#zandgrond

[roggemoeder]

In de roggevelden van Duurswold

De Roggemoeder

Op een gure novembermiddag liep ik, al een hele tijd geleden, langs de kringloop van het dorp waar ik ben opgegroeid. Ergens op het Hogeland in Groningen. Natuurlijk kan ik de kringloop niet weerstaan en moest ik even binnenkijken. Bij de boeken stond een hele stapel oude streekromans, verstofte encyclopedieën en de wereld aan beduimelde detectives. Maar er was ook een half plankje met het labeltje ‘’volkskunde’’. Daar kwam ik een boek van K. Ter Laan tegen. Na het even doorgebladerd te hebben besloot ik het voor €2 euro mee te nemen. Dat boek was Nederlandse Overleveringen 1. Die ene met die prachtige linosnede van een zeemeermin op de voorkant. De aankoop van dit boek heeft heel wat in werking gesteld.

Ik ben meer gaan leren over volkskunst en voelde langzamerhand de band met de provincie ook weer versterken. Ik woonde inmiddels al niet meer in Groningen, maar je kunt de Groninger wel uit Groningen halen, maar niet andersom. Ik ben en zal altijd een Grunneger blijven. Aan de hand van Nederlandse Overleveringen 1 ben ik opzoek gegaan naar meer streekverhalen. Maar een streekverhaal lezen staat niet gelijk aan weten waar het vandaan komt, en dat was juist mijn doel. Daarom beginnen we met 1 voor 1 ontdekken waar de legendes vandaan komen en of er misschien een verklaring voor te vinden is. En vandaag is het verhaal van de titel van mijn blog aan de beurt. De roggemoeder.

K. Ter Laan en Nederlandse Overleveringen 1

Nederlandse Overleveringen 1 is gepubliceerd in 1932 maar de versie die ik in bezit heb komt uit de tweede oplage uit 1981. Hoofdstuk 3 begint op bladzijde 35 en heet Korengeesten. Paragraaf 1 is DE ROGGEMOEDER. Hieronder vallen dus de Roggemoeder en ’t Korenwijf. ’t Korenwijf is een term die we later in onze studie nog tegen gaan komen. Paragraaf 2 DE LAATSTE SCHOOF bestaat uit een verzameling verhalen over de verering en gebruiken rondom het verzamelen van de laatste schoof graan bij het oogsten. Hier staan een aantal zeer interessante verwijzingen in, maar die zijn voor een andere blog.

Duurswold

Duurswold is een streek in midden Groningen die grotendeels samenvalt met de oude gemeente Slochteren. In de 9e eeuw n.Chr. werd begonnen met het ontginnen van de toen nog hoogveengebieden. Dat geeft ook het startschot voor het ontstaan van de vele lintdorpen die het gebied rijk is. Na intensief het veen te ontginnen en droog te leggen moest er een nieuw gebruik van de bodem bedacht worden en werd het gebied in cultuur gebracht. Een cultuurlandschap is een landschap wat door mensenhanden is ontworpen, aangelegd en onderhouden wordt. Bij het afsteken van veen is de eerste halve meter niet geschikt om turf van te maken. Deze werd veelal bewaard om te mengen met de zandgrond die overbleef na het afsteken van het hoogveen. Met goede afwatering en de juiste meststoffen kan er van dalgrond geschikte landbouwgrond gemaakt worden. En laat rogge nou eens erg goed groeien op dalgronden. Zo ontstonden de wapperende velden vol rogge en andere granen in de veenkoloniën. Dit was slechts van korte duur. In 1200 ontstonden problemen met de grondwaterstand. Door het inklinken van de bodem veranderden de hoogveengebieden in zure laagveengebieden. De velden waren slechts nog geschikt als hooiland. In 1770 werd er een nieuw plan voor afwatering gemaakt en werden er een aantal poldermolens gebouwd. Deze zorgen voor de juiste afwatering. En door gebruik van kalkhoudende kleigrond veranderden de velden wederom van schraal hooiland, in buitengewoon vruchtbare akkers waar rogge gretig verbouwd werd.

In de 16e, 17e en 18e eeuw was Duurswold en arme streek. Er was onvoldoende land om boerenfamilies te kunnen onderhouden, het veen was al grotendeels afgegraven en de aardappelfabriek die in latere jaren welvaart zou brengen stond er nog niet. Ik denk dat het dan geen gekke gedachte is dat met armoede geloof sterker wordt, als houvast in moeilijke tijden. Dit is niet alleen geloof in een God maar ook bijgeloven en oude volksverhalen. Daarom is het ook niet raar dat het verhaal van de roggemoeder uit mondelijke overlevering komt van iemand uit de Woldstreek.

In Nederlandse Overleveringen 1 staat onder het verhaal niet alleen de verwijzing naar ’t Wold maar ook ‘’(Grn. Volksverhalen, 15.)’’. Groninger Volksverhalen is een boek uit 1930 geschreven door E.J. Huizenga - Onnekes samen met K. Ter Laan en F.G. Knol. Eilina Huizenga – Onnekes was een Gronings folkloriste. Haar oom Johannes had een van de eerste boeken over de folklore van Groningen geschreven en daardoor was haar interesse gewekt. Om het werk van haar oom voort te zetten trok ze de hele provincie door en schreef ze de verhalen op zoals ze ze hoorde, in dialect. In wierdedorp Ezinge vond zij een schriftje uit 1800. Hierin schreef een destijds 11-jarig jongetje verhalen van de huisnaaister op. Eilina besloot het schriftje met spelfouten en al uit te geven als boekje. Groninger Volksvertellingen 1: Het boek van Trijntje Soldaats werd uitgebracht in 1928. De publicatie van dit boek wordt gezien als een van de eerste sprookjesboeken in het Nederlands geschreven. En dus twee jaar later publiceerde ze Groninger Volksverhalen wederom in het Gronings. Groninger volksverhalen openbaar toegankelijk. Zie bronnenlijst.

