#Myrtillier

[spotjardin]

Que faire au jardin du lundi 11 au dimanche 17 septembre 2023

Vous y trouverez tous les renseignements nécessaires, et si besoin n’hésitez pas à poser vos questions en commentaire afin d’avoir des précisions supplémentaires. Jour feuilles

Faites blanchir vos cultures de fenouil Au jardin potager Continuez à blanchir le fenouil, la scarole, le cardon, le céleri-branche et la frisée. Plantez du chou pommé. Si toutefois, vous avez semé du chou chinois, éclaircissez votre semis. Si vous n'avez pas effectué de semis, vous pouvez acheter des plants dans des godets afin de les mettre en place directement en pleine terre. Supprimez les feuilles que vous devrez voir à la bases des choux de Bruxelles. Divisez les touffes d'oseille. Au jardin d'agrément Vous pouvez planter et bouturer des arbustes au feuillage persistant tels que l'aucuba, le thuya et le laurier-cerise.. Etc.. Installez les boutures sous châssis dans un substrat très léger. Protégez-les du froid de la saison hivernale. Lundi 11 septembre Jour fruits

Plantez des fraisiers Lune à l’apogée Évitez de jardiner après 10h30. Au jardin potager Continuer à planter des fraisiers. Je vous conseille de les installer en butte, surtout si votre sol n'a pas un drainage parfait. Évitez d'enterrer le collet. Au verger Plantez des groseilliers, des framboisiers, des myrtilliers et des cassissiers. mardi 12 septembre Jour fruits

Plantez des groseilliers Au jardin potager Continuer à planter des fraisiers. Je vous conseille de les installer en butte, surtout si votre sol n'a pas un drainage parfait. Évitez d'enterrer le collet. Au verger Plantez des groseilliers, des framboisiers, des myrtilliers et des cassissiers. mercredi 13 septembre Jour fruits

Plantez des framboisiers Au jardin potager Continuer à planter des fraisiers. Je vous conseille de les installer en butte, surtout si votre sol n'a pas un drainage parfait. Évitez d'enterrer le collet. Au verger Plantez des groseilliers, des framboisiers, des myrtilliers et des cassissiers. jeudi 14 septembre Jour racines

Récoltez vos navets Au jardin potager Récoltez les légumes racines comme par exemple les panais, les carottes, les betteraves, les radis, les poireaux, les navets et éventuellement les dernières pommes de terre. Repiquez les oignons que vous vous avez semé en pépinière il y a environ un mois. Sélectionnez les plus vigoureux et laisser continuer à se développer les autres. Si vous habitez dans une région méridionale, vous pouvez encore planter des betteraves tardives et de l'ail que vous récolterez à la saison printanière (en primeur). Éclaircissez vos derniers semis de légumes racines. vendredi 15 septembre Jour racines

Récoltez des carottes en fonction de vos besoins Au jardin potager Récoltez les légumes racines comme par exemple les panais, les carottes, les betteraves, les radis, les poireaux, les navets et éventuellement les dernières pommes de terre. Repiquez les oignons que vous vous avez semé en pépinière il y a environ un mois. Sélectionnez les plus vigoureux et laisser continuer à se développer les autres. Si vous habitez dans une région méridionale, vous pouvez encore planter des betteraves tardives et de l'ail que vous récolterez à la saison printanière (en primeur). Éclaircissez vos derniers semis de légumes racines. samedi 16 SEPTEMBRE Jour racines

Récoltez vos poireaux Nœud lunaire Évitez de jardiner après 14h00 Au jardin potager Récoltez les légumes racines comme par exemple les panais, les carottes, les betteraves, les radis, les poireaux, les navets et éventuellement les dernières pommes de terre. Repiquez les oignons que vous vous avez semé en pépinière il y a environ un mois. Sélectionnez les plus vigoureux et laisser continuer à se développer les autres. Si vous habitez dans une région méridionale, vous pouvez encore planter des betteraves tardives et de l'ail que vous récolterez à la saison printanière (en primeur). Éclaircissez vos derniers semis de légumes racines. dimanche 17 septembre Je rappelle que les jours prévus par le calendrier lunaire seront pour que vous ayez une idée des périodes de plantation ou de semis car vous devrez faire face aux variations climatiques (pluie, neige, Etc..). Ceci pour vous dire que vous serez obligé parfois de déroger au calendrier lunaire pour cause de mauvais temps.

Read the full article

[libraryofmoths]

Moth of the Week

Beautiful Yellow Underwing

Anarta myrtilli

The beautiful yellow underwing is a moth in the family Noctuidae. This species was first described in 1761 by Carl Linnaeus. They are predictably named for the yellow portion of the hindwings.

Description This moth has many color variations depending on region.

The most common coloration is a red and olive brown or olive yellow forewing with strong white patterning. Additionally, the forewings have a ringed stigmata (a spot by the middle of the forewing found on Nocuids) next to a distinctive white spot. The hindwings are orange-yellow with a dark brown borders.

In Sweden, northern England, and northern Scotland the forewings are instead a dull dark purple with paler patterning, the same triangular white spot, and a less visible stigmata. The hindwings are the same yellow-orange but with black borders.

Other minor differences are the forewing being mixed with olive brown in East Anglian, the red in the forewing being almost entirely switched with black in Hyères, France, and the forewing being mixed with black as well as a pale yellow hindwing in Sintra, Portugal.

Average wingspan: 21 mm (≈0.83 in)

Diet and Habitat This moth feeds on Heather and Bell Heather only. It can be found across Europe in Scandinavia, Britain, France, Germany, Switzerland, Spain, Portugal, Italy, and Russia. They prefer sunny habitats that grow heather easily such as heathland and moorland in the mountain and sandy areas.

Mating The beautiful yellow underwing usually has two generations per year from April to early September. The larvae hatch from their eggs, which are laid on heather, in July in the north and April in the south.

Predators This moth is parasitized by the flies Athrycia impressa, Campylocheta inepta, and Phryxe vulgaris while both are in their larval stages.

Fun Fact The beautiful yellow underwing flies mainly during the day but occasionally comes out at night.

(Source: Wikipedia, Butterfly Conservation, Pyrgus.de, BioInfo (UK))

[moths-daily]

Moth of the day #10

Beautiful Yellow Underwing

Anarta myrtilli

From the noctuidae family. They have a wingspan of 20-24mm. Frequent in heathland and moorland. They are found through most of Europe.

[randimoth]

Beautiful yellow underwing (Anarta myrtilli). Just to note, the 'beautiful' in this case is actually a part of the common name for the species, as they do not fall into the genus commonly called 'Yellow underwings' (Noctua). Though, that doesn't make their hindwings any less yellow.

[photocoeur]

Chamois des crêtes vosgiennes.

C’est l’automne et les chaudes couleurs orangées du tapis de myrtilliers offrent un bel écrin au chamois bien dodu, prêt à affronter les sévices de l’hiver. Les crêtes deviendront alors blanches, froides, fouettées par des vents glaciaux ou emmitouflées de brumes givrantes. Se nourrir deviendra un défi pour les animaux du massif qui devront descendre les pentes glissantes vers les…

[entomoblog]

Le taux de pollinisation de la ronce est plus élevé la nuit que le jour, grâce exclusivement à la grande efficacité des papillons de nuit

See on Scoop.it - EntomoNews

Les papillons de nuit pourraient bien jouer un rôle plus important qu’on ne le pensait dans la pollinisation. Mais ils sont aussi particulièrement vulnérables face au changement climatique et à l’urbanisation des villes.

  Les papillons de nuit, des pollinisateurs plus efficaces que les abeilles ?

Par Nora Durbecq le 21.06.2023 à 10h02

  [Image de l'article] Anarta myrtilli ou Noctuelle de la myrtille, est un papillon de nuit qui se rencontre un peu partout en France."

  -------

NDÉ

Complément

  Bien que la plupart des espèces de papillons de nuit soient nocturnes, certaines sont diurnes :

  → Anarta myrtilli https://oreina.org/artemisiae/observatoire/index.php?module=fiche&action=fiche&d=hetero&id=249501

  "En France, elle est localisée et se rencontre un peu partout. Elle butine durant la journée, se déplaçant d’un vol rapide, de préférence aux heures les plus chaudes. Elle est également attirée la nuit par les sources lumineuses."

      L'étude

  Marvellous moths! pollen deposition rate of bramble (Rubus futicosus L. agg.) is greater at night than day | PLOS ONE https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0281810

  Traduction

  Les inquiétudes généralisées concernant le déclin des insectes pollinisateurs sauvages ont suscité un intérêt considérable pour la recherche, principalement axée sur l'identification des principales sources de nectar et l'évaluation de la contribution des pollinisateurs aux services écosystémiques. Toutefois, les travaux antérieurs se sont presque exclusivement concentrés sur les abeilles et d'autres taxons d'invertébrés diurnes.

  Cette étude visait à évaluer la contribution relative des insectes diurnes et nocturnes à la pollinisation de la ronce (Rubus fruticosus agg.), une espèce commune et répandue dans toute l'Europe, qui a été identifiée comme une source clé de pollen et de nectar pour les pollinisateurs diurnes. Les taux de visite des fleurs de ronce par les insectes diurnes et nocturnes ont été quantifiés par l'analyse de plus de 380 000 photographies d'intervalles prises sur une période de 3 jours sur 10 sites. Une expérience par types de pollinisateurs a également été entreprise pour évaluer l'importance des insectes diurnes et nocturnes pour la pollinisation en analysant le dépôt de pollen sur 480 stigmates de fleurs de ronce exposés la nuit, exposés le jour et des fleurs témoins non visitées sur l'ensemble des sites.

  La fréquentation des fleurs était significativement plus élevée pendant la journée, représentant 83% de toutes les visites effectuées par une série de taxons. Les visites nocturnes étaient presque exclusivement le fait de papillons de nuit. Les taux de dépôt de pollen de la ronce étaient significativement plus élevés la nuit que le jour.

