#πηγές

[astratv]

Σκρέκας σε ημερίδα στη Λάρισα για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας: «Παρέμβαση σε τρεις άξονες για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης» (φώτο

Την παρέμβαση της κυβέρνησης σε τρία μέτωπα για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης που έχει ξεσπάσει μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία, τόνισε ο υπουργός Περιβάλλοντος Κώστας Σκρέκας σε ημερίδα για  τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας που πραγματοποιείται το πρωί της Δευτέρας στο ξενοδοχείο Larissa Imperial. Στην τοποθέτησή του ο κ. Σκρέκας εκτίμησε πως φέτος το φυσικό αέριο θα είναι ακριβότερο κατά…

[thenewsmag]

Τα Ιαματικά Λουτρά του Παυσανία από... ψηλά!

Τα Ιαματικά Λουτρά του Παυσανία από… ψηλά!

Μια από τις πιό γνωστές πηγές των Μεθάνων. Στον μικρό οικισμό του Αγίου Νικολάου στα βορειοανατολικά της χερσονήσου των Μεθάνων υπάρχει ένα μικρό σπίτι στην ακτή. Μια πηγή με αέρια του διοξειδίου του άνθρακα βγαίνει σε μια λεκάνη με θαλασσινό νερό. Τα αέρια θερμαίνουν το θαλασσινό νερό σε θερμοκρασία περίπου 39 ° C, όταν αντλείται λίγο νερό και μειώνεται το βάρος του νερού και η πίεση πάνω στην…

[psyxhmou]

Πηγές Λούρου, 14/08/22

[crisismonitor]

Νέο φωτοβολταϊκό στην Κοζάνη από ΔΕΗ Ανανεώσιμες

Την πλήρη κινητοποίηση στην κατεύθυνση της ταχείας ανάπτυξης μεγάλης παραγωγικής ικανότητας σε Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας επιδεικνύει η ΔΕΗ Ανανεώσιμες, καθώς με μπαράζ ανακοινώσεων ανεβάζει το θέμα της δημιουργίας νέων πάρκων στην επικαιρότητα. Continue reading Νέο φωτοβολταϊκό στην Κοζάνη από ΔΕΗ Ανανεώσιμες

[businessnews24]

Μ. Μανουσάκης: Υπερδιπλασιασμός του συστήματος ενέργειας μέχρι το 2030

Ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος του ΑΔΜΗΕ υπογράμμισε την ανάγκη να «τρέξει» η πράσινη μετάβαση, χαρακτηρίζοντας την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας - Αιγύπτου ως ένα νέο διάδρομο για ανταλλαγή καθαρής ενέργειας μεταξύ Ευρώπης και Β. Αφρικής.

Την ανάγκη να περάσουμε στην εποχή της καθαρής ενέργειας με τη μέγιστη δυνατή ταχύτητα, αλλά και με όρους ασφάλειας για την κοινωνία και το περιβάλλον, υπογράμμισε ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος του ΑΔΜΗΕ κ. Μάνος Μανουσάκης, μιλώντας σήμερα στη Διεθνή Διάσκεψη του ΟΗΕ για το Κλίμα COP27, στο Sharm El-Sheikh της Αιγύπτου.

Η κλιματική κρίση πιέζει ασφυκτικά πλέον για την επιτάχυνση της πράσινης μετάβασης που είναι, όπως είπε, ο δύσβατος αλλά απολύτως αναγκαίος δρόμος προκειμένου να παραδώσουμε ένα πιο βιώσιμο μέλλον στις επόμενες γενιές. Συνομιλώντας με κορυφαίους εκπροσώπους του διεθνούς ενεργειακού κλάδου, ο κ. Μανουσάκης επεσήμανε ότι χρειαζόμαστε πιο πυκνές -διασυνοριακές αλλά και διηπειρωτικές- ηλεκτρικές διασυνδέσεις, ανθεκτικά και έξυπνα δίκτυα, καθώς και τεχνολογίες αποθήκευσης που θα μεγιστοποιήσουν την ενσωμάτωση των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα.

Έναν νέο διάδρομο για ανταλλαγές καθαρής ενέργειας ανάμεσα στην Ευρώπη και τη βόρεια Αφρική, χαρακτήρισε ο κ. Μανουσάκης την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Αιγύπτου και επανέλαβε ότι ο ΑΔΜΗΕ προτίθεται να συμμετάσχει και επενδυτικά σε αυτό το κορυφαίο έργο, για το οποίο συνεργάζεται με τον Διαχειριστή της Αιγύπτου EETC και τον φορέα υλοποίησης ELICA. Ανέφερε επίσης ότι με τις διεθνείς και εγχώριες διασυνδέσεις που υλοποιεί ο  Διαχειριστής στο πλαίσιο του επενδυτικού  προγράμματος, ύψους 5 δισ. ευρώ, το ελληνικό Σύστημα Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας θα υπερδιπλασιαστεί έως το 2030.

Καταλυτική η αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας Η κλιματική αλλαγή επιβάλλει να επισπεύσουμε την ενεργειακή μετάβαση, που είναι ο δύσβατος αλλά απολύτως αναγκαίος δρόμος για να παραδώσουμε ένα πιο βιώσιμο μέλλον στις επόμενες γενιές. Ωστόσο, δεν έχουμε ακόμη οικονομικά προσιτές τεχνολογίες αποθήκευσης που να μπορούν να εξασφαλίσουν αξιόπιστη λειτουργία των δικτύων μόνο με Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας.

Μέρος της λύσης είναι η δημιουργία πιο έξυπνων και ανθεκτικών δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας που μπορούν να λειτουργήσουν με μεγαλύτερη ασφάλεια εν μέσω αυξανόμενης διείσδυσης στοχαστικών μορφών ενέργειας και σε πιο ακραίες καιρικές συνθήκες. Για τον σκοπό αυτό, ο ΑΔΜΗΕ ενισχύει την ανθεκτικότητα του Ελληνικού Συστήματος Μεταφοράς, εκσυγχρονίζοντας τις ηλεκτρικές υποδομές και αντικαθιστώντας πλήρως τον πλέον κρίσιμο εξοπλισμό υψηλής και υπερυψηλής τάσης έως το 2023.

Υλοποιούμε επίσης σύνθετα τεχνικά έργα που σχετίζονται με την ενεργειακή μετάβαση, εισάγοντας έξυπνες τεχνολογίες και υπερσύγχρονες πλατφόρμες πληροφορικής με σκοπό την ταχύτερη και αποτελεσματικότερη κατανομή ενέργειας (dispatching) και τη μέγιστη σταθερότητα του Συστήματος σε συνθήκες υψηλής παραγωγής ΑΠΕ. Όλες αυτές οι παρεμβάσεις είναι απολύτως απαραίτητες, αλλά η αποθήκευση είναι αυτή που θα παίξει τον καταλυτικό ρόλο για την ενεργειακή μετάβαση.

Η επείγουσα ανάγκη για περισσότερη καθαρή ενέργεια λόγω της κλιματικής αλλαγής, σε σ��νδυασμό με το γεγονός ότι δεν έχουμε ακόμη στη διάθεσή μας οικονομικά προσιτές τεχνολογίες αποθήκευσης, θέτει σημαντικές προκλήσεις στην προσπάθειά μας να περάσουμε όχι μόνο γρήγορα, αλλά και με ασφάλεια, στην εποχή της καθαρής ενέργειας.

Προς αυτή την κατεύθυνση απαιτείται η χάραξη νέων πολιτικών και η συστηματική συνεργασία σε διεθνές επίπεδο. Τα κράτη, ως «κλιματικοί ηγέτες», είναι σημαντικό να επενδύσουν τα ίδια σε ακόμη περισσότερα έργα ενεργειακής μετάβασης, αλλά και να διευκολύνουν και να ενθαρρύνουν την υγιή επιχειρηματικότητα, μεριμνώντας παράλληλα για την κοινωνική συνοχή και την περιβαλλοντική ισορροπία.

Πυκνά δίκτυα διεθνών και εγχώριων διασυνδέσεων Χρειαζόμαστε περισσότερα διασυνοριακά και διηπειρωτικά έργα μεταφοράς, για να δημιουργήσουμε πιο πυκνά δίκτυα αλλά και για να είμαστε σε θέση να χρησιμοποιούμε ενέργεια που παράγεται σε διαφορετικές κλιματικές και γεωγραφικές ζώνες. Οι διεθνείς διασυνδέσεις παίζουν βασικό ρόλο για την πράσινη μετάβαση αφού διαφοροποιούν τις πηγές εφοδιασμού και συμβάλλουν στην ενσωμάτωση νέων ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα.

Ο ΑΔΜΗΕ προωθεί ενεργά νέα έργα διεθνών διασυνδέσεων προς κάθε πλευρά των ελληνικών συνόρων. Μέσα από αυτά τα έργα, η Ελλάδα έχει τη δυνατότητα να γίνει ένας κρίσιμος διάδρομος για ανταλλαγές πράσινης ενέργειας μεταξύ της Μέσης Ανατολής, της βόρειας Αφρικής και ολόκληρης της ευρωπαϊκής ηπείρου. Ο ΑΔΜΗΕ συνεργάζεται με τον Αιγύπτιο Διαχειριστή EETC για τη διασύνδεση Ελλάδας-Αιγύπτου και τον φορέα υλοποίησης ELICA, ενώ σκοπεύει να συμμετάσχει στο έργο και σε επενδυτικό επίπεδο.

Η νέα διασύνδεση θα συνδέσει τη βόρεια Αφρική με την Ευρώπη, μέσω της Ελλάδας και θα δώσει τεράστιες δυνατότητες αξιοποίησης ΑΠΕ. Παράλληλα, θα είναι κι ένα μεγάλο τεχνικό επίτευγμα, καθώς προβλέπεται η εγκατάσταση ενός καλωδίου συνεχούς ρεύματος 500 kV και συνολικής ισχύος έως 3 GW για τη μέγιστη απορρόφηση καθαρής ενέργειας που θα παράγεται στην Αίγυπτο.

Ο ΑΔΜΗΕ προσφέρει επίσης τεχνογνωσία στη διασύνδεση Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ και σκοπεύει να συμμετάσχει ως μέτοχος στον φορέα υλοποίησης, EuroAsia Interconnector. Αυτό το σημαντικό έργο θα δημιουργήσει έναν ακόμη ενεργειακό διάδρομο μεταξύ Ευρώπης και Μέσης Ανατολής, μέσω Κύπρου και Ελλάδας.

Με τις εγχώριες νησιωτικές και  χερσαίες διασυνδέσεις του Διαχειριστή, το ελληνικό σύστημα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας θα υπερδιπλασιαστεί έως το 2030. Τα έργα αυτά βελτιώνουν την ποιότητα ηλεκτροδότησης στα ελληνικά νησιά, μειώνουν το ενεργειακό κόστος για όλους τους καταναλωτές και εξασφαλίζουν σημαντικά περιβαλλοντικά οφέλη. Οι πετρελαϊκοί σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής αποσύρονται σταδιακά από τα νησιά ενώ μέχρι το τέλος της δεκαετίας, οι εκπομπές CO2 που σχετίζονται με την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στο Αιγαίο σχεδόν θα μηδενιστούν και θα μειωθούν κατά 2,8 εκατομμύρια τόνους ετησίως σε σύγκριση με το 2020.

