Tumgik
#қазақ
tanirtaw · 2 years
Photo
Tumblr media
Махаббат дегеніміз, алла тағала сізге "мен бүкіл бәрін сен үшін жараттым" дегенде, сіздің оған "о ием, сіз үшін мен бәрін тастадым" деуіңіз болмақ. Жалғызсырамаңыз, себебі бүкіл әлем өз ішіңізде. Махаббат сізбен бүкіл барлығын жалғайтын көпір. Сіздің жүрегіңізбен менің жүрегім өте ескі достар. - МӘУЛӘНӘ РУМИ ӘУЛИЕ ماحاببات دەگەنىمىز، اللا تاعالا سىزگە "مەن بۇكىل ءبارىن سەن ءۇشىن جاراتتىم" دەگەندە، ءسىزدىڭ وعان "و يەم، ءسىز ءۇشىن مەن ءبارىن تاستادىم" دەۋىڭىز بولماق. جالعىزسىراماڭىز، سەبەبى بۇكىل الەم ءوز ىشىڭىزدە. ماحاببات سىزبەن بۇكىل بارلىعىن جالعايتىن كوپىر. ءسىزدىڭ جۇرەگىڭىزبەن مەنىڭ جۇرەگىم وتە ەسكى دوستار. - ءماۋلانا رۋمي اۋليە #қазақ #тәриқат #салауат #дана #әулие #ілім #ислам #дін #сопылық #пайғамбар #құран #хадис #Kazakhstan #адамгершілік #иман #балалар #шәриғат #салт #дәстүр #Қазақстан #жаңалық #maulana #rumi #руми #мәуләна #яссуи #күн #нақыл #пайғамбар #мұхаммад #махаббат nvrislam.net fb.com/tanirtaw instagram.com/tanirtaw https://www.instagram.com/p/Cltkre7yWbG/?igshid=NGJjMDIxMWI=
2 notes · View notes
juregim · 9 months
Text
reading Babel (or the necessity of violence) when english is not your first language is enough to make you insane
13 notes · View notes
shalakzinus · 1 year
Text
Кiтап
В локдаун весной 2020 мы чуть-чуть помогали местному бизнесу: покупали у них подарочные сертификаты самим себе. Так у меня в сканер почти 3 года хранился один из местного букиниста. Сканер как раз понадобился, и я вспомнила о внезапном подарке себе любимой 😀 Книги там дешевые, удалось купить маленькую стопку, поставить ее на полку и забыть 😅У меня список почитать длинный. И вот наконец настала очередь и этих книг. Открыла одну: аккуратной прописью фамилия, имя, название колледжа и год. Местами подчеркнуто карандашом, пометки на полях. Погуглив, выяснила, что дама приезжая, книгу привезла с собой, страстно любила читать и даже работала в библиотеке какое-то время. Ушла из жизни в том самом 2020-ом. Все думалось за чтением, что это путешествие во времени, когда она была юной девушкой и увлекалась историями о свободной любви 60-ых, романтике, философии и все такое. И ветхие страницы при прикосновении просто отрываются. Как календарь. История в истории.
Tumblr media
0 notes
random-kazakh-stuff · 7 months
Note
what are your favorite kazakh traditions? any events you look forward to every year?
Probably Körısu which is on 14th of March.
It is a celebration of the start of spring only in Western Kazakhstan, which you do by just going around your family(extended) and acquaintances and greeting them and just being happy about the start of the spring.
I do not exactly know why there is Körısu AND Nauryz, but it could be because Western Kazakhstan has a much softer climate compared to Northern or Western Kazakhstan. Could also be because of influences from other nations centuries ago. Or something different.
Also Körısu was kinda about visiting other auyls(nomadic settlements), to check on how they weathered through the winter.
It is not an official holiday, but it is just a nice thing only my region has.
My other favourite tradition probably comes from a saying "нағыз қазақ - қазақ емес, нағыз қазақ - домбыра" which translates to literally "a real kazakh is not a kazakh, a real kazakh is dombra" which implies that all real Kazakhs know how to play on dombra. I am not sure if it has historical grounds, but that love for dombra and a desire to secure the future of the art, led to an entire set of schools having free dombra lessons.
15 notes · View notes
linguario · 1 year
Video
LINK FOR SUBSCRIBE
HTTPS://VIDEGME
YOUTUBE CHANNEL HERE
████████████████████████████████████████████
ENLACE PARA SUBSCRIBIRSE
HTTPS://VIDEGME
CANAL YOUTUBE AQUÍ
▓▓▓▓▓▓▓▓▓▓▓▓▓▓▓▓▓▓▓▓▓▓▓▓▓▓▓▓▓▓▓▓▓▓▓▓▓▓▓▓▓▓
LINK FULL
VIDEGME CATALOG
CATALOG HERE
▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒
ENLACE CATALOGO
CATALOGO VIDEGME
COMPLETO AQUÍ
░░░░░░░░░░░░░░░░░░░░░░░░░░░░░░░░░░░░░░░░░░░░
#god #of #war #ragnarok #ps5 #full #game #level #02 #chapter #01 #Kratos' #dream #1080p #60fps #sharpen
Subscribe you to my channel here this would help me a lot available in 60 languages. If there is something I can do for you, do not doubt to tell me.
