#wikang pambansa

[hwanmigel]

Ang Wikang Filipino ay Wika ng Akademiya.

Sa dami ng bilang ng mga kabataan mula sa makabagong henerasyon na unti-unti nang nagiging bihasa sa wikang Ingles, pati na rin ang mga nakatatanda ngayon na hindi rin nagpahuli sa paghahasa ng kanilang kasanayan na sumulat, magsalita, at umintindi ng wikang Ingles dala ng tumataas na demand ng globalisasyon—walang kamalayan na nating nailalagay ang nasabing wika sa isang "pedestal."

Kung iisipin, hindi rin naman masama na ganito kataas na pagpapahalaga ang ini-aangkla natin sa wikang Ingles. Sapagkat isa rin naman ito sa mga opisyal na wikang ating ginagamit at tunay ngang makatutulong sa paaralan at sa trabaho kung may sapat kang kasanayan dito. Ngunit kapalit ng nasabing penomena ang pagbaba ng tingin ng karamihan sa wikang Filipino.

Basahin ang isang confession mula sa isang freedom wall Facebook page ng isa sa mga kilalang unibersidad sa bansa:

Kasama ng wikang Filipino ang iba't ibang mayayamang wika ng Pilipinas na bukod pa sa Tagalog—nandiyan ang Ilokano, Cebuano, Waray, Kapampangan, Maranao, atbp. Ngunit kung mapapansin, mistulang may diskriminasyon din na nangyayari sa loob pa lamang mismo ng wikang Filipino. Ayon sa tagasulat ng Facebook post, "masagwa" raw ang wika ng mga Bisaya kung pakinggan, kaya siya ay hinihikayat na lamang na mag-Tagalog o Ingles.

Hindi maitatangging karamihan sa mga nag-aaral sa mga prestihiyosong paaralan na ito kagaya ng ADMU at DLSU ay mula sa mga pamilyang may kaya. Kadalasan din na wikang Ingles o Ingles na may halong Tagalog (TagLish) ang ginagamit nila sa pangaraw-araw na pakikisalamuha. Ngunit sa ganitong nabuong kultura ay umusbong din ang stigma na ang wikang Ingles ay wika ng mayayaman.

Sa kabila, ang wikang Filipino ay nagmukha lamang na wikang pangmasa at wikang ginagamit lamang ng mga normal na mamamayan.

Siguro kung nagkaroon na kayo ng nakababatang kapatid o pamangkin na nakasama niyong lumaki sa iisang tahanan, kasama na rin kayong nagturo sa kanila kung paano magsalita. Base sa aking obserbasyon, karamihan sa mga magulang ay sinusubukang palakihin ang mga batang ito na nagsasalita ng Ingles upang magtunog "sosyal" at "matalino."

Ang ganitong pananaw ay hindi na dapat pang hinihikayat sapagkat ang wikang Filipino rin naman ay wika nating "matatalino." Matatalino sapagkat sa tulong ng wikang ito ay nasasanay natin kung paano maging isang intelektwal—mga marurunong na hindi lamang sanay sa mga usapin sa akademiya, kundi pati na rin sa mga isyung may kinalaman sa lipunan.

Bilang pagtatapos, tandaan na huwag matakot sa kahirapan sa pagsulat at pag-intindi sa wikang Filipino. Marahil mahirap mag-aral ng Matematika sa purong Filipino o hindi kaya'y magbasa ng isang buong pananaliksik na isinulat sa Filipino, makikilala lamang ang ating wika sa labas ng bansa kung mag-uumpisa tayo mismong nasa loob na sanayin at pagyamanin ito. Tunay lamang na magiging Wikang Intelektwal ito kung hindi natin maliliitin at ilalagay bilang mas mababa sa wikang Ingles.

[reianishkadoesstuff]

𝐃𝐢𝐭𝐨 𝐤𝐨 𝐧𝐚 '𝐭𝐨 𝐢𝐥𝐚𝐥𝐚𝐩𝐚𝐠! 𝐇𝐀𝐇𝐀𝐇𝐀𝐇𝐀𝐇𝐀!

So grateful, SSLG and UMKF fam! First time kong maging active sa orgs and I expected to perform worse, pero naging maayos bcoz of y'all!

[thespoliarium]

Happy birthday to Manuel Luis Quezon, the second president of the Philippines! Born on this day on the 19th of August 1878.

You may have recognized him from my first post about him about his contribution to save 1300 Jews from the Holocaust, but did you know he's also the "Ama ng Wikang Pambansa?"

This is because he thought of a language to unite a nation. Take note that the Philippines has many dialects from many provinces. Because of this, he created the "Surian ng Wikang Pambansa" (today's "Komisyon sa Wikang Filipino"). From there, they had a choice of 8 dialects, mga pangunahing wika, namely Cebuano, Waray, Ilokano, Hiligaynon, Bikolano, Kapampangan, Pangasinense, and Tagalog.

