levisgeekstuff

[levisgeekstuff]

Demon Slayer Volume 1

Demon Slayer (Kimetsu no Yaiba) is een manga geschreven en getekend door Koyoharu Gotouge. Het eerste volume verscheen oorspronkelijk in Japan in 2016 en trapte een fenomeen in gang dat later de wereld zou veroveren via anime en merchandis. Maar hoe sterk is die originele start als manga? De Nederlandstalige versie van het eerste volume ligt nu in de winkel 👉

Volume 1 introduceert Tanjiro Kamado, een goedhartige jongen uit de bergen die houtskool verkoopt om zijn gezin te onderhouden. Zijn leven stort in wanneer hij thuiskomt en zijn familie afgeslacht aantreft door een demon. Alleen zijn zus Nezuko overleeft, maar ook zij verandert in een demon – al behoudt ze nog een sprankje menselijkheid. Tanjiro zweert wraak en sluit zich aan bij de "Demon Slayer Corps" om zijn zus te redden én anderen te beschermen tegen hetzelfde lot.

Het verhaal leest als een klassieke shōnen, maar met een duistere ondertoon. De emotionele kern – de band tussen broer en zus – tilt het geheel naar een hoger niveau. Volume 1 is een echte opbouw: het zet de toon, introduceert het universum, en eindigt met genoeg mysterie om je naar volume 2 te trekken.

Tekenwerk

Gotouge’s stijl is ruw maar expressief. Verwacht geen gelikte actiepagina’s à la One Piece of Bleach, maar wel scherpe contrasten en veel emotie in de gezichten. De gevechtsscènes zijn soms wat stijf, maar de sfeer – zeker in de meer macabere scènes – is raak. Vooral de manier waarop Nezuko visueel wordt neergezet, met haar bamboemondstuk en indringende blik, blijft hangen.

Leesbaarheid

Het eerste volume leest vlot. De mix van actie, emotie en humor zit goed. Er is voldoende uitleg om nieuwkomers in het demonensysteem mee te krijgen, zonder dat het belerend wordt. En ondanks de tragische start blijft het geheel verrassend licht verteerbaar.

Trouwens goed om weten: deze Nederlandstalige versie is een directe vertaling uit het originele Japans. De Engelse versie wijkt af en toe behoorlijk af van het origineel, dus het is mooi meegenomen dat deze versie niet daarop gebaseerd is, maar wel op de 'echte' Japanse editie.

Verdict

Demon Slayer Volume 1 is geen meesterwerk op zich, maar wel een veelbelovende start van een reeks die explosief zal groeien. Het is rauw, emotioneel en origineel genoeg om op te vallen. Fans van donkere fantasy met een menselijk hart zullen meteen verkocht zijn.

En uiteraard niet onbelangrijk, dit is natuurlijk ook écht wel een nieuwe start van manga in het Nederlands. Eerder verscheen bij Panini ook al Pokémon als opwarmertje, maar nu met Demon Slayer en binnenkort ook JuJu Kaisen kunnen we spreken van een ecte revival.

Meer weten over het verleden van manga in het Nederlands? Lees mijn dossier.

[levisgeekstuff]

Superman: Lost

Dark Dragon Books bracht zonet 'Superman: Lost' uit in twee dikke albums. In de VS verscheen dit verhaal in 2023 als tiendelige miniserie bij DC Comics, geschreven door Christopher Priest en getekend door Carlo Pagulayan. De moeite waard? Ontdek het in deze review 👉

In dit verhaal wordt Superman tijdens een ogenschijnlijk routineuze missie met de Justice League plots door een wormgat gezogen. Voor de buitenwereld is hij slechts enkele minuten verdwenen, maar voor Superman zelf zijn er twintig jaar verstreken. Twintig jaar in de leegte van het heelal, zonder zijn familie, zonder Lois, zonder de aarde. Wanneer hij uiteindelijk terugkeert, is hij niet langer dezelfde man die vertrok.

Breekbaar

Wat volgt is geen klassiek superheldenverhaal vol actie en spektakel, maar een introspectieve, tragische vertelling over vervreemding, verlies en de breekbaarheid van zelfs de sterkste held. Superman keert fysiek ongedeerd terug, maar mentaal is hij een gebroken man. Zijn relatie met Lois Lane staat onder druk. Hij kan zich moeilijk aanpassen aan een wereld die voor hem ver weg voelt, en zijn gevoel voor plicht en menselijkheid is grondig verstoord.

Priest graaft diep in de psyche van de Man van Staal. Hij stelt niet de vraag hoe krachtig Superman is, maar hoe lang een onsterfelijke held zijn menselijkheid kan bewaren als hij alles verliest wat hem menselijk maakt. De sciencefictionelementen – ruimtereizen, politieke conflicten op verre planeten, existentiële vragen over goddelijke macht – vormen slechts het decor voor een veel intiemer drama. Het is een verhaal over trauma, over tijd en over het verlies van jezelf in een universum dat onverschillig blijft.

Het tekenwerk

Artistiek levert het team een sterke prestatie. Pagulayan’s tekeningen en Jason Paz’ inkting brengen de afstandelijke ruimte en de kille leegte van Superman’s ballingschap visueel sterk over. De sobere, maar gelaagde inkleuring van Jeromy Cox versterkt het gevoel van vervreemding. De stijl is realistisch, maar nooit bombastisch, precies passend bij de toon van het verhaal. Bij momenten deed het artwork me een beetje denken aan dat van de recent overleden Jackson Guice, die in de jaren '90 veel Superman-verhalen tekende.

Verdict

Hoewel ik online lees dat sommigen het tempo traag vinden en het slot niet volledig zou overtuigen, is "Superman: Lost" zonder twijfel een van de meest ambitieuze en emotioneel geladen Superman-verhalen van de laatste jaren. Het verhaal raakt aan de essentie van Superman: niet de goddelijke kracht, maar de menselijke geest erachter. "Superman: Lost" laat op mij een blijvende indruk na.

[levisgeekstuff]

De comics van Stranger Things

Deze maand liggen het 11 en 12e album van Stranger Things inde winkelrekken. Het mag dus intussen wel duidelijk zijn dat de wereld van Stranger Things niet stopt bij de Netflix-serie. Sinds 2023 verschijnen de strips ook in het Nederlands bij Dark Dragon Books. Maar welke verhalen en comics zijn er nu intussen allemaal? 👉

De comics worden sinds 2018 in de VS uitgegeven door Dark Horse. De meeste verhalen zijn geschreven door Jody Houser, een ervaren schrijver die eerder werk leverde voor o.a. Star Wars en Faith. Voor de tekeningen werkte Houser samen met artiesten zoals Stefano Martino, Edgar Salazar en Ryan Kelly. De comics zijn opgedeeld in miniseries van telkens vier à vijf Amerikaanse nummers. In de Nederlandse versie van Dark Dragon Books zijn dat telkens 2 albums.

Een overzicht

De Andere Kant

Vertelt het verhaal van Will Byers terwijl hij vastzit in de Upside Down tijdens seizoen 1. We zien hoe hij overleeft in die duistere wereld en wat hij doormaakt buiten beeld van de serie.

Six

Richt zich op Francoise, alias "Six", een ander kind met paranormale krachten uit Hawkins Lab. Dit verhaal breidt de lore uit van het experimentele programma waartoe ook Eleven behoorde.

Door het vuur

Een direct vervolg op Six. Twee overlevenden van het lab zoeken hun weg in de echte wereld, op de vlucht voor hun verleden én voor nieuwe dreiging.

Science Camp

Een luchtiger verhaal dat volgt wat Dustin meemaakt tijdens zijn zomerkamp tussen seizoen 2 en 3. Denk aan horror met een knipoog, een beetje Friday the 13th-sfeertje.

De tomb van Ybwen

Een mysterie dat zich afspeelt na het verlies van een personage uit seizoen 3. Mike en zijn vrienden stuiten op een kaart die leidt naar een bovennatuurlijk geheim. Bonuspunten voor de heerlijke hommage cover aan The Goonies 😍

Kamchatka

Gebaseerd op de Russische verhaallijn uit seizoen 4. Een Russische wetenschapper en zijn kinderen raken betrokken bij de experimenten die leiden tot het openen van een portaal.

Verhouding met de Netflix serie

De comics vormen geen losstaande spin-offs, maar aanvullingen op de televisiereeks. Ze vullen gaten op in het verhaal, geven achtergrond bij nevenpersonages of verkennen andere slachtoffers van het lab. Zo krijg je als lezer een breder beeld van de wereld rond Hawkins, het overheidsprogramma en de verspreiding van de Upside Down. De strips zijn bovendien canon, goedgekeurd door de Duffer Brothers zelf. De Stranger Things-comics zijn dus meer dan promotiemateriaal.

