#Инсан

[rfo-ona]

В Москве открывается кризисный центр для мигранток из Кыргызстана

Проект был запущен фондом «Инсан-Лейлек» при поддержке посольства Кыргызской Республики в России. Центр расположен по адресу: ул. Большая Ордынка, д. 62, стр. 2. Официальное открытие состоится в понедельник, 31 июля.

Женщины-мигрантки являются очень уязвимой социальной группой. Они подвергаются физическому насилию, психологическому давлению, становятся жертвами торговли людьми, сталкиваются с домогательствами. Кризисный центр при посольстве будет помогать мигранткам из Кыргызстана, оказавшимся в трудной жизненной ситуации.

Авторство фото: Irene Strong (Unsplash)

[siyanie-zvezd]

От Ибн Аббаса, да пребудет над ним довольство Аллаха, сообщается:

«Однажды Али Ибн Аби Талиб работал всю ночь, поливая пальмы. Так он проработал до утра, получил ячмень и принёс его (своей жене) Фатыме. Она смолола одну треть и приготовила блюдо под названием “хазира”. Когда она его приготовила, пришёл один бедняк, и они отдали ему эту еду. Затем Фатыма смолола вторую треть. Когда еда была готова, пришёл сирота. Он попросил поесть, и они его также накормили. Тогда Фатыма стала готовить оставшуюся треть. Когда она завершила, пришёл пленный многобожник, после чего они накормили и его, а сами так ничего и не поели. Так прошёл их день. И тогда о них были ниспосланы аяты (из суры “аль-Инсан”):

وَأَسِيرًا وَيَتِيمًا مِسْكِينًا حُبِّهِ عَلَىٰ الطَّعَامَ وَيُطْعِمُونَ

«Они кормили едой, несмотря на (собственную потребность и) любовь к ней, бедняка, сироту и пленника.

شُكُورًا وَلَا جَزَاءً مِنْكُمْ نُرِيدُ لَا اللَّهِ لِوَجْهِ نُطْعِمُكُمْ إِنَّمَا

(И говорили они про себя): “Мы ведь кормим вас лишь ради Лика Аллаха; не желаем мы от вас ни воздаяния [платы], ни благодарности!

قَمْطَرِيرًا عَبُوسًا يَوْمًا رَبِّنَا مِنْ نَخَافُ إِنَّا

Поистине, Мы боимся от Господа нашего того Мрачного и Грозного дня".

وَسُرُورًا نَضْرَةً وَلَقَّاهُمْ الْيَوْمِ ذَٰلِكَ شَرَّ اللَّهُ فَوَقَاهُمُ

Защитит их Аллах от зла этого Дня и дарует им блеск (в их лица) и радость (в их сердца).

وَحَرِيرًا جَنَّةً صَبَرُوا بِمَا وَجَزَاهُمْ

И воздаст Он им за то, что они проявляли терпение (в своей покорности Аллаху), Райскими Садами и Шёлками…». [Сура «аль-Инсан»].

[quran-tilawah]

undefined

#سورة_الانسان

       سوره #الانسان

Surah 76 Al-Insan, verses 29 - 31.

КОРАН. Сура 76 Аль-Инсан (Человек), аяты 29 - 31.

• • • • • • • • • • • • •  

Reciter - #Mansour_AlSalmy ㅤㅤㅤㅤㅤㅤ القارئ - #منصور_السالمي 

• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 

@n0_0h 

https://www.instagram.com/p/Bun1qbOhkVT/  ㅤ  

[akhmedof]

По приглашению Муфтията Дагестана принял участие в ифтаре, ставшем уже традиционной встречей прессы и духовенства, на которую приглашают главных редакторов и руководителей республиканских изданий не только для разговения, но и для серьёзного и вдумчивого разговора о насущном. Говорили о Рамадане, как о месяце очищения во всех смыслах, в том числе очищения слова от скверны и головы от дурных мыслей. 🙏🏼🙌🏼 #Repost @muftiyat_rd ・・・ 28 мая в городе Махачкале состоялся коллективный Ифтар, организованный Муфтиятом Дагестан для руководителей средств массовой информации республики в честь священного месяца Рамадан. Богоугодное мероприятие почтил своим присутствием Муфтий Дагестана, шейх Ахмад Афанди. Также в нем приняли участие начальник Управления Администрации Главы и Правительства Дагестана по информационной политике Тамара Чиненная, врио Министра печати и информации РД Рашид Акавов, председатель Союза журналистов Дагестана, главный редактор газеты «Истина» Али Камалов. С своем обращении шейх Ахмад Афанди поблагодарил присутствующих за поддержку инициативы Муфтията и участие на мероприятии, пожелал всем стать причиной объединения путем сотрудничества и взаимодействия в профессиональной деятельности во благо людей. «Прошу Всевышнего, чтобы каждое слово, сказанное вами, стало причиной сплочения, радости в каждой семье Дагестана. Дай Аллах, чтобы мы жили счастливо и стали ближе друг к другу», - отметил Муфтий. Выступавшие поблагодарили Муфтият за организованную встречу, отметили что подобные ежегодные ифтары – это прекрасная возможность встретиться с коллегами, говорить о роли представителей СМИ в современном мире. Также они обратили внимание на проблемы в медийном пространстве, важности поиска точек соприкосновения, журналистскую этику, а также необходимости создания дискуссионных площадок для обсуждения и освещения тех или иных ситуаций, происшествий или проблем, с которыми сталкивается общество. В завершение Муфтий Дагестана вручил благодарственные письма некоторым представителям СМИ за вклад в дело сохранения и укрепления духовно-нравственных ценностей в обществе. #МуфтиятРД #Дагестан #Россия #Ислам #Ифтар #Ифтар_МуфтиятРД #Инсан #Рамадан #Рамадан2018

[temirlik]

Бул материал Кыргыз маданият борбору сайтында жарыяланган

New Post has been published on http://kmborboru.su/2018/05/20/yrdyn-biri-yryspaj/

Ырдын бири Ырыспай

Эстутум

Колума калем кармап публицистика айдыңына аралашканыма 45 жылга чамалап калды, а бирок эскерүү темасынан эң оор бир да жанрды көрө албадым. Албетте, каарман элесин кадимкидей тартып көрсөткөн анча-мынча эскерүүлөр жок эмес, тилекке каршы, мен окуган эскерүүлөрдүн эчени эскерме аты эле болбосо, эскерип жаткан адам арткы планга сүрүлүп, өзүн-өзү көтөрө чаап көкүрөк каккан автордун элеси сороюп чыга келет аягында.

Эсиме жара чыкпаса, “эстутум” деген сөздүн автору ыраматылык Ашыке (Кыргыз Эл жазуучусу А.Жакыпбеков) менен Алыке (Кыргыз Республикасынын маданиятына эмгек сиңирген ишмер А.Токтомушев) болуш керек эле. “Алгы сөз” дегенди да ушул эки алп алып чыккан жарыкка. Көп жыл “Кыргызстан маданияты” гезитинде, кийин “Асаба” (Агым) гезиттеринде колдонулуп келип, азыр акырындап унутулуп бараткансыйт.

“Эстутумду” “эске тутуу” деп түшүнүп алып Алыкеден кагуу жегеним эсимде. “Капар сен кандай гана сөз болсун тар маанисине качырбай, тереңин издеп жүр” деп, “эстутум” деген эстеги көп нерселердин бүтүн-чулусу, чынжырлашкан тутуму экенин айтты эле.

Сүрөтүн көрүп, ырын уккан сайын эстеп коём Ырыспай акени. Эки ирет кенен-чонон маектешкен жайым бар. Ошондогудай жаш, ошондогудай жайдары, ошондогудай ойлуу элеси тартылат көз алдыма. Анан “ошо көз ирмемдер жүрөктө жүрө бербей кагазга түшүп калса, элге-журтка жетсе” деп тилек кылам. Канча жолу колума калем кармабадым, жазып бүтүп эле карасам ал киши тууралуу айтып келатып өз жолоюма ооп кеткенимди байкабай калам. Ошентип, бул эскерүү узак жылдар жазылбай жатты саатын күтүп…

  Табиттин тарбиячысы

Жакында бир музыка кабинетине кирип калдым. Мындай кабинет ар бир айыл мектебинде бар. Жупуну жасалгаланган. Комузчу, чоорчу, кыякчылардын сүрөтү, бирин-экин музыкалык аспаптар. Коёндош окшош бардыгы. Бирок, бул кабинеттин өзгөчөлүгү: дубалдын жарымын “Обондун пири Жумамүдүн” деп Кыргыз Эл артисти Ж.Шералиевге, калган жарымын “Ырыспай ырдын Чолпону” деп Кыргыз Респубикасынын эмгек сиңирген артисти Ы.Абдыкадыровго арнап жасалгалап коюптур. Ар кайсыл жылдардагы сүрөттөрү, өмүр баяны, чыгармаларынын тизмеси. Карап алып көзүң тоёт. Анан ыраазы болосуң ушуну жасаган карапайым мугалимге. Акырында нааразы боло кетесиң ушундай асыл адамдардын түйшүгүн түшүнбөй келатканыбызга. Агартуунун атличниги, Эл мугалими наамын алган тарыхчы, тилчи ж.б. мугалимдер арбын, а бирок андай сыйга арзыган музыка мугалимин уга элекмин чынында. Маселен: математика мугалиминен музыка мугалиминин эмнеси кем? Ырас, эсеп керек. А табиттин кереги кимге?.. Музыка мугалими бүтүндөй бир муундун музыкалык табитин таптап жатпайбы. Ошо табиттин тапталбагандыгынан балдарыбыз Батыштын каңкылдак-чаңкылдактарын аздек тутуп, аюуча арсаңдап, мышыкча мыёлоп жатпайбы. Жүрөк кылын каккан ноталарды, рух кумарын кандырган обондорду кулагына куя албай, уга албай керең, көрө албай азиз болуп жатпайбы. Музыка рахатын, демек, жашоо рахатын сезбей өтүп кеткен жатпайбы. Андан ашык арман, мындан мыкты мүшкүл жоктур дүйнөдө.