In English: Link to go to Computer
In English: Link to go to smartphone channel
In English: Link to go to smartphone video
Inglés - English Español - Spanish Holandés - Nederlands - Dutch Azerí - Azərbaycan - Azerbayjani Alemán - Deutsche - German Latín - Lingua Latīna - Romae Imperiam Bielorruso - Беларуская Biełaruskaja - Belarusian Francés - Français - French Bosnio - Босанци Bosanci - Bosnian Portugués - Português - Portuguese Búlgaro - български bəlɡarski - Bulgarian Serbio - срп��ки srpski - Serbian Armenio - հայերեն hayeren - Armenian Checo - čeština - Czech Danés - Dansk - Danish Estonio - Eesti - Estonian Finés - Suomi - Finnish Georgiano - ქართული ენა kartuli ena - Georgian Griego - Ελληνικά - Greek Chino - 中文 Zhōngwén - Chinese Húngaro - Magyar - Hungarian Islandés - íslenka - Icelandic Hindú - हिन्दी - Hindi Indonesio - Bahasa Indonesia - Indonesian Hebreo - עִבְרִית ʿĪvrīt - Hebrew Italiano - Italiano - Italian Japones - 日本語 Nihongo - Japanese Kazajo - қазақ qazaq - Kazakh Suajili - Kiswahili - Swahili Letón - Latviešu - Latvian Lituano - lietuvių - Lithuanian Luxemburgués - Lëtzebuergesch - Luxembourgish Macedonio - Mакедонски Makedonski - Macedonian Malayo - Melayu - Malay Maltés - Malti - Maltese Persa - رسی, Fārsī - Persian Euskera - Euskaldunak - Basque Javanés - ꦧꦱꦗꦮ - Javanese Nepalés - नेपाली -Nepali Noruego - Norsk - Norwegian Úrdu - ردُو‎ - Urdu Filipino - Wikang - Tagalog Polaco - Polski - Polish Irlandés Gaeilge - Irish Rumano - Română - Romanian Ruso - Русский - Russian Maratí - मराठी - Marathi Eslovako - slovenčina, slovenský - Slovak Esloveno - slovenski slovenščina - Slovene Slovenian Afrikáanos - afrikaans - Afrikaans Coreano - Hangugeo - Korean Albanés - shqipë - Albanian Sueco - Svenska - Swedish Tailandés - ภาษาไทย, Phasa Thai -Thai Turco - Türkçe - Turkish Ucraniano - українці ukraintsi - Ucraininan Vietnamita - Tiếng Việt - Vietnamese Catalán Valenciano - català, valencià - Catalan Valencian Galés - Cymraeg - Welsh
2 notes · View notes
kazachskie-imiona · 1 year
Text
Атын кім береді? Ана, әке немесе ата?
Tumblr media
Әдетте қазақ елінде балаға есімді анасы немесе әжесі қояды. Дәстүр бойынша балаға ат үш күн ішінде қойылуы керек.
1 note · View note
er-10-media · 5 days
Text
Қазақстандағы сайттардың үштен бірі кейінгі екі жылда пайда болған — Қазнет күніне орай Yandex Qazaqstan-ның зерттеуі
New Post has been published on https://er10.kz/read/it-novosti/aza-standa-y-sajttardy-shten-biri-kejingi-eki-zhylda-pajda-bol-an-aznet-k-nine-oraj-yandex-qazaqstan-ny-zertteui/
Қазақстандағы сайттардың үштен бірі кейінгі екі жылда пайда болған — Қазнет күніне орай Yandex Qazaqstan-ның зерттеуі
Tumblr media
Қазақстан интернетінің 30 жылдығына орай Yandex Qazaqstan аналитиктері арнайы зерттеу жүргізіп, отандық ғаламторда қазір неше сайт бар және олар қай жылдары ашылғанын анықтады. Зерттеу жүргізу үшін Яндекс Іздеу роботы көріп тұрған сайттар мен парақшалар саналды. Нәтижесінде қазіргі кезде Қазақстанда 108 мың сайт және 967 млн парақша бары анықталды. Сайттардың үштен біріне жуығы (28%) 2023 жылдан бастап осы күнге дейінгі аралықта ашылған екен, шамамен 71%-ы кейінгі 10 жылда құрылған. Аналитиктер Яндекс Іздеуге қазақша терілген сұраулардың басым бөлігі (67%) білім алу тақырыбына қатысты екенін анықтады. Биыл наурызда сервиске нейро аудармашы енгізілген соң қыркүйекке қарай Яндекс Іздеуде қазақ тіліндегі пайдалы материалдардың саны 15 млн бірліктен асты. Мысалы, онлайн энциклопедия мақалаларын атауға болады.
 Кейінгі 10 жылда Қазнеттегі жаңа сайттардың саны өскен, өсудің аса қарқыны 2023 және 2024 жылдарға келеді. Жаңа парақшалармен жағдайда тура сондай: парақшалар саны 10 жыл бойы өскен, қарқынды өсу кейінгі екі жылда байқалған.
