#Jan Diepers

[tonguesofdestruction]

It’s a wrap – Die Dreharbeiten der dritten Staffel „Parlament“ sind abgeschlossen

It’s a wrap – Die Dreharbeiten der dritten Staffel „Parlament“ sind abgeschlossen

Köln (ots) Namenhafte Neuzugänge für die deutsch-französische Polit-Satire: In Staffel 3 sind Karin Hanczewski, die auf ihren Tatort-Kollegen Martin Brambach trifft, Soma Pysall (Para – Wir sind King) und Barbara Krzoska (Windstill) dabei. Ein Wiedersehen gibt es mit alten Bekannten wie Martin (Johann von Bülow), Carmen (Elina Löwensohn), Samy (Xavier Lacaille), Gesine (Martina…

[devosopmaandag]

Tijd genoeg om erover na te denken

Ik nam een borduurwerk mee naar hier in Saint Julien le Petit, en maakte het in de eerste paar dagen af. Dwars door de letters van de woorden ER ZIJN heen is een soort tak in heel dunne lijnen geborduurd. Er zijn vlekken, kleine vormen, een bloemachtige wolk en een ornament die deels de letters bedekken. De letter N is voor de helft verdwenen. Onder alles is een raster te zien, en daar weer onder een vlekkerige, donkere achtergrond. Je hoeft geen filosoof te zijn om daar een commentaar in te zien op dat vanzelfsprekende zijn van ons.

Het is niet de meest snelle manier om zo'n zinnebeeld of 'emblema' te maken. Van de zestiende tot de achttiende eeuw waren emblemata heel populair. Een realistisch beeld werd gekoppeld aan een spreuk, een begrip een wijsheid. Ik doe het dus abstracter en plaats het begrip zelf in een omgeving die het 'becommentarieert'. Dat borduren gaat zo langzaam, dat ik vanzelf ga nadenken over wat dat 'er zijn' eigenlijk betekent. Die woorden klinken wat losjes, een vanzelfsprekendheid, alsof het om een steen in een plas water gaat, alsof dat er-zijn van ons heel gewoon is.

En weer wachtte een stuk meegenomen stramien, dat verkocht wordt onder de naam 'Penelope'. Odysseus, haar echtgenoot, zou omgekomen zijn, en nieuwe huwelijkskandidaten stonden te dringen. Penelope beweerde dat zij pas een keuze kon maken als het weven van de lijkwade voor haar schoonvader gedaan was, maar iedere dag haalde zij uit wat zij overdag geweven had. Stramien wordt nog steeds geproduceerd, niets hoeft te worden uitgehaald om de handen van borduursters en borduurders gaande te houden. Het is een mooie bijkomstigheid dat we gisteren in Aubusson waren, het centrum van de tapisserie in Frankrijk.

Ik besloot de woorden HET ZELF te borduren. Misschien kwam dat omdat ik een essay* van filosoof Jan Bor aan het lezen ben. Hij wist als snel dat zijn studie filosofie hem niet de inzichten had verschaft en zou verschaffen waarnaar hij op zoek was. Die zocht hij met name in het Zen-Boeddhisme en de Indiase filosofie. De vraag 'wie ben ik?' houdt hem zijn hele leven bezig. Naast de publieke ik, zo beweert hij, is de mens “een onbekend, gemaskeerd, verborgen, in die zin dieper ik. [–] Ze wijst voorbij aan het denkende ik, inclusief het het zelfbeeld dat we meedragen, aangezien dat ook maar een gedachte is.”

Langzaam maar zeker raakt dat nieuwe stuk stramien met die twee woorden weer gevuld. Ik schat het aantal uren dat ik er tot nu toe aan gewerkt heb op ruim veertig. Opnieuw gaat het langzaam, en omdat ik geen ontwerp vooraf maak, zijn er vele uren waarin de ideeën over het zelf al bordurende groeien. Ik zou niet dat diepere zelf van Bor durven borduren (aangezien dat onbekend, gemaskeerd en verborgen is), maar ik toon dat grote vermeende zelf van ons, dat veel ruimte in beslag neemt, en dat helemaal niet zo soeverein is als we graag denken.

* 'Wat is wijsheid – Een filosofische zoektocht'| Jan Bor | Uitgeverij Bert Bakker 2012

[jurjenkvanderhoek]

WINTERFLARDEN DWARRELEN OP TINTELENDE GEDACHTE VOOR MIJ UIT

Het is als kijken door een beslagen ruit, wanneer ik de nieuwe bundel van Jan Kleefstra open en zijn teksten lees. De beslagen ruit weerhoudt mij van zien. Ik zie de ruit, maar niet wat er achter zit. Schimmen zie ik, geen scherpe contouren. In het doffe venster wordt de wereld gesmoord. De realiteit is gesluierd zoals de bruid voordat het bevrijdende ofwel het verbindende ja-woord heeft geklonken. Op die manier maar dan anders treed ik de gedichten van Kleefstra in de bundel "Winterflarden" tegemoet. Na eerste lezing helderen de woorden niet. Blijft het raam vaag, het perspectief onduidelijk. Dieper moet ik gaan, de woorden wegen. De ogen van de pagina's afhouden om de blik in het oneindige te laten vertrekken. Geen verstand op nul echter, want de rede dient tastbaar te blijven. Ik dien de gedachten over wat ik lees laten gaan. En dan komen als vanzelf beelden naar boven. Beelden die bij woorden passen. De film die draait bij zinnen. De regels treffen doel. Het ja-woord klinkt, de ruit schoon geveegd. En dan worden opeens de woorden duidelijk, kijk ik er naar en zie waarde en betekenis. De bruikbaarheid, de draagwijdte. Weegt het zwaar of blijft het licht als een veer.

De woorden werden door Kleefstra gewogen en in zijn samenstelling niet licht bevonden. Volgens Uitgeverij Aspekt, waar deze zesde bundel onlangs verscheen, veegt de dichter wat flarden winterrestjes bijeen en staart naar de wolken. En dat is precies wat ik doe. Ik lees snippers tekst om mij een beeld te vormen. En tuur dan in de verste verte door het raam van mijn kamer. Ins Blaue hinein laat ik onvoorbereid de woorden in mijn geest indalen. Om boven mijn verstand te komen met het vermoeden welke betekenis Kleefstra aan de compositie heeft gegeven, aan het gedicht heeft opgedragen. Want de precieze strekking valt lastig te achterhalen. Kunst is geen exacte wetenschap. Een werk zal zichzelf moeten verantwoorden, een gedicht verdient geen uitleg. De verdienste is juist dat het geen toelichting nodig heeft. Het verklaart zichzelf voor wie de tijd neemt het uitzicht tot inzicht te laten indalen, zodat het duidelijk wordt.

Dus de bundel nog eens ter hand genomen. De zinnen langzaam voor mezelf uitlezen, hardop als betreft het een luisterboek. Ik hoor mezelf spreken. De hond schrikt verbaasd op vanuit zijn rustende slaap, spreekt de baas daar een bekend woord? En bij dat aanhoren, tijdens dat luisteren ondertussen, vorm ik in gedachten beelden. De hond, laat ik hem Malin noemen, staat kwispelend naast me. Met een verlangende blik: hoorde ik daar ´uit´. De gelezen en uitgesproken woorden – nee, daar was geen uit bij – representeren zich als voorstelling in mijn brein. In de schedel is een filmhuis ingericht om die indruk te projecteren. Want beelden beklijven meer dan omschrijvingen, beschrijvingen verdienen voorstellingen. De beeldspraak van Kleefstra geeft mij een denkbeeld.

De dichter speelt met de taal. Zijn vrije verzen vervliegen echter niet. Metrum en rijm zijn geen handboeien of benauwen niet als een dwangbuis. Wel blijft er eenheid van idee en speelt ritme een rol. Het is geen rommeltje, het is meer overdacht dan de orthodoxe dichtvorm. Zoals het abstract meer reflectie verdient dan de realiteit nodig heeft. De werkelijkheid spreekt voor zich, het non-figuratieve ofwel het bovenzinnelijke doet beroep op het gevoel. De dichter geeft, zeg maar, een half woord en daaraan zal ik genoeg hebben. Hij suggereert en ik vul in. De zinnen worden nauwelijks afgemaakt, maar hij geeft voldoende aanleiding om er als lezer op aan te slaan.

Dat Kleefstra een natuurmens is klinkt tussen de regels door. Hij zet in liefde een boom op voor het bos. Met Christiaan Kuitwaard trekt hij het veld in om zijn wezen aan de planten te verbinden, waar de kunstenaar deze in getekende beelden portretteert. Jan hangt een gedachtewolk aan een tak van de tekenboom. Misschien vind ik daar het verhaal, dat voorzichtig op tintelende lucht voor mij uit zal dwarrelen. In de lege regels, de witte zinnen als bezinning. Kleefstra neemt de woorden van me over en schrijft `in het kristal van schimmelende melk / op het achterlijf van de vuurjuffer / heb ik het pad al bijna afgelegd`. Dat pad zal ik nog vinden.

Het is dat ik tussen de regels door de betekenis en reden vind. In het vrije vers is de leegte van belang. De rust om op gedachte te komen, bij zinnen te komen. Kleefstra schrijft in die lege regels zijn waarheid. In woorden vindt hij de werkelijkheid, die ik zonder woorden abstract beleef. Niet met zoveel woorden omschrijft hij datgene wat hij wil zeggen. Maar door die zin open te laten vul ik deze zelf in. Vooral door meermalen te lezen en de stilte te vinden tussen de zinnen in mijn gedachten raak ik aan de strekking. Inzicht, doorzicht, beleven. ‘Waarom er bomen groeien / het water om de kleinste vlinder vecht / / ik draag er een heldere nacht naartoe / / half onder het waas / waarin druppels gelijk wespen / in de wangen steken / / om de diepe slaap te verontrusten moet ik recht / in het oog van de maan blijven staren / / om stil te zijn heb ik / de schaduw van mijzelf nodig / / om het daglicht te weerkaatsen / moet er iets verloren gaan’

De bundel vindt de afsluiting in een handvol Beschouwingen, als zou het voorgaande in Parelzang, De nabootsing, Ochtendragen en Laatbloeiers geen reflectie op de overdachte werkelijkheid zijn. Kleefstra ziet het zich aan en in raadselachtige gedichten probeert hij uit de warboel van het zijn de schoonheid te pakken. Maar beschouwingen zijn het, alle. Als kloosterling zit hij contemplatief in meditatie tussen wat hij voor zichzelf en de wereld waardevol acht. Trekt de natuur in en beschrijft deze op een wijze om over na te denken, diepzinnig te bespiegelen. En in die spiegel doemt mijn eigen zijn op wanneer ik de waas van het raam veeg. En zoals Kleefstra weleens gedacht heeft en vanuit die gedachte geschreven heeft, zo drijven mijn gedachten als wolken langs de hemel, verwaaien tussen de takken van de boom, vliegen alle kanten uit op de vleugels van de ganzen, de kievit en de ooievaar.

