kronieken

[kronieken]

Dirk en Filips van de Elzas

Dirk van den Elzas heeft de eed van trouw gezworen aan zijn volk. Hij legt zich met ijver toe op zijn taak. Tijdens zijn leven krijgen heel wat parochies of steden hun eigen charters of eigen gemeenterechtgeving toegewezen. In 1134 sterft zijn vrouw Margaretha en hertrouwt hij met Sybilla, de dochter van Fulco van Anjou die op dit moment aangesteld is als koning van Jeruzalem. Zijn nieuwe…

[kronieken]

Uitvaart in Veurne

De wapenstilstand die op 5 februari 1555 afgesloten werd met de Fransen houdt stand tot 7 juni 1556. Het huwelijk met de Engelse koningin is er te veel aan voor de Fransen. Filips gooit de troepen van Mary Tudor op tafel en doorbreekt het evenwicht tussen de partijen. De vreugdevuren zouden beter getemperd worden vrees ik. Twaalfduizend Engelsen worden naar de Nederlanden verscheept en ‘de oorlog…

[kronieken]

Een oorlogszuchtige bisschop

Het jaar 1382 loopt op zijn einde. Het slechte weer van het winterseizoen noodzaakt de koning om zijn expeditie in Vlaanderen stop te zetten tot de volgende lente. Karel VI trekt eerst naar Doornik waar hij recupereert van zijn inspanningen. Daarna reist hij door naar Frankrijk. De Fransen laten in zowat alle steden van Vlaanderen een aanzienlijk garnizoen achter. Dat van Ieper staat onder bevel…

[kronieken]

Een weduwe met twee jonge kinderen

Rond 1040 komt graaf Herman aan de macht in het naburige Henegouwen. Deze afstammeling van de markgraven van Ename kan onmogelijk aanvaarden dat die regio en ook de regio van Valencijn Vlaams grondgebied is. Herman wordt een gevaarlijke vijand voor Boudewijn V. Herman treedt uiterst kordaat op want voor 1044 herovert hij de marke en de burcht van Ename. Ook de streek van Valencijn wordt opnieuw…

[kronieken]

Knechten van oorloge

Ik begin aan het vierde hoofdstuk dat zal handelen over de voornaamste leiders van de protestantse geloofsmilities hier in Poperinge. Pieter Dathen, Jan Denys van de evangelische militie, Jacob de Buzere, Frans-Antoon de Swarte, pater Willem, Gilles du Mont en Sebastiaan Matte. Ik verplaats me naar het jaar 1566, vier jaar na het eerste beruchte sermoen van Boeschepe. De predikers moeten beter…

[kronieken]

De komst van Jacob van Artevelde

We stappen naar 17 december van het jaar 1322 waar we terecht komen in het boek ‘Artevelde, de Mythe en de Man’ van auteur, journalist en oorlogsveteraan Paul de Mont. Het boek uit 1948 zal de leidraad vormen van een nieuw verhaal dat de gebeurtenissen van de periode 1322-1345 uit de doeken doet. De teksten van Paul de Mont worden aangevuld, gecorrigeerd of verhelderd met aanvullende informatie…

[kronieken]

De wraak van Diederik van Diksmuide

Diederik V, sinds kort de nieuwe burggraaf van Dixmude, krijgt in 1127 te maken met de moord op zijn graaf. Karel de Goede wordt op 2 maart, na een samenzwering, in Brugge vermoord. Daders zijn de families Erembald en Vander Straeten die de huurmoord laten uitvoeren onder de leiding van de machtige proost Bertulf Erembald. Hebzucht en de strijd om de macht zijn de drijfveren. Intriges alom. Karel…

[kronieken]

De verovering van Damme

Onderweg in mijn bezoek aan de geschiedenis kom ik weer in contact met de Ieperse jaarboeken. Ze hebben me al geloodst tot aan het fameuze beleg van Ieper. 1383. De vijfde ‘cronicke’ ligt te wachten op een vervolg. De harde schijf van mijn pc brengt nog een andere schat aan de oppervlakte. Drie boekdelen van de jaarboeken van Brugge, ‘behelsende de gedenckweerdigste geschiedenissen’ die zich in…

[kronieken]

