#tahir and zühre

[faintingheroine]

I have some meandering general musing below, sorry! I wondered if Beşir was an archetype of a character, in stories of that period in time. I recalled one book from my country (that I won't recommend) that had a male character in the role of 'in love with and wanting to protect the young heroine, possessing knowledge that may hurt her, and unable to communicate freely', and the guy also wasn't in a high social role nor in a role of a male who'd be considered marriagable/manly (Beşir as a slave/servant and a eunuch, the guy I was thinking of as a non-verbal/mute low-level monk). (It seems like a kind of narrative role that amplifies a tragic aspect, but I have no idea what to call it or if it was a thing in other works. If not, Beşir and monk-guy can hang out in some kind of ficition backstage and high-five each other.)

I do think that Beşir specifically is inspired by how Black characters in Ottoman Turkish Literature were portrayed. I talked a bit about it here. Here is some cultural context. Beşir reminds me of the Black slave archetype in the Turkish folk story Tahir and Zühre too, he is a spying informant figure in unrequited love with his mistress just like him, but instead of being villainous he is a Romantic figure. Here is some general commentary on slavery in Turkish Literature (including Beşir) by one of the most important Turkish novelists.

Beyond the context of Beşir’s Blackness and Turkish Literature, Gül Mete Yuva in her book The French Sources of Modern Turkish Literature posits Justin from Madame Bovary as a possible inspiration for Beşir: A teenaged lurking boy who is unrequitedly in love with someone and who causes the suicide of the adulteress at the center of the novel (though Justin was in love with the adulteress herself whereas Beşir is in love with Nihal).

Nurdan Gürbilek mentions Beşir as an example of a “pathetic” character as opposed to a “tragic” one. A pathetic character is someone who is voiceless, defenseless, whose woes aren’t caused by his own actions.

Here is what Mehmet Rauf said about him in the very first proper review of the novel from 1901:

“For example the subject of Beşir causes harm to the work as much as it benefits it; especially since there is a tragic lesson to it, a beauty to it; this tragedy that no one notices, the story of this slave who is dying because of the events, who, perishing under the neglect and indifference of everyone, finally gives his life with a last sacrifice for his lady, is actually very sad and tragic; but, among the confusion of the events, the readers don’t notice it just like the dramatis personae of the book”.

(Sorry for giving you the whole critical history on the character, but I am very interested in this).

I think, all in all, despite his possible real-life and/or folkloric inspirations, Beşir is a Romantic literary figure in the middle of an otherwise fairly cynical bourgeois drama. His silence, his lack of sexuality, his devotion, his death by tuberculosis are aspects that shout a kind of 19th century sentimentality. I am sure there are many more characters like this in 19th century literature. I can’t think of any character in particular but I am sure there are.

As for the monk you have mentioned he indeed does seem similar to Beşir. It is especially interesting how both are desexualized figures as one is a monk and the other is a eunuch.

@princesssarisa @longagoitwastuesday @artemideaddams

Do you think of any other characters like this?

[yurekbali]

Tahir olmak da ayıp değil Zühre olmak da hattâ sevda yüzünden ölmek de ayıp değil, bütün iş Tahirle Zühre olabilmekte yani yürekte. Meselâ bir barikatta dövüşerek meselâ kuzey kutbunu keşfe giderken meselâ denerken damarlarında bir serumu ölmek ayıp olur mu? Tahir olmak da ayıp değil Zühre olmak da hattâ sevda yüzünden ölmek de ayıp değil. Seversin dünyayı doludizgin ama o bunun farkında değildir ayrılmak istemezsin dünyadan ama o senden ayrılacak yani sen elmayı seviyorsun diye elmanın da seni sevmesi şart mı? Yani Tahiri Zühre sevmeseydi artık yahut hiç sevmeseydi Tahir ne kaybederdi Tahirliğinden? Tahir olmak da ayıp değil Zühre olmak da hattâ sevda yüzünden ölmek de ayıp değil. - Nâzım Hikmet, Tahirle Zühre Meselesi (Yatar Bursa Kalesinde)

[bil-lahza]

...