Жупуну жасалган дубал-тактаны тамшана карап отуруп мугалимге ыраазы болдум кайра-кайра. “Ырыспай акенин болгон-күткөн наамы Эмгек сиңирген артист тура, мунун ордуна Эл артистин илип салайын” деп ошол жерге азыркы эстрада жылдыздарынын бирин жамап салса эмне кыла алат элек? Эчтеке. Атургай, аркы Жумамүдүн акенин сүрөтүн сыйрып ыргытып, ал жерге Айчүрөк Иманалиеванын же жылдызы жымыңдап турган Нурлан Насиптин өмүр-таржымалын тагып салса ким элес алмак? Эч ким. Болгону ушул мугалимден таалим алган муундун музыкалык табити ошолордун деңгээлине түшмөк же көтөрүлмөк. Ал эми Жумакебиз менен Ыракебиз улуттук музыканын ушу азыркы таптагы орток чени, алтын өлчөм эталону саналат эмеспи. Ушу залкар таланттардын обондору менен ырларына тамшанып атып такшалат да музыкалык таберик табит. Ошондой таберик табит кыргызды кыргыз кылып сактап келатпайбы кылымдарды карытып.

  Ырдан чыккан чыр…

Ырыспай ырдын Чолпону, Ырыспай колдун ортону. Ырынан алат ыракат, Ырыстуу элдин оң-солу.

Ы.Абдыкадыровго арналган дубал-тактада ушул саптар жазылган. Мыкты ыр. Жакты мага. “Автору ким болду экен?” деп төкмөлөрдүн арасынан издесем жооп болгон жок. А бирок, анын түп нускасы, башат теги табылды. Бул саптар Байдыкенин (Кыргыз Эл акыны Б.Сарногоев) калемине таандык экен.

Биз, акындар – колдун болсок оң-солу, А Алыкул – ошол колдун ортону. Биз, акындар – жылдыз болсок көктөгү, А Алыкул – жылдыздардын Чолпону!

Минтип миң акын арасынан Байдыке гана айта алмак! Мыкты ырдын өмүрү ушинтип уланат. Бир карасаң уурдап алган өңдүү, бир карасаң жөндүү: эгер мага жогорудагы ыр саптары жолукпаганда Байдыкемдин Алыкулга арнаган ырын кайдан табат элем? Кантип эстейт элем? Кудай буюрса, ал саптардын сапары карыбайт: “Баланча түкүнчөнүн Чолпону” деп ырдала берет төкмөлөр аман турганда. Ошентип кайталана берип элдин эсине сиңет, элдик ырга айланып тынат акыры.

Музыка мугалимине ичимден ыраазы болуп, ыр сабына тамшанып атсам катарлаш отурган бирөө кабыргага чукуйт “иттей жаман жазып салыптыр” деп. “Ии, кандайча?” деп карасам, үстөлдүн астынан ортону чычайган муштумун көрсөтөт: “Ырыспай аке мобу болуп калып атпайбы…” Адегенде түшүнгөн эмесмин, кийин жетти мээме. Байкашымда ал киши орусча ой жоруптап калган Ороскулдун бири сыңар. “Ой, жок дегенде баш бармакка теңебейби ушундай улуу кишини” деп муңканып коёт. “Алдагының орусча, кыргызчасы мындай” деп мен да ага сөөмөй менен ортондун ортосунан баш бармакты кылтыйтып көргөзүп коюп тим болдум.

Мына – табит тарбиясынын жоктугу, кеп маданиятынын кемтиги. Оруста ортон уят болсо, кыргызда кыйын, улуу, чоң, бийик деген мааниге ээ. “Ортондой болгон уулум бар” деп мактанат ата-эне. “Эл ортону элүү жаш” деп даңазалайт оттой улуу курагын. Ал алдын-күчтүн, акыл-эстин бийик туу чокусу, андан ары өсүү, өнүү, өркүндөө жок деген улуу чындыкты, терең мазмунду билдирип турат. Ортон, андан тышкары, беш манжанын да бийиги, узуну, мырзасы эмеспи.

Маселен, мен Ырыспай акени эгерим баш бармакка теңемек эмесмин. Аны Ырыспай акенин тырмагына да теңемек эмесмин керек болсо. Эмесе, көркөм адабияттагы баш бармактын образына көз чаптырып көрөлү. Аны, адатта, аткаминерлерге салыштырып карашат: бою корто, курсагы кап, муруну муштум, бети бетон, оозу ороо…

Азыр Кыргызстанды так ушундай 120 бармак башкарып жатат Баш Мыйзамдын негизинде. Же туура эмес айтамбы? Кечээ, А.Атамбаев бийликте турганда “ким мыкты?” десе 115и ордунан тура калчу какайып. 15-октябрдын эртеси 115 бармактын башы тоңкоюп жер челип калганына күбө болду го эл-журт. Азыр кайра тура калды курган 115 бармак сорок этип… Ырыспай акени анан кантип теңейсиң ушундай баш бармакка?..

Ал кишинин ушу күндү көрбөй өтүп кеткени ырас эле болуптур бир четинен. Кейип атып кертилип, үшкүрүп атып үзүлмөк. Жан-дүйнөсү назик, эл дегенде эт-бетинен кеткен адам эле жарыктык. Жаткан жери жайлуу болсун!..

  Ырдын бири…

Ар адамда – ар табит. Ал табитти тим тыят. Ырыспай акени “ырдын пири” кылгысы келгендер Пир кылсын. “Ырыспай ырдын кудайы” десе андан бетер кубанат элем. А мен үчүн Ырыспай аке кадимки эле жөп-жөнөкөй бир Адам. Ошон үчүн макаламдын темасын “Ырдын бири” атадым.

Ал киши мага ноталуу ыр китебин тартуу кылган: “жүзгө жакыны кирди” деп. “Жалпысы канча обон жаздыңыз?” деп сурасам: “200дөн араң ашты” деди эле. Ошол 200 обондун баары биригип келсе да – бир Ырыспай, жалгыз бири калса да – бир Ырыспай деп билем. Андан Ырыспай аке арыктап же семирип кетпейт, бедели кемибейт. Эл эсинен 199ун өчүрүп салып, жалгыз бирин калтырса да Ырыспай болуп ырдала берет. Залкардын чалкар касиети ушунда.

Экинчи себеби: мен өзүм ашкан динчил, кудайга кудай ургандай бек ишенген радикалдардын бири��ин. А бирок, алты кабат асмандын ары жагындагы Алла-Таалага эмес, көкүрөктү жара тилип, жүрөк каалгасын ачып туруп ичине салып алган бир Теңирим бар, ошого ишенем. Анткени, ал денеме жакын: алдастап шашып калганда асмандын кайсы тешигинен издеп убара болмок элем, жүрөк тушуна алаканды коё салып акыл сураганга, ыйман тилегенге, өз эне тилимде келме келтиргенге ыңгайлуу. Айрымдар ата-баба арбагы да ошол алты кабат асмандын ары жагына кетип калат дешет экен өзү барып көрүп келгенсип. Мен үчүн ата-энемдин арбагы – пайгамбар. Ошондуктан аларды да алыс кетирбей нурдан өрүлгөн жип менен аркандап алгам желкеме. Корксом, ошолордон корком. Ыйманы саламат болгур атам күрөктөй болгон колу менен жаткыра чаап жүрүп тарбиялаган мени. Азыр эми атакемдин арбагы өлтүрө чаап салбасын деп арам ишке бармак турсун, арам ойду ойлогондон айбыгам. Ырыспай акени Пир туткандар кечирип коюшсун, мага көзүн көрүп, сөзүн уккан, ата-энемдин арбактары менен аралаш кейисем кейип, күлсөм кошо күлө багып жыргаган бир Ырыспай аке эле артык.

Үчүнчү себеби: бир Ырыспай аке деп анын талант катары кайталангыстыгын, бийиктигин даңазалагым бар. Жамакчы журналист-акын досум Үсөнбек Дайырбековдун мындай бир ыры бар мага жаккан: “Асман бирөө, Кудай бирөө, Мен бирөө. А калганы болбогон бир келжирөө”. Керемет саптар ушундай кыска, анан нуска болот. Ансыңары, асман бир, кудай бир, анан эле Ырыспай аке бир. Аны миң туураса да, ырларын так өзүнүн үнү менен дал өзүндөй ырдап чыкса да эч ким Ырыспай боло албайт эми. Ырыспай аке бир Ырыспай бойдон өмүр сүрөт түбөлүк. Бул менин ак дилден айтылган арзуум, асыл чындыгым.