Πηγή άρθρου: Μ. Μανουσάκης: Υπερδιπλασιασμός του συστήματος ενέργειας μέχρι το 2030

[blogtodayys]

GREECENEWS - PLATİN

Greecenews.org: Ελληνικές Ειδήσεις - Το Κέντρο των Ενημερώσεών σας!

Είστε έτοιμοι για τα πιο πρόσφατα νέα από την Ελλάδα; Τότε, καλώς ήρθατε στο "Greecenews.org" - το ηλεκτρονικό σας κέντρο για ενημερωτικά νέα που καλύπτουν όλη την Ελλάδα.

Ελληνικές Ειδήσεις Πρώτα!

Στο "Greecenews.org", προσφέρουμε άμεση πρόσβαση στις τελευταίες ειδήσεις από όλη την Ελλάδα. Είτε πρόκειται για πολιτικά, οικονομικά, πολιτιστικά ή αθλητικά θέματα, είμαστε εδώ για να σας ενημερώσουμε με αξιόπιστες πηγές και έγκυρη ενημέρωση.

Κλείστε τη Χρονική Διαφορά με το Greecenews.org!

Με το "Greecenews.org", δεν θα χάσετε καμία σημαντική είδηση. Ειδήσεις Η ιστοσελίδα μας είναι σχεδιασμένη για να προσφέρει γρήγορη και εύκολη πρόσβαση, εξασφαλίζοντας ότι είστε πάντα ενήμεροι για τα γεγονότα που συμβαίνουν στην Ελλάδα.

Κλειδί στην Ενημέρωση: Ελληνικές Ειδήσεις - Ειδήσεις - Ελλάδα!

Οι κύριες λέξεις για εμάς είναι "Ελληνικές Ειδήσεις," "Ειδήσεις," και "Ελλάδα." Αποτελούμε τον προορισμό σας για τα πιο πρόσφατα και σημαντικά γεγονότα στην Ελληνική επικαιρότητα.

Επισκεφτείτε το Greecenews.org για την Καλύτερη Ενημέρωση!

Για να είστε πάντα στο κέντρο των ειδήσεων, επισκεφθείτε το Greecenews.org σήμερα και ενημερωθείτε γρήγορα και αξιόπιστα. Καλώς ήρθατε στην εποχή της άμεσης ενημέρωσης!

[hellenicnews]

Ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας - Αιγύπτου: Ξεκινούν οι μελέτες κόστους - οφέλους

Τη χρηματοδότηση των αρχικών μελετών κόστους-οφέλους για τη νέα ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας-Αιγύπτου από τον νεοσύστατο χρηματοδοτικό μηχανισμό REPowerEU της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συμφώνησαν σε χθεσινή συνάντηση εργασίας στο Κάιρο, ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος του Ανεξάρτητου Διαχειριστή Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΑΔΜΗΕ) κ. Μάνος Μανουσάκης και η Πρόεδρος και Διευθύνουσα Σύμβουλος του Διαχειριστή της Αιγύπτου Egyptian Electricity Transmission Company (EETC) κ. Sabah Mohamed Mashaly.

Σε συνέχεια της προόδου που σημειώθηκε ως προς το χρηματοδοτικό σκέλος της νέας διεθνούς διασύνδεσης, οι Διοικήσεις των δύο Διαχειριστών, που συναντήθηκαν σε άριστο κλίμα για δεύτερη φορά μέσα σε δύο μήνες, εκτίμησαν από κοινού ότι είναι ρεαλιστικός ο σχεδιασμός για εκκίνηση του έργου σε λιγότερο από έναν χρόνο. Στην αισιόδοξη αυτή πρόβλεψη συμβάλλει και το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση παρέχει άμεση πρόσβαση στα κονδύλια του REPowerEU, το οποίο έχει ως στόχο να στηρίξει χρηματοδοτικά έργα που  συμβάλλουν στη μείωση της ενεργειακής εξάρτησης από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα και προωθούν έμπρακτα την πράσινη μετάβαση.

Κατά τη χθεσινή συνάντηση, ο κ. Μανουσάκης και η κ. Mashaly:

Συζήτησαν εκτενώς τα σχέδια και τον χρονικό προγραμματισμό για την ανάπτυξη Ανανέωσιμων Πηγών Ενέργειας στην Αίγυπτο και διαπίστωσαν από κοινού ότι είναι απαραίτητο να υπάρχει παραγωγή πράσινης ενέργειας που θα διοχετεύεται αποκλειστικά στην Ευρώπη, μέσω της νέας διασύνδεσης.

Συμφώνησαν ότι τα συνοδά έργα ανάπτυξης των Συστημάτων Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας σε Ελλάδα και Αίγυπτο θα πρέπει να αποτελέσουν μέρος του έργου της νέας ηλεκτρικής διασύνδεσης.

Ανέδειξαν την αναγκαιότητα δημιουργίας «πράσινων διαδρόμων» τόσο στην Αίγυπτο όσο και σε διάφορα σημεία της Ευρώπης προκειμένου να αξιοποιηθεί πλήρως το παραγόμενο ανανεώσιμο δυναμικό της Αιγύπτου και η χώρα να καταστεί μία αξιόπιστη, εναλλακτική πηγή ενέργειας για την ευρωπαϊκή ήπειρο.

Ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος του ΑΔΜΗΕ κ. Μάνος Μανουσάκης, δήλωσε: «Η ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας-Αιγύπτου εντάσσεται στο συνολικό σχεδιασμό των διεθνών μας διασυνδέσεων μέσω των οποίων η Ελλάδα μετασχηματίζεται σε έναν κρίσιμο ενεργειακό κόμβο στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο. Στόχος μας είναι η εκκίνηση του έργου σε σύντομο χρονικό διάστημα και εργαζόμαστε εντατικά προς αυτή την κατεύθυνση, σε άριστη συνεργασία με τον Διαχειριστή της Αιγύπτου».

Υπενθυμίζεται ότι προχθές ο ΑΔΜΗΕ και η θυγατρική του Ομίλου, Grid Telecom, υπέγραψαν στην αιγυπτιακή πρωτεύουσα νέα συμφωνία με την Telecom Egypt, με αντικείμενο την τηλεπικοινωνιακή διασύνδεση των δύο χωρών, μέσω της Κρήτης.

Πηγή άρθρου: Ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας - Αιγύπτου: Ξεκινούν οι μελέτες κόστους - οφέλους

[allaneagr]

Khalid Al Falih, υπ. Επενδύσεων Σ. Αραβίας στην «Η»: Η Ελλάδα πύλη εισόδου μας στην Ευρώπη

«Πύλη εισόδου» της Σαουδικής Αραβίας στην Ευρώπη χαρακτήρισε, μιλώντας στην «Η», την Ελλάδα ο Khalid Al Falih, υπουργός Επενδύσεων της Σαουδικής Αραβίας.

Ο Khalid Al Falih, ο οποίος είναι επικεφαλής πολυπληθούς αντιπροσωπείας που βρίσκεται στη χώρα μας στο πλαίσιο του Ελληνοσαουδαραβικού  Επιχειρηματικού Φόρουμ, επισήμανε χαρακτηριστικά ότι «βλέπουμε τη Σαουδική Αραβία και την Ελλάδα σαν δυο χώρες που ευθυγραμμίζονται και συμπληρώνει η μία την άλλη. Η Σαουδική Αραβία είναι ο διασυνδετήριος κρίκος τριών ηπείρων και αυτό είναι μέρος του οράματός μας για το 2030: να τις συνδέσουμε όχι μόνο με γεωγραφικό τρόπο αλλά και ψηφιακά και ενεργειακά».

Ο υπουργός Επενδύσεων της Σαουδικής Αραβίας, ο οποίος συναντήθηκε χτες το πρωί με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, υπογράμμισε ότι «οι εταιρείες μας θα υπογράψουν συμφωνία για την υλοποίηση οπτικού καλωδίου μεταφοράς δεδομένων (σ.σ. από τη Σαουδική Αραβία στην Ελλάδα) και πιστεύουμε ότι θα ακολουθήσουν μελέτες σκοπιμότητας και για την ηλεκτρική διασύνδεση των δυο χωρών».

Η μεγάλη συμφωνία, ύψους περίπου 1 δισ ευρώ, για την κατασκευή broadband καλωδίου οπτικών ινών μεταφοράς δεδομένων από την Σαουδική Αραβία στην Ελλάδα επικυρώνεται σήμερα στο πλαίσιο της 5η Συνόδου της Μικτής Διυπουργικής Επιτροπής Ελλάδας Σαουδικής Αραβίας, με τη συμμετοχή υψηλόβαθμων αντιπροσωπειών από τα Υπουργεία Ανάπτυξης και Επενδύσεων,  Υγείας, Ναυτιλίας, Τουρισμού, Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Παιδείας και Θρησκευμάτων, Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, υπό την Προεδρία του Υφυπουργού Εξωτερικών, Κώστα Φραγκογιάννη και του Σαουδάραβα Υπουργού Επενδύσεων Khalid Al Faleh.

Η Μικτή Διυπουργική Επιτροπή θα ολοκληρώσει τις εργασίες της με την υπογραφή Πρωτοκόλλου από τους δύο Υπουργούς καθώς και Συμφωνίας που άπτεται της υλοποίησης οπτικού καλωδίου μεταφοράς δεδομένων EMC. Το σύστημα καλωδίων για την μεταφορά data ξεκινά επί της ουσίας από την Σιγκαπούρη και καταλήγει στην Ιταλία, συνδέοντας ψηφιακά την Ασία με την Ευρώπη μέσω Σαουδικής Αραβίας και Ελλάδας, ενώ στο πλαίσιο της ίδιας επένδυσης αναμένεται να κατασκευαστούν στην Ελλάδα 2 data center.

Ριάντ και Αθήνα χτίζουν γέφυγες συνεργασίας και στην ενέργεια, κυρίως στο μέτωπο των ΑΠΕ και του πράσινου υδρογόνου, ενώ το επόμενο βήμα είναι η διερεύνηση της διασύνδεσης των συστημάτων μεταφοράς ηλεκτρικού ρεύματος των δυο χωρών, πιθανότατα μέσω και του υποθαλάσσιου καλωδίου που προωθεί ήδη η Ελλάδα με την Αίγυπτο. Με τον τρόπο αυτό η Σαουδική Αραβία "κοιτά" προς την ενεργειακή αγορά της Ευρώπης, που επιζητά την ενεργειακή απεξάρτηση από την Ρωσία.

Η Ελλάδα έχει πολλές δυνατότητες Αναφερόμενος στην ενεργειακή κρίση, σημείωσε ότι «έχουμε υπάρξει πολύ ενεργοί στον τομέα της ενέργειας, σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο για πάνω από 80 χρόνια. Η επόμενη φάση της ενεργειακής μετάβασης εμπλέκει Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, ηλεκτρισμό και υδρογόνο. Η Σαουδική Αραβία θα είναι τόσο ενεργή στην νέα φάση της ενεργειακής μετάβασης όσο ήταν στο μέτωπο του πετρελαίου και του αερίου στο παρελθόν».

Σε ό,τι αφορά τις δυνατότητες συνεργασίας στον τομέα της ενέργειας, είπε ότι «η Ελλάδα είναι η πύλη εισόδου μας στην Ευρώπη. Αύριο (σ.σ. σήμερα) οι εταιρείες που εμπλέκονται θα εγκαινιάσουν την ψηφιακή διασύνδεση (σ.σ. των δύο χωρών) μέσω καλωδίου οπτικών ινών για μεταφορά δεδομένων και πιστεύω πως θα ακολουθήσουν μελέτες σκοπιμότητας για την ηλεκτρική διασύνδεση. Κοιτάμε τη συνεργασία στο μέτωπο του πράσινου υδρογόνου, επίσης, τη συνεργασία στο μέτωπο της αγροτικής παραγωγής για εκτάσεις που θα αρδεύονται με αλμυρό νερό -πιθανότατα θαλασσινό-, διαχείριση του νερού και τις κλιματικής κρίσης», προσθέτοντας ότι «οι δυνατότητες Ελλάδας και Σαουδικής Αραβίας μπορούν να συνδυαστούν για να λυθεί».

