#Landschappen

[michdes]

[twafordizzy]

Haasse: 'Reizen, het ik, het wij verplaatsen in vreemde werelden'

Hella Haasse, eind jaren 40; bron beeld: literatuurmuseum.nl Hella Haasse (1918-2011) reisde met haar man in de zomer van 1952 door Italië. Haar liefde voor Italië en de Italiaanse cultuur krijgen een prominente plek in Kleine reismozaïek waarin ze over de Renaissance en enkele beroemde Italianen schrijft. Voorafgaand aan die impressies gaat een stelling over wat reizen is in de ogen van de…

[margrietvanoosterhout]

2020

Olieverf op doek

Drijfhout

90 x 90

[hoozukis]

[classicalartdark]

Edit after M. A. Fischer and C. Th. A. Kageneck (Twee landschappen, 1804) (Rijksmuseum) (Ed. Lic.: CC BY-NC 3.0)

[seizoenenblog]

Vakantie op Madeira: het beste seizoen om te gaan

Vakantie op Madeira: Madeira, een prachtig eiland in de Atlantische Oceaan, is het hele jaar door een perfecte bestemming voor natuurliefhebbers en avonturiers.

Vakantie op Madeira: Madeira, een prachtig eiland in de Atlantische Oceaan, is het hele jaar door een perfecte bestemming voor natuurliefhebbers en avonturiers. Het eiland staat bekend om zijn kleurrijke landschappen, charmante dorpjes en heerlijke klimaat. Of je nu houdt van wandelen, slenteren door historische steden of gewoon wilt ontspannen, Madeira heeft voor ieder wat wils. In deze blog…

[howardallison]

Wellness Vakantie voor Nederlanders

Inleiding

Als Nederlander ben je waarschijnlijk bekend met de prachtige landschappen en rijke cultuur van ons land. Maar heb je ooit overwogen om de schoonheid van Nederland te combineren met een ontspannende wellness vakantie? Een wellness retraite dicht bij huis kan je helpen om te ontsnappen aan de dagelijkse stress en volledig tot rust te komen. In dit artikel delen we de beste wellness bestemmingen en tips voor een perfecte wellness vakantie in Nederland. Of je nu kiest voor een luxe spa of een rustig natuurhuisje, je zult ontdekken hoe verkwikkend een vakantie in eigen land kan zijn.

Top Wellness Bestemmingen in Nederland

Nederland biedt een breed scala aan wellness bestemmingen die ideaal zijn voor een ontspannen vakantie. Hier zijn enkele van de beste opties:

Thermae 2000: Gelegen in het Limburgse heuvelland, biedt deze spa thermale baden, sauna’s en uitgebreide wellness behandelingen.

Elysium: Een uitgebreide wellness resort in Bleiswijk, bekend om zijn vele sauna’s en unieke baden.

Thermen Soesterberg: Gelegen in een bosrijke omgeving, perfect voor een dagje ontspannen met sauna’s, baden en massages.

Waarom Kiezen voor een Wellness Vakantie?

Een wellness vakantie biedt tal van voordelen voor zowel lichaam als geest. Hier zijn enkele redenen waarom je zou moeten overwegen om een wellness retraite te plannen:

Vermindering van stress: Door jezelf onder te dompelen in een serene omgeving, kun je de dagelijkse stress achter je laten en volledig tot rust komen.

Fysieke ontspanning: Wellness behandelingen zoals massages en sauna sessies helpen bij het ontspannen van gespannen spieren en verbeteren de bloedcirculatie.

Verbeterde nachtrust: De rustige omgeving en het ontbreken van dagelijkse afleidingen dragen bij aan een betere nachtrust.

Gezondheidsvoordelen: Veel wellness resorts bieden programma’s aan die gericht zijn op het verbeteren van je algehele gezondheid, inclusief gezonde voeding en bewegingsprogramma’s.

Door te kiezen voor een wellness vakantie in Nederland, kun je genieten van al deze voordelen zonder de stress van lange reizen.

Activiteiten voor Ultieme Ontspanning

Tijdens je wellness vakantie zijn er tal van activiteiten die je kunt ondernemen om te ontspannen en te herbronnen:

Yoga en meditatie: Veel wellness resorts bieden dagelijkse yoga- en meditatiesessies aan, ideaal om je geest te kalmeren en je lichaam te ontspannen.