Инфографика
Қазақстандық пайдаланушылар интернетте керек ақпаратын жылдамдырақ табуы үшін 2024 жылдың наурызынан бастап Яндекс Іздеу пайдаланушылардың сұрауына қарай қазақ тілінде сипаттама, фактілер және қызықты деректермен карточкаларды көрсете бастады. Мысалы, сұрауда нақты қала немесе табиғи объект болуы мүмкін. Яндекстің нейрожелісі осындай карточкалар үшін бүкіл интернеттен ақпарат табады, ал нейро аудармашы табылған ақпаратты қазақ тілінде дайындайды.
Күн сайын Яндекс Іздеу пайдаланушыларға сұраулары бойынша қазақ тілінде 180 мыңға жуық карточка көрсетеді. Сұранысы жоғары карточкалар білім алу тақырыбына қатысты. Мысалы, ежелгі грек діні, авторлық құқық, сын есім, жасанды интеллект, үстеу, айтыс тақырыптары. Қазақстанда орыс тіліндегі карточкалар арасында скелет человека, юрта, робот, падежи, алфавит сынды тақырыптар басым.
Зерттеуде домені .kz және .қаз атаулы сайттардың барлығы, сонымен қатар парақшаларының ең кемі 50%-ы қазақ тілінде жүргізілкен ұлттық емес домендердегі (мысалы ұлттық домендер үлгісі — .ru және .uz) сайттар қаралды. Сайттармен қоса екінші деңгейдегі yandex.kz, gov.kz, alfa.kz сынды сайттар саналды. Ал түрлі ұйымдардың сайттарын біріктіретін екінші деңгейдегі домендер (Қазақстанда сондай ірі үшін домен бар — edu.kz, org.kz и gov.kz) домендер қаралмады: олар үшін зерттеушілер сайттармен үшінші деңгейдегі домендерді санадық. Мысалы, special.nur.kz және kaz.nur.kz бір сайт ретінде қаралса, news.org.kz және aerc.org.kz — екі түрлі сайт ретінде саналды.
 Yandex Qazaqstan туралы
Yandex Qazaqstan – машиналық оқу және нейрожелі негізінде өнімдер мен сервистерді шығаратын технологиялық өндіріс. Компания пайдаланушылардың өмірін жақсартып, Қазақстанда цифрлық ортаны дамытуға бағытталған инновациялық технологияларды әзірлеп, енгізумен айналысады. Қазір елде іздеу қызметі, қалалық, бұлтты және ойын-сауық сервистері жұмыс істеп тұр. Сонымен қатар әзірлеушілер білім беру және әлеуметтік жобларды дамытумен айналысады.
0 notes
dominoren · 1 month
Text
неліктен менде көптеген ұлттар араласады, мен әлі күнге дейін қанша пайыз орыс, қанша қытай және жалпы қазақ екенін түсіне алмаймын 🧍🧍🧍
1 note · View note
avestnikpress · 4 months
Text
Праздник цветов жизни
Tumblr media Tumblr media
Мероприятия ко Дню защиты детей продлятся до 10 июня во всех организациях образования. Они запланированы в рамках республиканской акции «Бақытты балалық шақ үшін». 1 июня главное празднество состоится на площади у стелы «Қазақ халқына мың алғыс». С 10.00 до полудня маленькие артисты порадуют горожан и гостей города своими талантами. Участие в мероприятии примет аким области. Асхат Шахаров вручит благодарственные письма и сертификаты победителям республиканской предметной олимпиады. На площади под открытым небом организуют зоопарк, проведут выставку-ярмарку детских поделок, конкурс рисунков на асфальте, спортивные игры, гонки на трехколесных велосипедах среди дошколят и многое другое. Праздничная программа, которая завершится у стелы к 20.00, включает выступления учащихся организаций дополнительного образования, музыкального колледжа, театра кукол «Алақай» и центра «Медиа-про». 1 июня, с 10.00, подобные концерты и спортивные эстафеты пройдут на 15 городских площадках. Для детей, временно проживающих в центрах эвакуации Актобе, проведут праздничное мероприятие «Балалардың күлкісі – көркі, сәні әлемнің». В детсадах, пришкольных лагерях, колледжах мероприятия, посвященные Международному дню защиты детей, проведут в рамках декады «Алтын балалық шақ» и завершатся они 10 июня. 2 июня среди детей проведут тренинги, викторины об их правах и обязанностях. 3 июня для пропаганды семейных ценностей организуют конкурс семейного фото, творческую выставку, литературный квест. 4 июня ребят научат рисовать, вышивать, фотографировать и танцевать. А их работы выставят на показе детских рисунков и произведений декоративно-прикладного искусства. 5 июня состоится республиканский челлендж «Интернеттсіз күн – ойын, спорт және ойын-сауық күні». 7 июня проведут мастер-классы по безопасности в интернете и предотвращению детского кибер-буллинга. 8 июня окажут поддержку детям с особыми потребностями и тем, кто оказался в сложной жизненной ситуации. 9 июня детей научат создавать ролики на темы «Әлем бала көзіммен» и «Ғажайып жаз». 10 июня известные казахстанские детские писатели и поэты встретятся с ребятами и обсудят произведения литературы. Мероприятие направлено на нравственно-духовное воспитание подрастающего поколения. Мира АЛИБЕКОВА Read the full article
0 notes
fydtgusf · 6 months
Text
Теледидардан кейбіреулердің пайдасы үшін қазақтың ар-намысы тапталуда. Теледидардан, интернет желілерінен теріс пиғылдар мен жағымсыз көріністердің салдарынан қазақтың ар-намысы тапталуда. Өзбекстан сияқты осындай келеңсіз көріністер мен халықтың санасын аздыратын теріс пиғылды көрсетілімдерді теледидар мен интернет желілерінен алып тастап, көрсетпеуді жоғарыда отырған ел ағаларынан сұрайық халқым. Құрметті халқым, еліміз тыныш, жұртымыз аман болып, қазақ халқы өсіп, көбейе берсін. Аман ата, Сарыағаштан.