«Βλέπουμε την Ελλάδα στην πραγματικότητα σαν μια περιοχή που έχει πολλές δυνατότητες» υπογράμμισε ο Khalid Al Falih και σημείωσε: «Εχετε τη θάλασσα, τον ήλιο, τη γη και είστε μέρος της ΕΕ. Είναι πιθανόν κορυφαίες σαουδαραβικές εταιρείες που έχουν μια επιτυχημένη πορεία στην παραγωγή ενέργειας από τον άνεμο και τον ήλιο, σε χαμηλό κόστος, να αναπαράγουν την επιτυχία τους εδώ στην Ελλάδα, όπως  επίσης να διασυνδέσουμε τα δίκτυά μας μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Και κυρίως να χρησιμοποιήσουμε τη σύνδεση με την Ελλάδα, ώστε να απευθυνθούμε στην μεγάλη αγορά της ΕΕ και τις ευκαιρίες που αυτή προσφέρει».

Και ο ο Khalid Al Falih κατάληξε: «Ξέρουμε ότι με την Ευρωπαϊκή Ενωση μπορούμε να έχουμε πρόσβαση σε κεφάλαια με χαμηλότερα επιτόκια για επενδύσεις στην ΕΕ, ξεκινώντας από την Ελλάδα».

Επίσκεψη στην Αλεξανδρούπολη Αξίζει, να σημειωθεί ότι σήμερα Σαουδάραβες επιχειρηματίες μεταβαίνουν στην Αλεξανδρούπολη, στο σημείο όπου θα κατασκευαστεί η νέα πλωτή μονάδα υποδοχής υγροποιημένου φυσικού αερίου FSRU καθώς φαίνεται να εκδηλώνεται ενδιαφέρον από την Σαουδική Αραβία για το φιλόδοξο πρότζεκτ.

Σαουδάραβες επιχειρηματίες θα επισκεφθούν σήμερα και το Ελληνικό για πιθανές business στο real estate αλλά και το Θριάσιο καθώς τα logistics είναι επίσης στο ραντάρ του επενδυτικού ενδιαφέροντος του Ριάντ.

Τέλος, δεν πρέπει να ξεφεύγει της προσοχής ότι οι αραβικές επενδύσεις επεκτείνονται και στον τουρισμό με απευθείας πτήσεις τσάρτερ και συμφωνίες στον κλάδο των ξενοδοχείων.

Πηγή άρθρου: Khalid Al Falih, υπ. Επενδύσεων Σ. Αραβίας στην «Η»: Η Ελλάδα πύλη εισόδου μας στην Ευρώπη

[justforbooks]

Νίκος Μπακουνάκης

Το βιβλίο «Γκούτλαντ, ο Γουσταύος Κλάους και η χώρα του κρασιού» του Νίκου Μπακουνάκη είναι μια θαυμάσια μυθιστορηματική αφήγηση της ιστορίας του Βαυαρού εμπόρου που ήρθε στην Πάτρα στα μέσα του 19ου αιώνα και δημιούργησε την Οινοποιία Achaia Clauss.

Το βιβλίο Γκούτλαντ, ο Γουσταύος Κλάους και η χώρα του κρασιού του Νίκου Μπακουνάκη είναι μια θαυμάσια μυθιστορηματική αφήγηση της ιστορίας του Βαυαρού εμπόρου που ήρθε στην Πάτρα στα μέσα του 19ου αιώνα και δημιούργησε την Οινοποιία Αχαΐα, έναν εντυπωσιακό μικρόκοσμο ανθρώπων που συνέβαλε με τον δικό του τρόπο στη δημιουργία των κρασιών της Γκούτλαντ, γνωστών σε ολόκληρο τον κόσμο.

Τα γεγονότα και τα πρόσωπα που πρωταγωνιστούν σε αυτό το γοητευτικό ιστορικό ταξίδι που καλύπτει περισσότερο από έναν αιώνα, έως το 1949, και έχει επίκεντρο την Πάτρα συνθέτουν την ιστορία της Ελλάδας αλλά και της Ευρώπης σε μια εποχή που ακόμα διαμορφωνόταν το ελληνικό κράτος.

«Στο εξώφυλλο του βιβλίου, στη φωτογραφία του 1900 που τραβήχτηκε για το τέλος του αιώνα, είναι όσοι εργαζόμενοι βρίσκονταν στην οινοποιία εκείνη τη στιγμή», εξηγεί ο Νίκος. «Από τα ρούχα, τα κοσμήματα αλλά και από τη στάση του σώματος καταλαβαίνουμε ότι εκπροσωπούνται όλες οι κατηγορίες των εργαζομένων, υπάλληλοι, στελέχη, χωριάτισσες που φοράνε λινατσένια ρούχα, παιδάκια με τις ντρίλινες ποδιές, ο φουστανελοφόρος, Γερμανίδες με τα πλαστρόν.

Επίσης, έχει ενδιαφέρον το ότι ανάλογα με το τι είναι κρατούν και διαφορετικό ποτήρι. Υπάρχει και ένας μουσικός Βαυαρός ο οποίος κρατάει το τσίτερ, το παραδοσιακό έγχορδο όργανο της Κεντρικής Ευρώπης, που το είχαν πάρα πολύ στα πανηγύρια. Στο κέντρο είναι ο οινολόγος της εταιρείας, ο Ιάκωβος Κλίπφελ, δίπλα του είναι η γυναίκα του Αδελαΐδα και πίσω του ο γιος του Χέρμαν με τρουά πιες κοστούμι, παπιγιόν και ρολόι με αλυσίδα. Μπορείς να φτιάξεις μια ιστορία με αυτήν τη φωτογραφία».

— Γιατί σε ενδιέφερε ο Γουσταύος Κλάους; Γιατί είναι κατά κάποιον τρόπο παιδικό βίωμα. Μεγάλωσα στην Πάτρα και η οινοποιία του Γουσταύου, η Αχάια Κλάους, ήταν εκεί, παρούσα. Ήταν ένας χώρος όπου πηγαίναμε εκδρομές, αλλά ήταν και η Μαυροδάφνη, ένα παραδοσιακό ποτό την περίοδο του καρναβαλιού – παραμένει, ιδιαίτερα αυτή που έχει την ιστορική ετικέτα και τον κωδικό 601, που ήταν η μυστική συνταγή στο βιβλίο συνταγών του Γουσταύου. Το βιβλίο το αφιερώνω στον παππού μου, ο οποίος είχε γεννηθεί το 1888 και είχε κι αυτός αμπέλια.

Μεγάλωσα μέσα στα αμπέλια, δηλαδή έχω τη μνήμη του αμπελιού, της ζωής στο όριο μεταξύ της πόλης και των κτημάτων, των αγροκτημάτων, του αγροτικού χώρου, της ελιάς, του σταριού, οπότε με ενδιέφερε πολύ ο Γουσταύος. Επιπλέον, όταν άρχισα λίγο να τον ψάχνω, είδα ότι είναι μυθιστορηματικός ήρωας, η ζωή του είναι σαν ένα μυθιστόρημα, οπότε σκέφτηκα να κάνω αυτή την έρευνα, η οποία πραγματικά με οδήγησε σε περιοχές που ούτε καν φανταζόμουν ότι υπήρχαν.

— Οι λεπτομέρειες που περιγράφεις είναι εκπληκτικές. Πού βρήκες τις πηγές για να γράψεις το βιβλίο; Τα περισσότερα στοιχεία σε αυτό το βιβλίο προέρχονται από τα αρχεία της Αχάια Κλάους. Ο Γουσταύος, ως Γερμανός, ήταν πάρα πολύ συστηματικός. Βέβαια, δεν ήταν ο τυπικός Γερμανός, ήταν Πρώσος, Βαυαρός, πιο ανάλαφρος, μολονότι ήταν προτεστάντης και όχι καθολικός, όπως οι περισσότεροι Βαυαροί. Επομένως υπάρχει ένα συστηματικό αρχείο όπου είναι καταγεγραμμένο το παραμικρό. Υπάρχει το μετοχολόγιο, που είναι πάρα πολύ σημαντικό, το πώς οι μετοχές περνάνε από τον έναν μέτοχο στον άλλον, υπάρχουν τα βιβλία εισερχόμενης-εξερχόμενης αλληλογραφίας που περιέχουν τεράστιες πληροφορίες, υπάρχει το βιβλίο επισκεπτών που τηρείται απ’ το 1885 μέχρι και σήμερα, με κείμενα γραμμένα στα γερμανικά και στα ελληνικά της εποχής του Κλάους, δηλαδή περίπου μέχρι τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Το μεγαλύτερο μέρος των εγγραφών είναι στα γερμανικά, στα ελληνικά αρχίζουν να γράφονται από το 1920 και μετά. Αλλά το αρχείο δεν είναι μόνο έγχαρτο, το βλέπεις και στο τοπίο, δηλαδή στον τρόπο που είχε διαμορφωθεί με τα κτίσματα. Υπάρχει, επίσης, το αρχείο των μηχανημάτων με τα οχήματα που χρησιμοποιούσαν, τα πυροσβεστικά για να σβήνουν τις φωτιές και τα κάρα που μετέφεραν το κρασί και ήταν ειδικά διαμορφωμένα, κοίλα κατά κάποιον τρόπο, για να τοποθετούν και να σφηνώνουν τα βαρέλια – υπάρχουν και τα εργαλεία με τα οποία έφτιαχναν τα βαρέλια.

Υπάρχει πάρα πολύ φωτογραφικό υλικό, π.χ. με τους ναΐσκους που είχε δημιουργήσει για τους ορθόδοξους και για τους καθολικούς εργαζόμενους. Είναι πολλά τα στοιχεία που μπορείς να πάρεις από τον τόπο που λειτουργεί συνολικά ως αρχείο, και μπορούν να σε βοηθήσει να τον ανασυστήσεις. Ουσιαστικά ήθελα να ανασυστήσω και το τοπίο, και την καθημερινή ζωή, μέσα από τους γάμους και τις κηδείες κ.λπ.

— Το βιβλίο ξεκινάει από την Τεργέστη. Πώς ήταν εκείνη την εποχή; Η Τεργέστη είναι ουσιαστικά το λιμάνι της Κεντρικής Ευρώπης, το λιμάνι της Αυστροουγγαρίας, απ’ όπου ξεκινούσαν όλες οι μεγάλες γραμμές για το Λεβάντε και την Ανατολή, και αργότερα για την Αμερική. Από κει έφευγαν όλα τα πλοία που έπαιρναν τους μετανάστες Σλάβους, Αλβανούς, Έλληνες και Τούρκους και τους πήγαιναν στην Αμερική όταν έγινε η μεγάλη μετανάστευση στα τέλη του 19ου αιώνα. Ταυτόχρονα από εκεί ξεκινούσαν και οι μεγάλες επιβατικές γραμμές, οι οποίες κατέβαιναν την Αδριατική Θάλασσα, έπιαναν δεξιά και αριστερά, δηλαδή στα λιμάνια της Δαλματίας και της Ιταλίας, μετά στην Κέρκυρα, στην Πάτρα, και μετά διακλαδίζονταν. Η μία πήγαινε πήγαιναν προς Αλεξάνδρεια και Άγιους Τόπους, και αργότερα, όταν άνοιξε και η Διώρυγα του Σουέζ, έφταναν μέχρι την Ινδία – ξεκινάω το βιβλίο με ένα πλοίο που έρχεται από την Ινδία, του Αυστριακού Λόυδ, και δύο ναύτες του έχουν πανώλη και πεθαίνουν, αλλά η πόλη δεν ταράζεται απ’ αυτό και συνεχίζει τη ζωή της.