Checklist

Stranger Things: De andere kant 1 en 2, (Dark Dragon Books, 2023)

Stranger Things: Six 1 en 2, (Dark Dragon Books, 2023)

Stranger Things: Door het vuur 1 en 2, (Dark Dragon Books, 2023)

Stranger Things: Science Camp 1 en 2, (Dark Dragon Books, 2024)

Stranger Things: De tombe van Ybwen 1 en 2, (Dark Dragon Books, 2024)

Stranger Things: Kamchatka 1 en 2, (Dark Dragon Books, 2025)

[levisgeekstuff]

Zorro: Man of the Dead

De mythe van Zorro krijgt in "Zorro: Man of the Dead" een rauwe, gitzwarte make-over. Deze nieuwe strip is geen klassieke heldenverhaal, maar een brute en stijlvolle wraakthriller met een horror-randje. Denk aan "El Mariachi" meets Batman – met een Mexicaans dodenmasker in plaats van een zwarte cape 👉

De strip is geschreven en getekend door Sean Murphy, bekend van zijn werk aan het Batman: White Knight universum. Murphy is een auteur met een unieke, ruwe stijl en een voorliefde voor antihelden en morele grijstinten. Hij schrijft én tekent deze minireeks zelf, wat zorgt voor een sterke visuele samenhang.

De uitgave gebeurde in de VS via Massive Publishing, een onafhankelijke Amerikaanse uitgever die eerder opviel met vernieuwende comicprojecten zoals The Exiled van Wesley Snipes. Het eerste nummer van de oorspronkelijk vierdelige miniserie kende ook een flinke boost dankzij een succesvolle Kickstarter campagne. In het Nederlands verschijnt 'Zorro: Man of the Dead' in één keer als knappe hardcover bij Dark Dragon Books.

Zorro als dodelijke illusie

In deze nieuwe interpretatie is Zorro niet zomaar een volksheld, maar een waanbeeld. We volgen Diego, een jonge man uit Los Angeles die opgroeit met de verhalen van zijn vader – een fanatieke Zorro-adept die het onderscheid tussen fictie en realiteit al lang kwijt is. Wanneer Diego’s ouders op brute wijze worden vermoord, breekt er iets in hem.

In plaats van gerechtigheid te zoeken via de wet, transformeert Diego zichzelf tot Zorro: niet als maskerheld, maar als een messcherpe mythische figuur die opgaat in zijn waanzin. Hij beschouwt zichzelf als een reïncarnatie van Zorro, gestuurd door de goden van de dood om zijn vijanden uit te schakelen. Het resultaat is een mix van Mexicaanse folklore, hallucinerende visuals en keiharde actie.

Kwaliteit en stijl

Visueel is "Zorro: Man of the Dead" indrukwekkend. Sean Murphy’s lijnwerk is rauw maar gecontroleerd. De actie is kinetisch en chaotisch, zonder aan leesbaarheid in te boeten. De gezichtsuitdrukkingen zijn intens en de composities stuwen je als lezer vooruit. De paginagrote actiescènes doen soms denken aan een Tarantino-film. Qua sfeer balanceert het verhaal tussen hallucinatie en werkelijkheid, wat de strip een extra laag geeft.

Het verhaal zelf is eenvoudig – een klassieke vendetta – maar de psychologische insteek en culturele laag maken het verfrissend. Je voelt de invloed van Mexicaanse "dia de los muertos"-tradities, gecombineerd met moderne paranoia en media-kritiek.

Verdict

"Zorro: Man of the Dead" is géén Zorro zoals je hem kent. Geen charmante zwaardvechter op een wit paard, maar een verwrongen, bloeddorstige geest die zijn eigen legende herschrijft. Het is een visueel krachtige en verrassend gelaagde interpretatie. Een prima duistere herwerking van een klassieke held.

[levisgeekstuff]

20 key issues uit de Bronze Age

De Bronze Age van comics begon rond 1970 en eindigde halverwege de jaren tachtig. In deze periode maakten superheldenverhalen een duidelijke evolutie door. Waar de Silver Age nog draaide rond fantasierijke en kindvriendelijke avonturen, brachten de comics uit de Bronze Age een realistischer en donkerder toon. Een blik op 20 sleutelmomenten uit deze periode die ook in de Nederlandstalige comics verschenen 👉

20. De She-Hulk 1 (Juniorpress, 1980) (Savage She-Hulk 1, Marvel, 1980)

In dit nummer zien we de eerste verschijning en de ontstaansgechiedenis van She-Hulk, het nichtje van Bruce Banner.

19. Shazam 1 (Classics, 1974) (Shazam 1, DC, 1973)

Eentje die qua stijl misschien nog wel in de Silver Age thuishoort. Maar het feit dat Shazam/Captain Marvel nu bij DC zat nadat die concurrent Charlton hadden opgekocht was wél één van dé gebeurtenissen in comicland tijdens de Bronze Age. In het Nederlands is trouwens ook de 'first appearance' van Billy Batson. Meer over Captain Marvel lees je hier.

18. X-Mannen 29 (Juniorpress, 1985) (Uncanny X-Men 129, Marvel, 1980)

Een duidelijk voorbeeld van verhalen die steeds serieuzer worden. In dit nummer zien we de start van de 'Dark Phoenix Saga'. Bovendien is dit ook de eerste verschijning van Kitty Pride én Emma Frost.

17. Batman 47 (Classics, 1974) (Batman 251, DC, 1973)

Niet enkel de verhalen zelf werden in deze periode zwaarder. Ook helden en schurken werden donkerder. Dit nummer, met de iconische cover van Neal Adams, zette de Joker voor het eerst sinds de begindagen weer neer als een gevaarlijke moordenaar in plaats van louter een clowneske boef.

16. Peter Parker 3 (Juniorpress, 1983) (Peter Parker 64, Marvel, 1982)

In dit nummer zien we de eerste verschijning van 2 typische personages uit de Bronze Age: wat meer ambigu en street level dan de klassieke helden van voorheen. En dan heb ik het natuurlijk over Cloak en Dagger.

15. Shang-Chi, Meester Der Kung Fu 1 (Classics / Williams, 1976) (Special Marvel Edition 15, Marvel, 1973)

Nog zo'n typisch personage uit die tijd dat we hier voor het eerst zien. Shang-Chi speelde ook volop in op de Bruce Lee en kung-fu hype uit de jaren '70.

14. Spektakulaire Spiderman 38 (Juniorpress, 1982) (Amazing Spiderman Annual 16, Marvel, 1982)

In deze lijst kwamen we eerder al de Shazam-versie van Captain Marvel tegen. Hier is het de beurt aan de Marvel versie. En dan meerbepaald de Monica Rambeau versie. Hoe het ook weer precies zat met al die versies van Captain Marvel lees je hier.

13. Batman 22 (Classics, 1972) (Detective Comics 411, DC, 1971)

Veel duidelijker dan deze kan een comic niet thuishoren in de Bronze Age: ninja's met hopen én de eerste verschijning van Talia Al Ghul. Eén van de meest ambigue personages uit de Batman strips.

12. Vier Verdedigers 58 (Classics, 1972) / Marvel Superhelden 1 (Juniorpress, 1981) (Fantastic Four 112, Marvel, 1971)

Zelfs relatief luchtige en vrolijke reeksen als de Fantastic Four werden deze periode wat ernstiger. Getuige een hevige strijd tussen helden Ding en de Hulk.

11. Conan de Barbaar Peptoe (Oberon, 1974) / Conan de Barbaar Pocket 1 (Oberon, 1979) (Conan the Barbarian 1, Marvel, 1970)

Tijdens de Bronze Age zagen we ook de opkomst van het fantasy genre in comics. Eén van de bekendste figuren daaruit is natuurlijk Conan de Barbaar. Het personage zelf werd al in 1932 bedacht door Robert E. Howard. Hier in de seventies maakt de spierbundel zijn comicdebuut.

10. Spinneman 80 (Classics, 1974) (Amazing Spiderman 122, Marvel, 1973)

Ok, een 'villain of the day' die aan het eind van het nummer sterft, gebeurde al wel eens vaker in comics. Maar een hoofdpersonage als de Green Goblin dat sterft? Ongezien! Eén van dé toonzettende nummers uit de Bronze Age.

9. Star Wars 1 (Juniorpress, 1982) (Star Wars 1, Marvel, 1977)

En jawel, je raadt het al, ook science fiction werd tijdens de jaren '70 wat rauwer en zelfs realistischer. Het beste voorbeeld is natuurlijk Star Wars. Deze comicversie werd trouwens al ontwikkeld nog voor de eerste film in de zalen kwam. Lees meer over de Star Wars comics van Marvel

8. Spinneman 59 (Classics, 1971) (Amazing Spiderman 101, Marvel, 1971)

Het horrorgenre kende tijdens de Bronze Age ook een heropleving. Dat liet zich zelfs in gewone superheldencomics voelen. Veel duidelijker dan met Morbius, de levende vampier wordt het natuurlijk niet.

7. Spektakulaire Spiderman 7 (Juniorpress, 1980) (Amazing Spiderman 194, Marvel, 1979)

Ik heb het in deze lijst al een paar keer over ambigue figuren gehad. De Black Cat kan op dat vlak natuurlijk ook tellen. In dit nummer zien we haar eerste verschijning. Deze Nederlandstalige versie is bovendien extra uniek door de vreemde kleurencombinatie op de cover. Een foutje van Juniorpress destijds.

6. Batman 23 (Classics, 1972) (Batman 232, DC, 1971)

Dochter Talia kwamen we al eerder tegen in deze lijst, maar nu is het de beurt aan papa Ra's Al Ghul met zijn first appearance. Het Oosterse en mystieke aan deze vijand is ook een typisch voorbeeld van wat populair was in de jaren '70.