Ырыспай акенин ырысы чындап эле тоодой экен. Кыргыз кыйырында андай зор таланттар далай-далай чыга келген, буюрса, дагы чыгат. Бу кишинин маңдайына жазылган жазмыш шыбагасы – аны Кудай-Таала кыргыз маданияты үчүн марттык менен ыроолоп койгон бир чоң толкундун өркөчү, өткөн кылымдын 60-70-жылдарында жылдыздай жарк этип жанган бүтүндөй бир таланттардын көч башы эркечи, аксакал эркеси кылып койгондугунда. Балким, ал шыбага Аксуубай авага (Кыргыз Эл артисти А.Атабаев) буюрмак эки жыл алты ай мурда төрөлүп же “Тоолору” Ырыспай акенин “Алмашымынан” алты эле күн мурда жаралып калганда.

Албетте, Ырыспай акени оргуштаган таланты, табигый арген үнү, муңканып ыйлап, эргип сайраган аккардеону, анан талыкпаган аракети Ырыспай кылды. А бирок, улуттук музыка айдыңына артынан ээрчите чыкпадыбы Аксуубай деген ыр алпын. Асангалый Керимбаев, Мукан Рыскулбеков, Түгөлбай Казаков, Каныкей Эралиева… Эмне деген таланттар? Эмне деген ырлар? Эмне деген обондор? Эмне деген толкун?.. Ырыспай аке ушулардын бири. Ушул топтон бөлүп алып карасак жапыздай түшөт, тобу менен карасак өзүнчө бир опол тоо.

Мен билгенден даңазасы далайга кеткен атактуу эки эле мектеп бар Кыргызстанда: биринчиси – “Дүйшөндүн мектеби”, экинчиси – “Ырыспайдын мектеби”.

Кыргыз адабиятында Аалыке (Кыргыз Эл жазуучусу А.Токомбаев) баштаган бир толкун өттү өткөн кылым башында. Өткөн кылым ортосунда Чыке (Кыргыз Эл жазуучусу Ч.Айтматов) баштаган дагы бир толкун жаралып, кыргыз деген эл барын таанытты го дүйнөнү дүңгүрөтө. Ал эми Төкө (Кыргыз Эл артисти Т.Океев) баштаган зор толкун кыргыз киносун “керемет!” даражасына көтөрүп салган эмеспи.

Ушундай бир толкун чыкпай турат ХХ1 кылымдын 20 жылы артта калып баратса дагы. Чыкса да жалгыздап чыгып күйдүрүп атат… Кыргыз кыйырында адабий, маданий, рухий же экономикалык толкун жаралбай, саясий толкундардын заманы болуп туру, аттигиң!.. Ырыспай аке айтмакчы, “азыр эмне көп? Ызы-чуулуу шайлоо көп. Анан токтобогон тойлор көп”.

  Акыркы маек

Анда мен “Кыргызстан маданияты” гезитинде баш редактордун орун басары болуп иштейм. Телефонду алсам Ырыспай аке чалып жатыптыр.

– Капар досум, кандайсың? Бу мен – Ырыспай акең,- дейт: -Капаска түшүп камалып калдым. Эгер колуң бош болсо, эригип өлүп атам, эки-үч гезит сатып келип бер.

– Азыр эле барам Ырыспай аке,- деп адресин жазып алып жөнөп калдым. Киоскага токтоп беш-алты гезит, гастрономго кайрылып “асылдан” бирди алып, аны топ гезит менен тоголоктоп ороп койгом. Ал кезде “Юбилейная” аталган аялдамадан түшүп, азыркы “Учкун” басмаканасы танаптагы беш кабат үйлөрдүн бирине кирдим. Давлет жеңе менен аяшы чыгып “конфискациялап коюшту” колумдагыны. Ырыспай аке төркү бөлмөгө камалыптыр, каткырып келип кучактап калды. Курган киши “урушуп койгон жокпу тигилер?” деп кулагыма шыбырап, мени аяп аткан экен көрсө.

Давлет жеңени алгач ирет Ырыспай акенин Оштогу өз үйүнөн көргөм. Мен барганда энеси экөө ашканада манты жасап жатышыптыр. Биз жакта мантынын этин да, пиязын да күл майда кылып салышат. Алардыкы Кочкордун шишкебегиндей кесек майдаланып жатканын көзүм чалды.

Ырыспай аке экөөбүз иш бөлмөсүндө эки саатча маектештик болжолу. Аны “Ленинчил жаш” гезитине “Ырдалып бүтпөйт Ырыспай” деген ат менен жарыялагам. “Аябай көтөрө чаап мактап салыптырсың, аз жерден көөп кете жаздадым” деп тамашалады кийин бир жолуккан жерибизде.

Давлет жеңенин ошондогу мантысынын ширин даамы эмдигиче таңдайымда! Жебей эле карап отура бергиң келет тамшанып. Биз жактагылардын мантылары балбандардын кулагына окшоп мырыйып-тырыйып, ар бири ар башка формада болуп калат го, Давлет жеңенин ар мантысы өзүнчө эле искусство: парадга тизилген жоокердей бир көлөм, бир формада. Жада калса чымчып бекиткени да бип-бирдей. Жакшылап караган адамга алары саймага окшоп кетет.

Ош шаарындагы Ырыспай акенин айкели мыкты жасалган негизи. Бир гана жери: постаменти жапыз, анысы аз келгенсип, же ташка, же дөңгөчкө окшобогон бирдемеге чөктүрүп коюшканына курсагым чыкпайт дегеле. Эгер менин эркимде болсо ошол жапыз постамент ордуна Давлет жеңени жасап салмакмын Ырыспай акени ийинине кондуруп. Айкелин карап алып ыраматылыктар каткырып-күлүп жыргашмак. Ырасында, Ырыспай акенин Ырыспай болушуна Давлет жеңенин салымы албан. Жалгыз гана ал эмес, дегеле бардык талант ээлеринин аялдарына таандык касиет-мүшкүл бу. Анан эле өзүнөн өзү жаркын талант болуп чыга калгансып баркталса алар баркталат да, даңкталса ошолор даңкталат. Тозок отун кечип, өмүр бою моюнуна көтөрүп талантты таптаган тиги бечаралар эске алынбай унутта калат. Белгилүү обончу-музыкант агабыз Мукан Рыскулбековдун 50 жылдыгында жоро-жолдоштору “эми дагы 60 жыл жаша, 70ке, 80ге, 90го чык” дей беришкен го, ошондо айымзаттын асылы, ыраматылык Орунгүл жеңе айткан тура: “ой-иий, Муканды 50гө чыкканча моюнума көтөрдүм, дагы 50 жыл көтөрөт турбайымбы” деп.

Көзүн көрүп, кебин угуп калган Асаке (А.Керимбаев) деле ичи таза, сырты кежир жан болчу. Кез-кез “Кыргызстан маданияты” гезитинин редакциясы чуру-чуу түшүп калаар эле каалгаларын шарактатып бекитип. Алыкул атабыздын арбагы менен сүйлөшүп адал жолуна түшүп алган Нуке досум (Н.Капаров) “бекит Капар эшикти, Асангалый (же Мукан, же Орозбек (Кыргыз Эл жазуучусу О.Айтымбетов), же Баратбай (белгилүү жазуучу, журналист Б.Аракеев) келатат” дей салып качкан бойдон кетет кабинетине. Кудай акы, ошолордун биринен да бекинип качкан жан эмесмин. Жакшы сөзүнөн башка жамандыгын көргөнүм жок. Ырас, жакпаган кишилерин кычык сөз менен кууруп, кыжыры кайнап кеткенде анча-мынча мыжып коюшчу. Асангалый байкенин “бир эле кучактап коёюнчу” деп келип чоң курсакка кысып алмай адаты бар эле. Балбан киши эмес беле, кысканда көзүмөн жаш атып кете жаздачу. Мукан байке “кейибе бака, саз биздики” деп күрөктөй чоң алаканы менен далыга таптап койгондо өзөрө түшүп оңолоор элем.

Атаңдын көрү, азыркы Жогорку Кеңешибиз “таланттуу өнөр адамдарынын айкелдери аялдарынын айкелинин ийинине отургузуп жасалсын” деген мыйзам чүргөп койсо кыргыз тарыхына “гениалдуу парламент” деген ат менен катталып калат беле деп ойлоп коём кээде…

Давлет жеңе менен аяшы экөө ашканада тамак камын көрүп жатышкан экен, бир башбаксам жеңем кууп чыкты артымдан түртүп: “бар, байкең менен баарлашып отура тур, камсанаба, баягы сен жакшы көргөн мантыны жасап жатабыз” деп. Ошо бойдон төркү бөлмөдөн чыккан жокпуз. Энди, Ырыспай акенин катарында беш мүнөт отургандын өзү бейиш, ырыскы-таалай эмеспи!

Жаңы жылдын башы болчу ошо туш. Туулган күнү өттү беле, же өтө элек беле эсимде жок, а бирок ошонун ары-бериси экени анык. Анткени, ичсек да, ичпесек да чечилип сүйлөшө турган кезең экенин илгертпей сезип, диктофонду кармай келгем. Ангеме-дүкөнүбүз башталганда иштетип туруп, ортого таштап койдум.