Spa behandelingen: Verwen jezelf met een scala aan spa behandelingen zoals massages, gezichtsbehandelingen en aromatherapie.

Gezonde voeding: Veel wellness retreats bieden gezonde maaltijden aan die zijn ontworpen om je lichaam te voeden en te revitaliseren.

Door deze activiteiten op te nemen in je wellness vakantie, kun je volledig herbronnen en verfrist terugkeren naar je dagelijkse leven.

Praktische Tips voor een Succesvolle Wellness Vakantie

Om het meeste uit je wellness vakantie te halen, zijn hier enkele praktische tips:

Plan vooruit: Boek je accommodatie en behandelingen ruim van tevoren om teleurstellingen te voorkomen.

Pak slim in: Zorg ervoor dat je comfortabele kleding, zwemkleding en eventuele wellness benodigdheden meeneemt.

Verbind je met de natuur: Kies voor een verblijf in een rustige omgeving, zoals een natuurhuisje Nederland, voor de ultieme ontspanning.

Ontkoppel: Laat je telefoon en andere elektronische apparaten zoveel mogelijk achter om je volledig te kunnen concentreren op ontspanning.

Met deze tips en suggesties ben je goed voorbereid om te genieten van een verkwikkende wellness vakantie in eigen land.

[devosopmaandag]

Landschap en de appartementbewoners

In twee dagen tijd maakte ik een wonderlijke tocht eerder langs dan door landschappen. Het eerste is een nieuw verschenen boek dat vier jaar beslaat en waarin dagboekfragmenten, beschouwingen en citaten vermengd zijn met tekeningen en andere beelden. De twee makers, een kunstenaar en een schrijver, proberen vanuit Taoïstisch perspectief landschap te benaderen. Dat landschap is het stroomgebied van de Dommel onder 's-Hertogenbosch. Ze lieten zich leiden door wat in China eeuwenlang werd gezien als de essentie van de landschapsschilderkunst: een landschap in transitie. De schilder legt niet vast, maar ademt als het ware mee met het landschap. Er is vorm en er is leegte, “een leegte die niet leeg was, maar vol van 'wind en licht'...”', lees ik.

Het tweede landschap was een langzame autorit door een dorp, de volgende ochtend. De dienst in de kerk van de Hersteld Hervormde Gemeente Staphorst was afgelopen. De eerste twee vrouwen in klederdracht fietsten krachtig tegen de wind in en kondigden een lange stoet van kerkgangers aan. Veel vrouwen droegen de zwarte klederdracht met blauwe en witte details, hier en daar lichtte goud op onder de hoofdkap, soms sierden gouden krullen hun wangen. Modern geklede vrouwen hadden hun hoeden in plastic tasjes in de hand of aan het stuur. De wind speelde ermee. De lange rij fietsers waaierde soms breed uit over de weg. Dit was hun land. Ik was niet anders dan onder de indruk van het tafereel. Er sprak hoe dan ook een soort innerlijke kracht uit, een strenge lotsverbondenheid tussen de mensen en het land dat zich direct achter de smalle strook boerderijen uitstrekte. Steeds sloegen echtparen links of rechtsaf hun eigen erf op.

Het derde (feitelijke) landschap lag slechts enkele kilometers daarvandaan. Vrienden G en R zijn sinds enkele jaren bezig een stuk grond waarop R's ouders, grootouders en overgrootouders hun leven als boeren leefden om te vormen tot een zogenaamd hedendaags landgoed. Als ruimtelijk vormgever en architect zijn zij in hun werk spelers in de grootstedelijke wereld. Landschap in transitie betekent in hun geval op die oude plek iets anders. Niet als boer maar als bewuste gebruikers van grond in een veranderde wereld leggen zij een voedselbos, een pluktuin en een boomgaard met oude rassen aan en proberen zo de lijn met het verleden weer te herstellen, niet door strikte tradities te volgen maar door nieuwe vragen en uitdagingen en een vast geloof in de betekenis van zo'n herstel.

Na twee maanden het Franse platteland passen G en ik voor even op huis en tuin van F in Friesland. De witte rambler-roos stroomt vanaf zo'n acht meter hoge conifeer als een waterval naar beneden. De variant heet 'Wedding Day'. Dat is ver weg van een Taoïstische benadering van het landschap, een in Bijbelse zekerheden geborgen omgang ermee of van een hedendaags herstel van oude landschappelijke waarden. Die 'Wedding Day'-roos lacht zo'n beetje verleidelijk naar de arme, dankbare appartementbewoners die G en ik zijn.