5. Groene Lantaarn 2730 (Classics, 1973) (Green Lantern 85, DC, 1971)

We komen duidelijk de top 5 binnen van deze lijst. Een jong, belangrijk personage dat verslaafd geraakt aan drugs. Ja, zoiets zag je voor het eerst in de Bronze Age. Makers Dennis O'Neil en Neal Adams wonnen in 1971 een award voor dit nummer.

4. Spinneman 79 (Classics, 1974) / Spiderman Klassiek 5 (Juniorpress, 1990) (Amazing Spiderman 121, Marvel, 1973)

Tot de dag van vandaag is de dood van Gwen Stacy één van de meest verrassende en beklijvende gebeurtenissen in een superhelden comic. Dat het, per ongeluk, gebeurde door Spiderman zelf maakt alles nog extra tragisch.

3. Verbijsterende Hulk Pocket 7 (Oberon, 1982) (Incredible Hulk 181, Marvel, 1974)

Ok, toegegeven, de cover van deze pocket is niet die van de comic waarover ik het wil hebben. Dat is natuurlijk het nummer met de eerste verschijning van Wolverine. Het personage dat de nieuwe, donkerdere toon van de Bronze Age waarschijnlijk het best belichaamd. En voor de duidelijkheid, dat nummer lees je dus weldegelijk in deze pocket.

2. Spinneman Album 3 (Classics / Williams, 1975) (Amazing Spiderman 129, Marvel, 1974)

Hoewel ik net nog zei dat Wolverine als nieuw personage de Bronze Age perfect vertegenwoordigd, kan dat natuurlijk ook gezegd worden van de Punisher. In dit nummer zien we de eerste verschijning van Marvel's bekendste anti-held.

Groene Lantaarn 2720 (Classics, 1971) (Green Lantern 76, DC, 1970)

Als de Bronze Age érgens voor bekend staat, is het wel dat verhalen steeds vaker over maatschappelijke thema’s zoals racisme, armoede, drugsgebruik en corruptie gingen. De Green Lantern/Green Arrow comics van Dennis O’Neil en Neal Adams zetten op dat vlak de toon, en dat begon allemaal met dit nummer. Lees meer over deze run.

[levisgeekstuff]

Batman: de Hush saga

In 2002 bracht DC Comics een verhaal dat meteen insloeg als een bom: "Batman: Hush". De reeks liep oorspronkelijk van oktober 2002 tot september 2003 in de maandelijkse Amerikaanse Batman reeks. Met twaalf hoofdstukken en een spervuur aan bekende personages kreeg de Dark Knight een van zijn meest visueel verbluffende en intrigerende avonturen ooit 👉

Jim Lee

Het brein achter het verhaal was Jeph Loeb, bekend van eerdere Batman-topstukken als "The Long Halloween". Maar wat Hush echt bijzonder maakt, zijn de tekeningen van Jim Lee. Dit was zijn eerste grote werk voor DC, en hij maakte meteen duidelijk dat hij dé nieuwe visuele standaard voor Batman zou zetten.

Zijn stijl is haarscherp, dynamisch, en tot in de kleinste details afgewerkt. Elke pagina is een kunstwerk. Lee’s Batman is imposant, gespierd, dreigend – precies zoals je hem wil zien. Zijn Gotham is grauw en gotisch, met een cinematografische flair die de actie tot leven blaast. In de nieuwe Nederlandstalige uitgave van Dark Dragon Books komt het tekenwerk door het iets grotere formaat nog beter tot zijn recht.

Het verhaal

Het verhaal draait rond een mysterieuze nieuwe vijand, Hush, die als een onzichtbare dirigent achter de schermen lijkt te trekken aan de touwtjes. Batman krijgt te maken met bijna al zijn grote vijanden: Poison Ivy, Joker, Riddler, Harley Quinn, en zelfs Superman – die tijdelijk onder invloed staat. Tegelijk ontwikkelt zich een broeierige romance tussen Bruce Wayne en Selina Kyle, alias Catwoman. De lijn tussen vriend en vijand vervaagt, en het wordt steeds duidelijker dat iemand hem persoonlijk wil breken. Vertrouwen is het sleutelwoord in dit verhaal – en het wordt keer op keer op de proef gesteld.

Toen Hush verscheen, waren fans laaiend enthousiast. De strip combineert een sterk detectiveverhaal met explosieve actie, psychologische spanning, en een all-star cast. Critici prezen vooral de tekeningen van Jim Lee, die Batman letterlijk een nieuw gezicht gaf. Toch kreeg het scenario hier en daar wat kritiek: sommige twists voelden geforceerd aan, en het mysterie rond Hush werd niet voor iedereen bevredigend ontrafeld. Maar dat kon de algemene indruk niet schaden.

Eerdere uitgaven

Het eerste verhaal uit de Hush saga verscheen in 2003 ook als 6-delige miniserie bij Juniorpress (toen niet meer onder de Baldakijn Boeken vlag). Daar werd toen volop ingespeeld op de bekende tekenaar van de strip. De reeks kreeg zelfs zijn naam: 'Jim Lee's Batman'.

In 2011 volgde nog een gebundelde versie bij uitgeverij De Vliegende Hollander, dit keer wel gewoon onder de naam 'Batman: Hush'.

Verdict

Vandaag wordt "Batman: Hush" vaak genoemd in lijstjes met de beste Batman-verhalen ooit. Terecht. Het is een spannend, meeslepend verhaal dat je in één ruk wil uitlezen. Maar bovenal is het een visueel meesterwerk. Jim Lee’s tekeningen tillen deze strip naar een hoger niveau – hij zette de toon voor hoe Batman eruit moest zien in de 21ste eeuw.

[levisgeekstuff]

New Avengers

In 2004 ging schrijver Brian Michael Bendis in de VS aan de slag met de Avengers. Zijn eerste verhaallijn "Disassembled" betekende het einde van de klassieke Avengers. Meteen daarna startte "New Avengers". En kijk, twintig jaar later krijgen we hier een nieuwe Nederlandstalige uitgave van. Nog steeds de moeite? 👉

‘Disassembled’ is de nekslag voor het klassieke Avengers-team. Scarlet Witch draait compleet door. Haar magische krachten lopen uit de hand. Resultaat: Avengers sterven, het hoofdkwartier wordt vernietigd, en het team valt uit elkaar.

‘New Avengers: Outbreak’ toont dan weer de wederopbouw. Captain America stelt een nieuw team samen en dat is geen klassieke setup. We zien onder meer Spider-Man, Wolverine, Luke Cage en Spider-Woman.

Afbraak als schrijftechniek

Wat Bendis hier doet, is geen toeval. Hij gebruikt een klassieke vertelmethode: breek alles af, tot op het bot, en bouw dan iets nieuws. Denk aan epische verhalen zoals de val van Camelot of het platbranden van Rome. Vernietiging als noodzakelijke eerste stap.

Bij de Avengers past dat perfect. Het team was jarenlang een vaste waarde, maar raakte vastgeroest. Bendis blaast alles op. Pas daarna begint hij opnieuw. Frisser, gedurfder, menselijker.

‘Disassembled’ was een breuklijn. Marvel nam risico’s. Bendis brak met de klassieke formule. Heldhaftige idealen maakten plaats voor psychologische diepgang, fouten en interne conflicten.

‘New Avengers’ trok die lijn door. Het team voelde frisser aan, moderner ook. Geen brave heldenclub meer, maar een groep met ruwe randjes. Bendis zette de toon voor een hele generatie Marvel-verhalen. Wat hij hier begon, leidde rechtstreeks naar grote events zoals ‘House of M’, ‘Civil War’ en ‘Secret Invasion’.

Brian Michael Bendis: de architect

Bendis was dé man die Marvel begin jaren 2000 heruitvond. Hij bracht street-level realisme naar superhelden. Zijn stijl: snelle dialogen, scherpe personages, verrassende wendingen.

Met ‘Disassembled’ en ‘New Avengers’ bewees hij dat je met respect voor het verleden toch iets radicaal nieuws kon doen. Hij maakte de Avengers opnieuw relevant. Voor veel lezers was dit hun eerste kennismaking met het team. Bij mij was het eerder een nieuwe kennismaking. Ik kende de Vergelders al wel langer, maar vond ze destijds eerlijk gezegd vaak wat suf. Na de New Avengers van Bendis ben ik de oude Avengers echter weer meer gaan waarderen.

Visuele stijl

Beide reeksen worden visueel gedragen door David Finch. Zijn stijl is herkenbaar: ruw, gespierd, duister. Elk paneel zit vol energie. Lichamen zijn krachtig, gezichten expressief. Finch tekent geen gladde superhelden — hij toont vermoeidheid, woede, pijn.

In ‘Disassembled’ past dat perfect. De ondergang van de Avengers voelt tastbaar. Explosies, magie, emotie — Finch laat alles exploderen op het papier. Enkele flashback scènes springen eruit met retro artwork. Zachtere lijnen, lichtere kleuren, bijna dromerig. Het contrast met de rest van het verhaal is sterk. Het is een slimme visuele hint naar een verloren onschuld.

In ‘New Avengers’ blijft Finch de toon zetten. De gevangenisontsnapping uit The Raft is rauw en intens. Elk personage krijgt visueel gewicht. Zijn Wolverine is een beest, zijn Spider-Man lenig en snel. Het tempo zit strak, met sterke layout en cinematografisch gevoel.