They went with Tagalog. On November 17, 1937, Kautusang Tagapagpaganap Blg. 134 was implemented, "na ang Wikang Pambansa ay ibabatay sa Tagalog."

Quezon's contributions to our national language are still celebrated and honored today, as the whole month of August celebrates "Buwan ng Wika."

[dopeanchorcherryblossom]

PERIOD OF THE NEW SOCIETY

Ponciano B. Peralta Pineda is a Filipino writer, teacher, linguist and lawyer. Ponciano Pineda is considered as the "Father of the Commission on Filipino Language" for his promotion to establish a commission based on Section 9 of our Philippine Constitution.[1]

He became director of Commission on the Filipino Language (Filipino: Komisyon sa Wikang Filipino) formerly Surian ng Wikang Pambansa during the year 1971 to 1999. Under his leadership, Pineda started socio-linguistic research to further widen the Filipino Language. Also one of this is about the orthographic reform in the Filipino Language. Under Pineda one major change is on language policy: a bilingual education in the year 1974; Filipino as national and primary language of Filipinos in 1983 and the Filipino alphabet comprising 28 letters in 1987. He established 12 regional centers of the Filipino language throughout the Philippines.

The Philippine Dictionary (1973) by Jose Villa Panganiban and the Centennial Dictionary;; of the Commission on the Filipino Language (1998) was edited by Ponciano B. Pineda. He published the Dictionary for Filipino language, which served as the foundation of national lexicography.

With the help of former secretary of the Department of Filipino, angelica Panganiban, Pineda finished his studies at the University of Santo Tomas in 1948 in the course of Associate in Arts. Furthermore, he also became the director of The Varsitarian.[2]

Besides being the author of academic books, Pineda is also a filipinologist or an expert in Filipino culture. Among his literary works are “Pagpupulong: Mga Tuntunin At Pamamaraan,” “Pandalubhasaang Sining Ng Komunikasyon” and “Sining Ng Komunikasyon Para Sa Mataas Na Paaralan.” The Gawad Palanca awarded him the first and second prize for his short stories “Ang Mangingisda” (1958) and “Malalim ang Gabi” (1953) respectively.[3]

Reference: Wikipedia

https://en.m.wikipedia.org › wiki

Ponciano B. P. Pineda

[geraldbelena]

Remarkable Writers In The Different Periods

Period of Activism

1. Ponciano B. Peralta Pineda

Filipino author, educator, linguist, and attorney Ponciano B. Peralta Pineda. Due to his support for the creation of a commission under Section 9 of the Philippine Constitution, Ponciano Pineda is regarded as the "Father of the Commission on Filipino Language"[1].

From 1971 to 1999, he served as the director of the Commission on the Filipino Language, formerly known as the Surian ng Wikang Pambansa (Filipino: Komisyon sa Wikang Filipino). Pineda began sociolinguistic studies to broaden the Filipino language under his direction.

reference:https://en.wikipedia.org/wiki/Ponciano_B._P._Pineda

2. Jose "Pete" Lacaba

Jose "Pete" Lacaba - A poet, journalist, and screenwriter, Lacaba's works often dealt with the themes of social injustice, oppression, and resistance. He is the author of "Days of Disquiet, Nights of Rage" and "Mga Kagila-gilalas na Pakikipagsapalaran sa mga Himala."

reference: https://en.m.wikipedia.org/wiki/Pete_Lacaba

Post Edsa Writer

1. Jose Dalisay Jr.

Jose Dalisay Jr. - Also known by his pen name, Butch Dalisay, he is a multi-awarded writer and essayist who has authored numerous books and articles, including "Killing Time in a Warm Place" and "Soledad's Sister."

reference: https://en.m.wikipedia.org/wiki/Jose_Dalisay_Jr.

2.Nick Joaquin

Nick Joaquin - A well-known writer and historian, Joaquin's works often explore the complexities of Philippine history and culture. Some of his notable works include "The Woman Who Had Two Navels" and "Cave and Shadows."

reference:https://en.m.wikipedia.org/wiki/Nick_Joaquin

Pre- Colonial Period

1. José Protasio Rizal Mercado y Alonso Realonda

was a Filipino nationalist, writer, and polymath active at the conclusion of the Spanish colonial period of the Philippines (Spanish: [xose rizal, -al], Tagalog: [hose isal]; June 19, 1861 - December 30, 1896). He is regarded as the national hero (pambansang bayani) of the Philippines.[8][9] A writer and prominent figure in the Filipino Propaganda Movement, which promoted political reforms for the colony under Spanish rule, Rizal was an ophthalmologist by trade.