En inderdaad in Hoofdstuk 3 VAN ZOMER- EN WINTERGEESTEN pagina 15 vinden we: RÒGGEMOUER

De originele tekst is als volgt:

RÒGGEMOUER

As de rògge groot wòrdt, zo dat ie der hoast nait meer over kieken kinnen din zit ter aaltied ’n gaist in, dij der op paast. Kinder binnen din wel es onverzichteg, en willen in ’t koorn lopen, omdat ’t doar zok aiveg mooi speulen is. Mòie heur aaltied voor woarschaawen, Ròggemouer kin mor zo komen, en slepen ze weg. Din zai ie ze nooit weer.

’t Is zo wondermooi in zummertied, as ie bij ’t koorn langs lopen. Din kin je ’t zo regelmoated gòlven zain, net as ’t wotter van de zee. Mor as ie goud toukieken, is ter aaltied ’n stee in, doar beweegt de rògge zok vremd en onrusteg. Da’s de gevoarlke plek; doar zit Ròggemouer.

As ie niks doun, dut Ròggemouer ook nooit wat. ’t Ainegste wat heur nòg wel es overkomt is dat ze de kòrrels van rògge, dij din nog zo waik binnen, wat stief in haand knipt. Din wòrden ze swaart en vergifteg; doar zeggen ze tegen van mouerkorrels. Mor dat is altied mor ’n stok of wat.

(’t Wòld.)

Het stuk tekst wat in Groninger Overleveringen 1 staat is een vertaling van bovenstaande passage. Volgens mij is het ook voor niet Groningers nog redelijk te lezen wat nou de precieze strekking is van het stukje, maar bij deze mijn vertaling.

ROGGEMOEDER

Als de rogge hoog wordt, zodat je er bijna niet meer overheen kunt kijken, dan zit er altijd een geest in die er op past. Kinderen kunnen dan nog wel eens onvoorzichtig zijn en willen in het koren lopen omdat het daar zo eeuwig mooi spelen is. Daar moet je hen altijd voor waarschuwen, Roggemoeder kan maar zo komen en sleept ze weg. Dan zie je ze nooit weer.

Het is zo wonderschoon in de zomertijd als je bij het koren langs loopt. Dan kun je het zo regelmatig zien golven, net als het water van de zee. Maar als je dan goed kijkt is er altijd een plek waar de rogge vreemd en onrustig beweegt. Dat is de gevaarlijke plek, daar zit Roggemoeder.

Als je niks doet, doet de Roggemoeder ook nooit wat. Het enige wat haar nog wel eens overkomt is dat ze korrels van de rogge, die dan nog zo zacht zijn, te stevig in haar hand knijpt. Dan worden ze zwart en vergiftigd, daar zeggen ze moederkorrels tegen. Maar dat zijn er altijd maar een paar.

Observaties

Hieruit kunnen we een aantal dingen opmaken. Dat blijkbaar dus de aanwezigheid van de roggemoeder een afschrikkende werking op kinderen zou moeten hebben. Een figuur of verhaal met een waarschuwende functie wordt ook wel een kinderschrik genoemd en gebruikt om kinderen in het gareel te houden. Ook jij hebt vast wel eens gehoord ‘’daar krijg je vierkante ogen van’’ of ‘’als de klok slaat dan blijft je gekke gezicht zo staan’’ dit zijn allemaal vormen van bangmakers. Ook Sint Nikolaas en Krampus worden gebruikt als kinderschrik. Sinterklaas ziet immers alles, en wie zoet is krijgt lekkers wie stout is de roe. De figuren gebruikt als kinderschrik zijn vaak afgeleid van figuren uit het Germaanse geloof. Nadat vooral in de 18e eeuw volksgeloof heel erg afnam werd het alleen nog gebruikt als bangmaker om kinderen in de pas te laten lopen. Figuren die kinderen ontvoeren en meenemen komen het meeste voor, wellicht omdat die het meest effectief zijn?

‘’Dan zie je ze nooit weer.’’

Het kan ook een verklaring zijn voor personen die in Duurswold vermist raakten. Veenmoerassen zijn voor volwassenen al een gevaarlijke plek om van de paden te dwalen laat staan kinderen. Door de zuigende werking van het veen en de natte omgeving ligt de verdrinkingsdood altijd op de loer. Een vermissing hoeft ook niet altijd met de dood te eindigen.

Veel volksverhalen zullen voortkomen uit het niet kunnen verklaren van natuurlijke verschijnselen. Dat zien we bijvoorbeeld met donder in de Noordse en Germaanse mythologie en bliksem in de Griekse mythologie. En inderdaad beweegt en golft een roggeveld soms vreemd. Omdat er specifiek over de zomer wordt gesproken is de kans groot dat dit windhozen zijn geweest. Windhozen ontstaan onder een onweerswolk. En wat volgt vaak na een hete zomerdag? Juist, onweer. Het hoeven ook geen volledig gevormde slurfvormige windhozen te zijn, maar als er een beginnende windhoos werd gezien in de vorm van onrustig bewegende rogge is het voor die tijd een makkelijke conclusie. Van confirmation bias had men toen nog niet gehoord. Het zien van fysieke ‘’bewijzen’’ voor de aanwezigheid van een entiteit zorgt alleen maar voor een sterker geloof van de legende.