Niet de eerste keer

Trouwe volgers van Nederlandstalige comics merken natuurlijk meteen dat het niet de eerste keer is dat "Avengers: Disassembled' en de New Avengers in onze taal verschijnen. Dat was in 2010 bij uitgever Nona Arte. Toen verschenen de verhalen op trade paperback formaat. Nu dus iets groter, wat zeker een meerwaarde is. Hopelijk houdt de reeks het deze ook langer vol in het Nederlands.

Verdict

‘Avengers: Disassembled’ en ‘New Avengers: Outbreak’ zijn verplichte kost. Niet alleen voor fans van Bendis, maar voor iedereen die wil snappen hoe Marvel evolueerde in de 21ste eeuw. Hard, gedurfd, vernieuwend. Dit is het begin van de moderne Avengers.

[levisgeekstuff]

Een Marvel comic over... de Paus?!?

🐰 Zalig Pasen! 🥳 En jawel, dit is wel degelijk een Marvel comic! Het verhaal, oorspronkelijk verschenen in 1982 als 'The Life of Pope John Paul II 1', neemt ons mee door het leven van de paus, van zijn jeugd in Polen tot de moordaanslag op zijn leven in mei 1981. 👉

De comic kwam tot stond onder impuls van Gene Pelc, een agent van Marvel in Japan. Die had eerder een opdracht gekregen om een strip te maken over Sint-Franciscus van Assisi, ter ere van diens 800ste geboortejaar. Samen met Father Roy Gasnick en schrijver Mary Jo Duffy maakte hij er ‘Francis: Brother of the Universe’ van dat in 1980 verscheen en goed verkocht. Later dat jaar zou Paus Johannes Paulus II voor het eerst een bezoek brengen aan Japan. Dat inspireerde Pelc tot een nieuwe religieuze comic, dit keer over het leven van de paus.

Ondanks hindernissen zoals een moordaanslag op de paus en onrust in diens thuisland Polen, bracht Marvel in 1982 'The Life of Pope John Paul II 1' uit. Het werd een wereldwijde hit en verkocht miljoenen exemplaren. Een Marvel-executive presenteerde zelfs een ledergebonden editie aan de paus in Rome.

In het Nederlands

De strip werd in 1985 in de Lage Landen uitgegeven door Standaard Uitgeverij naar aanleiding van het pausbezoek toen.

De comic, hier op albumformaat, kreeg naast het originele Marvel verhaal ook nog enkele extra pagina's over het bezoek van de paus aan België. Die laatste 8 pagina’s werden getekend door Jeff Broeckx (pagina’s 65 tot 68) en Claus Scholz (pagina’s 69 tot 72). We zien er oa. een tekening van de kathedraal van Antwerpen.

Het grootste deel van de oplage werd vernietigd tijdens een grote brand in het magazijn van Standaard Boekhandel in de jaren ‘80

[levisgeekstuff]

Predator versus Wolverine

Toen Disney (en dus ook Marvel) in 2020 filmstudio 20th Century Fox overnam, kreeg het ook de rechten van Alien en Predator in handen. Het liet zich toen al raden dat er snel ook comics zouden verschijnen bij Marvel over Predator. Het personage had al een lange geschiedenis als stripfiguur bij Dark Horse (helaas nooit in het Nederlands verschenen), maar nu lag de weg natuurlijk ook open naar crossovers met traditionele Marvelhelden. En kijk, een eerste confrontatie tussen Wolverine en Predator verschijnt nu ook in het Nederlands bij Dark Dragon Books. 👉

Voor ik in deze nieuwe comic duik, wel nog even terugkomen op mijn intro. Want uit de Dark Horse periode van Predator is natuurlijk wel de ijzersterke crossover met Batman in het Nederlands verschenen. Dat was in Batman Special 19 uit 1993 bij Baldakijn Boeken. Een aanrader om op te sporen, want nu Marvel de Predator in handen heeft zit een Amerikaanse herdruk van dit verhaal er de eerstkomende decennia niet meteen in 😉.

Jacht door de tijd

Over naar de orde van de dag nu met deze Predator versus Wolverine. Schrijver Benjamin Percy levert een verhaal dat over meerdere tijdperken gaat. We volgen Wolverine vanaf zijn tijd bij de Hudson Bay Company in de 19e eeuw, via de Vietnamoorlog, tot aan het heden. In elk van deze periodes kruist hij het pad van een meedogenloze Predator.

Het verhaal zit vol flashbacks, wat soms een beetje ten koste gaat van de vaart. Toch weet Percy de spanning goed op te bouwen. De Predator wordt neergezet als een slimme, adaptieve jager en niet enkel als een simpele moordmachine.

Wisselend maar dynamisch tekenwerk

Met drie tekenaars in één miniserie voelt de tekenstijl inconsistent aan. Greg Land zorgt voor realistische, strakke tekeningen, terwijl Andrea Di Vito en Ken Lashley een wat rauwere, expressieve stijl hanteren. Dit werkt soms goed, vooral bij de ruige gevechten, maar op andere momenten voelt het fragmentarisch aan.

Al moet ik eerlijkheidshalve wel bekennen dat de verschillende tijdperken in het verhaal op deze manier natuurlijk wel extra benadrukt worden. Maar toch, principieel ben ik tégen meerdere tekenaars aan één verhaal. 😝

Verdict

De actie in deze comic is fenomenaal. Klauwen kletteren tegen Predator-wapens, bloed spat in het rond en elke slag voelt impactvol. De brute natuur van beide vechters wordt perfect vastgelegd in dit verhaal. 'Predator vs. Wolverine' is dan ook precies wat je verwacht: een bloederige, intense strijd tussen twee onsterfelijke jagers. Het verhaal had wat strakker gekund en de wisselende tekenstijlen kunnen storend zijn, maar de actie maakt veel goed.

Het verhaal verschijnt in 2 albums op het vertrouwde Dark Dragon Books format, telkens met 2 beschikbare covers. Zelf ben ik zonder veel nadenken voor de reguliere 'A' cover gegaan. Maar pas later bleek dat cover 'B' van het eerste album een fijne homage is aan de beroemde Todd McFarlane cover voor de Hulk. Misschien die variant toch ook nog maar zien te scoren... 🤔🙈

[levisgeekstuff]

John Byrne’s Fantastic Four

In 1981 nam John Byrne het roer over als schrijver én tekenaar van Fantastic Four met het Amerikaanse nummer 232. Zijn run duurde meer dan 5 jaar tot nummer 293 in 1986 en wordt beschouwd als een van de beste periodes in de geschiedenis van de comic. Byrne gaf de comic een nieuw elan, moderniseerde de personages en bracht de serie terug naar de kern: familie, avontuur en sciencefiction. En jawel, deze verhalen zijn ook in het Nederlands verschenen bij Juniorpress! 👉

De impact van Byrne’s Fantastic Four

Toen Byrne de serie overnam, zat de Fantastic Four vast in een creatieve sleur. De hoogtijdagen van Stan Lee en Jack Kirby lagen ver achter hen, en geen enkele schrijver had sindsdien dezelfde impact weten te maken. Byrne veranderde dat volledig.

Byrne bracht de Fantastic Four terug naar hun kern en liet hen weer als een echte familie aanvoelen, met diepere karakterontwikkeling en realistische interacties. De personages kregen sterkere en meer gelaagde rollen, waarbij vooral Sue Storm een indrukwekkende transformatie doormaakte. Niet langer slechts de "Invisible Girl", maar een volwaardig en krachtig teamlid met de nieuwe titel Invisible Woman.

Daarnaast introduceerde Byrne grootse sciencefictionverhalen en nam hij de lezer mee naar andere dimensies en verre planeten, terwijl hij experimenteerde met innovatieve verteltechnieken. Omdat hij zowel schrijver als tekenaar was, kon hij zijn visie volledig uitvoeren, wat resulteerde in een dynamische en gedetailleerde tekenstijl die de verhalen naar een hoger niveau tilde.

Byrne bracht de grandeur van Kirby en de intelligentie van Lee samen en gaf er bovendien zijn eigen moderne draai aan. Zijn run wordt vaak vergeleken met Frank Miller’s Daredevil en Chris Claremont’s X-Mannen als een van de meest invloedrijke runs uit de jaren ’80.

De beste verhalen uit Byrne’s Fantastic Four:

1. “Een dorp om van te dromen” (Fantastic Four 30)

Een absolute klassieker waarin Doctor Doom de FF opsluit in een illusie waar ze normale burgers zijn in een klein dorpje. Een beklemmend, psychologisch sterk verhaal.

2. “Het proces van Galactus” (Fantastic Four 34-35)

Galactus wordt eindelijk ter verantwoording geroepen voor zijn daden. Dit epische verhaal introduceerde Reed Richards als moreel kompas van het Marvel-universum en bevat een van de beste confrontaties met Terrax the Tamer.

3. “Helemaal niets” (Fantastic Four Special 1)

Doctor Doom’s meest gedenkwaardige solo-verhaal. Byrne toont hem als een eerlijke, doch meedogenloze heerser die Latveria’s bevolking daadwerkelijk beschermt – mits ze zich aan zijn wetten houden.