* 'Zwerfdagboek' | Han Leefering & Puck Willaerts | vormgeving: Angelique Kleijne | uitgeverij Nachtwind | juni 2024

[oldsailors]

6-2 Avigliana

We aten gisterenavond in de Balkankelder, een nogal vreugdeloze bedoening. Er hingen wat mannen aan de bar en in de eetzaal zaten een moeder en dochter en een stel deelnemers aan de run. Dat waren een vader en een zoon, die graag hun verhaal met ons deelden over de aanschaf van hun auto en wat ze er allemaal voor werk aan gehad hadden.

We aten daar een snoekbaarsfilet en Rösti Bombay (u mag raden wie wat at), vooraf kregen we een bordje botersla, rauwkost en flink veel slasaus.

Ons Airbnb is een enorme zolder boven een soort van Keukenconcurrent en dat zien we terug in de keukenhoek, dat aanrecht meet toch al gauw 11 meter. Om kwart over zeven op, we ontbijten en laten twee bordjes en kopjes achter in de groot formaat afwasmachine.

We zijn een kwartiertje voor sluiting bij de start en halen de route voor vandaag op. We kiezen weer voor de korte route, nu van Basel naar Turijn. De opdrachten voor vandaag zijn: 1. Lever de langste spaghettisliert in die je kunt vinden. 2. Smelt twee ons fonduekaas op je hete motorblok en lever een filmpje in van dat proces. We kijken elkaar even aan en halen onze schouders op.

Vanaf Basel rijden we door de bergen naar Balsthal. Dan over de snelweg via Bern richting Lausanne, maar al vrij snel gaan we weer de B-wegen op. We slingeren ons door Zwisterland heen, jammer genoeg is de St. Gottharspas afgesloten en moeten we door de tunnel. Tot ons genoegen zien we ook nog wat sneeuw, oude verpieterde sneeuw weliswaar, maar toch. Vanaf de tunnel is het een lange afdaling naar Aosta en dan naar Turijn over de snelweg. Daar valt niet veel aan te beleven, behalve dat de uitlaat steeds meer lawaai gaat maken en wij steeds meer bij de groep gaan horen. Onderweg komen we voortdurend andere deelnemers tegen dienons dan begroeten met geclaxonneer en sirenes. Dan is het toch wel een beetje jammer dat wij er niks tegenover kunnen stellen.

Onze bnb bevindt zich aan een meertje bij Avigliana en de instructies zijn zo onduidelijk dat we eerst twee keer vastrijden in een soort van niemandsland. Het moet hier prachtig zijn, maar het is stikdonker, dus we krijgen er niet veel van mee.

Dat is ook wel een beetje de tragiek van deze onderneming, je zit de hele dag in de auto, je rijdt door de prachtigste landschappen, je ziet de indrukwekkendste middeleeuwse kastelen en kerken, maar er is geen tijd om iets te bekijken.

[jurjenkvanderhoek]

DE CAMINO VAN ANTÓN HURTADO HEEFT GEEN STIPOP DE HORIZON

Hij vindt zijn inspiratie al wandelend langs ’s Heeren wegen. Dolend en dwalend door de landschappen van Navarra en Baskenland. Zijn thuishaven is Bilbao, zijn geboortegrond Pamplona. Door die stad loopt een pad naar Santiago de Compostella in Galicië. Het einde van de voettocht naar de relieken van de beschermheilige van Spanje, apostel Jacobus de Meerdere. De oude Keltische weg naar het verre westen, het einde van de wereld – finis terrae. Deze wordt nu schoorvoetend, stapvoets maar met opgeheven hoofd aangevangen. Als is het een pelgrimage, als doet men boete. Of als is de reiziger op kalme zoektocht naar God en komt zichzelf tegen langs berg en dal.

Antón Hurtado echter loopt om zijn kunst te laven. Caminar para disfrutar del arte. Zijn wandeling is de voedingsbodem voor zijn scheppen, en camino a crear. Hij is over dat Jacobspad gegaan, hij heeft heuvels bewandeld en bergen beklommen. Op zoek naar de essentie van het landschap. Onderweg details registrerend. Schetst deze in een realistische stijl om het gevoel en de idee bij die plek vast te houden. Maakt aquarellen van het landschap en werkt deze thuis in het atelier uit in abstracte composities. Daar in de werkruimte vindt hij uiteindelijk het wezenlijke van de omgeving, de kern van de realiteit.