Η άλλη γραμμή πήγαινε προς Κωνσταντινούπολη και Μαύρη Θάλασσα. Επομένως, δεν ήταν μόνο μια πύλη εξόδου της Αυστροουγγαρίας και της Κεντρικής Ευρώπης, όπου έφταναν και σιδηροδρομικές γραμμές κλπ., ήταν ταυτόχρονα και ένα κέντρο αναφοράς όλου του κόσμου των Βαλκανίων και της Ανατολικής Μεσογείου. Ήταν μια πόλη κοσμοπολίτικη, γιατί το ορθόδοξο νεκροταφείο της Τεργέστης –σήμερα ένα μνημείο όπου μπορείς να δεις όλα τα ονόματα των εμπόρων που έμεναν εκεί– είχε Αυστριακούς, Ούγγρους, Σλοβένους, Εβραίους, Έλληνες, είχε καταπληκτικά ξενοδοχεία, είχε θέατρα, είχε καταστήματα… Ο ήρωάς μου, ο Γουσταύος Κλάους, παίρνει το πλοίο του Λόυδ που προανέφερα, μιας μεγάλης ατμοπλοϊκής εταιρείας που μετέφερε επιβάτες, εμπορεύματα, ζώα, άλογα κυρίως που προορίζονταν για τους διάφορους τοπικούς πολέμους.

— Για ποιον λόγο είχε έρθει ο Γουσταύος στην Ελλάδα; Πώς βρέθηκε στην Πάτρα; Τον 19ο αιώνα έχουμε την αποικιακή εξάπλωση των μεγάλων βιομηχανικών χωρών – κεντρική θέση κατείχαν τα προϊόντα υφαντουργίας της αγγλικής βιομηχανίας. Έτσι ένα πολύ μεγάλο μέρος της παραγωγής και του εμπορίου του βάμβακος ήταν στην Κεντρική Ευρώπη, κυρίως γύρω απ’ τη λίμνη Κωνσταντία, και από τις βαυαρικές της ακτές, και από τις ελβετικές. Αυτοί οι έμποροι και οι επιχειρηματίες κατέβηκαν προς τον Νότο, είτε στη νότια Ιταλία, στην περιοχή της Καμπανίας, της Νάπολης, είτε στην Ελλάδα, στα Ιόνια Νησιά και στο νέο κράτος τότε, για να επεκτείνουν το εμπόριο των προϊόντων υφαντουργίας.

Έτσι, λοιπόν, ο Κλάους ήρθε ως διευθυντής μιας τέτοιας εταιρείας ενός Ελβετού που λεγόταν Φεντερίκο Γκρούμπερ, η οποία γρήγορα αυτονομήθηκε από το κέντρο της στη Γένοβα και, εκτός από εξαγωγές βιομηχανικών προϊόντων, άρχισε να κάνει και εξαγωγές αγροτικών προϊόντων, δηλαδή λάδια, σταφίδες, βελανίδια, που τα χρησιμοποιούσαν σε βυρσοδεψεία για την κατεργασία του δέρματος, μετάξι, σύκα – όλα αυτά τα προϊόντα παρήγε η αγροτική Ελλάδα τότε. Έτσι, το 1852 και στις αρχές του 1860, παράλληλα με το εμπόριο, δημιούργησε την οινοποιία.

— Ήταν 27 χρονών όταν ήρθε. Σε τι συνθήκες βρήκε την Πάτρα; Η Πάτρα ήταν ένα χωριό. Υπάρχει μια περιγραφή του Φλομπέρ, ο οποίος τελειώνει εκεί το μεγάλο ταξίδι στην Ανατολή, που την αναφέρει ως μια πόλη άθλια, και υποτίθεται ότι έμεινε στο καλύτερο ξενοδοχείο της. Στις επιστολές που στέλνει στη μητέρα του της λέει ότι «μένουμε σε ένα ξενοδοχείο που ο θεός να το κάνει, καταγώγιο, η τουαλέτα είναι έξω, σε ένα δωμάτιο που είναι και κοτέτσι, είναι μια τρύπα, και είμαι σίγουρος ότι ο μάγειρας μαρινάρει τα κοτόπουλα και όλα αυτά που μαγειρεύει με τα σκατά. Το μόνο ενδιαφέρον που βρίσκω σε αυτό το ξενοδοχείο είναι ένας νε��ρός στον οποίο μόλις αχνο��αίνεται το μουστάκι». Μετά την Επανάσταση του ’21, δηλαδή μετά τη δημιουργία του κράτους, η Πάτρα είναι μία από τις πρώτες πόλεις που σχεδιάζεται από τον Σταμάτιο Βούλγαρη που ήταν μηχανικός της γαλλικής στρατιάς.

Ο Βούλγαρης σχεδιάζει μια πόλη μοντέρνα, κατά μήκος της θάλασσας –γιατί η Πάτρα ως τότε δεν έφτανε στη θάλασσα, ήταν γύρω από το κάστρο, η λεγόμενη Παλιά Πόλη–, η οποία γίνεται πλέον το εμπορικό λιμάνι της δυτικής Ελλάδας και γενικά το κέντρο του εμπορίου σταφίδας, το οποίο άφηνε τεράστιο κέρδος. Χάρη σε αυτό το εμπόριο συγκεντρώθηκαν στην Πάτρα πάρα πολλοί έμποροι, και ξένοι, κυρίως Εγγλέζοι και Γερμανοί, αλλά και Έλληνες που ήταν είτε της διασποράς, δηλαδή από το Λιβόρνο, την Τεργέστη, είτε Έλληνες απ’ τις οθωμανικές επαρχίες, απ’ την Ήπειρο, απ’ τη Σμύρνη.

Επομένως ήταν μια πόλη που είχε δυναμική, έτσι αναπτύχθηκε πάρα πολύ σύντομα, ο πληθυσμός της αυξήθηκε πάρα πολύ. Προς το τέλος του 19ου αιώνα και μέχρι τις δεκαετίες του ’50 και του ’60 ήταν μια πολύ κομψή νεοκλασική πόλη. Μετά, με την αντιπαροχή κ.λπ., ιδιαίτερα την περίοδο της χούντας, άρχισε να καταστρέφεται αυτό το απόθεμα των νεοκλασικών κτιρίων, μερικά από τα οποία ήταν μέγαρα, ήταν πολύ μεγάλα κτίρια.

— Ο Γουσταύος τι ρόλο έπαιξε στη διαμόρφωση της εικόνας της πόλης; Αναφέρεις ότι βοήθησε να χτιστεί το Δημοτικό Θέατρο. Ο Γουσταύος ανήκε στο μεικτό μεγαλοαστικό στρώμα που αποτελούνταν από Έλληνες, Γερμανούς και Άγγλους, οι οποίοι χρηματοδότησαν την ανέγερση σημαντικών κτιρίων στην πόλη όπως το Δημοτικό Θέατρο και το Δημοτικό Νοσοκομείο –που υπάρχει ακόμα και έχει μετατραπεί σε ένα είδος πολιτιστικού κέντρου–, εκκλησίες, και τα ιδιωτικά τους μέγαρα βέβαια. Έφτιαχναν ένα είδος μετοχικών εταιρειών και με τα χρήματα αυτά χρηματοδοτούσαν τις κατασκευές. Δεν υπήρχε η έννοια του κράτους, υπήρχε μία τοπική αυτονομία θα λέγαμε.

— Το οινοποιείο πότε το φτιάχνει; Το οινοποιείο αρχίζει να το δημιουργεί απ’ το 1861, με την αγορά των αμπελώνων και με την ανέγερση των πρώτων κτιρίων. Μέσα σε μία δεκαετία, 1871-72, όταν κάνει πλέον ανώνυμη εταιρεία την οινοποιία αυτή με μετόχους απ’ όλη την Ευρώπη, κυρίως μεγάλους εμπορικούς οίκους, παίρνει μορφή όλο αυτό το τοπίο, γίνεται όπως το βλέπουμε σήμερα.

— Μίλησέ μου για το τοπίο που διαμόρφωσε. Πρώτα απ’ όλα, αυτό που το κάνει να ξεχωρίζει ακόμα και σήμερα είναι ένα skyline από πέτρινους πύργους, οι οποίοι είναι ψηλότεροι απ’ όλα τα άλλα κτίρια. Αυτοί οι πέτρινοι πύργοι σχετίζονταν με την προστασία και την άμυνα του οινοποιείου, γιατί ο Κλάους το δημιουργεί στο διάστημα της μεσοβασιλείας, δηλαδή από την έξωση του Όθωνα μέχρι τον ερχομό του Γεωργίου Α’, μια εποχή έξαρσης των ληστειών – άλλωστε και ο ίδιος έπεσε θύμα ληστείας του περίφημου Τάσου Λύγκου του αρχιληστή. Δημιουργεί, λοιπόν, αυτούς τους πύργους, οι οποίοι, εκτός του ότι δημιουργούν μια επιβλητική εικόνα κατά τα πρότυπα των γαλλικών σατό, των οινοποιείων ιδιαίτερα της περιοχής του Μπορντό, είχαν και την πρακτική λειτουργία της προστασίας και της οχύρωσης των εργαζομένων σε περίπτωση που γίνονταν επιθέσεις από ληστές.

Γι’ αυτό υπήρχε σκοπευτήριο μέσα στην οινοποιία και εκπαιδεύονταν οι εργαζόμενοι στη χρήση των όπλων. Περισσότερο θυμίζει Τοσκάνη το τοπίο εκεί, δεν είναι το τοπίο της Βουργουνδίας. Κάποιοι γερμανικοί οδηγοί της εποχής το συνέκριναν με ένα οινοποιείο στη Νότια Αφρική, που είχαν δημιουργήσει Ολλανδοί. Έχει τρεις πύργους, τη βίλα του Γουσταύου, την Γκούτλαντ, η οποία όταν η εταιρεία πέρασε στους Έλληνες ιδιοκτήτες της ονομάστηκε βίλα Κωστάντζα, από το όνομα της γυναίκας του νέου ιδιοκτήτη (είναι μουσείο τώρα), έχει κελάρια – μάλιστα ένα από τα πρώτα ονομάστηκε Μπασίλικα, γιατί είχε τον ρυθμό της βασιλικής.

Το τοπίο συμπληρωνόταν από τα αμπέλια, που ήταν ακριβώς έξω απ’ την οινοποιία –υπάρχει και σήμερα ένα μέρος τους–, τις μεγάλες δεξαμενές που είχε για νερό και γενικότερα από τα βαρέλια. Δηλαδή υπάρχει το χτισμένο κομμάτι, το τοπίο των εξαρτημάτων και των οχημάτων, και το φυσικό τοπίο, κυρίως τα κυπαρίσσια που ορίζουν τους δρόμους, όπως στην Τοσκάνη. Τα κυπαρίσσια τα χρησιμοποιούσαν και για την ξυλεία.