4. “In de Negatieve Zone” (Fantastic Four Special 3-4)

Een groots avontuur waarin de FF de Negative Zone verkennen. Byrne experimenteert hier visueel met layouts en sci-fi concepten die de comic een unieke flair geven.

5. “Intermezzo” (Fantastic Four Special 6)

In dit nummer krijgt Doom een leerling onder zijn hoede: de jonge Kristoff. Doom leert hem hoe hij Doombots moet kalibreren en hoe hij over Latveria moet regeren. Maar Kristoff is nog een kind en begrijpt niet alles. Wanneer hij een verkeerde opmerking maakt, barst Doom’s woede los. De angst in Kristoffs ogen tegenover Doom’s kille, reflecterende masker maakt de scène des te beklemmender.

Wat mij betreft één van de allebeste Dr. Doom verhalen.

6. “De rechtzaak van Reed Richards” (Fantastic Four Special 8)

De Shi’ar dagen Reed voor de intergalactische rechtbank omdat hij Galactus ooit heeft laten leven. Dit verhaal verkent de morele dilemma’s van superheldendom en wetenschap op een intelligente manier. Leuk detail: John Byrne speelt zelf mee in het verhaal! Persoonlijk is dit mijn absolute favoriet uit de run 😍

7. “Heraut tegen heraut” (Fantastic Four Special 6-7)

Een brutale krachtmeting waarin Doom zijn krachten tegen een kosmische tegenstander test. Dit verhaal bevestigt Doom’s meesterschap in het Marvel-universum.

John Byrne’s invloed op de Fantastic Four

Byrne verliet de serie in 1986, maar zijn invloed is nog steeds voelbaar. Zijn karakterontwikkeling, verhalen en tekenstijl inspireerden latere schrijvers zoals Mark Waid, Jonathan Hickman en Dan Slott. De modernisering van Sue Storm en de herpositionering van Doctor Doom als een complex figuur zijn rechtstreeks terug te voeren op zijn werk.

Veel fans beschouwen Byrne’s Fantastic Four als de ultieme tweede gouden periode van de serie, na de originele run van Lee & Kirby. Zijn werk is vandaag de dag nog steeds verplicht leesvoer voor elke comic liefhebber.

Checklist

De geweldige run van John Byrne op de Fantastic Four is volledig uitgegeven door Juniorpress. Eerst in de 'gewone' maandelijkse reeks, daarna ook nog lange tijd in de specials:

Fantastic Four 27-36 (Juniorpress, 1982)

Fantastic Four Special 1-18 (Juniorpress, 1983-1987)

[levisgeekstuff]

The Sixth Gun 1 en 2

The Sixth Gun is een comicreeks van schrijver Cullen Bunn en tekenaar Brian Hurtt en combineert het westerngenre met bovennatuurlijke horror en fantasy. In de VS werd de serie sinds 2010 uitgegeven door Oni Press. De reeks werd er al snel een cultfavoriet. Nu is het ook de beurt aan een Nederlandstalige versie met 2 extra dikke albums bij Dark Dragon Books 👉

In een alternatief Wilde Westen draait alles om zes bovennatuurlijke revolvers. Elk wapen bezit een unieke, angstaanjagende kracht. De meest dodelijke van allemaal is de Sixth Gun, die visioenen van de toekomst schenkt en verbonden is met duistere krachten.

Het verhaal begint met Drake Sinclair, een mysterieuze outlaw met een eigen agenda. Hij probeert de Sixth Gun in handen te krijgen voordat de kwaadaardige generaal Oliander Bedford Hume ermee herrijst uit de dood. Maar het wapen komt in handen van Becky Montcrief, een jonge vrouw die zonder keuze in dit bovennatuurlijke conflict wordt gesleurd. Achtervolgd door Hume’s ondode bende moet ze vechten voor haar leven.

Sfeer

Cullen Bunn levert een strak en spannend verhaal af, vol mysterie en dreiging. Hij balanceert actie en karakterontwikkeling perfect. De bovennatuurlijke elementen voelen niet geforceerd, maar juist als een organisch deel van deze duistere westernwereld.

Brian Hurtt’s tekenstijl is bijzonder. Zijn werd is gedetailleerd, maar ook heel gestroomlijnd, wat het een nogal Europese look geeft. Bij het doorbladeren van deze strip zou je dan ook eerder denken dat het iets van Franse of Belgische makelij zou zijn. Dat zorgt voor een interessante mix: een Europese tekenstijl met het typisch Amerikaanse westerngenre.

Verdict

The Sixth Gun werd in de VS bij release erg goed ontvangen. Critici prezen de frisse mix van genres en de consistente kwaliteit van zowel het verhaal als de tekeningen. Daar kan ik dan ook in volgen. Deze eerste twee bundels van The Sixth Gun zetten een ijzersterke basis neer. De uitgave zelf is in het nieuwe dikkere format van Dark Dragon Books dat we recent ook zagen bij Ultimate Spiderman 1. Fans van Hellboy, of De Donkere Toren zullen zich zeker thuis voelen in deze comic: mysterieus, sfeervol en vol actie.

[levisgeekstuff]

Captain America

De release van de nieuwe ‘Captain America: Brave New World’ film is het ideale moment om de Nederlandstalige comics van Cap eens onder de loep te nemen. Het zijn er doorheen al die jaren bijzonder weinig. Blijkbaar lopen België en Nederland niet echt warm voor de in stars en stripes gehulde held 👉

Debuut

Wanneer ik het over bijzonder weinig Captain America comics heb, bedoel ik uiteraard zijn solo verhalen. Als lid van de Avengers/Vergelders/Wrekers duikt hij in die comics natuurlijk wel zeer vaak op. Zijn Nederlandse debuut maakt hij dan ook samen met de Wrekers in HIP Comics 1923 uit 1967 bij uitgeverij Classics.

Het personage zelf is nochtans een flink stuk ouder. In de VS verscheen Cap voor het eerst in 1941 in ‘Captain America Comics 1’ door Joe Simon en Jack Kirby. Dat was toen nog bij Timely Comics, wat later Marvel zou worden. In de Amerikaanse ‘Avengers nummer 4’ uit 1961 werd Captain America weer bij het ‘modern’ Marvel universum gehaald. 

De ontstaansgeschiedenis van Captain America lees je terug in HIP Comics 19135 uit 1970.

Juniorpress

Voor het eerste echte solowerk van Captain America maken we meteen een stevige sprong in de tijd naar 1981. In de reeks Marvel Special probeerde Juniorpress toen verhalen uit van bij ons minder bekende helden. 

Zo zien we in nummer 2 een confrontatie tussen Cap en de Punisher uit de Amerikaanse Captain America 240 en 241. Een aantal nummers later in deel 18 mocht Cap nog eens opdraven met het fraaie verhaal ‘Moord uit verveling’ uit de Amerikaanse annual 5. Een sterke comic met sfeervol tekenwerk van Gene Colan. 

Maar er is nóg een solo Captain America verhaal verschenen bij Juniorpress, zij het een kortverhaal. Dat zit verstopt in de Superhelden Schoolagenda uit 1988. Het tekenwerk is van niemand minder dan Norm Breyfogle.

Bij de gastoptredens van Captain America is X-Mannen 108 zeker het vermelden waard. Niet alleen door het geweldige tekenwerk van Jim Lee, maar ook voor de boeiende flashback met Wolverine. 

Verder ook Spektakulaire Spiderman 125 waar we Cap getekend zien door Todd McFarlane en DC Versus Marvel 4, waar we de ‘Amalgam’ versie zien van Captain America en Superman.

En nog leuk om weten: in Spiderman 14 staat een korte preview van de beruchte Captain America door Rob Liefeld uit de Heroes Reborn periode na Onslaught. Die legendarisch foute cover met de verkeerde proporties is er helaas wel niet bij 🙈😅

Ed Brubaker

Daarna gaan er weer heel wat jaren voorbij zonder Captain America comics in het Nederlands. Tot het Belgische weekblad HUMO in 2014 met het leuke initiatief komt om enkele trade paperbacks met Marvel helden bij het magazine te stoppen. Zo zien we in ‘HUMO presenteert nummer 5’ het eerste deel van de geweldige run van Ed Brubaker. Dit is het verhaal waarin de Winter Soldier zijn opwachting maakt. Een hele sterke comic en een absolute aanrader!

En vrees niet, ook de rest van het verhaal is in het Nederlands verschenen. In 2022 en 2023 bracht Dark Dragon Books een groot deel van de Ed Brubaker run uit in 10 albums.

Ik kan niet genoeg benadrukken hoe goed deze run van Ed Brubaker is. Zijn realistische aanpak in combinatie met het sfeervolle, filmische tekenwerk van Steve Epting is ronduit geweldig. Als je maar één verhaallijn van Captain America leest in je leven, laat het deze zijn!

Een aanzienlijk deel van Brubaker's Captain America bestaat uit het verhaal ‘Death of Captain America’, wat een soort vervolg is op Civil War. Die grote clash in visie tussen Captain America en Iron Man verscheen ook bij Dark Dragon Books en kan je zeker ook beschouwen als één van de betere én belangrijke Captain America verhalen.

