyi olur.’’

John Donne’nin dediğinin tam tersi olarak uzunca süre uyuyakalmıştım. Uyandığımda gördüğüm darağacı ise tam anlamıyla sürprizdi. Bir gün uyandım kör değildim ama kitap okuyamıyordum bir süre de okuyamamaya devam ettim. Her şeyimi elimden aldılar artık kitap bile okuyamıyorum becerebildiğim tek şeyi yapamıyorum diye çok üzülmüştüm. Oliver Sacks’ın Karısını Şapka Sanan Adam’ındaki tikleriyle var olduğunu hisseden ve tedavi edilince yok olacağını düşünen adamdan farksızdım. Şimdi neyse ki ya da ne acı ki diyemeyeceğim ama en azından kitaplar pinpon topu gibi üzerimde sekmiyor. Bilmesem de hissediyorum, herkes varlığını bir şekilde bir şeylere borçlu. Adı Montano Hastalığı, Rahatsızlık 6 veya başka her ne olursa olsun.

Sevdiğim kısımlardan sadece biriyle bitireyim.  

‘’İçten insanlara tahammül edemiyorum. Onlara kalsa edebiyat yeryüzünden silinirdi. Oysa ‘’normal’’ insanlar her yerde itibar görür. Katillerin hepsi, tıpkı televizyonda gördüğümüz gibi, komşularının gözünde içten ve normal insanlardır. Normal insanlar edebiyatın Montano hastalığının suç ortaklarıdır. O öğlen, Pico taksilerinden birinde giderken bunu düşündüm işte Zelda’nın kocası Scott Fitzgerald’a söylediği bir söz geldi aklıma: ’Bizden başka kimsenin yaşamaya hakkı yok, üstüne bir de o orospu çocukları hayatımızı mahvediyor.’ ‘’

‘’Kötülük nedir bilmeyen fazla iyi kalpli insanlardan nefret ediyorum. Kötülük nedir bilmedikleri, kimse onlara bu imkanı vermediği için iyiliği de kendi arzularıyla seçmiyorlar, bu tarz insanların en büyük kötülükleri yapmaya muktedir olduklarını düşünmüşümdür her zaman.’’

[panikataktedavisi-fan-blog]

Panik Atak Geldiğinde Yapılması Gerekenler

Panik atak geldiğinde yapılması gerekenler hakkında tam bir yol haritası olan bu yazımız kısaca panik atak gelince ne yapmalıyım? sorusuna yanıt vermektedir. Bu konu hakkında soru yorum veya iletilerinizi aşağıdaki yorum kutusuna bırakarak bu problemden yakınan başka insanlarada faydalı olabilirsiniz.