Көрсө, чыгармачылыгынын 35 жылдыгына арналган чоң концерт өткөн экен ошонун алдында. Кожомкул атындагы спорт сарайы толо эл келиптир эки күн. Үчүнчү күнү зал толбой калат. “Толбосо да толкундап ырдап бердим” деп айтып отурду. Концерт бүткөндөн кийин Давлет жеңе менен аяш-достору акча-тыйын эсептешип алаксып калышкан бейм, Ырыспай акени казак туугандар ала качып кетиптир. Барса, алты айыл казак чогулуп күтүп турган экен түн ортосу болгонуна карабай. Ойдуң жерге бортун ачып эки-үч машинаны катар токтотуп койгон экен сахнага окшотуп. Ана-аан, боздоттум деди боздотчуну, созчуну созуп, чойчуну чойдум алымдын жетишинче деди. Казак калкы тим калмак беле, колдон келишинче сыйлап салган экен. Давлет жеңе түнү менен издеп жүрүп эртеси таап келиптир Ырыспай акени казактын ана-даласынын бир бурчунан.

Кечирип кой окурманым, алтындай убактыңды алып койдум. Аз жазам деп жатып арбытып жибердим. Эскере турган көп нерселер бар эле, камтылбай калды арбыны. Ушунусуна да шүгүр деп каниет кылдым. Ырыспай акени эле эскерип, башканы кошпойм деп убада кылды элем башында, ал сөзүмө да тура алг��н жокмун. Кечирим сурайм кайталап. Эмесе, “бербестин ашы бышпас” кылбай ошондогу маегибизди ортого таштайын. Маек 1994-жылы 19-январда “Кыргызстан маданияты” гезитине жарыяланган.

  «Балалыктан башталгам, балалыктан бүтөмүн…»

– Ырыспай аке, өткөндө чыгармачылыгыңыздын 35 жылдагын жупуну белгилеп, Бишкекте концерт бердиңиз эле. Чыгармачылыктын 35 жылы Сизди чарчаткан жокпу?

– Өзүңөр билесиңер, 1959-жылдан бери ырдап келе жатам. Дагын деле ырдагым келет. Чарчаган жокмун. Ал-күчүм бар. Элге-журтка жете элек бир топ жаңы чыгармаларды жараттым. Ошолорду радиого жаздыра албай жүрөм. Жаздыра албаган себебим: жалаң аккардеон менен ырдаш менин азыркы деңгээлиме туура келбей калды. Менин оюм, максатым бөлөк. Жок дегенде кичинекей бир ансамбль же оркестр керек. Экинчиден, ырларымды жакшы аткарган ырчылар жок.

– «Акын чарчаса кара сөзгө өтөт, жазуучу чарчаса романга өтөт» дечү эле, Сизди депутаттыкка өтүп кетти деп уктук…

– Калп айтышат. Обонду чана элекмин, чанбайм дагы. Мен баягы эле Ырыспаймын. Ырыспай бойдон кала берем. Чыгармачылыгым токтоп калган жок. Көп тажрыйба топтодум. Беш-алты чоң прелюдия, этюд, вокалдык чыгармаларды жаздым. Эл ишеним артып облус кеңешине депутат кылып шайлап салышса, бул милдетти аткарбаска айла калбайт экен. Аны алымдын жетишинче аткарып келатам. Чоң мансапты каалабайм. Ушу кызматым эле жетет. Наам болсо бар. Наам демекчи… Кыргыз Республикасынын эмгек сиңирген артисти наамымды алып коюшса жеңил болот эле мага. Мисалы, ошону менден алып Мукан Рыскулбеков иним 50гө чыгып кетиптир, ошого ыйгарып коюшса, Президентке алкыш айтаар элем.

– Аны неге чанып калгансыз, ал наамыңыз Сиздин талантка берилген баа эмеспи?

– Талантты наам баалабайт, эл баалайт. Ошон үчүн алып коюшса деп жатпаймбы. Элиң аман турганда наамыңдын кереги жок болуп калат тура. Элүүдөн өттүм, эми мактана берсем жарашат. Анүстүнө, чындыкты айтып мактанса ден соолукка жакшы дейт. Элим мени баалап эле келген. Дагы деле баалап алат. Дегеле, та­лантты бапестеш кыйын иш. Мен ойлойм «таланттуу болуш оңой, адам болуш кыйын» деп. Ох, аябай кыйын! Таланттуу адамды даңктай берсе акылдуулары бир аз козголуп барып, эгер түбүндө данеги болсо мактанып кетпейт, көөп кетпейт, бузулуп кетпейт. Токтойт. Данеги жок болсо ичип кетет.

– Таланттын 99 проценти эмгек деген чынбы?

– Чын эмей. Эмгексиз эч бир иштин маңызы болбойт. Биздин обончу сөрөйлөр эмгектенбей калбадыбы. Эки обон чыгарып алып акчанын артынан түшүшөт. Албетте, акча керек. Бирок, ушунча эле үзүнүп-тытынып акча артынан түшсө талант нөл болот да. Обончу деген музыка теориясын жатка билиши керек, адабиятты, көркөм өнөрдү жанындай көрүш керек. Мен китеп окуп жыргап алам.

– Ошон үчүн обончулар көп болуп жатабы?

– Ооба, азыр ким көп? Обончу көп, анан ойлонбой жазган токтом көп.

– Сиз чыгармачылыктын бай тажрыйбасына ээсиз. Ошо тажрыйба көзү менен караганда чыгармачылыгыңызга кандай баа бересиз?

– Ог-гоо, абдан көп кемчиликтерди табам чыгармаларыман. Ыр аткарууда тажрыйбасыздык кылганымды көрөм, ырдоо маданиятымдын жоктугун көрөм, вокалдык даярсыздыгымды көрөм, кээде аккардеонду катуу ойноп өзүмдүн үнүмдү басып койгонумду көрөм. Дурус обондорумду убагында жеткире ырдай албапмын. Жеткире ырдоо мүмкүндүгүнө мына азыр ээмин. Кээ бир ырларымды радиодон уктуруп жатса уялганыман өчүрүп коём.

– Азыркы жаш обончуларга устат катары кандай кеңеш айткыңыз келет?

– Мен аларга “экинчи өзүңөр ырга текст жазбай жүргүлөчү” деп жалынып-жалбарып суранар элем. Поэзия деген – опол тоо обон үчүн. Жакшы ыр обонду өзү эле таап, кулагыңа шыбырап берет. Жакшы ырга обон өзү келет, жароокерленип, жабышып келет. Жаман ыр обонду зордуктайт, музыканы кордойт.

– Жаштарга сабак болуш үчүн өзүңүздүн тажрыйбадан бөлүшө кетпейсизби. Сиз адегенде текстти тандап аласызбы же обон чыгарып алып, анан текст издейсизби?

– Экөөнү тең жасайм. Кээде ой келет. Ошондо дароо пианиного отурам. Ичим эзилип-эзилип кетет дейсиң. Андайда, адегенде обон чыгат. Анан ага ылайык текст издейм. Кээде сонун текст таап алам деп кой. Анда обон өзү келет жалбарып. Обон үстүндө бир ай, эки айлап иштейм. Жаман обон чыкса бүтөөрү менен тытып ыргытып салам.

– Чыгармачылык деген шыр жүрбөгөн нерсе тура. Кайсы бир мерчемде аксамай болот, сылтымай болот дегендей?..

– Ооба, аксаган учурларым болгон. Эки бөлмө үйдө жашадым. Суук, кышы-жайы тамчы тамат. Ошондо эки жыл эч обон жазбай койгом. Кийин ыйлап жүрүп баш­ка үй алдык. Аныбыз деле кышында суук. Ошондуктан кышкысын обон жарата албайм, а жайкысын үйдөн чыкпай иштей берем.

– Сиздин жазгандарыңыз көбүрөөкпү же жаза электериңиз көбүрөөкпү?

– Бул суроого жооп бериш мен үчүн кыйын. Ушуга чейин көп эле чыгарма жаздым. Дагы эле жазгым келет. Жазгандарымды санай элекмин. Көп да дебейм, аз да дебейм. Жаза электерим канча экенин да билбейм. Болгону өзүмдүн азыркы деңгээлиме жараша, купулума куп толгон бир музыка жазсам чыгармачылыкты ошо күнү токтотом. Ошону жаза албай убара чегип жүргөн кезим.

– Ошону жазгандан соң чын эле музыка жазганды токтотосузбу? Чыгармачылыктын жемиш берчү кези алтымыш менен жетимиштин ортосунда дешет го?..

– Алтымыш эмес, жетимишке чыксаң да дараметиң бүткөн соң жемиш кайда? Жетимишке чыгып чыгаан чыгарма жараткан гений көрө элекмин. Чыкса чыгат ал-күч барында. Чыкпаса жок. Чыгарам деп кыйнай берсе эптеп бирдеме чыгат. Анын не кереги бар? Мен чыныгы чыгармамды чыгарышка кийинки эки жылдан бери жакындадым деп ойлойм. Жүзгө жакын цикл жаздым. Кышында Кытайга барып, алардын ансамбли үчүн төрт бөлүм концерт жаздым. Обондун жаңы түрүн тапт��м. Эгемберди Эрматовдун махабат саптарына 16 саптык обон жараттым. Бул өзүм үчүн да жаңылык, музыка тарыхында да жаңылык десем жаңылбайм.

– Эми буларды биз качан угаар экенбиз?