‘Telkens als de weemoed zich aan de seconden vertilt, ontbreekt er wel een verhaal. En toch wordt er gezongen, blijft niemand er bij stil staan. Een bos dunt zichzelf wel uit. Maar wij hebben het geduld niet’, las ik eerder. Dat geduld moet ik hier en nu opbrengen tot het raam droog is en doorzicht geeft, de woorden indalen, de taal zichzelf uitdunt. Daar wacht ik op, maar ‘het wachten komt simpelweg tijd tekort’. In Winterflarden veegt Jan Kleefstra de laatste restjes ijs, sneeuw en kou bij elkaar om welgemoed de lente te begroeten. Het voorjaar nodigt hem uit tot een beschouwelijke reflectie. En ik zie zijn spiegelbeeld in het raam, het venster duidt een weemoedig wezen met een twinkeling in de ogen. Want ‘de lange reis van het woord heeft niet tot bewonderenswaardig zwijgen geleid’. Dat woord mag ook niet zwijgen, want het moet gezegd, het verhaal uitgesproken. De vertelling van de planten, zodat de liefde vanzelf terug keert en het weten nergens meer voor nodig is. Dan lig ik languit in het gras en staar naar de wolken. De blik op oneindig, het verstand op nul.

Winterflarden. Jan Kleefstra, gedichten. Illustraties van Christiaan Kuitwaard. Uitgeverij ASPEKT, 2024.

[regioonlineofficial]

Op zondag 21 april kun je Oss verkennen in de geest van de kunstenaar Willem Witsen tijdens een stiltewandeling. Laat je gedachten los en ervaar de stad op een dieper niveau. Ontdek de kracht van stilte op deze rustige, serene zondagochtend. Stilte is meer dan alleen afwezigheid van geluid; het manifesteert zich op verschillende manieren. Het gaat erom waar jij je aandacht op richt en hoe je dit ervaart. Met nieuwsgierigheid wandel je langs verborgen plekjes, tuinen, gebouwen en details die normaal gesproken aan je voorbij zouden gaan in de drukte van alledag. Ellen Korstanje, mindfulnesstrainer en eigenaar van Beweeg en Leef, centrum voor bewust bewegen & ontspannen in Oss, zal de stiltewandeling begeleiden. Stiltewandeling De stiltewandeling met Mindfulnesstrainer Ellen Korstanje vindt plaats op zondag 21 april van 10.45 tot 12.15 uur. Start- en eindpunt is museumcafé Café Cunen. Schrijf je vooraf in via info@museumjancunen.nl, deelname aan de wandeling kost 6,50 per persoon (museumbezoek na afloop vereist een geldig museumticket). Kun je niet deelnemen op 21 april? Geen zorgen! Er is een tweede stiltewandeling gepland op zaterdag 8 juni. Voor degenen die nog een keer willen wandelen: je bent van harte welkom om weer mee te doen. In juni wandelen we juist door de bedrijvigheid van een levendige zaterdag. Tip. Lunchaanbieding na de wandeling: Cunenlunch (broodje, soep, salade) en koffie of thee voor €15,50. Graag vooraf reserveren via info@museumjancunen.nl, vermeld naam, telefoonnummer en eventuele dieetwensen. Een smakelijk momentje om samen met de andere wandelaars ervaringen uit te wisselen. De wandeling sluit aan bij de tentoonstelling Willem Witsen, stille kracht in Museum Jan Cunen, te zien tot en met 16 juni 2024.

[noeliagrr]

H5 : Anneke

Anneke Tichelaar voelde haar hart onophoudelijk bonken tegen de binnenkant van haar ribbenkast. En ze bevond zich in de vreemde omstandigheid dat ze met elke, diepere, ademhaling minder lucht leek te krijgen. Naast haar bleef Sylvia maar geruststellingen mompelen. ‘We vinden hem wel, hoor mam. Er is vast een logische verklaring. Ik denk dat hij gewoon in slaap is gevallen.’ Anneke probeerde zich een situatie voor te stellen waarin Roemer zo meteen zou binnenlopen en met zijn bekende grijns in geuren en kleuren uit de doeken zou doen hoe hij heel eventjes op de bank was gaan liggen en toen... Ze schudde haar hoofd. Natuurlijk was hij niet in slaap gevallen. Honderd keer had ze haar telefoon bekeken, en ze had inmiddels ongeveer evenzoveel berichten naar Roemer gestuurd. Had hij haar geblokkeerd? Kon dat überhaupt ? Het zou altijd terugkomen. Zo werkte karma. Zeker na wat zij had gedaan. En toen later... dat bericht op Facebook... een gezamenlijke Facebookvriendin die had gedeeld dat Bert was overleden. Officieel had ze al bijna dertig jaar geen contact meer met Bert. Verwaterd, zoals dat heette. Peter-Jan zat waarschijnlijk in stilte verwijten te maken aan het adres van Roemer. Schuldgevoel vlamde in haar, at haar vanbinnen op. Wim. Ze kromp ineen. Voelde fysiek pijn bij het idee dat haar man de waarheid zou horen. Het zou zijn hart breken en als iemand dat niet verdiende, was hij het. De vriendschap was begonnen tussen Wim en Bert, maar had zich al snel ook uitgebreid naar Anneke. Naar Bert en Anneke alleen, eigenlijk. Wim was in die tijd zo druk met de zaak, die was amper thuis. Bert daarentegen had tijd te over. Anneke wist niet eens precies wat hij destijds deed. Niet veel, al leek hij nooit geldgebrek te hebben. Bert was alles geweest wat Wim niet was. Dat had natuurlijk een reden moeten zijn om ver uit zijn buurt te blijven. Het had haar juist veel te dichtbij gebracht. Bert had een randje. Een rafel. Hij was een charmeur, altijd aan het flirten. Niet alleen met haar, maar met iedere vrouw die hij tegenkwam. Anneke moest erom lachen, maar ergens voelde ze zich daardoor ook gewild. En toen was Bert er geweest. Die naar haar keek zoals Wim dat niet deed en voortdurend opmerkingen maakte waar ze van ging blozen. Ze had hard weg moeten rennen, maar in plaats daarvan was ze naar zijn huis gegaan. Eén keer. Wim en zij hadden nog een tijdje geprobeerd een derde kind te krijgen, maar dat was nooit gelukt. Ze had Roemer nooit willen missen. Maar Bert wel. Ze wist het meteen, nog voor de test. Ze wist ook meteen dat het niet van Wim was. En als je goed keek, dan zag je het aan alles. Roemer leek helemaal niet op Peter-Jan en Sylvia. Alsof de natuur haar de ontrouw extra onder haar de ontrouw extra onder haar neus wilde wrijven, was hij het evenbeeld van zijn vader geworden. Die neus, die ogen, zelfs het kuiltje in zijn kin – allemaal van Bert. Wim was verbijsterd geweest toen ze zwanger bleek te zijn en daarna vooral blij. Hij was altijd blij Het was zo’n goede man. Sylvia stootte haar aan. ‘Mam, je telefoon.’ ‘Ja.’ Het was Wim. Ze zag haar eigen hand naar het toestel gaan, net slow motion. Wat als Roemer het wist? Wat als Roemer het had verteld? Ze nam op. ‘Hij is er niet.’ De stem van haar man klonk nerveus. ‘Zijn auto is ook weg.’ Anneke wilde wel iets zeggen , maar dat lukte niet. In plaats daarvan maakte ze een geluid dat gek en hoog klonk en van alles kon betekenen. ‘We vinden hem wel, An’, zei Wim, die het geluid kennelijk voor angst hield.

[blauws3l]

Watching steaming potatoes while waiting for the end of the world

Vrijdagavond, 26.06. Ik leg mijn lichaam andermaal in de handen van Silicon Valley. Dat ik mijn intieme relaties outsource naar een geosociale datingapplicatie is louter het gevolg van een primair verlangen ergens deel van te kunnen uitmaken, denk ik. Toch had ik het nooit eerder geprobeerd. Ik kende de conventies niet, enkel de vele beruchte verhalen die in mijn kennissenkring en op het internet circuleren. Het resterende spiesje spinazietaart en een paar clicks later wordt mij toegang verleend tot een nieuwe dimensie in mijn virtuele bestaan. Ik herleid mijn geschiedenis, taal en politiek tot het opschrift: “Literature. Poetry. Blobvis.”. Om geen al te hoge verwachtingen te scheppen bij mijn datemateriaal en iedere vorm van potentiële teleurstelling tegen te gaan, selecteer ik zorgvuldig drie weinig belovende foto’s van mezelf. 

Symen (25) Welkom in de supermarkt voor mannen

Enkele uren swipen en mijn ongecontroleerd verlangen naar aandacht en bevestiging wordt ruimschoots gecompenseerd. Arthur (26), Laurent (23), Rafaël (26), Jannis (24), Kevin (28) Tim (25),… Iedere match is een injectie van artificiële zelfliefde, een door kapitalisme gemedieerde egotrip. Mijn digitale ‘ik’ stijgt in aanzien op de datingmarkt en ik voel me voor het eerst sinds lang oprecht geliefd. De mechanismen die hierachter schuilgaan, zijn echter minder onschuldig. De waarde die ik aan mijn potentiële datingpartners toeken, de beslissing om naar links of rechts te swipen, is louter gebaseerd op uiterlijk vertoon en het bijhorende psychologische profiel dat ik, al dan niet, aan de persoon in kwestie koppel. De infinity loops van digitale profielen worden volledig gestript van hun ware identiteit, realiteit, verleden en context. Als ware het afspiegelingen, geesten. In het essay A Cyborg Manifesto (1985) stelt Donna Haraway de rigide grenzen tussen organismen en machines in vraag. Ik adem in en probeer me te verbeelden welke macht mijn Tinderaccount uitoefent op de rigide grens tussen mijn lichaam en het verlengde ervan; een tweedehands iPhone Xr. Parallelle werelden van verschillende mogelijkheden, toekomstbeelden en geliefden verschijnen in een droom tot me.

Na een nieuwe sessie dopamineshots valt mijn oog op Viktor (23). Zijn bio geeft blijk van een radicale openheid die me tot dan toe volstrekt vreemd was. In de conversaties die ik met vrienden heb, wordt het gebruik van Tinder doorgaans veroordeeld of zelfs weggelachen. “We denken vaak dat Tinder een app is waarop mensen snelle seks willen regelen. De realiteit is echter minder spectaculair en ook iets verdrietiger. Tinder is een soort vluchtheuvel voor eenzaamheid geworden”, schrijft journaliste Judith Duportail. Wanneer ik mijn zoektocht naar intimiteit verderzet, bots ik op gelijkaardige bio’s.

Viktor (23) Wegens geen succes, verlengd, Pieter-jan (22) Schoon van ver ma ver van schoon, Gilles (27) Looking for a woman to break my heart, so I can lose weight, Matteo (24) I like long walks on the beach with my girlfriend, until the LSD wears off and I realize I’m just dragging a stolen mannequin around a Wendy’s parking

De veruitwendiging van innerlijke twijfels, zwartgallige humor, zelfdestructieve neigingen, cynisme, tristesse en extreme eenzaamheid op online datingapplicaties getuigt van een dieper onderliggend fenomeen: ultra moderne solitude in een laatkapitalistisch tijdperk. Bedrijven als Tinder infiltreren dagelijks in het intieme leven van miljoenen gebruikers en eigenen zich systematisch individuele noden, verlangens en gevoelens toe. Tegelijkertijd hebben zulke online datingapps er alle belang bij niet in het opzet “Match. Chat. Date.” te slagen; hun verdienmodel ent integraal op almaar terugkerende bezoekers die de infinity loops blijvend voeden. Tinder is een plek waar hyperindividuele verlangens zegevieren, maar tegelijkertijd lijkt het een katalysator voor extreme vormen van depressief hedonisme.