— Τι ήταν το Γκούτλαντ που έδωσε και τον τίτλο στο βιβλίο σου; Γκούτλαντ είναι μια γερμανική λέξη, η οποία όμως δεν υπάρχει στα γερμανικά, είναι το ανάποδο της εύφορης γης. Ήταν η βίλα του, το σπίτι όπου έμενε στην οινοποιία, και υπάρχει αυτούσια σήμερα. Παντού στο υλικό της εποχής και στις διαφημίσεις αναφέρεται ως Γκούτλαντ, μέχρι και στις καρτ-ποστάλ. Μου άρεσε ως τίτλος όχι μόνο γιατί έτσι ονομάστηκε η εταιρεία αλλά γιατί ουσιαστικά παραπέμπει σε μια «χώρα» που κατοικείται, δεν είναι απλώς ένας επιχειρηματικός χώρος. Ζουν σε αυτήν άνθρωποι που παντρεύονται και τα παιδιά τους μεγαλώνουν και πάνε σχολείο εκεί, πεθαίνουν και θάβονται εκεί.

— Και ο ίδιος ζήτησε να ταφεί εκεί, ήταν η πατρίδα του αυτή. Ναι, ακριβώς. Έφτιαξε τον τάφο του εκεί.

— Τι άνθρωπος ήταν ο Γουσταύος; Ήταν αγαπητός στην Πάτρα; Γιατί αναφέρεις ότι στην κηδεία του τα στεφάνια ήταν λιγότερα από άλλων Γερμανών που είχαν πεθάνει νωρίτερα. Ίσως δεν είχε τόσο ενεργή παρουσία στη δημόσια ζωή, ήταν διακριτική. Ξέρουμε ότι αλληλογραφούσε με τον Χαρίλαο Τρικούπη στα γαλλικά· ο Τρικούπης προφανώς τον θεωρούσε πολύ σοβαρό και ρωτάει τη γνώμη του για φορολογίες, δημόσια έργα κ.λπ. Δεν έχω βρει, όμως, έντονη παρουσία του στα σωματεία της εποχής, γι’ αυτό ίσως τα στεφάνια ήταν λιγότερα. Από τις καταγραφές που έχουμε από εργαζομένους στους οποίους πέρασε η μνήμη του Γουσταύου Κλάους από τους πατεράδες τους, τους πρώτους κατοίκους της «κολονί» –έτσι ονόμαζε την Γκούτλαντ– φαίνεται ότι ήταν ένας άνθρωπος πολύ αγαπητός, πολύ ήπιος.

— Η Πάτρα απέκτησε γερμανική παροικία τον 19ο αιώνα. Πώς είχαν έρθει τόσοι Γερμανοί; Οι Γερμανοί είναι μια πολύ σημαντική ιστορία της Πάτρας, που τελειώνει με τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ασχολούνται με το εμπόριο, την εισαγωγή βιομηχανικών προϊόντων και την εξαγωγή αγροτικών προϊόντων. Υπάρχουν οι βασικοί έμποροι και επιχειρηματίες όπως ο Γουσταύος Κλάους, ο Θεόδωρος Άμβουργερ, και αυτοί φέρνουν μαζί τους προσωπικό, πολλούς Γερμανούς που γίνονται διευθυντές εταιρείας, υπάλληλοι στα λογιστήρια ή μεσίτες κλπ.

Έτσι δημιουργείται ένας κρίσιμος πληθυσμός Γερμανών. Επηρέασαν πάρα πολύ την κοινωνία, γι’ αυτό στις παραμονές του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου και στη διάρκειά του έχουμε αναφορές από τις μυστικές υπηρεσίες και την αντικατασκοπεία της Βρετανίας, της Γαλλίας κλπ. για το κατά πόσο η Πάτρα είναι έρμα της προπαγάνδας των Γερμανών ακριβώς λόγω του κύρους και της παρουσίας της γερμανικής παροικίας στην πόλη.

— Οι Βαυαροί την εποχή που ήρθε ο Γουσταύος έφευγαν μαζικά από τη χώρα. Η Βαυαρία ήταν σε οικονομική κρίση την εποχή εκείνη, όπως όλα τα νοτιοδυτικά κρατίδια της Γερμανίας. Ο ίδιος ο βασιλιάς, το κράτος, παρότρυνε τους Βαυαρούς να φύγουν, μάλιστα δημιούργησε σειρά νόμων κατά των ανέργων, κατά φτωχών, ανάμεσα στους οποίους ήταν και ένας που απαγόρευε τους γάμους. Δηλαδή, αν ήσουν φτωχός, δεν είχες στον ήλιο μοίρα, δεν μπορούσες να παντρευτείς, είχες το δικαίωμα να παντρευτείς μόνο αν αποφάσιζες να φύγεις ή εάν κατατασσόσουν στα εθελοντικά σώματα. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, σε αυτά που έρχονταν στην Ελλάδα για να αντικαταστήσουν τον τακτικό βαυαρικό στρατό που είχε έρθει με την αντιβασιλεία.

Οι Βαυαροί ήρθαν στην Ελλάδα ως εθελοντές, οι παντρεμένοι με τις οικογένειές τους και τα παιδιά τους. Αλλά ενώ τους παρότρυνε ο βασιλιάς Λουδοβίκος και τους υποσχόταν ότι εδώ θα εύρισκαν μια γη της επαγγελίας, λέγοντάς του ότι γι’ αυτό έστειλε εδώ τον γιο του, έρχονταν κι έβρισκαν φτώχεια, αρρώστιες, ζέστη το καλοκαίρι που δεν μπορούσαν να τις αντέξουν. Πολλοί πέθαναν, άλλοι επέστρεψαν. Οι μόνοι που μείνανε ήταν δύο παροικίες αυτών των φτωχών Βαυαρών: η μία αποτελούνταν από αγρότες που εγκαταστάθηκαν στο Νέο Ηράκλειο, στην Αθήνα, και οι άλλοι από ανθρακωρύχους που πήγαν στα ορυχεία της Κύμης για την εξόρυξη κάρβουνου. Οι Βαυαροί της Πάτρας ήταν επιχειρηματίες.

— Και πώς έμειναν στην Ελλάδα κατά τις διώξεις που έγιναν στους δύο πολέμους; Όσοι είχαν διατηρήσει τη γερμανική υπηκοότητα απελάθηκαν ως εχθρικοί υπήκοοι και οι επιχειρήσεις τους πέρασαν σε καθεστώς μεσεγγύησης του ελληνικού δημοσίου. Όσοι όμως είχαν πάρει την ελληνική υπηκοότητα δεν απελάθηκαν, ήταν Έλληνες πια.

— Αναφέρεις ότι οι Τριεστίνοι έπιναν με νερό το Terrano και το Istriano. Οι Έλληνες έβαζαν σόδα… Αυτό το αναφέρει ο οδηγός Μπέντεκερ, ο οποίος περιγράφει καφενείο στην Αθήνα όπου πίνουν Δεμέστιχα με σόδα.

— Τι κρασιά έφτιαχνε το Γουσταύος; Έφτιαχνε τα κρασιά που τότε ζήταγε η Ευρώπη και ο κόσμος. Ενισχυμένα, με υψηλό αλκοολικό βαθμό, και γλυκά στον τύπο του Πόρτο, της Μάλαγας, του Μαρσάλα. Αυτός βρήκε την πρώτη ύλη στην ποικιλία Μαυροδάφνη, την οποία έκανε γλυκό κρασί. Αυτό ήταν το πρώτο κρασί του Γουσταύου. Επίσης, έκανε κρασιά που τα έλεγε «σαν», «σαν Μάλαγα», «σαν Πόρτο», «σαν σέρι», όλα όσα κατανάλωναν στην Ευρώπη, στην Ινδία και στη βόρεια Αφρική. Η Μαυροδάφνη ήταν ένα μαύρο μικρόρωγο σταφύλι που σήμερα είναι πολύ της μόδας γιατί από αυτό γίνεται ξηρό κρασί, το χρησιμοποιούν πάρα πολύ ιδιαίτερα σε οινοποιεία της Πελοποννήσου, της Κεφαλονιάς κ.λπ. γιατί είναι ένα σταφύλι που ευδοκιμεί σ’ αυτές τις περιοχές. Μετά ο Γουσταύος αρχίζει να ανακαλύπτει τοπικές ποικιλίες, τις οποίες έχουμε καταγραμμένες στο βιβλίο των συνταγών του.

Είναι περίπου 1.000 σελίδες, μακρόστενο και στο τέλος βρίσκουμε κωδικοποιημένες τις ποικιλίες. Π.χ. έχει ως AD το Αλεπού Δεμέστιχα, την ποικιλία ροδίτης αλεπού, χρησιμοποιεί επίσης το Φιλέρι, την ποικιλία Τριπολιτσά που είναι το μοσχοφίλερο της περιοχής της Αρκαδίας που έχει φλούδα γκρι χρώματος και κάνουν τώρα τα κρασιά blanc de gris κ.λπ. Χρησιμοποιεί, επίσης, τη βολίτσα, που είναι ένα σταφύλι της ορεινής Αχαΐας, το μαύρο Καλαβρυτινό, το Σάντα Μάουρα, μια ποικιλία της Λευκάδας. Ουσιαστικά αρχίζει να φτιάχνει ξηρά κρασιά και από ξηρή Μαυροδάφνη. Το πρώτο του ξηρό κρασί είναι η Δεμέστιχα, το οποίο είναι και το πρώτο που εμφιαλώνει το 1899, γιατί μέχρι τότε τα κρασιά δεν εμφιαλώνονταν, εξάγονταν σε βαρέλια και τα εμφιάλωναν κατά τόπους.

— Πώς ήταν οι συνθήκες εργασίας στο οινοποιείο και στα αμπέλια; Πάρα πολύ σκληρές. Η δουλειά ξεκινούσε πριν από την ανατολή του ηλίου και τελείωνε περίπου μία ώρα μετά τη δύση του, δηλαδή το καλοκαίρι μπορεί να δούλευαν και 14 ώρες. Ακόμα και όταν εισήχθησαν τα ρολόγια στην εταιρεία, η έναρξη και η λήξη της εργασίας γινόταν με μια καμπάνα, η οποία εγκαταστάθηκε στην κορυφή ενός πύργου το 1872 και υπάρχει ακόμα και σήμερα. Χτυπούσε πριν από την ανατολή, οπότε οι άντρες ξεκινούσαν να πάνε στα αμπέλια, στα βαρελάδικα, στις διάφορες δουλειές που έχει μια οινοποιία όλο τον χρόνο.

— Ξέρουμε πόσο ήταν το προσωπικό; Υπήρχε το μόνιμο προσωπικό που έμενε μέσα στην οινοποιία, στα διαμερίσματα των πύργων που ήταν ενός δωματίου ουσιαστικά – μια οικογένεια μπορεί να μοιραζόταν ένα δωμάτιο ή δύο, με κοινή κουζίνα. Μπάνια δεν υπήρχαν, ήταν έξω, αργότερα μπήκαν μέσα στους πύργους. Αυτοί που έμεναν μέσα ήταν γύρω στους 130, αλλά υπήρχαν και πολλοί εποχικοί εργάτες, οι οποίοι έρχονταν από τα γύρω χωριά· αυτή η οινοποιία έδινε δουλειά και στα γύρω χωριά και οι σχέσεις που δημιουργήθηκαν δεν ήταν μόνο σχέσεις εργασίας, πολλά κορίτσια από τα χωριά αυτά παντρεύονταν μέλη της κοινότητας. Π.χ. πολλοί Μαλτέζοι παντρεύτηκαν Ελληνίδες από τα γύρω χωριά.

