#werner nekes

[fabiansteinhauer]

U is for Uli isses

Ui, schau mal, eine Letter! Uli isses ist eine Zerlegung,d.i. Analyse, desjeniges Bildes, das Regen oder Regung und damit Norm und mir auch Recht ist. Die Zerlegung kann Abstieg, Absteige oder archäologische Geste sein, je nachdem, wie man es macht.

Uli isses ist der Name eines Films von Werner Nekes, der die Odyssee ins Ruhrgebiet verlegt. Im Grunde genommen trägt Nekes Eulen nach Athen. Darum wurde der Film kein Blockbuster, ist aber fantastisch. Werner Nekes ist wiederum der Sammler, Archivar und Historiker dessen gewesen, was zum Apparat des bewegten Bildes gehört und dessen Geschichte bis in den Maschinenraum der Götter zurückreicht. Ich erfinde grundsätzlich nichts, ich beschäftige mich nur damit, die Rechtwissenschaft an das Verhältnis zu bewegten Bildern zu erinnern.

[wakeofourbetters]

[paulaarantzazu]

[towneslab]

ULIISSES by tabea blumenschein Via Flickr: Tabea Blumenschein and Werner Nekes in Uliisses . Townes.Archive

[joostjongepier]

Wat?   Beuys (1981) door Werner Nekes en Dore O., Das Ende des 20. Jahrhunderts (1982-1983), Capri-Batterie (1985) en I like America and America likes Me (1974) door Joseph Beuys

Waar?   Tentoonstelling Joseph Beuys in Hamburger Bahnhof, Berlijn

Wanneer?   10 augustus 2024

Joseph Beuys is een kunstenaar waar je van houdt of waar je met onbegrip je schouders over ophaalt. Hoewel ik zijn werk vaak uitgesproken onbegrijpelijk vind en dus alle begrip heb voor de schouderophalers, word ik vaak door zijn werk gefascineerd. In de Hamburger Bahnhof wordt werk van deze kunstenaar getoond uit de collectie van de Nationalgalerie.

Beuys was tekenaar, beeldhouwer, actie- en installatiekunstenaar, leraar, politicus en activist. Het was iemand die zijn biografie bij elkaar loog. Een goed verhaal was voor hem belangrijker dan de saaie realiteit. Hij werd sterk beïnvloed door de antroposofie en er zijn nog steeds mensen die hem ervan verdenken er extreemrechtse denkbeelden op na te hebben gehouden.

Verwarring zaaien was Beuys niet vreemd. De film waarmee de tentoonstelling begint is dan ook op zijn plaats. Hij staat, gekleed in zijn kenmerkende overjas en hoed, met zijn rug naar de camera. Hij verklaart hoe de samenleving kan worden vernieuwd met gebruikmaking van de creatieve mogelijkheden van kunst. Ook legt hij uit op welke materialen zijn artistieke werkwijze was gestoeld: vilt, vet en koper. Decennialang heeft Beuys geprobeerd mensen van zijn ideeën te overtuigen. Grotendeels tevergeefs. Wend hij zich nu van het publiek af? Of nodigt hij ze uit zich met hem te identificeren?

Eén van de grootste kunstprojecten van Beuys vond plaats in het kader van Documenta 7 in Kassel. In en om Kassel werden 7000 basaltstenen opgericht. Naast elke steen werd een eikenboom geplant. Hier staan vergelijkbare basaltstenen. Uit elk daarvan heeft de kunstenaar een kegel uitgeboord en deze in vilt verpakt weer teruggeplaatst. Elke kegel werd op een kleibed gelegd opdat het zich niet zou bezeren en het niet koud zou krijgen.

Gebaseerd op ’Civitas Solis’, een utopisch werk van de zeventiende-eeuwse filosoof Tommaso Campanella, vervaardigde Beuys de Capri-batterij. Het idee ontstond in 1985 op het eiland Capri. De gloeilamp staat voor het licht van de zon en de citroen voor de energie van de zon. De vrucht wordt een fruitbatterij.

In 1974 vloog Beuys naar Amerika. Op het vliegtuig werd hij in vilt gewikkeld en per ambulance naar een galerie gebracht. Daar leefde hij drie opeenvolgende dagen, acht uur per dag, samen met een coyote. Beuys probeerde contact te leggen met het dier, dat soms volgzaam, soms agressief op zijn tijdelijke huisgenoot reageerde. Na afloop van het project werd Beuys op dezelfde manier waarop hij was gekomen weer naar het vliegtuig gebracht, vanwaar hij naar Duitsland terug vloog.

Van vrijwel al het werk van deze kunstenaar kun je zeggen dat het vreemd is. Ik begrijp dan ook iedereen die niets van deze kunstenaar moet hebben. Op mij heeft dat vreemde echter een mysterieuze aantrekkingskracht. Daarbij helpt het feit dat ik veel over zijn leven heb gelezen. Zijn excentrieke creativiteit beperkte zich niet tot zijn kunstwerken, maar paste hij ook toe op zijn eigen biografie. Zijn persoon is dan ook even fascinerend als zijn werk. 

[jarry]

Werner Nekes (1944-2017) war – neben Dore O., Klaus Wyborny und Heinz Emigholz – einer der bedeutendsten deutschen Avantgardefilmemacher. Von der modernen bildenden Kunst kommend, begann er Mitte der 1960er Jahre mit streng komponierten kurzen 16mm-Filmen. In ihnen experimentierte er mit unterschiedlichen Aufnahme- und Schnitttechniken, etwa Einzelbildschaltung oder Mehrfachbelichtungen. 

Neben diesem strukturellen Interesse gab es aber von Anfang an auch eine humoristische Komponente in Nekes‘ Werk. Beide Tendenzen führte er in seinen späteren, auf 35mm gedrehten Langfilmen ab LAGADO (1977) zusammen. 

Seit 1978 lebte Nekes in Mülheim an der Ruhr, wo er eine umfängliche, mehrere zehntausend Objekte umfassende Sammlung aufbaute, die der Vor- und Frühgeschichte des Kinos gewidmet war. Die Sammlung wurde nach seinem Tod auf drei Institutionen, darunter das DFF, aufgeteilt. Diese Beschäftigung mit der Entwicklung der visuellen Wahrnehmung ging in vielfacher Form in seine späteren Filme ein. 

Zu Nekes‘ 80. Geburtstag zeigt das Kino des DFF in diesem Monat eine Dokumentation über ihn sowie eine Auswahl von drei seiner Filme. Ein weiterer Film aus seinem Werk wird im Juni zu sehen sein.

[steamedtangerine]

Werner Nekes - Hynningen (1973)

[tpthvn]

Makimono (1974) Werner Nekes

[guy60660]

Werner Nekes - 1. sun-a-mul | rev @mozart-1053

[roserosette]

Makimono, 1974, Werner Nekes

[duchampscigarette]

Werner Nekes & Dore O. - Beuys (1981)

[towneslab]

Uliisses by tabea blumenschein Via Flickr: Tabea Blumenschein in Uliisses by Werner Nekes 1982

[sacredwhores]

Werner Nekes & Dore O. - Beuys (1981)

[rrrauschen]

werner nekes, {1980/82} uliisses

[ddzzaaii]

the day of the painter dir. werner nekes