Simon (22): Twee redenen waarvoor ik leef: 1 - ik ben geboren 2 - ik ben nog niet dood, Casper (23): “We’re doing well, watching The World falling down, its decline” Mac 420

Zaterdagmiddag, 27.06. Het besef dat dit een fundamenteel eenzame zomer wordt met schamele vooruitzichten als een cursus ‘Algemene economie’, ‘Statistiek voor beginners’ en ‘Financial and management accounting in creatieve en culturele sectoren’ sijpelt binnen. Ik leg me erbij neer, adem uit en droom mezelf een parallel heden:

Sofie (22): pls make me delete this app.

🔥 Referentielijst:

-       Duportail, J. (2019). L’amour sous algorithme. Parijs: Editions Goutte d’Or.

[innovatietrends]

Nationalistische trends in de muziek: van Vlaemsch tot Frenglish

Pukkelpop stond dit jaar in het oog van de storm door enkele Vlaamse vlaggen. Het deed ons de vraag stellen hoe nationalistisch onze jeugd is. Ironisch genoeg stelde niemand dezelfde vraag over onze muziek anno 2019. Pukkelpop is nog altijd in de eerste plaats een muziekfestival.

Vlaemsch

Op 22 oktober 2011 gaf Jan Hoet in De Morgen zijn laatste grote interview. Hij ging daarbij stevig tekeer tegen het Vlaamse cultuurbeleid. "De grootste dwaasheid die we in België begaan hebben, is de opsplitsing van de twee culturen in afzonderlijke ministeries. Daarmee is cultuur herleid tot taal. Provincialer en parochialer kun je het niet bedenken. Taal is de meest benepen benadering van cultuur. Zet daar maar een expositie van Constant Permeke en René Magritte tegenover. Dan zie je wat cultuur met een mens doet".

Hoet sprak hierbij over de beeldende kunsten, maar zijn kritiek lijkt relevant voor het gehele Vlaamse cultuurbeleid. De muzieksector is hierbij een interessante case, omdat bij deze kunstvorm “taal” een centraal aspect vormt. Om op de vraag te antwoorden hoe “nationalistisch” ons muziekbeleid is, kijken we best naar de cultuursubsidies. Het Kunstendecreet biedt een open en samenhangend kader voor alle kunstvormen, waaronder muziek. Om subsidies te krijgen is nationaliteit van geen tel, maar de aanvrager moet wel steeds betrokken zijn bij het kunstgebeuren binnen de Vlaamse Gemeenschap. Binnen de discipline muziek worden verder geen eisen gesteld, noch is Nederlandstalige muziek een specifiek subgenre om te subsidiëren (muziektheater, klassieke muziek, pop/rock, jazz, folk en wereldmuziek zijn dit wel).

Muziek wordt ook gesubsidieerd via de beheersovereenkomst die de Vlaamse overheid afsluit met de VRT. Deze overeenkomst verklaart “De VRT weerspiegelt de rijkdom en diversiteit van de Vlaamse muziekcultuur. Vlaamse muziek, zowel anderstalige als Nederlandstalige muziek, heeft een prominente plaats in het muziekaanbod”. Zo wijdt de VRT meer dan een vierde van de muziektijd aan Vlaamse producties. Dit is meer dan de verplichte 25% quota, die de regering haar oplegt. Uit publieke meerwaardeonderzoek blijkt dat 62% van de Vlamingen vindt dat de VRT voldoende aandacht heeft voor Vlaamse muziek.

Oscar en de wolf

De VRT spreekt hier voor alle duidelijkheid over Vlaamse muziekproducties en niet zozeer over Nederlandstalige muziek. Oscar and the wolf, die in het Engels zingen, horen hier dus ook bij. Over Nederlandstalige muziek is minder informatie te vinden bij VRT. Ze geeft wel aan dat minstens 30% van de muziektijd op Radio 2 en minstens 15% van de muziektijd op Radio 1 Nederlandstalig is. Het gaat daarbij vooral om de klassieke, populaire muziek of kleinkunst.

Over Nederlandstalige muziek op StuBru en MNM is geen informatie terug te vinden. Spijtig, want het is in de muziekgenres van deze zenders (populaire dansmuziek, urban, alternatieve dansmuziek en alternatieve gitaarmuziek) dat de Nederlandse taal een steile opmars kent en zich van haar innovatiefste kant laat zien.

Op deze editie van Pukkelpop kregen 69 Vlaamse muziekproducties een podiumplaats. Dat zijn er 16 meer dan vorig jaar. Beraadgeslagen of Goeie jongens toonden deze editie aan dat Nederlandstalige muziek aanslaat op Pukkelpop. Raketkanon, Brutus of Peuk zingen voornamelijk in het Engels, maar spelen wel onder hun Nederlandstalige naam. Ook buiten Pukkelpop is een Nederlandstalige trend op te merken. Stikstof, Bazart, Eva De Roovere, Tourist LeMC, Zwangere Guy of Luie Louis domineren al langer de (virale) hitparades in Vlaanderen. Allemaal vallen ze buiten het draaicircuit van Radio 1 en 2. Nederlandstalige artiestennamen of nummers zijn alomtegenwoordig in pop, urban en alternatief.

Het Vlaamse cultuurbeleid

De verklaringen voor de opkomst van Nederlandstalige muziekteksten en artiestennamen in deze genres zijn divers. Hoogleraar neuropsychologie Erik Scherder verklaart dat muziek de unieke eigenschap heeft om emoties op te roepen. Het zijn deze emoties waar luisteraars in muziek op zoek gaan. Het Nederlands zou daarbij als voordeel hebben dat je hersenen minder moeite hebben om de teksten te verwerken, waardoor er meer ruimte en tijd is om emoties toe te laten. Omdat het in je moedertaal is, raakt de muziek je dus dieper. Volgens Groothedde speelt ook de herkenbaarheid hierbij een voordeel. Het gebruik van Nederlandstalige teksten en artiestennamen zou ervoor zorgen dat luisteraars zich sneller in de muziek herkennen en er zich verbonden toe voelen. Wie voelt zich niet trots als op vakantie plots Charlotte De Witte op de radio speelt? Vlaamse muziekproducties dragen bij aan onze identiteitsbeleving -of vorming. De startnota van Bart De Wever verwees hier ook reeds naar.

Muziekproducer Gordon Groothedde stelt dat het gebruik van het Nederlands ook een manier is om zich te onderscheiden van de rest. Naarmate meer artiesten in het Nederlands beginnen werken, gaat het algemene niveau en aanzien ervan automatisch omhoog. Hierdoor wordt het steeds populairder in verschillende genres. Niet dat de Nederlandse muziek daarvoor op sterven na dood was. Will Tura of Clouseau worden nu misschien wel omschreven als klassiekere genres, maar in hun tijd waren zij minstens even baanbrekend. Groothedde stelt dan ook dat de “eigen” muziek niet zozeer aan een revival bezig is, maar het tegenwoordig gewoon meer aan de oppervlakte komt. De invloed van de verplichte quota bij de openbare radio’s valt daarbij niet te ontkennen. Daarbovenop onderneemt men nog allerlei andere acties om Vlaamse muziek tegenwoordig een belangrijke plaats in onze samenleving te geven. Denk daarbij aan de Music Industry Awards (MIA’s), Ketnet musical, het gebruik van Vlaamse muziek in tv-series enz.

Et en Wallonie?

In Wallonië en Brussel is het gebruik van Franstalige artiestennamen en muziek al langer ingeburgerd in pop, urban en alternatief. Het Waalse muziekbeleid is dan ook doorweven van de nadruk op taal. Toch zagen we de laatste jaren met artiesten als Damso, Angèle en Stromae ook daar een heuse trendbreuk. Al was het maar omdat deze artiesten met hun muziek een internationaal publiek wensen te bereiken.

Maar er is meer. Ook Waalse bands die in het Engels zingen zijn paradoxaal genoeg een interessante nationalistische muziektrend in het zuiden. Wie Rhythm Inside van de Waalse Loic Nottet (bekend voor zijn deelname aan The Voice Belgique en het Eurovisiesongfestival) vergelijkt met zijn latere album Selfocracy of de nummers On Fire of 29, merkt op dat bij elk nummer het Franse accent van de zanger duidelijker aanwezig wordt binnen de Engelstalige teksten. Frenglish, Engels met een dik Frans accent en Franse woorden tussendoor, is een steeds couranter gebruik in de Waalse muziekindustrie. Het draagt allemaal bij aan de Waalse identiteit.

In conclusie heeft het regionale cultuurbeleid in België wel degelijk voor de opmars en spreiding van het eigen taalgebruik in onze muziek gezorgd. Of dit ook een effect heeft op de kwaliteit van de muziek is onduidelijk. Deze bands domineren met succes de lokale hitparades. Artiesten als Stromae tonen aan dat zingen in een eigen taal geen rem hoeft te zijn op een internationale carrière. Jan Hoet kan er spijtig genoeg niet langer over meediscussiëren. Een van de geniaalste kunstkenners die België ooit gekend heeft, stierf vijf jaar geleden.

Stef Vonk is 28 jaar en werkt als beleidsmedewerker voor het Departement Cultuur, Jeugd en Media waar hij o.a. mee de innovatie binnen de creatieve sector van Vlaanderen opvolgt.

[ginylife]

Om het eens over iets anders te hebben dan covid-19.

 Ik had een relatie met een andere man de laatste maanden van  Jan’s leven. Het gebeurde ergens in het vijfde jaar van zijn ziekte, niet zomaar, ik vocht er toen al meer dan een jaar tegen. Was het een simpele verliefdheid? Nee, in de bovenste laag was het een hunkering naar veiligheid en bescherming, het was een huidhonger , een verlangen naar een arm rond een schouder, lang voor de desbetreffende man nog maar in mijn leven kwam. Op een dieper niveau was het Liefde met de grote L. Niet de romantische liefde zoals ik ze tot dan toe kende en waarvan ik dacht dat het zo hoorde. Het was een liefde voor het leven in al haar facetten, het was meestromen in de wildwaterrivier die alles waaraan we ons tot dan toe vastklampten vernietigde , het was nederigheid en acceptatie tot op het bot. Jan ging dood en wij hadden er niets over te zeggen. Het enige wat ons nog restte was het openen van ons hart voor elkaar en voor wat ons te wachten stond en dat vroeg een totaal andere vorm dan we tot dan toe gewend waren. Volledige eerlijkheid en openheid werden een vereiste.Ja, het was rauw, ongemakkelijk en verscheurend, enorm ,en schuld en schaamte hebben me nog lang in hun greep gehouden. Het was en is het pijnlijkste wat ik tot nu toe meegemaakt heb, het pijnlijkste, het krachtigste en het allermooiste. Het heeft me voor altijd veranderd. If it isn’t  a paradox, it isn’t true. Lieve Jan, grootse man, koning van de liefde....van mijn hart naar het jouwe, tot in de oneindigheid!