Deze roggemoeder laat blijkbaar ook sporen achter in de ‘’echte/fysieke’’ wereld in de vorm van ‘’moederkorrels’’. ‘’En dat zijn er altijd maar een paar’’ is ook te verklaren. De schimmel Echt moederkoren komt namelijk niet veel voor. En het is niet een ziekte die zich snel verspreid en daarmee hele akkers tegelijk besmet. Dus in een groot veld met rogge zullen inderdaad slechts enkele aren met de schimmel besmet zijn, en daarmee aangeraakt voor de roggemoeder. Hoewel we nu weten dat deze moederkorrels worden veroorzaakt door een schimmel is het best mogelijk dat deze sage als verklaring voor deze zwarte korrels is ontstaan. En niet alleen dat, mensen die besmet meel hebben gegeten kunnen daardoor gaan hallucineren en doodgaan. Uit de gifstoffen uit moederkoren wordt namelijk LSD gesynthetiseerd. Ik kan me best voorstellen dat high zijn goed werkt voor het voorstellingsvermogen en dat daardoor ‘’geesten’’ werden gezien. Echt moederkoren en de zwarte korrels komen op een later moment in haar eigen blog nog een keer terug want daar zit ook een fascinerend verhaal aan vast.

En toen liep het spoor helaas vast. In Groningse Volksverhalen staan geen bronnen omdat alle verhalen mondeling door Eilina verzameld zijn. Maar niet getreurd, dit is slechts deel 1 van een hele reeks aan bronnen en achtergrondinformatie die uitgeplozen kan worden. Er staat nog een bezoek aan de Groninger archieven op de planning en in de Collectie Overijssel is nog het nodige te vinden. Dit is slechts de eerste stap op het pad van haar verhaal.

Geloof ik nou in het bestaan van de roggemoeder? Goede vraag. Geen idee. Geloof ik dat er overal een soort bezieling in zit? Ja, maar of dat dan ook direct betekend dat ik denk dat er in elk veld een geest huist weet ik niet. Volksverhalen zijn voor mij een manier om verbinding te voelen met de grond waarop ik sta, met de mensen om mij heen, met de provincie waar ik opgegroeid ben en met mijn voorouders. Of ik er dan ook in geloof kan ik je nog niet vertellen. Wellicht een volgende keer.

[fransopdefiets]

22-8 Horndal

Aan de vrouw die me gisterenmiddag de hut liet zien, vroeg ik voorzichtig tot hoe laat het restaurant open was. Ze keek me niet begrijpend aan, dus ik zet mijn beste Zweeds in. “Restaurang klockan stängt?” met een vragende blik. Ze liep naar de spiegel en tekende een negen op het glas. Blijkbaar was Zweeds ook niet haar forte.

Dat bood perspectieven, ik kon in elk geval even gaan kijken aan het eind van de middag. En verdomd, eindelijk een keer succes. Gebakken ossehaas, die daarna op een plank gelegd werd, bedekt met saus en omringd met opgespoten aardappelpuree en ingekerfde tomaten en dat ging daarna onder de gril. En het was prima vlees, zonder zenen. Met een halve liter bier erbij werd het een koningsmaal. Aan toetjes deden ze niet, maar die had ik zelf bij me, want ik had er op gerekend dat ik zelf moest koken.

Tijdens het eten zat de man met de opgezwollen benen nog steeds in zijn hoek. Er kwamen telkens campinggasten binnen, die een praatje met hem kwamen maken, zonder zijn ring te kussen overigens, dus de vergelijking met Don Corleone ging niet helemaal op. Blijkbaar is deze camping een verblijfsplek voor Oosteuropese gastarbeiders, want aan het eind van de middag wordt het druk, er rijden voortdurend mensen het terrein op richting de caravans.

Omdat ik van de oorspronkelijke route af ben, moest ik een nieuw plan maken. Ik pakte de kaart erbij en trok een rechte streep van Bolnäss naar Linköping. Nu is de opdracht om een route te vinden die:

- langs voldoende campings komt

- zo dicht mogelijk langs de ideale lijn loopt

- zo min mogelijk klimmen verlangt

- langs rustige wegen voert

De route naar Horndal voldoet het beste aan deze voorwaarden, dus daar ga ik morgen heen. Vanaf daar kies ik dan weer een volgende bestemming.

Ik word wakker op een bijzondere dag, het is vandaag precies een jaar aan met Mayke.

De weg naar Sandviken is een genot om te rijden, een vrijwel vlakke weg met hele flauwe hellingen. Ik heb sinds Denemarken niet meer zo’n lange vlakke weg gefietst. Ik doe een ruim uur over de eerste 20 km naar Sandviken en daar vind ik tot mijn vreugde een Konditorei met een aangenaam terras onder de bomen waar ze niet alleen zuurdesembrood verkopen, maar ook echte cappuccino maken van lekkere koffiebonen. Dat is de eerste keer sinds Trondheim, dus ik neem er twee, want wie weet hoe lang het duurt voordat ik weer zo’n buitenkansje tref.

En dan realiseer ik me dat ik vanmorgen de ijskast niet leeggemaakt heb, ik mis een pak gevulde pasta, melk, kaas en worst. Nou ja, dan heeft de volgende passant een gelukje, alles zit nog dicht!

Ook de rest van de weg is een genot om te fietsen, als ik eenmaal van de 272 af ben, is er nauwelijks nog verkeer en het klimmen gaat zo geleidelijk, dat ik lekker door kan blijven fietsen. Ten zuiden van Sandviken fiets je over een lange dijk, die twee meren scheidt, het lijkt wel een beetje de Blauwe Hand in Overijssel, inclusief de zeilbootjesverhuur. Daarna is het afwisselend graanakkers en dennebos op zandgrond.