0 notes
kuropatkasan0 · 8 months
Text
Tumblr media
Ішімдегі мәнғұртымды құртып,таза қазақша сөйлем келеді. Қазақ тумблер жасасың ⁽͑˙˚̀ᵕ˚́˙⁾̉
Бұл нәрсені тағы да салғым келді. Лира,менің кейіпкерлердің тұнғышы да ең жақсы көретіңім бірі. Шашына ақты,бетіне әжімдерді қостым. Солайша оңын қәрі,дана қөсем бейнесің қөрсеткім келді. Жасқа да табынушылықты да жаратпаймын
Сонда да,бітірмедім. Еріңдім(´-ω-`)
1 note · View note
tanirtaw · 2 years
Photo
Tumblr media
3 ҚҰДАЙ ЕЛЕСІНЕН ҒЫЛЫМ-ТЕХНОЛОГИЯҒА ЯҒНИ БІР ҮҢГІРДЕН ТАҒЫ БІР ҮҢГІРГЕ КІРУ Батыс 2000 жыл бойы шайтанның 3 құдай елесімен алданып келген еді, бертінде олар алданғанын біле бергенде, шайтан оларға "ғылым -технология" деген желеумен кеп, оларды құдайды түгел терістейтін әтейстік-материалистік жолға ертіп кетті, демек, шайтан оларды бір үңгірден суырып алып, тағы бір қараңғыға, демек, әтейизім үңгіріне тыға салды, шайтан батысты ғылым-технологиямен алдап ұстауда, олар руханиятсыз, құрдымға кеткен елдер болды, пайғамбарлармен әулиелер қабырларында тірі, олар көрер, сезер, білер, жүрер, себебі оларды Алла рухани күшпен қуаттаған, рухани күш тәннен кетпейді, өзгелер өлгенде топыраққа айналса, олардың тәні сол қалпы тұрар, қияметте өзгелер топырақтан қайта жаралса, олар сол тәндерімен келеді, рухани қуатты жан осылай, олар өлсе тәні шірімес, қияметте адамзаттың әйгілілері солар, бүкіл жұрт олардың артынан жүгіретін болады, осы дүниеде олармен бірге болғандар ақиретте құтылады. - МӘУЛӘНӘ ШАЙЫҚ НАЗЫМ ӘУЛИЕ 3 قۇداي ەلەسىنەن عىلىم-تەحنولوگياعا ياعني ءبىر ۇڭگىردەن تاعى ءبىر ۇڭگىرگە كىرۋ باتىس 2000 جىل بويى شايتاننىڭ 3 قۇداي ەلەسىمەن الدانىپ كەلگەن ەدى، بەرتىندە ولار الدانعانىن بىلە بەرگەندە، شايتان ولارعا "عىلىم -تەحنولوگيا" دەگەن جەلەۋمەن كەپ، ولاردى قۇدايدى تۇگەل تەرىستەيتىن اتەيستىك-ماتەرياليستىك جولعا ەرتىپ كەتتى، دەمەك، شايتان ولاردى ءبىر ۇڭگىردەن سۋىرىپ الىپ، تاعى ءبىر قاراڭعىعا، دەمەك، اتەيزىم ۇڭگىرىنە تىعا سالدى، شايتان باتىستى عىلىم-تەحنولوگيامەن الداپ ۇستاۋدا، ولار رۋحانياتسىز، قۇردىمعا كەتكەن ەلدەر بولدى، پايعامبارلارمەن اۋليەلەر قابىرلارىندا ءتىرى، ولار كورەر، سەزەر، بىلەر، جۇرەر، سەبەبى ولاردى اللا رۋحاني كۇشپەن قۋاتتاعان، رۋحاني كۇش تاننەن كەتپەيدى، وزگەلەر ولگەندە توپىراققا اينالسا، ولاردىڭ ءتانى سول قالپى تۇرار، قيامەتتە وزگەلەر توپىراقتان قايتا جارالسا، ولار سول تاندەرىمەن كەلەدى، رۋحاني قۋاتتى جان وسىلاي، ولار ولسە ءتانى شىرىمەس، قيامەتتە ادامزاتتىڭ ايگىلىلەرى سولار، بۇكىل جۇرت ولاردىڭ ارتىنان جۇگىرەتىن بولادى، وسى دۇنيەدە ولارمەن بىرگە بولعاندار اقيرەتتە قۇتىلادى. - ءماۋلانا شايىق نازىم اۋليە #қазақ #тәриқат #салауат #әулие #ислам #дін #сопылық #пайғамбар #құран #хадис #Kazakhstan #иман #балалар #шәриғат #дәстүр #Қазақстан #жаңалық #maulana #rumi # https://www.instagram.com/p/Cp-PvgAyvKP/?igshid=NGJjMDIxMWI=
0 notes
toshikkk · 8 months
Text