Rick Remender

Het contrast met de run van Rick Remender die op Brubaker volgde, kon niet groter zijn. Waar Brubaker vooral een realistische Cap liet zien, gaat Remender volledig voor de meer fantastische elementen uit de wereld van Captain America. Ook het gestyleerde tekenwerk van John Romita Jr is even wennen na de realistische toon van voorheen. 

Dat wil niet persé zeggen dat deze Captain America run, die van 2015 tot 2017 redelijk afgerond werd uitgegeven door Standaard Uitgeverij in 8 delen, slecht is. Het is gewoon… anders. 

Renaissance

De laatste Captain America comic op het lijstje komt uit de ‘Renaissance Collectie’, een reeks trade paperbacks rond verschillende Marvel helden die in 2021 verscheen bij supermarkt Carrefour.

In nummer 4 zien we een selectie verhalen van Captain America uit de jaren 2000. Daaronder een bijzonder fraai ‘11 september’ verhaal van John Cassaday uit de Marvel Knights reeks.

Checklist

HIP Comics 1923, 19135 (Classics, 1967-1970)

Marvel Special 2, 18 (Juniorpress, 1981-1983)

Superhelden Agenda 88/89 (Juniorpress, 1988)

Spektakulaire Spiderman 125 (Juniorpress, 1990)

X-Mannen 108 (Juniorpress, 1991)

DC Versus Marvel 4 (Juniorpress, 1997)

HUMO Presenteert 5 (Panini/HUMO, 2014)

Captain America 1-8 (Standaard, 2015-2017)

Civil War 1-3 (Dark Dragon Books, 2019)

Renaissance Collectie 4 (Panini/Carrefour, 2021)

Captain America 1-10 (Dark Dragon Books, 2022-2023)

Marvel Heroes Pocket 1 (Dark Dragon Books, 2024)

[levisgeekstuff]

BRZRKR

Toen ik de aankondiging zag van 'BRZRKR' bij Silvester Strips wist ik niet goed wat ik daar nu van moest denken. Natuurlijk ben ik altijd blij wanneer er weer iets nieuws uit de comicwereld naar het Nederlands wordt vertaald. Bovendien bleek BRZRKR de afgelopen tijd razend populair in de VS, met liefst 5 herdrukken en meer dan 600000 verkochte exemplaren. Maar een comic (mede) geschreven door acteur Keanu Reeves? Zou dat ook wat goeds opleveren? 👉

Filmisch

De start van het verhaal doet alvast erg denken aan een Hollywood film. Niet enkel doordat het hoofdpersonage écht wel op Keanu Reeves lijkt. Nee, ook de schrijfstijl voelt zeer filmisch. Dat hoeft zeker geen nadeel te zijn. Deze comic leest vlot weg en (zeer brute) actie knalt lekker weg.

Toch heeft de wat vluchtige schrijfstijl van Reeves en Matt Kindt (nochtans geen prutser) ook wel een nadeel. Zeker als er tegen het eind van het eerste hoofdstuk al meteen een enorme plottwist is, nog voor je enige band hebt met de personages en het verhaal.

Tekenstijl

Het tekenwerk in BRZRKR is van Ron Garney en dat ziet er zeer fraai uit. Zijn ruwe maar toch gedetailleerde stijl past prima bij deze comic. De kleuren van Bill Crabtree doen er nog een schepje bovenop. En wanneer ik zeg ruw, bedoel ik ook écht ruw:

Qua layout en algehele look lijkt Garney duidelijk geïnspireerd door het werk van Frank Miller, maar bijvoorbeeld ook Weapon X van Barry Windsor Smith. Misschien wat cliché, maar wat mij betreft is het niet verkeerd om je te laten inspireren door de allergrootsten.

Wel jammer dat op sommige pagina's het drukwerk niet helemaal strak lijkt:

Al is dat zeker een uitzondering, want voor het overige heeft Silvester Strips BRZRKR héél mooi uitgegeven in 3 knappe hardcovers op groot formaat. Zo spat het tekenwerk (en het vele bloed 🙈) bijna letterlijk van het papier.

Clichés

Maar zelfs de beste tekeningen kunnen een zwak verhaal niet helemaal redden. Na de gewelddadige opening volgen lange hoofdstukken die voornamelijk bestaan uit dialoog tussen de hoofdpersoon, een soort Conan/Wonder Woman en zijn militaire therapeut. Je zou denken dat dit dan tot de nodige diepgang zou leiden. Maar helaas, de gesprekken voelen langdradig en wekken weinig interesse. Meer zelfs, de geforceerde romantische spanning tussen de personages werkt eerder averechts.

Verdict

BRZRKR probeert veel. Eigenlijk té veel en bereikt net daardoor weinig. De brute actie is visueel zeker de moeite waard en het verhaal leest vlot. Toch voelt het net iets te veel als een herhaling van oude clichés. En hoewel ik Keanu Reeves als hoofdpersonage enorm cool vindt, wil het helaas niet echt boeien.

Al klinkt dat allemaal misschien iets te negatief. Bekijk deze strip als een actiefilm uit de jaren '80 of '90: geen grootse cinema, maar wel een heerlijke guilty pleasure 🥳. Dat maakt de circel met acteur Keanu Reeves aan het roer meteen helemaal rond.

[levisgeekstuff]

De 7 beste Dr Doom comics

Uiteraard heb je de trailer van de nieuwe Fantastic Four film al gezien 😉 Je bent vast ook helemaal mee met de hype rond Dr Doom die in het Marvel Cinematic Universe zal worden gespeeld door Robert Downey Jr. En hoewel die waarschijnlijk pas écht zijn opwachting zal maken in de volgende Avengers film, is de FF trailer een mooie gelegenheid om eens in de beste Dr Doom comics die ooit in het Nederlands zijn verschenen te duiken 👉

7. Ultimate Invasion 1-4 (Dark Dragon Books, 2024)

Ik begin met een recent verhaal en meteen ook eentje met een alternatieve Dr Doom. Want in het nieuwe Ultimate universum is dit niemand minder dan Reed Richards 🤯. Toen The Maker – een kwaadaardige versie van Reed uit een ander universum de controle overnam van Earth-6160, verhinderde hij de geboorte van de Fantastic Four en ontvoerde Reed. Maar dat was niet genoeg. Hij dwong hem het masker van Doctor Doom te dragen en maakte hem tot zijn persoonlijke gevangene in het meest geavanceerde laboratorium ooit. Sinds Ultimate Invasion weet hij te ontsnappen, richt hij de Ultimates op en lijkt hij de held te spelen. Maar hoe lang blijft dat zo? Een verrassend verhaal!

6. Fantastic Four Special 39 (Juniorpress, 1992)

Walt Simonson staat bekend als een van de beste Thor-schrijvers en tekenaars ooit, maar zijn Fantastic Four-run is minstens zo leuk. Eén van de hoogtepunten is "Pluk de dag" uit Fantastic Four Special 39 – een episch duel tussen Doctor Doom en Reed Richards.

Het verhaal lijkt te beginnen als een zoveelste clash tussen Doom en de FF, maar dit keer is Reed er klaar voor. Wat deze clash extra bijzonder maakt? Doom en Reed vechten met een tijdreis-apparaat, waardoor elke klap hen naar een ander moment in de tijd slingert. Simonson voegt daar een briljant detail aan toe: tijdcodes op elke pagina. Hierdoor kun je het nummer op twee manieren lezen – in normale volgorde of volgens de tijdcodes voor een extra laag in het verhaal. Een geniale zet van Simonson en wat mij betreft een van de beste Doctor Doom-gevechten ooit!

5. Loki 2 (Dark Dragon Books - Boekenvoordeel, 2022)

Al Ewing weet als geen ander hoe hij vaart in een verhaal houdt. Een perfect voorbeeld daarvan is deze 'Loki: Agent of Asgard' 2 uit de Boekenvoordeel reeks van Dark Dragon Books. Dit keer geen strijd met de Fantastic Four, maar uiteraard wel met Loki. Doom gelooft dat Loki in de toekomst de ondergang van Latveria zal veroorzaken en dat laat hij niet gebeuren.

De tekeningen van Jorge Coelho en Lee Garbett brengen de kille, verwoeste toekomst van Latveria ijzingwekkend in beeld. Maar wat dit verhaal echt bijzonder maakt, is hoe Doom zijn kracht gebruikt. Hij wapent zich niet alleen met technologie, maar ook met het woord. Hij herdefinieert zijn vijanden, speelt met de mythe van de Doombots en herschrijft de regels van de realiteit naar zijn wil. "De pen is machtiger dan het zwaard", weet je wel.

Dit verhaal toont perfect de genialiteit én de zwakte – zijn tomeloze ego – van Doom.

4. Fantastic Four Special 6 (Juniorpress, 1984)

Wat Doctor Doom zo fascinerend maakt in zijn rivaliteit met de Fantastic Four, is het contrast tussen familie en eenzaamheid. Waar de Fantastic Four altijd op elkaar kunnen rekenen, staat Doom meestal alleen. Dit thema staat centraal in het verhaal 'Intermezzo', geschreven door John Byrne.

In dit nummer krijgt Doom een leerling onder zijn hoede: de jonge Kristoff. Doom leert hem hoe hij Doombots moet kalibreren en hoe hij over Latveria moet regeren. Maar Kristoff is nog een kind en begrijpt niet alles. Wanneer hij een verkeerde opmerking maakt, barst Doom’s woede los. De angst in Kristoffs ogen tegenover Doom’s kille, reflecterende masker maakt de scène des te beklemmender, versterkt door de vurige kleuren van Glynis Wein.