  Aucune relation n'a été détectée entre les comptes de pollen et les taux de visite des fleurs, ce qui suggère que les papillons de nuit sont des pollinisateurs plus efficaces de la ronce que les insectes diurnes.

  Dans l'ensemble, ce travail fournit des preuves supplémentaires de la valeur de la ronce en tant que ressource pour les pollinisateurs et démontre que les papillons de nuit jouent probablement un rôle important dans la pollinisation de la ronce.

  Illustration

  via Moths are more efficient pollinators than bees, shows new research : Staff Hub : University of Sussex https://staff.sussex.ac.uk/news/article/60568-moths-are-more-efficient-pollinators-than-bees-shows-new-research

  Bernadette Cassel's insight:

  Sur le même sujet

  Pollinisation : Ces créatures de la nuit sont plus performantes que les abeilles - De www.gurumed.org - 4 avril, 18:23

[viensfleurter]

Liste d'arbres nourricier pour l'homme, de climat tempéré

Châtaigner Castanea sativa

Mûrier blanc Morus alba

Mûrier noir Morus nigra

Figuier Ficus carica

Noisetier (Coudrier) Corylus avellana (5-7m)

Noisetier de Byzance Corylus colurna (25m)

Noyer commun Juglans regia

Tilleul à petites feuilles Tilia cordata

Pin pignon Pinus pinea

Asiminier trilobé Asimina triloba

Cormier (shnaps) Sorbus domestica

Amandier Prunus communis

Prunier Prunus domestica

Mirabellier Prunus domestica subsp. syriaca

Merisier Prunus avium

Cerisier acide (griottier) Prunus cerasus

Pêcher Prunus persica

Abricotier Prunus armeniaca

Poirier commun Pyrus communis

Poirier Pyrus pyraster (aiguillons sur les rameaux)

Poirier d'ornement Pyrus salicifolia (feuillage argenté de saule)

Cognassier Cydonia oblonga

Pommier sauvage Malus sylvestris

Amélanchier du Canada Amelanchier canadensis

Sureau

Arbustes nourriciers pour l'homme, de climat tempéré

Néflier (5-6m) Mespilus germanica

Épine noire (prunellier) Prunus spinosa

Murier sans épines Rubus fruticosus

Framboisier Rubus idaeus

Cassissier Ribes nigrum

Groseiller Ribes rubrum

Arbousier Arbutus unedo

Myrtillier Vaccinium myrtillus

Canneberge Vaccinium macrocarpon

Poivrier du sichuan Zanthoxylum piperitum

Chalef Eleagnus multiflora

Argousier Hippophae rhamnoides

Nashi Pyrus pyrifolia

Camérisier Lonicera caerulea

Aronia Aronia melanocarpa

Arbre aux faisans Leycesteria formosa

Goji (invasif) Lycium barbarum

[tibbivearomatikbitkiler]

Bitkisel Droglarda Kalite Kontrol

Bitkisel Droglarda Kalite Kontrol

#BitkiselDrog, #BitkiselDrogKaliteKontrol, #Drog, #DrogNedir, #HayvansalDrog, #HerbalDrog, #KaliteKontrol https://is.gd/xX37r2 https://www.tibbivearomatikbitkiler.com/makaleler/bitkisel-droglarda-kalite-kontrol/

1. GİRİŞ

Tıbbi ve aromatik bitkiler asırlardan beri gıda, baharat, çay, kozmetik ve ilaç olarak kullanılmaktadır. Dünya pazarlarında tıbbi ve aromatik bitkilere olan talep her geçen gün giderek artmaktadır. Türkiye, tıbbi ve aromatik bitkilerin dış satımında dünyanın önde gelen ülkelerinden biri olup, birçok tıbbi bitkinin dış satımını yaparken, aynı zamanda birçok bitkinin de dış alımını gerçekleştirmektedir. Ülkemiz, farklı iklim ve ekolojik koşullara sahip olması, floranın çok sayıda bitki türü ve çeşitliliği içermesi bakımından, doğadan toplanan ve kültürü yapılan tıbbi ve aromatik bitkiler açısından büyük bir ekonomik potansiyele sahiptir.

2. GENEL KAVRAMLAR

2.1. Bitkilerin bilimsel isimlendirilmesi

Her bitkinin tam olarak tanınabilmesi için İsveçli botanikçi Carl Linnaeus tarafından Critica Botanica adlı eserde (1737) “binominal nomenklatür” yani “ikili adlandırma” sistemi ortaya konmuş, “Species Plantarum” adlı eserinde (1753) ise bu kural kullanılmıştır. Bu kural daha sonra temel olarak alınmış ve o noktadan itibaren tüm dünyada bitki adlandırması ile ilgili nomenklatür kuralları “Uluslararası Botanik Adlandırma Kodu” (The International Code of Botanical Nomenclature) adlı eserde yer almış olup devamlı yenilenmektedir.

Bitki türleri ve diğer taksonlar daima Latince bilimsel birer isim taşırlar. Bilimsel bir isim binominal isimlendirme yöntemine göre iki sözcükten oluşur ve Latince ya da Eski Yunanca kökenlidir. Allium cepa L. (Soğan) ve Allium sativum L. (Sarımsak) örneklerinde görüldüğü üzere, bu iki sözcükten birincisi cins adı, ikincisi ise sıfat niteliği olan epitet adıdır. Bu iki sözcük birlikte tür adını oluşturur. Örnekten anlaşılacağı üzere soğan ve sarımsak aynı cinsten bitkiler olup farklı türleri oluştururlar. Cins isminin ilk harfi daima büyük harfle yazılır. Epitet ismi ise küçük harf ile yazılır. O bitkiyi bilim dünyasına tanıtan ilk kişinin adı da bitkinin adından hemen sonra yazılır ve buna otör adı denir. İki sözcükten oluşan bilimsel isimlerin arkasına, alttür ya da varyete ismi de yazılabilir.

2.2. Drogların bilimsel isimlendirilmesi

Droglar bitkisel ya da hayvansal organizmalardan veya organların kurutulması sonucu elde edilirler. Bitkisel droglar; bitki, alg, mantar veya likenlerin bütün ya da parçalanmış kısımlarıdır. Farmasötik dilbilimcilere göre; bitkisel droglar kurutulmuş ya da işlenmiş farmasötik preparatların üretiminde kullanılan bitkiler ya da bitkilerin bir bölümüdür (European Pharmacopoeia, 2002).

Bitkisel droglar; başlıca, genellikle kuru formda, bazen de taze, işlem görmemiş liken, mantar, alg, bitkilerin bir bölümü ya da bitkilerden parçalama veya kesme yoluyla elde edilirler (Gaedcke ve Steinhoff, 2003).

Drog ismi, kaynak bitkinin bilimsel adından türetilmiştir. Cins (genitif) ve/veya epitet (genitif) adlarının ardından kullanılan organın adı (yalın ve tekil) ile oluşturulur.

Bitkinin binominal ismi Bitkinin Türkçe ismi Drog ismi Drog isminin Türkçesi Tilia cordata Miller Ihlamur Tiliae flos Ihlamur çiçeği Mentha x piperita L. Nane Menthae piperitae folium Nane yaprağı Zingiber officinale Roscoe Zencefil Zingiberis rhizoma Zencefil rizomu Althaea officinalis L. Hatmi Althaeae radix Hatmi kökü

Aşağıda yer almakta olan bilgiler kullanılan drogla ilgili spesifikasyona dahil edilmektedir.

Drogun durumu: bütün, parçalanmış, soyulmuş, kesilmiş, tazeveya kurutulmuş; Örnek: Myrtilli fructus siccus – Kurutulmuş yaban mersini meyvesi Örnek: Myrtilli fructus recens – Taze yaban mersini meyvesi

Bitkinin kullanılan kısmı veya kısımları,

Hasat dönemi, bitkinin olgunluk durumu ile hasat yeri belirtilmelidir.

Bitkisel droglar içerisinde yer almakta olan, belirli bir terapötik aktiviteye sahip olduğu bilinen belirteç bileşik veya bileşikler, majör bileşik/bileşikler olarak adlandırılır. Bitkisel droglar bu bileşikleri minimum olarak ne kadar içermesi gerektiği veya aralığı belirtilmelidir. Bazı durumlarda drogların tüm kısımları veya kesilmiş belirli kısımları için ayrı ayrı limitler verilmesi gerekebilmektedir.

2.3. Bitkisel drog preparatı

Bitkisel Drog Preparatı, Avrupa Farmakopesine göre tüm bitki veya bitki parçalarına aşağıdaki işlemlerin uygulanmasıyla elde edilir; • Mekanik bir işleme tabi tutulmasıyla; ufalama ya toz etme gibi.

Fiziksel bir işleme tabi tutulmasıyla; ekstraksiyon, distilasyon, sıkma, fraksiyonlama, saflaştırma, yoğunlaştırma veya fermantasyonla.

Bitkisel drog preparatları; parçalanmış veya toz edilmiş bitkisel droglar, tentürler, ekstreler, uçucu yağlar, sıkılmış usareler ve işlenmiş salgı ürünleri (eksudatlar)dır (European Pharmacopoeia, 2002)

2.4. Tıbbi bitkisel ürün

Tıbbı Bitkisel Ürün; etkin maddelerinin yalnızca bir veya daha fazla sayıda bitkisel drogun ya da bir veya daha fazla sayıda bitkisel drog preparatının oluşturduğu veya bir veya daha fazla sayıda bitkisel drog ve bitkisel drog preparatlarının kombinasyonundan oluşan ambalajlanmış şekilde ticarete sunulan tıbbi ürünler veya farmasötik preparatlardır. (Gaedcke ve Steinhoff, 2003).