— Και ο Γουσταύος πήρε γυναίκα Ελληνίδα. Παντρεύτηκε τη Θωμαΐδα Καρπούνη.

— Η οποία πέθανε και τάφηκε στο Μόναχο. Σε ένα νεκροταφείο που είναι τώρα στο κέντρο του Μονάχου, το οποίο δεν λειτουργεί πια ως νεκροταφείο αλλά είναι σικ περιοχή για βόλτα, ένα πάρκο. Δεν ξέρω γιατί δεν τάφηκε στην Ελλάδα, υποθέτω ότι την ήθελε εκεί η κόρη της – έμεναν και οι αδελφές της εκεί. Ήταν πέντε, μόνο μία έμεινε στην Ελλάδα, η Κατίγκω, που παντρεύτηκε τον γραμματέα της βασίλισσας Όλγας, τον Διονύσιο Μεσσαλά. Αυτή ήταν η μόνη συγγενής που παρέλαβε τον νεκρό Γουσταύο όταν έφτασε στην Πάτρα. Στην Ελλάδα έμεναν και οι αδελφοί της Θωμαΐδας, ο Αιμίλιος Καρπούνης, αξιωματικός του Ιππικού που έμενε στην οδό Μηλιώνη στο Κολωνάκι, και ο άλλος που ήταν ο υπασπιστής του πρίγκιπα Γεωργίου, ο αρμοστής στην Κρήτη και είχε πολύ περιπετειώδη ζωή.

Η Θωμαΐδα ήταν κόρη καλής οικογενείας, ο πατέρας της ήταν αξιωματικός. Ανήκε στην πρώτη γενιά παιδιών των αγωνιστών του ’21, που όταν ήταν μικρά τα πήρε ο Λουδοβίκος στη Γερμανία για να τα εκπαιδεύσει, ώστε μετά να γυρίσουν και να στελεχώσουν το κράτος. Σπούδασε στο Μόναχο, στη στρατιωτική σχολή Ευελπίδων, ήρθε στην Ελλάδα με τον Όθωνα στο Ναύπλιο, που ήταν η πρωτεύουσα, και το 1837 στην Αθήνα. Στο Ναύπλιο παντρεύτηκε την κόρη του Βαυαρού διοικητή του Ναυπλίου, την Αμαλία φονς Τρουνς κι εκεί γεννήθηκε η Θωμαΐδα και η δεύτερη κόρη τους, η Ασπασία, που στη συνέχεια έγινε κυρία επί των τιμών. Στην Αθήνα, επειδή αυτός ήταν στον κύκλο του Όθωνα, ανέλαβε διευθυντής του Εθνικού Τυπογραφείου και του Σφραγιδοποιείου που ήταν το κτίριο της οδού Σταδίου.

Ο πρώτος όροφος έγινε η κατοικία τους, όπου έμειναν μέχρι το 1854 που έπιασε φωτιά. Τον κατηγόρησαν ότι δεν είχε φροντίσει για την πυροπροστασία –ήταν σε διακοπές εκείνο το καλοκαίρι στον Πόρο–, αλλά δεν έχει καμία συνέπεια. Ήταν μια οικογένεια πολυμελής, με πολλές σχέσεις με το παλάτι και κυρίως με τη βαρόνη φον Πλίσκο, που είναι η κυρία των τιμών της βασίλισσας Αμαλίας. Έτσι οι κόρες βρίσκουν γαμπρούς στους χορούς που γίνονταν στο παλάτι, στο πλαίσιο της νέας κοινωνικότητας που δημιουργείται στην Αθήνα. Η Θωμαΐδα, όμως, βρήκε έναν τύπο που δεν ήταν απ’ αυτούς, δεν ήταν ούτε διπλωμάτης ούτε αξιωματικός, όπως συνηθιζόταν, αλλά επιχειρηματίας.

— Και παντρεύονται με προξενιό. Ναι, κι αυτό έχει πάρα πολύ ενδιαφέρον. Ο Αθανάσιος Ρουσόπουλος, που έκανε το προξενιό, είχε σπουδάσει στη Γερμανία, όπου και είχε παντρευτεί μια Γερμανίδα σκωτσέζικης καταγωγής. Ήρθε ως φιλόλογος στην Πάτρα, έμεινε δύο χρόνια στο Γυμνάσιο της πόλης, που ήταν από τα πρώτα του κράτους, κι εκεί μπήκε στον κύκλο των Γερμανών, όπου γνώρισε και τον Κλάους. Όταν ήρθε στην Αθήνα και έγινε καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και μετά καθηγητής Αρχαιολογίας τού προξένεψε τη Θωμαΐδα Καρπούνη. Ο Ρουσόπουλος, εκτός από αρχαιολόγος που έκανε ανασκαφές, ήταν και ένας από τους μεγαλύτερους art dealers της εποχής. Μολονότι υπήρχε αρχαιολογικός νόμος, ο οποίος έλεγε «αν βρεις, κάτι πρέπει να το καταγράψεις και να ενημερώσεις τις Αρχές», οι έλεγχοι ήταν μηδαμινοί.

Σήμερα είμαστε πολύ ευαίσθητοι στα θέματα της αρχαιοκαπηλίας, αλλά τότε δεν υπήρχε ακόμη αυτή η ευαισθησία. Στην Αθήνα υπήρχε το κατάστημα Μινέρβα, το οποίο πουλούσε αυθεντικές αρχαιότητες και στην Αθήνα, όπου κι αν έσκαβες, έβρισκες αρχαία κομμάτια – ο Ρουσόπουλος, όταν έφτιαξε το σπίτι του στην οδό Λυκαβηττού, βρήκε στο οικόπεδο ένα νεκροταφείο με εκατοντάδες τάφους. Το πάρτι του γάμου του Κλάους με τη Θωμαΐδα έγινε σε αυτό το σπίτι του, όπου από ένα ημερολόγιο μαθαίνουμε ότι χόρεψαν και χορούς βαυαρικούς και επειδή ήταν Γενάρης σερβιρίστηκαν στρείδια που είχαν έρθει απ’ τα Δαρδανέλια και θεωρούνταν μεγάλη νοστιμιά. Ο γάμος έγινε στο παλάτι, γιατί ο Γουσταύος ήταν ευαγγελικός και εκεί ήταν και η μόνη ευαγγελική εκκλησία.

— Είχε μια πολύ ιδιαίτερη σχέση με τη μουσική, την ποίηση και το διάβασμα ο Γουσταύος. Είχε και μια σχέση με τον Βάγκνερ, την οποία απέκτησε μέσω του πεθερού της κόρης του, του Φον Πέρφαλ, ο οποίος είχε προβάλλει πάρα πολύ τον Βάγκνερ. Είχε διοργανώσει το πρώτο μεγάλο Φεστιβάλ Βάγκνερ στο Μόναχο. Μέσω του Πέρφαλ πήγε στο Μπαϊρόιτ όπου ενθουσιάστηκε και ζήτησε από τον αντιπρόσωπό του στη Βαυαρία να στείλει κρασιά στο σπίτι του Βάγκνερ. Εκεί γνώρισε τα κρασιά του Κλάους ο Λιστ, που ήταν πεθερός του Βάγκνερ. Μάλιστα ενθουσιάστηκε και έστειλε μια επιστολή στον Βαυαρό αντιπρόσωπο, ζητώντας να του στείλει κρασιά μαζί με άλλα πράγματα. Ο Γουσταύος διάβαζε –έχει πολλά βιβλία στη βιβλιοθήκη– γαλλικά και γερμανικά.

Ελληνικά ήξερε, γιατί υπέγραφε στα ελληνικά, αλλά και σε πολλά συμβόλαια αναφέρεται ότι η μετάφραση του πρωτοτύπου έγινε από τον χερ Κλάους. Τα βιβλία έχουν τη σφραγίδα του κι έχουν επίσης αρίθμηση με ένα χοντρό μπλε μολύβι, που είναι τεκμήριο της εποχής του. Έχουμε και βιβλία με αφιερώσεις. Επίσης, έχει πολύ ενδιαφέρον το ότι διάλεξε για να μπει στον τάφο του ένα ποίημα του Ferdinand Freiligrath, ενός Ρομαντικού ποιητή που ήταν επαναστάτης, ταυτισμένος με τις εξεγέρσεις του 1848 και με επαναστατικά κινήματα. Ίσως είχε κι ο ίδιος τις σοσιαλιστικές ιδέες που είχαν πολλοί φιλελεύθεροι αστοί εκείνης της εποχής, έμποροι, βιομήχανοι.

— Τι σήμαινε «μεθοδικώς κατασκευασμένα κρασιά»; Ήταν τα κρασιά που κυρίως δεν είχαν ρετσίνα και δεν είχαν και γύψο – τον χρησιμοποιούσαν τότε για το κολλάρισμα του κρασιού, για τη διαύγειά του, κι αυτό επιβάρυνε το κρασί. Στα μεθοδικώς κατασκευασμένα μπορούμε να δούμε δύο πλευρές: από τη μία ήταν οι προσθήκες, κυρίως ρετσίνι και γύψος, και από την άλλη τα κακά βαρέλια που κρατούσαν οινολάσπες και δεν ευνοούσαν την καλή οινοποίηση. Τον 19ο αιώνα γινόταν και μεταφορά του κρασιού με ασκούς οι οποίοι ήταν από τομάρια κατσίκας, που το έκαναν να βρομάει.

— Μίλησέ μου για τον πρώτο οινικό οδηγό του Μέντσερ του 1878. Είναι ένας οδηγός πάρα πολύ πρωτότυπος. Ο Μέντσερ είναι μια πολύ ενδιαφέρουσα προσωπικότητα. Ήταν γιος εμπόρου κρασιών, ο ίδιος είχε κάνει την πρακτική του σε έναν μεγάλο έμπορο στο Ντάρμστατ κι αργότερα έγινε και βουλευτής. Αυτός, λοιπόν, κληρονόμησε από τον πατέρα του το εμπόριο κρασιών, αλλά ήταν και ο πρώτος που άνοιξε ελληνική ταβέρνα στη Γερμανία, την «Πόλη των Αθηνών» στην Νεκάργκεμυντ, στις όχθες του ποταμού Νέκαρ, λίγο πριν φτάσει στη Χαϊδελβέργη, αλλά και στη Φρανκφούρτη και στο Βερολίνο. Εκεί λειτουργούσε μέχρι το 2012 και ήταν ένα μνημείο της περιοχής. Ο Μέντσερ εισήγαγε ελληνικά κρασιά στη Γερμανία σε βαρέλια και είχε κάνει και μεγάλη διαφημιστική εκστρατεία με καρτ ποστάλ, κόμικς, γραμματόσημα που έγραφαν «ελληνικά κρασιά» και με διαφημίσεις στις εφημερίδες της εποχής.