Panik atak geldiğinde sinir sisteminde bazı değişiklikler meydana gelmektedir. Sempatik sinir sisteminin ortaya çıkması ile birlikte vücut oluşan bu kriz ile ya savaşmayı seçmektedir ya da kaçmayı. Genellikle baygınlık gibi durumların ortaya çıkması ile vücudun panik atağa karşı yenik düştüğünden bahsedilebilmektedir. Panik atak, tek başına bir rahatsızlık olamamaktadır. Nedeni ise bu hastalığa ait mutlak bir tetikleyicinin bulunmasıdır. Bu tetikleyiciler devreye girdiğinde ise ortaya panik atak hastalığı çıkmaktadır. Panik atak hastaları genellikle kadınlardan oluşmaktadır. Kadınların sinirsel olarak daha hassas olmaları nedeniyle bu hastalığa çok daha çabuk esir olabilmektedir. Bir diğer faktör ise hormonel dengesizliklerin kadınlarda daha çok yaşanmasıdır. Panik atağın aynı zamanda pek çok çeşidi bulunmaktadır. Her panik atak farklı belirtiler ile ortaya çıkmaktadır. Nedeni ise kişiye göre panik atağın farklılık göstermesidir. Nasıl ki grip mikrobu her insanı farklı etkiliyor ise, panik atak için de aynı şeyden bahsedilebilmektedir. Panik ataktan söz eden uzmanlar, bu hastalığın üstesinden gelinebilecek bir rahatsızlık olduğundan da sıklıkla söz etmektedir. Aslında psikolojik olan bu rahatsızlık beraberinde pek çok şeyi de getirmektedir. Kişinin beynini kontrol edebilmesi ile panik atağın üstesinden gelebilmesi de mümkün olabilmektedir. Özellikle kafada büyütülen bu durum kişiye pek çok farklı zarar da verebilmektedir. Panik atak rahatsızlığı ile karşı karşıya kalan kişilerin yapması gereken pek çok şey bulunmaktadır. Nefes egzersizleri bunların başında gelmektedir. Vücut kaslarının rahatlatılması ve nefesin düzene sokulması ile yapılan bu egzersizler, panik atağın üstesinden gelebilmek için de oldukça önemlidir. Tüm bunların yanı sıra, uzmanlar kese kağıdı ile de nefes egzersizi yapılabileceğini savunmaktadır. Kese kağıdına derin nefesler verilmesi ve tekrar alınması sonucu nefes gözlem altında tutulabilmektedir. Bu durum sonucunda da panik atak krizi geldiğinde 1 saat sürecek olan bir kriz zamanla 10 dakikaya kadar düşürülebilmektedir. Panik atak krizleri bazı kişilerde çok şiddetli belirtiler ile ortaya çıkabilirken, bazı kişilerde ise çok hafif bir şekilde seyredebilmektedir. Hatta bazı kişiler panik atak geçirdiğini zannetmekte ve sağlık kuruluşuna gittiğinde aslında bambaşka bir hastalığa sahip olduğunu da öğrenmektedir. Epilepsi ya da kalp krizi panik atak ile benzer belirtiler göstermektedir. Bu nedenle de aslında panik atak hastası olan bir kişi kalp krizi geçirdiğini zannedip doktora gittiğinde panik atak hastası olduğunu da öğrenebilmektedir. Bu nedenle de kişiler gerçekten bu hastalığa sahip olup olmadığını mutlaka öğrenmeli ve buna göre hareket etmelidir. Çünkü panik atak sonucunda ortaya çıkan krizler bazen çok ciddi sonuçları da beraberinde getirebilmektedir.

Panik Atak Geldiğinde Yapılması Gerekenler Nelerdir?

Panik atak ortaya çıktığında kişi ya da çevredekilerin mutlaka bu konu ile ilgili yardımda bulunması gerekmektedir. Seyir halindeki bir taşıtta, asansörde, otomobilde ya da deniz kenarında bile gelebilen bu krizler bazen 10 dakika bazen ise 1 saatten fazla sürebilmektedir. Bu gibi durumlarda çevredeki kişilerin yapması gerekenler aşağıda yer almaktadır. Öncelikle panik atak geçiren kişinin gerçekten panik atak nedeniyle kriz geçirdiğinden emin olunması gerekmektedir. Panik atak nedeniyle ortaya çıkan belirtiler farklı hastalıklar ile karıştırılabilmektedir. Epilepsi ya da kalp krizi gibi rahatsızlıklarda da benzer durumlar ile karşılaşılabilmektedir. Panik atak geçirdiğinden emin olunan kişinin öncelikle sakinleştirilmesi gerekmektedir. Kişi toplu taşıma aracında ise araçtan çıkarılmalı ve atak gözetim altında tutulmalıdır. Sakinleştirilmeye çalışan kişilere atağın az sonra geçeceği, herhangi bir sorun olmadığı ve telaşa kapılmaması gerektiği uygun bir dil ile anlatılmalıdır. Bir diğer faktör hastanın mutlaka nefes alması ve kalp ritminin düzene sokulması gerekmektedir. Hastaya panik atak nefes egzersizleri yaptırılmalı, etrafında kesinlikle kalabalık oluşturulmamalıdır. Kalabalık ya da panikletici diğer faktörler hastanın atağının daha da şiddetlenmesine neden olabilmektedir. Panik atak süreci hala devam ediyor ve kriz atlatılamıyorsa krizin gerçekleştiği ortamda farklı bir faktörün bulunacağından söz edilebilmektedir. Bu nedenle de öncelikle bu faktörün ortadan kaldırılması gerekmektedir. Bu bir çeşit hayvan, bir figür ya da farklı bir faktör olabilmektedir. Kişinin yanında bir yakını var ise, panik atak ile ilgili detaylar kendisinden öğrenilmeli ve ona göre hareket edilmelidir. Panik atak krizi bazen kişide baygınlık ya da bilincin kısa süreliğine kapanması gibi durumlara sebebiyet verebilmektedir. Bu gibi durumlar ile karşılaşıldıysa ve hastanın bilinci hala açılmıyorsa bu noktada mutlaka bir sağlık kuruluşuna başvurmak gerekmektedir. Hasta acil servis arandıktan sonra ambulans aracılığı ile ya da en yakında bulunan araç yardımı ile bir sağlık kuruluşuna acilen götürülmelidir. Aslında tamamen beyinde biten bu olayın karşısında kişiler kendi kendini tedavi edebilmektedir. Panik atak geldiği anda bunun tamamen beynin bir oyunu olduğu vücuda kabul ettirildiği takdirde zaten ortada herhangi bir sorun kalmayacaktır. İşte sadece bu nedenlerden dolayı kişiler panik atağı kendi başına yenebilmek, bu sorunun üstesinden gelebilmek için gerekli çabay�� göstermelidir. Panik atak hastalarının aslında bu hastalığın üstesinden gelememe nedenlerinden biri de budur. Kendilerine yeterince inancı olmayan kişiler belli bir süre sonra krizlerinin daha da şiddetlendiğinin farkına varmaktadır. İşte bu durum sonucunda da tedavi sadece ilaç ya da psikoterapi ile sağlanabilmektedir. Bu nedenlerden dolayı da bu safhaya kalmadan kişiler gerekli önlemleri almalıdır.