– Көзүм тирүүсүндө жаздырып кетсем, элдикин элге берсем дегенде көзүм төрт эмес, сегиз. Оркестр жок. Оркестр түзүп иштеш үчүн каражат жок. Ал эми кээ бир чыгармаларым аткарылып жүрөт. «Прелюдия соль-минор» деген чыгармам Ош университетинин бүтүрүү экзаменинде ойнолот. Алматыда ойнолот, Ташкент консерваториясында ойнолот, Украинада ойнолот.

– Балким мүмкүндүктөрүңүздү пайдаланып калыш үчүн жеке фондуңузду түзүш ылайыктыр?

– Фонд дегендин мага кереги да жок, зарылдыгы да жок. Бир жолу чы­гармачылык кечемде залдан бирөө кат берип жибериптир «Ырыспайдын эсебине мен 1000 рубль котором» деп. Күлкүм келди «кайсы эсебиме которот?» деп. Эл ансыз деле кыйналып турат. Кайышып турат. Эгер колума анча-мынча акча тийсе мен аны бүт Кубатбек Жусубалиевдин фондуна которор элем.

– Азыр кандай үмүттөр менен жашап жатасыз?

– Жакшы үмүттөр, албетте, бар. Эгер адам жакшы үмүттөр менен жашабаса, анда жашоонун кызыгы эмне?.. Мен иштеген институт жакында университетке айланды. Мен иштеген факультет искусство факультети болду. Факультеттин аксакалымын. Сыйлашат. Ушул факультетке пайдам тийсе деп үмүт кылам. Балдар үчүн ыр китеп чыгарсам деп үмүт кылам. Чыгармаларымдын баарын топтоп, сүрөт коштоп, кооз китеп кылып элге тартуулап кетсем көзүмдүн барында деп үмүт кылам. Эгер көзүм өтүп кетсе, алар чачылган бойдон калабы деп чочулайм.

– Эми Сиз депутат эмессизби, ошо багытта мындай собол салсак: кыргыз бечараны “кандайсың?” десең, өлүп баратса деле “жакшы” дей бермейи бар го. Облуста маданият жаатынын абалы кандай?

– Республикабыздын башка жерлериндегидей эле кыйын абалда. Облус кеңешинин депутаты катары жылаңач баатыр болуп маданият маселелерин козгоп эле келатам. Биздин облустук ма­даният бөлүмүнүн башчылыгына илгертен бери партсистемада иштеп- иштеп, таптакыр майнап чыгара албай койгон бечараны алып келип отургузуп коймойлору бар деп кой. Маданият деген эмне экенин билишпейт. Анан башкарат да-а! Ушуну айта берип, айта берип жаман көрүнүп бүттүм. Ичим кайышат. Жалгыз өзүң чуркай берсең, сени эч бирөө колдоп койгонго жарабаса, мындан жаман эч нерсе жок экен. Маданиятка караган киши жок азыр. Мамлекетиң да карабайт. А менин колумдан эмне келет? Кудай-таала акчанын баркын түгөтүп, маскара кылат деп мендей март кишиге акча бербей коёт тура. Берсе ошонун баарын маданият үчүн чачат элем.

– Азыр чыгармачыл адамдардын көпчүлүгү чыгармачылыкка шарт жоктугунан, каражаттын тартыштыгынан кесип өзгөртүп кетип жатышпайбы…

– Эми мен кесип өзгөртө алмак белем? Кала берем ушу калыбымда. Менден коммерсант чыкпайт, бизнесмен чыкпайт. Ал эми жаштар антпегенде кантмек эле? Бирок, нака чыгармачыл адамдар эч кайда кете алышпайт. Илхам деген итиң көкүрөгүңдү жара тээп турса кайда барасың? Мисалы, Шуман деген романтик болгон. Ачка жүрүп жазган чыгармасын. Же Бетховенди ким бапестеп бага коюптур? Нота жазганга кагазы жок, ресторандын менюсун кытып алып, артына жазган тура.

– Балким, ушинтип ачка калуу, көңүлдөн тыш калуу чыгармачылыктын бир шарты чыгар?

– Бир ирет Кубатбек Жусубалиевдин айтканын уктум эле “чыныгы чыгармачыл адам үчүн кыйналып, ачка жүргөн жакшы” дегенин. Курсагың ток болсо жазбай коюшуң мүмкүн. Жакшы чыгарма кыйналып турганда чыгат. Дагы бир нерсени жашырбай айтып кетейин: ичип-ичип, эртеси башың ооруп кыйналып турганда да жакшы чыгарма чыгып калат. Анан да­гы, адам өзүнүн кыйындыгын билбей-ак койгону дурус. “Бетховен өзүнүн улуулугун угуп жүрөгү жарылып өлбөсүн” деп кудай аны керең кылып салган дешет. Негизи улуу адамдар өзүнүн улуулугун, бийиктигин сезишпейт. Булар бала кыял болушат. Ошон үчүн токтолбойт да. Мына, мен алтымышка жакындап калдым, дагы эле баламын. Менин кылган кылыктарымды жаш бала да жасабайт.

– Ырыспай аке, азыр жашоо кыйындап кетти деп жатабыз. Ушул абалдан элибиз качан, кантип чыгып кетээр экен?

– Ооба, бири кем дүйнө деген ушу. Азыр миңи кем дүйнө. Бирок, биз тез эле оңолуп кетишибиз мүмкүн. Биздин аталарыбыз мындан жаманды баштан кечиришкен. Кыргызды намысы кырат, намысы оңойт. Намысыбызга келе албай, бири-бирибизге асылып куруп атпайбызбы. Псих болуп атпайбызбы. Минте берсек келечек муундарыбыз да псих болот. Туулганда эле псих болуп туулат. Ошондон этият болуш керек. Жакшы күндү биз көрбөсөк мейли, бала-чакабыз көрсө дурус болбойбу. Кандай адамдар өлүмдөн коркпойт, билесиңби? Бардык адамдар өлүмдөн коркот, бир гана элге алынган эмгеги бар адам коркпойт. Мындай адамдар күлүп өлөт. Ал эми ырайы суук өлгөндөр ким, билесиңби? Билбейсиң. Мен билем. Бирөөлөр болот, акчасы бар, басып, катып алган. Аны ал аялына бербейт, баласына бербейт, элге да бербейт. Акыры өлөрүн сезгенде акчасынын калып жатканына күйүп, акшыңдап атып өлөт. Мындайларды көмбөй койгон эле оң.

– Жанараакта “элди сагынып бук болом, эл аралабасам куса болом” дедиңиз. Андан башка да бук болгон учурларыңыз болобу?         

– Кээде өзүм жалгыз олтурганда эмнеге ыйлап жатканымды сезбей калам. Ыйлай эле берем, ыйлай эле берем. Бирок, жыргайм ошого. Бук болгонумду ушинтип сезем. Кудай мага жакшы жан бериптир. Оорубаган оору калбады, жатпаган оорукана калбады. А-баса, мен жатпаган бир гана оорукана калыптыр. Ушу жашка чыкканы төрөт үйүнө жатып көрө элекмин. Ушулардын баарын эстеп бук болом. Өзүмдүн өмүрүмдө жалпысынан бактылуу экенимди сезип бук болом. Былтыр кышта Кытайга бардым дебедимби. Кетип жатканымда “айланайын булбулум, айланайын күкүгүм” деп кемпир-чалдар кучактап, балбалактап ыйлап атса, озондогум келди ой! Кайра чочудум, «бу бала ичип алгандан сообу?» дешпес бекен деп. Ырдап атып ыйлап алдым. Ыйлабасам көкүрөгүм жарылып кетпейби. Ошондо өлүп кеткиң келет экен. Эшикке чыксак миңдей киши мени төбөсүнө көтөрүп кетти. Биз менен кошо облус аки­ми да барды эле. Ошо киши айтты: “аким болгондон көрө, Абдыкадыров болуш керек экен” деп. Бул деген бакыт эмей эмине?!

– Өткөндө, Бишкектеги концертиңизге “эл аз келди” деп таарынбадыңызбы?

– Таарынсам кудай төбөгө урбайбы! Ырас, тээ алтымышынчы жылдары концертиме эл кара таандай каптап келээр эле. Азыр жагдай башка. Айланайын элим, кыйналып турганын көрүп турам. Келгенине тобо деш керек. Бирок кимдер келишти? Мени чындап баалагандар. Арасында жаштар көп. Ошого сүйүндүм. Ырым менен эки эле кишиге жаксам, мен тирүүмүн. Эл кол чапса, ошондон кубат алам. Анүстүнө, мен анда акча үчүн келген эмесмин. Угуучуларымды сагынып келгем.

– Партияга мүчө болдуңуз беле?

– Йe, бир жылча облустук чыгармачылык үйүнө деректир болгом. 90 сом айлыгы бар эле. Иштетпей эле чогулуштан чогулушка чакыра беришет. Бир күнү “партияга өтпөсөң деректир боло албайсың” деп калышты. Өтпөй койдум. Чакырып алып, “эмнеге өтпөйсүң?” деп сурашты. “Партияңарга өтсөм, кайра аял ала албай калам” дедим. “Кераяк экенсиң” деп, кийин ишин да алып коюшкан. Партиядан көргөн жакшылыгым ушу.

– Азыр көп партиялар бар эмеспи. Ошолордун кайсынысына өтөөр элеңиз?