Als ik in Horndal boodschappen doe, zie ik dat de pizzeria open is, dat is mooi.

Gefietste afstand: 76 km

Gefietste tijd: 6 uur

[steininbeeld]

1 juni 2024.

"Bloem"

Bleke morgenster is een bloem/plant die best zeldzaam is. Hij staat bij ons in de tuin en is spontaan uit de grond opgedoken.

Hij bloei in de ochtend en gaat daarna dicht. Ik heb hem nooit eerder gezien en hij viel op door zijn kleur en vorm van zijn bloem.

De bleke morgenster (Tragopogon dubius) is een kruidachtige, tweejarige plant uit de composietenfamilie (Asteraceae). De soort komt van nature voor van Europa tot West-Azië. De plant is ingevoerd in Noord-Amerika.

De plant wordt 40-80 cm hoog en heeft een grote penwortel. De plant bevat veel melksap. De tot 25 cm lange bladeren zijn lancetvormig en op dwarsdoorsnede driehoekig. Aan de basis zijn de bladeren 2,5 cm breed en lopen naar boven spits toe. Bleke morgenster bloeit van mei tot juli met alleenstaande, bleekgele lintbloemen, waarbij de 3 cm lange en 3 mm brede omwindselbladen langer zijn dan de lintbloemen.

De bleke morgenster komt voor op open, tamelijk droge zandgrond, op spoordijken en industrieterreinen.

De wortel van bleke morgenster is eetbaar en meegenomen door de emigranten uit Europa naar Noord-Amerika, waar het tot een onkruid is verworden. (Bron Wikipedia)

(1 juni 2024)

[mantingerdijk]

Ereprijs, plant van de arme zandgrond

Aan de Kanweg is de berm afgefreesd, meer dan de helft ereprijs is afgevoerd. Nog een klein restant overgebleven. Bij het parkeerterreintje aan de Haarweg nog een fraai stuk. Mantingerveld en omgeving. J.B. Kanweg Haarweg

[wildetuinplanten]

Rode bosbes of vossenbes. Vaccinium vitis-idaea. Heidefamilie.

Rode bosbes of vossenbes, ook ideaal voor droge voedselarme tuinen op zure grond in zon of schaduw.

Rode bosbes, Vaccinium vitis-idaea De rode bosbes of vossenbes is een altijd groene dwergstruik van zure arme droge zandgrond en voedselarme bossen. Ze wordt maximaal 50 cm hoog maar blijft meestal lager. Ze kan in de volle zon staan maar staat meestal in de halfschaduw of schaduw van structuurrijke dennenbossen Rode bosbes, Vaccinium vitis-idaea De rode bosbes wordt door diverse;…

[keynewssuriname]

Boeren Wanica wisselen kennis uit over cassaveteelt

Onder leiding van het door SAMAP ondersteunde waardeketenplatform cassave en het ministerie van Landbouw, Veeteelt en Visserij (LVV) heeft een groep boeren en agro-ondernemers in de cassaveteelt deelgenomen aan een boer-tot-boer kennisuitwisselingsbezoek aan Wanica. Deelnemers wisselden ervaringen uit over de agronomische aspecten van de cassaveteelt, innovatieve technieken om de productie en kwaliteit van producten te verbeteren en uitgebreide bedrijfsnetwerken. Jack Lie a Fat, een cassaveproducent van de SAMAP Matching Grant Facility, exploiteert in samenwerking met Martiland N.V., een agrarische verwerker van cassaveproducten, ongeveer 0,5 ha cassave in het district Wanica, Reeberg-gebied. Hij startte zijn bedrijf ruim vier jaar geleden en heeft er geen spijt van. Lie a Fat werkt ook samen met 10 cassavetelers uit het district Wanica en omgeving om aan de vraag van de koper te voldoen. Zijn geschatte opbrengst ligt rond de 80 ton per ha. Alle productie wordt verkocht aan de koper, Jonas van Ravenswaay/agribusiness Martiland N.V., die de verse cassave verwerkt tot geraffineerde cassaveproducten van het merk Bambino, in een waardeketensysteem benadering. De groep bezocht ook Robert Kario, een landbouwer en een outgrower die samenwerkt met de ondernemer Lie a Fat in de Matching Grant Facility van SAMAP. Hij exploiteert ongeveer 0,5 ha cassave in het district Wanica, Lelydorp gebied. Hij is een fulltime kleinschalige familielandbouwer en heeft ruim 43 jaar ervaring in de cassaveteelt. Hij heeft de boerderij van zijn familie geërfd. De hele familie werkt op de boerderij, geleidt door vrouwelijk leiderschap, waarbij ze putten uit de ervaringen van de oudere generatie. In tegenstelling tot Lie a Fat is de boerderij van Kario overwegend arbeidsintensief, waar veel manueel werk wordt verricht, echter in een consistent en systematisch teeltpatroon. Cassave is naast andere groentegewassen het focusgewas. Het bedrijfsoppervlak bestaat grotendeels uit zandgrond (fijn zand). De meest aangeplante variëteit is zoet-gele cassave. De opbrengsten liggen boven de 20 ton per ha na 9 maanden productie. Read the full article

[regioonlineofficial]