De Spaanse kunstenaar laat op dit moment zijn werk zien bij Kunstlokaal No.8 in Jubbega. Naast de zichtbaarheid van het landschap is het surreële daarvan geplaatst. Om het verhaal duidelijk te maken verduidelijkt galeriehouder Marcel Prins. Surrealisme als in bovennatuurlijk, het onzichtbare zijn. De lijnen en vlakken die in de natuur te herkennen zijn wanneer ik er oog voor heb. Meestal zijn deze landmerken overwoekerd door mijn gedachten. Door aannames op welke manier ik zal kijken. Vooroordelen hoe de wereld erbij hoort te liggen. De vertaling van Hurtado overzie ik niet, in eerste instantie. Deze ligt evenwel voor het oprapen, aan mijn voeten zo gezegd. In de lappendeken kan ik de voetstappen van de kunstenaar volgen. Met hem oplopen. Want in zijn werk gaat het om het op weg zijn, om het kijken, de beweging en het maken.

Hij is letterlijk op weg door de landschappen van zijn geboortestreek. En figuurlijk op reis door zijn leven, door het oeuvre. Hij gaat almaar door, loopt volhardend voort. Maar niet recht op zijn doel af. Dat zou zijn eindpunt betekenen. Daar is de kunstenaar niet aan toe, nog. Hij wil onderzoeken, experimenteren. Het landschap onderwijst hem, hij is de leerling en leert doorlopend. De vormen en kleuren, de ruimte en het licht, neemt hij tijdens de voettochten mee in zijn schetsboek. Op de wandelingen legt hij zijn waarnemingen vast. Deze geschetste herinneringen werkt hij uit tot de idee zichtbaar wordt, het ondervonden gevoel op die plek.

Het is zijn emotie die in hoekige vlakken op doek en papier staan. Deze vertaling van de veelvormige realiteit tot enkelvoudige abstractie laat mij het tweeluik “zuurkoolpakhuis” van Willem van Althuis in gedachten komen. Willem deed toen in al zijn ongekunstelde oprechtheid wat Antón overdacht en weloverwogen nu doet. Onbekend als Hurtado is met dat werk blijkt de geest dezelfde. Wandelen er twee zielen langs de historie met éénzelfde gedachte. Lijkt Willems’ idee gereïncarneerd in Antóns’ denken. De laatste heeft deze aanzet sterk en tot in finesse uitgewerkt. Maar de geest van de kunst waart door alle landen. De kunst kent geen grenzen. Friesland is een provincie van Spanje. Kunst is niet taaleigen. Iedereen kan het spreken en elke verstaander kan het beluisteren. Soms alleen moet je de toespraak vaker horen om de uitspraak te doorzien.

Antón Hurtado verstaat het landschap dat hij bewandelt. Hij doorziet de omgeving op zijn voettocht. Registreert de zichtbaarheid. Legt zijn ervaring vast in transparant geschilderde horizontalen en verticalen. Net als de flora en de fauna in dat landschap ontmoeten deze wiskundige eenheden op doek elkaar. Daardoor en daarmee worden nieuwe vormen gemaakt. De creatie neemt niet altijd duidelijk de oorsprong in herinnering. De horizon die het landschap tekent is veelal ver te zoeken of helemaal niet aanwezig. Want de kunstenaar graaft dieper dan de zichtbare werkelijkheid. Het is zijn realiteit die is ervaren en ondergaan bij het kijken. Het is een herschepping van de veelheid aan indrukken. Die verscheidenheid wordt gereduceerd tot een enkelvoudige uitdrukking. De essentie van zijn reflectie op het landschap.

Is voor de pelgrim Santiago de Compostella het einddoel, of Mekka, of Trondheim, of de Sint Pietersberg, of waar dan ook om zich te bezinnen. Voor Hurtado is het wandelen naar en aankomen op een bepaalde plek niet het eindpunt. Eigenlijk begint dan pas zijn tocht, zijn reis naar de verdere grens om deze vervolgens over te steken. De doelstelling wordt voortdurend gewijzigd. Hij tekent zijn eigen plattegrond uit, maakt zijn persoonlijke navigatie. De stip op de horizon wil hij niet bereiken, nog niet. Het oeuvre breidt daarom almaar uit. Wordt breder en verdiept zich gaandeweg. Want iedere keer en na elk volgend schilderij kan de vormgeving met nog minder beeld toe. Om de bodem te bereiken, het hart sneller te laten kloppen. De kern te halen, te komen tot het wezen. Iedere volgende creatie is het doel, de bestemming die bij leven nooit zal worden bereikt.