– Калкка пайдасы чындап тийген партия болсо өтөөр элем. Жөн жатканча, калкка пайдам тийсин да. Маянамды бүт эле мүчө акыга төлөмөкмүн. Мени байбичем эле багып алат.

– Кийинки шайлоодо дагы депутаттыкка ат салышасызбы?

– Эгер, эл ишенип шайлап салса арга жок. Ал эми азыркы депутатчылап эл камын ойлобой, эки аял алыш-коюшту талашып жатканча, депутат болбой эле койдум.

– Музыкасыз жашоону элестете алаар белеңиз?

– Музыкасыз жашоо жок. Жашоонун өзү – музыка. Симфониянын өзөгүн обон түзөт. Ал эми аалам, космос деген – симфония. Куранда айтылат: кудай адамдын денесин чоподон ийлеп, музыка менен жан салган деп.

– Убакыт деген учкул нерсе турбайбы, Ырыспай аке. Ардактуу эс алууга чыгаарыңызга деле аз калыптыр. Ошондо эмне кылсам дейсиз?

– Баарын токтотом. Музыка жазганды да, ырдаганды да. Эшек жайлоого кетем. Бала болуп кетем. Балалыктан башталгам, балалыктан бүтөмүн. Тилегим ушундай.

  Сөз соңу

Бул маекти, “кудай өзү кечирсин” деп туруп, 1994-жылдын 12-январында, Ыракемдин туулган күнүндө болгон деп болжоп койдум. Ошондон туп-туура тогуз ай өткөн соң Ырыспай акем аттанып кете берди алтын балалыгына. Туп-туура 53 жашка толгон күнү тиленди эле кудайынан, тилегин берип салды ал дагы. “Кете берди” деген сөзүмдү кайта артка алам, урматтуу окурманым, ошол жылдын 12-сентябрында Ырыспай акем балалыктын ак таңына аралашып атып кетти…

Ар күнү таң атканда эстеп калам Ырыспай акемди. Агарып, жадырап аткан таңды ага окшотом… Күлмүңдөп күлүп кылтыйган күндү дагы ага окшотом… Балага окшотом… Балама окшотом…

Капар Токтошов, “Кыргыз тили”

[karimula]

#Repost @zubutli_molodezh Шаг первый. Священные дни месяца Рамадан, когда благие деяния умножаются, ДРОО "Молодежь Зубутли" не тратят время зря. Наша молодёжь @zubutli_molodezh приняла участие в акции проводимой отделением по г. Кизилюрт и Кизилюртовского района БФ "Инсан" @fondinsan_kiz "накорми опоздавшего на ифтар". __ Ребята добровольцы, выехали на пост Гаи и раздали бутылки питьевой воды и финики для разговения. По улыбающимся, радостными лицами водителей и пассажиров, было видно ихняя благодарность и признательность, молились за ребят. #Добро есть, нужно делиться ею.😊 _ Огромная благодарность всему джамаату с. Зубутли во главе с Имамом села @mbagavdin за такой праздник. Спасибо @fondinsan_kiz за проводимые такие акции. А так же наш брат @karimyla поддержал и присоединился к нам, баракаллагь брат!!! #ДорогуОсилитИдущий #Зубутли #Молодежь #кизмол #kizmol #фондИнсан #инсан #Доброесть #Делисьею #дальшебольшеинШааллагь #менянетунафото #😁👍 - #regrann (at Kizilyurt)

[abdu7llah]

2] Ширк в словах:

1) Ду'а-(Мольба)направляемая к кому-либо,помимо Аллаха.

Всевышний Сказал:

إِيَّاكَ نَعْبُدُ

{Только Тебе мы поклоняемся}

— это Таухид аль Улухиййя (Единобожие в Божественности)

что означает:

Мы не признаем никого,помимо Аллаха,который был бы достоин,и кому можно было бы обращать что либо из видов поклонения т.е.обожествления.

وَإِيَّاكَ نَسْتَعِينُ

{И только у Тебя просим}

– это Таухид ар Роббубийа (Единобожие в Господстве)

Что означает:

Принятие нами Аллаха,как Обладателя свойством Создания и Творения всего сущего,заботящегося о них.Только тот Господь,который обладает подобными свойствами,просят у того,кто способен ответить и так как узаконенно,а Аллах и есть Господь Отвечающий на дуа(мольбы).

وَأَنَّ الْمَسَاجِدَ لِلَّهِ فَلَا تَدْعُوا مَعَ اللَّهِ أَحَدًا

{Мечети(все места поклонения) принадлежат Аллаху.Не взывайте же ни к кому наряду с Аллахом Единым}

(сура(72)Джинны:аят,18).

وَمَنْ أَضَلُّ مِمَّن يَدْعُو مِن دُونِ اللَّهِ مَن لَّا يَسْتَجِيبُ لَهُ إِلَى يَومِ الْقِيَامَةِ وَهُمْ عَن دُعَائِهِمْ غَافِلُونَ َ

وَإِذَا حُشِرَ النَّاسُ كَانُوا لَهُمْ أَعْدَاء وَكَانُوا بِعِبَادَتِهِمْ كَافِرِينَ َ

{Кто же находится в большем заблуждении,чем те,которые взывают вместо Аллаха к тем,которые не ответят им до Дня Воскресения и которые не ведают об их мольбах?!}

{А когда люди будут собраны(в Судный День),они станут их врагами(врагами тех,кто к ним взывал)а в эти поклонения(в поклонения тех,кто к ним взывал)проявят неверие/отвергнут/(в том числе и сами мушрики будут отрекаться)}

(сура(46)аль Ахкъаф/Пески/:аяты,5-6).

2) Исти'аза(Поиск защиты)Истигаса(и спасения)у кого-либо,помимо Аллаха.

Всевышний Сказал:

قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ الْفَلَقِ

{Скажи:"Прибегаю к защите Господа рассвета"}

(сура(113)аль-Фаляк/Рассвет/аят,1).

قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ النَّاسِ

{Скажи:"Прибегаю к защите Господа людей"}

(сура(114)ан Нас/Люди/:аят,1).

أُولَئِكَ الَّذِينَ يَدْعُونَ يَبْتَغُونَ إِلَى رَبِّهِمُ الْوَسِيلَةَ أَيُّهُمْ أَقْرَبُ وَيَرْجُونَ رَحْمَتَهُ وَيَخَافُونَ عَذَابَهُ إِنَّ عَذَابَ رَبِّكَ كَانَ مَحْذُورًا

Те,к кому они взывают(с мольбой), сами ищут пути приближения к своему Господу,пытаясь опередить других.И надеются на Его Милость и страшатся мучений от Него.Воистину,мучений от твоего Господа надлежит остерегаться}

(сура(17)аль Исра(Перенёс Ночью/:аят,57).

3) Тавассуль(Посредничество)взятие кого-либо в посредники,между собой и Аллахом.

أُولَئِكَ الَّذِينَ يَدْعُونَ يَبْتَغُونَ إِلَى رَبِّهِمُ الْوَسِيلَةَ أَيُّهُمْ أَقْرَبُ وَيَرْجُونَ رَحْمَتَهُ وَيَخَافُونَ عَذَابَهُ إِنَّ عَذَابَ رَبِّكَ كَانَ مَحْذُورًا

Те,к кому они взывают(с мольбой), сами ищут пути приближения к своему Господу,пытаясь опередить других.И надеются на Его Милость и страшатся мучений от Него.Воистину,мучений от твоего Господа надлежит остерегаться}

(сура(17)аль Исра(Перенёс Ночью/:аят,57).

4) Назр(Обет)-на повиновение кому-либо,помимо Аллаха.

يُوفُونَ بِالنَّذْرِ وَيَخَافُونَ يَوْمًا كَانَ شَرُّهُ مُسْتَطِيرًا

{Они исполняли обеты(которые они дали на повиновение Аллаху)и боялись (наказания Аллаха)в День (Суда),зло которого распространяется(на всех, кроме тех,кого Пмиловал Аллах}

(сура аль-Инсан/Человек/:аят,7).

وَمَ‍‍‍ا‌‌‌ ‌‌‌أَ‌‌‌ن‍‍‍فَ‍‍‍‍قْ‍‍‍‍تُ‍‍‍مْ مِ‍‍‍نْ نَفَ‍‍‍قَ‍‍‍ةٍ ‌‌‌أَ‌‌‌وْ‌‌‌ نَذَ‌‌‌رْتُ‍‍‍مْ مِ‍‍‍نْ نَذْ‌‌‌ر‌‌‌ٍ‌‌‌ فَإِنَّ ‌‌‌ال‍‍‍لَّهَ يَعْلَمُه ُ‌‌‌ ۗ ‌‌‌وَمَا‌‌‌ لِل‍‍‍ظَّ‍‍‍الِم‍‍‍ِ‍‍‍ي‍‍‍نَ مِنْ ‌‌‌أَ‌‌‌ن‍‍‍‍صَ‍‍‍‍ا‌‌‌ر‌‌‌ٍ‌‌‌

{Что бы вы ни потратили,какой бы обет вы ни дали,Аллах Знает об этом. Но для беззаконников нет помощников}

(сура(2)аль-Бакара/Корова/:аят,270).

5)Клятва не именем Аллаха(именем тагъута/кем-либо,помимо Аллаха).

/Поклявшийся не Аллахом впал в многобожие/

(Ахмад,2/125).