  Panik Atak Gelince Ne Yapmalıyım? öncelikle çevredekilerden çok kişilerin tutumu çok önemlidir. Çünkü bu krizler kişilerin başına yalnızken de gelebilmektedir. Bu nedenle de öncelikle panik atak hastalarının nasıl bir davranış içerisinde olması gerektiği uzmanlar tarafından iyice anlatılmaktadır. Tek başına olan ya da yine kalabalığın içinde panik atak krizine yakalanan bir kişinin yapması gerekenler aşağıda yer almaktadır. Panik atak hastası olan kişi öncelikle sakinleşmeye çalışmalı ve derin derin nefes almalıdır. Bu durumun tamamen beyinin oyunu olduğunu ve mutlaka geçeceğini düşünmelidir. Panik atak rahatsızlığının dünya üzerinde sadece kendisinde olmadığının, bu hastalık ile başa çıkmak zorunda olan pek çok kişinin de var olduğunun farkına varmalıdır. Panik atak ateş basması ve hafif baygınlık ile ortaya çıkıyor gibi ise, kişi mutlaka o ortamdan hızla uzaklaşmalıdır. Örneğin toplu taşıma aracında kalabalık yüzünden kriz geçirebilen kişiler bulunmaktadır. Bu kişilerin yapması gereken şey şoförden aracı durdurmasını rica etmek olacaktır. Temiz havaya çıkan panik atak hastası derin derin nefes almaya başlamalı ve temiz havayı içine çekerek kan basıncının normal değerlere düşmesini sağlamalıdır. Panik atak kişilerin kendi evhamı nedeniyle de ortaya çıkabileceğinden bu kişiler panşk atağı çağırmamalıdır. "Kalabalığa girdim şimdi panik atağım gelecek" ya da "Bu deniz çok derin, şimdi panik atağım başlayabilir" düşünceleri, krizin daha çabuk doğmasına ve uzun süreli olmasına neden olabilmektedir. Bu nedenle de hastaların öncelikle bu faktöre çok dikkat etmesi gerekmektedir. Bir diğer etmen ise, panik atak hastasının başka bir rahatsızlığının bulunup bulunmadığıdır. Örneğin astımı olan bir kişi yine ortamdan uzaklaşmalı ve hemen ilacını almalıdır. Aslında panik atak esnasında yapılması gerekenden çok panik atağın ortaya çıkması engellenmelidir. Tüm bunların yanı sıra, panik atağın geleceği hissedildiğinde aşağıda yer alan dualar okunabilmektedir. Pek çok kişi bu duaların okunması ile birlikte panik atak krizlerinin hafiflediğinden bahsetmektedir. "Bismillahirrahmanirrahim" “Allahü la ilahe illa hüvel hayyül kayyum la te'huzühu sinetüv vela nevm lehu ma fis semavati ve ma fil ard men zellezı yeşfeu ındehu illa bi iznih ya'lemü ma beyne eydıhim ve ma halfehüm ve la yühıytune bi şey'im min ılmihı illa bi ma şa' vesia kürsiyyühüs semavati vel ard ve la yeudühu hıfzuhüma ve hüvel alıyyül azıym” Meali: “Allah kendisinden başka hiçbir ilah olmayandır. Diridir, kayyumdur. Onu ne bir uyuklama tutabilir, ne de bir uyku. Göklerdeki her şey, yerdeki her şey onundur. İzni olmaksızın onun katında şefaatte bulunacak kimdir? O, kulların önlerindekileri ve arkalarındakileri (yaptıklarını ve yapacaklarını) bilir. Onlar onun ilminden, kendisinin dilediği kadarından