Το 1878 αποφασίζει να έρθει στην Ελλάδα να γνωρίσει επί τόπου τα κρασιά, τους αμπελώνες, τους παραγωγούς κ.λπ., και κάνει ένα μεγάλο ταξίδι. Κατεβαίνει με τρένο μέχρι το Μπρίντεζι και από κει παίρνει το πλοίο του Αυστριακού Λόυδ και πρώτος του σταθμός είναι η Κεφαλονιά, όπου εκστασιάζεται με το Μοσχάτο, του αρέσει πάρα πολύ. Συναντάει εκεί έναν Εγγλέζο οινοποιό, τον Ερνέστο Τουλ, ο οποίος είχε αγοράσει μια χρεοκοπημένη οινοποιία, του Πινιατόρου, η οποία στη συνέχεια έγινε γνωστή ως Βινάρια Τουλ κοντά στο Αργοστόλι. Ο Μέντσερ περιγράφει το τοπίο, το πώς ταξιδεύει, το τι τρώει, είναι καταπληκτική η περιγραφή που κάνει. Ταξιδεύει μαζί με έναν Έλληνα ζωγράφο που δεν ξέρουμε ποιος είναι. Μένουν σε ένα πανδοχείο –πάνω τα δωμάτια, κάτω το μπακάλικο– που πουλάει από παστά μέχρι πετρέλαιο και βρομάει. Εκεί τρώνε. Το πρώτο φαγητό που τρώει είναι μαρουλοσαλάτα και αρνί, πάρα πολύ λιπαρό που μυρίζει έντονα. Τον δυσαρεστεί πάρα πολύ ως γεύση, αλλά λέει «ευτυχώς που εδώ υπάρχουν άφθονα πορτοκάλια, λεμόνια και καλό κρασί».

Μετά από κει πάει στην Πάτρα, βλέπει την Οινοποιία Αχαΐα, του αρέσουν τα κρασιά, τα βρίσκει όμως πολύ ακριβά και κάνει μια συμφωνία πολυετή ώστε να μην ανέβουν οι τιμές. Μετά πηγαίνει στο Οινοποιείο Τρίπου στην Κόρινθο, που δεν είναι τόσο γνωστό –κι αυτή η οικογένεια έχει παντρευτεί Γερμανούς–, και τον πάνε σε ένα πανηγύρι στη Νεμέα. Δεν λέει ποιες ποικιλίες δοκιμάζει, αλλά κάνει γευστικές παρατηρήσεις, γευσιγνωστικές, λέει ότι τα κρασιά έχουν γεύση ψίχας ψωμιού, αμυγδάλου, γράφει ένα πολύ προωθημένο κείμενο για την εποχή, εντελώς γευσιγνωστικό. Μετά έρχεται στην Αθήνα όπου δεν του αρέσουν τα κρασιά, βρίσκει ένα ενδιαφέρον κρασί σε μαγαζί στην αγορά, αλλά πρέπει πρώτα να περάσει από τη βρόμα και τη δυσωδία των ψαράδικων και των χασάπικων. Μετά πηγαίνει στη Σαντορίνη όπου κάνει παρατηρήσεις σημαντικές. Λέει ότι εκεί υπάρχει μια πρώτη ύλη, τα σταφύλια, τα οποία μπορούν να δώσουν καταπληκτικά πράγματα.

Η Σαντορίνη ήταν γνωστή για το περίφημο βινσάντο, αλλά δοκιμάζει ένα γλυκό κρασί, το Καλλίστη του 1829, ένα πάρα πολύ παλιό κρασί – τα γλυκά κρασιά, επειδή έχουν υψηλό αλκοολικό βαθμό, μπορούν να διατηρηθούν. Γενικά, κάνει περιγραφές του τοπίου, των φαγητών, των ταξιδιών που έχουν πάρα πολύ ενδιαφέρον. Για να πάει από την Αθήνα στη Σύρο κάνει εννιά ώρες με το πλοίο και όταν επιστρέφει τυπώνει τις εντυπώσεις του. Αυτός έγινε ένας δημοφιλέστατος οδηγός, μέχρι το 1896, οπότε οι πρώτοι Ολυμπιακοί Αγώνες δημιούργησαν ένα μεγάλο κύμα ενδιαφέροντος για την Ελλάδα, είχε κάνει έντεκα εκδόσεις. Είναι ο πρώτος εξειδικευμένος οινικός οδηγός που περιέχει οινοποιούς, γευσιγνωσία, φαγητό, ποικιλίες, τις συνθήκες υπό τις οποίες φυλάσσεται το κρασί, πού πίνεται κ.λπ.

— Μετά τον θάνατο του Γουσταύου τι έγινε το οινοποιείο; Ο Γουσταύος πέθανε το 1908. Το 1914 γίνεται ο πόλεμος και το 1916 φεύγουν οι Βαυαροί από την Πάτρα. Όσοι ήταν Γερμανοί υπήκοοι απελάθηκαν και μετά τον πόλεμο οι περιουσίες τους πέρασαν σε καθεστώς μεσεγγύησης, θεωρήθηκαν, δηλαδή, εχθρικές. Το ίδιο έγινε και με την Αχάια Κλάους, οι μετοχές της βγήκαν σε δημοπρασία και στην περίπτωση αυτή μεσεγγυούχοι ήταν ένας Ελβετός κι ένας Έλληνας απ’ την Πάτρα. Βγήκαν 200 μετοχές κι αυτός που συγκέντρωσε τις περισσότερες –που ανήκαν στη μοναδική κληρονόμο του Κλάους, την Αμαλία, την κόρη του, αλλά και στις αδελφές της γυναίκας του και σε ευρωπαϊκές εταιρείες– ήταν ο Βλάσιος Αντωνόπουλος, έμπορος σταφίδας που καταγόταν από την περιοχή της Βλασίας των Καλαβρύτων.

Εκεί ο Γουσταύος είχε βρει τη Δεμέστιχα σε υψόμετρο 700-900 μέτρων. Έτσι η οινοποιία στον 20ό αιώνα ανήκε στον Βλάση Αντωνόπουλο και μετά στα παιδιά του, Κωνσταντίνο, Ανδρέα και Αλέκο. Είχε κι έναν τέταρτο γιο, τον Βασίλη ή Λαλάκη, ο οποίος διαφώνησε με την οικογένειά του και έφυγε, δημιούργησε τη δική του οινοποιία στη Θήβα, τον Κάβειρο. Ο Βασίλης παντρεύτηκε την κόρη της Κατίνας Παξινού και ήταν ο μπαμπάς του Αλέξανδρου Αντωνόπουλου, του ηθοποιού, και του Φαίδωνα. Ενδιαφέρον, επίσης, έχει και η πολυεθνική κοινότητα που δημιουργήθηκε εκεί και διατηρήθηκε μέχρι το 1980, με τους Ιταλούς, τους Μαλτέζους, τους Έλληνες και τους Γερμανούς που έμεναν μέσα στην οινοποιία.

✔ Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.

Daily inspiration. Discover more photos at Just for Books…?

[athhenaa]

Φεβρουάριος, 2023

Θυμάσαι πως ξεκίνησε το μεταξύ μας;

Με λίγα βλέμματα. Έναν αγώνα που κάπως τυχαία κάτσαμε μαζί για να τον δούμε και ένα σάββατο βράδυ σε ένα μαγαζί. Καθόσουν τόσο ήρεμος κρατώντας ένα τσιγάρο όπως κάνεις πάντα. Ήξερα πως δεν έπρεπε, μα σου έπιασα την κουβέντα. Σε ρώτησα με λιγοστή αυτοπεποίθηση που ήσουν χαμένος όλη τη βδομάδα, κι αντί να μου απαντήσεις με τράβηξες απ’ τη μέση και με ρώτησες αν μου ‘λειψες. Και ειρωνικά σου απάντησα πολύ. Είχα στηριχτεί στο τραπέζι σου για να πιω το ποτό μου ώσπου με τράβηξες για να χορέψουμε. Θα έλεγα πως τότε ξεκίνησαν όλα αλλά είναι ψέματα. Απλά τότε ήταν μια αφορμή να στηριχτώ. Γιατί ήταν αυτό το δυνατό σου μα συνάμα ειρωνικό βλέμμα. Η ελάχιστη απόσταση μεταξύ μας. Ήξερα πόσο λάθος ήταν, και τότε σε απομάκρυνα με δυσκολία. Κι εσύ πηγές να φύγεις μα τελευταία στιγμή σε κράτησα. Γιατί; Δεν ξέρω γιατί. Μετά σε είδα αγκαλιά με άλλη και έπεισα τον εαυτό μου πως δεν με ένοιαζε.

Μετά από αυτή τη νύχτα όλα έγιναν πιο έντονα. Τόσες επίμονες ματιές και τόσα δήθεν τυχαία αγγίγματα. Να μου ‘χεις πάρει το μυαλό και να μην ξέρω γιατί, να προσπαθώ να ξεφύγω.

Βρεθήκαμε ξανά έξω, σε κοινή παρέα. Πλέον ελεύθερη, να κάνω ο,τι ήθελα σε κοίταγα έντονα. Έκανα τα πάνδεινα για να σου τραβήξω έστω και λίγο την προσοχή μα εσύ, ξαφνικά, σταμάτησες να μου δίνεις σημασία. Και πίστεψα πως το να σε κάνω κάπως να ζηλέψεις ήταν λύση. Ήμουν στα χέρια κάποιου άλλου, μα αυτός δεν ήσουν εσύ. Και συνέχισα. Συνέχισα να προσπαθώ να με πείσω πως δεν είσαι αυτός που μου έχει κάνει άνω κάτω τη ζωή και έστρεψα τα συναισθήματα μου σε εκείνον. Σε κάποιον που δεν άξιζε ούτε λίγο την θέση που τον έβαλα εξαιτίας σου.

Στην τελική καταλήξαμε ξανά στο ίδιο μπαρ, σε ένα παραδίπλα τραπέζι. Καθόλου νηφάλια, με τα χέρια σου στη μέση μου και το κεφάλι μου στηριγμένο στον ώμο σου. Έπινα για να ξεχάσω ότι είσαι εκεί δίπλα μου. Έπινα για να ξεχάσω πόσο πολύ σε ήθελα. Γιατί τι ελπίδες μου είχες αφήσει, μου λες; Δεν είχαμε πει πολλά πιο πριν, μα έστω κι αυτά ήταν αρκετά.

Ριγμένη στο πάτωμα του μπάνιου, έλεγα ποσο πολύ σε ήθελα σε γνωστούς μας. Έτοιμη να ξεσπάσω. Αλλά ανάγκασα τον εαυτό μου να σηκωθεί με ο,τι δύναμη μου είχε απομείνει και να βγω έξω.

Κι ενώ απλά ήθελα να πιω κι άλλο, δε μ’ άφησες, με τράβηξες πάνω σου. Άρχισες να με κουνάς στον ρυθμό κι εγώ άρχισα να χάνω τη γη κάτω από τα πόδια μου. Σ’ αγκάλιασα όμως, γιατί ποιος θα μπορούσε να σου αντισταθεί γαμωτο;

Ακολούθησα τον ρυθμό μαζί σου. Ώσπου γύρισες και με κοίταξες, και σε κοίταξα κι εγώ. Και με πλησίασες. Και πλέον αυτό που το μέσα μου ζητούσε τόσο πολύ, γινότανε. Με φίλαγες. Και δεν ήθελα με τίποτα να σ’ αφήσω. Δεν σκεφτόμουν κανέναν εκείνη τη στιγμή παραμόνο εσένα και κανένα κακό που ήξερα πως θα προκαλέσω παραμόνο αυτό στον εαυτό μου. Αφέθηκα ελεύθερη. Η ώρα πέρασε, έπρεπε να φύγεις. Μου έδωσες ένα τελευταίο φιλί και πέρασες την πόρτα της εξόδου.