Particulieren en agrariërs gaan dit najaar op 50 locaties in Drenthe landschapselementen herstellen en erven opknappen. De helft van deze locaties ligt in het gebied Koekange-Koekangerveld, de andere helft verspreid in Drenthe. In totaal planten particuliere grond- en erfeigenaren en agrariërs in Drenthe 12.750 stuks bosplantsoen, 79 laanbomen en 140 fruitbomen aan.  De aanplant van bosplantsoen, laan- en fruitbomen in het gebied Koekange-Koekangerveld zorgt voor herstel van het waardevolle slagenlandschap. Dit landschap kenmerkt zich door smalle, langgerekte percelen die van oost naar west lopen met aan weerszijden elzensingels en hakhoutbosjes. Het is een uniek gebied omdat de percelen/slagen deels in laagveen liggen en deels op zandgrond. De boerenerven waren van origine sober en functioneel en werden gekenmerkt door boomgaarden, meidoornhagen, knotlindes, bomenrijen, huisbrinken en houtsingels. Helaas is dit streekeigen karakter in de loop van de tijd deels verloren gegaan. Landschapselementen hersteld De Koekanger Dwarsweg is één van de locaties waar dit jaar landschapselementen worden hersteld. Daar worden bij een deelnemer aan het project 440 meter houtsingels en bomenrijen opgeknapt door het bijplanten van bomen en struiken. Ook wordt een boomgaard gerealiseerd en wordt het erf voorzien van meidoornhagen. Natuurnetwerk In een agrarisch cultuurlandschap zijn houtwallen en singels, kleine bosjes, meidoornhagen en poelen onmisbaar. Als een netwerk verbinden ze verschillende natuurgebieden en vormen ze een leefgebied voor allerlei plant- en diersoorten. Het zijn plekken waar planten, struiken en bomen ongestoord kunnen groeien en waar dieren kunnen schuilen, eten, een nest kunnen maken en waar langs ze zich kunnen verplaatsen. Vroeger hadden deze landschapselementen een andere functie. Ze werden gebruikt voor de houtoogst en om het vee te keren. Door het wegvallen van deze functies en vanwege intensievere gebruik van het agrarisch landschap zijn de landschapselementen (deels) uit onze regio verdwenen.  Het herstel Koekange-Koekangerveld maakt deel uit van het project ‘Investering in landschapselementen in Drenthe 2022-2024’ dat Landschapsbeheer Drenthe in samenwerking met de Natuur en Milieufederatie Drenthe uitvoert. In 2024 krijgt het herstelproject een vervolg.  Het project ‘Investering in landschapselementen in Drenthe 2022-2024’ wordt mogelijk gemaakt dankzij de financiële bijdragen van de provincie Drenthe en het Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland.

[peterpijls1965]

Rode en Gele Lieb

Hasj uit Libanon werd een vaste waarde in Nederlandse coffeeshops door de Hippie Trail in de jaren zestig en zeventig. Rode en Gele Lieb uit de Bekaa-vallei in Oost-Libanon trok bloemenkinderen die ook Afghanistan en India vaak niet oversloegen. Ze importeerden de rode en gele hasj uit Libanon net zo graag als die uit Nepal en Afghanistan.

De op rode zandgrond geteelde hasj rookte ik hoogst zelden, decennia geleden voor het laatst. Rode Lieb is net zo makkelijk te verkruimelen als Manali uit India, zonder tussenkomst van een aansteker.

Ik lees dat hasj uit Libanon net als andere exoten een come back maakt in Nederland. Sinds de jaren ´70 bleven boeren in de Bekaa-vallei hasj produceren, ondanks verboden, maar ook omdat Hezbollah zo aan geld kwam voor wapens. Sinds 2020 is medicinaal gebruik in Libanon toegestaan.

De Bekaa-vallei is vruchtbaar landbouwgebied, dat ook wijn oplevert. Toen een hevige burgeroorlog in Libanon veertig jaar geleden ten einde kwam, bleek de hasjproductie al die tijd tamelijk ongestoord te zijn doorgegaan, namelijk 18 jaar van elkaar moordend bevechtende facties, ook in de Bekaa-vallei.

Libanon was toen als lang niet meer het Zwiterserland van het Midden-Oosten, een reputatie die tot 1970 opgeld deed. Ook nu is Beiroet geen schim meer van de kosmopolitische trots van het land dat zucht onder hyperinflatie en een weinig betrokken regering.

Dat de stadsbewoners de haven moesten zien exploderen, met megaschade in veel stadswijken eromheen, deed de deur dicht, net als de onbetaalbaarheid van een brood.

Wijn uit de Bekaavallei dronk ik nooit. Rode en Gele Libanon rook ik wellicht ooit weer eens. In de verslavingskliniek kende ik een sociotherapeut die graag vertelde over zijn Hippie Trail naar Afghanistan en India. Hij had er ´gebruikt´, zei hij. Hij weigerde te vertellen wat.

[charleshaddonspurgeon]