başka bir şey kavrayamazlar. Onun kürsüsü bütün gökleri ve yeri kaplayıp kuşatmıştır. (O, göklere, yere, bütün evrene hükmetmektedir.) Gökleri ve yeri koruyup gözetmek ona güç gelmez. O, yücedir, büyüktür.” Felak Suresi: “Eûzü Billâhi mineş şeytânir raciym” “B”ismillâhir Rahmânir Rahıym (1) Kul e’ûzü BiRabbil felak; (2) Min şerri mâ halak; (3) Ve min şerri ğâsikın izâ vekab; (4) Ve min şerrin neffâsâti fiyl’ukad; (5) Ve min şerri hâsidin izâ hased. Anlamı: De ki: “Sığınırım Felak’ın(karanlığı yarıp aydınlığa kavuşturan nûrun) Rabbine” “Yarattığı halkının şerrinden” “Karanlığı çöken gecenin şerrinden” “Düğümlere üfüren kadınların şerrinden” “Haset ettiğinde, haset edicinin şerrinden!” Nas Suresi: “Eûzü Billâhi mineş şeytânir raciym” “B”ismillâhir Rahmânir Rahıym (1) Kul e’ûzü BirabbinNâs; (2) Melikin Nâs; (3) İlâhin Nâs; (4) Min şerril vesvâsil hannâs; (5) Elleziy yüvesvisü fiy sudûrin Nâs; (6) Minel cinneti ven Nâs. Anlamı: De ki: “Sığınırım Nâs’ın Rabbine,” “Nâs’ın Meliki’ne,” “Nâs’ın İlâhı’na” “El Vesvas’il Hannas’ın(sinip sinip geri dönen, insanı bedenselliğe düşüren vesvese kuvvesi) şerrinden.” “O ki, insanların içlerinde vesvese üretir.” “Cinlerden ve insanlardan!” Panik atak için aynı zamanda aşağıda yer alan dua da oldukça etkilidir. "Bismillahirrahmanirrahim" "Rahman ve Rahim Olan Allah (c.c.)'ın adıyla; "Elhamdü lillahi rabbil'alemin. Errahmanir'rahim. Maliki yevmiddin. İyyake na'budü ve iyyake neste'in. İhdinessıratel müstakim. Sıratellezine en'amte aleyhim ğayrilmağdubi aleyhim ve leddallin." Manası; Hamd o alemlerin Rabbi, O Rahman ve Rahim, O, din gününün maliki Allah'ın. Ancak sana ederiz kulluğu, ibadeti ve ancak senden dileriz yardımı, inayeti. Hidayet eyle bizi doğru yola, O kendilerine nimet verdiğin mutlu kimselerin yoluna, o gazaba uğramışların ve o sapmışların yoluna değilKişi panik ataktan kurtulmak için Allah'tan yardım dilemelidir. "Bismillahirrahmanirrahim" "Rahman ve Rahim Olan Allah (c.c.)'ın adıyla; "Elem neşrah leke sadrek. Ve vada'na anke vizreke. Elleziy enkada zahreke. Ve refa'na leke zikreke. Feinne me'al'usri yüsren. İnne me'al'usri yüsren. Feiza  ferağte fensab. Ve ila rabbike ferğab." Manası; Senin için bağrını açmadık mı? İndirmedik mi senden o yükünü? O sırtında gıcırdamakta olan ve bu şekilde sana eziyet veren yükünü? Senin şanını yüceltmedik mi? Demek ki, zorlukla beraber bir kolaylık var. Evet o zorlukla beraber bir kolaylık var! O halde boş kaldığında yine kalk yorul! Ve ancak Rabbinden ümit et, hep O'na doğrul! "Bismillahirrahmanirrahim" "Rahman ve Rahim Olan Allah (c.c.)'ın adıyla; "Rabbi'ş Rahli Sadri. ve Yessirli Emri. va'hlül Ukdeten Min Lisani Ya'fkahü Kavli Taha" Amin. "Radiytü billahi Rrabben ve bil-islami diynen. Vebi-Muhammedin (sallallahü teala aleyhi ve selleme) Nebiyya Read the full article