Сәлем балалар!Менің атым Қасым Қайсенов. Мен сіздерге шынайы өмірден алынған"Жау тылындағы бала" атты шығармамды қысқаша таныстырғым келеді. Бұл шығармамды қырық жетінші Ломонгсов атындағы мектеп- лицейінің сегізінші а" сынып оқушылары оқып жатыр. Және олардың кітапты қөп оқитын сынып екені қуантты.Жау тылындағы бала — 1961нші жылы жазған повесім. Повесте автор Ұлы Отан соғысы кезінде жау тылындағы партизандардың басқыншыларға қарсы жасаған зор ерліктерін үлкен тебіреніспен суреттеп жаздым. Повесте сұрапыл Ұлы Отан соғысы кезінде Украина жерінде он жасар қазақ баласының партизандар қатарында болған қилы өмір соқпағы суреттеледі. Ол Майор ��ергенбаевтың ұлы атаcының қолында ауылда оқып, жазғы каникулда қаладағы әке-шешесіне келеді. Көп ұзамай соғыс басталады. Он жасар Серікті Жомарт жетектеп Жамал эшелонмен ауылға кетпек болады. Жау бомбалап,эшелон қирайды. Жамал жау оғынан қаза табады. Серік комиссар Савченконың әйелі Анна Ивановна мен оның баласы Бористің қасында қалады. Анна Ивановна екі баланы алып туған жері әкесінің үйіне қиындықпен әрең жетеді. Сатқын құрбысы Тамара комендатқа бұларды ұстап бергісі келеді. Астыртын ұйым басшысы Олейниктің байланысшысы Алексей жасырын үй тауып беріп көмек көрсетеді.Жанкештілікпен Отан үшін алысқан партизандар сәулетті қала мен күл болған селоны, немістер тірідей көмген әке-шеше,іні-қарындасты көрді.Бостандық үшін, болашақ бақыт үшін аянбай алысты.Повесть соңында Майор Жомарт Мергенбаев ұлы Серікпен аман-есен кездеседі.Менің "Жау тылындағы бала "атты шығармамды оқуға кеңес беремін, және әрбір оқыған оқушы өз отанының патриоты болады деп сенемін. Сау болыңдар, балалар!
0 notes
shalakzinus · 1 year
Text
Кансель
Когда дома затеяли ремонт и начали паковать вещи, мама отменила Некрасова. Никто громко не ругал писателя за несовременные взгляды, но посыл про “кому на Руси а не Қазақстанда жить хорошо” признали не настолько интересным, чтобы это полное собрание сочинений занимало столько места. Аккуратно сложили в пакет и вынесли на улицу, где книги забрали моментально. Получилось, что не отменили, а ресайклинули.
Tumblr media
0 notes
upuptothesky · 10 months
Text
АЛАШТЫҢ ЕСКЕРУСІЗ ҚАЛҒАН ДӘРІГЕРІ
Бүгін Алаштың дәрігері Әбубәкір Бермұхамедұлы Алдиярдың туған күні.
ХХ ғасырдың басында аласапыран уақытта, қазақ халқы кеңес үкіметінің мәңгілік езгісінде қалмасын деп,қараңғыда қалған халықтың қамын ойлап, өз алдына дербес мемлекет болуы үшін, Алаш арыстары қасық қаны қалғанша арпалысты. Сол кезеңде «Алаш» идеясын қолдап, Алаш азаматтарының қатарында Әбубәкір Алдияр да болған еді. Бұл күні Әбубәкір Алдиярдың есімі ескерусіз қалып жатқаны жаныңды қинайды. Биыл Алаш дәрігері жайлы Қостанай қаласы архивінен табылған құжаттармен көлемді мақала жазып шыққан болатынбыз. Есімі ескерусіз қалған Алаш арыстарының есімін елге танытып, бүгінгі ұрпаққа насихаттау біздің басты міндетіміз. Әбубәкір Алдияр қазақ халқының бостандығы мен азаттығы жолында елеулі еңбек етіп, басын бәйгеге тіккен күрескер тұлға. Ол 1881 жылы Торғай облысы, Қостанай уезі, Сарыой болысында дүниеге келген. Атасы Қаумен, әкесі Бермұхаммед ел басқарған азаматтар. Бермұхаммед Торғай өлкесіне белгілі, беделді азамат. Ол ұлын алдымен орыс білімін үйренсін деп, Ы.Алтын��арин ұйымдастырған Қостанайдағы екі сыныпты мектепке береді. Әбубәкір ұлы ұстаз Ыбырай Алтынсариннің алғашқы шәкірттерінің бірі. Бұл оқуын ойдағыдай аяқтаған Әбубәкір 1891 жылы Орынбор ерлер гимназиясына түсіп, онда латын, неміс, француз тілдерін игеріп, 1899 жылы сәтті бітіріп шығады. Әбубәкір 1899 жылы Қазан императорлық университетінің медицина факультетіне түседі. Ол жерде генерал-адъютант Крыжановский атындағы стипендияға оқып, университетті 1904 жылы күміс медальмен аяқтаған.