Voor Iedere Avond Een fundering die storm en vuur doorstaat Bijbels Dagboek, C.H. Spurgeon  "Voor Iedere Avond" Ik zal u op saffieren grondvesten. Jesaja 54:11 Niet alleen het zichtbare, maar ook het onzichtbare van Gods Kerk is schoon en kostbaar. Fundamenten liggen buiten het zicht, en zolang ze stevig zijn, verlangt men niet dat zij kostbaar zullen zijn; maar in het werk van Jehovah is alles uit een stuk, niets slordig, niets gemeen. De diepe fundamenten van het werk van de genade zijn als saffieren, vanwege hun kostbaarheid; geen menselijk verstand kan hun heerlijkheid afmeten. Wij bouwen op het verbond van de genade, dat hechter is dan diamant en blijvend als edelgesteenten, waarop de tijd tevergeefs zijn kracht verspilt. Grondvesten van saffier zijn eeuwig, en het verbond duurt even lang als de leeftijd van de Almachtige.  Een ander fundament is de persoon van Jezus, die rein en onbevlekt, eeuwig en schoon is als de saffier, tot een samensmeltend het diepe blauw van de steeds bewogen oceaan van de aarde en het azuur van de alles omvattende hemel. Onze Heere Jezus kon, toen Hij daar stond, bedekt met Zijn eigen bloed vergeleken worden met de robijn.  Maar nu zien wij Hem, stralend van het zachte blauw van de liefde, van overvloeiende, diepe, eeuwige liefde. Onze eeuwige hoop is gebouwd op de gerechtigheid en getrouwheid van God, die helder en klaar zijn als saffier. Wij worden niet gered door toegeeflijkheid, door genade, die de gerechtigheid opheft, of doordat de wet haar eisen intrekt; nee!  Zelfs al zouden wij de ogen van een arend hebben, dan nog is het onmogelijk om een tekort in de fundering van ons vertrouwen te ontdekken; ons fundament is van saffier, daarom zal het ook het vuur doorstaan. De Heere zelf heeft het fundament voor de hoop van Zijn volk gelegd. Voor ons moet het een zaak zijn van ernstig onderzoek, of onze hoop op dat fundament is gebouwd. Goede werken en ceremoniën zijn geen grondslagen van saffieren, maar van hout, hooi en stoppelen; ook worden ze niet door God, maar door onze eigenwaan gelegd. Alle grondslagen zullen spoedig worden beproefd: wee hem, wiens hoge toren met gekraak zal ineenstorten, omdat hij op een zandgrond was gebouwd. Hij, die gegrondvest is op saffieren, kan de storm en het vuur met gerustheid afwachten, want hij zal de toets kunnen doorstaan. 

[leftwizardbarbarian-blog]

Steenanjer : Dianthus deltoides

Steenanjer : Dianthus deltoides

categorie : kamerplanten en bloemen

              Goed te herkennen aan alleenstaande helder roze bloemen met witte vlekjes en een donkerrode smalle ring aan de basis van de kroonbladen

              Algemeen

  Steenanjer is een overblijvende plant van 20 tot 45 cm hoog en groeit op droge, matig voedselarme zandgrond in lage graslanden. Ze is plaatselijk vrij algemeen voor komend in de Lage…

[sirisastensomeren]

Foyerconcert BKant in De Ruchte

Op zondag 29 september gaf BKant een foyerconcert in De Ruchte in Someren.

[diyshelf]

Different Edible Mushrooms

Laetiporus sulphureus (Chicken-of-the-woods / Zwavelzwam): vanaf april met een groeipiek in juni. Daarna, vanaf augustus tot en met oktober. Te vinden op eiken.

Boletus edulis (Porcini / Eekhoorntjesbrood / Boleet): juli tot en met november te vinden in dreven en bermen met eik of beuk.

Lycoperdon perlatum (Common puffball / Parelstuifzwam): zomer en herfst in humusrijke grond in loof- en naaldbossen.

Coprinus comatus (Shaggy ink cap / Geschubde inktzwam): mei tot in november vaak in groepen te vinden op grond die pas is omgewerkt op akkers, weilanden, parken en wegbermen. In de stad op bemest gras.

Cantharellus cibarius (Cantharel / Chanterelle): juni tot oktober in zure zandgrond in naald- en loofbossen bij den, eik, beuk en berk.

[steininbeeld]

31 augustus 2023.

"Rups"

De rups van de zuringuil (Acronicta rumicis) dit is een nachtvlinder uit de familie van de nachtuiltjes. Het is een vlinder die algemeen voorkomt nabij de duinen en zandgrond in het binnenland, maar ook daarbuiten in allerlei open gebieden, tuinen en parken. De spanwijdte bedraagt tussen de 34 en 40 millimeter.

De zuringuil komt voor in heel Europa, delen van Noord-Afrika en via Azië tot in Korea en Japan. De vliegtijd loopt van eind april tot en met september.

(31 augustus 2023)

[marjanbrouwers]

Schrijven is schrappen: de chip van Julius

Schrijven is schrappen. Kill your darlings. Dat gezegde geldt voor schrijvers, maar ook voor filmmakers. Zelf vind ik het erg leuk om na een film op YouTube te kijken naar scenes die na het filmen zijn geschrapt. Sterker nog, ik heb alle ‘extended editions’ van The Lord of the Rings-trilogie meerdere malen bekeken. Maar hoe zit het met de geschrapte delen uit Leegland? Deleted scene 1: de chip van Julius.  

In de allereerste versie van Leegland, dat ik in 2015 nog Het Verlaten Land noemde, komt een scène voor die ik pas eind 2019 heb geschrapt. Met spijt in het hart, want het was een spannend stuk. Toch moest het eruit: ik leg hieronder uit waarom.

Gevaar!

Het volgende fragment komt uit het einde van een hoofdstuk, waarin het perspectief bij Senna ligt. De situatie: Senna en Julius hebben zich verstopt in een boerderij, maar hun achtervolgers zijn opeens vlakbij en ze moeten opnieuw vluchten.  

Senna bleef staan om nog een keer goed te luisteren. De stemmen werden luider. Het leek wel of ze wisten waar ze waren. Ze sloeg haar hand voor haar mond en greep Julius bij zijn arm.

‘Je hebt een tag!’ zei ze. ‘Daarom zijn ze hier. Ze zijn jou op het spoor.’

Ze greep zijn linkerarm en liet haar vingertoppen over zijn huid glijden. Meteen vond ze een bobbel aan de binnenkant van zijn elleboog. ‘Gevonden.’

Ze haalde het vleesmes uit haar binnenzak. Zelfs in de schemering zag ze dat Julius verbleekte. ‘Nu even flink zijn,’ zei ze en stak toe.