reference: https://en.m.wikipedia.org/wiki/Jos%C3%A9_Rizal

2. Marcelo H. Del Pilar

Marcelo Hilario del Pilar y Gatmaitán[2] (Spanish: [mae.lo i.la.jo el pila]; Tagalog: [mase.lo la.jo del pla]; August 30, 1850 – July 4, 1896), also known as Marcelo H. del Pilar, a Filipino author, lawyer, journalist, and freemason also known by his pen name Pláridel,[3][4] was also a writer. Del Pilar, along with Graciano López Jaena and José Rizal, rose to prominence as the head of the Reform Movement in Spain. [5]

reference: https://en.m.wikipedia.org/wiki/Marcelo_H._del_Pilar

Period Of Enlightenment

1. Antonio Luna

Before being assassinated on June 5, 1899, at the age of 32, Antonio Narciso Luna de San Pedro y Novicio Ancheta (Spanish: [antonjo luna]; October 29, 1866 - June 5, 1899) was a Filipino army commander who participated in the Philippine-American War.

reference: https://en.m.wikipedia.org/wiki/Antonio_Luna

2. Mariano Ponce y Collantes

Mariano Ponce y Collantes was a Filipino physician, author, and prominent propagandist who lived from March 22, 1863, until May 23, 1918. He helped form La Solidaridad and Asociación Hispano-Filipina in Spain. Efemerides Filipinas, a column on Philippine historical events that published in La Oceania Espaola (1892-1893) and El Ideal (1911–1912), was one of his notable works. In 1917, he published Ang Wika at Lahi, a discourse on the value of a national tongue. From 1909 to 1912, he also represented Bulacan in the Philippine Assembly.

reference:https://en.m.wikipedia.org/wiki/Mariano_Ponce

American Regime

1. Carlos P. Romulo

John Carlos Pea Romulo Jr. Filipino politician, statesman, soldier, writer, and author QSC GCS CLH NA GCrM GCrGH KGCR (January 14, 1898 – December 15, 1985). At the ages of 16, 20, and 32, he was a newspaper editor, a reporter, and a publisher. He co-founded the Boy Scouts of the Philippines, served as a general in both the US and Philippine armies, served as president of a university, and presided over the UN General Assembly.

reference:https://en.m.wikipedia.org/wiki/Carlos_P._Romulo

2. Paz Marquez Benitez

Paz Márquez-Bentez was a Filipino short story writer, educator, and editor (March 3, 1894 – November 10, 1983). Her career as a woman educator and writing contributions are seen as important steps within the advancement of women in professional careers as well as in the development of Philippine literature.

reference: https://en.m.wikipedia.org/wiki/Paz_M%C3%A1rquez-Ben%C3%ADtez

Photo Credits:

1st Img:https://www.google.com/imgres?imgurl=https%3A%2F%2Ftse1.mm.bing.net%2Fth%3Fq%3DPonciano%2BPineda&tbnid=WZC1z6oKPrB55M&vet=1&imgrefurl=https%3A%2F%2Fphschooli.github.io%2Fponciano-pineda.html&docid=63bXGiguB_cStM&w=150&h=154&itg=1&hl=en-US&source=sh%2Fx%2Fim

2nd Img: https://images.app.goo.gl/hTeHAivnMqeT748R7

3rd Img: https://www.google.com/imgres?imgurl=https%3A%2F%2F0.academia-photos.com%2F25515653%2F6973447%2F7863375%2Fs200_jose.dalisay.jpg&tbnid=NBSPTbqqnb2dTM&vet=1&imgrefurl=https%3A%2F%2Fup-diliman.academia.edu%2FJoseDalisay%2FCurriculumVitae&docid=nlqpiPJ0mbNdFM&w=200&h=200&hl=en-US&source=sh%2Fx%2Fim

4th Img: https://www.google.com/imgres?imgurl=https%3A%2F%2Fimages.gr-assets.com%2Fauthors%2F1271904633p8%2F74757.jpg&tbnid=nbm2NL2FMdmm0M&vet=1&imgrefurl=https%3A%2F%2Fwww.goodreads.com%2Fauthor%2Fshow%2F74757.Nick_Joaqu_n&docid=4DO2yFYXFPsVFM&w=400&h=558&hl=en-US&source=sh%2Fx%2Fim

5th Img:

https://pin.it/51o5z7r

6th Img:

https://pin.it/4iGGdMy

7th Img:

https://www.google.com/search?gs_ssp=eJzj4tTP1TdIzzA2NjVg9OLNTSzKTMzLVyjIz0tOBQBjjwgd&q=mariano+ponce&oq=Ma&aqs=chrome.3.69i60l3j46i39i650j69i60j69i57j69i59j69i60j46i67i650j0i67i433i650.1648j0j4&client=ms-android-transsion&sourceid=chrome-mobile&ie=UTF-8#imgrc=6iTmTDQzbONVuM&lnspr=W251bGwsbnVsbCxudWxsLG51bGwsbnVsbCxudWxsLG51bGwsbnVsbCxudWxsLG51bGwsbnVsbCxudWxsLG51bGwsbnVsbCxudWxsLG51bGxd