[stefselfslagh]

Stephan Vanfleteren: “Met dit boek leg ik mijn hoofd op het hakblok.”

Dit stuk verscheen op zaterdag 27 juni in Zeno, de weekendbijlage van De Morgen.

In het compleet fotoloze Dagboek Van Een Fotograaf neemt Stephan Vanfleteren (50) ons mee op de lange wandelingen die hij tijdens de lockdown maakte. En stelt hij en passant zijn imago van melancholicus bij. "Onnozel doen, is een onderschat medicijn."

De huizen op de Appelmarkt in Veurne doen me denken aan de namaakhuizen die ik als tienjarige naast mijn speelgoedtrein stationeerde: dezelfde beigebruine bakstenen, dezelfde pittoreske looks. Zeker twee seconden lang verdenk ik de burgerwoonsten ervan om beschilderde neppanden te zijn. Gipsen fraudeurs. Spuitbetonnen bedriegers. Dan daalt de werkelijkheid weer in: zowat de hele Appelmarkt, inclusief het oude bankgebouw waarin Stephan Vanfleteren met zijn gezin woont, heeft de status van beschermd - en onvervalst -erfgoed. 

Amper een paar tellen nadat ik bij de Vanfleterens heb aangebeld, zwaait de deur al open. 'Welkom', zegt de heer des huizes, daarin galant bijgetreden door zijn hond Kosmos, die noch als een maniak aan mijn kruis snuffelt, noch als een malloot op mijn benen springt. Kosmos Vanfleteren is genoemd naar de al lang verdwenen, maar tussen Westende en Lombardsijde nog altijd legendarische Camping Cosmos. Punker Jan Bucquoy maakte er in 1986 een film over. Ik herinner me een caravan waarop de slogan 'Le cinéma est un anus artificiel' geschilderd was. Toen was anarchisme nog heel gewoon.

Terwijl Kosmos op zoek gaat naar een plaats waar hij vol overgave op de grond kan liggen, nemen Stephan Vanfleteren en ik plaats aan de lange tafel in zijn atelier. Voor ons ligt een met aantekeningen geretoucheerde drukproef van Dagboek Van Een Fotograaf, het boek waarin Vanfleteren voor het eerst beelden kneedt van woorden. Nog voor ik hem kan vragen waarom een fotograaf een boek zonder foto's maakt, vertelt hij me dat het allemaal de schuld is van uitgeverij De Bezige Bij. Francien Schuursma, uitgever bij De Bezige Bij, had hem twee jaar geleden al gevraagd om een boek te schrijven. En de lockdown, en de daarmee gepaard gaande windstilte in zijn agenda, bleek de uitgelezen periode - pun fully intended - om dat boek maar eens te schrijven. 

"Het is vreselijk ongepast om te zeggen, maar de coronacrisis kwam voor mij heel gelegen", zegt Stephan Vanfleteren. "Ik was voor Present, mijn overzichtsexpo in het FOMU, helemaal in het rood gegaan. Ik was een wrak. Maar dankzij de lockdown kreeg ik nieuwe zuurstof: elke dag maakte ik bij valavond lange wandelingen. In de duinen, de bossen, de polders en op het strand. Met mijn camera maakte ik foto's, met mijn iPhone notities: ik wou de onheilspellende sfeer van de lockdown vatten. Al gauw had ik tijdens mijn wandelingen heel wat notities verzameld. Toen wist ik: als ik dat boek nu niet schrijf, doe ik het nooit. De lockdown was een genereuze bron van inspiratie."

Twee maanden later heeft Stephan Vanfleteren niet één, maar twee nieuwe werkstukken aan zijn oeuvre toegevoegd: Corona Walks, een verzameling lockdownfoto's die bij wijze van fotografisch addendum aan de Present-expo is toegevoegd, en Dagboek Van Een Fotograaf, het words only-boek waarin hij ons post factum meeneemt op zijn coronawandelingen. Dagboek Van Een Fotograaf is, in weerwil van zijn wat zouteloze titel, een buitengewoon meeslepend boek. Honderdzestig pagina's lang promoveert Vanfleteren ons tot bevoorrechte getuigen van zijn fotografische zoektocht naar verstilling. En hij laat daarbij gul in hoofd en hart kijken: de occasionele overwegingen over sluitertijden en autofocusfuncties worden aangelengd met persoonlijke observaties en filosofische bespiegelingen. Waar coronawandelen al niet goed voor is.

"Ik ging ook voor de lockdown al wandelen", vertelt Vanfleteren. "Maar de coronacrisis heeft de wandelaar in mij veel alerter gemaakt. Temidden van de leegte en de stilte merkte ik méér op. Ik zag dat de winterstormen het strand hadden veranderd. Ik fantaseerde uitvergrote virussen in de kruinen van geknakte bomen. Dat onzichtbare virus deed mij helemaal anders kijken."

"In het begin van de lockdown dacht ik: 'Ik moet het desolate San Marcoplein in Venetië gaan fotograferen. Of het verlaten Times Square in New York.' Als fotograaf droom je er vaak van om een stad voor jou alleen te hebben. En nu kon dat plots. Maar ik geráákte niet tot in New York of Venetië, want ik mocht het land niet uit. En dus dacht ik: ik ga hiér goed rondkijken. Ik ga van de verlatenheid gebruik maken om het vertrouwde eens op een andere manier te observeren. 'Wat is dat eigenlijk, een zeegolf?' 'Wat zie ik écht als ik door mijn raam kijk?' Twintig jaar geleden zou ik met mijn camera naar de intensive care-afdelingen van de ziekenhuizen zijn gestormd. Zou ik het menselijk lijden achter de coronacijfers in beeld hebben willen brengen. Nu wou ik de crisis op een meer introspectieve manier benaderen."

Omdat introspectie zelden gebaat is bij glinsterend daglicht, ging Vanfleteren bij valavond wandelen. 'Het duister knijpt de keel van de dag dicht en ik graai nog het laatste licht uit de luchtpijp', schrijft hij in Dagboek Van Een Fotograaf. Is Stephan Vanfleteren een nachtdier? 

"Ik ben vooral dol op l'heure bleue: het moment waarop de dag in de nacht overgaat. De nakende duisternis doet de filosoof in mij ontwaken: ik krijg in het wazige schemerlicht andere inzichten dan in het harde daglicht. Plus: 's nachts ziet de wereld er totaal anders uit. Ik heb vossen gezien die onder het maanlicht in de branding van de zee aan het dartelen waren: die zijn er overdag niet. De ochtend is, met zijn nevel en mist, misschien wat fotogenieker dan de nacht. Maar ook veel minder mysterieus."

Bij gebrek aan collega-kuieraars ontwikkelde Stephan Vanfleteren al wandelend de illusie dat de wereld hem toebehoorde. 'Een boulevard van nat zand voor mij alleen', schrijft hij op 23 maart. 'De zee is deze avond van mij, mij, mij, mij!' "Ik heb de eenzaamheid tijdens mijn tochten niet als een last, maar als een cadeau ervaren. Omdat ik door niemand bekeken werd, kon ik me heel vrij gedragen. Het gebeurde dat ik rond een boom stapte, wegging, terugkeerde, even bleef staan en opnieuw rond die boom begon te slenteren. Gewoon omdat ik dacht: misschien moet ik die boom toch nog eens vanuit een andere invalshoek bekijken. Normaal gedrag is dat niet. Maar omdat er niemand in de buurt was, geneerde ik me nergens voor." (lacht) 

Is hij tijdens zijn solitaire expedities weleens bang geweest? "Vaak zelfs. En nog het meest van mezelf. De stilte en de eenzaamheid maakten mijn zintuigen hypergevoelig. Ik dacht soms dat de bomen naar mij keken in plaats van omgekeerd. (lacht) Vergeet ook niet: de leegte in de openbare ruimte maakt veel zichtbaar. Er waren wel weinig mensen op straat, maar ik heb toch regelmatig radeloze vluchtelingen zien rondzwerven. Of junks met ingevallen kaken. Ik waande me bij momenten in een zombiefilm."

Wanneer hij naar de vakantie-appartementen op de dijk keek, dacht hij niet aan toeristen, maar aan gevangenen. Zijn 'zwaarmoedig beeldende brein' vermengde de sombere realiteit van de lockdown met nóg donkerder gedachten. "Mijn brein geeft de werkelijkheid graag extra vitaminen. Andere mensen gebruiken daar drugs voor, ik doe dat uit mezelf. (lacht) Ik hou ervan om het moment nog te verhevigen. Om mezelf het gevoel te geven dat ik lééf. Ik ben geen Red Bull-gozer die op zoek is naar kortstondige kicks. Maar ik verlang wel naar intensiteit. Naar een diepere vorm van bewustzijn."

Op 21 mei ziet hij op het strand van De Panne een man in een pastelgroene bermudabroek. Een moonwalkende cycloop in lederhosen had hem niet méér uit zijn evenwicht kunnen brengen. "Ik was geschokt", zegt hij. "Ik was vergeten dat mannen met pastelgroene broeken uberhaupt bestáán. Het bermuda-moment was voor mij een kantelpunt: ik besefte dat het tijd was om met mijn coronawandelingen te stoppen. Het werd weer drukker, de zee was niet langer mijn monogame echtgenote, maar een hoer waar iederéén van mocht genieten. De verstilling die ik wou capteren, was verleden tijd.”

Ging dat besef gepaard met een accuut gevoel van droefheid? "Ja. Ik voelde toen al dat ik mijn dagelijkse wandelingen zou missen. Mochten we vandaag nog steeds in quarantaine zijn, ik zou er bij valavond nog altijd op uittrekken. Maar aan alles komt een einde. En zo hoort het ook. De lockdown was zo intens omdat hij tijdelijk was. "

Natacha Hofman, de echtgenote van Vanfleteren, zet twee borden zelfgemaakte ossobucco op tafel: mijn beloning omdat ik vanuit het woelige binnenland naar het verre Veurne ben gereden. Ik schenk mezelf een glas witte wijn in en vraag mijn gastheer of hij er ook één wil. "Nee, dank je", zegt hij. "Ik ga nog een gin-tonic drinken. Als het over drank gaat, ben ik een hokjesdenker." (glimlacht)

Op professioneel gebied redeneert Vanfleteren minder strak in compartimenten: de fotograaf in hem begon al vroeg in zijn carrière ook te schrijven. In een interview met deze krant verklaarde hij dat als volgt. "Ik had een fotorubriek in de weekendbijlage van De Morgen en daar schreef een journalist dan een tekstje bij. Vreselijk vond ik dat. Alleen ík ken het verhaal en het gevoel dat achter mijn beelden schuilgaat. Dus schreef ik die teksten liever zelf. Zo begon ik korte, poëtische stukjes te maken. Over Parijs-Roubaix, een ode aan de kassei, dat soort dingen.”