Doom ziet in Kristoff zowel een opvolger als een kans op een zelfgekozen familie. Maar één ding ontbreekt: Kristoff deelt zijn obsessie met het vernietigen van de Fantastic Four niet. En dus blijft Doom, zelfs met iemand aan zijn zijde, uiteindelijk volkomen alleen.

3. HIP Comics 1926 (Classics, 1967)

De first appearance van Dr Doom is er al in de Amerikaanse Fantastic Four nummer 5 uit 1963. De Nederlandse versie daarvan lees je in Fantastic Four Pocket 1 van Oberon uit 1979. Het is echter dit verhaal uit HIP Comics 1926 (en 1929, 1933 en 1937) dat het beste is van het oude Dr Doom materiaal door Stan Lee en Jack Kirby.

Dit keer richt hij zijn zinnen namelijk niet alleen op de Fantastic Four, maar ook op een kosmische krachtbron die zelfs voor hem bijna onvoorstelbaar is: de Power Cosmic van de Silver Surfer. Deze vierdelige klassieker is een must-read die perfect laat zien waarom Doom niet zomaar een gewone schurk is. Hij is een man met de ambitie van een god, maar met de tragische gebreken van een mens.

2. Geheime Oorlogen 1-9 (Juniorpress, 1984)

Grote cross-over events zijn tegenwoordig vaste prik in superheldencomics, maar in 1984 was dat nog nieuw. 'Marvel Super Heroes: Secret Wars' was het eerste grootschalige event ooit (en was verrassend genoeg vooral bedoeld om Marvel’s action figures te promoten 😅). Het werd een gigantisch succes.

Het verhaal is intussen wel bekend: op Battleworld worden Marvel’s machtigste helden en schurken samengebracht door de mysterieuze Beyonder. Eén man stijgt boven iedereen uit: Doctor Doom. Zelfs met goddelijke wezens als Galactus in het spel, is het Doom die de grootste macht vergaart. Hij slaagt erin om de kracht van de Beyonder zelf te stelen, waardoor hij bijna alwetend en almachtig wordt.

Toch wordt Doom uiteindelijk verslagen. Niet door arrogantie, zoals vaak zijn val is, maar door twijfel. Op het moment dat hij de absolute macht heeft, begint hij aan zichzelf te twijfelen—en dat is genoeg om zijn ondergang in te luiden.

Secret Wars 1-4 (Dark Dragon Books, 2023)

🥳 En de eerste plaats gaat naar die andere Geheime Oorlogen: de moderne versie door Jonathan Hickman. Ook deze crossover zich af in een soort pocketuniversum na de vernietiging van de Marvel-realiteit. In deze nieuwe wereld, Battleworld, heeft Doom zichzelf gekroond tot God-Emperor. Door zijn pure wilskracht redde hij wat er nog over was en smeedde hij een rijk waarin hij als absolute heerser regeert.

Maar zelfs met onbeperkte macht worstelt Doom met zijn eigen beperkingen. Hij zucht onder het gewicht van zijn goddelijkheid, gefrustreerd door wat hij niet volledig kan controleren. Dit maakt Secret Wars niet alleen een episch superheldenverhaal, maar ook een fascinerende karakterstudie.

Dit verhaal is het sluitstuk van Hickman's lange Avengers run. Die is trouwens grotendeels in het Nederlands verschenen 😉

[levisgeekstuff]

De Kree-Skrull War

De Kree-Skrull War is een van de meest iconische verhaallijnen in de geschiedenis van Marvel. Deze epische saga verscheen oorspronkelijk begin jaren 70 in de VS in Avengers 89 tot 97. Bij ons verscheen het verhaal in 1972 bij Classics in de reeks Wrekers van nummer 19 tot 27.

Het verhaal bracht intergalactische conflicten naar het Marvel-universum en versterkte de status van de Avengers als de ultieme superheldengroep. Reden genoeg om in deze klassieker te duiken! 👉

Het Verhaal

De Kree-Skrull War draait om de oorlog tussen twee buitenaardse rassen: de technologisch geavanceerde Kree en de vormveranderende Skrulls. De aarde zit gevangen tussen deze kosmische machten, wat leidt tot chaos en verwarring. De Avengers worden betrokken wanneer de Kree-held Captain Mar-Vell naar de aarde komt om de mensheid te waarschuwen voor de dreiging.

De verhaallijn combineert spionage, politieke intrige en kosmische actie. De Skrulls proberen de aarde over te nemen door een campagne van desinformatie en infiltratie. Ondertussen wordt de Kree-oorlogsmachine steeds agressiever. De Avengers – met helden als Captain America, Iron Man, Thor, Vision, Scarlet Witch en Quicksilver – staan voor hun grootste uitdaging: het beschermen van de aarde terwijl ze te maken hebben met interne verdeeldheid en misverstanden.

Hoogtepunten zijn onder andere de onthulling van een Skrull-infiltrant in de Avengers en de beroemde strijd in de ruimte. Een ander memorabel moment is de heldendaad van Rick Jones, die met hulp van een collectief bewustzijn van superhelden de boel redt.

De Makers

De Kree-Skrull War werd geschreven door Roy Thomas, een van de meest invloedrijke schrijvers en redacteuren in de geschiedenis van Marvel. Hij bouwde voort op de kosmische mythologie die Stan Lee en Jack Kirby eerder hadden gecreëerd.

Ook bij de tekenaars komen we grote namen tegen: Neal Adams en John Buscema. Adams’ dynamische stijl gaf het verhaal een filmisch gevoel, terwijl Buscema's krachtige lijnen de actie benadrukten.

Geschiedenis en impact

De Kree-Skrull War verscheen in een tijd waarin comics volwassenere thema’s begonnen te verkennen. Het verhaal raakte onderwerpen als paranoia, politieke manipulatie en de ethische dilemma’s van oorlog. Het was een gedurfd project voor zijn tijd, waarbij meerdere nummers en subplots op elkaar voortbouwden. Iets wat toentertijd zeldzaam was.

De verhaallijn had een enorme invloed op het Marvel-universum. Het vestigde de Kree en Skrulls als belangrijke spelers in de kosmische verhalen van Marvel. Het legde ook de basis voor toekomstige intergalactische evenementen, zoals Annihilation en Secret Invasion.

Voor de Avengers betekende het een verschuiving naar meer complexe en grootschalige verhaallijnen. Het introduceerde ideeën van conflicten binnen het team en politieke intrige. Iets wat we later bijvoorbeeld nog zouden zien in 'Civil War'. Bovendien wordt de Kree-Skrull War nog steeds gezien als een blauwdruk voor hoe je epische verhalen vertelt in een gedeeld universum.

Checklist

De Kree-Skrull War blijft een mijlpaal in de comicgeschiedenis. De combinatie van politiek, actie en karakterontwikkeling maakt het een tijdloze klassieker. Je vindt het verhaal terug in:

Wrekers (Classics, 1972) 19-27

[levisgeekstuff]

Vanderhout&Co: de allereerste Nederlandstalige Batman en Superman comics

Vertaalde comics en striphelden gaan in Nederland en België al héél lang terug. Al in de jaren ‘40 verschenen de eerste Tarzan verhalen. Op ‘echte’ superhelden was het wel wat langer wachten. Op een verschijning van Superman in het weekblad Robbedoes na, moeten we wachten tot de sixties. 👉

Superman

In 1965 lanceerde de Utrechtse uitgeverij Vanderhout & Co de eerste Superman comic in het Nederlands. Die eerste Superman serie zou drie nummers tellen.

Batman

Het volgende jaar maakte ook DC-collega Batman zijn opwachting. Hij kreeg zelfs meteen een eigen album met daarin enkele willekeurige nummers uit de Amerikaanse Detective Comics. Schrijfwerk van dat klassieke werk is van niemand minder dan mede-Batman-bedenker Bill Finger. Het tekenwerk is oa. van de hand van Silver Age legende Dick Sprang.

Nog in 1966 begon ook de tweede jaargang van de Superman serie. Vanaf nummer 6 zou de man van staal zijn reeks ook delen met Batman. Nog opvallend is dat Vanderhout de reeks elke jaargang opnieuw zou nummeren. Zo heb je dus een nummer 1 uit 1966, een nummer 1 uit 1967 enzovoort. Pas vanaf jaargang ‘69 zou de reeks doorgenummerd worden.

Superman Album

Batman had zijn eigen album al gehad, uiteraard mede door de populariteit van de toenmalige televisieserie met Adam West. In 1967 was het ook aan Superman. Er zouden dat jaar meteen 4 Superman albums verschijnen. In tegenstelling tot de maandelijkse Superman/Batman reeks waar vooral nummers uit de Amerikaanse ‘Superman’ werden opgenomen, stonden in de albums ook verhalen uit Action Comics.

Een jaar later kreeg Superman ook in zijn albumreeks het gezelschap van de populaire Batman. Maar ook Flash zou zijn Nederlandse debuut maken in deze reeks. Zo zijn we in album 6 getuige van een legendarische race tussen Flits en Superman. 