Hastalıkları iyileştirmek, şiddetini hafifletmek, hastalıklardan korunmak, tedaviye yardımcı olmak veya teşhis amacıyla kullanılmaktadır (Bölük, 2007). Digitoksin ve mentol gibi bitkilerden izole edilen saf bileşiklerden hazırlanan ilaçlar, homeopatik ürünler, tıbbi bitkisel ürün sayılmazlar (Gaedcke ve Steinhoff, 2003).

2.5. Ekstre

Ekstraksiyon, bir ya da birkaç bileşiğin bulunduğu matrix içerisinden başka bir faza geçiş olayıdır. Materyalin tümü ekstraksiyon fazında çözünmez. Materyal gaz, sıvı ya da katı olabilirken, ekstraksiyon fazı ise genellikle sıvıdır ve bazen katı, süperkritik sıvı ya da nadiren gaz fazı olabilmektedir (European Pharmacopoeia, 2002).

Bitkisel ekstreler sıvı (sıvı ekstreler ya da tentürler) yarı-katı (yumuşak ekstreler) ya da katı (kuru ekstreler) kıvamda preparatlardır. Taze ya da kuru bitkisel droglardan elde edilirler (Gaedcke ve Steinhoff, 2003).

3. BİTKİSEL ORJİNLİ BAŞLANGIÇ MATERYALLERİN KALİTESİNDE İYİ TARIM VE TOPLAMA UYGULAMALARINDA (GACP) DİKKAT EDİLECEKLER

Tıbbi bitki/bitkisel drogların kalitesinin uygun ve tutarlı olduğundan emin olabilmek için bitkisel kaynaklı başlangıç materyalleri için iyi tarım ve toplama uygulamalarının (GACP) oluşturulması gerekmektedir. İyi Üretim Uygulamaları (GMP) konsepti, aynı zamanda tıbbi bitki ve bitkisel droglara; üretim, ürün geliştirme, paketleme ve aktif ilaç hammaddelerinin (APIs) saklanması aşamalarında da uygulanmalıdır (EMA/HMPC, 2006).

Sağlık Bakanlığı onaylı bitkisel ilaç geliştirme söz konusu olduğunda tıbbi bitki veya bitkisel drogların üretimi ve işlenmesi, aktif ilaç hammaddesi (API) olarak kabul edilen tıbbi bitki veya bitkisel drogların kalitesi bitkisel ilacın kalitesini doğrudan etkilemektedir.

Doğadan toplanmış tıbbi bitkilerin veya bitkisel drogların ve onlardan hazırlanan bitkisel kaynaklı başlangıç materyallerinin tekrarlanabilir kaliteye sahip olmaları amacıyla yetiştirilmeleri, toplanmaları ve işlenebilmeleri için uygun bir kalite güvence sistemi oluşturulması gerekmektedir.

İyi tarım ve toplama uygulamalarına ilişkin aşağıda yer almakta olan kurallar, uygun bir kalite güvence sisteminin kurulması için bir temel olarak kullanılmalıdır. Tıbbi amaçlarla kullanılan tıbbi bitkilerin ve bitkisel drogların yetiştirilmesini, toplanmasını ve onların ana üretim işlemlerine özel ilgi gösterilmesi gerekmektedir. Kaliteyi sağlamak için gerekli olan kritik üretim adımlarının belirlenmesiyle birlikte tıbbi bitkilerin/bitkisel drogların üretimi ve işlenmesi için ek standartlar sağlanarak ihtiyaç duyulan düzenlemeler yapılmalıdır.

Temel amaç, tıbbi bitkiler ve bitkisel droglar için uygun kalite standardının kurulmasıyla birlikte tüketiciye güven sağlamaktır. Tıbbi bitkiler ve bitkisel droglar özellikle:

• Mikrobiyolojik yükün minimuma indirilmesi için hijyenik olarak üretilmelidir.

Toplanma, ekim, işleme ve saklama süreçlerinde zarar görmemeleri için çok dikkatli olunmalıdır.

Tıbbi bitkiler ve bitkisel droglar ile onlardan üretilen preparatlar, üretim sürecinde mikrobiyolojik ve diğer kirletici maddelere karşı önemli ölçüde açıktır. Üreticiler için kirlenmeyi minimuma indirmeyi amaçlayan öneriler sunmaktadır.

Tıbbi bitki/bitkisel drog üreticileri, işleyicileri ve satıcıları bu hususlara uymalı, ilgili tüm faaliyetleri seri dokümantasyonunda belgelendirmeli ve aksi gerekçelendirilmedikçe ortaklarından da aynısını yapmalarını talep etmelidir.

Ürün yetiştiricileri ile tıbbi bitkiler ve bitkisel drogların toplayıcıları mevcut vahşi yaşam habitatlarına zarar vermeyeceğini temin etmeli ve bu çerçevede, CITES’a (Convention on International Trade in Endangered species of Wild Fauna and Flora) bağlı olmalıdır (EMA/HMPC, 2006).

3.1. Kalite güvencesi

Tıbbi bitki/bitkisel drogların üreticileri ve alıcıları arasında etken madde içeriği, makroskopik ve koku özellikleri, mikrobiyal kontaminasyon için sınır değerleri, kimyasal kalıntılar ve ağır metaller vb. kaliteye ilişkin anlaşmalar tanınmış bölgesel ve/veya ulusal spesifikasyonlara dayanmalı ve yazılı olarak belirtilmelidir (EMA/HMPC, 2006).

3.2. Personel ve eğitim

Tüm birincil işleme prosedürleri, gıda hijyeni ile ilgili bölgesel ve/veya ulusal yönergelere tam olarak uymalı ve tıbbi bitkilerin/bitkisel drogların işlenmesiyle görevlendirilen personelin yüksek derecede kişisel hijyene sahip olmalı (tarlada çalışan personel dahil) ve hijyen sorumlulukları konusunda yeterli eğitimi almış olmalıdır. Yetiştirme ve işleme sürecine dahil olan tüm personelin refahı sağlanmalıdır.

Personel, uygun koruyucu giysiler vasıtasıyla toksik veya potansiyel olarak alerjik tıbbi bitkiler/bitkisel droglarla temastan korunmalıdır. İshal de dahil olmak üzere gıda yoluyla bulaşabileceği bilinen bulaşıcı hastalıklardan muzdarip veya bu tür hastalıkların bulaştırıcısı olan kişiler, bölgesel ve/veya ulusal düzenlemelere göre tıbbi bitkiler/bitkisel droglarla temas halinde oldukları alanlardan uzaklaştırılmalıdır.

Açık yaraları, iltihapları ve cilt enfeksiyonları olan kişiler, bitki işlemenin yapıldığı alanlardan uzaklaştırılmalı veya tamamen iyileşene kadar uygun koruyucu giysi/eldiven giymelidir. Personel, botanik bilgileri gerektiren görevleri gerçekleştirmeden önce yeterli botanik eğitimi almalıdır.

Toplayıcılar, toplamak zorunda oldukları bitki hakkında yeterli bilgiye sahip olmalıdır. Buna bitkiyi tanımlayabilme, bitkinin özelliklerini ve habitat gereksinimlerini bilme dahildir. Toplayıcılar, halk sağlığı için herhangi bir riskten kaçınmak adına toplanan türler ile botanik olarak ilişkili ve/veya morfolojik olarak benzer türler arasında ayrım yapabilmelidir. Toplayıcılar, mümkün olan en iyi kaliteyi garanti etmek için en iyi hasat zamanı, en iyi hasat tekniği ve birincil işlemenin önemi hakkında yeterli bilgiye sahip olmalıdır.

Toplayıcılar yeterli bilgiye sahip değilse yerel bir danışman eğitim, denetim ve belgelendirmeyi garanti etmelidir. Tıbbi bitki/bitkisel madde ile uğraşan tüm personelin ve bitkinin yetiştirilmesiyle uğraşan herkesin, herbisit ve pestisitlerin uygun kullanımı da dahil olmak üzere yetiştirme teknikleri konusunda eğitilmesi tavsiye edilir.

Tıbbi bitki/bitkisel madde toplayıcıları, çevrenin ve bitki türlerinin korunması ile ilgili tüm konularda bilgilendirilmelidir. Bu, korunan türlerle ilgili mevzuatlara ilişkin bilgileri de içermelidir (EMA/HMPC, 2006).

3.3. Bina ve tesisler

Hasat edilen tıbbi bitkilerin/bitkisel maddelerin işlenmesinde kullanılan binalar temiz olmalı, ayrıca iyice havalandırılmalı ve asla hayvancılık için kullanılmamalıdır. Binalar; hasat edilen tıbbi bitkiler/bitkisel maddeler için kuşlara, böceklere, kemirgenlere ve evcil hayvanlara karşı yeterli korumayı sağlamalıdır. Tüm depolama ve işleme alanlarında, yemler ve elektrikli böcek öldürme makineleri gibi uygun haşere kontrol önlemleri, profesyonel olarak kalifiye personel veya yükleniciler tarafından çalıştırılmalı ve bakımları yapılmalıdır.

Paketlenmiş tıbbi bitki/bitkisel maddenin aşağıdaki durumlarda saklanması önerilir:

Beton veya benzeri kolay temizlenebilir zeminlere sahip binalarda,

Paletler üzerinde,

Duvardan yeterli bir mesafe ile,

Çapraz kontaminasyonu önlemek için diğer bitkisel maddelerden iyi ayrılmış.

  Organik ürünler ayrı depolanmalıdır.

Bölgesel ve/veya ulusal mevzuatlara göre, bitki işlemenin gerçekleştirildiği binalarda soyunma odalarının yanı sıra el yıkama imkanlarını da içeren tuvaletler bulunmalıdır (EMA/HMPC, 2006).