Na deze cliffhanger begint het volgende hoofdstuk vanuit het perspectief van Julius.

Julius snakte naar adem, propte een vuist in zijn mond en beet de knokkels rauw. Alles om het maar niet uit gillen van de raspende pijn die zijn arm teisterde. Vlijmscherp schoot de pijn van zijn elleboog naar zijn schouder en weer terug, als een bliksemflits die nergens in kon slaan. Als hij iets in zijn maag had gehad, was hij gaan braken.

‘Zo, klaar alweer,’ zei het soldatenmeisje, zoals hij haar was gaan noemen. Ze liet de chip zien die ze uit zijn elleboog had gesneden en smeet het bebloede, verraderlijke ding in de struiken. ‘Dat viel mee toch?’

Weg met die chip

Geweldig stukje, vond meelezer Saskia Maaskant, maar ze wees erop dat ik mezelf in de problemen had gebracht. Ik had namelijk bedacht dat deze chip niet alleen soldaten liet zien waar een ontsnapte gevangen was. Eenmaal buiten bereik zou de chip een gif activeren waardoor de gevangene onmiddellijk zou sterven. Leuk bedacht, maar ja, later in het verhaal kwam die chip niet meer van pas. Sterker nog, die chip kwam niet meer terug en dat maakte het vervolg onwaarschijnlijk. En dus gaf ik Saskia gelijk en gooide ik de hele scène eruit. Jammer, maar helaas. Het betekende dat de volgende scène ook niet mocht blijven.

Op haar teken ging Julius op zijn hurken zitten en wachtte op wat er komen ging. Nu hoorde hij ook iets. Stemmen die onverstaanbare kreten uitsloegen. Kermden zelfs.

‘Het klinkt of ze pijn hebben,’ fluisterde hij. ‘Dat zijn geen soldaten.’

Senna knikte. ‘Dat zijn vluchtelingen als wij. Met een tag die nu buiten het bereik is van de bewakers.’

‘Dat is toch goed?’

‘Nee, ik ben bang van niet. Als jij je tag nog had gehad dan zou je nu ook op de grond liggen te creperen.’ Ze keek even naar hem om. ‘Wist je dat niet? Tags hebben twee functies: opsporing en zelfvernietiging.’

Ze hoefde al niets meer te zeggen, hij kon zich al een voorstelling maken van wat er gebeurde. ‘Kunnen we niets voor ze doen?’

‘Nee, niet als ze tags dragen. Kom, we gaan even kijken. Misschien hebben ze eten bij zich.’

Senna stond al helemaal in de overlevingsstand, realiseerde Julius zich. Overleven geen koste van alles. Hij haastte zich achter haar aan.

Plotseling stonden ze op een open plek in het bos. In het midden lagen drie gestalten op de zandgrond. Een lag stil, de andere twee kronkelden en kermden.

‘Nog even,’ zei Senna. ‘Het kan niet lang meer duren.’

Zoveel egoïsme werd Julius te veel. Hij rende de open plek over en viel op zijn knieën bij de twee nog levende vluchtelingen. Hij herkende een vrouw die tegelijk met hem op de trein was gezet. Haar ogen puilden uit hun kassen en er stond schuim op haar mond. Nog een keer trok ze haar rug hol en toen was ze weg. Haar hoofd viel opzij. De man naast haar hield het nog iets langer vol, maar ook hij was ten dode opgeschreven.

Julius pakte de hand van de vrouw en keek op naar Senna, die naast hem was komen staan. ‘Ze zijn gewoon dood, Senna. Hoe kan dit?’

Hoewel hij deze mensen niet kende, sneed het verdriet over hun dood door zijn ziel. Ze hadden samen verder kunnen gaan, iets nieuws opbouwen. Dit was zo zinloos.

‘De geheime politie gebruikt al langer van dit soort tags,’ zei ze. ‘Zo kunnen ze gevangen eronder: ze kunnen je er mee opsporen en als het je lukt om weg te komen is dit wat er gebeurt.’

‘Verschrikkelijk,’ zuchtte Julius. Hij woelde met een hand door zijn scheef geknipte haardos. ‘Dus ik had er ook zo bij kunnen liggen.’

Senna knikte. Zag hij nou een trillend ooglid, een zweem van medelijden?

‘Wat doen we nu? Begraven?’

‘Ben je besodemieterd?’ Geroutineerd fouilleerde ze de lijken. ‘Kijk, hier hebben we tenminste wat aan.’ Ze liet hem een doosje pillen zien en een fles water. ‘Kom, we gaan verder. Ik hoor de rivier. We moeten vlakbij zijn.’

Schrappen met pijn in mijn hart

Deze twee scènes zijn nog maar een paar voorbeelden van lappen tekst die ik ooit schreef, maar die ik moest schrappen. Soms met pijn in het hart. Soms vanwege de keuzes die ik had gemaakt. Of omdat ik vond dat een fragment niets toevoegde of juist te veel weg gaf. Gelukkig heb ik alles bewaard en kan ik af en toe op deze website zo’n afgekeurde parel met jullie delen. Binnenkort een scène die ik pas in de zomer van 2020 schrapte omdat ik niet goed had opgelet waar Meppel lag ten opzichte van Hoogeveen.

Trouwens, deze fragmenten komen dus uit mijn allereerste, ongecorrigeerde versie van Leegland. Ongepolijst, recht uit het hart geschreven. Ik merk bij het herlezen van die versie meteen dat het verhaal toen al potentie had. Ben nog steeds blij dat ik heb doorgezet!