8th Img:

https://pin.it/1lXfM0v

9th Img:

https://www.google.com/imgres?imgurl=https%3A%2F%2Fcdn.tatlerasia.com%2Ftatlerasia%2Fi%2F2023%2F03%2F03132943-paz-f_cover_1600x900.jpg&tbnid=EcJM6sXtpjA_9M&vet=1&imgrefurl=https%3A%2F%2Fwww.tatlerasia.com%2Flifestyle%2Farts%2Fpaz-marquez-benitez&docid=dYhHL_yuRQCKCM&w=1600&h=900&source=sh%2Fx%2Fim

10th Img:

https://www.google.com/search?client=ms-android-transsion&sxsrf=APwXEdeh3fEJ-aNLwLWVyG2H1Gu4KjrUOQ:1683042906425&q=julian+cruz+balmaceda&tbm=isch&sa=X&ved=2ahUKEwjV09C0_9b-AhVDEnAKHWLvAV8Q0pQJegQIDBAB&biw=360&bih=728&dpr=3#imgrc=rp-VeXX39fK64M&lnspr=W251bGwsbnVsbCxudWxsLG51bGwsbnVsbCxudWxsLG51bGwsbnVsbCxudWxsLG51bGwsbnVsbCxudWxsLG51bGwsbnVsbCxudWxsLG51bGxd

[castinaaa]

“Ang hindi magmahal sa sariling wika, daig pa ang hayop at malansang isda.”

Bilang isang mag-aaral, dapat natin mahalin ang ating wikang pambansa dahil ito ang instrumento upang ang bawat isa ay magkaunawaan. Napakahalagang gamitin ang ating wikang pambansa sapagkat ito ang nagbibigay-buhay, diwa, at ang naglalarawan sa bansa.

Sa kabuuan, dapat pahalagahan ng isang tao ang kanilang sariling wika dahil naglalaman ito ng mayaman, sari-sari, at natatanging kaalaman at karunungan.

Nilikha ni: Cyle Santos

[mterao4blog]

Si Jose Corazon de Jesus, na kilala rin bilang Huseng Batute, ay isang kilalang makata mula sa Pilipinas noong panahon ng pananakop ng Amerikano. Ipinanganak siya noong Nobyembre 22, 1896, sa Santa Cruz, Maynila, at pumanaw noong Mayo 26, 1932. Tinaguriang "Pambansang Makata ng Pilipinas," kilala siya sa kanyang mga tula na tumatalakay sa mga isyu ng kanyang panahon, tulad ng kahirapan, pag-ibig, at nasyonalismo.

Kilala si Huseng Batute sa kanyang makabagong estilo ng pagsusulat, kung saan ginamit niya ang mga kolokyal na salita at mga karanasang pang-araw-araw ng mga Pilipino upang ipahayag ang kanilang mga damdamin at karanasan. Ilan sa kanyang mga pinakakilalang tula ay "Bayan Ko" at "Ang Tondo Man May Langit Din."

Bilang isa sa mga pangunahing manunulat ng kanyang panahon, tumulong si Jose Corazon de Jesus na itaguyod ang kamalayang pambansa at pagsulong ng wikang Filipino bilang isang midyum ng ekspresyon at komunikasyon. Ang kanyang mga tula ay nagdulot ng inspirasyon at pagpapalakas ng damdamin sa mga Pilipino sa panahon ng kanilang pakikibaka para sa kalayaan at kasarinlan.

[diskursongpilipino]

Importansya ng Wika, Awtor at Mambabasa

Matapos kong basahin ang artikulo ni Dr. Bienvenido Lumbera na pinamagatang “Ang Wikang Katutubo at ang Kamalayang Pilipino” napagtanto ko na ang mga malikhaing paggamit ng wika sa panitikan ay nagudyok sa mga Pilipino nung nasasakop pa tayo ng mga banyaga na magkaroon ng sarili nilang kamalayan at ipaglaban ang kasarinlan ng Pilipinas. 

Unang Puntos

Batay sa akin pagkaintindi ng artikulo ang unang mahalagang puntos ay salita o ang paggamit nito dahil kaya nitong makapukaw ng damdamin ng mga tao kung maayos itong naisulat o kahit patalinhaga pa itong naisulat. Maaari ring itong magbigay ideya o pagkukumpara na nabanggit sa artikulo tungkol sa awit na “Jocelynang Baliwag”: 

“Subalit may iisang“sinta”ang maraming kasapi ng Katipunan at ang maraming mamamayang nakiisa sa kanilang simulain- iyan ay ang Inang Bayan, ang“mabangong sampaga,” ang “matimyas na bukal.” Habang naglalaho ang personalidad ng dalagang pinag-alayan ng tula, nagiging mabisang talinghaga ang “Edeng kinaluluklukan ng galak at tuwa” para sa bayang Pilipinas. At ang “hada[ng] maningning” na nagpapabukadkad sa mga bulaklak ay hindi na si Pepita kundi ang Inang Bayan.”. 