Әбубәкір елге оралғаннан кейін дәрігерлік қызметін Ақтөбе қаласынан бастайды. Архивтен табылған деректерге қарасақ, 1905 жылы 31 мамыр күні Әбубәкір Ақтөбе қаласынан Қостанай қаласына ауысу туралы Қостанай уездік бастығына баяндама жазады. Әбубәкір 1908 жылы Қостанай қаласынан көшіп, Троицк қалалық төрт кластық училищесінің дәрігері болып ауысады. Оның есімі Троицк қаласына білікті, шебер, талантты дәрігер ретінде кеңінен танылады. Өз замандастары арасында зор беделге ие болады. Сол жылы Ә.Алдияр қазақтың атақты ақыны Сұлтанмахмұт Торайғыров-тың көзіне күрделі ота жасайды. Сұлтанмахмұт Торайғыровтың 1913 жылы «Қазақ» газетінің № 39 санына Ә.Алдияровқа жазған алғысы жарық көреді. Онда Сұлтанмахмұт былай дейді:«Былтырдан бері көзіме «тырахома» деген ауру пайда болып, көп азап шектім. Жаздай еврей доктарына қаратамын деп, өзім шамалы кісі, шаруама ауыр тиді. Күзден бері қазақ доктары Әбубәкір мырза Алдияровқа қаратып жүрмін, қазір тәуірлене бастадым. Әбубәкір мырзаның «қазағым-қандасым» деп хәлімді біліп, тегін қарап тұрғанына шын көңілімнен тәңірі жарылқасын айтамын». Осы сияқты жылы лебіздер «Айқап», «Қазақ газеттерінде де кездеседі. Бұл арқылы біз Ә.Алдиярдың ел үшін жанын беріп, қазақ азаматтары үшін қолынан келгенін жасағанын түсінеміз. Алаш деген азаматтарды ақ жүрегі, ақ пейілімен ақысыз емдеуі - Әбубәкірдің асқақ рухты азаматтығы.
Әбубәкір, А.Байтұрсынұлы, М. Дулатұлы т.б бір топ қазақ зиялыларымен бірге «Азамат» серіктерімен бірге болып, Алаш ісіне белсене араласты. 1915 жылы «Қазақ» газетінің №161 санында доктор Ә.Алдиярдың «Азамат» серіктігіне жаңадан 200 сом қосқанын айтып, Ә.Алдияр бұрыннан серік еді дейді. Ә.Алдияр ұлттық мүдде үшін, жанын да, қаржысын да аямайтын азамат еді. Ә.Алдияров бірінші дүниежүзілік соғыс жылдарында Белоруссияның Пинь деген батпақты аймағында сызды жерлерде окоптар қазып, ашып-арыған қазақтар арасына өз еркімен барып, дәрігерлік қызмет етеді. Әбубәкірдің жары Ажар Жансұлтанқызы да 1916 жылы тыл жұмысында жүрген қазақтардың жәй-күйін біліп, жаны ауырып, Әбубәкірмен бірге болып, ауруларды күтіп-бағуға көмектескен. Әбубәкір ажал аузында жатқан қазақ жастарын жігерлендіріп, жанына қуат беріп, ауруына шипа болған білікті дәрігер, ғажап жан болған.
Әбубәкір елге оралғаннан кейін, 1917 жылғы 1 және 2 жалпықазақ съезіне қатысты және қоғамдық-саяси жұмыстарға белсене араласты. Алашорданың Қостанай уезі комитетінің төрағасы және Торғай облысы комитетінің мүшесі болды. 1918 жылдың қазан айының 14-17 аралығында таңғы сағат 10-да, 39 съезд мүшелерінің
0 notes
koval-nation · 10 months
Text
Tumblr media Tumblr media Tumblr media Tumblr media Tumblr media Tumblr media
58) Nogay-Kazach, Nogay-Kazachowie (Kaz. NoWhen-Kazach) Ногай-казах (каз. Ноғай-қазақ) - kazachski klan (Młodszy Zhuz). W ciągu kilku stuleci współistnienia z młodszym żuzem, Nogajowie-Kazachowie stali się częścią młodszego żuzu i splotli się licznymi więzami rodzinnymi, kulturowymi i duchowymi. Uwaga: przed utworzeniem Chanatu Kazachskiego i Ordy Nogai, wszystkie współczesne klany należące do narodu kazachskiego i Nogai istniały wcześniej i były częścią imperium Czyngis-chana, a następnie stały się częścią ulus Jochi i Chagatai.