Seversin dünyayı doludizgin ama o bunun farkında değildir ayrılmak istemezsin dünyadan ama o senden ayrılacak yani sen elmayı seviyorsun diye elmanın da seni sevmesi şart mı? Yani Tahiri Zühre sevmeseydi artık yahut hiç sevmeseydi Tahir ne kaybederdi Tahirliğinden?

...

[ruhumsiir]

Yani sen elmayı seviyorsun diye

Elmanın da seni sevmesi şart mı?

Yani Tahiri Zühre sevmeseydi artık

Yahut hiç sevmeseydi

Tahir ne kaybederdi Tahirliğinden?

Adın ne değeri var? Şu gülün adı değişse bile Kokmaz mı aynı güzellikte?

[azizhayri]

[yagmurun-sesii]

“Tahir olmak da ayıp değil Zühre olmak da

hattâ sevda yüzünden ölmek de ayıp değil.”

Nazım Hikmet

[hisboslugu]

tahir olmak da ayıp değil, zühre olmak da. hattâ sevda yüzünden ölmek de ayıp değil, bütün iş tahir'le zühre olabilmekte, yani yürekte. meselâ bir barikatta dövüşerek, meselâ kuzey kutbunu keşfe giderken, meselâ denerken damarlarında bir serumu ölmek ayıp olur mu? tahir olmak da ayıp değil, zühre olmak da. hattâ sevda yüzünden ölmek de ayıp değil. seversin dünyayı doludizgin ama o bunun farkında değildir. ayrılmak istemezsin dünyadan ama o senden ayrılacak. yani sen elmayı seviyorsun diye, elmanın da seni sevmesi şart mı? yani tahir'i zühre sevmeseydi artık yahut hiç sevmeseydi, tahir ne kaybederdi tahirliğinden? tahir olmak da ayıp değil, zühre olmak da. hattâ sevda yüzünden ölmek de ayıp değil.

[efsungeradam]

"Yani sen elmayı seviyorsun diye

elmanın seni sevmesi şart mı?

Yani Tahir'i Zühre sevmeseydi artık

yahut hiç sevmeseydi

Tahir ne kaybederdi Tahirliğinden?"

[izbirakin]

Tahir olmak da ayıp değil Zühre olmak da

hattâ sevda yüzünden ölmek de ayıp değil.

Ama Günaydın dememek çok ayıp, biraz medeniyet medeniyet

[pohotocolors]

TAHİRLE ZÜHRE MESELESİ / NÂZIM HİKMET

Tahir olmak da ayıp değil Zühre olmak da

hattâ sevda yüzünden ölmek de ayıp değil,

bütün iş Tahirle Zühre olabilmekte

yani yürekte.

Meselâ bir barikatta dövüşerek

meselâ kuzey kutbunu keşfe giderken

meselâ

ölmek ayıp olur mu?

Tahir olmak da ayıp değil Zühre olmak da

hattâ sevda yüzünden ölmek de ayıp değil.

Seversin dünyayı doludizgin

ama o bunun farkında değildir

ayrılmak istemezsin dünyadan

ama o senden ayrılacak

yani sen elmayı seviyorsun diye

elmanın da seni sevmesi şart mı?

Yani Tahir'i Zühre sevmeseydi artık

yahut hiç sevmeseydi

Tahir ne kaybederdi Tahirliğinden?

Tahir olmak da ayıp değil Zühre olmak da

hattâ sevda yüzünden ölmek de ayıp değil.

[faintingheroine]

Wuthering Heights is kind of like old Turkish love stories (especially Tahir and Zühre) in the lovers being raised together and the graves of all of the characters in the love triangle being next to each other at the end.

[rindanes]

Tahir olmak da ayıp değil, Zühre olmak da;

Hatta sevda yüzünden ölmek de ayıp değil.

Bütün iş Tahir'le Zühre olabilmekte,

Yani yürekte.

Mesela bir barikatta dövüşerek

Mesela kuzey kutbunu keşfe giderken

Mesela denerken damarlarından bir serumu

Ölmek ayıp olur mu?

Tahir olmak da ayıp değil, Zühre olmak da;

Hatta sevda yüzünden ölmek de ayıp değil.

Seversin dünyayı dolu dizgin

Ama o bunun farkında değildir.

Ayrılmak istemezsin dünyadan

Ama o senden ayrılacak!