Ang awitin ay tungkol sa isang dalaga sinisinta ngunit mapapansin din na maari rin itong gamitin upang maiparating ang pagmamahal sa bayan at kung gaano ito kahalaga sa mga Pilipino nung panahon ng himagsikan. Kaya ito naging awit ng kundiman dahil nagbibigay ito ng pag-asa o motibasyon sa mga kilusan noong mga panahon na iyon na lumaban para sa kinabukasan ng Pilipinas at para matapos na ang paniniil na ginagawa ng mga Espanyol sa mga Pilipino.  

Ikalawang Puntos

Ang ikalawang mahalagang puntos ay ang awtor kung saan pinababatid niya sa mga tao kung ano ang nasa isipan niya. Katulad ng mga aral na mapupulot dito, maipapakita rin ang kanyang pagkamalikhain at kakayahang magbigay buhay sa kanyang mga kwento. Isang halimbawa ay ang ginawa ni Balagtas na “Florante at Laura” para maipakita na kaya rin ng mga Pilipino na lumikha ng mga panitikan na kayang makipagsabayan at mahigitan ang mga likha ng mga banyaga. Ngunit makikita rin dito na nagbago ang gustong iparating ni Balagtas dahil sa mga mambabasa nito na nakikita mismo o nararanasan ang mga kaganapan na nangyari mismo sa kwento na nabanggit sa siping ito:

“Sa paglipas ng mga taon, ang kamalayang tumatanggap sa mga salita ni Balagtas ay maagap na tumutugon sa daing ng nilinlang at inapi, sa pagngingitngit ng pinagkaitan ng katarungan, sa pagsasakdal ng inagawan ng kapangyarihan, nabahagi ng isinasalaysay na mga kasawian sa buhay ng mga tauhang Florante, Aladin, Laura at Flerida. Nagbago na ang kamalayan ng mga katutubo,at ang kahulugang nahahango sa mga pangyayari sa tula ni Balagtasay umayon sa pagbabago ng kamalayan ng mga mamamayang sa panahon ng himagsikan ay tatawaging “mga anak ng bayan.”

Ang tulang ito ni Balagtas ay hindi sinasadyang ginising ang kamalayan ng mga Pilipino na dapat may pagbabagong magawa para sa kapakanan ng lahat. Binigyan sila mga aral at ideya ng tulang ito upang ipaglaban ang kanilang sarili at wakasan ang pagmamalupit na kanilang pinagdaraanan dahil sa mga Espanyol na sumakop sa Pilipinas.

Ikatlong Puntos 

Ang ikatlong mahalagang puntos ay ang mga tagabasa ng mga malikhaing panitikan kung saan sila mismo ang nagbibigay kahulugan sa kanilang binasa. Ang tula ni Hernandez na “Kung Tuyo na ang  Luha Mo, Aking Bayan” kung saan tinutuligsa niya ang mga kolonyalistang Amerikano na pumalit sa mga Espanyol na nagtulak sa mga miyembro ng Kabataang Makabayan na magkaroon ng ideya na dapat magtayo ng sariling republika ang Pilipinas. Ginamit nila ang tula ni Hernandez upang balikan ang ating kasaysayan at buwagin ang katiwalian na siyang dulot ng kolonyalismo sa ating lipunan na makikita sa sipi sa ibaba: 

“Aktibong nangalap ng mga kasapi ang Kabataang Makabayan (KM). Puspusan ang ginanap na pag-aaral ng mga estudyanteng buong siglang yumakap sa mga kaisipang pambansa-demokrasya. Sa mga pag-aaral ng mga kasapi ng KM, binalikan nila ang kasaysayan ng Pilipinas at binuhay ang mga anti-piyudal at anti-kolonyal namgakaisipang nasa mga akda ng nakaraan. Dito nila natuklasan ang palabang tula ni Hernandez, na sinimulan na nilang tawaging “Ka Amado.”

Mapapansin sa kanyang tula na maiintindihan na kaagad kung ano ang kanyang tinutukoy, magdudusa na naman ang Pilipinas pati na rin ang ating katutubong wika ay matatabunan na naman ng banyagang wika. Nang mabasa ito ng mga Kabataang Makabayan napagtanto nila na dapat palaguin ang pagiging makabayan ng mga Pilipino at kailangan nang tuldukan ang imperyalismo ng mga Amerikano sa Pilipinas.  

-Lorielyn Dimatatac

References:

Lumbera, B.L. (2015). Ang Wikang Katutubo at ang Kamalayang Filipino.

Carandang II, E., Dreisbach, J., & Villanueva, Ma. A. (2021). Sourcebook ng LCFILIC (Wika, Midya at Teknolohiya) (3rd ed.). Departamento ng Filipino, Pamantasang De La Salle.