Het fenomeen van de bedevaarten

In 1076 sterven heel wat dieren en mensen door de bittere winterkoude. De strenge vorst begint op 1 november 1076 en eindigt pas op 16 april van het volgende jaar. Nog voor het uitbreken van de winter boekt Robrecht een overwinning tegen zijn neef Boudewijn van Henegouwen. Die laatste beseft dat oorlogen geen zin meer heeft. Dankzij de tussenkomst van de bisschop van Luik komt het nu eindelijk…

[kronieken]

Terugkeer in de tijd

Hoe ver kan je terugkeren in de tijd? Naar de ijstijd wanneer Europa nog niet eens bewoonbaar is en die grosso modo ingedeeld wordt in het stenen en het bronzen tijdperk? Dat leerden we ook al in onze geschiedenislessen. Het stenen tijdperk op zich bevat twee periodes die verschillen van de manier waarop steen wordt aangewend. De bijlen en andere hakinstrumenten zijn gemaakt van steen, silex en…

[kronieken]

Tot pulver verbrand

Ieper, 26 juli 1593. François Habbourdijn voert vandaag een nieuwe terechtstelling uit, traditiegetrouw met ‘de mannen van de lene’ als jury. Dit keer komt een oude vrouw aan de beurt. Een zekere Margette, een weduwe geboren in het Waalse land. Ze moet er zeker al veertig jaar heksenpraktijken op nahouden. Pas nu kom ik te weten dat deze Margette de moeder en de grootmoeder is van de moeder en…

[kronieken]

Revanche op de pastoor van Reningelst

Het jaar 1567. Tussen 1 en 15 augustus regent het dagelijks zodat de tarwe niet kan geoogst worden en opschiet, zodat het graan waardeloos wordt om brood te bakken. Maar ik ben al wat vooruitgelopen op de tijd. Terug naar januari van dit jaar. Op 29 januari krijgt Ieper opnieuw het hoog bezoek van de graaf van Egmont. De burgers weten direct wat hen te doen staat: ‘hij liet een gebod uitgaan…

[kronieken]

Portsmouth versus Diksmuide

De graaf van Vlaanderen is niet vergeten dat de Noormannen hun troepen in 861 hebben aangemeerd in de ‘Portus Isere’. In Dixmude begon hun verwoestende raid. 200 Noordse schepen kregen via de Ijzer toegang tot het Vlaamse binnenland. Een herhaling van die desastreuze feiten moet onder elk beding vermeden worden! Arnulf wordt in 940 al onmiddellijk aangesteld als burggraaf van Dixmude. Niet…

[kronieken]

Gebroken potten

Ja. Het Westland van Vlaanderen moet maar al te vaak de gebroken potten betalen voor ruzies en conflicten van onze graven en bestuurders. Niet alleen met de bezittingen van zijn inwoners maar vooral met het verlies van grondgebied. Slechts een klein deel van ons vaderland blijft nog over! Met weemoed en fierheid denken we terug aan dat oude land van dit vrije machtige Vlaanderen. Sedert het…

[kronieken]

Een hele eer voor Veurne

De dood van de zestienjarige Franse koning Karloman in 886 biedt het perfecte alibi voor de Noormannen om opnieuw de wapens op te nemen. Ze voelen zich helemaal niet aan een wapenstilstand gebonden met Karel de Dikke, de nieuwe koning van het Karolingische rijk (Frankrijk en Duitsland samen). De mensen van Veurne slaan opnieuw op de vlucht voor het geweld dat drie volle jaren zal aanhouden. Karel…

[kronieken]

Waarom kan dit niet in Brugge?

In januari 1566 kondigt een kwade koning van Spanje een streng plakkaat af in verband met de religie bij ons en de gedurige uitbreiding van de ketterij in zijn landen. ‘Maar in plaats van het vuur te dempen, laat hij het nog veel sterker branden.’ Schrijver Joannes-Petrus van Male blijkt dus inderdaad te beschikken over een schrandere geest en hij laat zich niet verleiden tot katholieke…

[kronieken]

De Vierschaar

De vierschaer is het tribunaal in de hoogste expressie. In de kamer “ter siege” of in de “gemeene kamer” worden de minder zwaarwichtige rechtzaken uitgevoerd. De vierschaer behandelt zaken van kapitale en correctionele aard. Het lijkt vreemd, maar aanvankelijk worden de zittingen in open lucht gehouden. Op één van de bijzonderste kruispunten in de stad staan vier banken (scarre) opgesteld. Eén…