3.4. Ekipman

Bitki yetiştirme ve işlemede kullanılan ekipman iyi bir çalışma düzeni sağlamak için temiz olmalı, düzenli olarak bakımı yapılmalı, yağlanmalı ve uygun olduğunda kolayca erişilebilir olacak şekilde monte edilmelidir. Ayrıca gübre ve ilaçlamada kullanılan makineler düzenli olarak kalibre edilmelidir.

Hasat edilen tıbbi bitki/bitkisel droglarla doğrudan temas halinde olan makine parçaları, kalıntıların sonradan çapraz kontaminasyona yol açmamasını sağlamak için kullanımdan sonra temizlenmelidir. Tıbbi bitkilerin/bitkisel drogların kimyasallar ve istenmeyen diğer maddelerle çapraz bulaşmasını önlemek için ekipman uygun malzemelerden yapılmalıdır (EMA/HMPC, 2006).

3.5. Belgelendirme

Ürünün kalitesini etkileyebilecek tüm süreç ve prosedürler belgelendirilmelidir. Büyüme döneminde tıbbi bitkinin/bitkisel drogun kimyasal bileşimini etkileyebilecek olağanüstü durumlar -özellikle hasat döneminde aşırı hava koşulları ve bitki zararlıları- belgelenmelidir.

Kültüre alınmış tıbbi bitkiler/bitkisel droglar için, ekim yeri de dahil olmak üzere tüm işleme aşamaları belgelenmelidir. Daha önceki mahsulleri ve kullanılan bitki koruma ürünlerini gösteren tarla kayıtları tüm yetiştiriciler tarafından muhafaza edilmelidir.

Kültüre alınan tıbbi bitkiler/bitkisel droglar için tür, miktar ve hasat tarihinin yanı sıra üretim sırasında kullanılan gübre, pestisit, herbisit ve büyüme destekleyici gibi kimyasallar ve diğer maddelerin belgelenmesi esastır. Fümigasyon (buharla dezenfeksiyon) ajanlarının uygulanması belgelenmelidir. Toplama alanının coğrafi konumu ve hasat dönemi mümkün olduğunca kesin olarak açıklanmalıdır.

Tıbbi bitki materyallerinin partileri, kaynaklarına kadar açık ve hatasız bir şekilde izlenebilir olmalıdır. Bu nedenle uygun etiketleme ve seri ataması mümkün olduğunca erken yapılmalıdır. Toplanan ve yetiştirilen tıbbi bitki/bitkisel madde materyali farklı seri numaraları taşımalıdır.

Farklı coğrafi bölgelerden gelen partiler ancak karışımın homojen olacağı garanti ediliyorsa karıştırılmalıdır. Bu tür süreçler iyi belgelenmelidir. Üretici veya toplayıcı ile alıcı arasındaki tüm anlaşmalar (üretim yönergeleri, sözleşmeler vb.) yazılı olarak yapılmalıdır.

Yetiştirme, hasat ve üretimin bu anlaşmalara uygun olarak yapıldığı belgelenmelidir. Belgelerde yer alan asgari bilgiler coğrafi konumu, menşe ülkesini ve sorumlu üreticiyi kapsamalıdır. Denetimlerin sonuçları en az 10 yıl süreyle saklanacak bir denetim raporunda (tüm belgelerin kopyaları, denetim raporları, analiz raporları) belgelenmelidir (EMA/HMPC, 2006).

3.6. Tohumlar ve çoğaltma malzemeleri

Tohumlar cins, tür, çeşit/çeşit/kemotip ve menşe açısından doğru bir şekilde tanımlanmış bitkilerden gelmeli ve izlenebilir olmalıdır. Aynısı vejetatif olarak çoğaltılan tıbbi bitkiler için de geçerlidir. Organik üretimde kullanılan tohumlar ve/veya vejetatif olarak çoğaltılan tıbbi bitkiler organik olarak sertifikalandırılmalıdır.

Sağlıklı bitki büyümesini garanti etmek için başlangıç materyali, zararlılardan ve hastalıklardan mümkün olduğunca arınmış olmalıdır. Mümkün olduğunda, hastalığa doğal olarak dirençli veya toleranslı türlerin kullanımı tercih edilmelidir.

Tüm üretim süreci boyunca farklı türlerin, varyetelerin veya farklı bitki kısımlarının varlığı kontrol edilmeli ve bu tür tağşişlerden kaçınılmalıdır. Genetiği değiştirilmiş tıbbi bitkilerin veya tohumların kullanımı bölgesel ve/veya ulusal mevzuata uygun olmalıdır (EMA/HMPC, 2006).

3.7. Yetiştirme

Geleneksel veya organik yetiştirme yöntemlerinin kullanılmasına bağlı olarak farklı standart operasyon prosedürleri kabul edilebilir. Ancak, herhangi bir çevresel etkiden kaçınmak için özen gösterilmelidir. Mahsullerin uygun rotasyonu da dahil olmak üzere her adımda iyi mahsul yetiştirme ilkeleri izlenmelidir (EMA/HMPC, 2006).

3.7.1. Toprak ve gübreleme

Atıklar, ağır metaller, kalıntılar, bitki koruma ürünleri veya diğer kimyasallar ile kirlenmiş topraklarda tıbbi bitkiler yetiştirilmemelidir. Mahsulün büyümesinde veya korunmasında kullanılan herhangi bir kimyasal minimumda tutulmalıdır. Uygulanan gübre tamamen kompostlanmalı ve insan dışkısı içermemelidir.

Diğer tüm gübreleme maddeleri, dikkatli bir şekilde ve belirli türlerin ihtiyaçlarına göre uygulanmalıdır. Gübreler, sızıntıyı en aza indirecek şekilde uygulanmalıdır (EMA/HMPC, 2006).

3.7.2. Sulama

Sulama, tıbbi bitkinin ihtiyacına göre kontrol edilmeli ve yapılmalıdır. Sulamada kullanılan su bölgesel/ulusal kalite standartlarına uygun olmalıdır (EMA/HMPC, 2006).

3.7.3. Ekinlerin bakımı ve ürünlerin korunması

Ürünün yetiştirildiği tarlanın sürülmesi, ürünün yetiştirilmesi ve gereksinimlerine göre uygulanmalıdır. Pestisit ve herbisit uygulamalarından mümkün olduğunca kaçınılmalıdır. Gereken durumlarda ise onaylı bitki koruyucu ürünler, üretici ve yetkili makamların tavsiyeleri doğrultusunda minimum etkin düzeyde olacak şekilde uygulanmalıdır.

Uygulama sadece onaylı ekipman kullanan kalifiye personel tarafından yapılmalıdır. Bu tür bir işlem ile hasat zamanı arasındaki minimum aralık, alıcı tarafından belirlenmelidir ve bitki koruyucu ürününün üreticisinin önerileriyle tutarlı olmalıdır. Avrupa Farmakopesi, Avrupa Direktifleri, Kodeks Alimentarius vb. bölgesel ve/veya ulusal düzenlemelerde yer alan maksimum kalıntı limitlerine uyulmalıdır (EMA/HMPC, 2006).

3.8. Toplama

Toplanan tıbbi bitkileri/bitkisel maddeleri belirleyip doğrulamak ve toplayıcıları denetlemek üzere kişiler görevlendirilmelidir. Toplama, mevcut bölgesel ve ulusal ve/veya ulusal tür koruma mevzuatına uygun olarak gerçekleştirilmelidir.

Toplama yöntemleri, hasat edilen tıbbi bitkinin/bitkisel maddenin rejenerasyonu için optimum koşulları sağlayan büyüme ortamına zarar vermemelidir. Nesli tükenmekte olan türler listesindeki (CITES, Nesli Tehlike Altında Olan Yabani Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslararası Ticaretine İlişkin Sözleşme) tıbbi bitkiler/bitkisel maddeler ilgili yetkili makam izin vermedikçe toplanmamalıdır (EMA/HMPC, 2006).

3.9. Hasat

Tıbbi bitkiler/bitkisel maddeler, önerilen kullanım için mümkün olan en iyi kalitede olduklarında hasat edilmelidir. Hasarlı bitkiler veya bitki parçaları, ilgili olduğu durumlarda, belirli bir farmakope monografına göre hariç tutulmalı veya sınırlandırılmalıdır. Tıbbi bitkiler/bitkisel maddeler, ıslak toprak, çiy, yağmur veya olağanüstü yüksek hava neminden kaçınarak mümkün olan en iyi koşullarda hasat edilmelidir. Hasat ıslak koşullarda gerçekleşirse, artan nem seviyelerinin tıbbi bitki/bitkisel madde üzerindeki olası olumsuz etkilerine karşı önlem alınmalıdır.

Kesme cihazları veya biçerdöverler, toprak parçacıklarından kaynaklanan kirlenme minimuma indirilecek şekilde ayarlanmalıdır. Hasat edilen şifalı bitki/bitkisel madde toprakla doğrudan temas etmemelidir. Derhal toplanmalı ve kuru, temiz koşullarda taşınmalıdır. Hasat sırasında, hasat edilen tıbbi bitkiler/bitkisel maddeler ile zehirli yabani otların karışmamasına özen gösterilmelidir. Alınan tüm haşere kontrol önlemleri belgelenmelidir (EMA/HMPC, 2006).

3.10. Ambalajlama

Ürünü korumak ve haşere saldırısı riskini azaltmak için erken paketleme tavsiye edilir. Proses içi kontroller tarafından izlenen işlemeyi takiben ürün temiz, kuru, tercihen yeni çuvallar, torbalar veya kutular içinde paketlenmelidir. Etiket açık, kalıcı olarak sabitlenmiş ve toksik olmayan malzemeden yapılmış olmalıdır.