/Не клянитесь своими отцами или матерями и не клянитесь теми,кого приравнивают к Аллаху,а когда клянетесь Аллахом,говорите только правду/

(Абу Давуд и ан-Насаи).

/Если человек принесет какую-нибудь клятву,сказав:"Клянусь Аль-Лат и Аль-Уззой"(кого ложно обожествляют многобожники)- пусть скажет: "Ля иляха илля Лл��х" (Нет божества, кроме Аллаха)/.

(аль Бухари).

[pemben]

Безценни айети - безценни съвети :

1/ Изправени сте пред трудности?

Не забравяйте сура "Ел-Инширах":

"С трудността има и леснина.

Да, с трудността има и леснина."

2/ Чудите се дали да се покаете?

Надзърнете в сура "Ен-Ниса":

"Който стори зло или себе си угнети,

а сетне помоли Аллах за прошка,

ще открие,

че Аллах е опрощаващ, милосърден."

3/ Искате родителите ви да влязат в Дженнета?

Вижте сура "Ел-Ибрахим":

"Господи наш,

опрости мен и родителите ми,

и вярващите в Деня,

когато ще настане равносметката!"

4/ Чувствате се неоценени?

Надникнете в сура "Ел-Инсан":

"Това е награда за вас.

Вашето старание заслужи признание."

5/ Изпитвате тъга?

Припомнете си сура "Ет-Теубе":

"Ще ни достигне само онова,

което Аллах ни е предписал.

Той е нашият Покровител.

На Аллах да се уповават вярващите!"

6/ Чувствате се късметлия?

Отидете до сура "Ибрахим":

"И ви дава от всичко,

за което Го молите.

И ако пресмятате благодеянията на Аллах,

не ще ги изчислите.

Човек е голям угнетител,

голям неблагодарник."

7/ Изпадате в депресия?

Вижте сура "Ер-Раад":

"Онези, които вярват

и сърцата им се успокояват

при споменаването на Аллах.

О, да, при споменаването на Аллах

сърцата се успокояват."

8/ Чувствате се губещ?

Припомнете си сура "Юсуф":

"О, мои синове,

идете и проучете за Юсуф и брат му,

и не губете надежда за милостта на Аллах!

Само невярващите хора

губят надежда за милостта на Аллах."

9/ Съгрешили сте?

Сетете се за сура "Ез-Зумер":

"Кажи: "О, раби Мои,

които престъпвате в ущърб на себе си,

не губете надежда за милостта на Аллах!

Аллах опрощава всичките грехове[щом се покаете].

Той е Опрощаващия, Милосърдния."

10/ Искате да бъдете здрави?

Надзърнете в сура "Ен-Нехл":

"После яжте от всички плодове

и следвайте пътищата на вашия Господ,

улеснени[за вас]!"

Излиза от стомаха им питие с различен цвят.

В него има изцеление за хората.

В това има знамение за хора премислящи."

11/ Търсите мир и спасение?

Погледнете сура "Ел-Маиде":

"Аллах насочва с него онези,

които следват Неговото благоволение

по пътищата на спасението,

и ги извежда от тъмнините към светлината

с Неговото позволение,

и ги насочва по правия път."

12/ Искате добро и след смъртта?

Отскочете до сура "Ез-Зарийат": "Богобоязливите ще бъдат сред градини и извори,

ще взимат онова,

което им дарява техният Господ.

Преди това те вършеха добро,

малко спяха през нощта

и на развиделяване молеха за опрощение..."

13/ Искате Аллах да прибере душата ви по добър начин?

Припомнете си сура "Ет-Техрим":

"О, вярващи,

покайте се пред Аллах

с искрено покаяние

и вашият Господ ще отмахне от вас прегрешенията,

и ще ви въздаде в Градините,

сред които реки текат -в Деня,

в който Аллах не ще посрами Пророка

и вярващите заедно с него.

Светлината им ще се устремява пред тях

и в десниците им[отвсякъде].

Ще казват:

"Господи,

придай ни още светлина и ни опрости!

Ти над всяко нещо имаш сила.""

[basicofislam]

ИСЛАМ 101: Основные Исламские Фразы: Часть 5

Исламские термины

Расу́ль (араб. رسول‎ — посланник), Расулюллах (посланник Аллаха) — исламский пророк (наби), которому было дано новое Писание и принесший новый закон. В отличие от расуля пророк (набий) не приносит новое Писание и закон, а лишь подтверждает то, с чем пришёл последний расуль. Расулями считаются только Нух, Ибрахим, Муса, Иса и Мухаммед

Салават (араб. صلوات‎) — фраза с̣алля̄-Лла̄́ху ‘аляйхи ва-саллям (араб. صلى الله عليه وسلم‎ — да благословит его Аллах и приветствует‎), которую мусульмане произносят после упоминания имени Мухаммеда. О благословении Мухаммеда говорится в Коране: «Воистину, Аллах и Его ангелы благословляют Пророка. О вы, которые уверовали! Благословляйте его и приветствуйте усердно».

Саха́ба (араб. صحابة‎ — соратник[1]), или асха́бы (араб. أصحاب‎) — сподвижники пророка Мухаммада, которые виделись с ним и уверовали в него как в Посланника Аллаха, то есть стали мусульманами (до конца своей жизни).

Су́нна (араб. سنة — «обычай; пример») — мусульманское священное предание, излагающее примеры жизни исламского пророка Мухаммада как образец и руководство для всей мусульманской общины (уммы) и каждого мусульманина. Сунна является вторым после Корана источником исламского права (фикха) и тесно взаимосвязана с ним, объясняет и дополняет его. Для традиционалистов следование сунне пророка Мухаммада является главным содержанием жизни мусульманина. Немаловажной частью мусульманского религиозного образования является обучение сунне. Ни один исламский правовед (факих) не может считаться авторитетом в области исламского права, если у него нет достаточных знаний сунны.

Такби́р (араб. تكبير‎ — возвеличивание‎) — в исламе: возвеличивание Аллаха словами «Алла́ху Áкбар» (араб. الله أكبر‎). В переводе с арабского выражение «Аллаху акбар» означает: «Аллах — велик!» или «Аллах — величайший». Употребляется как знак радости. Такбир произносят во время азана, намаза, в течение Курбан-байрама и во время зикра. Фраза «Аллаху акбар» написана на флаге нескольких государств. Такбир засвидетельствован Кораном[4] и раннемусульманским преданием, также используется современными мусульманскими политическими группировками.

Тасби́х (араб. تَسْبِيح‎) — произнесение формулы «Субха́н-Алла́х» (араб. سُبْحَانَ ٱللَّٰهِ‎ — «пречист Аллах») и молитва с повторением этой формулы. Тасбихом также называются чётки (субха, мисбаха) и их перебирание. В повседневной жизни мусульмане употребляют тасбих при выражении эмоциональных реакций: восхищение, страх, энергичное отрицание дурного поступка или намерения.

Ураза́, ас-са́ум (араб. الصوم‎) — мусульманский пост. Может совершаться в любой день, кроме праздничных (Ураза-байрам, Курбан-байрам). В месяц Рамадан по исламскому календарю мусульмане обязаны соблюдать 30-дневный пост.

Фе́тва (фатва, фатуа; араб. فتوى‎, мн.ч. фатауа) — в исламе решение по какому-либо вопросу, выносимое муфтием, факихом или алимом, основываемое на принципах ислама и на прецедентах мусульманской юридической практики.

Фи́тра (араб. فِطْرة‎) — в исламе первозданное естество человека; идея человека; человек в его наилучших возможностях. Противопоставляется нафсу — животной природе в человеке. Фитра аналогична энтелехии Аристотеля. Человек, реализовавший свою фитру, в суфизме получил название инсан ал-камил.

Хади́с (араб. الحديث‎) — предание о словах и действиях пророка Мухаммада, затрагивающее разнообразные религиозно-правовые стороны жизни мусульманской общины. Хадис — изречение (кауль), одобрение (такрир), образ (васфи) или действие (филь) пророка Мухаммада, сумма которых образует Сунну, являющуюся авторитетной для всех мусульман и составляющую одну из основ шариата. Хадисы передавались посредством сподвижников пророка.

Хадж, хаджж (араб. حَجّ‎) — паломничество, связанное с посещением Мекки (Масджид аль-Харам) и её окрестностей (гора Арафат, долины Муздалифа и Мина) в определённое время. Хадж является пятым столпом ислама после Шахады, молитвы (намаз), милостыни (закят) и поста (саум).

Харам, хара́мный (араб. حرام‎) — в шариате — греховные деяния, запрещённые в исламе. Противоположностью харамного действия является халяльное. Например, свинина является харамной, а баранина, заколотая с призыванием имени Аллаха — халяльной.

Шайта́н (араб. شيطان‎ šayṭān — «заблуждение», «отдаление», мн. ч. شياطين‎ šayāṭīn «шайатин» от сев.-зап.-семитск. корня *śṭn «сатан» букв. «быть враждебным», «обвинение»; ср. ивр. ‏שָׂטָן‏‎ śāṭān, арам. סטנא soṭono, геэз śayṭān — «сатан(а)»[1]) — в исламском богословии представитель категории злых духов, враждебных Аллаху и людям. Способный принять облик человека[2]. После Дня суда (киямат) шайтаны вместе со своим господином — Иблисом — обречены на адские муки. С помощью своих слуг Иблис совращает людей, отвлекает их от благочестивых дел и подбивает на совершение грехов. Шайтаны сотворены из огня или дыма и могут принимать различные внешние формы. Они могут порождаться Иблисом и живут группами в разных странах.