Tot voor kort werden zijn teksten geëscorteerd door zijn foto's. Dat is in Dagboek Van een Fotograaf voor het eerst anders. Ik vraag waarom zijn woorden er dit keer alleen op uit mogen trekken. "Ik vond het maken van een boek zonder foto's een mooie manier om mezelf te provoceren. Om nog eens een gevecht met mezelf uit te lokken. De tweede zin van mijn dagboek - 'Duizenden foto's, maar geen enkele in dit boek' - woonde al een hele tijd in mijn hoofd." 

"Wat mij over de streep heeft getrokken om dit boek te schrijven, is de wetenschap dat het 'maar' om een dagboek ging. Dat verloste me van de gedachte: 'Oei, ik moet literatuur bedrijven.' Voor een dagboek heb je noch een structuur, noch een plot nodig: je verhaal wordt gestut door een begindatum en een einddatum. En daartussenin kan je heel wat kwijt: observaties, overpeinzingen, citaten, dialogen, weetjes, noem maar op. Dat gaf me de kans om het beeld dat mensen van me hebben - de melancholische man die mijmerend door de branding wandelt - enigszins bij te stellen. Ik ben namelijk ook een danser. En een zwanzer. En een kritische geest. En een onnozelaar. 'Vanavond naar de hoeren!', schreef ik in mijn dagboek toen ik mijn galeriehouder in de Antwerpse prostitutiebuurt zou gaan bezoeken. Aan het schrijven van die zin beleefde ik een haast puberaal plezier. Onnozel doen, is een onderschat medicijn."

"Ik vond het prettig dat ik mezelf in dit boek eens in al mijn facetten kon tonen. Mochten mensen in mij alleen maar een estheet zien, zou ik dat een reductie van mezelf vinden."

In het voorwoord van zijn dagboek noteert hij: 'Schoenmaker, blijf bij uw leest: het is een wijsheid.' Om te vervolgen met: 'Kijk niet naar mijn schoenen. Kijk niet naar mijn voeten. Lees mijn voetafdrukken.' Een verbale dam tegen opmerkingen à la 'Och kijk, Vanfleteren denkt dat hij een schrijver is'? "Zoiets, ja. Ik betreed een ander speelveld en dat maakt mij kwetsbaar. Sterker nog: met dit boek leg ik mijn hoofd op het hakblok. Het volstaat dat één recensent een zinnetje uit mijn boek ridiculiseert om de indruk te wekken dat ik er niks van bak. En dan zal er voor mij niks anders opzitten dan mijn gekrenkte ziel in lijdzaamheid te bezitten." (lacht) 

"Maar ik wil niet vals bescheiden zijn. Ik ben een fotograaf die de taal altíjd al heeft bemind. En ik mag dan wel een dyslecticus zijn, ik heb in mijn leven al teksten geschreven die voor anderen iets betekend hebben. Ik kan met woorden wel degelijk een wereld oproepen. Beweren dat ik helemaal níks heb met schrijven en toch een boek uitbrengen: dát zou pas pretentieus zijn."

"Los daarvan: mocht je me veertig jaar geleden gezegd hebben dat ik ooit nog een boek zou schrijven, dan had ik eens goed gelachen. Als tiener smeet ik mijn boeken uit pure dyslectische frustratie tegen de muur." (lacht) 

Ik blader door Dagboek Van Een Fotograaf en bewierook de zin: 'Iedere zeegolf is een pièce unique van vluchtigheid: maritieme Snapchat.' Hij neemt mijn compliment haast verontschuldigend in ontvangst. "Maritieme Snapchat: sommige mensen zullen dat qua beeldspraak overdreven vinden. Maar ik ben nu eenmaal geen zuinige schrijver. Ik schrijf graag beeldend, ik hang krulletjes aan mijn zinnen."

Wanneer ik vraag of hij even hard nadenkt over het juiste adjectief als over de juiste lichtinval, stelt hij me een onverwachte wedervraag: 'Wat is een adjectief?' Ik antwoord dat 'adjectief' een synoniem is voor 'bijvoeglijk naamwoord'. Hij kijkt me grijnzend aan en zegt dat hij het op zijn heupen krijgt van grammaticale begrippen. "Op school waren de lessen zinsontleding voor mij een pure marteling. Werkwoorden en lidwoorden: tot daar was ik mee. Maar zodra het over bijvoeglijke naamwoorden of bezittelijke voornaamwoorden ging, was ik compleet verloren. Die woorden geven me tot op de dag van vandaag een gevoel van machteloosheid."

Ik herformuleer mijn vraag: denkt hij even hard na over het juiste woord als over de juiste lichtinval? "Het is anders. Naar woorden kan je zoeken. Naar de lichtinval moet je je schikken: je kan de manier waarop het licht valt maar in beperkte mate manipuleren. Daarom zijn fotografen ook zo'n wendbare mensen: ze zijn het gewoon om zich aan te passen aan de omstandigheden. Journalisten blinken daar ook in uit, vermoed ik." Zolang de omstandigheden maar niet de vorm aannemen van vervroegde deadlines, denk ik, maar ik besluit om van mijn professionele schrikbeelden geen gespreksonderwerp te maken.

Wél lees ik ongevraagd een fragment voor uit Dagboek Van Een Fotograaf: 'Heerlijk toch, een boek zonder beeld. Ik kan je alles wijsmaken. In tegenstelling tot wat er voor mijn lens gebeurt, moet ik hier ‘maar’ letters op mijn klavier aanraken, die met een beetje geluk woorden worden en tot zinnen aanzwellen om uiteindelijk als beeld te landen in het hoofd van wie ze leest. Een schrijver is God, een fotograaf Jezus. De ene zit op zijn wolk, de andere maakt zijn schoenen vuil.' Voelde Stephan Vanfleteren als schrijver een vrijheid die hij als fotograaf niét heeft? 

"Zeker. Al heb ik de lezers niks wijsgemaakt. Ik heb alleen maar stilgestaan bij de mogelijkheid dat ik dat had kúnnen doen. Een schrijver mág liegen. Hij moet er alleen voor zorgen dat hij zijn lezers meekrijgt. Een fotograaf daarentegen is gebonden aan een realiteit. Maar ook die kan veel moois te bieden hebben. Zeker als je goed kijkt."

Is het voor een fotograaf moeilijk om te aanvaarden dat beelden die met woorden geboetseerd zijn, vervormd worden door de verbeelding van de lezer? "Ja, maar dat gebeurt ook met foto's. Op één van mijn coronafoto's toon ik een rimpeling in het zeewater. Twee mensen die onlangs hun pasgeboren kindje hebben verloren, lieten me weten dat ze in dat beeld een metafoor zagen voor het leven dat hen was ontglipt. Dat had ik zelf nog nooit in mijn foto gezien. Maar ik was diep ontroerd door wat die mensen schreven."

Eind vorig jaar liet hij in deze krant optekenen: 'Mijn werk wordt steeds trager en serener.' Met de foto's die hij tijdens zijn coronawandelingen maakte, gaat hij nog een paar non-figuratieve stappen verder. Sommige beelden zijn bijna abstract. "Mijn visuele onthechting neemt steeds drastischer vormen aan, ja. (lacht) Ik denk dat dat komt omdat ik al een zekere geloofwaardigheid heb opgebouwd. Ik kan het me permitteren om een onscherpe foto te maken, dat is in mijn geval geen effectbejag. John Cage heeft ooit een song gemaakt - 4'33" - waarin hij gedurende vier minuten en drieëndertig seconden alleen maar stilte laat horen. Mocht een zeventienjarige beginner dat doen, zou dat flauw zijn. Maar bij John Cage is het een statement. Omdat je weet dat die man tijdens vier minuten en drieëndertig seconden práchtige muziek uit zijn vingers zou kunnen toveren. Als hij dan toch zegt: 'Laten we luisteren naar de geluiden rondom ons', betékent dat iets."

We vervangen de gin-tonic door water en geven het woord tijdelijk aan de stilte. Kosmos komt om aandacht bedelen. Hij brengt zijn kop binnen streelafstand en knijpt zijn ogen dicht van contentement wanneer de handen van zijn baasje in zijn pels graaien. 

In Dagboek Van Een Fotograaf krijgt Kosmos een paar mooie cameo's. Maar ook de andere gezinsleden van Stephan Vanfleteren spelen verdienstelijke bijrollen. Op een lente-avond trekken ze met z'n vijven naar de duinen om pizza's te eten en wijn te drinken. De kinderen dollen in het zand en laten scheten op elkaar. Vanfleteren bespringt zijn vrouw en doet hij alsof hij met haar ter plekke een vierde kind gaat maken. De fotografische balans van de avond: 0 duinfoto's, 64 familiefoto’s en één lege pizzadoos. 

"De lockdown was ook in familiaal opzicht een bijzondere periode", zegt hij. "Mijn kinderen waren bij wijze van uitzondering - en ongetwijfeld ook voor de laatste keer - nog eens alledrie thuis. Mijn zoon studeert al een paar jaar in Rotterdam, mijn tweelingdochters verlaten volgend jaar het nest. Dat we door de omstandigheden nog eens een lange periode met z'n allen thuis waren, maakte de quarantaine nog specialer dan ze al was."

Zijn gezin heeft het de voorbije decennia vaak zónder hem moeten stellen: Vanfleteren verzamelt douanestempels alsof het Delhaizepunten zijn. Mocht covid-19 de wereld geen Zlatan Ibrahimovic-schop onder de kont hebben gegeven, was hij ook dit voorjaar naar Italië en Irak getrokken. Is niet meer kunnen reizen een beetje als doodgaan zonder reden, zoals reisauteur Jan Brokken in De Standaard schreef? 

"Goh. Ik vind het fantastisch om in Namibië een woestijnolifant te fotograferen. Maar ik geniet er ook van om in de Noordzee foto's van de golven te maken. Dus om nu te betreuren dat we niet langer zomaar op een vliegtuig kunnen springen? Nee. Ten eerste is het een luxeprobleem: veel mensen kunnen een vliegticket niet eens betálen. En ten tweede kan de wereld het ook niet meer aan dat gepriviligieerden zoals wij zo vaak het vliegtuig nemen. Naar Kopenhagen vliegen omdat je in restaurant Noma wil gaan eten: dat kan niet meer, vind ik. Als je dat niet inziet, heb je een probleem." 

"Als mijn bestemming minder dan 1.400 km ver is, neem ik voortaan de auto. Dat is ook vervuilend, maar toch minder. En met de auto reizen, kan fantastisch zijn. Ik ben ooit met een kameraad naar Dakar gereden. Ik heb van die rit meer genoten dan van alle vliegtuigreizen die ik ooit gemaakt heb."

"We leven in een nieuwe wereld en daar moeten we ons naar schikken. We kunnen ook niet meer op café gaan zoals we dat vroeger deden. Maar als dat ons helpt om te overleven, dan moet het maar. Voor veel mensen is niet langer zorgeloos op café kunnen gaan trouwens veel erger dan niet langer onbekommerd kunnen vliegen. Ik ben geneigd om hen daarin gelijk te geven." (lacht)

We hebben meer dan drie uur gepraat, de nacht staat klaar om de dag af te lossen. We drinken nog een koffie en nemen contactloos, maar niet gevoelloos afscheid. Buiten kleurt het schemerlicht de Appelmarkt in epische blauwtinten. Een midzomernacht is niet alleen in Stockholm oogverblindend.