Bilgiler, bölgesel ve/veya ulusal etiketleme yönetmeliklerine uygun olmalıdır. Yeniden kullanılabilir ambalaj malzemeleri kullanımdan önce iyice temizlenmeli ve uygun şekilde kurutulmalıdır. Torbaların yeniden kullanılmasıyla kontaminasyon oluşmamalıdır. Ambalaj malzemeleri temiz, kuru, haşere içermeyen, çiftlik hayvanları ve evcil hayvanların erişemeyeceği bir yerde saklanmalıdır. Özellikle fiber torbalarda, ambalaj malzemelerinin kullanılmasıyla üründe herhangi bir kontaminasyon oluşmaması garanti edilmelidir (EMA/HMPC, 2006).

3.11. Depolama ve dağıtım

Paketlenmiş kurutulmuş tıbbi bitkiler/uçucu yağlar dahil bitkisel maddeler, kuru, iyi havalandırılmış, günlük sıcaklık dalgalanmalarının sınırlı olduğu ve iyi havalandırmanın sağlandığı bir binada saklanmalıdır. Taze ürünler 1°C ile 5°C arasında, donmuş ürünler ise 18°C’nin altında (veya uzun süreli depolama için -20°C’nin altında) saklanmalıdır.

Yığınsal taşıma durumunda, kuru koşulların sağlanması önemlidir. Ayrıca küf oluşumu veya fermantasyon riskini azaltmak için havalandırmalı konteynerlerin kullanılması tavsiye edilir. Bunun yerine, yeterince havalandırılmış taşıma araçlarının veya diğer havalandırılmış imkanlar da kullanılabilir. Uçucu yağ taşımacılığı ilgili mevzuatlara uygun olmalıdır. Ulaşımla ilgili bölgesel ve/veya ulusal mevzuatlara uyulmalıdır.

Haşere saldırısına karşı fümigasyon (buharla dezenfeksiyon) sadece gerekli olduğu durumlarda yapılmalı ve yalnızca lisanslı personel tarafından gerçekleştirilmelidir. Sadece kayıtlı kimyasallar kullanılmalıdır. Haşere saldırısına karşı herhangi bir fümigasyon, belgelerde bildirilmelidir.

Depoların fümigasyonu için sadece bölgesel ve/veya ulusal yönetmeliklerin izin verdiği maddeler kullanılmalıdır. Haşere kontrolü için donmuş depolama veya doymuş buhar kullanıldığında, işlemden sonra malzemenin nemi kontrol edilmelidir (EMA/HMPC, 2006).

4. BİTKİSEL DROGLARIN SATIŞ ÖNCESİ KALİTE KRİTERLERİ

Bitkisel ürünler, günümüzde tüm dünyada oldukça popüler hale gelmiştir. Kullanımlarının bu denli artması, güvenlik konusunu önemli hale getirmektedir. Bitkisel ürün kullanımına bağlı oluşan yan etkilerin büyük bir kısmı kullanılan bitkisel hammaddenin veya bitmiş ürünün kalitesiz olmasına bağlanmaktadır.

Bitkisel ürünlerin kalitelerinin oluşturulmasında görülen sorunlar bitkiye bağlı olan iç kaynaklı sorunlar ve bitkiye bağlı olmayan dış kaynaklı sorunlar olmak üzere iki gruba ayrılmaktadır. Kontaminasyon (toksik metaller, pestisit kalıntıları ve mikroorganizmalar), tağşiş ve bitkiyi yanlış tanımlama bitkisel ürünlerde görülen bitkiye bağlı olmayan dış kaynaklı sorunlar arasında yer alırken, bitkisel hammaddelerin karmaşık kimyasal yapıya sahip olmaları ve homojen bir yapıda görülmemeleri ise bitkiye bağlı olan iç kaynaklı sorunlar arasında yer almaktadır.

İyi Tarım ve Toplama Uygulamaları (GACP) ve İyi Üretim Uygulamalarının (GMP) titizlikle uygulanması ile oluşabilecek dış kaynaklı sorunların önüne geçilebilirken, analitik ve farmasötik yöntemler ile de iç kaynaklı sorunlar çözülebilir hale gelmiştir (Zhang ve ark., 2012).

4.1. Bitkiye bağlı iç kaynaklı kalite sorunları

Tıbbi bitkisel ürünlerin üretimi için olan başlangıç materyalleri bitkisel droglardır. Her bir bitkisel drog için kapsamlı spesifikasyonlar geliştirilmelidir. Tıbbi bitkisel ürünlerin aktif maddesi olarak uçucu yağ veya sabit yağının kullanıldığı durumda, eğer tasdik edilmemişse bitkisel drog için bir spesifikasyon gerekmektedir. Bu spesifikasyon en güncel bilimsel verilere dayanmalı ve Avrupa Farmakope monograflarıyla aynı doğrultuda oluşturulmalıdır.

Aşağıdaki testler ve kabul edilmiş kriterler bitkiye bağlı iç kaynaklı kalite sorunlarını meydana getirmektedir ve oluşturulacak spesifikasyon bunları belirtmelidir.

4.1.1. Tanımlama

Botanik kaynaklarının niteliksel ifadelendirilmesi; kullanılan bitki parçası ve bunların kullanım hali (küçültme, toz etme, kuru, taze). Ayrıca, bitkisel drogların hangi koşullar altında elde edildiği ve coğrafi kaynaklarının bilinmesi önemlidir.

4.1.2. Karakterler

Organoleptik özellikler hakkındaki niteliksel ifadeler olup, bunlar; karakteristik ve bitkisel drogların makroskopik ve mikroskopik botanik karakterleridir.

4.1.3. Teşhis

Teşhis testleri, optimal bir şekilde, mevcut olmasının muhtemel olduğu durumlarda, ilgili özellikler arasında ayrım yapabilmelidir. Teşhis testleri bitkisel droglar için özel olmalıdır ve genellikle aşağıdakilerden makroskobik karakterler, mikroskobik karakterler, kromotografik prosedürler, kimyasal reaksiyonlardan üç veya daha fazlasının birleşmesinden oluşur.

4.1.4. Testler

Yabancı madde

Kül miktarı tayini

Hidroklorik asit içinde kül miktarı (Bu test tüm bitkisel droglara uygulanamayıp, başvuru sahipleri tarafından istenmesi gerekir.)

Suda çözünürlük (Bu test tüm bitkisel droglara uygulanamayıp, başvuru sahipleri tarafından istenmesi gerekir.)

Ekstre edilebilir madde (Bu test tüm bitkisel droglara uygulanamayıp, başvuru sahipleri tarafından istenmesi gerekir.)

Partikül büyüklüğü (Bitkisel çaylar veya tıbbi bitkisel ürünlerinde kullanılması amaçlanan bazı bitkisel maddeler için partikül büyüklüğünün; çözünme derecesi, biyoyararlanım, ve/veya stabilitesi üzerinde oldukça önemli etkisi vardır. Bu gibi durumlarda, partikül büyüklüğü dağılımı için yapılan testler için uygun prosedürler kullanılmalı ve kabul edilmiş kriterler sağlanmalıdır. Ayrıca, partikül büyüklüğü katı dozaj formun parçalama zamanını etkileyebilmektedir.)

Su içeriği (Eğer bitkisel drog hidroskopik olarak biliniyorsa bu test önemlidir. Farmakopede olmayan bitkisel droglar için nem tutmanın etkisi, kabul kriterlerinde ispatlanmalıdır. Kurutma kaybı metodu yeterli olabilir).

4.1.5. Miktar tayini

Bilinen terapötik etkili bileşenlerden veya aktif belirleyicilerden oluşan bitkisel drogların içeriklerinin analizi için detaylı analitik prosedürler gerekmektedir. Eğer mümkünse, spesifik stabilite gösteren metotlar bitkisel drogun içeriğinin belirlenmesi için dahil edilmelidir. Nonspesifik analizlerin gerektiği durumlarda eğer gerekliyse destekleyici analitik prosedürlerin kullanılması mümkündür.

Bitkisel drogun bileşenlerinin, terapötik aktiviteden sorumlu olması halinde, analitik belirleyicilerin ve diğer ispat edilmiş belirleyicilerin bilinen analizleri gerekmektedir. Örneğin; belirleyici için Avrupa Farmakopesinde ilgili monograflardaki analizlere başvurmak en uygun yoldur.

4.2. Bitkiye bağlı olmayan dış kaynaklı kalite sorunları

Dış kaynaklı kalite sorunları temel olarak kontaminasyon, tağşiş ve yanlış tanımlama olarak gruplandırılmaktadır. Bu sorunların görüldüğü bitkisel ürünlerin kullanılmasıyla kullanıcılara ciddi zararlar verilebilmektedir (Zhang ve ark., 2012).

4.2.1. Kontaminasyon

Bitkisel drog ve ürünlerde görülen en yaygın kontaminantlar arasında; ağır metaller, pestisitler, mikroorganizmalar ve mikotoksinler yer almaktadır. Bu durum tüm dünyada oldukça yaygın olmakla beraber Asya’da özellikle de Çin ve Hindistan’da, bitkisel ürünlerin en büyük üreticilerinin ve tüketicilerinin yaygın olarak bulunduğu ülkelerde görülmektedirler.

4.2.2. Ağır Metaller

Ağır metaller; metalik özellik gösteren, göreceli olarak yüksek yoğunluğa sahip (yoğunluğu 5 g/cm3 ten daha yüksek), düşük derişimlerde bile toksik etki gösterebilen elementlerdir. Ağır metaller başta besinler olmak üzere su veya solunum yollarıyla vücuda alınarak “metal yükü” oluşumuna neden olmaktadırlar.

Metal yükü ile canlılarınbünyesinde yoğunlaşarak birçok kronik ve dejeneratif hastalığa neden olmaktadırlar (Anyanwu ve ark., 2018). Bitkisel drog ve ürünlerde en sık görülen 3 toksik metal cıva, arsenik ve kurşundur. Bunun yanı sıra kadmiyum ve bakır gibi toksik metaller de görülebilmektedir (Gasser ve ark., 2009).