[keynewssuriname]

Boeren Wanica wisselen kennis uit over cassaveteelt

Onder leiding van het door SAMAP ondersteunde waardeketenplatform cassave en het ministerie van Landbouw, Veeteelt en Visserij (LVV) heeft een groep boeren en agro-ondernemers in de cassaveteelt deelgenomen aan een boer-tot-boer kennisuitwisselingsbezoek aan Wanica. Deelnemers wisselden ervaringen uit over de agronomische aspecten van de cassaveteelt, innovatieve technieken om de productie en kwaliteit van producten te verbeteren en uitgebreide bedrijfsnetwerken. Jack Lie a Fat, een cassaveproducent van de SAMAP Matching Grant Facility, exploiteert in samenwerking met Martiland N.V., een agrarische verwerker van cassaveproducten, ongeveer 0,5 ha cassave in het district Wanica, Reeberg-gebied. Hij startte zijn bedrijf ruim vier jaar geleden en heeft er geen spijt van. Lie a Fat werkt ook samen met 10 cassavetelers uit het district Wanica en omgeving om aan de vraag van de koper te voldoen. Zijn geschatte opbrengst ligt rond de 80 ton per ha. Alle productie wordt verkocht aan de koper, Jonas van Ravenswaay/agribusiness Martiland N.V., die de verse cassave verwerkt tot geraffineerde cassaveproducten van het merk Bambino, in een waardeketensysteem benadering. De groep bezocht ook Robert Kario, een landbouwer en een outgrower die samenwerkt met de ondernemer Lie a Fat in de Matching Grant Facility van SAMAP. Hij exploiteert ongeveer 0,5 ha cassave in het district Wanica, Lelydorp gebied. Hij is een fulltime kleinschalige familielandbouwer en heeft ruim 43 jaar ervaring in de cassaveteelt. Hij heeft de boerderij van zijn familie geërfd. De hele familie werkt op de boerderij, geleidt door vrouwelijk leiderschap, waarbij ze putten uit de ervaringen van de oudere generatie. In tegenstelling tot Lie a Fat is de boerderij van Kario overwegend arbeidsintensief, waar veel manueel werk wordt verricht, echter in een consistent en systematisch teeltpatroon. Cassave is naast andere groentegewassen het focusgewas. Het bedrijfsoppervlak bestaat grotendeels uit zandgrond (fijn zand). De meest aangeplante variëteit is zoet-gele cassave. De opbrengsten liggen boven de 20 ton per ha na 9 maanden productie. Read the full article

[regioonlineofficial]

In een monumentale boerderij uit 1584 in Eindhoven zijn 317 historische zilveren munten uit verschillende tijdperken en regio’s ontdekt tijdens een restauratieproject. De oudste munt dateert uit 1680 en de sluitmunt uit 1824. De gemeente Eindhoven heeft de muntvondst, voordat het naar de veiling zou gaan, kunnen aankopen. Wethouder Maes van Lanschot (Erfgoed): "Deze schat is als een jongensboek waar iedereen van kan genieten. De muntvondst biedt een prachtig kijkje in ons verleden en hebben we weten te behouden voor alle Eindhovenaren. Daarom zijn we dankbaar dat we met de vinders tot overeenstemming zijn gekomen. We zullen de munten conserveren en exposeren, zodat iedereen dit cultuurhistorisch waar devolle erfgoed kan bezichtigen.” Philo van Gasselt (mede-vinder): “De vondst was natuurlijk al heel bijzonder. Wie maakt dat nou mee! We zijn erg blij dat de munten nu bij elkaar blijven. Dat vinden we heel belangrijk. Zo kan iedereen er straks van genieten.” Restauratie De archeologische vondst kwam aan het licht toen een restauratieteam bezig was met het renoveren van het historische pand. Terwijl de eigenaar bezig was met het uitgraven van de op zandgrond gelegen vloertegels, stuitte hij plotseling op een goed bewaarde aardewerken pot. Nadat de scherven van de pot voorzichtig waren uitgegraven, ontdekte hij tot zijn verbazing een eeuwenoude schat aan zilveren munten. Soort munten Enkele stuks zijn geklopt en 3 ruiterschellingen zitten aan elkaar vast. Geklopte munten zijn munten met een stempel ten teken dat ze aan bepaalde eisen voldoen qua zilvergehalte. De muntvondst bestaat voor het merendeel uit Ruiterschellingen, ongeveer 217 stuks voornamelijk van Nijmegen. Daarnaast komen ook de volgende munten voor: Arendschelling Kampen, Florijn of 28 stuiverstukken, tientallen stuiverstukken, provinciale guldens, 3 guldens West-Friesland, 10 schellingen Zeeland, halve zilveren dukaten, zilveren dukaten, ½ Ecu’s Frankrijk, Kronenthaler, guldens Willem I. Cultuurhistorische waarde De munten zijn duidelijk niet als verzamelobject bijeengebracht maar als spaarpot. Dit is te herleiden uit de samenstelling en kwaliteit van de munten. Het is duidelijk zichtbaar dat de munten gedurende lange tijd in zandgrond hebben gelegen doordat ze groen zijn uitgeslagen. Door de cultuurhistorische waarde is deze vondst zeer geschikt om in zijn geheel bijeen te houden.  Onschatbare waarde De Eindhovense stadsarcheoloog Peter de Boer en veilinghouder/ numismaat Karel de Geus zijn verheugd door de verscheidenheid van de munten en beschouwen deze vondst als een belangrijk stukje puzzel om het verleden van Eindhoven te ontrafelen. De munten zijn afkomstig uit verschillende Europese landen en kunnen ons meer vertellen over handelsrelaties en culturele interacties uit het verleden.