De volgende dag krijg ik een sms-je: 'Heb je op de terugweg genoten van de avondmist ter hoogte van Jabbeke?' Ik antwoord naar waarheid dat ik bijna was uitgestapt om in mijn eentje door de polders te gaan zwerven. 

[rotzooivansjaak]

Sjaak tikt over een film: Corpus Christie

Corpus Christie was een grote hit op het internationaal film festival Rotterdam dit jaar. De Poolse drama/comedy van Regisseur Jan Komasa is uiteindelijk 3de geworden bij de grote publieksprijs van het festival.

De film volgt Daniel een jonge man met een verborgen verleden in een detentie centrum in Polen. Als hij het detentie centrum verlaat om te werken in de plaatselijke houtsnijwerk fabriek komt hij door toeval en kleine leugens aan een baantje als priester in een klein dorpje. Daniel moet op korte termijn leren hoe het priesterdom werkt terwijl hij ook het vertrouwen van het dorpje moet winnen om priester te blijven. Tegelijkertijd draagt het dorp ook een duister geheim met zich mee net als de hoofdpersoon.

De film is heel erg gefocust op zijn hoofdpersoon wat hij doet en zijn innerlijke conflicten. Het is dus belangrijk dat het hoofdpersoon enigszins leuk is om te volgen. Ik vond Daniel een interessant en goed geschreven karakter die het ietwat absurde verhaal juist heel geloofwaardig maakt. De manier waarop zijn karakter door het verhaal verandert. Hoe hij als een verloren crimineel een nieuw doel zoekt en hoe zijn keuzes veranderen des te meer hij leert over zijn omgeving en wie hij wil zijn maakt de film enorm boeiend om te kijken. Daniel is ook briljant gespeeld door de Poolse acteur Bartosz Bielena die ik persoonlijk voor deze film nog niet kende.

Hoewel de premisse van de film erg grappig is, en er ook zeker grappige momenten in zitten neemt het verhaal zichzelf wel serieus. De opening scene zet deze serieuze toon heel goed neer door meteen iets heel rauw, heftigs en iet wat naars te laten zien wat ik niet zal verklappen. Door deze opening scene voelde ik door de rest van de film toch een lichte spanning, bang voor wat er kon gebeuren als het misging met ons geliefde hoofdkarakter en de relaties die hij opbouwt.

Als ik een punt van kritiek zou moeten leveren aan deze film is het eigenlijk zijn lengte en ritme. Het moment van conflict komt naar mijn gevoel net wat te laat. Daardoor verliest de film enigszins zijn vaart en het toch wat saai wordt om naar te kijken.

Uiteindelijk raad ik deze film zeker aan. Het is een universeel goed en aangrijpend verhaal waar iedereen van kan genieten maar later ook over de diepere boodschappen na kan denken.

[timarets]

Kensington gaat in meerdere opzichten met de tijd mee

Foto’s: Bibian Bingen

Het was de afgelopen tijd stil rondom de band Kensington. Naast een show in het Goffertpark als special guest van Bon Jovi, waren ze dit jaar niet op de planken te vinden. Wellicht een strategische zet, want de afgelopen jaren was de band vrijwel overal. Op zich een indrukwekkende prestatie, als je bedenkt dat de muziekindustrie roept dat rockmuziek dood is en Kensington er 10 keer de Ziggo Dome en een Johan Cruijff Arena mee vulde, met dit jaar nog 3 Ziggo Dome’s.

Maar wie zijn kop in Nederland boven het maaiveld uitsteekt, kan rekenen op een flinke dosis kritiek. Zo ook de grootste band van Nederland. De band leek het weinig te deren. Je wordt niet de grootste band van Nederland door iedereen te pleasen. Toch lijkt de rust, die de band al dan wel of niet bewust heeft ingelast, ze meer goed te doen dan verwacht.

Voor de nieuwste langspeler, die vanavond gepresenteerd wordt in TivoliVredenburg, trokken de vier heren de “mountie laarzen” aan om in Canada met producer Garth Richardson (Rage Against The Machine, Biffy Clyro, Red Hot Chili Peppers) en topmixer Andy Wallace (Nirvana, Jeff Buckley) te werken. Dat daar de tijd voor is genomen, is terug te horen op het collectiefs vijfde album Time.

De thuisstad, Utrecht, blijft een belangrijke plek voor Eloi Youssef, Casper Starreveld, Jan Haker en Niles Vandenberg. Voor de Ronda-zaal, waar zo’n 2000 mensen in passen, staat een imponerende rij en de eerste fans zijn al uren voor de deuren open gaan in de rij gaan staan. De band heeft een trouwe fanbase opgebouwd in de bijna 15 jaar dat de band actief is, bestaande uit jong, oud, man en vrouw.

Als de band klokslag 8 uur aftrapt, wordt de zaal getrakteerd op de meest catchy single van de nieuwe plaat: What Lies Ahead. Een typische Kensington sound: aanstekelijk, dansbaar, makkelijk mee te zingen, met persoonlijke teksten over de angsten die Eloi Youssef als jonge vader heeft en vreest mee te maken. Om vervolgens door te pakken met de debuutsingle van de nieuwe plaat: Bats. Een nieuw, fris geluid, waar de meningen op social media over verdeeld zijn. In de setlist bewijst dit nummer in ieder geval een welkome afwisseling te zijn van de gitaarrammers die de band op hun conto hebben staan, net zoals Slicer of Regret, van het vorige album Control, die erna de revue passeren.

De nieuwe nummers, die vandaag voor het eerst gespeeld worden, klinken als een klok. De band speelt strak, onbezonnen en lijkt er van te genieten om weer eens in een intieme setting te spelen. Dit doet vooral recht aan het meest ontwapenende liedje van de nieuwe plaat, Uncharted: het persoonlijke verhaal over het verlies van de jongere broer van een vriend van de band. Gitarist Casper Starreveld, de initiatiefnemer van de song, bedankt diegenen die de afgelopen tijd de moeite hebben genomen om hem een berichtje hierover te sturen. Hij lijkt zelfs extra zijn best te doen het nummer de waardigheid mee te geven die het verdient.

Nieuwe album tracks als Insane, Island, Ten Times The Weight en Chronos zorgen voor een gezonde afwisseling in de setlist. De singles met de bekende Kensington sound zijn er nog steeds, maar de band lijkt vanavond een voorkeur te geven aan album tracks, voor de fan die wat dieper in het band repertoire gedoken is. Het geeft een verfrissende dynamiek aan de show. Er wordt opvallend minder vaak gevraagd om mee te zingen of mee te klappen. Iets wat de afgelopen jaren een overdaad werd bij de band.

Als de band na zo’n anderhalf uur de instrumenten neerlegt en het publiek bedankt, loopt men tevreden naar buiten. Kensington is op het album Time met de tijd meegegaan. Mede dankzij Garth Richardson en Andy Wallace heeft de band wellicht hun meest volwassen plaat tot nu toe afgeleverd. Minder galm, meer ruimte voor het liedje. Een plaat waar de band weer een lange tijd mee vooruit kan.

[jurjenkvanderhoek]

JAN KLEEFSTRA LAAT ME MOEITELOOS INLEVEN IN ZIJN DICHTERLIJK ERVAREN

Dichter Jan Kleefstra eindigt zijn nieuwe poëtische bundel ‘Laat het bos maar uithuilen’ in een prozaïsche epiloog met de woorden "een sfeer te schetsen van het gebied waarin de verzen zijn verkregen". Dat maakt indruk, op mij. Want de gedichten zijn dus niet uit zijn gedachten ontsproten, zo leest het. Maar de omgeving, de streek, het landschap waar hij in ­­Kleefstra proeft figuurlijk de stemming. Tussen de bergen, in de dalen. Langs de beken, over de paden. De vogels in hun zang, de wind in de zachte bries. Ze zetten hem alle aan om de geest te laten dwalen. Weg te dromen in het licht dat strijkt langs rotsen en de schaduw die valt door gebladerde bomen op de spiegel van het water. In woorden dwaalt Jan Kleefstra beeldend door dat gebied. Wanneer ik niet oppas verdwaal ik in zijn gedachten die tot verzen werden.

In de omgeving die Jan Kleefstra beschrijft ben ik nooit geweest. Zuid-Frankrijk, het Unesco Werelderfgoed Causses et Cevennes. Een prachtig gebied lees ik tussen de regels door. Eigenlijk kom ik zelf nauwelijks over de landsgrenzen. Soms voel ik me als die boerenzoon in de Peelcyclus van Toon Kortooms. De jongen die nooit van het erf komt, hoogstens in het achterland van de boerderij kikkervisjes vangt in de sloot en languit liggend in het hoge gras de vogels ziet vliegen. Mijn vrouw zegt dan weleens gekscherend wanneer we een vakantie gaan bespreken: zullen we een rondje Akkrum doen? Alsof we nooit verder komen dan dat. Ooit in een verleden heb ik tijdens een hete zomervakantie een beperkte streek in Zuid-Frankrijk mogen doorkruisen. Verder moet ik het doen met me inleven in de gedichten van Kleefstra. En dat gaat wonderwel goed. Hij leidt mij door bergen en langs dalen, de paden op de laden in. “Een bevlieging is wat anders dan een storm.”

Ik kan me moeiteloos inleven in zijn ervaren in de natuur. Me voorstellen hoe imposant de omgeving daar is. Zonder het met open blik te zien, maar me naar binnen te keren en de ogen te sluiten. Meegaan in zijn cadans van schrijven. Ongewone woorden zijn gebruikt om het gewone te omschrijven. Mijn gedachten zweven. Dan moet ik wel zijn mijmeringen nog wel eens weer lezen, aandachtig in me opnemen - de zinnen natrekken, de woorden wegen, de letters overwegen. Voordat ik mee kan op zijn reis. En wanneer ik dan eenmaal plaats neem in het rijtuig en op stoom kom, vlieg ik over boomtoppen, scheer ik langs bergflanken. Het is een heerlijk lezen. Een dromend genieten. Over zijn schouder kijkend geniet ik mee. Maar laat ik niet al te euforisch zijn, want dat natuurlijke erfgoed brokkelt af en het erodeert. Juist door die invloed van de mens die er zo graag in wil recreëren. Gebruik maken, misbruik maken. De bundel heet niet voor niets ‘Laat het bos maar uithuilen’, want wat kan het bos anders? De eeuwenoude natuur moet het hart luchten, de emotie uiten om opnieuw te beginnen in een volgend jaar.

Ik zit op de drukknop van Kleefstra’s pen, want ik haal het nog niet tot de schrijvende punt. Daarvoor moet ik meer lichtvoetig zweven over het toetsenbord. De verzen hebben mijn verbeeldingskracht nodig. In gedachten moet ik anders kijken. Om de woorden heen zien, om de sfeer te herkennen. En doorzie ik, dan kijk ik beter. Lees meer aandachtig, dan reiken de woorden dieper. Zie ik de zin. Herken ik de stemming door de regels. Merk ik ook de illustraties op, de tekeningen van Lucien Tinga. Die prachtig eenvoudig zijn, maar toch zo veelzeggend overvloedig. Met vlakken in ongemengde tinten bouwt het beeld zich op. Overlappen elkaar wel, maar zijn niet transparant. Een veredelt soort schets, een snelle vertaling van het geziene in de omgeving. Het heeft niet meer lijn en vlak nodig, het kan met deze eenvoud toe. In tegenstelling tot de verzen, die rijk zijn aan geestelijke lijnen en vlakken en voor een veld aan interpretatie openstaan. De tekeningen zijn duidelijk in een enkele oogopslag, de verzen hebben meer diepgang nodig.