[pomssecret]

Memorandum Sirkular Blg. 199 (1968)

Itinagubilin ang pagbuo ng seminar sa Filipino ng mga kawani ng pamahalaan. Ang seminar ay idaraos ng Surian ng Wikang Pambansa sa iba't ibang pook panglingguwistika ng kapuluan.

[onwardop]

FILIPINO AT MGA WIKANG KATUTUBO: WIKA NG MALAYA AT INTELEKTUWALISADONG BANSA

ni Majan Trisha Aragon, staffer ng OD

editorial cartoon ni Kenneth Dalangin, Illustrator ng OD

"Tanging sa Filipino at mga katutubong wika sa Pilipinas mailalahad, mailalarawan, at maipaliliwanag ang ating identidad bilang mga Pilipino."

Ito ang isa sa mga binigyang-diin ni Dr. Arthur P. Casanova, Tagapangulo ng Komisyon sa Wikang Filipino (KWF), sa pagdiriwang ng Buwan ng Wikang Pambansa ngayong Agosto. Nakasalig ang tema ngayong taon na "Filipino at mga Katutubong Wika sa Dekolinisasyon ng Pag-iisip ng mga Filipino" sa mga mahahalagang pangyayari sa nagdaang limandaang taon sa bansa (Quincentennial Commemorations in the Philippines, 2021 QCP) gayundin sa deklarasyon ng United Nations Educational, Scientific, and Cultural Organization (UNESCO) na International Decade of Indigenous Languages (2022-2032).

Maganda ang layunin ng pagdiriwang - upang iwaksi ang kolonyal na pag-iisip at ibandila ang gamit ng Filipino at mga katutubong wika sa pagpapahayag, edukasyon, at gawaing pampamayanan. Kinikilala nito ang tungkulin ng mga bernakular sa pagpapalaganap ng kultura at kasanayan na nasa bingit ng pagkawala bunsod ng nanganganib na estado ng mga katutubong wika. Masidhi rin ang paghikayat sa mga nasa sektor ng edukasyon, midya, at mga programang pangkalusugan na isulong ang paggamit ng wikang mas nauunawaan ng nakararami.

Sa paglipas ng panahon, mula sa pagiging dominante ng wikang Tagalog sa kabuuan ng wikang Filipino, mas naging inklusib na ang huli sa iba pang rehiyunal na wika. Gayunman, may mga banta pa rin sa pag-usad ng gamit ng wikang katutubo - ang pagsulong ng teknolohiya, ang diskriminasyong natatanggap ng mismong mga katutubong gumagamit nito, ang kulturang popular, ang hindi tuloy-tuloy na suporta ng pamahalaan, ang pag-iisip na "superyor" o nakaaangat ang wikang banyaga kaysa atin, at isama na ang nagpapatuloy na pandemya - lahat ng ito ay mga panganib sa pagsulong ng katutubong wika na ang ila'y naghihingalo na o 'di kaya'y nangamatay na.

Ayon kay Dr. Casanova, matagal nang nahirati at natali ang mga Filipino sa mentalidad kolonyal. Malalim, masalimuot, at hindi madali ang proseso ng dekolinisasyon. Hindi madaling iwaksi ang ilang siglo ng pananakop ng mga Kastila, Amerikano, at Hapones sa ating kapuluan na tila ang kanilang impluwensya ay dumadaloy na sa ating ugat. Sa tingin ng nakararami, simbolo ng pagiging "in" ang pagtangkilik sa wika at kulturang banyaga. Ayon naman sa iba, hindi raw madali ang paggamit ng wikang Filipino dahil hindi raw ito "convenient". Ang palagiang pagnanais na makilala ang nagtulak sa ilan na talikuran ang sariling atin. Hindi nalalamang ang tunay na pagkilala ay ang pagkilalang karampatan sa kung ano ang mayroon ang Pilipino bilang isang lahi at isang MALAYANG bansa.

Dahilan sa mga ito, ang solusyon ay wala sa iisang sektor lamang kung hindi nasa pagtutulungan ng bawat isa. Nauna nang inilatag ang Mother Tongue-Based Multilinggual Education na nararapat pang palakasin. May mga tangka na rin ang mga nasa academe na isalin sa wikang Filipino ang mga terminong umusbong ngayong pandemya, dapat itong suportahan at palawigin. Maaari ring maglaan ng pondo para sa pananaliksik upang maisalba ang mga nanganganib na wika sa pamamagitan ng pag-aaral sa mga ito. Maaaring suportahan din ang mga lokal na inisyatiba upang maglimbag ng mga aklat tungkol sa mga katutubong wika. Suportahan din ang adhika ng KWF na pangalagaan ang mga katutubong wika.