CAMINAR. Tekeningen en schilderijen van Antón Hurtado bij Kunstlokaal No.8, Schoterlandseweg 55 in Jubbega-Schurega. 7 tot en met 29 oktober 2023.

[joostjongepier]

Wat?   Evening Landscape with Cows (1906), Evolution (1911), Red Amaryllis with Blue Background (1909-10), The Blue tree (1908-09) en Composition with Lines and Colour: III (1937) door Piet Mondriaan en Spring Landscape from Lomma Bay (1892), The evolution, The WUS/Seven-Painted Star Series (1908), Poppy (ongedateerd), The Tree of Knowledge, The W Series (1913-15) en The Ten Largest, Group IV No. 3 Youth door Hilma af Klint

Waar?   Tentoonstelling Hilma af Klint & Piet Mondrian – Forms of Life in Tate Modern, Londen

Wanneer?   7 augustus 2023

Een tentoonstelling gewijd aan twee kunstenaars die elkaar noch elkaars werk kenden: Hilma af Klint (1862-1944) en Piet Mondriaan (1872-1944). In het begin van hun loopbaan was er wel een zekere overeenkomst in hun ontwikkeling. Zo begonnen ze allebei hun carrière als landschapsschilder.

Hilma af Klint studeerde vanaf 1882 vijf jaar aan de Academie voor Fijne Kunsten in Stockholm, die pas sinds 1864 was opengesteld voor vrouwen. Gedurende haar latere loopbaan, toen ze abstract werk maakte, bleef ze daarnaast ook landschappen en portretten schilderen. Mondriaan studeerde van 1892 tot 1897 aan de Rijksakademie van Beeldende Kunsten in Amsterdam. Aanvankelijk was hij betrokken bij de Haagse School.

In een volgende fase hielden ze zich allebei op hun eigen manier bezig met het thema ‘Evolutie’. Mondriaan schilderde het drieluik Evolutie dat de menselijke ontwikkeling van het psychische naar het spirituele rijk weergeeft. Hij maakte daarbij gebruik van symbolen uit de Theosofie, een esoterische beweging die zowel Mondriaan als Af Klint interesseerde. Laatstgenoemde kunstenaar schilderde een serie werk met als thema het rijzen van de mens naar een hogere spirituele staat: The evolution. Af Klint geloofde dat ze deze werken had gemaakt in opdracht van haar spirituele gids Amaliel.

Beide kunstenaars observeerden nauwkeurig de natuur, wat resulteerde in een groot aantal bloemschilderijen. Mondriaan was vooral geïnteresseerd in cultuurplanten, Af Klint in indigene Skandinavische planten. Ook bomen was een onderwerp waar beide schilders zich mee bezighielden. Mondriaan verwerkte de invloed van het kubisme in zijn werk, terwijl Af Klint de Tree of Knowledge-serie schilderde, waarin mythologische en religieuze tradities zijn verwerkt.

In hun latere leven gaat het werk van de twee kunstenaars steeds meer uiteen lopen. Mondriaan gaan zich bezighouden met vlakken en lijnen. De verticale lijnen staan daarbij voor het mannelijke principe, de horizontale lijnen voor het vrouwelijke principe. Af Klint ging zich steeds meer richten op het occulte. In haar testament legde ze vast dat het abstracte werk tot twintig jaar na haar dood niet mocht worden getoond. De tentoonstelling eindigt met haar serie The Ten Largest, onderdeel van The Paintings fort he Temple, werk dat Af Klint in opdracht van haar spirituele gidsen zou hebben gemaakt.

In het begin van hun loopbaan lijken er nog de nodige parallellen, maar later lijken de verschillen groter dan de overeenkomsten. Het werk van Af Klint is mystieker, meer occult van aard. Bovendien is Mondriaan vooral bezig met rechthoekige vlakken en rechte lijnen, terwijl Af Klint vooral ronde organische vormen gebruikt.