Opvallend: in 1967 verschenen er ook 4 Batman albums die zeer gelijkaardig waren aan de Superman albums van Vanderhout. Die Batman uitgaven waren echter van De Geïllustreerde Pers. Maar ze bevatten ook heel wat klassiek silver age Batman materiaal van oa. Bob Kane en Dick Sprang 😍

Interpresse

Eind jaren ‘60 zou Vanderhout&Co overgenomen worden door het Deense Interpresse, dat eerder ook al de verdeling van de comics deed voor België. Zij zouden de maandelijkse Superman/Batman serie nog enkele jaren verder zetten, zij het enkel in België maar niet in Nederland. Door deze mindere distributie (en ook de slechtere papierkwaliteit) zijn nogal wat nummers uit deze reeks moeilijk te vinden in een degelijke staat.

Nog opvallend is dat na de overname door Interpresse de uitgeefrechten op Batman en Superman niet langer exclusief bij hen lagen. Ook Classics kon nu met beide helden aan de slag. Dat leidde tot een vreemde periode waarin beide uitgeverijen bijna tegelijk verschillende versies van dezelfde Amerikaanse comic uitbrachten. Strikt genomen waren de uitgaven van Interpresse dus voor de Belgische markt bedoeld en die van Classics voor Nederland. Maar gezien het om dezelfde taal en 2 buurlanden gaat kan je dus echt wel van dubbele uitgaven spreken. Wist je trouwens dat de nummers 10 tot 13 uit 1969 werden uitgegeven door Classics, ook al vallen die nummers onder de Vanderhout-reeks?

Leesboekjes (en meer!)

Nog leuk om weten is dat Vanderhout&Co in 1967, tijdens de volle Adam West Batmania, ook enkele leesboekjes heeft uitgegeven:

Daarnaast verschenen ook nog een spellenboek en twee fan-albums. De fan-albums heb ik zelf niet in mijn bezit, maar Johan De Neef toont ze wel in de Facebookgroep 'Classics en Juniorpress Enthousiastelingen' 😉.

[levisgeekstuff]

Fantastic Four: De Vier Verdedigers

Met de nieuwe Fantastic Four film die op til staat, is dit een uitgelezen moment om deze helden eens van naderbij te bekijken. Het iconische superheldenteam werd bedacht door Stan Lee en Jack Kirby. Ze maakten hun Amerikaanse debuut in Fantastic Four 1 in 1961 en worden gezien als het begin van het moderne Marvel-universum. Zo introduceerden ze menselijke conflicten, familiedynamiek en doorlopende verhaallijnen, iets wat destijds ongekend was. 

Maar hoe zit het met de Nederlandstalige comic uitgaven van het viertal? 👉

Hip Comics

De Fantastic Four (of Vier Verdedigers zoals ze toen nog werden genoemd) waren samen met Spiderman de eerste helden die in 1966 de reeks HIP Comics deelden bij uitgeverij Classics. Daar werd in HIP Comics 1902 ingepikt met de Amerikaanse nummer 43. Jammer van de nummers die werden overgeslagen, maar wél net op tijd om een heleboel instant klassiekers mee te pikken. Wat dacht je van de first appearance van de Silver Surfer, Galactus of Black Panther? 🤯 

Nog leuk om weten is dat de allereerste Fantastic Four comic uiteindelijk toch nog door Classics werd opgenomen in HIP Comics 19129.

Eigen Classics

Zoals de meeste helden uit de HIP Comics kregen ook de Vier Verdedigers hun eigen reeks bij Classics. Na 46 optredens in HIP startte de eigen reeks dus bij nummer 47. Waar het bij andere reeksen van Classics wel eens fout liep met de volgorde van de vertaalde comics, werden in deze reeks wel redelijk netjes de Amerikaanse FF 99 tot 134 opgenomen. 

In ‘Vier Verdedigers nummer 72’ lezen we trouwens het laatste werk van Stan Lee aan de Fantastic Four. Dat van Jack Kirby zien we het laatst in nummer 52. Ze werden opgevolgd door Roy Thomas, John Romita Sr en John Buscema.

De zwart-wit Classics van Williams

Na de overname van uitgeverij Classics door Williams werd ook de Vier Verdedigers, net als alle andere Marvel reeksen, in een nieuw kleedje gestoken: dikkere nummers met een stevigere kaft, maar helaas wel niet langer in kleur. 

Van deze Vier Verdedigers reeks verschenen 10 nummers in 1975 als direct vervolg op de eerdere Classics reeks. Die was gestopt met de Nederlandse vertaling van de Amerikaanse FF 134. De ‘Williams nummer 1’ ging bijna naadloos verder met FF 136 en hield het uiteindelijk vol tot FF 155 in nummer 10.

Het bronmateriaal bij Oberon

Zoals eerder gezegd pikten de HIP Comics destijds dus in bij de Amerikaanse nummer 43. Toch zouden we een aantal van de eerste oorspronkelijke deeltjes van de Fantastic Four jaren later in 1979 alsnog in het Nederlands zien dankzij uitgeverij Oberon. In 2 pockets en 2 albums zitten heel wat oude nummers, zoals het Amerikaanse nummer 5 met de first appearance van Dr. Doom.

Juniorpress pikt de draad weer op

Terwijl Oberon zich in 1979 vooral op oude verhalen richtte, pikte nieuwkomer Juniorpress de draad weer op met toen recentere Fantastic Four comics. De maandelijkse serie pikte in bij het Amerikaanse nummer 190 en liep 36 nummers tot 1982. Daarna werd overgestapt naar driemaandelijkse specials. Die hielden het 57 nummers vol tot 1996. 

Na de klassieke topperiode van Stan Lee en Jack Kirby bevatten de uitgaven van Juniorpress ook veel topmomenten, zoals de legendarische run van John Byrne, maar ook de ietwat vergeten maar verrassend leuke run van Walt Simonson. 

Naast de reguliere Fantastic Four comics verscheen in 1989 ook nog de miniserie 'Fantastic Four tegen de X-Mannen'. Die werd opgenomen als limited serie achteraan in Peter Parker 57 tot 67 en verscheen daarna ook nog in zijn geheel als Limited Serie nummer 9. Een prima vervolg op de 'Mutant Massacre' verhaallijn uit de X-Mannen.

Kort nadat de 'Fantastic Four Special' serie gestopt was, volgde het grote Onslaught event in de comics van Marvel. Na dat impactvolle verhaal werden de Fantastic Four opnieuw opgestart door niemand minder dan Jim Lee onder de noemer ‘Heroes Reborn’. Deze comics werden door Juniorpress uitgebracht in nummer 72 van de reeks Marvel Superhelden. 

Ultimate Fantastic Four

Nadat Juniorpress de rechten op Marvel comics was verloren, nam Z-Press de licentie in 2007 over. De maandelijkse Spiderman en X-Men reeksen van Juniorpress werden gewoon verder gezet door de nieuwe uitgever. Maar die besloot ook wat nieuws te proberen. Zo kwam het oa. tot twee trade paperbacks van de Ultimate Fantastic Four. Best verrassend en ook gewoonweg wel leuke comics met schrijfwerk van niemand minder dan Mark Millar en Brian Michael Bendis en tekeningen van Adam Kubert. 

Daarna zou het in de Nederlandstalige uitgaven helaas jaren stil blijven rond de FF.

Pareltjes bij Dark Dragon Books 

Gelukkig pikte Dark Dragon Books in 2022 nog eens iets op van recenter materiaal. En het moet gezegd, dat is van best hoge kwaliteit. Zo verscheen dat jaar eerst het driedelige ‘Life Story’: een hervertelling van de hele Fantastic Four saga door Mark Russel en Sean Izaakse. Een prima strip en eigenlijk ook het ideale instappunt voor nieuwe lezers. 

Daarna verscheen ook nog het knappe ‘Full Circle’ met adembenemend tekenwerk door Alex Ross. (☝️ Tip: Check de volledige review)

Benieuwd of de nieuwe Fantastic Four film ervoor zorgt dat we binnenkort weer wat nieuw materiaal van Marvel’s First Family in de Nederlandstalige comics mogen verwachten…

Checklist

HIP Comics 1902, 1904, 1906, 1908, 1910, 1912, 1914, 1916, 1918, 1920, 1922, 1926, 1929, 1933, 1937, 1941, 1945, 1949, 1953, 1957, 1961, 1965, 1969, 1973, 1977, 1981, 1985, 1989, 1993, 1997, 19101, 19105, 19109, 19113, 19117, 19123, 19129, 19133, 19137, 19141, 19145, 19150, 19154, 19158, 19162, 19166 (Classics, 1966-1971)

De Vier Verdedigers 47-81 (Classics, 1971-1974)

De Vier Verdedigers Album 1-10 (Williams, 1974-1976)

De Fantastic Four Album 1-2 (Oberon, 1979)

De Fantastic Four Pocket 1-2 (Oberon, 1979)

Fantastic Four 1-36 (Juniorpress, 1979-1982)

Fantastic Four Special 1-57 (Juniorpress, 1983-1996)

Limited Serie 9 (Juniorpress, 1989)

Marvel Superhelden 72 (Juniorpress, 1997)

Ultimate Fantastic Four 1-2 (Z-Press, 2007)

Fantastic Four: Life Story 1-3 (Dark Dragon Books, 2022)

Fantastic Four: Full Circle (Dark Dragon Books, 2022)