Yani elmayı seviyorsun diye

Elmanın da seni sevmesi şart mı?

Yani Tahir'i Zühre sevmeseydi artık,

Yahut hiç sevmeseydi

Tahir ne kaybederdi Tahirliğinden?

Tahir olmak da ayıp değil, Zühre olmak da

Hatta sevda yüzünden ölmek de ayıp değil!

[siir-defterim]

TAHİRLE ZÜHRE MESELESİ

Tahir olmak da ayıp değil Zühre olmak da

hattâ sevda yüzünden ölmek de ayıp değil,

bütün iş Tahirle Zühre olabilmekte

yani yürekte.

Meselâ bir barikatta dövüşerek

meselâ kuzey kutbunu keşfe giderken

meselâ denerken damarlarında bir serumu

ölmek ayıp olur mu?

Tahir olmak da ayıp değil Zühre olmak da

hattâ sevda yüzünden ölmek de ayıp değil.

Seversin dünyayı doludizgin

ama o bunun farkında değildir

ayrılmak istemezsin dünyadan

ama o senden ayrılacak

yani sen elmayı seviyorsun diye

elmanın da seni sevmesi şart mı?

Yani Tahiri Zühre sevmeseydi artık

yahut hiç sevmeseydi

Tahir ne kaybederdi Tahirliğinden?

Tahir olmak da ayıp değil Zühre olmak da

hattâ sevda yüzünden ölmek de ayıp değil.

-Nazım Hikmet RAN

[toztoprakblog]

Tahir olmak da ayıp değil, Zühre olmak da;

Hatta sevda yüzünden ölmek de ayıp değil.

Bütün iş Tahir'le Zühre olabilmekte,

Yani yürekte.

Mesela bir barikatta dövüşerek

Mesela kuzey kutbunu keşfe giderken

Mesela denerken damarlarından bir serumu

Ölmek ayıp olur mu?

Tahir olmak da ayıp değil, Zühre olmak da;

Hatta sevda yüzünden ölmek de ayıp değil.

Seversin dünyayı dolu dizgin

Ama o bunun farkında değildir.

Ayrılmak istemezsin dünyadan

Ama o senden ayrılacak!

Yani elmayı seviyorsun diye

Elmanın da seni sevmesi şart mı?

Yani Tahir'i Zühre sevmeseydi artık,

Yahut hiç sevmeseydi

Tahir ne kaybederdi Tahirliğinden?

Tahir olmak da ayıp değil, Zühre olmak da

Hatta sevda yüzünden ölmek de ayıp değil!

Nazım Hikmet

[yazan-kalem-siyah06]

Kıymetli dostlar, torunlarımı ziyaret için Konya'da bulunmaktayım.

《Bu gün 15 Ocak 2024 Mavi Gözlü Dev Nazım Hikmet’in 122.doğum günü; iyiki doğdun Nazım.

Doğum günün kutlu olsun.》

Tahir ile Zühre Türbesi, Konya'nın merkez Meram ilçesi, Meram Lisesi arkasında daracık bir sokakta, apartmanlar arasında kalmış bir yer...

Ve Tahir ile Zühre'nin hikayesi.

TAHİR İLE ZÜHRE MESELESİ

Birbirlerini çok sevmiş ama kavuşamamış olan Tahir ile Zühre türbesini ziyaret ettim.

Tahir ile Zühre'nin hikayesi: 13. yüzyılda yaşanmış.

O dönemde Konyada yaşanmış bir hikayeden ziyade; bir destan.

Arzu ile Kamber, Ferhat ile Şirin, Mecnun ile Leyla, hatta Romeo ile Jüliyet'in hikayesi ne ise bunların ki de aynı.

13. yüzyılda Konya'da yaşanan aşk destanı; o yıllar da bir Sultan ın ve Vezirinin çocukları olmuyor, buna bir çare ararken bir ak sakallı bilge onlara, bir elmayı ikiye böler ve yarısını Sultana diger yarısını da vezire verdikten sanra, derki sizler bu yarım elmaları yiyeceksiniz, yedikten dokuz ay sonra Sultanın kızı, vezirin oğlu olacak, isimlerini de Zühre ve Tahir koyacaksınız der, ak sakallı bilgenin dediği gibi dokuz ay sonra çocukları olur ve onların büyüyüp evlenme çağı geldiğinde evlendireceksiniz der.