Avrupa Farmakopesinde, bitkisel hammadde ve ürünlerde ağır metal analizi yapmak için gerekli olan yöntem yer almaktadır. Bu yöntem; kurşun, kadmiyum ve cıva gibi metallerin yanı sıra arsenik, bakır, demir, nikel ve çinkoyu da kapsamaktadır. Monograf arsenik (90 mg/kg), kur��un (5 mg/kg), kadmiyum (4 mg/kg) ve cıva (0,1 mg/kg) için belirli limit değerlerini içermektedir (European Pharmacopoeia, 2007). Aynı zamanda, belirli ağır metaller için farklı otoriteler tarafından da oluşturulmuş limit değerler bulunmaktadır. Aşağıda yer almakta olan tabloda bu ağır metallere ve limit değerlerine yer verilmiştir.

Kurşun, kadmiyum ve cıva metalleri için belirli otoriteler tarafından oluşturulmuş limit değerleri.

Referans Kurşun (mg/kg) Kadmiyum (mg/kg) Cıva (mg/kg) Schilcher and Peters (1990) 10 0.5 German Ministry of Health (1991) 5 0.2 0.1 Kabelitz (1998) 10 0.5 DSÖ (1999) 10 0.4 Ph. Eur. monograph Kelp (2007) 5 4 0.1 DSÖ (2007) 10 0.3 Regulation (EC) 396/2005 (2008) 0.020 Regulation (EC) 1881/2006 (2008) 3.0 1.0 0.10

4.2.3. Pestisitler

Pestisitler, böcekler, kemirgenler, mantarlar veya istenmeyen bitkiler (yabani otlar) dahil olmak üzere zararlıları öldürmek için kullanılan kimyasal bileşiklerdir (DSÖ, 2020). Ürünün güvenliğini garanti altına almak amacıyla, tıbbi amaçlı veya gıda olarak tüketilen bitkilerde pestisit kalıntılarına ilişkin limitler farklı yasal çerçeveler içerisinde belirlenmiştir. GACP’ye göre analitik testler gereklidir (EMA/HMPC, 2006). Üreticiler başvururken sunulan dosyada bu testlerin özelliklerini belgelemek zorundadır.

Bitkisel veya homeopatik tıbbi ürünlerin üretimi için kullanılan bitkisel hammaddelerde pestisitlerin potansiyel oluşumu hakkında bilgi, ayrıca ürünün bireysel risk değerlendirmesinde test kapsamını tanımlamak için önemli bir ön koşuldur. Pestisitler ve onların metabolitleri/ bozunma ürünleri bitkisel ürünler için önemli bir kontaminasyon kaynağıdır, bu sebeple de Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ve diğer kuruluşların, bitkisel materyallerdeki pestisit kalıntılarını sınırlandırmak için belirlemiş oldukları belirli limit değerler bulunmaktadır.

Avrupa Birliği tarafından oluşturulan yönetmelik ile birlikte, bitkisel ürünlerde pestisitlerin kullanımına ve pestisit kalıntıları bulunmasına ilişkin kuralları tanımlayan kapsamlı yasal bir çerçeve oluşturulmuştur. “Maksimum kalıntı seviyeleri (MRL-Maximum Residue Level)” olarak adlandırılan limit değerler, 378 gıda ürünü/gıda grubunu kapsayan 1.300’den fazla pestisit için belirlenmiştir. MRL mevzuatında açıkça belirtilmeyen pestisitlerin ise yaklaşık 690’ında varsayılan MRL değeri 0,01 mg/kg’dır. 396/2005 sayılı tüzük, üye devletlere, piyasaya arz edilen gıdaların yasal sınırlara uygun olmasını sağlamak amacıyla kontroller yapma yükümlülüğü getirmiştir (EFSA, 2021).

Organoklorlu pestisitler (OCP’ler), benzen heksaklorürler (BHC), dikloro-difenil-trikloroetan (DDT) ve pentakloronitrobenzen (PCNB) en yaygın görülen bitkisel pestisitler arasındadır. Organoklorlu pestisitler (OCP’ler), sağlık üzerindeki olumsuz etkileri dolayısıyla birçok ülkede 30 yıldan beri yasaklanmış haldedir ancak günümüzde maalesef, OCP’ler tarafından kirlenen toprak hala çevreyi olumsuz yönde etkilemektedir. Çünkü, bu bileşikler yavaş bozunduklarından, çevrede (toprakta) kalıp besin zincirinde birikebilmektedirler.

Organofosfor ve karbamat bileşikleri gibi diğer pestisitler ise daha hızlı bozunduklarından bitkisel ilaçlarda daha az oranda görülmektedirler. Pestisitlerin yüksek dozlarda veya hasat zamanına yakın dönemde kullanılmaları da kontaminasyon oluşumuna sebebiyet vermektedir. Bunun yanı sıra bitkinin depolanması sırasında pestisitlerin kullanılması da kontaminasyon oluşumuna yol açan diğer durumlardandır.

4.2.4. Mikroorganizmalar ve Mikotoksinler

Mikroorganizmalarla oluşan kontaminasyon bitkisel ürünlerde görülen yaygın bir sorundur. Yapılan araştırmalarla bitkisel materyaller üzerinde en çok Enterobacter, Enterococcus, Shigella ve Streptococcus cinslerine ait patojenik organizmaların ürediği gösterilmiştir (de Sousa Lima ve ark., 2020). Aşağıda yer almakta olan tabloda, farklı otoritelere göre çeşitli mikroorganizmalar ve onların bitkisel hammadde ve bitkisel ürünlerde bulunabilecekleri limit değerlere yer verilmiştir.

Bitkisel ürünler için önerilen mikrobiyal limitler (CFU/g cinsinden değerler).

Amerikan Farmakopesi Avrupa Farmakopesi Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Kurutulmuş veya Kuru toz ekstreleri, sıvı ekstreleri, tentürleri ve İnfüzyon ve dekoksiyon Kurutulmuş veya Bitkisel tıbbi ürün Bitkisel ham maddeler Ön işleme tabi tutulmuş (örn. kaynatma ile Dahilen kullanılacak bitkisel ürünler Aerobik bakteriler 105 104 102 107 105 * 107 105 Küf ve mantar 103 102 101 105 104 105 104 103 Enterobacter ve diğer gram negatif bakteriler 103 * * * 103 * 104 103 E.coli Bulunmamalı 103 Bulunmamal ı 104 102 101 Salmonella Bulunmamalı * Bulunmamal ı * Bulunmamalı

Bitkisel hammaddelerde en yaygın olarak görülen mikotoksinler arasında ise fusarial toksinler, aflatoksinler, okratoksin, sitreoviridin ve penisilik asit bulunmaktadır. Bunlar arasında da en yaygını ve nispeten daha zehirli olanı ise aflatoksinlerdir. Brezilya pazarında bulunan tıbbi bitki droglarının ve bitkisel ürünlerin araştırıldığı bir çalışmada incelenen örneklerin %50’sinden fazlasının Amerikan Farmakopesi tarafından belirlenen mikrobiyal sayım sınırlarını aştığını göstermiştir.

Aynı zamanda yapılan diğer bilimsel araştırmalarla da Hindistan, Güney Afrika, Malezya, Endonezya ve Çin’den gelen bitkisel ham maddelerin bileşiminde mantar ve mikotoksinler yoluyla oluşmuş kontaminasyon tespit edilmiştir. Avrupa Farmakopesi limit olarak droglarda aflotoksin B1’in maksimum miktarını 2μg/kg; aflotoksin B1, B2, G1 ve G2’nin toplam miktarını ise maksimum 4 μg/kg olarak belirlemiştir (EU Commission, 2010).

Okratoksin limitleri farklı ülke otoritelerinde kullanılan droglara göre farklı olarak belirlenmiştir. Örneğin, küçük Hindistan cevizi, zencefil, zerdeçal, karabiber, meyan kökü ve ekstreleri için 15 μg/kg ile 80 μg/kg arasında değişmektedir. Bu limitler için ülkelerin kendi standartlarına bakılması gerekmektedir (Zhang ve ark., 2018).

Bitkisel ilaçların mikrobiyal kontaminasyonu, üretim ve pazarlamanın herhangi bir aşamasında meydana gelebilmektedir. Depolama ve işleme koşulları, nihai bitkisel ürünün kalitesini önemli ölçüde belirler. Bu sorunlar özellikle de tropikal ve subtropikal bölgelerde daha yaygındır, çünkü yüksek sıcaklık ve yüksek nem miktarı mantar büyümesine ve toksin üretimine daha elverişli bir ortam oluşmasına yol açmaktadır.

4.2.5. Pirolizidin Alkaloitleri

Pirolizidin alkaloidleri (PA), doğal olarak bitkiler tarafından otçullara karşı bir savunma mekanizması olarak üretilen ve temel olarak pirolizidin kimyasal yapısında olan alkaloidlerdir. 6.000’den fazla bitkide 660’tan fazla PA tanımlanmıştır ve bunların yaklaşık yarısı hepatotoksisite göstermektedir.

Pirolizidin alkaloitleri karaciğerde belli bir doz değeri aşıldığında ciddi hasarlara neden olabilen, karsinojenik (kanser yapıcı) ve genotoksik (genetik malzemede hasar oluşturucu) etkilere sahip kimyasal maddelerdir. Pirolizidin alkaloitlerini içeren bitkiler besin olarak tüketilen bitkilerle aynı ortamda bulunabildikleri için gıda maddesi olarak tüketilecek bitkilerin dikkatle toplanması ya da hasat edilmesi önemlidir.