Higit sa lahat, nakasalalay ang kapalaran ng mga rehiyunal na wika sa mga taong ipagpapatuloy ang paggamit nito. Mainam na ibaon na sa limot ang diskriminasyong kaakibat ng wika dahil ang bawat isa ay pantay ang halaga lalo pa't salamin ito ng kultura at pagkakakilanlan. Isang primitibong konsepto na ang ituring ang ilang wika na nakatataas kaysa iba. Nasa kamay ng kasalukuyang henerasyon ang itatagal o ibibilis ng buhay ng wikang mayroon tayo. Hanggang naririyan ang ating mga wika, magsisilbi itong lagusan upang patuloy nating matanaw at mabalikan ang ating nakaraan - ang totoong tayo.

Ngayong tapos na ang ingay ng mga pagdiriwang, nangyayari ang hamon matapos ang selebrasyon. Sapat na ba ang mga bidyo ng Tiktok, ang tagisan, ang poster at slogan, o ang pakikinig sa paulit-ulit na awitin upang masabing minsan naging bahagi ang bawat isa ng ahdika para sa wika? Tumingid nawa ang bawat isa at kumasa sa hamong ipagpatuloy ang mga nilalayon ng buwang ito kahit matapos na ang selebrasyon. Maging susi nawa ang bawat isa upang mapalaya ang Pilipino sa isip-kolonyal at maisulong ang MALAYA at INTELEKTUWALISADONG gamit ng Filipino at mga katutubong wika dahil ito tayo at kailanman, hindi ito magbabago.

[onemessygeek]

About Filipino

I recently rediscovered some notes I took about the Philippine language as a freshman. It's a little longer than I expected, so I decided to separate it into sections, albeit the sections can be interconnected.

Part 1: Ang Pagpapantig

Part 2: Pag-uulit ng Pantig

Part 3: Ang Gamit ng Gitling

Part 4: Mga Batas Hinggil sa Wikang Pambansa

[reianishkadoesstuff]

𝗙𝗲𝗲𝗹𝗶𝗻𝗴 𝗸𝗼 𝗺𝗮𝗸𝗮𝗸𝗮𝘀𝗮𝗺𝗮 𝗸𝗼 𝗻𝗮 𝘀𝗶 𝗝𝗲𝘀𝘂𝘀. 𝗚𝗿𝗮𝗯𝗲 𝗮𝗻𝗴 𝗴𝗮𝗻𝗱𝗮 𝗽𝗮𝗹𝗮 𝗻𝗴 𝗹𝗮𝗻𝗴𝗶𝘁.

—anang dalagang sunod-sunod ang ganap ngayong buwan

[bangkeronginvinzible]

isang masayang araw ng lunes... isang pagdiriwang para sa wikang pambansa... #BuhayTeacher #BuwanNgWikangPambansa2023

[markkeiangubat]

"PERIOD OF NEW SOCIETY"

Ponciano B. Peralta Pineda is a Filipino writer, teacher, linguist and lawyer. Ponciano Pineda is considered as the "Father of the Commission on Filipino Language" for his promotion to establish a commission based on Section 9 of our Philippine Constitution.

He became director of Commission on the Filipino Language (Filipino: Komisyon sa Wikang Filipino) formerly Surian ng Wikang Pambansa during the year 1971 to 1999. Under his leadership, Pineda started socio-linguistic research to further widen the Filipino Language. Also one of this is about the orthographic reform in the Filipino Language. Under Pineda one major change is on language policy: a bilingual education in the year 1974; Filipino as national and primary language of Filipinos in 1983 and the Filipino alphabet comprising 28 letters in 1987. He established 12 regional centers of the Filipino language throughout the Philippines.

Reference:https://id.oclc.org/worldcat/entity/E39PBJtCGTRxXMQhXh6FJKmGHC

[cedrick-lhyton]

2 REMARKABLE WRITERS IN DIFFERENT PERIOD

Period of Activism

Rogelio Mangahas

Rogelio Mangahas was a Filipino poet and artist who lived from 9 May 1939 to 4 July 2018. He was raised in the Philippines and attended the University of the East where he studied AB Filipino. He was born in Palasinan, Cabiao, Nueva Ecija. He spent most of his time with poet friends like Virgilio S. Almario and Teo Antonio at the University of the East at that time since he was already looking for others who shared the same passion in language. They led the second effective modernist trend in Filipino poetry together. For his critical essay on Edgardo M. Reyes's novel "Sa mga Kuko ng Liwanag" and his collection of poems, "Mga Duguang Plakard," Rogelio Mangahas won the first prize at the Palanca Literary Awards. He also co-authored and edited Manlilikha, an anthology of poems that some have referred to as "the best poetry collection ever."