Należy zaznaczyć, że liczne były także przejścia Kazachstanu do stowarzyszeń Nogai. Dotyczy to dwóch okresów: pierwszy to koniec lat 20. i 30. XX wieku. wiek, a drugi - 81-82. XVI wiek W 1535 r. Książę Ordy Nogajskiej Szejdyak (Seyid-Ahmed) zanotował: „Kozacki król Zastępów, król Mahmet, mieszka z nami z piętnastoma synami, trzystu tysiącami moich Kozaków”. Ale w okresie pojawienia się Oiratów w regionie Wołgi w latach 20-30. XVII wiek stał się czasem wielkiej migracji ludności Nogajów na terytorium Kazachstanu. Obecność grupy etnicznej Nogai była szczególnie zauważalna w zachodnim Kazachstanie. Obecnie istnieje kilka wersji historii pochodzenia klanu Nogai-Kazachów:
Wersja 1. Często dochodziło do migracji grup ludności Nogajów na terytorium Kazachstanu do ówczesnego chana Młodszego Zhuza Nuraly. Tak więc w 1745 r. 25 rodzin (138 osób) Karagaszów i Kundrowskich Nogajów (Kundrowskich Tatarów) z regionu Dolnej Wołgi przeniosło się do Kazachstanu. Na żądania administracji rosyjskiej wydania zbiegłego Nogais Kazachowie kategorycznie odmówili. Historia i kultura Nogajów i Kazachów zamieszkujących Dolną Wołgę są bardzo ściśle powiązane. Tak więc w połowie XVIII wieku wśród północno-zachodnich Kazachów powstała grupa pochodzenia Nogai, która otrzymała nazwę „Nogai-Kazach”.
Wersja 2. w której z armii kozackiej Orenburg, która została utworzona z muzułmanów, w tym Nogais, spod przysięgi muzułmańscy Kozacy uciekli do Chana Młodszego Zhuza Nuraly: Kundra Tatarzy i Nogais-Malibashians pod przywództwem Kuban „Saltanaul” Murza Temirbulatovs (jak pisze Aleksiej Kharuzin przedstawiciele tej rodziny są potomkami imigrantów z Krymu). Również słynny naukowiec z Astrachania V. M. Victorin zauważa: „Pojawienie się tej społeczności ułatwiło przesiedlenie Nogajów z Ciscaucasia na kazachski step. Do tej grupy należeli przede wszystkim przedstawiciele mieszkańców Saltanaul – krymskich Nogajów przesiedlonych na Ural Południowy, niedaleko Orenburga". Mogła do nich dołączyć „w szczególności grupa Kundra (Kundra Tatarzy), a inni mogli tu przybyć po wycofaniu się Kałmuków do Dzungarii”. Warto dodać, że do połowy i końca XIX w. „Nogai-Kazach” nie był klanem samym w sobie, ale „grupą klanów”. Jej oddziały: „Uysin-Nogai”, „Koyas”, „Kazankulak”, „Kostanbaly”, a także poszczególne klany Karagasz, Kalpak - zaczęto rozumieć jako niezależne „ru” Bukejewskiego. W 1829 r. naliczono 500 jurt rodu „Nogai”, w 1888 r. – już 2 tysiące jurt. Spis powszechny z 1926 r. uwzględnił jedynie w obwodzie uralskim autonomii kazachskiej (wołości Tałowska, Dżanibekskaja, Urdyńska i Azgarskaja) 5696 gospodarstw domowych, których głową był mężczyzna z grupy „Nogajów”. I takie rodziny mieszkały także w obwodzie Dolnej Wołgi. Na granicy obwodu astrachańskiego Federacji Rosyjskiej z obwodem Atyrau w Kazachstanie znajduje się wieś Nogai Małego Aralu i sąsiednia kazachska wioska Baibek, gdzie istnieje ścisłe przeplatanie się kultury nogajskiej i kazachskiej, a także języków, co ostatecznie przyczyniło się do zacieśnienia stosunków małżeńskich pomiędzy mieszkańcami tych osad. Pewnego razu kazachski sułtan Bukey Nuraliev i kaznodzieja Nogai Seid Baba utrzymywali bliską duchową komunikację za swojego życia, a po śmierci na ich grobach zbudowano święte miejsce, położone w pobliżu wioski Mały Aral, jako hołd dla nich.
Wersja 3. Według Ż. M. Sabitowa, Nogajowie-Kazachowie pochodzą z niewoli Kuban Nogais (według oficjalnych danych, wziętych „w całości” było: mężczyźni – 700 osób, „żony i dzieci” – 21 400) w czasie kampanii kubańskiej Apraksina w 1711 r., który w 1745 r. uciekł do kazachskiego sułtana Nurali. Dla klanu Nogai (Nogai-Kozak), najmniejszego, ale najbliżej chana za usługi dla chana, przydzielono 1800 tysięcy dessiatyn (ziemi). Gubernator wojskowy Orenburga napisał w 1847 r., że:
„Klan Nogai posiada prawie 1/4 całej ziemi w hordzie, pozostałe 16 klanów korzysta z 3/4, co nie jest warte wygody jednej czwartej przydzielonej Nogais. W rezultacie łącznie 60–70% wszystkich ziem należących do Chanatu znajdowało się w wyłącznym posiadaniu dużej szlachty i klanu Nogai" — Zimanov S. Z.