İnsanlar için doğrudan risk oluşturan gıdalar ise bitki çayları, bazı baharatlar, bal ve polen gibi çiçekli bitkilerden elde edilen arıcılık ürünleridir. Tüm farklı gıda ürünlerinde aynı anda yüksek kontaminasyon seviyelerinin varlığı göz önüne alındığında akut maruziyet günde 1 ila 300 ng/kg vücut ağırlığı arasında ve daha genç yaş sınıflarındaki (bebeklerergenler) ortalama tüketiciler için günde 6 ila 170 ng/kg vücut ağırlığı arasında değişmektedir. Gıda takviyelerinin tüketimiyle ilgili PA’lara akut veya kısa süreli maruz kalmanın, takviye türüne bağlı olarak önemli ölçüde değişiklik gösterdiği tahmin edilmektedir.

İnfüzyonu takiben tüketilecek olan PA üreten bitki özlerinin tüketimi, günde 890 ng/kg vücut ağırlığına kadar yüksek maruziyet seviyelerine yol açmıştır. PA üreten bitkilere dayalı bir tablet/kapsülün yutulması, günde yaklaşık 12 veya 26 mcg/kg vücut ağırlığı akut/kısa süreli maruziyet seviyeleri tahminlerine karşılık gelmektedir. Polen bazlı takviyelerin tüketimi yoluyla akut/kısa süreli maruziyet, günde 3-44 ng/kg vücut ağırlığı aralığında çok daha düşük maruziyet tahminleri göstermiştir (EFSA Panel on Contaminants in the Food Chain, 2017).

HMPC’nin tavsiyelerine uygun olarak, bitmiş bitkisel ürünün maksimum günlük kullanım dozu 1.0 μg’dan fazla PA içermemelidir. Bu nedenle üretici, hesaplama için ürünün pozolojisini ve ayrıca bitkisel ekstrelerde drog/ekstre oranını dikkate alarak bitkisel ürünün maksimum PA içeriğini belirtmek zorundadır (EMA/HMPC, 2021).

4.2.6. Tropan Alkaloitleri

Tropan alkaloidleri (TA), Brassicaceae, Convolvulaceae, Moraceae ve Solanaceae cinslerine ait çok sayıda bitki tarafından üretilen sekonder bitki metabolitleridir. Bu türlerin bitki parçaları veya tohumları zehirlidir ve bitkilerin bulunduğu tarlada büyürlerse hasat sırasında bulaş olabilir, bunun sonucunda istenmeden gıdalara ve hayvan yemlerine girebilirler (EU Commission, 2021).

Şimdiye kadar çok sayıda bitkide 200’den fazla farklı tropan alkaloidi tanımlanmış olmasına rağmen, bunların toksikolojisine ilişkin ilgili veriler sınırlıdır. (-)-Hiyosiyamin ve (+)-hiyosiyamin’in rasematına atropin denir, (-)-hiyosiyamin ve (-)-skopolamin en çok çalışılan tropan alkaloidleri arasındadır ve enantiyomerlerinden farklı olarak, bu iki bileşik doğal olarak oluşur. Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi (European Food Safety Authority – EFSA), 2013 yılında (-)-hiyosiyamin ve (-)- skopolamin toplamı için 0,016 μg/kg vücut ağırlığı olacak şekilde maksimum akut referans dozu (grup ARfD) belirlemiştir (EFSA Panel on Contaminants in the Food Chain, 2013). Daha sonra, Official Journal of the European Union 2021 yılının ağustos ayında “Belirli gıda maddelerindeki maksimum tropan alkaloid seviyelerine ilişkin 1881/2006 Sayılı Yönetmelik (EC)” ile bu konuda limitler belirlemiştir (EU Commission, 2021). Limitler aşağıdaki tabloda belirtilmiştir.

Belirli gıda maddelerindeki maksimum tropan alkaloid seviyeleri

Gıda maddeleri Maksimum    tropan    alkaloidi    seviyesi (μg/kg) Bebekler  ve  küçük  çocuklar  için  işlenmiş darı,   sorgum,   karabuğday,   mısır   veya türevlerini   içeren   tahıl   bazlı   gıdalar   ve bebek mamaları 1,0 Atropin ve 1,0 skopolamin İşlenmemiş darı ve sorgum Toplam 5,0 atropin ve skopolamin Aşağıdakiler hariç işlenmemiş mısır; -Islak   öğütme   ile   işlenmesi   amaçlanan işlenmemiş mısır -Patlatmak için işlenmemiş mısır Toplam 15,0 atropin ve skopolamin İşlenmemiş karabuğday Toplam 10,0 atropin ve skopolamin -Patlatmalık mısır -Darı, sorgum ve mısırın nihai tüketici için piyasaya arzı -Darı,    sorgum    ve    mısırın    öğütülmüş ürünleri Toplam 5,0 atropin ve skopolamin -Nihai    tüketici    için    piyasaya    sürülen karabuğday -Karabuğdayın öğütülmüş ürünleri Toplam 10,0 atropin ve skopolamin Anason tohumlarının kuru üründen bitkisel infüzyonları  hariç,  kuru  üründen  bitkisel infüzyonlar Toplam 25,0 atropin ve skopolamin Anason tohumlarının kuru üründen bitkisel infüzyonlar Toplam 50,0 atropin ve skopolamin Sıvı üründen bitkisel infüzyonlar Toplam 0,20 atropin ve skopolamin

  4.3. Dış Kaynaklı Kalite Sorunlarının Çözümüne Yönelik Yaklaşımlar

Dış kaynaklı kalite sorunları üç yönlü açıdan ele alınabilir. Bunlar bitkisel hammaddenin yetiştirilmesi, bitkisel ürünün imalatı ve dağıtımı aşamalarıdır. İyi Tarım ve Toplama Uygulamalarının (GACP) titiz bir şekilde uygulanması, bitkisel hammaddelerin kalitesini artırmaya yönelik çok önemli bir adımdır. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), 2003 yılında tıbbi bitkiler için İyi Tarım ve Toplama Uygulamaları (GACP) hakkında kılavuzlar yayınlamıştır, bunun yanı sıra Avrupa Birliği, Çin ve Japonya gibi diğer ülkeler de bölgesel ve ulusal GACP kılavuzları geliştirmiştir. Bitkisel hammaddelerin işlenmesi ve bitkisel ürünlerin üretimi, İyi Üretim Uygulamalarına (GMP) uygun olmalıdır. Son aşama olarak da bitkisel ilaçların pazarlanması İyi Depolama Uygulamalarına (GSP) uygun olmalıdır.

Çin’de, 2004 yılından 2009 yılına kadar 63 ulusal GACP üssü (GACP’ye uygun olarak bitkisel hammaddelerin yetiştirildiği özel alanlar) sertifikalandırılmıştır. Ayrıca yaklaşık 11.000 km2’lik ekim alanına sahip 430 yerel GACP üssü bulunmaktadır. GACP’nin uygulanmasının ardından Çin’de yetiştirilen bitkisel ham maddelerin kalitesinin arttığı gözlemlenmiştir.

Bitkisel hammadde yetiştirilmesinde GACP yönergeleri uygulamalarına uyulması yasal olarak zorunlu hale getirilmelidir. Bu anlamda bitkisel ürün üretimi yapan şirketler kilit konumundadır. Ulusal yönetmeliklerin gerekliliklerine göre üretim yaparak, ürünlerinin kalitesini garanti etmelidirler (Zhang ve ark., 2012).

5. SONUÇ

Bitkisel droglar dünya genelinde, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde hem ham haliyle hem de farklı hammaddelere dönüştürülerek gıda takviye ürünlerinde, kozmetikte, veterinerlikte, ilaç endüstrisinde kullanılmaktadır. Bu sebeple bitkisel droglar küresel pazarda önemli bir ekonomi oluşturmaktadır. Tıbbi bitkilerin ve bitkisel ürünlerin güvenlik, kalite ve etkinliğinin güvencesi, ele alınması gereken önemli bir konudur. Ülkelerin ilgili otoriteleri ve endüstriler arasındaki işbirliği ile bitkisel endüstrinin bu konuda büyük adımlar atabileceği açıktır.

Bununla birlikte, bitkisel drogların kullanımının doğru anlaşılması için güvenlilik ve etkililiğe ilişkin yöntemlerin ve kalite kontrol verilerinin standardizasyonu gereklidir. Bu nedenle, kalitelerini değerlendirmek için uluslararası kabul görmüş kılavuzlar oluşturmak esastır.

Üreticilerin, yüksek kaliteye sahip bitkisel hammadde ve bitkisel ürün geliştirebilmeleri için yüzleşmeleri gereken bir takım zorluklar bulunmaktadır. Ancak, GACP’nin titizlikle uygulanması ile kontaminasyon, tağşiş ve diğer sorunların riski en aza indirilebilmektedir. Modern analitik yöntemlerin uygulanması ile de kontrol edilebilir kaliteye sahip standart bitkisel ürünler üretilebilmektedir.

Ülkemizde öncelikle birçok firma tarafından dünya standartlarında ve en üst kalitede tıbbi ve aromatik bitki üretimi, sonrasında da gıda, kozmetik ve ilaç sanayinin kullandığı standardize bitkisel hammaddeler (ekstre, uçucu yağ, sabit yağ, vb) üretilmesi gerekmektedir. Çünkü kaliteli ve standardize hammadde bu işin olmazsa olmazıdır. Bitkisel hammaddeleri kullanan sektörlerce bitmiş ürün olarak fonksiyonel gıda, gıda takviyesi, bitkisel çay, bitkisel kozmetik ve bitkisel ilaçlar üretilerek hem Türkiye pazarında hem de dünya pazarlarında hak ettiğimiz noktaya sanayi, üniversite ve kamu kurumları işbirliği ile bir an önce varılmalıdır.

[philoursmars]

Nord. Lallaing, le long de la Scarpe. En alternance, flore et faune.

- Sainfoin

- Cormoran

- celui-là, j’ai beaucoup cherché...Je suis tombé sur “Myrtillier” à fruits roses. Exact ?

- Canard de Vouillé (là aussi j’ai cherché)

- Bouleau...mort !