Шаха́да (араб. الشهادة‎ — букв. «свидетельство»‎; произн. (инф.)) — свидетельство о вере в Единого Бога Аллаха и посланническую миссию пророка Мухаммеда. Шахада может также означать мученическую смерть за веру, а также свидетельское показание, даваемое в удостоверение какого-либо факта.

Перевод шахады выглядит следующим образом — «свидетельствую, что нет иного Бога, кроме Аллаха, и ещё свидетельствую, что Мухаммед — посланник Аллаха»

[magub]

💖⠀ 🎭Лакрал театр ххираминнан, театрданул артистуращал хьуна бакьин ххариминнан жу ккаккан бан ччай буру ччянива сценалий ккаккан бувну бивкlсса⠀ 🖤 "Дунияллий ляхъан увасса инсан"⠀ - тlисса ✍️Валерий Эфендиевлул пьеса. Пьесалуву гьуртту хъанай бур жунма ххуйну кlулсcа, бусравсса, цlарду бюхттулсса артистал. Амма вайннавасса чlявумий цlана жунма къаккаккай, цанчирча вай дуннияллия ахиратравун лавгун бур. Цаннаяр ца дакlмяшсса ⠀ 💥Хlасан Буттаев ва⠀ 💥 Садикь Махlаммадов хьуннав. Миллатрал хьхьичlунсса арсурваврал роллу дикlу, дунияллул халкьуннал литературалул ххазинарттуну хъанахъисса пьесардавасса роллу дикlу дугьлай бивкlсса ⠀ 💥Шамиль Керимовгу,⠀ 💥 Махlаммад Махlаммадовгу хьуннав. Дакlния къауккайсса ххаллилсса артист⠀ 💥 Махlаммад Мусалаевлул арс, яргсса гьунарданул заллу ⠀ 💥Саид Мусалаев хьуннав. Хъунимий роллу къадугьарчагу дакlний личlанну щаллу дайва гьарца дургьусса роль⠀ 💥 Серго Хайдакьовлулгу. ⠀ Режиссергу, драматургу ⠀ 💥Валерий Эфендиев театрданул магъул ттарцlну уссия 30-хъул шиннардий. Бунагьирттал аьпа баннав цал цинянналвагу, рухlру хъинний дишиннав, алжаннул ххари баннав. Вай хъамакъабитулун ххал банну жувагу ва пьеса. Инсан захlматралли айсса тlий бур пьесалул. Узданну, марцlну даву дулларчари инсан бусравгу шайсса, ххирагу шайсса, инсантурал гьазгу айсса тlий бур ва кьисса, бусала, ваниву гьуртту хъанахъисса жула ххаллилсса артисталгу, жува хlакьинусса кьинигу ххарину хьуна бакьайсса⠀ 💥Жинасат Динмахlаммадовагу,⠀ 💥 Луиза Шахдиловагу,⠀ 💥 Аслан Махlаммадовгу,⠀ 💥 Хlажиали Хlажиалиевгу, ва ц1ана сценалийн къабуккайсса⠀ 💥 Райх1анат Буттаевагу, ⠀ 💥Гьарун Х1усайновгу.⠀ Ххал бувара ⠀ 🖤"Дунияллий ляхъан увасса инсан" - тlисса ⠀ ✍️Валерий Эфендиевлул чивчусса, бигу цала бивхьусса пьеса.⠀ 🗓️⠀ 15.06.2020 в⠀ ⏲️ 16.00.⠀ ⠀ ▶️Ссылка: https://youtu.be/DcbH-3fE8-o .⠀ #КультураРДонлайн #Театры #МинкультРД #Спектакли #Культурард #Лакралтеатр (at Лакский театр) https://www.instagram.com/p/CBaPQUwJeRL/?igshid=1hm0bre3yjxu3

[quran-tilawah]

undefined

@quran.au

#سورة_الانسان

        سوره #الانسان 

Surat 76 Al_Insan, verses 12-18.

КОРАН. Сура 76 Аль-Инсан (Человек), аяты 12-18.

      Reciter - #Mansour_AlSalmy @m.alsalmy1 ㅤㅤㅤㅤㅤㅤ القارئ - #منصور_السالمي @m.alsalmy1 ㅤ  

[karimula]

Вчера, 2 июня, в Священный месяц Рамадан, ДРОО "Молодежь Кизилюрта" @molodezh_kizilurta и "Молодежь Кизилюртовского района" @kizmol приняли участие в акции, организованной Кизилюртовским отделением благотворительного фонда "Инсан" @fondinsan_kiz . В Кизилюрте и на автомобильном мосту через реку Сулак, рядом с городом Кизилюрт, организовали ифтар для всех тех, кто не успел домой. Волонтёры незадолго до завершения поста и наступления времени разговения, раздали бутылки с питьевой водой и финиками водителям автотранспорта и их пассажирам. Огромную радость волонтеры доставили каждому водителю и их пассажирам и услышали в свой адрес немало слов благодарности. В хадисе Посланника Аллаха (мир ему и благословение) говорится, что «тому, кто накормит постящегося в месяце Рамазан, это будет прощением грехов, спасением его души от ада, и получит он вознаграждение, равное постящемуся, без умаления награды постящегося. Всевышний вознаграждает накормившего постящегося разбавленным молоком, одним фиником или же одним глотком воды. Того же, кто досыта накормит постящегося, Всевышний напоит из моего родника, и тот после этого никогда не почувствует жажды вплоть до того, как войдёт в Рай». Благодарим БФ "Инсан" за предоставленную возможность принять участие в таком богоугодном деле, и призываем всех, не оставаться в стороне и оказывать содействие фонду. "Добро есть" - это девиз благотворительного фонда @fondinsan "Инсан", хочется добавить, что добро есть в каждом из нас. Так давайте же делиться им с окружающими. Присоединяйтесь к нам, давайте совершать добрые дела вместе! #кизмол #ас_патриоты #МолодёжьКизилюрта #Кизилюрт #Кавказ #фонд #Инсан #добро_есть #добрые_дела #Рамадан

[aelmurat]

Бир эле аптанын ичинде эки күн удаасы менен эки жакшы демилгенин башталышына күбө болдум. Экөөндө тең коомду өзгөрткүсү келген, аң сезими, билими жана тажрыйбасы жетик адамдардын курчоосунда сездим өзүмдү. Чамамда көпчүлүгүнүн жашы меникиндей эле 30дун айланасында болсо керек... Эки башка демилге, эки башка чөйрөдөгү адамдар. Бирок алардын баарын бириктирген бир нерсе бар эле: коомго кызмат кылуу. Бул жашоодо ичип-жеп эле өмүрүбүз өтүп кетпесин деген кишилер болчу. “Баарыбыз бир күнү бул планета үчүн жер семирткичке айланабыз” деп жазган киши да балким бул өмүрдө айланабызга, коомубузга, жер планетабызга кандайдыр бир пайдабыз тийип жашайлы деп айткысы келгендир. Ал да жашоодо изденип жүргөн чыгаар. Жай күндөрү #Бишкек шаарында 5, 7 же 17-троллейбуста баратып, тартып алдым эле. Бул жазуу үчүн ыраазычылык сага, белгисиз инсан. Сүрөт 2019-жылдын 6-июлунда тартылган. https://www.instagram.com/p/B8wgqxLJTHH/?igshid=k7gnbgh9klzk

[akhmedof]

#Repost @newsnnt ・・・ 1. 200 тысяч из миллиона трудоспособных. Цифры безработицы в Дагестане – не радуют. ⠀ 2. Свадьба в подарок. Фонд «Инсан» провел уникальную акцию аналогов которой еще не было в Дагестане. ⠀ 3. Шесть сотен героев медиков. Акция «Слава врачам» по реабилитации медработников боровшихся с пандемией завершилась, но будет и продолжение. ⠀ ИТОГИ НЕДЕЛИ на канале ННТ с Мурадом Ахмедовым. (at Телеканал ННТ) https://www.instagram.com/p/CFFJJj2nlO8rPDrDc-znppX6mPzNX4k086YUkw0/?igshid=1x58wumly697l

[djamilyya-blog]

Ученые говорят, что чем чаще мы кого-то благодарим - тем меньше в нашем организме гормона стресса (кортизол) и больше гормона счастья. Сам факт выражения благодарности провоцирует выработку химических веществ, таких как допамин и серотонин, они являются нейромедиаторами, которые заставляют нас чувствовать себя спокойными и счастливыми. Ученые отмечают, что благодарность влияет на все основные системы органов. Уровень гормона стресса сокращается после простого выражения благодарности кому-то.

Таким образом, неблагодарные люди обделяют самих себя.

٠

Сказано в суре аль-Инсан: «Мы повели его путем либо благодарным, либо неблагодарным.»

76.3

٠

“Как сказали ‘Икрима, Муджахид и большинство других ﴾ إِمَّا شَاكِراً وَإِمَّا كَفُوراً ﴿ «Либо благодарным, либо неблагодарным» - отсюда следует, что он либо счастлив, либо несчастен.”

Тафсир Ибн Касира