Termin Nogai był wcześniej znany jedynie autorom rosyjskim, osmańskim i europejskim; w źródłach wschodnich: arabskim, safawidskim, tureckim itp., w tym abulgazi, do XVIII w. Nogai nazywano Mangytami. Wynika to z faktu, że po podboju stepy Kipczaków zostały podzielone na nutagi plemion mongolskich, a przedmongolski podział plemienny Kipczaków został zniszczony. Ci Kipczacy, którzy znaleźli się w nutagu Mangutów, stali się Mangytami, którzy związali się nie tyle z Jurtą Mangyt, ile z Nogajami, którzy przenieśli się na przełom Wołgi i Uralu w XIII i XIV wieku z rejonu Morza Czarnego, Północnego Kaukazu i Krymu jeszcze przed powstaniem Mangyt Yurt, najwyraźniej sięga to czasów, gdy po klęsce Nogai jego lud ulus został podzielony pomiędzy synów Toktai. Punkt wyjścia Krymu i Kaukazu wyznacza pamięć ludowa nie tylko o Nogajach, ale także historyczne legendy o Baszkirach, Karakalpakach, Czeczenach itp. Według legendy rządząca dynastia Nogai, złożona z potomków Edige, noszącego tytułowy pseudonim „Nogai”, sięga czasów pierwszego kalifa Abu Bekra. Rodowód ten został powszechnie zaakceptowany w militarno-politycznym konglomeracie ludów Nogai i tym samym został legitymizowany w epoce historycznej państw post-Złotej Ordy. Według innej opinii wielu autorów, początkowo podstawą Ordy Nogajów było plemię mongolskie znane jako Mangyt. Według M. T. Tynyszpajewa około 90% tej ludności stanowili Mangyci. W XIII wieku do Mangytów dołączyło wiele plemion tureckich, które wspólnie utworzyły armię przywódcy wojskowego Złotej Ordy Nogai, późniejszego współwładcy Złotej Ordy. Według większości źródeł, w tym Nikołaja Chanykowa, kazachski klan Nogai-Kazach składa się z czterech dywizji:
Uysyn-nogai (Uysynowie wywodzą swoje korzenie od legendarnego Baiku (Maiki-Biya) noyona)
Koya (pochodzenia Kipczaka - Połowiec)
Kazankulak (pochodzenia Kipczaka – Połowców)
Kostanbały (ma pochodzenie kipczackie - Połowce).
Jednak Aleksiej Kharuzin w swojej pracy „Киргизы Букеевской Орды” zauważa istnienie innego, piątego podrodzaju, który nazwał w języku rosyjskim Javarovo lub w kazachskim Zhauar, który jest częścią rodzaju Koyas. Kazachowie środkowego żuzu z klanu Kypshak (Kypchak) zachowali starożytne imiona plemienne i potoczną tamgę plemienną w postaci dwóch równoległych linii „II” (Kostanba, Kos Alif), wśród których znajdziemy znane już etnonimy my: Koyas, Zhauar i Turkmen (grupa turkmeńska jest włączona do Koyas Bukey Nogai-Kazachów). Kypczackie pochodzenie głównego rdzenia Nogaj-Kazachów stało się prawdopodobnie podstawą jednej z legend ludowych o ich bliskich związkach z kazachskimi Kypszakami (Kypczakami) oraz z klanami „Baiulin” Bershów i Sherkeshów. Ponadto wśród Kazachów i Nogais są te same klany, które brały udział w tworzeniu dwóch narodów: Naiman (wspólny), Naimans (Kazachowie), Uysuns (wspólny), Kangly (wspólny), Kipchaks (wspólny), Kypshak (Kazachowie), Mangyt (ogólnie), Mazhars (ogólnie), Alshyns (Kazachowie), Argyns (Kazachowie), Kereits (ogólnie), Kereys (Kazachowie), Kongrats (ogólnie), Konyrat (Kazachowie) itp. Obecnie przedstawiciele kazachskiego podrodzaju Uysyn-nogai, Koyas, Kazankulak, Kostanbaly mieszkają głównie na terytorium Bokeyordinsky (Khan Ordasy), rejonu Żanibekowskiego w regionie zachodniego Kazachstanu, regionu Atyrau, Republiki Kazachstanu, a także Astrachania, Wołgogradu i Saratów w Federacji Rosyjskiej. Wspomniane wyżej podrodzaje kazachskie spotykane są także w oddziałach klanowych Nogajów zamieszkujących zbieg rzek Terek i Sulak oraz w rejonie Stawropola.
Liczba klanu Nogai-Kazachów wynosi ≈ 34 000 osób i obejmuje:
Dywizja „Uysin-nogai” ma podrodzaj: - Karators Uysin - Sary Uysin - Baktybay Uysin - Terekkudyk Uysin - Zhanakay Uysin - Doynash Uysin - Babyl Uysin
Dywizja „Koyas” ma podrodzaj: - Orazakay - Agay - Zholai - Azhi - Barakay - Zhauar - Turkmen
Pododdział „Kazankulak” ma następujący podrodzaj: - Madai - Demet - Onat - Bekbau
Dywizja Kostanbaly ma podrodzaj: - Terme - Burkan.
0 notes