Tahir ile Zühre birarada büyürler, birgün Zühre Tahir'i öper, Tahir buna tepki gösterir, Biz kardeşiz beni neden öptün der, Zühre'de kardeş olmadıklarını anlatır, Tahir'i inandırır.

İkisinin arasındaki aşk gün geçtikçe büyür.

Tahir ile Zühre 'nin babaları durumu biliyor ama Zühre'nin annesi durumu bilmiyor.

Zühre'ye gizli gizli aşk besleyen köle kara çalı bunların aşkını kıskanır, aralarını bozmak için Zühre nın annesini ikna eder ve annesi de Sultanı ikna ederek Tahir'i Mardin kalesi zındanına koyarlar 7 sene zındanda kaldıktan sonra Tahir tekrar Konya'ya döner, Zühre'nin dadısının yardımıyla tekrar buluşmaya başlarlar.

Buluşmalarını, köle kara çalı yine görür ve Zühre nın annesine söyler.

Tahir'i sultanın askerleri yakalayıp, ellerini ve ayaklarını bağlayıp Beyşehir gölünde bir kayıga koyarlar.

Ölmek üzere iken göl beyi Tahir kurtarır sarayına götürür.

Ama gölbeyinin de üç kızı vardır.

Orada bir müddet kaldıktan sonra; boylu poslu yakışıklı olan Tahir e göl beyinin kızları aşık olurlar ve aralarında kavgaya başlar, gölbeyi durumu öğrenir ve Tahir'in kellesini ertesi gün vurduracaktır.

Gölbeyinin kızlarından birisi yardım ederek Tahir'i kurtarır.

Tahir tekrar Konya'ya gelerek, Zühre nin dadısının yardımıyla görüşmeye başlarlar.

Zühre yi adım adım takip eden köle kara çalı, durumu tekrar kızın annesine anlatır.

Sultanın askerleri Tahir e saldırırlarken , Zühre vaziyeti görünce Tahiiiir diye bağırmaya başlar, Tahir de Zühre ye bakarken, askerler yere düşen Tahir i lime lime doğrarlar.

Tahir'i o vaziyette gören Zühre, Tahir'in yanıbaşında oracıkta ölür.

Zühre'ye aşık olan kara çalı da kendini hançerliyerek ölür.

Tahir ile Zühre'nin öldükleri yerde iki gül biter, Tahir in mezarında kırmızı gül, Zühre'nin mezarında beyaz gül biter.

Onları mezarlarında bile buluşturmayan köle kara çalı, ikisinin mezarının ortasında biter.

Size şimdi Şair Nazım Hikmet 'in yazdığı bu şiiri sizlerle paylaşıyorum.

Saygı ve selâmlarımla.

TAHİR İLE ZÜHRE MESELESİ

Tahir olmakta ayıp değil Zühre olmakta.

Hatta sevda yüzünden ölmekte ayıp değil

Bütün iş Tahir ile Zühre olabilmekte

Yani yürekte.

Mesala bir barikatta dövüşürken.

Mesela kuzey kutbunu keşfe giderken.

Mesela damarlarında denerken bir serumu ölmek ayıp olurmu.

Tahir olmakta ayıp değil Zühre olmakta hatta sevda yüzünden ölmekte ayıp değil.

Seversin dünyayı doludizgin o bunun farkında değil.

Ayrılmak istemezsin ondan.

Ama o senden ayrılacak.

Yani sen elmayı seviyorsun diye elmanın da seni sevmesi şartmı.

Yani Zühre Tahir'i sevmeseydi yahut hiç sevmeseydi artık.

Tahir ne kaybederdi Tahirliğinden.

Tahir olmakta ayıp değil Zühre olmakta hatta sevda yüzünden ölmekte ayıp değil

Bütün iş Tahir ile Zühre olabilmekte

Yani yürekte.

NAZIM HİKMET

[venusunruhu]

Tahir olmak da ayıp değil Zühre olmak da

hatta sevda yüzünden ölmek de ayıp değil,

bütün iş ;

Tahir'le Zühre olabilmekte

yani yürekte....