Als Nederlandse kunstliefhebber was ik al bekend met het werk en de ontwikkeling van Piet Mondriaan. Hilma af Klint ken ik nog maar een paar jaar. Hoewel dat voor haar zeker geen doel in zichzelf was, was ze een van de allereerste abstract werkende kunstenaars, nog voor schilders als Kandinsky. Het feit dat zij het tentoonstellen van haar abstracte werk na haar dood lang onmogelijk maakte, gecombineerd met het feit dat zij vrouw was, zorgde ervoor dat ze lang onbekend bleef. Langzaam maar zeker vindt haar werk nu erkenning. Ik ben er allerminst zeker van of ze daar zelf blij mee zou zijn. Haar ging het primair om de spirituele en occulte boodschap.

[windcycleworks-nl]

Terug van vakantie in Noorwegen. Schitterende landschappen, flink wat gehiked (ook leuk) en prima weer. Aan de westkust een paar leuke rondjes gedaan op de nieuwe gravelcrosser.

[twafordizzy]

Willen we wel meer natuur?

bron beeld: twitter.com Journalist van De Volkskrant Caspar Janssen (1962, Oss) loopt met een vriend van hem (J) door de duinen bij Castricum, Noord-Holland. Daar ontspint zich de volgende discussie over wat we (NL-ers) willen met de natuur. J die vaak in de Zuid-Amerikaanse jungle rondliep, wordt er maar kriegelig van. En dat loopt uit op een discussie over het waarom van ons fanatieke gepiel op…

[havenpoort]

ONTWIKKELING VAN HET LANDSCHAP VAN DE DUIN- EN BOLLENSTREEK 1

Zandwinning in de Bollenstreek is in onze streek een belangrijk onderwerp. De Bollenstreek is een gebied dat in Nederland bekend staat om zijn prachtige bloemenvelden. De veroorzaker hiervan is echter de zandwinning.

Zandwinning is een proces waarbij zand en grind worden gewonnen uit de ondergrond. Het wordt gebruikt voor het maken van stenen, beton en asfalt. In de Bollenstreek is zandwinning al jarenlang een belangrijke bron van inkomsten in eerste instantie voor de landeigenaren en later voor de gemeenten. Er zijn verschillende zandwinningsbedrijven in de regio actief.

Het zandwinningproces heeft echter ook een negatieve invloed op de omgeving. De komst van de zandwinning heeft geleid tot een verminderde waterkwaliteit, verminderde biodiversiteit en een verminderde luchtkwaliteit. Ook  is het de oorzaak van een toename van de hoeveelheid stof in de lucht.

Om de negatieve effecten van zandwinning te verminderen, is er door de overheid een aantal maatregelen genomen. Zo zijn er regels ingesteld voor het winnen van zand, zoals het beperken van de hoeveelheid zand dat per jaar gewonnen mag worden. Er is ook een maximale diepte ingesteld waarop de bedrijven mogen boren.

Om de omgeving te beschermen, is er ook een aantal natuurgebieden aangewezen waar zandwinning verboden is. Deze gebieden zijn belangrijk voor de natuur en het behoud van biodiversiteit.

Hoewel de overheid maatregelen heeft genomen om de negatieve effecten van zandwinning te verminderen, blijft het een belangrijk onderwerp in de Bollenstreek. Er zijn veel mensen die tegen zandwinning zijn, maar er zijn ook mensen die het zien als een noodzakelijk kwaad om de lokale economie te ondersteunen. Het is belangrijk dat er een evenwicht wordt gevonden tussen de behoeften van de lokale bevolking en het behoud van de natuur.

  Het zanderijenlandschap van de Bollenstreek wordt gekenmerkt door een patroon van rechte zandsloten en wegen met lintbebouwing erlangs. Op veel plaatsen is het contrast tussen de on-afgegraven duinen en de lager gelegen bollenvelden nog goed te zien.

Voormalige duinwegen, zoals de Veenenburgerlaan en Loosterweg tussen Hillegom en Lisse, liggen enkele meters boven de bollenvelden. Als bescherming tegen de zeewind werden de bollenpercelen omzoomd met ligusterhagen en meidoornhagen. Tussen de bedden met bloembollen werden beukenhagen geplant.

Opvallende elementen van deze landschappen zijn nog in het landschap aanwezig, zoals het contrast tussen duinen en zanderijen, bloembollenvelden, lange zichtlijnen, een patroon van hooggelegen wegen en zandsloten, weteringen, de trekvaart tussen Leiden en Haarlem, lintbebouwing, buitenplaatsen, een ridderhofstad, watertorens, bollenschuren met een bijzondere architectuur, duinrellen, oude beken en beukenhagen.