- Buse (?)

- Églantier

[normanologys]

beautiful yellow underwing (anarta myrtilli)

– forewings are typically a deep color of red or dull purple, with added white and brown patterning. named for yellow blotches on their hindwings.

– wingspan of 20-24mm.

– typically found throughout most of europe.

– one of several moths with defining yellow spots on their hindwings.

photos courtesy of garry barlow & m. virtala

[vinlynce]

SHSL mothman I mean SHSL Firework Artist! Myrtilli... he's a weirdo but that's okay.

[spotjardin]

Que faire au jardin du lundi 20 février au dimanche 26 février 2023

Jour fleurs

Floraison du pavot de Californie Au jardin d'agrément Vous pouvez semer directement en pleine terre (sous un tunnel de protection) des plantes annuelle comme par exemple du pavot de Californie, du cosmos, de l’œillet d'Inde et de la nigelle de Damas. Sur couche chaude ou bien en intérieur à une température de 20/24° dans une pièce bien ajourée, semez dans des petits bacs (percés au fond afin que le surplus d'eau puisse s'évacuer ) du pélargonium. Au jardin potager Suivant votre région, semez sur couche chaude ou bien sous châssis des choux-brocolis et des choux-fleurs. Lundi 20 FÉVRIER Jour fleurs

La nigelle Au jardin d'agrément Vous pouvez semer directement en pleine terre sous un tunnel de protection des plantes annuelle comme par exemple du pavot de Californie, du cosmos, de l’œillet d'Inde et de la nigelle de Damas. Sur couche chaude ou bien en intérieur à une température de 20/24° dans une pièce bien ajourée, semez dans des petits bacs (percés au fond afin que le surplus d'eau puisse s'évacuer ) du pélargonium. Au jardin potager Suivant votre région, semez sur couche chaude ou bien sous châssis des choux-brocolis et des choux-fleurs. mardi 21 FÉVRIER Jour feuilles

La culture de la ciboulette Au jardin potager Vous pouvez en région douce effectuer directement en pleine terre et sous abris un semis de batavias, de laitues pommées, de cresson Alénois, de ciboulette, de choux-pommés, de cerfeuil, de persil, de pissenlit et de roquette. Si vous habitez une région froide, effectuez ces mêmes semis au chaud en pépinière (18/20°) dans un endroit très lumineux. Si vous avez effectué précédemment un semis de mâche ou d'épinard, pensez à les protéger afin de prolonger votre récolte malgré le froid. En intérieur au chaud à une vingtaine de degrés ou sur couche chaude, effectuez un semis de basilic. mercredi 22 FÉVRIER Jour feuilles

La culture du persil Au jardin potager Vous pouvez en région douce effectuer directement en pleine terre et sous abris un semis de batavias, de laitues pommées, de cresson Alénois, de ciboulette, de choux-pommés, de cerfeuil, de persil, de pissenlit et de roquette. Si vous habitez une région froide, effectuez ces mêmes semis au chaud en pépinière (18/20°) dans un endroit très lumineux. Si vous avez effectué précédemment un semis de mâche ou d'épinard, penser à les protéger afin de prolonger votre récolte malgré le froid. En intérieur au chaud à une vingtaine de degrés ou sur couche chaude, effectuez un semis de basilic. jeudi 23 FÉVRIER Jour fruits

La culture de la vigne Nœud lunaire : Ne jardinez pas après 14 heures. Au verger Dans les régions douces (période qui doit être impérativement hors gel), vous pouvez tailler les pêchers, les abricotiers, les pommiers et les poiriers. Effectuez cette opération à 3 yeux. Profitez-en pour supprimer le bois mort et les rameaux qui sont abimés et ensuite pulvérisez vos arbre avec du pur jus de consoude afin de les protéger des insectes parasites. Lors de la pulvérisation, n'hésitez pas à faire ruisseler de la cime des rameaux jusqu'au bas du tronc des arbres fruitiers. Taillez également la vigne, les oliviers et les kiwis (si votre récolte d'actinidia est terminée). Taillez les cassissiers, les groseilliers, les myrtilliers, les framboisiers et les mûriers ronces. Profitez-en pour effectuer des boutures de ces derniers. Au jardin potager Buttez les fèves si elles ont une vingtaine de centimètres de hauteur. Repiquez éventuellement en godets les plants de tomates que vous avez peut être semées en pépinière. vendredi 24 FÉVRIER Jour fruits

La culture de la tomate Au verger Dans les régions douces (période qui doit être impérativement hors gel), vous pouvez tailler les pêchers, les abricotiers, les pommiers et les poiriers. Effectuez cette opération à 3 yeux. Profitez-en pour supprimer le bois mort et les rameaux qui sont abimés et ensuite pulvérisez vos arbre avec du pur jus de consoude afin de les protéger des insectes parasites. Lors de la pulvérisation, n'hésitez pas à faire ruisseler de la cime des rameaux jusqu'au bas du tronc des arbres fruitiers. Taillez également la vigne, les oliviers et les kiwis (si votre récolte d'actinidia est terminée). Taillez les cassissiers, les groseilliers, les myrtilliers, les framboisiers et les mûriers ronces. Profitez-en pour effectuer des boutures de ces derniers. Au jardin potager Buttez les fèves si elles ont une vingtaine de centimètres de hauteur. Repiquez éventuellement en godets les plants de tomates que vous avez peut être semées en pépinière. samedi 25 FÉVRIER Jour racines

La culture de l'oignon Au jardin potager Sur couche chaude ou bien sous châssis (suivant les régions), semez du poireau, des radis et des carottes qu'elles soient courtes ou bien demi-longues Semez en pépinière en utilisant des petits bacs (percés au fond afin que le surplus d'eau puisse s'évacuer) du céleri-rave à une température de 14 à 18°. C'est le jour également pour mettre en place des oignons (à environ 2 centimètres de profondeur) sur un sol non fumé récemment, ce qui est impératif. Je vous conseille d'effectuer cette opération en butte au cas où la fin de la saison hivernale ainsi que la saison printanière soient trop pluvieuses. Je rappelle que l'oignon craint les excès d'humidité. dimanche 26 FÉVRIER Je rappelle que les jours prévus par le calendrier lunaire seront pour que vous ayez une idée des périodes de plantation ou de semis car vous devrez faire face aux variations climatiques (pluie, neige, Etc..). Ceci pour vous dire que vous serez obligé parfois de déroger au calendrier lunaire pour cause de mauvais temps. Abonnement au site Inscription sur le site : Vous devez vous inscrire sur le site pour recevoir une alerte par mail à chaque nouvel article mis en ligne. Abonnement à la lettre mensuelle D’autre part, vous pouvez également vous abonner à la lettre mensuelle du site. Si vous avez aimé cet article n’hésitez pas à le partager sur les réseaux sociaux en utilisant les boutons ci-dessous.

Read the full article

[hochgouez-nerzhus]

La Myrtille est un sous-arbrisseau de la famille des Ericacées qui produit des fruits également appelés myrtilles, appartenant au groupe des airelles. 

Nom scientifique : Vaccinium myrtillus

Classification supérieure : Airelle

[automne-fall]

Myrtillier arbustif.

[ithuocviet]

 Thực phẩm bảo vệ sức khỏe

Essential Botanics Aronia & Lutein

Công dụng:

Sản phẩm chứa Lutein và Anthocyanins được chiết xuất từ việt quất đen, kết hợp với bột chokeberry đen, hỗ trợ chống oxy hoá, hỗ trợ bảo vệ mắt. Hỗ trợ giảm lão hoá mắt, hỗ trợ giảm nguy cơ đục thể tinh thể. Hướng dẫn sử dụng: Người lớn uống 1-2 viên một ngày vào bữa ăn trong vòng 1 tháng. Đối tượng sử dụng: Người có nguy cơ đục thể tinh thể, người có nhu cầu bảo vệ mắt. Thành phần: Trong 1 viên nang cứng 450mg có: Bột chokeberry đen (Aronia Melanocarpa) (300mg), Chiết xuất việt quất đen (Vaccinium myrtillis) (30mg) (trong đó Anthocyanins hoạt tính:7,5mg), Lutein 5% (20mg) (trong đó lutein hoạt tính: 1mg), Vỏ nang (100 mg) (Gelatine (100%)).

Lưu ý: - Không sử dụng cho người có mẫn cảm với bất kỳ thành phần nào của sản phẩm. Bảo quản: Bảo quản nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh sáng và ở nhiệt độ không quá 25oC. Quy cách bao gói: 30viên/hộp. Xuất xứ: Liên Bang Nga. Chịu trách nhiệm nhập khẩu và phân phối: Công ty TNHH Siberian Health Quốc Tế. Địa chỉ: Tầng 2, Tòa nhà HH-N01 Gold Season, 47 Nguyễn Tuân, Phường Thanh Xuân Trung, Quận Thanh Xuân, Thành phố Hà Nội, Việt Nam.

Nguồn: Essential Botanics Aronia & Lutein

https://ift.tt/2yD2U5Kessential-botanics-aronia-lutein

https://ift.tt/2Nq78IO https://ift.tt/2ZCrOQo

[tomchatt]

Always enjoy the regional menu at @ilfornaio_pasadena - this month highlighting Trentino-Alto Adige, the part of Italy bordering Austria. Zuppa d’orzo alla Trentino is a hearty barley soup with cannellini beans, chard, and leeks. Risotto Ladino features beef, porcini mushrooms, shallots, thyme, and a Pinot noir reduction. Capriolo ai myrtilli con canederli is slow-braised venison with root veggies, blueberry compote, polenta, and a spinach ricotta dumpling. Delicioso! #food #realfood #lafoodie #italianfood (at Il Fornaio Cucina Italiana Pasadena) https://www.instagram.com/p/B7fc_pmh4s2/?igshid=fux8hej5jda6