In the 1960s, reviewers hailed it as a major accomplishment in contemporary Filipino poetry. Winner of the essay category at the 1986 Palanca Awards. He taught Filipino language and literature at De La Salle University, University of the East, University of the Philippines Manila, and St. Scholastica's College in addition to serving as editor-in-chief of Phoenix Publishing House and SIBS Publishing House. He worked as the country editor of Tenggara, a Southeast Asian literary journal published in Malaysia, and as a consultant for literature at the Cultural Center of the Philippines. He was the recipient of the SWP's "Poet of the Year" award as well as the UMPIL's Gawad Pambansang Alagad ni Balagtas. At the age of 79, he passed away on July 4, 2018.

Source: https://www.google.com/search?q=Rogelio+Mangahas&rlz=1C1CHBD_enPH1044PH1044&sxsrf=APwXEdctDWuqiS4YSV8RoQtdfEABTVqSBA:1683183787721&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=2ahUKEwiNyYiejNv-AhVkslYBHWrtDM8Q_AUoAXoECAEQAw&biw=1366&bih=568&dpr=1 Ponciano Pineda

From 1971 to 1999, he served as the director of the Commission on the Filipino Language, formerly known as the Surian ng Wikang Pambansa (Filipino: Komisyon sa Wikang Filipino). Pineda began sociolinguistic studies to broaden the Filipino language under his direction. The Filipino language's orthographic reform is another of them. Language policy under Pineda underwent significant changes, including the introduction of bilingual schooling in 1974, the declaration of Filipino as the nation's official language in 1983, and the adoption of the 28-letter Filipino alphabet in 1987. In the Philippines, he founded 12 regional centers for the Filipino language. Ponciano B. Pineda edited the Philippine Dictionary (1973) by Jose Villa Panganiban and the Centennial Dictionary (1998) by the Commission on the Filipino Language. He

published the Filipino Dictionary, which served as the basis for the country's lexicography. Pineda completed his studies at the University of Santo Tomas in 1948 with the aid of former secretary of the Department of Filipino, angelica Panganiban, earning an Associate in Arts degree. He also took on the role of The Varsitarian's director. In addition to writing scholarly works, Pineda is a filipinologist, or specialist in Filipino culture. His literary works include "Pagpupulong: Mga Tuntunin At Pamamaraan," "Pandalubhasaang Sining Ng Komunikasyon," and "Sining Ng Komunikasyon Para Sa Mataas Na Paaralan." The Gawad Palanca gave him first and second prizes for his short stories "Ang Mangingisda" (1958) and "Malalim ang Gabi" (1953), respectively.

Source: https://www.google.com/search?q=Ponciano+Pineda&tbm=isch&ved=2ahUKEwjX7pOfjNv-AhUPNN4KHZ2DCjUQ2-cCegQIABAA&oq=Ponciano+Pineda&gs_lcp=CgNpbWcQAzIFCAAQgAQyBQgAEIAEMgUIABCABDIGCAAQBRAeMgYIABAIEB4yBwgAEBgQgAQyBwgAEBgQgAQyBwgAEBgQgAQyBwgAEBgQgAQyBwgAEBgQgAQ6BAgjECc6BggAEAcQHjoHCCMQ6gIQJ1DRBljpCGDSHWgBcAB4AIABdogB4AGSAQMwLjKYAQCgAQGqAQtnd3Mtd2l6LWltZ7ABCsABAQ&sclient=img&ei=rVhTZJfkPI_o-Aadh6qoAw&bih=568&biw=1366&rlz=1C1CHBD_enPH1044PH1044

[sallomanjeah]

2 REMARKABLE FILIPINO WRITERS IN THE DIFFERENT PERIODS

Period of Activism

Ponciano B. Peralta Pineda is a Filipino writer, translator, and lawyer. Ponciano Pineda is known as the "Father of the Commission on Filipino Language" because of his efforts to establish a commission in accordance with Section 9 of the Philippine Constitution.

From 1971 to 1999, he was the director of the Commission on the Filipino Language (Filipino: Komisyon sa Wikang Filipino), formerly the Surian ng Wikang Pambansa. Pineda began a sociolinguistic study effort under his guidance in order to broaden the Filipino language. This includes the Orthographic Reform in the Filipino Language.

His works include "Pagpupulong: Mga Tuntunin At Pamamaraan," "Pandalubhasang Sining Ng Komunikasyon," and "Sining Ng Komunikasyon Para Sa Mataas Na Paaralan." He received first and second place in the Gawad Palanca.

2. Rogelio Mangahas, who died on July 4, 2018, was a Filipino artist and poet. He grew up in Palasinan, Cabiao, Nueva Ecija, and attended the University of the East, where he received an AB Filipino. Even back then, he was looking for individuals who shared his love in language by spending most of his time at the University of the East with poet-friends like Virgilio S. Almario and Teo Antonio. They were instrumental in establishing a second major modernist movement in Philippine poetry.

He was the country editor of Tenggara, a Southeast Asian literary journal published in Malaysia, as well as a literary consultant at the Cultural Center of the Philippines. He was the SWP's "Poet of the Year."