Samen vormen deze elementen een karakteristiek landschap dat op veel plaatsen nog gaaf aanwezig is.

De Duin- en Bollenstreek is cultuurhistorisch bijzonder vanwege de verschillende landschappen: 1. De strandvlakten: oude stranden, tussen twee oude duinenrijen 2. De oude duinen of strandwallen: restanten van de duinen van vroegere kusten 3. De zanderijen: afgegraven oude duinen, meestal voor de bollenteelt 4. De nieuwe duinen of jonge duinen: de hoge duinen langs de kust 5. Het mondingsgebied van de Rijn 6. De plassen- en veenweidengebieden, die achter de oudste duinenrij liggen 7. De droogmakerijen, van delen van de Kagerplassen.

De ontwikkeling van deze landschappen gedurende duizenden jaren is zichtbaar in onderstaande principeschets: een dwarsdoorsnede van west naar oost van de Duin- en Bollenstreek. Tijdens de laatste ijstijd lag de Noordzee droog. Toen het klimaat warmer werd, smolt het ijs en liep de Noordzee vol. De kust en de duinen schoven daardoor steeds verder landinwaarts, tot uiteindelijk de lijn Sassenheim - Lisse - Hillegom. Die plaatsen liggen nu op de oudste kustduinen, van 3800 v.Chr. Achter de duinen was het water zoet en ontstonden moerassen. Daarin zonken dode planten en bouwden een dikke veenlaag op, met daarin meren, zoals de Kagerplassen (7). In die tijd brak ook de Rijn vanuit Utrecht door het veen en de duinen naar zee (5).

De Rijn en de Maas voerden zand aan, dat voor de kust uitgroeide tot grote strandvlakten (1). Op die stranden waaiden weer duinen op, als een nieuwe kust. Zo ontstonden steeds nieuwe strandvlakten met daarop duinen, tot de kust ongeveer op zijn huidige plek lag, in 1800 v.Chr. Deze duinen worden tegenwoordig de Oude Duinen of strandwallen genoemd (2). Ze waren niet hoog, slechts enkele meters. Het grootste deel van de Bollenstreek bestaat daardoor uit lange duinenrijen van zuid naar noord, met daartussen strandvlakten.

Achter iedere nieuwe duinenrij werd het water in de oude strandvlakte zoet en ook daar werd in een moeras veen gevormd. Daarna gingen de duinen stuiven en legde een laag zand over het veen. Maar soms stroomde vanuit de Rijn het rivier- of zeewater de strandvlaktes in en legde daar een laag klei neer. De strandvlakten bestaan dus uit lagen veen, klei en zand. Vele eeuwen later, rond het jaar 1000, spoelden opeens grote hoeveelheden zand aan op het strand. Door de wind werd dit over de oude duinen geblazen, tot enorme zandmassa's van soms tientallen meters hoog. Dit worden de Nieuwe Duinen genoemd (4).

Op de Oude Duinen groeiden bomen die van droge voeten hielden, zoals eiken en beuken. Dit werd Holt (hout) genoemd, wat waarschijnlijk de oorsprong is van de naam Holland (Holtland). De duinen waren hoog, dus droog, met onvruchtbaar zand en waren daarom weinig geschikt voor landbouw. Ze werden door de adel gebruikt om in te jagen en er werden varkens geweid die de eikels aten. De lage delen van de oude duinen, waar het grondwater niet diep lag, waren nog wel bruikbaar en werden Geesten genoemd. In de vochtige strandvlakten groeiden lage moerasbomen, zoals wilgen en elzen. Dit werden wouden genoemd. De vochtige strandvlakten waterden via kreken naar de Rijn in het zuiden. Deze vruchtbare grond werd in cultuur gebracht door de kreken recht te graven tot wateringen, zodat het water sneller werd afgevoerd. Het droge zand van de oude duinen was geschikt voor lange wegen van noord naar zuid. Die ontstonden waar de grond het meest vlak was: op de grens van duinen en strandvlakten, één aan de oostzijde en één aan de westzijde.

25-4-2023

[hoozukis]

[ibizadestilerias]

Hierbas Ibicencas

Als er een drank is die ons verbindt met Ibiza met haar prachtige landschappen, haar zalige stranden en eindeloze zonsondergangen, dan is dat zonder twijfel onze Hierbas Ibicencas!