Μετά από ο,τι συνέβη μεταξύ μας το βράδυ αυτό, τα πάντα έγιναν πιο δύσκολα. Ο ύπνος δεν με έπαιρνε εύκολα και ξύπναγα συνεχώς τα βράδια. Η ανάσα μου στέρευε, τα πνευμόνια μου με έκαιγαν. Οι μπουκιές δεν κατέβαιναν. Το σώμα μου δεν ηρεμούσε. Πνιγόμουν. Κι ο μόνος που πίστευα πως μπορούσε να με σώσει ήσουν εσύ.

Ξέσπασα μπροστά σου. Έκλαψα και σε άφησα να με δεις έτσι. Κι εσύ έμεινες εκεί μαζί μου. Δε με άφησες λεπτό. Με κράτησες, με αγκάλιασες. Οριακά πίστεψα ότι ανησύχησες.

Ο καιρός πέρασε. Η κατάσταση μεταξύ μας ήταν ακόμα περίπλοκη. Περίπλοκη μα έντονη. Οι ματιές μας έκαιγαν, τα αγγίγματα μας επίσης. Έκαιγαν σαν τσιγάρο. Σαν αυτό, που κάναμε μαζί σε μια σχολική ώρα, που συνοδεύτηκε από έναν χαζό τσακωμό μα και ένα τόσο όμορφο φιλί.

Στο επόμενο μεθύσι μου ήσουν πάλι εκεί. Βασικά, που δεν ήσουν; Είτε ήσουν όντως παρόν εκεί, είτε όχι, υπήρχες παντού. Η σκέψη σου με ακολουθούσε και δε με άφηνε να ησυχάσω δευτερόλεπτο. Δεν είχα δικιά μου ζωή πλέον. Τα πάντα περιστρεφόντουσαν γύρω σου. Έπινα και φώναζα το όνομα σου. Έπινα κι ήλπιζα να ήσουν εκεί. Έκανα οτιδήποτε που θα μπορούσε να κάνει το μυαλό μου να ηρεμήσει μα τίποτα δεν έπιανε.

Έχουν περάσει κάποιες εβδομάδες από την τελευταία φορά που με έκανες να νιώσω πως ίσως, έστω και ελάχιστα θα μπορούσα να σημαίνω κάτι για σένα. Γιατί κάτι είχε αλλάξει στον τρόπο που με κράταγες. Στον τρόπο που με φίλαγες. Ή έστω έτσι νόμιζα. Ήταν όλα πιο όμορφα. Όλα πιο γλυκά. Σαν εκείνο το φιλί που είχες αφήσει στο κεφάλι μου. Η πλάτη μου ήταν κολλημένη στο στήθος σου και τα χέρια σου ήταν γύρω μου. Και ήταν σαν όνειρο που είχα ξαναζήσει. Μα πια, έτσι σε βλέπω μόνο στον ύπνο μου, κι εσύ αποφάσισες να ξυπνήσεις, και να με βγάλεις κι εμένα από αυτόν τον λήθαργο που είχα μπει.

Κι αν μπορούσα να σου πω ότι είσαι ο,τι πιο όμορφο είχα δει ποτέ μου εκείνη τη στιγμή, θα στο ούρλιαζα. Μόλις είχες ντυθεί, και κάπνιζες απ’ τα τσιγάρα μου. Μόνο εσύ μπορούσες, ή και μπορείς ακόμα να με κάνεις να νιώθω έτσι. Γιατί κάθε φορά που είμαι μαζί σου νιώθω γυμνή, είτε με γδύνεις είτε όχι. Οπότε, αν θα μπορούσα να ευχηθώ κάτι, είναι να γύρναγα πίσω σε εκείνη τη νύχτα, και να σε κρατήσω λίγο ακόμα απ’ το χέρι. Να σε νιώσω άλλη μια φορά. Μόνο μια.

Γιατί μετά από αυτό, όλα σταμάτησαν. Κάθε μας επαφή, κάθε κοινό συναίσθημα, κάθε συνήθεια που είχα μαζί σου. Κόπηκε. Κι έμεινα μόνη. Μόνη με κάθε τι που με έκανες ποτέ μου να νιώσω. Μόνη με την κατάρα να είμαι ερωτευμένη μαζί σου και να μην μπορώ να κάνω τίποτα γι’ αυτό παραμόνο να περιμένω για ένα σου σημάδι.

Και σε μισώ γι’ αυτό. Σε μισώ για το πόσο άσχημα με χρησιμοποίησες και για την κατάσταση που με έχεις βάλει. Για το κακό που με έχεις κάνει να προκαλέσω στους γύρω μου αλλά πάνω απ’ όλα στον ίδιο μου τον εαυτό.

Μα περισσότερο μισώ εμένα. Γιατί στην τελική εγώ σ’ άφησα. Εγώ σ’ άφησα να με κάνεις ο,τι θέλεις, εγώ σ’ άφησα να μου κάνεις κακό. Εγώ.

Απρίλιος, 2023

Υ.Γ. Αυτό είναι το αντίο, κάθε λέξη που δε μπόρεσα ποτέ να σου πω όσες εύκαιρες και να ‘χα. Με αυτό εδώ, σε αφήνω πίσω, με την ελπίδα ότι θα σε βγάλω απ’ τη ζωή μου οριστικά και ο,τι ένιωσα ποτέ μου για σένα. Κάθε γέλιο και δάκρυ. Όλα μένουν πίσω στον καιρό που πέθαινα για σένα και ‘συ δεν έδινες δεκάρα. Δε σ’ αγαπώ, μα δε σε μισώ. Όσο και να θέλω δε σε μισώ. Μα δεν αντέχω άλλο αυτή την κατάσταση, οπότε εδώ τελειώνουν όλα. Σ’ ευχαριστώ που με έμαθες πόσο ��πορεί κάποιος να με κάνει να μισήσω τον εαυτό μου και σ’ ευχαριστώ που με έκανες να μην ξανά αφήσω κάποιον να μου συμπεριφερθεί έτσι. Αυτά από μένα. Δε σου λέω να προσεχείς και εύχομαι κάποια να σου φερθεί όπως μου φέρθηκες εσύ. Γιατί ήσουν ο πρώτος άνθρωπος που με έκανε να νιώθω τα πόδια μου αδύναμα όταν με φίλαγες μα και να κλάψω έτσι. Αντίο.

[astratv]

ΑΠΕ: Στο 39% αυξήθηκε το μερίδιο στην ελληνική ηλεκτροπαραγωγή

Σημαντική αύξηση της ηλεκτροπαραγωγής από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας καταγράφεται το 2022 στην Ελλάδα, προκύπτει από το μηνιαίοι δελτίο του Ειδικού Λογαριασμού ΑΠΕ (ΕΛΑΠΕ) Η παραγωγή των ΑΠΕ το 2022 αναμένεται να κλείσει στις 19 TWh (εκατομμύρια κιλοβατώρες), νούμερο που αντιστοιχεί στο 39% της ζήτησης, ενώ το 2021  περιοριζόταν στις 16 TWh. Ακόμα, η εγκατεστημένη ισχύς των ΑΠΕ πλησίασε το 2022…

[thenewsmag]

Μητσοτάκης: Πρωτοπορεί η Ελλάδα στην Ευρώπη - Επιπλέον 2 γιγαβάτ το 2022 από ανανεώσιμες πηγές

Μητσοτάκης: Πρωτοπορεί η Ελλάδα στην Ευρώπη – Επιπλέον 2 γιγαβάτ το 2022 από ανανεώσιμες πηγές

Το κλίμα και οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στη συζήτηση Μητσοτάκη – Κέρι στο Μέγαρο Μαξίμου Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης συναντήθηκε τη Δευτέρα (29/8), στο Μέγαρο Μαξίμου, με τον Ειδικό Απεσταλμένο του Προέδρου των ΗΠΑ για το Κλίμα, Τζον Κέρι, ο οποίος πραγματοποιεί επίσκεψη στην Ελλάδα. Στη διάρκεια της συνάντησης, συζητήθηκαν οι προκλήσεις από την κλιματική αλλαγή και η εμβάθυνση της…

[fegg4ropetra]

Δευτέρα 27/11/2023 (1.07 π.μ.)

Χτυπάει το κινητό.. ειδοποίηση.. Μια, δύο, τρεις... Ακόμα η καρδιά μου σφίγγεται όποτε ακούω αυτόν τον ήχο γιατί ελπίζω για ένα ακόμα μήνυμα, μια κλήση, κάτι. Δεν ξέρω ειλικρινά γιατί με πονάει τόσο. Ούτε καν σε ήξερα. Κι όμως κατάφερες να μπεις τόσο βαθιά στο μυαλό μου που πλέον με κάνει να νιώθω λες κι έχω χάσει ένα κομμάτι μου.

Μακάρι να είχα κάτι. Μια λέξη, μια φράση, ένα κάτι που να μπορούσα να το ρίξω και να πω ναι δεν θα έβγαζε πουθενά. Αλλά δεν έχω τίποτα. Μου λες να μην τα ρίχνω στον εαυτό μου. Να μην στεναχωριέμαι. Να μη κλαίω. Μα πως; Γνωρισα επιτέλους έναν άνθρωπο που μπορούσα να είμαι ο εαυτός μου μαζί του. Μπορούσα να είμαι εγώ... Να μη νιώθω άβολα να πω και να δείξω αυτά που νιώθω. Έναν άνθρωπο που είχα τέτοια χημεία μαζί του σε όλα που τον έβλεπα και η καρδιά μου χτύπαγε κάθε φορά σαν να ήταν η πρώτη. Πώς να ξεχάσω έναν τέτοιο άνθρωπο. Πώς να το αφήσω πίσω;

"Τι σκέφτεσαι;". "Ότι δεν θέλω να σε πληγώσω"

Κλαίω, σταματάω, κλαίω, σταματάω... Γράφω, σβήνω, γράφω, σβήνω..

Έχω ξεχάσει μέχρι και πως να γράφω..

3 μέρες μετά, ακόμα δεν μπορώ να πιάσω βιβλίο στα χέρια μου, δεν έχω διάθεση να σηκωθώ απ' το κρεβάτι μου, να πάω μια βόλτα, ακόμα δεν μπορώ να νιώσω τίποτα..

Που είσαι; τι κάνεις; αν έφαγες; αν πηγές προπόνηση; πως πήγε η δουλειά; πως πέρασες την ώρα σου; αν τελείωσες το διάλειμμα; τι κάνει ο Μαξ;

Ούτε αυτόν δεν πρόλαβα να γνωρίσω...

Έπρεπε να καταλάβω όταν σε ρώτησα πότε θα τον γνωρίσω και η απάντηση ήταν απλά "κι εγώ έχω πολύ καιρό να τον δω, τον έχω παραμελήσει"

Η υπεκφυγη... Πόσο τυφλή επέλεξα να είμαι;

Ένα μήνυμα.. Μια κλήση.. Κάτι.. Όλα μοιάζουν σαν ψέμα..

Ακόμα περιμένω..

[crisismonitor]

ΔΕΗ Ανανεώσιμες: Ολοκλήρωση αιολικών πάρκων 40 MW 

Δυναμικά προχωρά η οργανική ανάπτυξη του χαρτοφυλακίου ΑΠΕ της ΔΕΗ Ανανεώσιμες, καθώς νέα αιολικά και φωτοβολταϊκά έργα ολοκληρώνονται συνεχώς και προστίθενται στα υφιστάμενα έργα ΑΠΕ εγκατεστημένης ισχύος περίπου 1,5GW.  Continue reading ΔΕΗ Ανανεώσιμες: Ολοκλήρωση αιολικών πάρκων 40 MW