Dus laat ik me zweven door de regels, weeg de woorden om zinnen te vinden. Mijn ingang. Zijn synoniemen, andere woorden voor eenzelfde uitleg. Op pagina 42 drukt Kleefstra mij op het hart vooral het dromen niet te vergeten. Maar dat kan ik ook helemaal niet in de gedichten in deze bundel, het dromen vergeten. Ze laten me als vanzelf bij het lezen wegdromen tussen de bomen die de eeuwen doorstonden. Het lest mijn dorst, stilt mijn honger. Want ik zie het zo duidelijk voor me wanneer ik lees “Een open plek / met een beuk in het midden / me links daarvan neergelegd / om alvast het zwijgen / uit mijn hoofd te leren / de dans komt later wel / wat ik van de wolken zie / het toegeknepen duister / net genoeg om nacht te heten”. Dan vergeet ik nog de vele lege regels te noteren, de ruimte waarin het zwijgen ertoe doet. Ik de gelezen woorden kan overdenken en me voorbereiden op de volgende uitgeschreven beelden. De verzen dwingen langzaam te lezen, overdacht zoals ze zijn geschreven. “Nooit eerder hoorde ik mist / tussen het riet kruipen /   /   / zich als wezen vastklampen / aan het verlangen naar een trager leven /   /   / omdat verwantschap met de boom / naar oneindigheid neigt /   /   / de onbewoonde plekken / waar het om de stilte draait”. Ik trek een koningsmantel aan en heers over mijn dwalen, of beter trek ik een rouwmantel aan en fladder alsof ik honderden meters boven de prooi al wist dat het licht me zou verraden, maar liever trek ik een meeuwenmantel aan en waan me sterker dan de wind die spoorslags het strand op draaft. De woorden van Jan Kleefstra maak ik me de mijne, ik eigen ze me toe om de stemming te proeven, de sfeer  aan te voelen.

De foto’s in het slot van de bundel, aan het eind van de verzen en na de epiloog, daarin kan ik vluchten maar minder dromerig als in de tekeningen. In de rotspartijen, het heuvellandschap en de bossen zie ik de gelezen woorden terug. Volgens Kleefstra niet meer of minder de weerslag van de dagelijkse wandelingen om als anekdotisch reisverhaal te dienen voor de thuisblijvers. Zodat ook zij kunnen meevoelen in de overweldigende schoonheid. Zich mee te laten voeren op de tinten van de natuur. De sfeer te schetsen van het gebied waarin de verzen zijn verkregen.

Gedichtenbundel “Laat het bos maar uithuilen”. Poëzie van Jan Kleefstra met illustraties door LucienTinga. Uitgeverij Wijdemeer, 2021.

[lieselottesboekjes]

kahootquiz

In de klas hebben wij, de 33 leerlingen van  3 aso een opdracht van Nederlands gekregen, waarbij wij een anonieme kahootquiz moeten doen. We hebben 20 vragen moeten beantwoorden zodat we wat meer konden te weten komen over deze leerlingen. Daarom hebben wij hen deze morgen al deze vragen laten beantwoorden. We gaan niet wat dieper in op een aantal opvallende zaken 

Uit een korte enquête over de omgang met kleine kinderen van de 34 leerlingen van 3 ASO van Atheneum Jan Fevijn in Assebroek blijkt dat 24 leerlingen van de 33 goed kunnen omgaan met kleine kinderen.

De eerste vraag die wij hen stelden was hoeveel van deze leerlingen kunnen omgaan met kleine kinderen. 7 van deze leerlingen kunnen niet omgaan met kleine kinderen.

Uit deze enquête blijkt ook dat de leerlingen van 3 ASO, 22 van de 33 leerlingen 6 tot 8 uur slapen. Er zijn ook 7 leerlingen die 8 tot 10 uur slapen per nacht en 1 leerling slaapt wel meer dan 10 uur. Het blijkt ook dat 2 leerlingen minder dan 6 uur slapen.

Uit deze enquête blijkt ook dat 17 van de 33 leerlingen al eens hebben geproefd van alcohol en 3 leerlingen hebben wel al eens een hele fles gedronken.

Wij stelden de vraag in de enquête ook de vraag of de ouders van deze leerlingen weten met wie zij hun vrije tijd spenderen. 28 van de 33 zeggen tegen hun ouders met wie ze omgaan. Er zijn ook 5 leerlingen die meestal niet zeggen met wie ze omgaan.

Wij vroegen de leerlingen wat voor zou gaan, 14 van de 33 zeiden school en 19 van de 33 kozen voor hobby’s.

Wij vroegen ook nog wat de leerlingen doen als ze verdrietig zijn. 19 leerlingen zeiden dat ze erover zwijgen, 13 zeiden dat ze erover zouden praten en 1 iemand antwoordde erover schrijven.

[mcmhagnauerafstuderen]

sMAAKwerk

UNDER CONSTRUCTION

Aan de lezer: Dit document leest van boven naar beneden. De lopende tekst bevat verwijzingen naar bronnen. Klik op de blauwe woorden in de tekst om de bron of verwerking van de bron in een nieuw venster te openen. Klik hier voor een volledig overzicht van mijn verzamelde materiaal. 

Ter voorbereiding op mijn performance assessment neem ik jullie mee in mijn denk, doe en nog TO-DO stappen in periode 3. 

De maquette van mijn huis is voorlopig nog een onderzoeksvraag die veranderd is sinds voortgangstoets 1. Eerst was ik vastbesloten om ontwerpgericht te werken, maar gedurende periode 2 kwam ik erachter dat ik mijn onderzoeksmethode aan wilde passen. Door het lezen van Leren van kunst waarin wordt gesteld dat een creatief proces persoonlijk, zintuigelijk en open-ended is kwam ik tot het inzicht dat mijn eigen onderzoek ook open-ended moest zijn. Dit in combinatie met mijn zoektocht naar de rol van mijn beeldende praktijkwerk in mijn onderzoek hebben ervoor gezorgd dat ik de methode van Artistic Research light wil hanteren. 

Mijn onderzoeksvraag is: ‘Hoe beïnvloed smaak de manier waarop wij vormgeven?’

Hoe ik in periode 2 tot deze nieuwe onderzoeksvraag en andere onderzoeksmethode ben gekomen leg ik hieronder uit. Uit de verscheidenheid aan bronnen die ik verzameld heb komen veel vormgevers en kunstenaars naar voren die onderzoek doen naar de ervaring van smaak en tonen hiermee allemaal andere manieren om dit vorm te geven. 

Marije Vogelzang is een pionier op het gebied van food design. Zelf omschrijft Vogelzang zich als eet-ontwerper. Al ruim 18 jaar ontwikkeld en realiseert Marije projecten in relatie tot het werkwoord eten. Vanuit haar visie tot het vakgebied van eet-ontwerp stelt Marije 8 punten voor die een startpunt of invalshoek kunnen zijn voor andere ontwerpers en creatieven die zich bezig houden met onderwerpen gerelateerd aan voedsel. Dit zijn de volgende uitgangspunten; zintuigen, natuur, cultuur, samenleving, techniek, psychologie, wetenschap, handeling. 

Voor mijn onderzoek ben ik bijzonder geïnteresseerd in de invalshoek zintuigen omdat we via onze zintuigen smaak kunnen ervaren en tactiele ervaringen hebben.

Onderstaande kunstenaars en vormgevers werken op hun eigen manier aan de vormgeving van smaak waarbij ze gretig gebruik maken van het potentieel van onze zintuigen. Beyong Taste van Teresa Berger is een prachtig voorbeeld dat gebruik maakt van multi-zintuigelijkheid voor de vormgeving van onze smaakbeleving. Andere manieren waarop vormgevers, koks en kunstenaars bezig zijn met het vormgeven van smaak zijn: Grazing City Scapes, Color food en Dutch national Tapwater Tasting van Marije Vogelzang. 

The Chromatic Diner van Mediamatic is een neo-futuritisch diner in de traditie van de futuristen ontwikkeld door kunstenaar Martin Butler en chef Alexander Gershberg waarbij zij een complete eetervaring ontwikkelden voor onze zintuigen. Ook chefkok Jozef Yussef ontwikkeld experimentele diners. Met zijn platform platform The Kitchen Theory draagt hij bij aan de verkenning van onze zintuigelijke ervaringen in een onderzoek naar de domeinen van onze zintuigelijke perceptie en de toekomst van gastronomie. Bekijk hier de aflevering Experience van Teastology waarin Jozef Yussef samenwerkt met gastrofysicus Charles Spence in een onderzoek naar de invloed van onze zintuigen op de beleving van smaak. 

De Netflix serie ‘Chef’s Table’ geeft een visuele indruk van de manier waarop vormgeving onze smaak via de zintuigen beïnvloed. Ik ben nog aan het zoeken naar de juiste filmfragmenten en een manier waarop ik filmisch materiaal als bron kan verwerken in mijn onderzoek.  

Voor het theoretische deel van mijn onderzoek beperk ik mij tot het beschrijven van dergelijke projecten en het onderbouwen van mijn praktische/artistieke onderzoek aan de hand van bronnen die ik gaandeweg tegen kom. 

Artistic research

Ik hanteer de methode van artistic research light omdat de opzet van mijn onderzoek onaf is. Ik onderzoek het potentieel van smaak voor de manier waarop we vormgeven. Dit doe ik door het aangaan van smaak-experimenten binnen mijn eigen artistieke proces, de voorwaarde die ik mijzelf hierbij stel is dat ik het materiaal waarmee ik werk moet kunnen proeven. Experiment wijst uit wat werkt en wat niet. De uitkomsten van mijn onderzoek hebben niet tot doel om cognitieve kennis te vergroten, maar raken aan de fundamenten van mijn- zintuigelijke perceptie en die van anderen. De uitkomsten zijn vormgegeven maar exemplarisch en subjectief. 

Periode 2

Twee experimenten die ik gedurende periode 2 uitvoerde zijn belangrijk voor de stappen die ik zet in mijn onderzoek. 

Als eerste wil ik aandacht besteden aan een experiment dat ik tijdens de open dag uitvoerde. Het experiment dat ‘Kussentjes bij Co’ als werktitel heeft ontstond vanuit het idee dat een creatief proces persoonlijk, open-ended en zintuigen prikkelend moet zijn. Klik hier voor het volledige voorstel, de uitkomsten en mijn bevindingen van dit experiment. 

Als tweede wil ik de smaakchallenge van Férran Adrià en Marres inbrengen. Klik hier voor een verslag van mijn bevingen. De uitkomst van deze smaakchallenge bracht ik in tijdens een ‘Das Arts’ feedback sessie tijdens beeldlab. Klik hier voor de verwerking van deze feedback. 

Ferran Adrià en Marres zijn belangrijke referenties binnen mijn onderzoek. Marres heeft een langer lopend zintuigen-programma ontwikkeld waar ‘training the senses’ onderdeel van is. Met dit programma wil Marres een nieuw vocabulaire van de zintuigen ontwerpen vanuit de wereld van de beeldende kunsten. Het onderliggende idee is dat kennis niet per definitie iets is wat we op school leren, op taal gebaseerd is en visueel verworven is. We ontwikkelen ook kennis via onze zintuigen: gehoor, smaak, geur en tastzin. Daarnaast heeft Marres de ambitie om het discours van de kunsten te verbreden en de sensitiviteit in de samenleving te vergroten. Kennis verwerven via de zintuigen en sensitiviteit vergroten zijn interessant in relatie tot mijn onderzoek dat opzoek is naar het potentieel van smaak voor de manier waarop wij vormgeven. 

Notes on Creativity

In 2016 programmeerde Marres de expositie ‘Notes on Creativity’ die volledig gewijd was aan het creatieve proces van de chef Ferran Adrià. De publicatie ‘Notes on Creativity’ gaat dieper in op Ferran zijn status als chef en kunstenaar die hij verwierf toen hij als eerste chefkok toe werd gelaten op de beeldende kunst Documenta 12. Klik hier voor ‘Notes’ on Notes on creativity: Ferran Adrià and Brett Littman in Conversation en  Thought for Food van Richard Hamilton. 

Voortgangstoets 2

Door mijn eigen ervaring met de smaakchallenge en een test met een groep medestudenten. Heb ik voor voortgangstoets 2 een aangepast versie van de smaakchallange van Ferran Adrià ontwikkeld. Hierbij zet ik smaak en de multi-zintuigelijke ervaring van smaak in om de potentie ervan in relatie tot hoe wij vormgeven te onderzoeken. Zowel de multi-zintuigelijke ervaring als het proces en de vorm die dit oplevert zijn exemplarische uitkomsten over de vraag ‘Hoe wij smaak vormgeven?’

WISH! een afstudeerperformance waar de vormgeving van smaak multi-zintuigelijk verkend wordt. Inspiratie Bompas & Parr, een eetbare expositie!

TO-DO list

Als laatste mijn TO-DO list voor periode 3, en de eerstvolgende drie stappen die ik in mijn onderzoek wil ondernemen.

sMAAKwerk voorbereiden voortgangstoets 2

smaakexperimenten

materiaalexperimenten

vorm bepalen

interview over smaak en vormgeving 

Sander Overweg en Koos (eigenaar en chefkok Restaurant de Houtloods)

Teresa Berger (food designer Beyond Taste) of andere food designer

iemand spreken van de Food Non Food department (design Academy Eindhoven)

Nogmaals contact opnemen met Marente van der Valk (deelnemer Foodlab Jan van Eyck) gerichte vragen stellen

excursie

Bezoeken De culinaire werkplaats (Amsterdam) en iemand spreken

Bezoeken MediaMatic (Amsterdam) en iemand spreken

verzameld onderzoeksmateriaal ordenen en structuur bepalen

beeldend werk een boost geven n.a.v. voortgangstoets 2 

na al het bovenstaande, stand van zaken opmaken en nieuwe TO-DO list maken

[saulsplace]

‘Media en journalisten zijn heel erg de propagandamachine van het kabinet geworden’

Twee maanden geleden leek het politiek onhaalbaar. Nu komt het er toch echt. Meer vrijheden voor mensen met een vaccinatie- of testbewijs, twitterde D66-Kamerlid Jan Paternotte vandaag. Het vaccinatiepaspoort: eerst was het een complottheorie en nu doen de media alsof het de normaalste zaak van de wereld is.

Hoogleraar Ewald Engelen reageert: “Totalitaire omkering: niet vrij tenzij… maar vrij mits… heeft met vrijheid weinig te maken… met de burger als onderdaan des te meer… onbegrijpelijk dat je dat als liberale politicus kunt toejuichen. En dat op Bevrijdingsdag.”

Er is in Nederland iets fundamenteels mis

Engelen ging aan tafel bij De Nieuwe Wereld dieper in op de relatie tussen politiek en media. Die werd overigens begin dit jaar al aangekaart door CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt.

Tijdens het debat over de toeslagenaffaire oordeelde hij hard over macht en tegenmacht in Nederland. Hij zei dat er een te innige band is tussen de politiek en de pers. Belangrijke vraagstukken worden zo met de mantel der liefde bedekt of onschadelijk gemaakt. “Er is in Nederland iets fundamenteels mis.”

Verbijsterend

“Ik tref aan bij met name media en journalisten dat die heel erg de propagandamachine van het kabinet of van het establishment geworden zijn,” zegt Engelen. “En als je dan kijkt naar wie in de media zitten: dat zijn exact dezelfde mensen met dezelfde antecedenten als de mensen die in de politiek zitten.”

Het is verbijsterend dat twee grote Vlaamse uitgeefhuizen 90 procent van de Nederlandse dagbladenmarkt in handen hebben. Dan ben je dus weg als het gaat om een pluriforme pers, zegt hij.

“We zijn gehypnotiseerd door de lulkoek die eindeloos, eindeloos, eindeloos herhaald is. Door academici, door hoogleraren, door journalisten, door politici.”

FVD-Kamerlid Pepijn van Houwelingen zegt over onderstaande video: “Journalistiek in Nederland is dood en begraven. Kijktip!”

[mariansiwh770-blog]

Alles Over Duiken In Italie

Introductie Duiken in Italië

Duiken was niet uitgevonden. Het kan zijn ons andere bezigheid geweest die ik heb ontdekt en je ben daar volkomen verkikkerd op geworden. Dit is ons avontuurlijke nacht die verder jouw grenzen test. Daarnaast, zodra je een avontuurlijke geest bent, kun jouw een duik doen om dit verzonken bronzen standbeeld aangaande Christus van een afgrond te bemerken, gelegen tussen Portofino en Camogli vanwege de kust betreffende San Fruttuoso. Als je in heel wat segmenten met de Middellandse Zee gaat duiken, zul je ook niet heel wat biodiversiteit vinden en in enkele gebieden zul jouw louter invasieve soorten tegenkomen.

Een Gering Welbekende Geheimen te Duiken in Italië

Italië bezit nog aldoor actieve vulkanen en frequente aardbevingen. Daar komt de familie met mijn biologische grootvader vandaan. Het vertegenwoordigt voorouders en kan zijn ons methode teneinde verbinding te vervaardigen met mijn wortels buiten een getinte rommeligheid over het feit dat je het dien relateren met de levende, ademende biologische verwanten welke ik wel binnen mijn bereik heb. In 1970 verloor dit in een finale. Het dwong me om te confronteren met dit feit dat ettelijke facetten van mijn karakter en manieren over bestaan in de https://yousher.com/januspdfh680/leukste-watersport-vakantie-in-italie-grondslagen-uitgelegd/ aardbol weerspiegelen wat je zag in de Italiaanse cultuur. Na een titel in de competitie georganiseerd in Duitsland, werden dit geëlimineerd (ja, opnieuw) in de allereerste ronde aangaande de kampioenschappen gehouden in Zuid-Afrika en Brazilië. Italië en Spanje bestaan respectievelijk 433 miljard en 374 miljard euro verschuldigd, die ze nimmer kunnen betalen, en Duitsland is 871 miljard euro verschuldigd, hetgeen nimmer meer gaat geraken terugverdiend.

Duiken in Italië Benulën

Mits je dieper wilt duiken en verdere wilt begrijpen over LinkedIn en hoe dit nuttig kan zijn, bekijk dan het boek betreffende 2 netwerkexperts uit België, Jan Vermeriren en Bert Verdonck. Hoe LinkedIn echt te gebruiken. Duiken in bepaalde gebieden mag jouw zelfs welhaast een waarneming aangaande de walvishaai garanderen. Eenvoudige dingen bijvoorbeeld ons snorkel en duikmasker mogen uren plezier leveren terwijl de kinderen schelpen en zeeleven zoeken, bijvoorbeeld heremietkreeften. Alles hetgeen te maken bezit met duiken met walvishaaien kan in 3 letters behoren. Jouw zou zo diep kunnen verkennen zodra kosteloos duiken zou toestaan, doch ook niet bovendien. Dumpster duiken of vuilnis plukken bijvoorbeeld het in de volksmond is veroordeeld kan zijn een handeling aangaande duiken in de container teneinde iets nuttigs te ontdekken, zoals kleding, materialen, ameublement en voedsel.

Een Schokkend Feit aan Duiken in Italië Gevonden

De duiklocaties in Komodo bevinden zich in een beschermd nationaal park en het allereerste wat je mag zeggen is het duiken er gewoon verbazingwekkend kan zijn, ons andere wereld! Een meest gewilde plaatsen teneinde de trektocht te doorbreken bestaan dit Tataarse fort Kazan, ons Werelderfgoed dit Kremlin, Yekaterinburg en bestaan vele pre-Sovjetgebouwen, en dit Parijs betreffende Siberië Irkoetsk. De voordeligste

meest bekende

bekendste

voordelige

goedkope

de goedkoopste

de meeste voordelige

goedkopere

de goedkopere

de betere

de eerste duiklocatie bevindt zichzelf op slechts ons zoveel voet van het zandstrand over Naama Bay, daar waar u Gemaskerde Vlinder en Papegaaivis vrij kan bemerken zwemmen in het heldere, blauwe water. Als u dan ook op speurtocht bent tot verdere winterduikplekken teneinde uit te checken, neem dan aanraking op betreffende Signature Scuba Dive Shop.

Duiken in Italië Grondbeginselen Uitgelegd

Het toerisme op dit rif is momenteel goed beheerd teneinde dit rif ook niet meer te aantasten. Reis terug in de tijd naar het Renaissance Palace. De rijke geschiedenis over Italië is levendig gezien via dit huis over een Medici-huisgezin te bezoeken, daar ze prominent aanwezig waren tijdens de Renaissance. Alhoewel dit laat in een middag was, was dit weer alsnog almaar warm en was een stad toch levendig. Op de 1e dagen betreffende mijn trektocht hebben wij via het verschrikkelijke weer ook niet kunnen duiken.

De Kronieken betreffende dit Duiken in Italië

Ons deel van een vijf belachelijk fotogenieke dorpen in Middelpunt-Italië, genaamd Cinque Terre. Geniet aangaande ons meer authentieke en rustiger ambiance terwijl u dan ook geweldige mediterrane steden verkent. Dit nabijgelegen dorp Furore, beroemd teneinde bestaan fjord, organiseert elke zomertijd ons spectaculaire duikwedstrijd.

Wat te Verwachten Over dit Duiken in Italië?

Dit eiland heeft heldere en heldere wateren en kan zijn ideaal om te zonnebaden, zwemmen, snorkelen en duiken. Een Maltese eilanden, bestaande uit een 3 eilanden Malta, Gozo en Comino, bestaan een ideale plaats om te duiken in de winter. Gelegen aan de westkust aangaande Afrika, een eilanden van Kaapverdië beschikken over een aantal ongelooflijke duiken met heel wat zeedieren en geweldige onderwater landschap. De zee bleek een eerste bron over inkomsten te bestaan, daar lieden gingen duiken met parelsneeuwen teneinde te overleven.